Tác phẩm tốt nghiệp của sinh viên Khoa Viết văn - những cuộc phưu lưu của chú kiến vàng

1
TRƯỜNG ĐẠI HỌC VĂN HÓA HÀ NỘI
KHOA VIẾT VĂN – BÁO CHÍ
Tác Phẩm Tốt Nghiệp.
Giảng viên hướng dẫn: nhà văn
Lê Minh Khuê
Giảng viên phản biện: PGS- TS
Ngô Văn Giá
Sinh viên bảo vệ:
Nguyễn Văn Thiển
Lớp k12- Viết văn
Tác phẩm:
Những Cuộc Phiêu Lưu Của Kiến Vàng
Thể loại: truyện dài
Hà nội- 2013

2

Nhận xét của giảng viên

3


Lời cảm ơn.
Trước khi bảo vệ tác phẩm tốt nghiệp, em xin cảm ơn tới thầy Ngô Văn
Giá, người thầy đã luôn bên chúng em trong 4 năm Đại học. Thầy đã gợi
mở hướng đi mới trong những sáng tác đầu đời của em. Còn nhớ hồi
năm thứ nhất đại học, thầy đã khuyên em nên tạm dừng sáng tác thơ lại,
thử chuyển sang thể loại khác xem sao, và em đã bắt tay vào sáng tạo tác
phẩm này.
Sau nữa em xin cảm ơn nhà văn Lê Minh Khuê, cô đã dành thời gian để
đọc và có những gợi ý để tác phẩm được hoàn thiện hơn.
Cuối cùng em xin cảm ơn tới các thầy cô, các nhà văn nhà thơ đã tận
tình giúp đỡ chúng em trong quãng thời gian qua, cảm ơn các bạn cùng
lớp cũng như các bạn khóa trên, khóa dưới, chúng ta đã có khoảng thời
gian tuyệt vời bên nhau.

4



Lời giới thiệu
Sinh viên: Nguyễn Văn Thiển.
Lớp k12 Viết văn
Bút danh: NTT
Sinh ngày 15- 09- 1990
Quê quán: Bắc Giang
Đã có một số bài thơ đăng trên các báo, tạp chí: Tiền Phong, Sông Trà.

5



Lép- Tônxtôi từng nói: An- Đéc- Xen là người rất cô đơn, chỉ có người
cô đơn mới đi nói chuyện với trẻ con. Tôi viết những mẩu truyện này
cũng muốn dành cho những trẻ nhỏ trước hết, sau nữa là những độc giả
muốn tìm lại tuổi thơ trong tâm tưởng.
















6


Như là một quân đoàn bất khả chiến bại, các chiến binh kiến, phần đông là kiến

cái, mà người thì gọi là kiến đỏ, có người lại gọi là kiến vàng. Chúng tôi lâu nay
vẫn được mệnh danh là có tinh thần đoàn kết vĩ đại và lòng ham mê công việc đến
diệu kì. Bất cứ loài vật nào khi được nghe đến loài kiến tuy bé nhỏ, nhưng hai
truyền thống muôn đời kia gắn liền như đã thấm sâu vào từng bước chân, vào máu
thịt của mỗi kiến. Trong khu rừng rậm rạp với biết bao sự cạnh tranh khốc liệt,
chúng tôi thường phải sống di cư để tồn tại. Cứ mỗi lần thức ăn khan hiếm, là một
cuộc hành quân lại được phát động. Nhưng kể ra cũng không nhiều. Bởi sự cần cù
luôn đem lại nguồn thức ăn dồi dào để dự trữ trong nhiều ngày cho chúng tôi.
Bình thường, cứ tang tảng sáng là chúng tôi đã chia làm nhiều ngả để đi tìm
thức ăn mang về. Những món ăn nhanh như mấy xác của sâu, giun, dế và một số
loại lá cây thường dễ tìm và được các thành viên đem về nhiều nhất. Chưa đến cuối
ngày là gần như ai cũng đóng góp một phần sức mình cho kho tàng thức ăn của cả
tổ.Thật khó để tìm ra được một kiến lười biếng trong một môi trường mà ai ai cũng
lấy lao động làm niềm vui, coi sự tự ý thức là kỉ luật vững vàng nhất tạo nên thành
công của cả đàn kiến.
Để có được tinh thần lao động mà kiến nào cũng tự hào, không ít loài phải học
hỏi, kể cả loài người, từ hàng ngàn năm nay, từ khi chào đời, chúng tôi đã được
dạy bảo đến nơi đến chốn. Dù công việc có bận đến mấy, nhưng chúng tôi vẫn luôn
có các kiến cái bỏ khá nhiều thời gian để dạy bảo đến từng kiến vào cuối mỗi bữa
ăn tối hàng ngày. Cứ như vậy, đời nọ nối tiếp đời kia, truyền thống ấy vẫn được
lưu giữ và được củng cố trong từng thế hệ.
Sắp tới, cả làng kiến tập trung lại để chuẩn bị cuộc hành quân sang khu rừng
rậm rạp phía nhà ông bọ hung to lớn. Có thể nói, lần này kiến nào cũng háo hức
lắm. Một kiến thợ ở ngoài cửa hang trong lần cùng kiến em đi lạc đã phát hiện ra
nguồn thức ăn to lớn khu vực đó. Mấy người khổng lồ đã làm rơi rất nhiều những
viên mồi trắng. Vì thế, cần phải huy động toàn bộ các anh chị em đang ở khắp nơi
về đó khuân số hàng hóa ấy về.

7

Hôm đó, thời tiết oi bức vô cùng, cả nhà kiến đã chui sâu vào tổ hóng mát vẻ
nhàn rỗi lắm. Kho lương thực trên gác và dưới tầng hầm vẫn đầy ắp đồ dự trữ. Ở
ngoài có cơn gió lớn cuốn tung những lá cây chứa cả ngàn bạn bè kiến ngồi tâm sự,
thật mạnh mẽ làm sao. Khi các kiến đang mơ màng, nghĩ tới những chuyến đi xa
đầy mạo hiểm, có nhiều con mồi lớn quá khiến tất cả ì ạch trên nhiều quãng dốc
dựng đứng, qua được mỗi lần dốc tiếng hò reo inh ỏi đầy sung sướng lại vang lên.
Tôi cùng kiến em líu ríu chạy vào la toáng lên:
-Các bạn ơi! Hôm nay chúng tôi phát hiện được một kho lương thực rất lớn,
chắc mọi người phải đến di chuyển tới đó luôn kẻo những kẻ khác biết được lại
cướp mất số của người cho ấy.
Thế là tất cả chùi lại mép, xoa chân rồi dọn dẹp chỗ ngồi và chuẩn bị lên đường,
một chuyến đi xa hứa hẹn nhiều điều thú vị sẽ đến trong quãng đường sắp tới.
Trước khi ra đi, đoàn quân kiến vây quanh ngăn hầm chứa mồi gần ngoài cửa
hang, cùng nhau ngoạm những miếng mồi thật to trong sung sướng, chẳng mấy
chốc chỉ còn trơ lại những chiếc cánh của ruồi được khuân ra ngoài cửa hang ném
đi.
Không khí trở nên nhộn nhịp như những lần đi xa khác. Các kiến mạnh mẽ đầu
to bụng nhỏ nhưng rất khỏe, vừa đi vừa dậm mạnh xuống đất tạo những lối mòn
dài kì lạ. Tôi đi đầu ngạo nghễ, những cành cây nhọn hoắt nhưng rất dẻo sà cả
xuống lối đi, ai đó tinh nghịch mà trèo lên là bị vặn mình như chơi. Đoàn quân
đông đảo bước đi, ở cuối hàng, con đường mòn đã được tạo ra đang nối dài về phía
nhà bọ hung. Vì chưa mang vác nặng nên kiến nào cũng đi nhanh để kịp với kiến
đi trước.
Tiếng ồn ào từ đầu đến cuối hàng, ai ai cũng bàn tán về những hàng hóa sắp tới.
trên đầu hàng, tôi rảo bước thật nhanh, lối đi trở nên ngày càng khó khăn. Những
vách đá ngày thêm hiểm trở. Vết sụt lở thỉnh thoảng lại ào xuống vực khiến bao
bạn kiến khác khiếp đảm lo lắng.
Gần gần giữa hàng, một giọng kiến oang oang khiến nhiều kiến gần đó giật
mình:
- Đi nhanh lên nào các bạn ơi!

