Chuyên đề thực tập tốt nghiệp Công ty chứng khoán Habubank
MỤC LỤC
Trang
DANH MỤC BẢNG BIỂU
Sinh viên thực hiện: Bùi Đăng Tài Lớp TTCK46
2
Chuyên đề thực tập tốt nghiệp Công ty chứng khoán Habubank
LỜI CẢM ƠN
Em xin chân thành cảm ơn thầy giáo, PGS.TS. Trần Đăng Khâm và
các thầy cô giáo khoa Ngân hàng Tài chính đã hướng dẫn chỉ bảo em rất
tận tình và giúp đỡ em hoàn thành tốt chuyên đề thực tập tốt nghiệp. Thêm
vào đó em cũng rất cảm ơn các anh chị trong công ty chứng khoán
Habubank, đặc biệt là các anh chị phòng môi giới đã tận tình giúp đỡ và tạo
điều kiện thuận lợi cho em thực tập và hoàn thành chuyên đề này.
Sinh viên thực hiện: Bùi Đăng Tài Lớp TTCK46
2
2
3
Chuyên đề thực tập tốt nghiệp Công ty chứng khoán Habubank
LỜI NÓI ĐẦU
Chỉ trong vòng bốn năm trở lại đây thị trường chứng khoán Việt
Nam đã có những bước phát triển vượt bậc và trở nên sôi động. Chứng
khoán đã được nhiều người biết đến và họ đã coi thị trường chứng khoán là
một kênh đầu tư hấp dẫn và mang lại lợi nhuận lớn.
Trên thị trường hiện nay vai trò của các công ty chứng khoán là rất
quan trọng, đặc biệt là hoạt động môi giới của công ty chứng khoán. Thị
trường càng phát triển thì hoạt động môi giới càng phức tạp. Cùng với sự
phát triển của thị trường là sự phát triển và mở rộng dịch vụ của các công
ty chứng khoán. Với vai trò là trung gian, cầu nối giữa người mua (người
có vốn) và người bán (người cần vốn), trong điều Trong bối cảnh hiện nay,
khi sức cầu cao hơn sức cung thì chức năng của hoạt động môi giới chưa
thể hiện đầy đủ, nhà đầu tư đang chủ động tìm đến với người môi giới. Bên
cạnh đó hoạt động môi giới trong các công ty chứng khoán chủ yếu là nhận
lệnh trực tiếp của khách hàng và tiến hành nhập lệnh vào hệ thống mà chưa
có sự tư vấn hay giúp đỡ khách hàng trong việc ra quyết định mua bán. Thị
trường ngày một phát triển hơn, sức cung cao hơn sức cầu, và sự cạnh
tranh của nhiều công ty chứng khoán với vai trò trung gian công ty chứng
khoán nói chung và hoạt động môi giới nói riêng sẽ phải tiến hành việc thu
hút khách hàng đến với mình. Dó đó hoạt động môi giới phải được chú
trọng và nâng cao chất lượng hoạt động. Có như vậy mới đáp ứng được
nhu cầu của khách hàng và đảm bảo được mục tiêu tối đa hoá lợi nhuận của
công ty chứng khoán.
`
Sinh viên thực hiện: Bùi Đăng Tài Lớp TTCK46
3
3
4
Chuyên đề thực tập tốt nghiệp Công ty chứng khoán Habubank
Với mục đích phát triển thị trưòng, nâng cao vai trò của công ty
chứng khoán (CTCK) và phát triển hoạt động môi giới chứng khoán em
chọn nghiên cứu đề tài:
“Nâng cao chất lượng hoạt động môi giới chứng khoán tại
công ty chứng khoán Habubank”.
Nội dung đề tài gồm các phần chính sau:
Chuơng 1: Chất lượng hoạt động môi giới chứng khoán của công
ty chứng khoán
Chương 2: Thực trạng chất lượng hoạt động môi giới chứng khoán
tại công ty chứng khoán Habubank
Chương 3: Giải pháp nâng cao chất lượng hoạt động môi giới
chứng khoán của công ty chứng khoán Habubank
Do trình độ nhận thức của bản thân còn ở một mức độ nhất định, nên
chuyên đề này không thể tránh khỏi những hạn chế trong quá trình đánh
giá xem xét vấn đề, em rất kính mong các thầy cô giáo góp ý kiến để
chuyên đề này có tính khả thi hơn.
Em xin chân thành cảm ơn!
Sinh viên thực hiện: Bùi Đăng Tài Lớp TTCK46
4
4
5
Chuyên đề thực tập tốt nghiệp Công ty chứng khoán Habubank
CHƯƠNG 1
CHẤT LƯỢNG HOẠT ĐỘNG MÔI GIỚI CỦA
CÔNG TY CHỨNG KHOÁN
1.1 Các vấn đề cơ bản về công ty chứng khoán
1.1.1 Khái niệm và đặc điểm của công ty chứng khoán
Thị trường chứng khoán (TTCK) là nơi diễn ra các giao dịch, mua
bán, trao đổi các loại chứng khoán, là một bộ phận của thị trường tài chính.
Thị trường chứng khoán có vai trò hết sức quan trọng trong việc huy động
vốn và sử dụng vốn của nền kinh tế thị trường.
Trong quá trình phát triển của thị trường chứng khoán cho thấy thị
trường chứng khoán phát triển luôn kéo theo sự ra đời của nhiều công ty
chứng khoán và những nhà môi giới chuyên nghiệp.
Giáo trình thị trường chứng khoán của trường Đại học kinh tế quốc
dân, Nhà xuất bản tài chính năm 2002 có định nghĩa: Công ty chứng khoán
là một tổ chức tài chính trung gian thực hiện các nghiệp vụ trên thị trường
chứng khoán.
Là một tổ chức tài chính trung gian trên thị trường tài chính, nên
CTCK cũng có những đặc điểm chung vốn có của một tổ chức tài chính
trung gian, thể hiện ở các mặt sau:
- CTCK là tổ chức trung gian về giao dịch:
TTCK hoạt động với một đặc điểm khác biệt với các thị trường khác
là người mua và người bán không trực tiếp gặp nhau để thoả thuận giá cả
và tiến hành giao dịch, mà họ phải giao dịch thông qua hệ thống các công
ty chứng khoán. CTCK có nhiệm vụ nhận lệnh của cả người mua và người
bán, nhập tất cả các lệnh này vào cùng một hệ thống và hệ thống sẽ tự động
so khớp các lệnh với nhau, cuối cùng sẽ đưa ra một mức giá khớp tốt nhất
với một khối lượng khớp nhất định.
