Ngữ Văn 6- Cầu Long Biên

GIÁO ÁN DỰ THI GIÁO VIÊN GIỎI CẤP HUYỆN
NĂM HỌC 2010 – 2011
Người dạy : Nguyễn Thị Hiên
Trường THCS Đức Thắng.
NGỮ VĂN 6
TIẾT 121 : CẦU LONG BIÊN – CHỨNG NHÂN LỊCH SỬ
I. Mục tiêu : giúp HS nắm được :
1) Kiến thức :
- Khái niệm văn bản nhật dụng
- Cầu Long Biên là chứng nhân lịch sử của thủ đô, chứng kiến
cuộc sống đau thương mà anh dũng của dân tộc ta.
- Tác dụng của các biện pháp nghệ thuật trong bài.
2) Kĩ năng :
- Biết đọc diễn cảm một văn bản nhật dụng có yếu tố thuyết minh
kết hợp với biểu cảm theo dòng hồi tưởng.
- Bước đầu làm quen với kĩ năng đọc - hiểu văn bản nhật dụng có
hình thức là một bài bút kí mang nhiều yếu tố hồi kí.
- Trình bày những suy nghĩ tình cảm, lòng tự hào của bản thân về
lịch sử hào hùng, bi tráng của đất nước.
3) Thái độ :
- Tự hào về cây cầu - chứng nhân lịch sử của dân tộc, tự hào về
lịch sử dân tộc.
II. Các kĩ năng sống cơ bản được giáo dục trong bài :
1) Tự nhận thức và xác định cách sống tôn trọng và bảo vệ các giá trị
văn hoá.
2) Làm chủ bản thân, nâng cao ý thức giữ gìn và bảo vệ di sản văn hoá.
3) Giao tiếp, phản hồi, lắng nghe tích cực; trình bày suy nghĩ, ý tưởng,
cảm nhận của bản thân về ý nghĩa chứng nhân lịch sử của cây cầu Long
Biên.
III. Các phương pháp/ kĩ thuật dạy học :
1) Thảo luận nhóm, kĩ thuật trình bày 1 phút về những ý nghĩa lịch sử

của cây cầu Long Biên- một nhân chứng quan trọng gắn với lịch sử dân
tộc.
2) Cặp đôi chia sẻ suy nghĩ về cách ứng xử với di sản văn hoá.
3) Máy chiếu đa năng.
IV. Tiến trình tổ chức các hoạt động dạy – học.
HOẠT ĐỘNG CỦA GV& HS NỘI DUNG CẦN ĐẠT
Hoạt động 1 : Khởi động
- Kiểm tra : hình thức trắc
nghiệm ghép đôi.
- Giới thiệu bài : GV chiếu hình
ảnh cầu Long Biên và dẫn dắt
- Giúp HS nhớ chính xác 2 khái
niệm hồi kí và bút kí.
- HS nắm được nhiệm vụ và các
yêu cầu cần đạt của bài học.
vào bài.
Hoạt động 2 : Tìm hiểu văn
bản.
- GV hướng dẫn đọc và đọc mẫu
đoạn 1
- Y/C HS đọc tiếp và nhận xét
cách đọc.
Em hãy cho biết ai là tác giả
của văn bản ? Giới thiệu sơ
lược về tác phẩm.
- GV đưa ra câu hỏi yêu cầu HS
tìm hiểu về văn bản nhật dụng,
thể loại của văn bản “Cầu Long
Biên – chứng nhân lịch sử”
- Y/C HS giải nghĩa từ chứng

nhân
- GV HD HS tìm hiểu bố cục
của văn bản và nội dung từng
phần.
- Y/C HS theo dõi vào đoạn 1 và
phần đầu của đoạn 2 VB, phát
hiện các chi tiết tác giả dùng để
giới thiệu khái quát về cây cầu.
- HS phát hiện, nhận xét bổ
sung, GV kết luận.
- Tác giả đã sử dụng biện pháp
nghệ thuật nào để giới thiệu đặc
điểm của cây cầu ? Từ đó em có
nhận xét gì về cây cầu ?
I.Đọc, tìm hiểu chung:
1) Đọc
2) Tìm hiểu chú thích :
- Tác giả : Thuý Lan.
- Tác phẩm : Trích báo “Người Hà
Nội”, thuộc kiểu văn bản nhật
dụng.
- Văn bản nhật dụng là những bài
viết có nội dung gần gũi, bức thiết
với cuộc sống trước mắt của con
người và cộng đồng trong xã hội
hiện đại.
- Thể loại : Bút kí mang nhiều yếu
tố hồi kí.
- Giải nghĩa từ khó.
3) Bố cục 3 phần:

+ Phần 1 : từ đầu đến “của thủ đô
Hà Nội” => Giới thiệu khái quát về
cầu Long Biên.
+ Phần 2 : tiếp đến “dẻo dai, vững
chắc” => Minh chứng, khẳng định
cầu Long Biên là nhân chứng sống
động của dân tộc.
+ Phần 3 : còn lại => Ý nghĩa của
câu cầu trong hiện tại và tương lai.
II. Đọc, hiểu văn bản.
1) Giới thiệu khái quát về cầu
Long Biên
* Đặc điểm cầu :
+ Vị trí : bắc ngang sông Hồng
+ Độ dài : 2290m
+ Trọng lượng : 17000 tấn
+ Hình dáng : như một dải lụa uốn
lượn vắt ngang sông Hồng.
+ Chất liệu : bằng sắt
- Dùng số liệu chính xác
- Miêu tả thông qua so sánh
- GV HD HS tìm hiểu quá trình
xây cầu: Quá trình xây cầu diễn
ra như thế nào ?
- Giáo viên chiếu hình ảnh Đu –
me.
- Khi làm cầu chúng đối sử với
người dân phu Việt Nam như thế
nào? Từ đó em có nhận xét gì về
quá trình làm cầu ?

- Qua phần vừa tìm hiểu, em có
cảm nhận già về cây cầu Long
Biên ?
- Y/C HS khái quát những cảm
nhận của mình về cầu Long Biên
qua phần vừa tìm hiểu. GV bình
và chốt ý- HS ghi.
- GV yêu cầu đại diện 4 nhóm
lần lượt trình bày nội dung đã
chuẩn bị ở nhà: Trong mỗi giai
đoạn, cây cầu đã chứng kiến
những gì? Từ đó nhận xét về giá
trị của cây cầu ?
+ Nhóm Đoàn Kết : Sau 1945.
+ Nhóm Chăm Học: Những năm
hoà bình sau 1954
+ Nhóm Tình Bạn: Những năm
kháng chiến chống Mĩ.
+Nhóm Quyết Tiến: Những
ngày tháng lũ lụt.
- Các nhóm khác theo dõi, nhận
xét, bổ sung.
- GV KL, bình và chốt ý.
- GV chiếu hình ảnh thực dân
Pháp rút khỏi Hà Nội và quân ta
=> Là cây cầu to, đồ sộ, đẹp.
* Quá trình xây cầu :
+ Xây dựng 1898-1902 do kĩ sư
người Pháp thiết kế.
+ Khi mới khánh thành, cầu mang

tên Toàn quyền Pháp ở Đông
Dương Đu- me.
+ Được xây dựng bằng bao mồ hôi,
sương máu của nhân dân.
- Đánh đập dã man, hơn 1000 dân
phu bị chết.
- => Gợi nhắc một thời thực dân,
nô lệ, áp bức và bất công.
Cầu Long Biên là cây cầu to lớn,
là nhân chứng quý giá của dân
tộc.
2) Giá trị nhân chứng lịch sử của
cây cầu.
* Sau 1945:
- Cầu được đổi tên là cầu Long
Biên.
- Cầu chứng kiến người dân thủ đô
cùng trung đoàn yêu dấu của mình
ra đi bí mật.
- Chứng kiến cảnh đát trời bốc lửa,
thành đô nghi ngút cháy.
=> Cầu lặng lẽ chứng kiến sự tàn
phá của chiến tranh và lòng người
Hà Nội anh dũng sắt son bảo vệ đô
thành.
* Hoà Bình sau chống Pháp :
- Cầu chứng kiến màu xanh của bãi
tiến về Hà Nội tháng 10/1954;
- GV chiếu hình ảnh nhân dân ta
chiến đấu bảo vệ cầu.