8

- Dù bạn khỏe tới đâu cũng không thể đi nhanh được khi bị tắc đường lại phải
theo hàng lối thế này, kiến bên cạnh giải thích.
- Giá như tôi đi đầu thì chắc chắn sẽ nhanh hơn thế này nhiều.
- Đúng là lắm chuyện, bạn đi sau thì đừng than vãn nữa, những bạn sau chúng ta
thì sao?
Cuộc tranh luận này được mấy kiến phía sau lắng nghe và khúc khích cười
nhưng các kiến phía trước có vẻ hậm hực lắm. Một kiến già bị đất bám lên tận đùi
nghiêm nghị:
- Mấy con nhỏ giọng thôi, không thấy mệt à?
Tiếng ồn ào lắng đi. Những bước chân lại khua lên rộn rịp. Đoàn kiến nối gót
nhau đi trong sự vội vàng. Mặt trời đang lên cao, rất may là cây cối khu vực này rất
dày nên bóng mát đã át đi sự oi bức vốn có. Tôi ra hiệu cho các kiến đi gắng hơn
nữa, khoảng cách tới điểm lương thực chỉ là dòng sông có cây lớn mọc vắt cả sang
bờ bên kia và ngọn núi cao vòi vọi trước mặt nữa thôi.
Khuôn mặt ai đấy đều nhăn nhó vì đi đã khá lâu rồi. Sự nguy hiểm đang rình rập
hơn lúc nào hết khi bắt đầu bước lên những cây leo chông chênh này. Tôi mạnh
dạn bước lên và cầm tay em mình rón rén về phía trước. Cảm giác rùng rình ở dưới
chân tạo nên những nhịp lên xuống hài hước, kiến nào kiến nấy hí hửng nghĩ rằng
chỗ mình đi đang chuyển động mạnh nhất. Cây cầu bằng dây leo này đang chùng
xuống, tôi lo lắng, đi trên cầu mà như đang xuống dốc vậy. Ngước mắt lên, ngọn
núi đang hiện rõ mồn một, chỗ cây cao nhất bung vòm lá um tùm kia chính là chỗ
cần phải đến. Quay đầu lại, nhìn các bạn mừng rỡ vì sắp tới nơi, tôi cảm thấy hạnh
phúc hơn bao giờ hết.
Màu vàng lô nhô đang nhích dần lên phía trước đầy hiểm trở mặc cho cây cầu
oằn lên. Cây cầu này trông vậy nhưng rất chắc chắn. Ở nơi xa lạ này, lối đi dựng
đứng nên thật khó di chuyển. Vàm cây trở nên chằng chịt hơn. Thỉnh thoảng, mấy
hòn đất lại xô xuống dưới vực khi kiến nào đó bật lên. Thật hú hồn trong những lúc

ấy.
Tiếng dòng nước xối xuống phía dưới thêm ào ạt. Ánh nắng rọi xiên qua vách
núi, cuối cùng, tôi cũng bước lên tới đỉnh, vuốt râu sung sướng, không kịp nghỉ

9

ngơi, tiến lại gần những miếng mồi to hơn cả thân mình và vác lên làm mẫu cho
các bạn. Thế là đã đi được nửa quãng đường. Điều khó khăn nằm chủ yếu trên
chuyến đi về sắp tới.
Bỏ lại miếng mồi ấy, tôi gọi thêm hơn một trăm bạn kiến hì hục khiêng một con
mồi lớn bị chết gần đó. Đó là một con sâu đo gang. Tất cả cắn ngập răng và bắt đầu
di chuyển. Ở đầu của con quái vật này, tôi vừa chỉ đạo vừa bước lùi đi theo những
chú kiến đang vác trên mình các sản phẩm to gấp mấy lần cơ thể mình.
- Loài người khổng lồ còn phải học chúng ta chán- tôi lên tiếng
- Đúng vậy, chúng ta có sự phân biệt giai cấp khi đứng đầu là kiến Chúa, họ
cũng bắt chước ta mà.
- Tinh thần đoàn kết của họ còn thua xa chúng ta.
Tiếng tranh luận xì xào, kiến nào mồ hôi cũng nhễ nhại. Con đường dốc xuống,
công việc thật nặng nhọc. Bàn chân các bạn cào chặt xuống đất, nhiều bạn đã xây
xát hết cả những đôi chân bé bỏng. Tôi thương các bạn lắm nhưng chẳng biết làm
thế nào, chỉ tiếp tục công việc như quá sức này.
Bỗng một kiến ở đầu kia con mồi lăng xăng chạy lại xin tôi:
- Bạn đổi chỗ cho tôi với.
Tôi mỉm cười đổi chỗ cho bạn. Con mồi bị kéo lết xuống phía dưới, công việc
thật là khó khăn. Được một lúc, chú kiến ban nãy quay lại nói xin đổi chỗ tiếp:
- Tôi cứ tưởng chỗ của bạn nhẹ hơn cơ.
- Do bạn nghĩ cả, ở bất cứ chỗ nào cũng có cái khó của nó mà.
Bỗng tất cả bị lăn nhào xuống vực. Ai cũng lấm láp, đau điếng khắp mình mẩy.
Có lẽ con mồi này quá sức của số kiến này.Tiếng kêu khóc của một số kiến yếu
đuối thêm não lòng. Thế là con mồi đã cách xa con đường mòn ban nãy cả một

quãng đường dài. Dù các bạn khóc vì đau nhưng cũng không ai bị mất mạng cả,
thật may mắn. Tất cả lại tập trung lại cắn ngập răng vào con mồi mà kéo rê lên dốc.

10

Khó khăn biết bao khi những cành cây thêm dầy đặc. Con đường nhập vào
cùng đoàn đã phải đi vòng để tránh rủi ro. Không thể suôn sẻ như mong muốn ban
đầu, kiến nào cũng ráng sức mình để mong chóng về tổ. Tôi đã tách bầy lên phía
trên gọi thêm cứu viện. Loài kiến chúng tôi chỉ cần tiết một ít dịch ở phía cuối
bụng là trong chốc lát tín hiệu sẽ được biết và cứu viện ngay. Khoảng năm chục
kiến hăm hở xuống cùng phụ giúp. Cả đám tíu tít vây quanh đưa xác anh mồi về tổ.
Thật buồn cười khi các chị em kiến trèo cả lên con mồi mà chỉ đạo rồi bị nghiêng
ngả tứ phía.
Ánh nắng mặt trời đã thêm chói chang rất nhiều. Thật khó chịu khi đường
không phẳng lại bỏng rát dưới chân. May mắn thay nhiều đoạn đường có bóng râm
không có lẽ các bạn kiến sẽ ốm hết lượt sau khi về tới tổ.
- Lúc chúng mình đang oằn lưng ra vất vả thì mấy kiến Chúa ở nhà sung sướng,
cuộc sống thật bất công.
- Dù sao sống vì kiến khác cũng là điều hạnh phúc đích thực, kiến Chúa như thế
nhưng cuối cùng vẫn phải chết như chúng ta mà thôi, làm gì mang được cái gì đi
đâu.
Quãng đường về đang ngắn dần lại, công việc hàng ngày của chúng tôi là như
vậy.
Dòng tộc của kiến vàng và những người bạn tốt.
Từ nhỏ lớn lên trong tập thể đông đúc họ nhà kiến, tôi đã thừa hưởng những giá
trị tốt từ mọi kiến. Mẹ tôi là kiến Chúa có thân hình to lớn nhất ở trong tổ. Trong
cuộc sống với hàng vạn anh chị em kiến quây quần bên nhau từ nhỏ tới lớn, Mẹ tôi
luôn răn dạy chúng tôi phải đối xử tốt với tất cả. Người bảo rằng trong cuộc sống
chỉ có kiến dễ thương và kiến khó thương mà thôi, tất cả đều là anh em của nhau
kể cả các bạn kiến lạ chưa gặp bao giờ ở bên ngoài.