Sinh viên thực hiện: Bùi Đăng Tài Lớp TTCK46
5
5
6
Chuyên đề thực tập tốt nghiệp Công ty chứng khoán Habubank
- CTCK là tổ chức trung gian về thông tin:
CTCK với trang thiết bị kỹ thuật hiện đại cùng với đội ngũ nhân viên
có trình độ cao trong việc thu thập xử lý và phân tích thông tin liên quan
đến chứng khoán và các thông tin khác thành những thông tin có ích. Mà
những thông tin này có thể được phục vụ miễn phí cho khách hàng, có thể
phục vụ cho việc ra quyết định đầu tư của CTCK hoặc cũng có thể là
những thông tin dịch vụ tài chính mà CTCK muốn bán để thu lời. Công ty
cung cấp cho khách hàng của mình (có thể là nhà đầu tư hay các doanh
nghiệp cần tư vấn) các sản phẩm thông tin thông qua nghiệp vụ môi giới,
tư vấn đầu tư, quản lý danh mục đầu tư…Nhờ đó mà khách hàng có thể
được sử dụng những thông tin hiệu quả cao và với chi phí thấp, thấp hơn
rất nhiều so với chi phí mà nhà đầu tư bỏ ra để tự thu thập, xử lý thông
tin…
- Trung gian về vốn:
Chức năng này được thể hiện rõ trong nghiệp vụ cầm cố, mua bán
khống của CTCK với khách hàng…Điều này nhằm mục đích tăng cơ hội
cho khách hàng, đồng thời tạo thu nhập cho việc đa dạng hoá hoạt động
của công ty trên thị trường.
- Trung gian thanh toán
Do CTCK là một thành viên của hệ thống thanh toán lưu ký nên
CTCK là một trung gian thanh toán. Chức năng này được thể hiện thông
qua việc thanh toán giữa người phát hành và nhà đầu tư. Công ty thực hiện
bù đắp kết quả cuối cùng sau khi có kết quả chuyển xuống từ trung tâm
giao dịch và giữa những nhà đầu tư với nhau.
- Trung gian về đầu tư và rủi ro
Xuất phát từ nhu cầu có thu nhập cao nhưng trình độ, khả năng phân
tích, đầu tư của các chủ thể có vốn nhàn rỗi bị hạn chế. Dựa trên đặc điểm
này, các quỹ đầu tư chứng khoán ra đời. Các quỹ này hoạt động dựa trên
Sinh viên thực hiện: Bùi Đăng Tài Lớp TTCK46
6
6
7
Chuyên đề thực tập tốt nghiệp Công ty chứng khoán Habubank
hình thức dùng một số lượng lớn vốn đầu tư vào một số loại chứng khoán
với kỳ hạn và mức rủi ro khác nhau để kiếm lời. Để thu hút được nguồn
vốn như thế này thì các quỹ đầu tư phải phát hành chứng chỉ quỹ đầu tư và
chủ sở hữu các chứng chỉ này là chủ thể có vốn nhàn rỗi nhưng có nhu cầu
trên và họ được hưởng lợi từ lợi nhuận mà quỹ mang lại.
- Tính chuyên nghiệp cao, kiến thức rộng
Thị trường tài chính là thị trường phát triển ở tầm cao, phức tạp và
khó khăn. Do đó nó đòi hỏi các chủ thể tham gia phải có kiến thức sâu,
rộng về thị trường và lĩnh vực mà chủ thể đó tham gia. Đối với CTCK thì
tính chuyên nghiệp và kiến thức của nhân viên là rất cao. Nó không chỉ bao
gồm kiến thức về tài chính mà còn bao gồm tất cả các mặt, lĩnh vực khác
của thị trường.
- Mối quan hệ đa dạng
Do là một trung gian tài chính nên mối quan hệ của CTCK là rất đa
dạng được thể hiện trong mối quan hệ với khách hàng là công chúng đầu
tư, doanh nghiệp cần tư vấn trong huy động vốn, phát hành, bảo lãnh và
với các tổ chức tín dụng khác…
- Tham gia vào các lĩnh vực dịch vụ tài chính
Trên thị trường chứng khoán, để công việc mua bán và thanh toán
giữa các chủ thể với nhau được thuận lợi đòi hỏi phải có một hệ thống bổ
trợ phục vụ cho hoạt động này. Đó là các nghiệp vụ môi giới, tư vấn, phân
tích, thanh toán…
Mỗi CTCK hoạt động trên TTCK, tuỳ thuộc vào khả năng, năng lực
của mình và quy định của pháp luật mà CTCK thực hiện một hay nhiều
nghiệp vụ. Việc thực hiện nhiều nghiệp vụ giúp cho CTCK đa dạng hoá
hoạt động, tăng doanh thu, tăng lợi nhuận. Nhưng nếu tham gia vào quá
nhiều hoạt động thì thiếu đi sự chuyên môn hoá làm cho khả năng cạnh
tranh của công ty so với các công ty thực hiện chuyên môn hoá sẽ kém,
Sinh viên thực hiện: Bùi Đăng Tài Lớp TTCK46
7
7
8
Chuyên đề thực tập tốt nghiệp Công ty chứng khoán Habubank
phân bổ lực lượng vào các lĩnh vực này bị dàn trải, thiếu tập trung nên hiệu
quả không cao…
Là một trung gian tài chính nên CTCK có sự khác biệt với các doanh
nghiệp khác, thể hiện ở các điểm sau:
- Tài sản
Tài sản chính của CTCK và của khách hàng mà CTCK giữ hộ là tài
sản tài chính. Đây là loại tài sản khó xác định giá trị, mang yếu tố vô hình,
có tính rủi ro cao…
- Lĩnh vực hoạt động
CTCK thực hiện các dịch vụ về tài chính. Đó là nó hoạt động trên thị
trường tài chính và cung cấp các dịch vụ tài chính khi khách hàng có nhu
cầu. Các sản phẩm dịch vụ tài chính ở đây là tư vấn tài chính, môi giới,
thực hiện giúp khách hàng một số hoạt động uỷ quyền…
Với đặc điểm là trung gian tài chính, trung gian đầu tư CTCK có ưu thế
về chuyên môn nghiệp vụ, về vốn, về tiếp cận thông tin… hơn các nhà đầu
tư nên đòi hỏi CTCK phải ưu tiên quyền lợi của khách hàng lên trước, tách
biệt tài sản của doanh nghiệp và tài sản của khách hàng để tránh những
xung đột về lợi ích giữa khách hàng và công ty, đồng thời để hạn chế rủi ro
cho khách hàng.
Về mặt chuyên môn và nghiệp vụ, cơ cấu tổ chức của một công ty
chứng khoán gồm các phòng ban chủ yếu sau:
- Khối tác nghiệp: Là khối thực hiện các giao dịch kinh doanh và dịch
vụ chứng khoán. Khối này đem lại thu nhập cho công ty bằng cách đáp ứng
nhu cầu của khách hàng và tạo ra các sản phẩm phù hợp với các nhu cầu
đó. Bao gồm các phòng ban:
+ Phòng Môi giới
+ Phòng Tự doanh
+ Phòng Bảo lãnh phát hành
Sinh viên thực hiện: Bùi Đăng Tài Lớp TTCK46
8
8
9
Chuyên đề thực tập tốt nghiệp Công ty chứng khoán Habubank
+ Phòng Tư vấn đầu tư và tư vấn tài chính doanh nghiệp
+ Phòng ký quỹ
Tuy nhiên, căn cứ vào quy mô thị trường và sự chú trọng vào các
nghiệp vụ mà công ty chứng khoán có thể chuyên sâu từng bộ phận hoặc
tổng hợp các nghiệp vụ vào trong một bộ phận.
