Khái quát địa chất vùng Biển Đông Việt Nam

•
KHÁI QUÁT ĐỊA CHẤT VÙNG BIỂN ĐÔNG
KHÁI QUÁT ĐỊA CHẤT VÙNG BIỂN ĐÔNG
VIỆT NAM
VIỆT NAM
BÁO CÁO BIỂN ĐÔNG
BÁO CÁO BIỂN ĐÔNG

Địa chất
Địa chất
•
Tới đại Tân sinh, ngược với phần bờ (đất
Tới đại Tân sinh, ngược với phần bờ (đất
liền), đây thực sự là thời kì phát triển
liền), đây thực sự là thời kì phát triển
hoàn thiện của Biển Đông nhưng đây là
hoàn thiện của Biển Đông nhưng đây là
một quá trình kiến tạo rất phức tạp. Bởi
một quá trình kiến tạo rất phức tạp. Bởi
vì, đây là khu vực tiếp xúc giữa 3 mảng
vì, đây là khu vực tiếp xúc giữa 3 mảng
lớn của vỏ trái đất: Á- Âu, TBD và Ấn Độ
lớn của vỏ trái đất: Á- Âu, TBD và Ấn Độ
Dương. Các vận động xảy ra nhiều nhưng
Dương. Các vận động xảy ra nhiều nhưng
quan trọng nhất là 2 dạng: Andes (vận
quan trọng nhất là 2 dạng: Andes (vận
động indosinit) và Hymalaya.
động indosinit) và Hymalaya.

Địa chất
Địa chất
•
Các giai đoạn vận động quan trọng:
Các giai đoạn vận động quan trọng:
-
60- 50.106 năm: do hút chìm mạnh nên xảy ra tách giãn
60- 50.106 năm: do hút chìm mạnh nên xảy ra tách giãn
trôi dạt về đông.
trôi dạt về đông.
-
32- 16.106 năm: tách giãn kiểu rift rất mạnh, có thể tới
32- 16.106 năm: tách giãn kiểu rift rất mạnh, có thể tới
2,8cm/năm.
2,8cm/năm.
-
12-5.106 năm:trôi dạt và hoạt động magma
12-5.106 năm:trôi dạt và hoạt động magma
-
Cụ thể là đáy biển Đông đã được mở rộng và khơi sâu
Cụ thể là đáy biển Đông đã được mở rộng và khơi sâu
nhiều theo các kiểu:
nhiều theo các kiểu:
-
Tethy: rạn vỡ đáy biển.
Tethy: rạn vỡ đáy biển.
-
Himalaya: trược bằng và kéo toạc do nén ép.
Himalaya: trược bằng và kéo toạc do nén ép.
-

Biển Đông: tách giãn rift.
Biển Đông: tách giãn rift.

•
Đồng thời cũng ở đại này vùng biển xảy ra
Đồng thời cũng ở đại này vùng biển xảy ra
quá trình lắng đọng các trầm tích đệ III,
quá trình lắng đọng các trầm tích đệ III,
từ Paleogen đến đầu kỉ Neogen mà ngày
từ Paleogen đến đầu kỉ Neogen mà ngày
nay còn thấy ở phần đông nam của đáy
nay còn thấy ở phần đông nam của đáy
biển và cả trên quần đảo Philippin; Lucon,
biển và cả trên quần đảo Philippin; Lucon,
Palawan. Đó là ofiolit Eocen, diệp thạch
Palawan. Đó là ofiolit Eocen, diệp thạch
xanh, trầm tích lục nguyên Oligocen-
xanh, trầm tích lục nguyên Oligocen-
Miocen.
Miocen.



•
Tới cuối Neogen giai đoạn biển nông này
Tới cuối Neogen giai đoạn biển nông này
lại có những biến đổi mạnh mẽ do ảnh
lại có những biến đổi mạnh mẽ do ảnh
hưởng của tạo sơn Anper- Himalaya.
hưởng của tạo sơn Anper- Himalaya.

•
Phần trung tâm bị lún xuống tạo thành
Phần trung tâm bị lún xuống tạo thành
đáy vực sâu với máng sâu tây Sasuwan, ở
đáy vực sâu với máng sâu tây Sasuwan, ở
đó có nền basalt đại dương được bao phủ
đó có nền basalt đại dương được bao phủ
bởi bùn cacbonat, sét Pliocen đệ IV và rạn
bởi bùn cacbonat, sét Pliocen đệ IV và rạn
san hô.
san hô.