Nơi ở của chúng tôi là một hang động lớn gần ngọn núi cao nhất khu vực này.
Trong hang thường tối thăm thẳm, có thể do đông đúc và quen lối đi nên công việc
đi lại trong hang không khó lắm. Trong cùng là nơi ở của kiến Chúa, đó không
phải là chỗ rộng rãi so với kích thước to lớn của mẹ.

11

Từ nhỏ tôi vẫn luôn cho rằng mình là hơn nhất, trổi vượt hơn tất cả các bạn. tôi
trở nên kiêu ngạo hơn bao giờ hết khi chẳng có ai tranh giành sự tài giỏi của tôi.
Lòng kiêu ngạo vỗ về thân xác như một thứ độc dược ngọt ngào, tôi chỉ nhận thấy
sự lợi hại ấy trong một lần đi chơi ở một dòng nước nhỏ kia.
Tôi nheo mắt nhìn xuống dòng nước dữ ấy và tự nhủ: đã mang lấy sức mạnh
của tuổi trẻ, ta phải chinh phục được con nước dữ kia. Tưởng gì chứ những chuyện
bơi lội như thế này tôi nắm vững trong lòng bàn chân.
Các kiến ngăn cản tôi quyết liệt. Nhưng vốn bướng bỉnh từ nhỏ. Làm sao tôi dễ
dàng nghe những lời khuyên như thế được. Dòng nước chảy khá xiết. Điều đó
không quan trọng lắm. Vấn đề là trông nó hơi rộng một chút. Ngày trước, tôi có
học bơi ở một vũng nước mưa rồi. Thật ra bơi thì có gì là khó đâu cơ chứ. Cứ nhảy
xuống rồi sẽ quen dần dần. Vấn đề là phải dám nhảy xuống.
Còn nhớ hồi đó, sau một trận mưa rào, cả thành lũy mà tất cả anh em chúng tôi
miệt mà ôm những hòn đất từ tận đáy hang ra để đắp cao lên nhằm ngăn dòng nước
lũ vào đã trôi hết theo sau trận mưa. Ai nấy đều làm việc chăm chỉ lắm. dường như
ai cũng tiếc thời gian cho nên cứ hì hục làm quên ăn quên ngủ. Loài kiến được cái
rất nhạy cảm về thời tiết. Chỉ cần buổi sáng nhìn những đám mây trên trời hay
quan sát những cỏ cây xung quanh là các già làng của kiến đều có thể dễ dàng nhận
thấy sự thay đổi của đất trời. Có cụ kiến bảo là trong thời gian nắng hạn dài khi nào
trời mưa thì có rất nhiều loài cây cỏ được nhờ, các loài vật cần nhiều nước được
nhờ, chỉ khổ họ nhà kiến thấp cổ bé miệng lại còng lưng ra mà đào tổ cho sâu, cho
nhiều ngóc ngách để tránh lũ.
Kiến sợ nước lắm. Hầu hết các chị em nhà kiến đều không biết bơi. Ai mà biết

bơi là một điều đáng nể ở xứ sở này.
Tôi cao hứng đứng lên bằng mấy chân sau, rồi mỉm cười. Lòng kiêu hãnh của
tuổi trẻ bùng lên. Nhìn gợn nước đầy những nguy hiểm rình rập mà sao tôi lại
không thấy điều đó, tôi chỉ thấy nó như kích thích thêm cho cái tính thích mạo
hiểm của mình. Càng như thế càng làm cho tôi muốn rèn thêm cái lòng kiêu hãnh
của mình, muốn thử sức mình, không cần biết đến điều gì sẽ xảy ra nếu cứ liều
mạng bơi qua chỗ kia. Dù sao thì đó cũng là lựa chọn của tôi cơ mà. Quyền tự do
được quyết định những hành động của mình, đó chả phải là hạnh phúc hay sao?

12

Nước chỗ tôi đứng cũng ngập hết bàn chân. Những hạt cát lạo xạo phía dưới to
bằng cả ngón chân. Cát là một điều thú vị cho những kiến nào thích chơi trò đuổi
bắt nhau.
Chả cần suy nghĩ gì nhiều, tôi cao hứng nhảy nhẩy lên mấy cái, rồi cũng xoay
mấy cái khớp cho nó dẻo để mà lấy sức. Chưa bơi thử ở khoảng cách này bao giờ
nên sẽ gặp không ít khó khăn. Mấy kiến ngăn cản tôi, khuyên tôi hãy biết lượng
sức mình, đừng tỏ vẻ anh hùng như thế, nhưng sự cố chấp hay lập trường trong tôi
đã vững vàng bảo tôi hãy nhảy xuống dòng nước kia.
Dòng nước như càng chảy xiết thêm. Vừa có một chiếc lá rơi xuống, thế là một
vòng tròn sóng nước lan rộng, lan rộng ra nữa. Tôi sung sướng nhảy xuống và hạ
quyết tâm phải vượt qua bằng mọi giá.
Những vòng sóng từ chiếc lá kia cứ dâng lên rồi lại dâng lên. Nhìn đàng xa tít
tắp phía bên kia bờ, chỉ còn những tiếng đạp chân bòm bòm phía sau đang đẩy tôi
về phía trước. Thế là đã bị ướt lên tận đầu rồi. Chả sao cả. cái đầu lại càng bóng
lên chứ sao nhỉ.
Nước lại tràn cả vào miệng, cũng chả sao. Tôi cố ngoi lên chút nữa rồi rướn
mình thỏa thích. Cảm giác được tận hưởng những giây phút như thế quả thật hiếm
hoi. Suốt ngày phải mang vác nặng giờ đây được vẫy vùng thoải mái, giãn hết các
cơ bắp ra, có khi lại khỏe ra nhiều.

Nước vẫn oàm oạp táp vào mặt, rồi có những đợt sóng mạnh tràn qua đầu. tôi
đã thấy chiếc lá trôi ra khá xa. Giờ thì lắm sóng quá. Thêm vài chiếc lá thay nhau
rơi xuống. Có lẽ bây giờ là mùa trút lá thì phải. Chiếc lá ban nãy đã trôi khá xa.
Chả quan tâm. Phải cố gắng bơi tới bờ bên kia. Đã tập trung làm việc gì là phải cố
gắng để khỏi tiếc nuối.
Nhưng những sải chân tôi dường như quá ngắn ngủi so với dòng nước rộng lớn
này. Gần ra tới giữa dòng mà tôi cảm thấy bải hoải hết cả chân. Nhưng giờ quay lại
cũng không kịp nữa rồi, phải gắng gượng hết sức chứ biết làm sao. Bỗng dưng
những lời khuyên lúc còn ở trên bờ hiện lên, tôi chợt thấy lo lắng vì hành động liều
lĩnh của mình. Chưa biết thế nào mà đã làm thì quả là nguy hiểm.