- Khối phụ trợ: Là khối không trực tiếp thực hiện nghiệp vụ kinh
doanh, nhưng nó không thể thiếu được trong vận hành của công ty chứng
khoán vì hoạt dộng của nó mang tính chất trợ giúp cho khối nghiệp vụ.
Khối này bao gồm các bộ phận sau:
+ Phòng nghiên cứu và phát triển
+ Phòng phân tích và thông tin thị trường
+ Phòng kế hoạch công ty
+ Phòng phát triển sản phẩm mới
+ Phòng công nghệ tin học
+ Phòng pháp chế
+ Phòng kế toán, thanh toán và kiểm soát nội bộ
+ Phòng ngân quỹ, ký quỹ
+ Phòng tổng hợp hành chính nhân sự
Ngoài sự phân biệt rõ ràng hai khối như vậy, do mức độ phát triển của
công ty chứng khoán và Thị trường chứng khoán mà có thể có thêm các bộ
phận khác như: mạng lưới chi nhánh, văn phòng trong và ngoài nước, văn
phòng đại lý…, hoặc các phòng liên quan đến các nghiệp vụ khác từ ngân
hàng, bảo hiểm (tín dụng chứng khoán; bảo hiểm chứng khoán…).
1.1.2. Các hoạt động cơ bản của công ty chứng khoán
1.1.2.1. Các hoạt động nghiệp vụ
(1) Hoạt động môi giới
Giáo trình Thị trường chứng khoán, trường đại học kinh tế quốc dân
năm 2002 định nghĩa: “Môi giới chứng khoán là hoạt động trung gian hoặc
Sinh viên thực hiện: Bùi Đăng Tài Lớp TTCK46
9
9
10
Chuyên đề thực tập tốt nghiệp Công ty chứng khoán Habubank
đại diện mua bán chứng khoán cho khách hàng để hưởng hoa hồng. Theo
đó, công ty chứng khoán đại diện cho khách hàng tiến hành giao dịch thông
qua cơ chế giao dịch tại Sở giao dịch chứng khoán hoặc thị trường OTC mà
chính khách hàng là người phải chịu trách nhiệm đối với kết quả giao dịch
của mình”. Vì vậy hoạt động môi giới ở bất kỳ công ty chứng khoán nào
cũng bao gồm hai hoạt động nhỏ: Thứ nhất, CTCK đại diện khách hàng
giao dịch và thứ hai là tư vấn trợ giúp khách hàng trong quá trình ra quyết
định mua, bán chứng khoán. Do những đặc điểm của hoạt động môi giới
chứng khoán đòi hỏi nhà Môi giới chứng khoán phải có những tiêu chuẩn
đạo đức nhất định; những người làm nghề môi giới chứng khoán phải trung
thực, vì lợi ích của khách hàng. Bên cạnh đó, để làm được nghề môi giới
chứng khoán họ phải có những kỹ năng nhất định, bao gồm các kỹ năng
chủ yếu sau:
- Kỹ năng truyền đạt thông tin: Nhà môi giới chứng khoán phải có kỹ
năng truyền đạt thông tin tốt để có thể làm hài lòng khách hàng, để họ hiểu
được sâu sắc và đầy đủ những thông tin mà nhà môi giới muốn truyền đạt.
Những người có khả năng truyền đạt thông tin tốt sẽ giúp cho khách hàng
tin tưởng và lắng nghe họ nói, thu hút được sự quan tâm chú ý từ phía
khách hàng.
- Kỹ năng tìm hiểu khách hàng: Kỹ năng này cần thiết đối với mọi loại
ngành nghề, tuy nhiên đối với nghề môi giới, kỹ năng này đặc biệt quan
trọng. Nhà môi giới muốn có được một buổi nói chuyện thành công với
khách hàng của mình, họ cần phải nắm bắt được một số thông tin về khách
hàng mà họ đang tư vấn. Khi khách hàng cảm nhận được sự quan tâm đúng
mực từ phía nhà môi giới, họ sẽ yên tâm và tin tưởng vào những thông tin
và lời khuyên mà nhà môi giới đưa ra.
- Kỹ năng khai thác thông tin: Bao gồm tất cả những thông tin vể kinh
tế, xã hội và cả những thông tin về cá nhân khách hàng. Để đưa ra được
Sinh viên thực hiện: Bùi Đăng Tài Lớp TTCK46
10
10
11
Chuyên đề thực tập tốt nghiệp Công ty chứng khoán Habubank
những lời khuyên sát thực, đem lại lợi ích cho khách hàng, nhà môi giới
cần phải có những thông tin đầy đủ, chính xác. Và để có được những thông
tin này, nhà môi giới cần phải có những kỹ năng cơ bản về khai thác thông
tin.
(2) Hoạt động tự doanh
Tự doanh là việc các công ty chứng khoán tự tiến hành các giao dịch
mua, bán chứng khoán cho chính mình. Hoạt động tự doanh của công ty
chứng khoán được thực hiện thông qua cơ chế giao dịch trên Sở giao dịch
chứng khoán hoặc thị trường OTC. Mục đích của hoạt động tự doanh là
nhằm thu lợi nhuận cho chính công ty thông qua hoạt động mua, bán chứng
khoán với khách hàng. Nghiệp vụ này hoạt động song song với nghiệp vụ
môi giới, vừa phục vụ lệnh giao dịch của khách hàng đồng thời cũng phục
vụ cho chính mình, vì vậy trong quá trình hoạt động có thể dẫn tới xung
đột lợi ích giữa thực hiện giao dịch cho khách hàng và cho bản thân công
ty. Do đó luật pháp các nước đều yêu cầu tách biệt rõ ràng giữa các nghiệp
vụ môi giới và tự doanh, công ty chứng khoán phải ưu tiên thực hiện lệnh
của khách hàng trước khi thực hiện lệnh của mình.
Trong hoạt động tự doanh, công ty chứng khoán kinh doanh bằng
chính nguồn vốn của công ty, tự ra quyết định và thực hiện lệnh mua bán
chứng khoán. Vì vậy, công ty chứng khoán đòi hỏi phải có nguồn vốn rất
lớn và đội ngũ nhân viên có trình độ chuyên môn, khả năng phân tích và
đưa ra các quyết định đầu tư hợp lý, đặc biệt trong trường hợp đóng vai trò
là nhà tạo lập thị trường.
