Bài giảng bài ca nhà tranh bị gió thu phá ngữ văn 7

TaiLieu.VN
BÀI CA NHÀ TRANH BỊ
GIÓ THU PHÁ
NGỮ VĂN LỚP 7
GIÁO VIÊN: NGUYỄN THỊ THANH LOAN
ĐỖ PHỦ
(712-770)
CHÂN DUNG PHÁC HOẠ
- Là nhà thơ nổi tiếng Trung Quốc
đời Đường.
- Bút pháp: hiện thực và nhân đạo.
- Được mệnh danh là Thi Sử
và Thi Thánh.
- Đỗ Phủ là người có khát vọng được đem tài năng, sức lực
của mình để giúp đời nhưng không thành.
- Vì xã hội lúc bấy giờ không biết trọng dụng người tài:
+ Xã hội đời Đường lúc đó là giai đoạn thịnh vượng nhất,
nhưng vua Đường Huyền Tông không chú ý đến việc chính
sự, suốt ngày ở trong thâm cung say sưa yến tiệc vui chơi,
với lời ca, tiếng hát của các cung phi.
+ Chính trị hỏng nát, các mâu thuẫn trong xã hội ngày càng
gay gắt đã xảy ra loạn An Sử.
Từ đó, chiến tranh loạn lạc liên miên, ông cũng như như
nhân dân phải phiêu bạt trôi nổi vì chiến tranh, nạn đói, và
sự bạc đãi của triều đình.
- Vì thế các tác phẩm của ông đã phản ánh trung thực bức
tranh của xã hội Trung Quốc lúc bấy gìơ. Đồng thời thể hiện
trái tim nhân đạo cao cả.
- Để lại 1450 bài thơ giàu tính hiện thực về xã hội đời Đường
Trung Quốc và chan chứa tình yêu nhân dân.
Nhà bia kỉ niệm Đỗ Phủ

Nhà kỉ niệm Đỗ Phủ ở quê hương.
BÀI CA NHÀ TRANH BỊ GIÓ THU PHÁ
(Mao ốc vi thu phong sở phá ca) - Đỗ Phủ-
Tháng tám, thu cao, gió thét già,
Cuộn mất ba lớp tranh nhà ta.
Tranh bay sang sông rải khắp bờ,
Mảnh cao treo tót ngọn rừng xa,
Mảnh thấp quay lộn vào mương sa.
Trẻ con thôn nam khinh ta già không sức,
Nỡ nhè trước mặt xô cướp giật,
Cắp tranh đi tuốt vào luỹ tre
Môi khô miệng cháy gào chẳng được,
Quay về, chống gậy lòng ấm ức!
Giây lát, gió lặng, mây tối mực,
Trời thu mịt mịt đêm đen đặc.
Mền vải lâu năm lạnh tựa sắt,
Con nằm xấu nết đạp lót nát
Đầu giường nhà dột chẳng chừa đâu
Dày hạt mưa, mưa, mưa chẳng dứt.
Từ trải cơn loạn ít ngủ nghê
Đêm dài ướt sao cho trót?
Ước được nhà rông muôn ngàn gian,
Che khắp thiên hạ kẻ sĩ nghèo đều hân hoan,
Gió mưa chẳng núng, vững vàng như thạch bàn!
Than ôi! Bao giờ nhà ấy sừng sững dựng trước mắt,
Riêng lều ta nát, chịu chết rét cũng được!
Là loại thơ tự do,
chỉ cần có vần, không
phải tuân theo những
nghiêm ngặt về số

câu, số chữ, niêm
luật, đối có nhiều
yếu tố miêu tả cụ thể,
tường thuật chi tiết.
- Thể thơ: Cổ thể
- Hoàn cảnh sáng tác
BÀI CA NHÀ TRANH BỊ GIÓ THU PHÁ
(Mao ốc vi thu phong sở phá ca) - Đỗ Phủ-
Tháng tám, thu cao, gió thét già,
Cuộn mất ba lớp tranh nhà ta.
Tranh bay sang sông rải khắp bờ,
Mảnh cao treo tót ngọn rừng xa,
Mảnh thấp quay lộn vào mương sa.
Trẻ con thôn nam khinh ta già không sức,
Nỡ nhè trước mặt xô cướp giật,
Cắp tranh đi tuốt vào luỹ tre
Môi khô miệng cháy gào chẳng được,
Quay về, chống gậy lòng ấm ức!
Giây lát, gió lặng, mây tối mực,
Trời thu mịt mịt đêm đen đặc.
Mền vải lâu năm lạnh tựa sắt,
Con nằm xấu nết đạp lót nát
Đầu giường nhà dột chẳng chừa đâu
Dày hạt mưa, mưa, mưa chẳng dứt.
Từ trải cơn loạn ít ngủ nghê
Đêm dài ướt sao cho trót?
Ước được nhà rông muôn ngàn gian,
Che khắp thiên hạ kẻ sĩ nghèo đều hân hoan,
Gió mưa chẳng núng, vững vàng như thạch bàn!
Than ôi! Bao giờ nhà ấy sừng sững dựng trước mắt,