13

Sóng vẫn đánh đều đều. Dưới chân tôi nước như muốn hút xuống, thật là một
điều đáng ngại. Đang chới với thế này, chỉ cần ngừng khua khoắng là sẽ bị chìm
nghỉm chứ chả đùa.
Ngửa cổ lên trời, tôi thấy một đàn chim vừa bay qua. Nhìn họ có đôi cánh thật
là đáng ghen tị. Nhưng khoảnh khắc ngắn ngủi ấy không cho phép tôi được nghĩ
nhiều về điều đó. Tôi bỗng chợt ước giá như có đôi cánh như thế thì tốt biết bao.
Chân mỏi rã rời mà bờ thì hãy còn xa lắm. Dòng nước thật hung dữ, nó như muốn
nhấn chìm tất cả mọi thứ mà nó đang cuốn đi. Nhìn về phía bờ, tôi cảm thấy ngạt
thở. Làm thế nào để thoát ra khỏi nơi đây? Đàn chim đã bay xa rồi. Chỉ còn lại
mình tôi giữa chốn nước non quạnh quẽ này. Tiếng réo ào ào đang xua tan đi lòng
kiêu hãnh trong tôi. Ở trên bờ thì to mồm bao nhiêu, giờ này cảm thấy xấu hổ bấy
nhiêu.
Dòng nước vẫn hung hãn tấu lên khúc nhạc chói tai.
Tôi cố sức đạp mạnh hơn nữa, nhưng gần như là vô vọng. Cứ tự sức mình để mà
làm được một việc gì đó thì không dễ chút nào. Và tôi ước, tôi ước sao cho tôi
được thoát khỏi dòng nước tai quái này.
Tiếng oàm oạp của nước xô vào bờ cũng vang vọng ra tận đây. Giờ này, tai tôi

như ù đi, cái bụng như ỏng eo ngày nào giờ đây như hóp hép lại vì những nỗ lực
gần như quá sức. Xung quanh tôi cảnh vật như điên đảo, xoay xoay mãi. Rồi một
bóng tối bao trùm. Tôi cảm thấy không thể nào quẫy đạp được nữa. Lẽ nào tôi đã
phải buông xuôi tại đây. Tôi đã ngất xỉu đi lúc nào mà không biết.
Khi tỉnh lại, có rất nhiều các bạn kiến đã chăm sóc tôi. Họ đắp một mô cát nhỏ
cho tôi nằm ghếch đầu lên. Các bạn bảo là khi tôi đã vẫy chân lên trời trông tuyệt
vọng, thì có điều kì diệu đã xảy ra. Chẳng là thế này. Có một người khổng lồ đang
đi đâu qua đó chơi. Thấy cả nhà kiến chúng tôi đứng rất đông đúc ở một vũng nước
mưa mấy ngày trước, thế là cậu ta tò mò tới gần xem. Điều ngạc nhiên là các bạn
kiến nhỏ bé ấy lại cứ như là cùng nhìn về một phía vậy. Người khổng lồ liền cúi
thấp xuống và quan sát thấy một chú kiến như đang bị chết đuối ở trên vũng nước
ấy. Cậu ta nhìn xuôi nhìn ngược, rồi loáng một cái đã bẻ một cành cây rồi đưa
xuống để vớt nạn kiến (chứ không phải là nạn nhân đâu nhé) . Hành động ấy đã để
lại cho các kiến một ấn tượng đẹp đẽ.

14

Có lẽ đang bận việc gì đó. Người khổng lồ lại khoác một chiếc cặp to đùng và
tiến về phía con đường vĩ đại dài hun hút.
Các bạn tôi đã phải kê đầu tôi gục xuống đầu một thân cây cỏ đã được xén đứt
cho nước trong người trào ra. Mấy kiến lớn còn cầm hai chân sau dựng ngược tôi
lên cho tới khi tôi oạc ra bao nhiêu là nước và khẽ kêu lên. Niềm vui mừng khôn
xiết đến với các bạn kiến. Lần đầu tiên tôi cảm nghiệm được sự ấm áp của tình
kiến. Chao ôi! Lâu nay tôi chỉ biết ích kỉ sống cho riêng mình mà không quan tâm
tới người khác. Luôn tự cho mình là số một. Tôi đã làm là không ai có thể ngăn
cản nổi, bởi trước nay tôi luôn nghĩ đó là lập trường của mình. Nhưng không. Sau
cái chết cận kề như thế này, tôi biết rằng đó là sự cố chấp, cố chấp một cách đáng
thương. Một bài học dường như cần đánh đổi tới cả sinh mạng mình. Tôi đã ngộ ra
được sau lần đó. Khi về tới tổ, tôi được nghỉ ngơi mấy ngày trong niềm hoan hỉ vì
được đùm bọc trong tình thương yêu của đồng loại. Bài học đầu đời của tôi đó là,

muốn thành công trước hết hãy làm những việc có thể.
Nhưng chỉ một thời gian sau, tôi lại chứng nào tật ấy, lại cần thêm thử thách để
trưởng thành hơn.
Ngày ấy, tôi vẫn đang còn là kiến mạnh mẽ, khỏe nhất nhì trong đám anh chị
em cùng trang lứa, tôi nghĩ vậy. Có lần, chúng tôi thi xem ai trèo cao nhất. Thế là
chúng tôi leo lên một ngọn cây cao nhất và chúng tôi chen chúc nhau trèo lên đỉnh.
Với sức mạnh của mình, tôi đã mau chóng có được vị trí đầu tiên ở đó. Tôi hí hửng
trèo lên ngọn lá trên đỉnh, hai chân trước khua khoắng sung sướng, hét to lên:
- Ta ở trên cao nhất, trên đời này chẳng có ai cao hơn ta.
- Ta là số một.
Những phút giây ngắn ngủi đó không kéo dài được lâu. Các bạn ở dưới cứ chen
chúc khiến cho ngọn cây cứ trĩu dần xuống. Ai cũng muốn mình cao nhất, ai cũng
muốn khẳng định mình. Thật đáng sợ khi lòng kiêu ngạo chưa bị phá đổ. Một cơn
gió thoảng qua làm chúng tôi bị hất ngược xuống. Ngọn cây gẫy, tôi và một số bạn
bị ngã đau điếng, kiến nào cũng xuýt xoa kêu đau. Tôi đã bị què chân sau lần ấy,
bù lại cho tôi là một điều quý gấp ngàn lần mà chỉ khi trả giá đắt mới có được,
chắc các bạn cũng đã đoán ra điều đó rồi. Cuộc sồng nhiều khi là như vậy đấy.