(3) Hoạt động bảo lãnh phát hành
Để thực hiện thành công các đợt chào bán chứng khoán ra công chúng
đòi hỏi tổ chức phát hành phải cần đến các công ty chứng khoán tư vấn cho
đợt phát hành và thực hiện bảo lãnh, phân phối chứng khoán ra công
chúng. Đây chính là nghiệp vụ bảo lãnh phát hành của các công ty chứng
Sinh viên thực hiện: Bùi Đăng Tài Lớp TTCK46
11
11
12
Chuyên đề thực tập tốt nghiệp Công ty chứng khoán Habubank
khoán và là nghiệp vụ chiếm tỷ lệ doanh thu khá cao trong tổng doanh thu
của công ty chứng khoán.
Bảo lãnh phát hành chính là việc công ty chứng khoán có chức năng
bảo lãnh giúp tổ chức phát hành thực hiện các thủ tục trước khi chào bán
chứng khoán, tổ chức việc phân phối chứng khoán và giúp bình ổn giá
chứng khoán trong giai đoạn đầu sau khi phát hành.
(4) Hoạt động tư vấn đầu tư
Hoạt động tư vấn là việc người tư vấn sử dụng kiến thức của mình để
đưa ra các lời khuyên, phân tích tình huống và có thể thực hiện một số
công việc dịch vụ khác liên quan đến phát hành, đầu tư và cơ cấu tài chính
cho khách hàng.
Trên cơ sở những lời khuyên của nhà tư vấn, khách hàng sẽ đưa ra
quyết định đầu tư cho chính mình, những lời khuyên đó có thể giúp khách
hàng thu về những khoản lợi nhuận lớn hoặc cũng có thể thua lỗ, thậm chí
là phá sản; đồng thời nhà tư vấn có thể thu về một khoản phí, đó là khoản
phí về dịch vụ tư vấn, bất kể việc tư vấn đó có mang lại hiệu quả trong đầu
tư của khách hàng hay không. Do đặc điểm này mà hoạt động tư vấn cần
phải đảm bảo các nguyên tắc sau:
- Các nhà tư vấn đòi hỏi phải có tính trung thực và trách nhiệm đối với
những hành động tư vấn của mình. Mọi thông tin tư vấn của họ sẽ có ảnh
hưởng đến quyết định đầu tư của khách hàng, do vậy những thông tin mà
nhà tư vấn đưa ra phải chính xác, trung thực để giúp khách hàng có thể đưa
ra quyết định đầu tư đúng đắn. Hơn nữa họ còn phải chịu trách nhiệm về
những thông tin tư vấn mà họ đưa ra. Điều này đảm bảo cho hoạt động tư
vấn trở nên có hiệu quả và tạo sự tin tưởng từ phía khách hàng đang sử
dụng dịch vụ tư vấn.
- Các nhà tư vấn không đưa ra một sự chắc chắn nào về giá cũng như
giá trị của chứng khoán mà mình đang tư vấn cho khách hàng. Điều này là
Sinh viên thực hiện: Bùi Đăng Tài Lớp TTCK46
12
12
13
Chuyên đề thực tập tốt nghiệp Công ty chứng khoán Habubank
bởi lẽ, giá của chứng khoán có thể thay đổi một cách ngẫu nhiên và không
ai có thể chắc chắn rằng giá chứng khoán có thể thay đổi theo chiều hướng
nào trong những phiên giao dịch tiếp theo. Tất cả mọi người đều chỉ đưa ra
được những dự đoán về sự thay đổi của giá chứng khoán, do vậy khi thực
hiện tư vấn cho các khách hàng, các nhà tư vấn không thể đảm bảo chắc
chắn về giá của chứng khoán, họ chỉ là những người đưa ra các thông tin,
những lời khuyên sau đó khách hàng sẽ là người đưa ra quyết định đầu tư
cuối cùng.
- Trong khi tư vấn cho khách hàng, nhà tư vấn cần phải đưa ra những
rủi ro mà nhà đầu tư có thể sẽ gặp phải khi quyết định đầu tư vào một cổ
phiếu nhất định. Nguyên tắc này giúp cho hoạt động tư vấn trở nên có hiệu
quả hơn và đồng thời cũng giúp khách hàng có được những quyết định đầu
tư đúng đắn.
- Việc khách hàng lựa chọn đầu tư như thế nào phải do khách hàng tự
quyết định, người tư vấn không được dụ dỗ hay mời chào khách hàng mua
hay bán một loại chứng khoán cụ thể nào đó. Hơn nữa, những thông tin tư
vấn mà nhà tư vấn đưa ra phải xuất phát từ những thông tin có tính khách
quan và có độ tin cậy cao, trên cơ sở đó đưa ra những phân tích, tổng hợp
một cách khoa học, logic các vấn đề nghiên cứu.
1.1.2.2. Các hoạt động phụ trợ
(1) Nghiệp vụ lưu ký chứng khoán
Lưu ký chứng khoán là hoạt động cất giữ, bảo quản chứng khoán và
thực hiện hộ khách hàng đối với các chứng khoán được lưu giữ. Đây là một
hoạt động phụ trợ giúp công ty chứng khoán có thể thực hiện tốt các hoạt
động của mình. Khách hàng khi muốn giao dịch trên thị trường chứng
khoán, họ phải mở tài khoản tiền mặt và tài khoản lưu ký chứng khoán tại
các công ty chứng khoán. Qua đó, công ty sẽ quản lý các chứng khoán lưu
Sinh viên thực hiện: Bùi Đăng Tài Lớp TTCK46
13
13
14
Chuyên đề thực tập tốt nghiệp Công ty chứng khoán Habubank
ký của khách hàng, thực hiện các nghiệp vụ thanh toán và chuyển giao
chứng khoán cho khách hàng trong quá trình giao dịch trên thị trường.
(2) Nghiệp vụ kế toán tài chính
- Bộ phận kế toán có nhiệm vụ xử lý hợp đồng và các tài liệu giao
dịch, thực hiện việc soạn thảo, in ấn gửi cho khách hàng, nhận lại từ khách
hàng và lưu giữ các bản hợp đồng và các chứng từ, phiếu lệnh và các giao
dịch khác với khách hàng.
- Bộ phận tài chính quản lý hoạt động tài chính của công ty thông qua
tài khoản chứng khoán và tiền. Ngoài ra, bộ phận này còn quản lý việc cho
khách hàng vay tiền để đầu tư chứng khoán, thoả thuận với khách hàng
trong giao dịch nhận thế chấp chứng khoán và cho khách hàng vay tiền để
đầu tư chứng khoán, bảo đảm việc tuân thủ tỷ lệ vốn cho vay trên tổng giá
trị chứng khoán
(3) Nghiệp vụ h ành chính tổng hợp
Nghiệp vụ này có nhiệm vụ:
- Duy trì cơ sở kinh doanh, văn phòng làm việc, trang thiết bị và đồ
dùng văn phòng nói chung , cung cấp văn phòng phẩm, duy trì điện, nước,
nhà ăn…
- Tổ chức gặp gỡ làm việc với các cơ quan hữu quan, các tổ chức quốc
tế, tổ chức kinh doanh khác.
