Tiêt62 Su dieu hoa hoat dong cña cac tuyen noi tiet

KÓ tªn c¸c tuyÕn néi tiÕt chÞu ¶nh hëng
cña hoocmon tuyÕn yªn?
TuyÕn sinh dôc ,tuyÕn gi¸p, tuyÕn trªn
thËn

TuyÕn gi¸p tiÕt hoocmon nµo?
•
TuyÕn gi¸p tiÕt hoocmon tiroxin

Vùng dưới đồi
Tuyến yên
Dòng máu
TSH
Tế bào đích
+
+
-
-
Tirôxin
Tirôxin kìm hãm tiết TSH
Tuyến giáp
Quan sát
hình 59-1và
tiến hành
thảo luận
nhóm để giải
thích cơ chế
điều hòa
hoạt động

của tuyến
giáp

Cơ chế điều hòa hoạt động của
tuyến giáp
Khi hooc môn tiết ra nhiều, lượng hoocmôn
này theo máu:
Lên vùng dưới đồi:dưới tác dụng của
loại hoocmôn tirôxin vùng dưới đồi tiết ra
một chất ức chế tuyến yên tiết hoocmôn
TSH
Lên thẳng thùy trước tuyến yên, ức chế
tuyến yên tiết TSH
Khi không có TSH tới, tuyến giáp ngừng
tiết tirôxin, lượng hoocmôn này trở lại
trạng thái cân bằng

Tuyến trên thận tiết ra loại
hoocmôn nào?
•
Dưới tác dụng của hoocmôn ACTH
do thùy trước tuyến yên tiết ra, vỏ
tuyến trên thận tiết ra hoocmôn
cooctizôn điều hòa ion natri, kali
trong máu, điều hòa đường
huyết…

Dòng máu
Vùng dưới đồi
Tuyến yên

ACTH
+
+
-
-
cootizôn
Cootizôn kìm hãm tiết
ACTH
Góp phần điều hòa đường
huyết
Vỏ tuyến thượng thận
Hãy quan
sát hình 59-2
và tiến hành
thảo luận
nhóm để
giải thích sự
điều hòa
hoạt động
của vỏ tuyến
trên thận

Sự điều hòa hoạt động của vỏ
tuyến trên thận
•
Khi lượng hoocmôn cooctizôn trong máu
nhiều, chất này theo máu:
•
Chảy về vùng dưới đồi làm vùng này
tiết ra chất kìm hãm thùy trước tuyến yên tiết

ACTH
•
Về thẳng thùy trước tuyến yên kìm
hãm sựm tiết ACTH của tuyến yên
•
Khi không có ACTH tới, phần vỏ tuyến
thượng thận ngừng tiết cooctizôn, lượng
hoocmôn này cân bằng

Qua c¸c vÝ dô trªn h·y rót ra kÕt luËn vÒ vai trß
cña tuyÕn yªn ®èi víi ho¹t ®éng cña c¸c tuyÕn néi
tiÕt?
•
Khi các tuyến nội tiết(gọi là tuyến đích) tiết ra nhiều
hoocmôn, làm cho lượng hoocmôn này dư thừa, thì
lượng hoocmôn thừa này sẽ tác động ngược lại tuyến
yên và vùng dưới đồi
•
Kết quả:
•
vùng dưới đồi ngừng tiết hoocmôn giải phóng
tương ứng làm cho tuyến yên ngừng tiết hoocmôn
tương ứng, hoặc vùng dứới đồi tiết hoocmôn ức chế
tuyến yên tiết hoocmôn tương ứng
•
tuyến yên nhận được hoocmôn thừa của tuyến
đích sẽ ngừng hoạt động nên làm cho tuyến yên ngừng
tiết hoocmôn tương ứng, làm cho lượng hoocmôn của
tuyến đích trở lại cân bằng
•

Cơ chế điều hòa này đựoc thực hiện nhờ các thông tin
ngược

Lượng đường huyết trong máu
được tương đối ổn định là do đâu?
•
Sù phèi hîp ho¹t ®éng cña tÕ bµo
αvµ tÕ bµo β cña ®¶o tuþ
•
S ph i h p c a tuy n trªn th n. ự ố ợ ủ ế ậ
Tuy n nµy ti t hoocmôn ế ế
cooctizon góp ph n v o s để ầ à ự
chuy n ho¸ lipit v protein l m ể à à
tang ®êng huyÕt khi lîng ®êng
trong m¸u gi¶m

Hãy quan sát hình 59-3 và tiến
hành thảo luận nhóm lớn trong 5P
Giải thích sự phối hợp
hoạt động của các
tuyến nội tiết

5
1
.
.
.
.
.
.

.
.
Glucô
Máu giảm
glucozơ 4
3 glucozơ
Axit lacticvà
Axit amin
2
glicôgen
6
glucagôn
Hãy điền tên các chất tương ứng với các số trên hình vẽ
Hãy điền tên các chất tương ứng với các số trên hình vẽ

Đáp án
cootizôn
A
C
T
H
Glucô
Máu giảm
glucozơ Glixêrin
glicôgenglucozơ
Axit lacticvà
Axit amin
glucozơ
glicôgen
glucozơ

glucagôn

Sự phối hợp hoạt động của các
tuyến nội tiết
•
Khi lượng đêng huyết giảm thì:
•
Dưới tác dụng của hoocmôn ACTH do
thùy trước tuyến yên tiết ra, làm cho vỏ
tuyến thượng thận tiết ra hoocmôn
cootizôn để chuyển hóa lipit(trong mỡ) và
prôtêin(trong cơ) thành glucôzơ, làm tăng
đường huyết
•
Tuyến tụy tết ra hoocmôn glucagôn phân
giải glicôgen ở gan và cơ thành glucôzơ,
làm tăng đường huyết

Kiểm tra đánh giá
Chọn câu trả lời đúng nhất
Những tuyến nào tham gia vào quá trình điều
hòa lượng đường huyết?
a. tuyến yên, tuyến tụy nội tiết, tuyến trên
thân
b. tuyến yên, tuyến sinh dục, tuyến tụy ngoại
tiết
c. tuyến giáp, tuyến trên thận, tuyến yên
d. tuyến sinh dục, tuyến giáp, tuyến tụy nội
tiết