15


Điều ngạc nhiên khi gặp mấy chú cá.
Trong họ nhà kiến có lẽ tôi là kiến nghịch ngợm nhất nhưng tôi rất hay quan sát
các hiện tượng xung quanh. Mẹ tôi nói rằng cả thế giới này còn chưa hoàn thiện,
vậy mà có bao kẻ tự cho mình là toàn mĩ thì thật là đáng thương. Lời dạy mà tôi
thường bỏ ngoài tai ngày nào đã trở nên thấm thía hơn cho mỗi chặng đường phiêu
lưu.
Nhìn vạn vật bằng ánh mắt thán phục, tôi rảo bước đi về hướng ngọn núi cao
ngất bên phải, nơi tôi đã tách mình khỏi đàn để đi tìm cuộc sống tự do.
Mặt đất rung chuyển dữ dội ngay sau đó. Thì ra hai cô cậu ban nãy nô đùa nhau

chạy qua chỗ đường tôi đi. Thật sợ hãi làm sao. Khi họ đã đi xa rồi, tôi lại thầm
mong được họ nhìn thấy thân phận bé nhỏ của mình đang ở dưới chân họ. Không
biết họ nghĩ như thế nào về mình đây. Giá như được họ đặt mình lên đôi bàn tay kì
bí ban nãy đó. Những suy nghĩ miên man ấy cứ trong tôi suốt chặng đường về nhà.
Cho đến khi ngẩng đầu lên, trời đã chuyển sang tối dần, vậy là đêm nay tôi sẽ
không về kịp, cảm giác ở ngoài cũng làm tôi lo lắng.
Màn đêm thực ra cũng giống như khi tôi ở trong hang sâu cùng các bạn. Có
điều ở ngoài thì ồn ào hơn bởi tiếng chú dế mèn nào đó du dương đâu đây. Niềm
kiêu hãnh là kiến dũng cảm đang dần tan biến khi bị tách khỏi bầy đàn. Khi ở một
mình, người ta mới cảm nhận được sự yếu đuối của bản thân. Tôi lang thang và bắt
gặp được nửa chiếc vỏ trấu, thật là may mắn làm sao.
Xung quanh vắng tanh, trên đầu đã xuất hiện những chòm sáng xa xăm. Sự yên
tĩnh đang dần át tiếng ồn thưa thớt nãy giờ. Nằm úp vỏ trấu lên trên, thật hạnh phúc
làm sao.
Khi cựa mình choàng giấc, ánh sáng le lói đã rọi thẳng vào tôi khi vỏ trấu bị
kênh ra. Cuộc hành trình mới lại bắt đầu. Tôi háo hức đi về phía vùng nước lớn
phía xa xa. Ở đây có một người khổng lồ đang câu cá. Bước gần tới nơi, tôi chăm
chú nhìn ông ấy ngắt những con giun ( mồi hảo hạng của họ nhà kiến) móc vào
lưỡi câu rồi thả xuống nước. Tiến gần chỗ để mồi, tôi sung sướng thưởng thức một
bữa ăn tuyệt vời.

16

Nhìn xuống dòng nước, có bốn chú cá đang vây quanh miếng mồi béo bở kia,
tôi hiểu được ngôn ngữ của chúng. Con thứ nhất nói:
- Tôi phát hiện sớm nhất nhưng do già cả không đến nhanh được, tôi phải có
phần.
- Tôi đói nhất nên phải được nhiều nhất- con thứ hai phân bua.
- Tôi to nhất thì không thể được phần nhỏ được- con thứ ba hậm hực.
- Tôi đến sớm nhất, tôi phải được ăn với- Con thứ tư giải thích.

Xa xa, mấy chú cá nhỏ đang tiến lại gần, chúng giành giật càng thêm quyết liệt,
om sòm. Bỗng tất cả bị nhấc bổng lên. Người kéo vó mừng rỡ nhặt bốn chú cá lớn
cho vào giỏ và vứt số chú cá nhỏ xuống nước. Ông cho mồi vào vó rồi hạ xuống,
ngồi chờ tin vui.
Không biết mấy chú cá nhỏ bên dưới nghĩ gì, nhưng hai chú cá lớn thì luôn
miệng phàn nàn:
- Giá như chúng ta đừng tranh nhau thì đâu đến nông nỗi này.
- Sao chúng ta không đối xử tốt với nhau trước khi quá muộn?
Hai chú cá còn lại thì im lặng. Có lẽ số phận đã an bài, không nên chống lại làm
gì. Trong phòng chật hẹp bằng tre này con có thêm một đàn cua. Mấy chú cua nhỏ
cứ nhoi lên phía trên tìm lối ra là bị cắp lại. Ai cũng muốn ra nhưng không muốn
cho ai ra trước cả. Thế là tất cả cứ cùng ở lại căn phòng tanh tưởi đó. Tôi nhìn qua
khe hở căn phòng mà thấy lòng ích kỉ của loài cua thật khờ khạo hết sức. Chúng
như vậy thì làm sao mà có thể giúp đỡ nhau trong cuộc sống được.
Rồi đây không biết các chú cá nhỏ dưới nước kia có nhận thức được mối nguy
hiểm trong cuộc đời không. Làm thế nào để không phải chết? Chừng nào cái chết
còn tồn tại chừng ấy các loài chưa thể vượt ra được sự giới hạn của mình. Tôi tiếp
tục bò quanh chỗ mấy chú cá và cua bị nhốt và cứ suy nghĩ về điều đó. Loài kiến
vốn bé nhỏ nên tuổi thọ chúng tôi cũng chẳng kéo dài được bao nhiêu. Sự hữu hạn
ấy càng khiến tôi cố gắng sống làm sao cho tốt.
Lạc đường.

17

Kỉ niệm đáng nhớ với tôi là cái lần đầu tiên đi ra ngoài một mình ấy. Có lẽ cái
lần ấy cũng đã vụt qua mau mắn nếu như chẳng có sự cố ngoài những dự cảm ban
đầu. Tôi cũng không biết là sự hồi tưởng về chuyện ấy sẽ đi đến đâu nếu như
chẳng có được sự may mắn trong khoảng thời gian ấy.
Chuyện là thế này.
Cái tính muốn được ngao du khắp thiên hạ trong bầy kiến thì rất nhiều bạn

muốn, nhưng ai cũng sợ khi phải đi một mình. Phần vì họ sợ ốm đau bệnh tật sẽ
không có ai chăm sóc, phần vì sợ những nguy hiểm luôn rình rập, lại sợ lỡ đi lạc
thì biết kiếm nguồn thức ăn ở đâu, nếu không cẩn thận có khi chẳng bao giờ tìm
được về tổ cũng nên. Nhưng tôi không quan tâm tới điều đó. Điều tôi sợ là tôi bị
đánh mất đi bản thân, cái bản ngã đầy nhược điểm nhưng cứ ở nhà với kiến mẹ biết
ngày nào khôn đây? Cứ luẩn quẩn quanh cái tổ với các bạn, đi đâu cũng hàng đàn
hàng đống, tuy được cái khá an toàn nhưng thực là tôi không thích cái cảm giác gò
bó hàng ngày như thế. Nhưng đi một mình có mạo hiểm không nhỉ? Tôi cứ băn
khoăn hàng ngày như thế. Lẽ ra nên tìm một ai đó cùng đi, nhưng như thế đôi khi
cũng mất đi phần nào cái thi vị để tận hưởng cảm giác tự do tự tại được làm những
gì mình thích. Bởi vậy, tôi quyết định đi một mình.
Tôi cứ nhắm hướng mặt trời mọc mà tiến. Cứ mỗi khi dừng lại nghỉ ngơi, tôi lại
ngước lên nhìn quầng sáng vĩ đại trên cao kia, tìm về cái hướng nó trồi lên từ phía
xa xa mé mấy cây cổ thụ. Tìm về ngọn nguồn của ánh sáng, tìm về tuổi thơ, tìm
những cảm giác thú vị. Ấy thế nhưng mọi chuyện cũng không hề dễ dàng bởi con
đường phía trước như là vô tận. Để đánh dấu về hướng đi cho mình, và vẫn muốn
trở về vào một lúc nào đó, nên tôi quyết định đi men theo dòng nước khổng lồ cách
không xa cái tổ yêu dấu của mình. Cái dòng nước ấy ngoằn ngoèo chảy về phía
mặt trời lặn.
Khi dấn bước ra đi, tôi đã kịp chào mẹ và các bạn kiến. Sau khi nghe lời căn
dặn của mẹ, tôi cúi chào mẹ rồi hào hứng đi mà chẳng cần mang theo bất cứ vật
dụng nào đi theo cả.
- Mẹ ạ! Con sẽ sớm trở về, con muốn tìm hiểu về thế giới bên ngoài bằng chính
lòng can đảm của mình, con đã khôn lớn nên con không muốn cứ suốt ngày ở nhà