- Ký kết và quản lý các hợp đồng tuyển dụng lao động, quản lý nhân
sự…
(4) Các nghiệp vụ phụ trợ khác
Khi thị trường chứng khoán ngày càng phát triển thì càng cần công ty
chứng khoán phải phát triển thêm các nghiệp vụ khác nhằm hỗ trợ khách
hàng. Các nghiệp vụ tư vấn giúp khách hang , ứng trước tiền cho khách
hàng mua bán chứng khoán trên thị trường.Ở những thị trường chứng
khoán phát triển các công ty chứng khoán còn thực hiện hoạt động bán
Sinh viên thực hiện: Bùi Đăng Tài Lớp TTCK46
14
14
15
Chuyên đề thực tập tốt nghiệp Công ty chứng khoán Habubank
khống, đó là hoạt động mà công ty chứng khoán cho khách hàng vay chứng
khoán để bán trên thị trường trong một khoảng thời gian nhất định.
1.1.3 Vai trò hoạt động môi giới của công ty chứng khoán
Đối với nhà đầu tư, thông qua những dịch vụ môi giới chứng khoán
mà CTCK cung cấp đã góp phần giảm chi phí và thời gian giao dịch, thời
gian tìm hiểu thông tin do đó nâng cao hiệu quả các khoản đầu tư của các
Nhà đầu tư.
Đối với TTCK, hoạt động môi giới chứng khoán giúp người mua và
người bán thực hiện thành công giao dịch của mình, thêm vào đó môi giới
chứng khoán còn góp phần làm tăng tính thanh khoản của các chứng khoán
thông qua vai trò làm cầu nối giữa người mua và người bán trên thị trường.
Đối với cơ quan quản lý thị trường, thông qua các hoạt động của mình
đặc biệt là hoạt động môi giới chứng khoán CTCK với vai trò cung cấp
thông tin về TTCK cho cơ quan quản lý thị trường để cơ quan này có trách
nhiệm nghiên cứu đưa ra những chính sách phù hợp cho sự phát triển của
TTCK, đồng thời các CTCK cũng là một kênh phân phối thông tin hiệu
quả khi cơ quan quản lý thị trường thực hiện công bố. CTCK cũng là nơi
tiệp nhận những thông tin phản hồi từ phía công chúng đầu tư, để từ đó cơ
quan quản lý thị trường nắm bắt được xu thế đầu tư của thị trường, xu thế
phát triển của thị trường trong tương lai để có giải pháp phù hợp nhằm điều
tiết cũng như định hướng thị trường phát triển.
1.2 Chất lượng hoạt động môi giới của công ty chứng khoán
1.2.1Tổng quan về hoạt động môi giới chứng khoán
1.2.1.1Khái niệm môi giới chứng khoán
Như phần trên của chuyên đề có đề cập thì trên thị trường chứng
khoán người mua và người bán trao đổi với nhau một loại hàng hoá đặc
biệt, đó là các tài sản tài chính.
Sinh viên thực hiện: Bùi Đăng Tài Lớp TTCK46
15
15
16
Chuyên đề thực tập tốt nghiệp Công ty chứng khoán Habubank
Tài sản tài chính là những hàng hoá đem lại thu nhập thường xuyên
cho người sở hữu, mặt khác nó có thể tích luỹ giá trị, khi cần chuyển đổi
người sở hữu nó có thể bán đi để kiếm lời. Nhưng không phải ai cũng nhìn
nhận và đánh giá được giá trị thực của nó nên cần phải có các chuyên gia
được trang bị về kiến thức, hơn nữa kiến thức của họ thường xuyên được
trau dồi bồi dưỡng, đó là các nhà tư vấn tài chính.
Bên cạnh đó hàng hoá trên thị trường chứng khoán hết sức phong
phú và đa dạng. Từ việc lựa chọn chứng khoán, thời điểm mua bán; tiến
hành mua bán chứng khoán riêng lẻ hay kết hợp chúng trong một danh mục
đầu tư và thường xuyên điều chỉnh danh mục, cho đến việc thiết kế và theo
đuổi mục tiêu đầu tư riêng phù hợp với từng người, đòi hỏi những nhà đầu
tư cá nhân phải bỏ ra thời gian, công sức và hiểu biết nghiệp vụ vững vàng,
và là người có kinh nghiệm trên thương trường. Đó là chưa kể đến việc
phải sử dụng những thủ tục giao dịch, theo dõi những tài khoản sử dụng
những tài khoản và những lệnh giao dịch vào từng thời điểm, những việc
mà không phải nhà đầu tư nào cũng có thể và sẵn sàng dành thời gian cho
chúng được do đó nhà đầu tư cần phải có những nhà môi giới. Vì vậy, có
thể nói rằng: “ nghiệp vụ môi giới là hoạt động đại diện mua và bán chứng
khoán cho khách hàng để hưởng hoa hồng “.
Dưới đây, chúng ta sẽ xem xét hoạt động môi giới là một hoạt động
kinh doanh của một công ty chứng khoán, trong đó công ty chứng khoán
đại diện cho khách hàng tiến hành giao dịch thông qua cơ chế giao dịch tại
sở giao dịch chứng khoán hay trên thị trường OTC mà khách hàng là người
phải chịu trách nhiệm về kết quả khi đưa ra quyết định giao dịch đó.
1.2.1.2Phân loại môi giới chứng khoán
Có thể phân chia môi giới chứng khoán thành các loại sau:
Trên sở giao dịch chứng khoán, môi giới chứng khoán bao gồm:
Sinh viên thực hiện: Bùi Đăng Tài Lớp TTCK46
16
16
17
Chuyên đề thực tập tốt nghiệp Công ty chứng khoán Habubank
- Các nhà môi giới của các công ty thành viên (hay nhà môi giới của
hãng dịch vụ hưởng hoa hồng - Commission house brocker) thực hiện các
giao dịch cho khách hàng và hưởng các khoản hoa hồng mà khách hàng trả
cho họ.
-Môi giới hai đô la: là môi giới tự do hay còn gọi là môi giới tập sự,
không thuộc về một CTCK nào. Họ nhận làm môi giới trung gian để
thương lượng đấu giá mua bán chứng khoán cho các công ty môi giới thuê
họ, hưởng hoa hồng từ các dịch vụ đó và khoản phí mà họ được hưởng là 2
đô la trên 100 cổ phiếu.