Riêng lều ta nát, chịu chết rét cũng được!
Khổ vì gió thu
làm tốc mái nhà.
Khổ vì
trẻ con cướp tranh.
Khổ vì gia đình ướt,rét
trong đêm mưa.
Ước muốn của nhà thơ.
Những
nỗi
khổ
của
nhà
thơ.
Tự sư, miêu tả, biểu cảm.
Tự sự, miêu tả.
Tự sự, miêu tả, biểu cảm.
Biểu cảm.
Tháng tám, thu cao, gió thét già,
Cuộn mất ba lớp tranh nhà ta.
Tranh bay sang sông rải khắp bờ,
Mảnh cao treo tót ngọn rừng xa,
Mảnh thấp quay lộn vào mương sa.
Tranh bay- sang sông
rải- khắp bờ
treo tót- rừng xa
quay lộn- vào mương
-> Miêu tả chân thực, sử dụng động từ,
liệt kê sự việc.
- Ngôi nhà: ba lớp tranh bị

cuộn mất.
=> Cảnh tan tác, hoang tàn.
=> Trận thu phong dữ dội.
- Tâm trạng:
-> Nỗi khổ về vật chất.
Lo lắng, tiếc nuối, bất lực
* Khổ vì trẻ con cướp tranh.
Trẻ con thôn nam khinh ta già không sức,
Nỡ nhè trước mặt xô cướp giật,
Cắp tranh đi tuốt vào luỹ tre
Môi khô miệng cháy gào chẳng được,
Quay về, chống gậy lòng ấm ức!
Trẻ con
xô cướp giật
Cắp tranh
lòng ấm ức
- Trẻ con:
-> Nỗi đau nhân tình thế thái.
-> Cuộc sống khốn khổ làm thay đổi tính cách trẻ thơ.
- Nhà thơ:
->Nỗi khổ về tinh thần.
Xô nhau cướp giật, cắp tranh.
bất lực, ấm ức.

Nỗi ấm ức của nhà thơ có thể là:
A. Là nỗi cơ cực của tuổi già không còn đua chen được với đời.
B. Là nỗi cay đắng cho thân phận nghèo khổ của mình và của
những người nghèo khổ như mình.
C. Là nỗi xót xa cho những cảnh đời nghèo khó, bất lực trong
thiên hạ.

? Em hiểu theo cách nào? Vì sao?
Giây lát, gió lặng,
mây tối mực,
Trời thu mịt mịt
đêm đen đặc.
Mền vải lâu năm
lạnh tựa sắt,
Con nằm xấu nết đạp lót
nát
Đầu giường
nhà dột chẳng chừa đâu
Dày hạt
mưa, mưa, mưa chẳng dứt.
Từ trải cơn loạn ít ngủ nghê
Đêm dài ướt át sao cho trót?
THI SỬ - ĐỖ PHỦ
- Gia cảnh:
-> Miêu tả cụ thể, chân thực:
Không ngủ được
- Tâm trạng:
Nỗi khổ dồn dập, chồng chất.
Nghèo khó, cùng cực.
vì lo lắng nhiều bề.
Ước được nhà rộng muôn ngàn gian,
Che khắp thiên hạ kẻ sĩ nghèo đều hân hoan,
Gió mưa chẳng núng, vững vàng như thạch bàn!
Than ôi! Bao giờ nhà ấy sừng sững dựng trước mắt,
Riêng lều ta nát, chịu chết rét cũng được!
- Có ngôi nhà rộng muôn ngàn gian cho tất cả người nghèo.
-> Thể hiện tinh thần nhân đạo và chan chứa lòng vị tha.

-> Ước mơ đẹp, cao cả.
- Sẵn sàng hi sinh vì hạnh phúc của mọi người.
THI THÁNH - ĐỖ PHỦ
1. Nội dung
- Nỗi khổ của người nghèo trong thiên hạ.
- Bộc lộ khát vọng cao cả của nhà thơ.
-> Giá trị nhân đạo.
-> Giá trị hiện thực.
2. Nghệ thuật
- Kết hợp nhiều phương thức biểu đạt.
- Ngòi bút miêu tả đậm chất hiện thực.
=> THI SỬ
=> THI
THÁNH
1. - Học thuộc lòng bài thơ, học hiểu ghi nhớ và phân
tích.
- Viết đoạn văn khoảng 10 câu, cảm nhận của em về
ước vọng của Đỗ Phủ trong khổ thơ cuối bài.
2. Ôn tập chuẩn bị kiểm tra 1 tiết:
- Làm đáp án và ôn theo câu hỏi ôn tập.
- Tập viết đoạn văn phát biểu cảm nghĩ về một tác
phẩm.
HƯỚNG DẪN VỀ NHÀ
TRÂN TRỌNG CẢM ƠN
CÁC THẦY CÔ VÀ CÁC EM!