BÀI 21: PHONG TRÀO YÊU NƯỚC CỦA NHÂN DÂN VIỆT NAM TRONG NHỮNG NĂM CUỐI THẾ KỶ XIX

Em hãy nêu nội dung Hiệp ước
Hác-măng ký kết năm 1883? Em có
nhận định gì về Hiệp ước này?
Kiểm tra bài cũ
Kiểm tra bài cũ


BÀI 21
PHONG TRÀO YÊU NƯỚC CHỐNG PHÁP
CỦA NHÂN DÂN VIỆT NAM
TRONG NHỮNG NĂM CUỐI THẾ KỈ XIX


I. PHONG TRÀO CẦN VƯƠNG BÙNG NỔ
1.Cuộc phản công quân Pháp của phái chủ
chiến tại kinh thành Huế và sự bùng nổ
phong trào Cần Vương.

Nguyên nhân:
Hãy cho biết, sau hai
Hiệp ước Hác-măng
và Pa-tơ –nốt, Thực
dân Pháp đã tăng
cường làm những việc
gì?

I. PHONG TRÀO CẦN VƯƠNG BÙNG NỔ
1.Cuộc phản công quân Pháp của phái chủ chiến tại kinh
thành Huế và sự bùng nổ phong trào Cần Vương.

Nguyên nhân:
- Sau hai Hiệp ước Hác-măng và Patơnốt, Pháp thiết lập
chế độ bảo hộ ở Bắc Kì và Trung Kì, tăng cường sự kìm
kẹp ở Việt Nam.

-
Phong trào đấu tranh của nhân dân tiếp tục phát triển sôi
sôi nổi (vừa chống thực dân Pháp xâm lược vừa ủng hộ
phái chủ chiến trong triều)
- Phe chủ chiến (đứng đầu là Tôn Thất Thuyết) đẩy mạnh
hành động chuẩn bị cho một cuộc nổi dậy chống lại thực
dân Pháp.

I. PHONG TRÀO CẦN VƯƠNG BÙNG NỔ
1.Cuộc phản công quân Pháp của phái chủ chiến tại kinh
thành Huế và sự bùng nổ phong trào Cần Vương.


- Pháp âm mưu loại phái chủ chiến.

Biết được âm mưu đó, Tôn Thất Thuyết
quyết định ra tay trước để giành thế chủ
động.


Hình 60: Tôn Thất Thuyết

Hình 60: Tôn Thất Thuyết
(1835 - 1913)
(1835 - 1913)
Với Tôn Thất thuyết không
chấp nhận một sự thỏa hiệp
nào, Ông coi các quan lại thỏa
hiệp như kẻ thù của dân tộc…
một đạo đức lớn đã bộc lộ rõ
rệt trong mọi hoàn cảnh của đời
ông, đó là sự gắn bó lạ lùng
giữa đời ông với tổ quốc “rõ
ràng Tôn Thất Thuyết không
muốn giao thiệp với chúng ta
(Pháp), ông bộc lộ sự căm ghét
khôn cùng đối với chúng ta
trong mọi hoàn cảnh. Chúng ta
có thể nói rằng, ông căm ghét
chúng ta đó là quyền và bộn
phận của ông”



Diễn biến


CUỘC PHẢN CÔNG CỦA PHÁI CHỦ CHIẾN Ở
KINH THÀNH HUẾ (Đêm 4 rạng 5-7-1885)
đ
i

Đ
à

N
ẵ
n
g
đ
i

Q
u
ả
n
g

T
r
ị
HOÀNG THÀNH
Đồn Mang Cá
Toà
Khâm
Sứ
☼

Phái chủ chiến
tấn công đêm 4
sáng 5-7-1885
Quân Pháp

phản công ngày
5-7-1885


Hình ảnh quân Pháp phản công
Hình ảnh quân Pháp phản công







Diễn biến
Diễn biến
-
Đêm 4 rạng ngày 5-7-1885, Tôn Thất Thuyết hạ lệnh
cho hai đạo quân nổ súng tấn công Tòa Khâm sứ và
Đồn Mang Cá.
-
Sáng 5-7 quân Pháp phản công, Kinh thành thất thủ,
Tôn Thất Thuyết phải đưa vua Hàm Nghi cùng Tam
cung lên Tân Sở (Quảng Trị).


Tôn Thất Thuyết đưa vua Hàm Nghi cùng Tam cung
rời Hoàng thành ra Tân Sở


-

Ngày 13-7, lấy danh vua, Tôn Thất Thuyết đã xuống chiếu
“Cần Vương” để kêu gọi các tầng lớp nhân dân đứng lên giúp
vua cứu nước.
Thế nào là Cần vương,
mục đích của việc xuống
chiếu Cần vương?


Chiếu “Cần vương” đã có
tác dụng gì với phong trào
đấu tranh của nhân dân
ta lúc này?