-Các nhà tạo lập thị trường cạnh tranh: khi một chứng khoán giao
dịch trên sàn trở nên khan hiếm hay rơi vào tình trạng khó giao dịch Sở
giao dịch yêu cầu các nhà tạo lập thị trường tiến hành giao dịch các chứng
khoán này từ tài khoản cá nhân hoặc tài khoản công ty của họ với các chào
bán hay chào mua trên thị trường.
Trên thị trường chứng khoán phi tập trung, môi giới chứng khoán là:
-Các nhà tạo lập thị trường: Trên thị trường phi tập trung (OTC) các
nhà tạo lập thị trường có nhiệm vụ là tạo tính thanh khoản cho thị trường
thông qua việc nắm giữ một lượng chứng khoán để sẵn sàng giao dịch với
khách hàng, họ sẽ đưa ra các mức giá đặt mua và chào bán, và hưởng các
chênh lệch giá sau các giao dịch. Họ được coi là động lực cho thị trường
OTC phát triển.
1.2.1.3Quy trình môi giới chứng khoán
Quy trình môi giới chứng khoán trong công ty chứng khoán bao gồm
các bước sau:
Bước 1: Mở tài khoản cho khách hàng
Trước khi mua và bán chứng khoán qua hoạt động môi giới, khách
hàng phải mở một tài khoản giao dịch tại công ty chứng khoán. Khách
hàng được hướng dẫn thủ tục mở tài khoản: điền thông tin vào “ Giấy mở
Sinh viên thực hiện: Bùi Đăng Tài Lớp TTCK46
17
17
18
Chuyên đề thực tập tốt nghiệp Công ty chứng khoán Habubank
tài khoản ” bao gồm các thông tin theo luật pháp quy định và các thông tin
khác tuỳ theo yêu cầu của công ty chứng khoán. Bộ phận quản lý tài khoản
khách hàng của công ty phải kiểm tra tính chính xác của thông tin, đồng
thời trong quá trình hoạt động của tài khoản những thay đổi của thông tin
cũng cần được cập nhật. Tài khoản giao dịch hiện nay có thể chia thành
nhiều loại khác nhau như:
- Tài khoản tiền mặt là loại tài khoản thông dụng nhất, giống như tài
khoản tiền gửi thanh toán của các ngân hàng thương mại. Khách hàng có
thể mua bán bất kỳ loại chứng khoán nào qua tài khoản này. Tuy nhiên loại
tài khoản này yêu cầu khách hàng phải trả đủ tiền trước khi nhận được
chứng khoán.
- Tài khoản ký quỹ hay tài khoản bảo chứng: là loại tài khoản dùng
để mua bán chứng khoán có ký quỹ. Theo đó, để mua chứng khoán, khách
hàng chỉ cần ký quỹ một tỷ lệ % tiền trên giá trị chứng khoán muốn mua,
số còn lại khách hàng có thể vay công ty chứng khoán thông qua tài khoản
bảo chứng. Trong dịch vụ này, khách hàng phải chịu một lãi suất khá cao,
thường là cao hơn lai suất cho vay của ngân hàng, ngược lại khách hàng có
thể mua số lượng chứng khoán có giá trị lớn hơn nhiều so với số tiền đã ký
quỹ. Sau khi mở tài khoản, công ty chứng khoán sẽ cung cấp cho khách
hàng một mã số tài khoản và một mã số truy cập vào tài khoản để kiểm tra
khi cần thiết.
Bước 2: Nhận lệnh của khách hàng:
Mỗi lần giao dịch, khách hàng phải phát lệnh theo mẫu in sẵn. Lệnh
giao dịch khách hàng phải điền đầy đủ các thông tin quy định trong mẫu có
sẵn. Đó là những điều kiện bảo đảm an toàn cho công ty chứng khoán cũng
như tạo điều kiện cho khách hàng yên tâm khi phát lệnh. Việc phát lệnh có
thể theo hình thức trực tiếp hoặc gián tiếp thông qua điện thoại, telex, fax,
Sinh viên thực hiện: Bùi Đăng Tài Lớp TTCK46
18
18
19
Chuyên đề thực tập tốt nghiệp Công ty chứng khoán Habubank
hay hệ thống máy tính điện tử… tuỳ thuộc vào mức độ phát triển của thị
trường.
Mẫu lệnh phải bao gồm các thông tin sau:
1) Lệnh mua hay lệnh bán: thông thường từ “mua” hay “bán” không
được viết ra mà người ta dùng chữ cái “B” hay “S” để thể hiện. Hầu hết các
thị trường chứng khoán sử dụng các lệnh mua bán được in sẵn. Hai mẫu
lệnh này được in bằng hai mầu mực khác nhau hay trên hai mầu giấy khác
nhau để dễ phân biệt.
2) Số lượng các chứng khoán: số lượng này được thể hiện bằng các
con số. Một lệnh có thể thực hiện kết hợp giữa giao dịch một lô chẵn và
một lô lẻ
3) Mô tả chứng khoán được giao dịch (tên hay ký hiệu): Tên của
chứng khoán có thể được viết ra hoặc viết tắt hay thể hiện bằng ký hiệu,
biểu hiện được mã hoá và đăng ký trước.
4) Số tài khoản của khách hàng, tên tài khoản, ngày giao dịch và đưa
ra lệnh.
5) Giá các loại lệnh giao dịch mà khách hàng yêu cầu (lệnh thị
trường, lệnh giới hạn, lệnh dừng, lệnh dừng giới hạn…). Nếu là lệnh bán
công ty chứng khoán sẽ yêu cầu khách hàng đưa ra số chứng khoán muốn
bán để kiểm tra trước khi thực hiện lệnh hoặc đề nghị khách hàng ký quỹ
một phần số chứng khoán cần bán theo một tỷ lệ nhất định do Uỷ ban
chứng khoán quy định.
Trong trường hợp chứng khoán của khách hàng đã được lưu ký, công
ty sẽ kiểm tra trên số tài khoản của khách hàng đã lưu lý.
Nếu là lệnh mua, công ty chứng khoán sẽ yêu cầu khách hàng phải
ký quỹ một số tiền nhất định trên tài khoản của khách hàng ở công ty.
Khoản tiền này được tinh trên một tỷ lệ % giá trị mua theo lệnh.
Bước 3: Thực hiện lệnh:
Sinh viên thực hiện: Bùi Đăng Tài Lớp TTCK46
19
19
20
Chuyên đề thực tập tốt nghiệp Công ty chứng khoán Habubank
Trên cơ sở của khách hàng công ty sẽ kiểm tra các thông tin trên
lệnh, kiểm tra thị trường thực hiện, kiểm tra số tiền ký quỹ. Sau đó công ty
chuyển lênh tới sở giao dịch để thực hiện.
Trên thị trường tập chung, lệnh giao dịch của khách hàng sẽ được
chuyển đến Sở giao dịch chứng khoán. Các lệnh được khớp với nhau để
hình thành giá cả cạnh tranh của thị trường tuỳ theo phương thức đấu giá
của thị trường. Trên thị trường OTC, việc mua bán chứng khoán sẽ được
dựa trên cơ sở thoả thuận giữa khách hàng và công ty chứng khoán nếu
công ty này là nhà tạo lập thị trường.