18

quanh quẩn đây đó, con thấy mình nên ra ngoài va chạm để hiểu cuộc sống này
hơn.
- Con đi mẹ cũng chẳng ngăn cản, thế nhưng con nhớ phải luôn sống tốt và yêu

thương đồng loại con nhé. Dù con có thế nào thì mẹ cũng luôn yêu con. Rồi đây ra
cuộc sống, con sẽ hiểu được tình mẹ hơn.
Mẹ tôi ôm tôi vào lòng. Lúc ấy tôi rất muốn nói lời yêu mẹ, mà sao khó quá
chừng. Dường như nói lời yêu mẹ là điều khó bậc nhất với tôi. Chứ những hôm đi
làm cùng các bạn, tôi thoải mái nói lời yêu thương với các bạn. Người gần gũi cưu
mang mình từ lúc chui từ trong trứng ra, chỉ cần nói ba từ “Con yêu mẹ” mà mãi
không nói được. Thôi thì tôi đành lòng giã biệt mẹ trong buồn vui lẫn lộn. Chẳng
biết vì sao khi vừa bước ra khỏi tổ là tôi lại cảm thấy hơi lo lắng vì một điều gì đó
vô hình bất chợt xâm chiếm cõi lòng.
Mặc kệ. Cứ men dọc theo con nước lớn, tôi ca hát cho thỏa cõi lòng. Bản tình ca
đầu đời tôi cứ nghêu ngao hát một cách hồn nhiên:
Ta là kiến vàng
Kiến của núi rừng
Ta đi tìm một cuộc sống mới
Ta đi tìm tự do
Cuộc sống đẹp tươi ơi
Ta nhón chân bước tới
Chân trời không gần lại với ta
Nhưng không buồn
Vì ta có trái tim dũng cảm.
Cứ thế, con đường phía trước cứ hun hút mở ra. Con đường dường như chưa có
bạn kiến nào đi qua thì phải. Nó rậm rạp và lồng bồng những cây cỏ dại. Không
biết bây giờ là vào mùa nào nhưng nhiều hoa nở quá. Tôi mon men trèo lên một
cây có bông hoa vàng rói, thơm lừng. Lên đến nơi, tôi ngồi lên cánh hoa, rồi toài

19

xuống nhụy, rồi trèo lên, toài xuống. Cái trò chơi ấy thật thú vị. Nghịch ngợm được
một lát, tôi lại bẻ một nhị hoa mà khua vào không trung. Những hạt phấn to bằng
ngón chân cứ thế theo gió mà tung bay đi khắp, lả tả thật đẹp. Nhưng thích nhất là

lúc được uống mật ngọt từ trong bông hoa ngọt ngào kia. Tôi dùng hàm răng cong
sắc cắn vào bầu nhụy, thế là dòng mật ứa ra. Mật tràn ra ngập gần đến đầu gối. Mật
sóng sánh và sền sệt, quện dính. Chẳng mấy khi có được cơ hội cả đời có một như
thế, tôi lấy hai chân vục lên miệng mà uống thỏa thuê cho tới khi cảm thấy đã no
và trèo lên cánh hoa, ngủ một giấc, cuộc đời như thế là cảm thấy sung sướng. Các
bạn hình dung khi ở giữa đất trời bao la, được hưởng những giây phút bình yên
như vậy, tôi đoán nếu bạn kiến nào mà ở đó lúc ấy, chắc cũng lâng lâng trong niềm
hạnh phúc ấy.

Bị bộ tộc kiến đen bắt bớ vô cớ.
Cuộc hành trình đi phiêu lưu lần này dẫn tôi đến một xứ sở của các bạn kiến
đen. Thật ra đây là một cuộc gặp tình cờ, nếu không muốn nói là ngoài ý muốn bởi
một cuộc xô xát với những anh chàng kiến đen hôi hám trong một lần phiêu dạt
vào chốn xa lạ ấy.
Khi tôi đang cầm một nhị hoa kia mà tung tăng đi lại thì gặp ngay mấy bạn kiến
đen ở phía trước mặt. Thật ra từ ngày trước, dù được mọi kiến truyền tai nhau nghe
về những bộ tộc kiến đen ở tít trên cao, họ sống trên cao nên tính cách của họ cũng
thường cao ngạo và luôn muốn chứng tỏ cái vị thế của mình. Kiến đen thì cũng
đông không kém gì kiến vàng. Họ được cái đi lại ở những dốc thẳng đứng lên tận
ngọn cây mà vẫn ung dung như đi trên đất bằng. Tất cả những điều loáng thoáng
nghe ngày đó tôi cũng không quá để ý. Nhìn thấy tôi hồn nhiên như một kiến trẻ
con, một kiến đen có cái đầu bóng láng, cái trán dô lên, ra vẻ là đàn anh, quát tôi:
- Tên kiến vàng kia, mi đi đâu mà vào chỗ này, không chào hỏi ai hả?
- Chào các anh, tôi là kiến vàng, tôi
- Đi lang thang à? Chắc trốn tổ trốn nhà phải không? Không ngoan ngoãn ở nhà, đi
đâu?

20

- Tôi có xin phép mẹ rồi, tôi không trốn ai cả.

- Đừng cãi lời tao. Mày biết tao là ai không?
- Tôi không biết anh là ai.
- Mày nhìn đểu tao phải không?
- Tôi đâu có nhìn đểu.
- Vậy chắc mày nghĩ đểu về tao, nhìn mày tao nghi lắm, đừng tưởng tao không biết
gì.
- Anh không nên vô lí thế chứ, chắc anh hay bắt nạt kiến khác phải không?
- Không nói nhiều. Có thích cãi lời tao không?
Nhìn thoáng qua các cơ bắp của đối thủ, cái mặt đầy sẹo, lì lợm, lạnh tanh kia,
tôi đoán anh chàng này cũng chẳng tốt đẹp gì cho lắm. Chỉ vì thấy tôi đi một mình
mà họ kiếm cớ để đánh, lấy số đông để bắt nạt một kiến, thật hèn hạ. Dù tôi nghĩ
đúng hay sai nhưng tôi vẫn không thoát khỏi mấy cú đấm. Tôi lùi lại, im lặng,
giương gương mặt đầy ngạc nhiên. Chúng cười hả hê, mồm ngoác ra lộ hai cái
răng đen sì. Tiếng cười hống hách, khiêu khích, sĩ diện. Tôi chưa kịp định thần lại
thì chúng lại từng tên một đi thẳng một hàng, từng tên một tới gần nhe răng mà tát
tôi một cái. Tới lượt tên mặt sẹo, tôi không nhịn được, cầm lấy chân hắn vặn một
cái kêu đánh rắc một cái. Không may cho hắn là cái khớp cứ thế bị trật ra. Lúc đó,
trái tim tôi đập chậm hết sức chứ không hề run sợ.
Hắn kêu rú lên rồi khuỵu xuống. Thật không ngờ cú vặn ấy lại gây hậu quả lớn
như thế. Hai kiến đen ra nâng hắn dậy. Mấy tên còn lại vây lấy tôi mà cùng cắn xé
dữ dội. Thân tôi như có một vỏ giáp bao bọc, các ngón chân đã chai lại vì đi nhiều.
Chúng chưa kịp đánh cho tôi nhìn thấy cái chết thì bỗng có một tiếng quát lớn của
một ai đó kêu tất cả dừng lại. Tôi bàng hoàng, nén cơn giận sôi người lại, bọn
chúng thì sợ co rúm thân lại. Thì ra là một kiến có thân hình vạm vỡ to hơn hàng
chục lần các kiến khác. Anh chàng kiến đó nhìn thấy tôi, tôi vẫn ngẩng cao đầu,
chứ không hề sợ sệt. Vẫn cái giọng oang oang, anh ta vuốt cằm hỏi:
- Mi là ai, vào đây gây rối à?

