Giáo án hiện tượng cảm ứng điện từ, suất điện động cảm ứng

Họ và tên sinh viên: Vũ Thị Thanh Thủy
Giáo viên hướng dẫn: Hồ Thị Hoài Hương
Ngày soạn: 22/2/2013
Ngày dạy: 1/3/2013
Tiết chương trình: 59
HIỆN TƯỢNG CẢM ỨNG ĐIỆN TỪ. SUẤT ĐIỆN ĐỘNG CẢM ỨNG
(Tiết 2)
I. Mục tiêu cần đạt được
1. Về kiến thức
- Phát biểu được định nghĩa từ thông, ý nghĩa của từ thông.
- Phân biệt được hiện tượng cảm ứng điện từ, dòng điện cảm ứng, suất
điện động cảm ứng trong mạch kín.
- Trình bày được định luật Fa-ra-đây, định luật Lenxơ.
2. Về kỹ năng
- Rèn cho HS kỹ năng vận dụng để xác định chiều dòng điện cảm ứng
trong các trường hợp khác nhau.
- Rèn luyện kỹ năng vận dụng các vấn đề lý thuyết vào việc giải thích
các vấn đề thực tế.
II. Chuẩn bị
1. Giáo viên
Một số hình vẽ trong SGK phóng to.
2. Học sinh
Ôn lại kiến thức về hiện tượng cảm ứng điện từ.
III. Trọng tâm bài giảng
- Khái niệm từ thông.
- Hiện tượng cảm ứng điện từ.
- Chiều của dòng điện cảm ứng. Định luật Lenxơ.
- Định luật Fa-ra-đây về cảm ứng điện từ.
IV. Tiến trình lên lớp
1. Ổn định lớp (2 phút)
2. Kiểm tra bài cũ (8 phút)

a. Nêu khái niệm từ thông, viết công thức?
- Làm bài tập 5 SGK trang 188.
b. định nghĩa hiện tượng cảm ứng điện từ? ví dụ trường hợp nào xuất hiện
dòng điện cảm ứng?
3. Giảng bài mới
Hoạt động 1: Hiện tượng cảm ứng điện từ (10 phút)
1
Hoạt động của GV Hoạt động của HS Nội dung ghi bảng
- Dẫn: Hôm trước ta đa
đi tìm hiểu xong khái
niệm từ thông, hôm
nay ta tiếp tục đi tìm
hiểu phần còn lại để
làm rõ yêu cầu của bài
- Đặt câu hỏi:
+ Trong thí nghiệm 1,2
khi nào thì có dòng điện
trong ống dây(hay vòng
dây)?
+ Mà đại lượng nào
diễn tả số đường sức từ
+ Vậy ta có thể kết luận
được gì?
- Kết luận: Khi có sự
biến đổi từ thông qua
mạch kín thì trong mạch
xuất hiện dòng
điện.Dòng điện đó gọi
là dòng điện cảm ứng.
- Hỏi: trong mạch xuất

hiện dòng điện thì phải
tồn tại cái gì để sinh ra
dòng điện đó?
+ Vậy suất điện động
cảm ứng xuất hiện khi
nào?
- trả lời:
+ Khi có sự thay đổi số
đường sức từ qua ống
dây( hay vòng dây)
+Từ thông
+ Khi có sự thay đổi từ
thông qua mạch kín thì
xuất hiện dòng điện
- Ghi vào vở
- Suất điện động. Gọi là
Sdđ cảm ứng
- Khi có sự biến đổi từ
thông qua mặt giói hạn
bởi một mạch kín thì
trong mạch xuất hiện
- Dòng điện xuất hiện
khi có sự biến đổi từ
thông qua mạch điện
kín gọi là dòng điện
cảm ứng.
- Suất điện động sinh ra
dòng điện cảm ứng
trong mạch kín là suất
điện động cảm ứng

- Hiện tượng xuất hiện
suất điện động cảm ứng
là hiện tượng cảm ứng
điện từ.
2
- thông báo : hiện tượng
xuất hiện suất điện
động cảm ứng gọi là
hiện tượng cảm ứng
điện từ
suất điện động cảm ứng
Hoạt động 2: chiều của dòng điện cảm ứng, định luật Lenxơ (15 phút)
3
Hoạt động của GV Hoạt động của
HS
Nội dung ghi
bảng
- GV vẽ thí nghiệm và phân tích
Trường hợp 1: Đưa NC lại gần vòng
dây
- Khi đưa NC lại gần ống dây thì
có nhận xét gì về từ thông gửi
qua khung?
- Vì sao từ thông tăng?
- Xác định phương, chiều của
vectơ cảm ứng từ B do NC gây
ra tại tâm vòng dây?
- Khi từ thông tăng thì từ trường
do dòng điện cảm ứng gây ra có
phương, chiều như thế nào?

(Xác định bằng quy tắc nào?)
- Khi Φ tăng thì vectơ cảm ứng
từ do NC gây ra và vectơ cảm
ứng từ do dòng điện cảm ứng
gây ra sẽ cùng phương nhưng
ngược chiều.

Trường hợp 2:
Đưa NC ra xa vòng dây
- Khi đưa NC ra xa ống dây thì
có nhận xét gì về từ thông gửi
qua khung?
- Vì sao từ thông giảm?
- Xác định phương, chiều của
vectơ cảm ứng từ B do NC gây
ra tại tâm vòng dây?
- Khi từ thông giảm thì từ trường
do dòng điện cảm ứng gây ra có
- từ thông tăng
- số đường sức từ
qua ống dây
tăng.
- Chiều từ nam
sang bắc
- xác định bằng
quy tắc bằng tay
phải.
- từ thông tăng
- số đường sức từ
qua ống dây

tăng.
- Chiều từ nam
sang bắc
- xác định bằng
Dòng điện cảm
ứng có chiều sao
cho từ trường do
nó sinh ra có tác
dụng chống lại
nguyên nhân đã
sinh ra nó
4
Hoạt động 3: Định luật Fa-ra-đây về cảm ứng điện từ (5 phút)
Hoạt động của GV Hoạt động của HS Nội dung ghi bảng
Thông báo nội dung
định luật:
Thực nghiệm chứng tỏ
rằng: suất điện động
cảm ứng trong mạch kín
tỉ lệ với tốc độ biến
thiên của từ thông qua
mạch:
e
c
 = k 
t
∆
∆Φ

Trong hệ SI : k=1 ⇒

theo định luật Len-xơ
thì:
e
c
= -
t
∆
∆Φ
dấu trừ
biểu thị đ/l Len –xơ.
+ Nếu mạch là khung
dây có N vòng thi sao?
- chép vào vở, ghi nhớ
nội dung định luật
+ e
c
= - N
t
∆
∆Φ

độ lớn của suất điện
động cảm ứng tỉ lệ với
tốc độ biến thiên từ
thông qua mạch.
e
c
 = k 
t
∆

∆Φ

nếu mạch có N vòng
thì:
e
c
 = N 
t
∆
∆Φ

Hoạt động 4: Củng cố, vận dụng (5 phút)
Hoạt động của giáo viên Hoạt động của học sinh
- Nhắc lại kiến thức trọng tâm của bài
- Nêu câu hỏi C3, C4
- Yêu cầu HS về làm bài 4,5,6(SGK/Tr
188)
- Chuẩn bị bài mới
- Củng cố, ghi nhớ
- Thảo luận và trả lời.
- Đánh dấu bt về nhà
5