Thổi bùng phong trào kháng chiến của nhân dân ta trong
suốt gần 12 năm (1885-1896)


Hình 59: Vua Hàm Nghi (1872 – 1943 )


TÂN SỞ -
QUẢNG TRỊ


Hình ảnh: Chiếu Cần Vương
…Nước ta gần đây ngẫu nhiên gặp
nhiều việc. Trẫm tuổi trẻ nối ngôi,
không lúc nào không nghĩ tới tự
cường tự trị. Kẻ phái của Tây
ngang bức; hiện tình mỗi ngày

một quá thêm…. Trẫm đức mỏng,
gặp biến cố này không thể hết sức
giữ được, để đô thành bị hãm, xe
giá phải dời xa…. Nhưng chỉ có
luân thường quan hệ với nhau,
bách quan khanh sĩ không kể lớn
nhỏ, tất không bỏ Trẫm: kẻ trí
hiến mưu, người dũng hiến sức, kẻ
giàu bỏ của giúp quân nhu…


2.
2.
Các giai đoạn phát triển của phong trào
Các giai đoạn phát triển của phong trào
Cần vương.
Cần vương.
a. Giai đoạn (7-1885 đến 11-1888).
b. Giai đoạn (cuối năm 1888 đến đầu đầu năm 1896)


Hoạt động nhóm
Nhóm 2
Nhóm 2
Nhóm 1
Nhóm 1
Tìm hiểu về giai đoạn 1
(1885 – 1888)
Tìm hiểu về giai đoạn 2
(1888 – 1896)

Nội
dung
Giai đoạn 1
(7-1885 đến 11-1888)
Giai đoạn 2
(cuối 1888 đến đầu 1896)
Lãnh
đạo
Lực
lượng
Địa bàn
Diễn
biến
Kết quả
Nhóm 1
Nhóm 2


Nội dung Giai đoạn 1
(7-1885 đến 11-1888)
Giai đoạn 2
(cuối 1888 đến đầu 1896)
Lãnh
đạo
Hàm nghi, Tôn Thất Thuyết cùng các
văn thân, sĩ phu khác
Các văn thân, sĩ phu yêu nước
Lực

lượng
Đông đảo các tầng lớp nhân dân
(nông dân) và đồng bào các dân tộc
thiểu số.
Các tầng lớp nhân dân (nông dân)
và đồng bào các dân tộc thiểu số.
(Số lượng ít hơn)
Địa bàn
Rộng lớn khắp miền Trung và Băc
(Huế ra Bắc)
Bị thu hẹp, quy tụ thành trung tâm
lớn. Trọng tâm chuyển lên vùng
núi và trung du.
Diễn biến
Hàng loạt các phong trào bùng nổ
khắp nơi. Tiêu biểu các cuộc khởi
nghĩa Bãi Sậy, Ba Đình, Hương Khê
Phong trào không rầm rộ như
trước. Tiêu biểu các cuộc khởi
nghĩa: Hùng Lĩnh, Hương Khê…
Kết quả
-12-1886, Tôn Thất Thuyết bỏ sang
Trung Quốc.
- Đêm 30-10-1888, vua Hàm Nghi rơi
vào tay Pháp và bị lưu đày sang
Angiêri.
Đầu năm 1896 phong trào Hương
Khê bị dập tắt, đánh dấu cho sự
thất bại của phong trào Cần vương.


Từ 11-1888 phong trào vẫn tiếp tục phát triển,
chứng tỏ hưởng ứng chiếu “Cần vương” chỉ là hình
thức. Động lực cơ bản nhất chính là lòng yêu nước,
quyết tâm chống ngoại xâm bảo vệ độc lập của nhân
dân ta.


Từ 11-1888 không
Từ 11-1888 không
còn vua nhưng vì sao
còn vua nhưng vì sao
phong trào vẫn tiếp tục
phong trào vẫn tiếp tục
phát triển, điều đó nói
phát triển, điều đó nói
lên điều gì?
lên điều gì?

Tính chất: phong trào theo khuynh hướng, ý thức
hệ phong kiến, mang tính dân tộc sâu sắc




Củng cố
Củng cố
-
Nguyên nhân phái chủ chiến quyết định tấn công

Kinh thành Huế đêm 4 rạng 5-7-1885? Kết quả của sự
kiện này?
- Các giai đoạn phát triển của phong trào Cần vương?
Vai trò quần chúng nhân dân trong phong trào các
mạng do văn thân sĩ phu lãnh đạo?
Về nhà: học bài cũ, chuẩn bị bài mới (phần II)
Bài tập 2 SGK trang 136. Thống kê các phong trào
Cần Vương tiêu biểu theo mẫu trong SGK.
Dặn dò


Chân thành cảm ơn quý
thầy cô và các bạn đã
chú ý theo dõi!