21

- Tôi là một lữ khách đi qua đây thôi.
- Sao các ngươi lại đánh cậu ta? Anh ta quay sang nhìn mấy tên kiến kia
Chúng khép nép, chỉ vào chiếc chân đã sưng vù của tên mặt lạnh, nói:
-Hắn đã bẻ gãy chân anh ấy khi anh ấy đang đi một mình, may mà chúng tôi đến
kịp.
Tôi chưa kịp trả lời vì thái độ của chúng thì một tên lại nói:
- Hắn là do thám của quân kiến vàng, chúng đang chuẩn bị tấn công chúng ta đó.
- Hắn là kẻ lòng dạ hiểm ác, mưu cao, phải giết hắn.
- Hắn luôn rình dò, lại giả bộ ngu ngốc để chúng ta bị mắc mưu, nhưng chúng tôi
không dễ bị lừa như vậy đâu.
Hàng loạt những cáo buộc cứ thế làm cho tôi thấy bản thân mình bị lâm vào
tình thế khó giải quyết. Quả là kiến tốt không có nhiều. Trên đời này chỉ có bố mẹ
là tốt nhất mà thôi. Từ khi sinh ra tôi đã được răn dạy như thế. Anh em còn có lúc
cắn xé nhau, nữa là kiến ngoài. Càng ngẫm nghĩ mà tôi càng cảm thấy nghẹn ngào.
Đôi khi còn muốn khóc nữa.
Trong nháy mắt, tôi đã bị họ dùng chất kết dính mà trói các chân và chuyển về
đại bản doanh ở trên một cây gỗ to cao gần đó. Họ đi như chạy vậy. Tôi không sợ
các nguy hiểm đang chờ mình ở phía trước, thậm chí kể cả cái chết, ấy thế nhưng
nghĩ trước nghĩ sau, tôi còn đại gia đình ở nhà, nếu làm liên lụy thì chỉ khổ nhất
cho đấng bậc sinh thành. Ngày trước, mẹ tôi bảo dù tôi hư hỏng đến đâu, xấu xí
đến đâu, ngốc nghếch đến đâu thì mẹ vẫn là kiến yêu tôi nhất trên đời. Nhưng dù
tôi tốt đến đâu, cố gắng làm việc thiện đến đâu, thì người bạn, hay người yêu tôi
vẫn có thể bỏ rơi tôi. Tôi đã không chịu để ý đến những lời dạy bảo ấy mà cứ hồn
nhiên vui chơi, giờ lại đang bị bắt như một kẻ nổi loạn đối với vương quốc nhà
kiến đen thế này. Trong khi tôi không hề có mưu đồ gì xấu xa như họ vu cáo, cũng
chẳng có rắp tâm hãm hại ai mà vẫn phải chịu dây trói đau đớn như thế này. Tại
sao chứ? Câu hỏi ấy có nên trả lời không nhỉ? Tôi bị bắt chỉ vì tôi thích đi tìm tự
do, thích đi phiêu lưu, chỉ vì tôi đang cố gắng sống tốt hay sao? Có lẽ nào cuộc
sống trong thế giới bầy kiến đã làm cho tôi phải sợ sệt, phải chấp nhận sao? Hàng

22

trăm câu hỏi cứ dập dờn trong suy nghĩ của tôi. Thật không thể nào dễ trả lời thấu
đáo được. Nhưng rõ ràng, để làm một kiến tốt là không hề dễ dàng chút nào. Nó
đòi hỏi chúng ta phải luôn cố gắng hi sinh bản thân mình. Làm kiến tốt thì dễ, chứ
làm kiến xấu thì quá đơn giản, chỉ cần mất tự chủ vào bản thân thì trong phút chốc
đã trở thành kiến xấu lúc nào không hay.
Xấu với tốt, nhiều khi cũng khó mà rạch ròi được. Có thể những kiến đen kia với
tôi là những kẻ xấu, nhưng biết đâu với bộ tộc kiến đen thì họ lại là những chiến
binh dũng cảm đã không quản ngại mưa gió để bảo vệ lãnh địa của dòng tộc ấy.
Mọi thứ đều đảo lộn. Làm sao để chứng minh được bản thân không hề có tội, trong
khi tôi đã làm cho tên kiến đen mặt sẹo kia bị đau chân rồi. Chân hắn đã sưng phù
lên, trông hắn hùng hổ là thế, mà giờ nhìn cũng thật yếu đuối, thảm hại làm sao.
Con đường dốc dựng đứng cứ kéo dài, cao vời vợi. Kiến nào kiến nấy bò lên vội
vã, thân hình cũng dựng thẳng lên. Cao thế này mà trượt chân thì chỉ có tan xương
nát thịt thôi. Mấy kiến đen vẫn dùng răng ngoạm vào tôi mà leo lên như đi ăn
cướp. Tôi bị giộng ngược lên, gió thổi như tát vào mặt những luồng lạnh giá. Đôi
khi cũng xiêu vẹo cả đội hình. Loài kiến ranh ma lắm. Họ vòng lại đàng sau thân
cây mà đi. Đôi khi một kiến nào đó bị trượt chân, hẫng hẳn ra rồi nhưng răng vẫn
cắn chặt lấy tôi, những lúc ấy thật đau như bị tra tấn vậy. Nhưng tôi không thể giãy
giụa ra khỏi được. Mà nếu có giãy ra, hoặc lỡ như tất cả họ buông ra từ độ cao như
vậy, chắc khó mà bảo toàn được tính mạng. Biết vậy, nên tôi đành cắn răng chịu
đựng, mặc kệ sự rung lắc, không có gì đáng phải lo cả.
Cuối cùng, họ đưa tôi tới tổ. Một cái tổ vĩ đại với hàng ngàn hành lang thông
với nhau. Kỉ luật ở bất kì bầy kiến nào đều nghiêm ngặt cả. Ở đây cũng vậy. Nên
không có gì ngạc nhiên khi các kiến lính gác tổ đã chặn tôi lại mà tra hỏi các kiến
đen kia. Họ giải thích rằng tôi là một tên tù binh, một tên do thám từ bầy kiến vàng
định thăm dò địa hình để phát động một cuộc chiến giữa hai bầy kiến. Than ôi!
Suốt đời chỉ muốn phiêu lưu, mà sao tôi lại rơi vào hoàn cảnh trớ trêu như thế này.
Nhưng than thở chỉ là thể hiện sự bất lực với tình huống, với ngoại cảnh mà mình

đang phải hứng chịu, nghĩ vậy, tôi vẫn quyết định im lặng. Có lẽ đây chưa phải là
chỗ để giải thích với họ. Thôi thì cóc có gan cóc, kiến có gan kiến, đừng nhụt chí
vội. Tôi tự an ủi để cho vững ý chí. Quả thật, mới gần kề cái chết, mà đã sợ mất