- GV chiếu hình ảnh cây cầu
trong mùa lũ lụt.
- HS thảo luận nhóm bàn :
Qua phần tìm hiểu, em hãy cho
biết cầu Long Biên đã chứng
kiến những sự việc lịch sử gì
của dân tộc ?
- Đại diện 1 số nhóm trình bày
kết quả, các nhóm khác bổ sung,
GV KL- HS ghi vở.
- GV HD HS tìm hiểu vai trò, vị
trí của cây cầu trong hiện tại và
tương lai.
- Hiện tại và tương lai cầu Long
Biên có vị trí như thế nào trong
sự phát triển của đất nước?
- Vì sao ở tiêu đề văn bản tác
giả không gọi là cây cầu mà gọi
là “chứng nhân lịch sử” ? Biện
mía, nương dâu, bãi ngô vườn
chuối.
- Chứng kiến những ánh đèn mọc
lên như sao sa.
=> Cầu chứng kiến sự hồi sinh của
Hà Nội tươi đẹp, trù phú, yên bình,
quyến rũ và thơ mộng.
* Những năm KC chống Mĩ :
- Cầu bị bom Mĩ đánh phá nhiều
lần.
- Cầu rách nát giữ trời, tả tơi như ứa

máu.
- Nhân dân ta hàn cầu, bảo vệ cầu.
=> Cầu oằn mình chịu đựng sự
oanh tạc dã man của giặc Mĩ, cảm
nhận sâu sắc tình yêu thương của
thủ đô và dân tộc với mình.
* Những năm tháng lũ lụt:
=> cầu dẻo dai, vững chắc chứng
kiến con người chống chọi với sự
tàn phá của thiên nhiên.
=> Cây cầu chứng kiến sự trưởng
thành của một dân tộc anh hùng,
bất khuất, dũng cảm, cần lao.
3) Cầu Long Biên - hôm nay và
mai sau.
- Hiện tại : cầu Long Biên đã rút về
vị trí khiêm nhường.
- Tương lai : Trở thành điểm dừng
chân của du khách năm châu khi
đến thăm đất nước Việt Nam.
- Biện pháp nhân hoá. Tác dụng coi
cây cầu như một con người chứng
kiến lịch sử đồng thời đem lại sự
sống linh hồn cho cây cầu.
pháp nghệ thuật nào được sử
dụng ở đây và có tác dụng gì ?
- Ngày nay ta có cầu Thăng
Long, Chương Dương, Thanh
Trì… vắt qua sông Hồng nhưng
sao vần không phá bỏ cầu Long

Biên ?
- Ở đoạn kết văn bản tác giả
mong ước điều gì ? Điều đó có ý
nghĩa như thế nào ?
- Vậy trong hiện tại và tương lai
cầu Long Biên có giá trị gì ?
- GV Y/C HS khái quát lại
những thành công về mặt nghệ
thuật của văn bản. Từ đó khái
quát giá trị nội dung văn bản.
Hoạt động 3 : Luyên tập
- Kể một số chứng nhân lịch sử
khác của đất nước mà em biết.
- Tìm hiểu ở địa phương em
(phạm vi xã, huyện, tỉnh) những
di tích nào có thể gọi là chứng
nhân lịch sử của địa phương ?
Hoạt động 4 : Củng cố, dặn dò
- Nhắc lại nội dung, nghệ thuật
của văn bản
- Nhắc nhở về học bài làm tiếp
bài tập 2; soạn văn bản “Bức
thư của thủ lĩnh da đỏ”
- Ta không phá bỏ nó vì nó đã trở
thành cây cầu lịch sử, thành nhân
chứng.
- Mong ước làm nhịp cầu nối giữa
trái tim.
=> Cầu vẫn có giá trị tinh thần vô
giá.

III. Tổng kết.
1) Nghệ thuật:
- Nghệ thuật nhân hoá, so sánh
đặc sắc
- Từ ngữ biểu cảm, xúc động.
2) Nội dung :
Khẳng định cầu Long Biên vẫn luôn
là chứng nhân lịch sử quý giá thiêng
liêng của thủ đô Hà Nội và cả nước.
IV. Luyện tập.
BT 1 : HS kể được : Cầu Hiền
Lương, chùa Một cột, Văn Miếu
Quốc Tử Giám, Hồ Gươm…
BT2: Đình Xuân Biều - Xuân Cẩm;
xóm Đá – ATK2 Hoàng Vân – Hiệp
Hoà, Khu di tích Hoàng Hoa Thám
ở Yên Thế…