Bước 4: Xác nhận kết quả thực hiện lệnh
Sau khi thực hiện lệnh xong công ty chứng khoán gửi cho khách
hàng một bản xác nhận những lệnh nào của khách hàng được thực hiện.
Xác nhận này giống như một hoá đơn thanh toán tiền của khách hàng.
Bước 5: Thanh toán bù trừ giao dịch:
Việc thanh toán bù trừ chứng khoán được thực hiện dựa trên cơ sở
tài khoản của các công ty chứng khoán tại các ngân hàng. Đối với việc đối
chiếu bù trừ chứng khoán do trung tâm lưu ký chứng khoán thực hiện
thông qua hệ thống tài khoản lưu ký chứng khoán. Việc bù trừ kết quả giao
dịch chứng khoán sẽ được kết thúc bằng việc in ra các chứng từ thanh toán.
Các chứng từ này được gửi cho các công ty chứng khoán là cơ sở để thực
hiện thanh toán và giao nhận giữa các công ty chứng khoán.
Bước 6: Thanh toán và nhận chứng khoán:
Đến ngày thanh toán, công ty chứng khoán sẽ thanh toán tiền cho
khách hàng thông qua hệ ngân hàng chỉ định thanh toán và giao chứng
khoán thông qua hình thức chuyển khoản tại trung tâm lưu ký chứng
khoán. Sau khi hoàn tất các thủ tục giao dịch tại Sở giao dịch, công ty
chứng khoán sẽ thanh toán tiền cho khách hàng thông qua hệ thống tài
khoản giao dịch của khách hàng mở tại công ty chứng khoán.
Sinh viên thực hiện: Bùi Đăng Tài Lớp TTCK46
20
20
21
Chuyên đề thực tập tốt nghiệp Công ty chứng khoán Habubank
1.2.2Khái niệm chất lượng hoạt động môi giới chứng khoán của công
ty chứng khoán
Hoạt động môi giới chứng khoán đã ra đời từ rất sớm, song song với
sự ra đời của TTCK. Ở mỗi thị trường, hoạt động môi giới chứng khoán
phát triển với một mức độ nhất định. Hoạt động này ra đời và phát triển
xuất phát từ đòi hỏi khách quan của thị trường, và nó có vai trò quan trọng
đối với sự phát triển của thị trường. Vì vậy có thể hiểu chất lượng hoạt
động môi giới chứng khoán thể hiện ở những lợi ích mà nó mang lại cho
các chủ thể tham gia thị trường chứng khoán nói riêng và cho nền kinh tế
nói chung.
Xét về giác độ của một công ty chứng khoán
Hoạt động môi giới chứng khoán đạt chất lượng tốt khi:
-Làm tăng vị thế và uy tín của công ty đồng thời mở rộng quan hệ
với khách hàng trong và ngoài nước.
-Đem lại khoản thu lớn thường xuyên và ổn định cho công ty
Muốn đạt được điều đó, CTCK phải cung cấp các dịch vụ môi giới
nhằm thoả mãn nhu cầu của khách hàng một cách tốt nhất, có sức cạnh
tranh song vẫn đảm bảo tính an toàn và sinh lợi đồng thời vẫn tuân thủ
đúng pháp luật và các quy định về chứng khoán và thị trường chứng khoán.
Xét về giác độ khách hàng
Hoạt động môi giới được đánh giá là có chất lượng cao khi:
-Thông qua các dịch vụ môi giới mà khách hàng có được cơ hội đầu
tư, kiếm thêm được nhiều lợi nhuận.
-Mức phí môi giới thấp.
-Thủ tục gọn nhẹ, nhập lệnh nhanh và chính xác.
-Được hưởng một số lợi ích đi kèm như: được vay tiền để đầu tư có
đảm bảo bằng chứng khoán…
Xét về giác độ nhân viên môi giới
Sinh viên thực hiện: Bùi Đăng Tài Lớp TTCK46
21
21
22
Chuyên đề thực tập tốt nghiệp Công ty chứng khoán Habubank
-Nhân viên môi giới được nhận thù lao một cách thoả đáng và được
hưởng những chế độ đãi ngộ thích hợp.
-Nhân viên môi giới được đánh giá là có kinh nghiệm, có kiến thức,
có đạo đức nghề nghiệp, nhiệt tình và làm việc vì lợi ích của khách hàng.
Tóm lại: Hoạt động môi giới có chất lượng khi nó đem lại mức lợi
nhuận lớn và uy tín cho CTCK, đem lại cơ hội kinh doanh, thu lợi và đảm
bảo an toàn về tài chính cho khách hàng, từ đó thúc đẩy nền kinh tế phát
triển và hội nhập quốc tế. Điều này cho thấy chất lượng hoạt động môi giới
được tổng hoà từ rất nhiều yếu tố. Vì vậy nó là một chỉ tiêu cần phải được
đánh giá trên nhiều giác độ.
1.2.3 Các chỉ tiêu đánh giá chất lượng hoạt động môi giới của công ty
chứng khoán
Đối với CTCK việc đánh giá chất lượng hoạt động môi giới chính là
để nhằm phát triển nó. Vì vậy công ty không thể chỉ đánh giá những lợi ích
hiện tại mà hoạt động môi giới đem lại mà còn đánh giá tiềm năng phát
triển của nó trong tương lai. Điều đó có nghĩa là công ty phải quan tâm đến
khả năng làm thoả mãn lợi ích cho khách hàng của hoạt động này cũng như
vai trò của nó đối với nền kinh tế. Do đó hệ thống các chỉ tiêu được đánh
giá chất lượng hoạt động môi giới bao gồm không những các chỉ tiêu xét
trên lợi ích mà công ty đạt được từ hoạt động môi giới mà còn bao gồm cả
những chỉ tiêu phản ánh lợi ích mà hoạt động môi giới chứng khoán đã
đem lại cho khách hàng và cho nền kinh tế.
Thực tế hiện nay, tại Việt Nam chưa có một hệ thống các chỉ tiêu
thống nhất nào phản ánh hoàn toàn chính xác chất lượng hoạt động môi
giới chứng khoán. Tuy nhiên theo em chất lượng hoạt động môi giới chứng
khoán có thể được đánh giá bằng cách xem xét một số chỉ tiêu sau:
Sinh viên thực hiện: Bùi Đăng Tài Lớp TTCK46
22
22
23
Chuyên đề thực tập tốt nghiệp Công ty chứng khoán Habubank
Chỉ tiêu định tính: được thể hiện ở khả năng hoạt động, tính chuyên
nghiệp của sản phẩm dịch vụ, mức độ tác động của hoạt động môi giới
chứng khoán tới các hoạt động khác.