23

vía, kêu gào thảm thiết như kiến cái, thì làm sao có thể làm nên chuyện lớn được,
nói gì đến chinh phục thiên hạ, chinh phục lòng các loài vật.
Không một lời nói, họ quẳng tôi vào một xó, có lẽ gọi là ngục thất của tổ kiến
đen này thì đúng hơn. Mười tên kiến đen ngồi áp sát để canh phòng. Tôi chợt cảm
thấy đói.
Một khoảng thời gian rất dài trôi qua, trong khi mấy tên lính gác vẫn thay
phiên nhau trực, tôi cảm thấy đói. Đói cồn cào, đói sôi ruột, đói rệu rã, đói lử lả.
Cái đói của dạ dày, cái đói của cõi lòng, cái đói sự bao bọc, cái đói của lòng yêu
thương ở trong cái tổ kiến đen này đối với một kiến vàng như tôi. Không thể thoát
ra khỏi cái chốn này, cũng không muốn bỏ mặc bản thân, phó thác số phận cho
kiến đen định đoạt. Tôi đã nghĩ về gia đình, nghĩ về từng anh em kiến đã ngăn cản
chuyến đi đầy mạo hiểm của tôi. Tôi chợt thoáng ân hận, muốn rút lại thời gian.
Nhưng cái lập trường trong tôi vẫn không hề dao động. Trái tim tôi vẫn đập chậm
lạ lùng. Và tôi thầm thĩ cầu nguyện với đất trời. Mong sao cho công bằng sẽ sớm
đến với mình.
Tổng cộng đã có mấy hình phạt thay phiên nhau tra tấn tôi. Ngoài buộc không
cho ăn uống gì, kiến đen còn dùng nhựa cây dán người tôi dính chặt vào tổ, rồi có
lúc treo ngược lên. Nếu như chỉ cần tôi van xin chúng và chịu làm kiếp nô lệ cho
chúng, thì tôi sẽ được thả ra.
Tôi đã kiên cường đến phút cuối, khi mà biết không thể chịu đựng được nữa, tôi
đã gục xuống ngất xỉu đi. Chỉ biết rằng, khi tỉnh dậy thì tôi đã được giải tới trước
kiến đen và nghe những lời chất vấn. Đúng kiến đúng tội, tôi đã được trả tự do,
kèm với lời xin lỗi từ kiến Chúa bộ tộc kiến đen. Tôi lơ ngơ chưa hiểu đầu đuôi
câu chuyện ra sao thì kiến Chúa đã đích thân mời tôi dùng một bữa ăn thân mật và

tiễn ra tận ngoài cổng thành. Nghi thức đơn giản nhưng chứa chan tình kiến.

Đàn gà ngô nghê trong khu vườn bí mật.

24

Tôi lại rảo bước đi tìm niềm vui cho riêng mình. Ngẩng cao đâu tiến những bước
khoan thai đi, có một đàn gà đang kiếm thức ăn quanh quẩn chỗ này. Chúng rất to
lớn, không chỉ vậy còn hiếu chiến nữa.
Nấp ở sau tảng đá xù xì rêu mốc, hai chú gà con tách nhau ra và bắt đầu hỗn
chiến.
Tôi được biết những kẻ yếu đuối thì hay bị bắt nạt. Chú gà nhỏ kia cũng vậy. Có
lão gà láng giềng khỏe mạnh hay đánh nên trên người chú có nhiều sẹo lắm. Chỉ
cần liếc nhìn là tôi đã biết rồi.
Tên gà to lớn kia không hiểu cớ sao lại đánh nhau với chú ấy. Thấy hai gà đánh
nhau, nhiều gà khác xung quanh cũng xông vào ngoác mỏ ra can ngăn hai chú gà
háu chiến. Chú gà yếu thấy vậy lên mặt đuổi theo gà kia. Rồi trận đánh nhau cũng
tan, chú gà yếu đuối nghĩ mình đã chiến thắng nên vô cùng hớn hở dù bị thương rất
nặng. Một lát sau Gà mẹ đến nơi, nhìn con như vậy liền hỏi:
- Con làm gì mà bị đau thế?
- Con đánh nhau, thưa mẹ.
- Con đau như vậy mà sao con lại thấy hạnh phúc?
- Vì con đã chiến thắng Mẹ ạ!
Gà mẹ liền ôn tồn: “Con ơi! Hạnh phúc trên đau khổ của gà khác bằng bạo lực,
hận thù là không tốt. Hạnh phúc đích thực là sống vì gà khác, hãy đối xử tốt với tất
cả mọi gà con nhé!”.
Gà Con như hiểu ra liền đi xin lỗi bạn, hứa rằng sẽ không bao giờ đánh nhau nữa.
Tôi nhìn đầu đuôi câu chuyện mà không khỏi cảm phục gà mẹ. than ôi! Mẹ của
tất cả các loài đều muốn con cái của mình tốt hơn. Mẹ tôi cũng vậy, chắc chắn ở
loài người khổng lồ cũng thế.

Ngày càng có nhiều gà tập trung về khu vườn rộng lớn này. Chẳng biết tự khi
nào có một chú gà và một anh vịt đứng gần nhau nói chuyện rất thân mật. Câu
chuyện của họ cũng khiến tôi vô cùng ngạc nhiên.

25

Gà lên tiếng trước:
- Bạn có đôi chân mới dài làm sao
- Ôi. Cảm ơn bạn, bạn có cái mỏ thật là tròn trịa- Vịt sung sướng.
- Cái đuôi của bạn dài quá- Gà tiếp tục.
- Chất thải của bạn cũng thật là thơm- Vịt khen.
Cả hai đều mãn nguyện và mong rằng người bạn của mình nói đúng.
Chỉ trong chốc lát mà chứng kiến hai câu chuyện về loài gà. Than ôi! Trong
cuộc sống chỉ trích nhau nhiều khi rất đáng sợ nhưng khen một cách thái quá về
nhau còn kinh khủng biết bao nhiêu. Nếu ở lại tổ ấm của mình, cùng các chị em
làm việc quần quật suốt ngày chắc chẳng bao giờ tôi được chứng kiến những
chuyện như thế này. Quả là cuộc sống vất vả khiến tất cả những suy nghĩ của bản
thân nhiều khi chỉ nhìn thấy cái lợi trước mắt mà thôi.
Thân thể bé mọn trước các loài khiến tôi không thể có những bước đột phá
trong di chuyển được. Chỉ một ngọn cỏ bé nhỏ với nhiều loài cũng đủ làm tôi phải
ngước nhìn. Dù sao đó cũng không là rào cản cho tôi tiếp tục con đường phiêu lưu
phía trước. Những cơn gió mát rượi vẫn tề tựu về đây. Cơn gió của nỗi buồn miên
man? Cơn gió của niềm vui xa xỉ? Cơn gió của lo âu hờ hững ? Có lẽ chẳng có câu
trả lời nào cho thỏa đáng, đây là cơn gió tình yêu rồi. Những gì gắn với tình yêu
đều là một mầu nhiệm mà chẳng bao giờ có thể hiểu hết được.
Người bạn đường đầu tiên
Ở cuộc đời, một trong những điều khó tìm nhất là người bạn tri kỉ cho riêng
mình. Đã rời bỏ các anh em được khoảng thời gian khá dài nhưng tôi vẫn chưa
thấy thỏa mãn được tính hiếu động của mình. Tôi lang thang như thế này không
biết Mẹ ở nhà có nhớ đến hay không.

Từ khi ý thức được sự tồn tại của mình trên cõi đời, tôi luôn muốn trở thành
một kiến anh hùng. Các bạn tôi cũng nói như thế. Những tố chất để tạo nên kiến
anh hùng thì không phải ai cũng có. Mỗi khi hình dung về lúc mình khua môi múa
mép khi chiến thắng trong một trận đấu vật tôi lại thấy thật ngượng ngùng. Chiến