-Khả năng hoạt động: Khả năng hoạt động của hoạt động môi giới
thể hiện ở chỗ: Hoạt động môi giới của CTCK có thể cung cấp và làm thoả
mãn những đối tượng khách hàng nào, quy mô khách hàng, tính chuyên
nghiệp của nhân viên môi giới, quy mô và không gian của sàn giao dịch, cơ
sở vật chất kỹ thuật và công nghệ phần mềm mà công ty đang sử dụng…
-Tính chuyên nghiệp của sản phẩm dịch vụ: CTCK thực hiện việc
cung cấp những sản phẩm trọn gói: từ việc đưa ra những kết quả nghiên
cứu, phân tích cho lời khuyên, đến việc theo dõi tài khoản và kịp thời đưa
ra những khuyến nghị cần thiết cho khách hàng (Đây gọi là công ty môi
giới dịch vụ đầy đủ). Hay công ty chủ yếu là giúp khách hàng thực hiện các
lệnh mua, bán chứng khoán và thu về một khoản hoa hồng nhỏ mà nó chỉ
phản ánh chi phí cho việc thực hiện giao dịch.
-Mức độ tác động của hoạt động môi giới tới các hoạt động khác:
Khi hoạt động môi giới hoạt động với chất lượng tốt sẽ kéo theo các hoạt
động khác như hoạt động phân tích chứng khoán, tư vấn đầu tư chứng
khoán, lưu ký chứng khoán…phát triển và ngược lại. Bởi vì những hoạt
động đó thực hiện một số nghiệp vụ nhằm bổ trợ cho hoạt động môi giới,
giúp cho sản phẩm của hoạt động môi giới hoàn thiện hơn.
Chỉ tiêu định lượng: được thể hiện cụ thể như sau:
-Doanh số từ hoạt động môi giới: là tổng giá trị giao dịch khớp lệnh
tại một công ty chứng khoán.
Doanh số từ hoạt động môi giới nếu tăng lên qua các năm thể hiện
quy mô hoạt động môi giới tăng lên, điều đó cho thấy hoạt động môi giới
đang trong giai đoạn phát triển và đang được mở rộng, cũng có nghĩa là
Sinh viên thực hiện: Bùi Đăng Tài Lớp TTCK46
23
23
24
Chuyên đề thực tập tốt nghiệp Công ty chứng khoán Habubank
góp phần nâng cao chất lượng hoạt động môi giới. Tuy nhiên cần phải kết
hợp phân tích các chỉ tiêu khác để đảm bảo việc ra quyết định chính xác.
-Doanh thu từ hoạt động môi giới là tổng giá trị mà công ty thu được
từ phí môi giới mà khách hàng trả khi sử dụng các sản phẩm dịch vụ của
hoạt động môi giới của công ty.
Doanh thu từ hoạt động môi giới được phân tích ngoài số tuyệt đối
còn phải được xem xét trong mối tương quan với doanh thu từ các hoạt
động khác của ngân hàng, tức là tỷ trọng doanh thu từ hoạt động môi giới
trong tổng doanh thu của công ty. Chỉ tiêu này cho biết khả năng sinh lời
và vị trí của hoạt động môi giới trong CTCK. Chỉ tiêu này được tính như
sau:
Tỷ trọng doanh thu từ hoạt động môi giới
Doanh thu từ hoạt động môi giới
Tổng doanh thu
-Chỉ tiêu chi phí từ hoạt động môi giới
Đây là chỉ tiêu phản ánh các khoản tiền mà CTCK đã bỏ ra để thực
hiện việc cung cấp các sản phẩm dịch vụ môi giới nhằm thoả mãn nhu cầu
của khách hàng. Chi phí cho hoạt động môi giới không những phản ánh số
tiền mà Công ty đã chi trả trong hoạt động môi giới mà còn cho thấy mức
độ hiệu quả của hoạt động môi giới. Nếu chi phí cho hoạt động này mà lớn
thì hoạt động môi giới là không hiệu quả.
-Lãi thu được từ hoạt động môi giới
Đây cũng là một chỉ tiêu hết sức quan trọng cho biết khả năng sinh
lời của hoạt động môi giới. Lãi từ hoạt động môi giới là phần chênh lệch
giữa doanh thu và chi phí đã bỏ ra trong hoạt động môi giới để đạt được
doanh thu đó. Công thức như sau:
Lãi từ hoạt động môi giới = Doanh thu từ hoạt động môi giới – Chi
phí từ hoạt động môi giới
Sinh viên thực hiện: Bùi Đăng Tài Lớp TTCK46
24
24
25
Chuyên đề thực tập tốt nghiệp Công ty chứng khoán Habubank
-Tài sản đảm bảo
Là số dư tiền và số dư chứng khoản phù hợp với yêu cầu về giao
dịch đảm bảo cũng như yêu cầu về an toàn cho CTCK và không gây thiệt
hại quá lớn cho khách hàng. Điều đó sẽ giúp tăng độ an toàn cho khách
hàng và không làm giảm tính cạnh tranh, hấp dẫn của dịch vụ môi giới của
CTCK.
-Biểu phí môi giới cạnh tranh
Để bắt đầu tìm đến CTCK nào để giao dịch, phí môi giới là một trong
những yếu tố đầu tiên mà khách hàng xem xét. Một biểu phí cao hơn tương
đối so với các CTCK khác sẽ làm giảm đáng kể tính cạnh tranh của nghiệp
vụ môi giới chứng khoán và điều đó làm giảm lãi thu được từ hoạt động
môi giới của CTCK.
1.3 Các nhân tố ảnh hưởng tới chất lượng hoạt động môi giới chứng
khoán
Môi giới chứng khoán là một hoạt động của CTCK nên nó hoạt động
trong mối quan hệ với các hoạt động khác và các chủ thể khác nhau trên thị
trường. Do vậy chất lượng của hoạt động môi giới chịu ảnh hưởng của
nhiều yếu tố, bao gồm các nhân tố chủ quan và khách quan.
1.3.1Các nhân tố chủ quan
`Nhân tố chủ quan là nhân tố mang tính nội tại từ bản chất của hoạt
động môi giới, đây là nhân tố chính có ảnh hưởng lớn tới chất lượng hoạt
động môi giới nói riêng và hiệu quả hoạt động của CTCK nói chung. Nhân
tố này bao gồm các yếu tố sau:
-Uy tín và quy mô hoạt động của công ty: Đây là yếu tố có ảnh hưởng
không nhỏ tới chất lượng hoạt động môi giới. Uy tín công ty là tài sản vô
hình, là yếu tố mang tính cạnh tranh giữa các công ty với nhau. Nhất là đối
với những nhà đầu tư mới tham gia thị trường bao giờ họ cũng tìm cho
mình công ty có uy tín để được tư vấn cho các quyết định đầu tư của mình
Sinh viên thực hiện: Bùi Đăng Tài Lớp TTCK46
25
25