•


Đặc biệt là vùng quần đảo philippin được
Đặc biệt là vùng quần đảo philippin được
nâng lên ở bờ phía đông của biển, nằm
nâng lên ở bờ phía đông của biển, nằm
trong vòng cung tạo núi Tân sinh với các
trong vòng cung tạo núi Tân sinh với các
đảo nằm trong vành đai lửa TBD cùng với
đảo nằm trong vành đai lửa TBD cùng với
quần dảo Indonesia ở phía nam dãy Anpil-
quần dảo Indonesia ở phía nam dãy Anpil-
Himalaya.
Himalaya.
•

Tách khỏi TBD và ADD bởi các đảo và
Tách khỏi TBD và ADD bởi các đảo và
quần đảo xung quanh.
quần đảo xung quanh.

•
Ngày nay các tàn tích hoạt động núi lửa vẫn còn
Ngày nay các tàn tích hoạt động núi lửa vẫn còn
thấy ở Tây nguyên, cồn cỏ, và philippin.
thấy ở Tây nguyên, cồn cỏ, và philippin.
•
Ảnh hưởng của chu kì tạo sơn này còn được thể
Ảnh hưởng của chu kì tạo sơn này còn được thể
hiện bởi hệ thống các đứt gãy .
hiện bởi hệ thống các đứt gãy .
•
. Trong vùng biển đông đã xãy ra 4 đứt gãy lớn,
. Trong vùng biển đông đã xãy ra 4 đứt gãy lớn,
trong đó quan trọng nhất là đứt gãy sông Hồng
trong đó quan trọng nhất là đứt gãy sông Hồng
(xuyên biển đông), đứt gãy biển Việt (thềm Nam
(xuyên biển đông), đứt gãy biển Việt (thềm Nam
Trung bộ), đứt gãy Cửu Long (S Tiền,S Hậu) và
Trung bộ), đứt gãy Cửu Long (S Tiền,S Hậu) và
đứt gãy xuyên Đông Dương (qua vịnh Thái Lan).
đứt gãy xuyên Đông Dương (qua vịnh Thái Lan).



•

Các đứt gãy cũ được khơi sâu: S Hồng, S
Các đứt gãy cũ được khơi sâu: S Hồng, S
Chảy và các đứt gãy mới xuất hiện thêm:
Chảy và các đứt gãy mới xuất hiện thêm:
S Lô, S Đà, S Mã, S Cả máng Cao Lạng và
S Lô, S Đà, S Mã, S Cả máng Cao Lạng và
ngay cả ở trung tâm của đáy biển.
ngay cả ở trung tâm của đáy biển.
•
Đặc biệt, đứt gãy S Hồng rất lớn có thể
Đặc biệt, đứt gãy S Hồng rất lớn có thể
gọi là đứt gãy xuyên Biển Đông vì kéo dài
gọi là đứt gãy xuyên Biển Đông vì kéo dài
đến tận Celebres.
đến tận Celebres.



•
Trong thời gian này ĐB Bắc Bộ bị lún
Trong thời gian này ĐB Bắc Bộ bị lún
xuống thành một vịnh nông hình tam giác
xuống thành một vịnh nông hình tam giác
mà sau đó được bồi lắng bởi những trầm
mà sau đó được bồi lắng bởi những trầm
tích đệ III và phù sa đệ IV của hệ thống S
tích đệ III và phù sa đệ IV của hệ thống S
Hồng và S Thái bình. Dọc theo các đứt
Hồng và S Thái bình. Dọc theo các đứt
gãy cũng xuất hiện các vùng lún khá sâu

gãy cũng xuất hiện các vùng lún khá sâu
như: Yên Bái, Tuyên Quang, Lạng sơn…
như: Yên Bái, Tuyên Quang, Lạng sơn…
bà nhất là các bồn địa đệ III ở đáy biển.
bà nhất là các bồn địa đệ III ở đáy biển.



•
Trong Biển Đông có 20 vũng bồn đệ tam, tồn tại
Trong Biển Đông có 20 vũng bồn đệ tam, tồn tại
cả trên thềm, sườn lục địa và ngay cả lòng chảo
cả trên thềm, sườn lục địa và ngay cả lòng chảo
với các dạng trôi dạt, trượt bằng tách giãn như:
với các dạng trôi dạt, trượt bằng tách giãn như:
Nam Côn Sơn, Vũng Tàu, Nha Trang, Quảng
Nam Côn Sơn, Vũng Tàu, Nha Trang, Quảng
Ngãi, Hoàng Sa, Vịnh Bắc Bộ…
Ngãi, Hoàng Sa, Vịnh Bắc Bộ…
•
Trong đó quan tọng nhất là bồn Hoàng Sa dài
Trong đó quan tọng nhất là bồn Hoàng Sa dài
gần 3000km và rộng khoảng 600km, bồn Bruney
gần 3000km và rộng khoảng 600km, bồn Bruney
kéo dài 2500km và rộng 400km. Trong các bồn
kéo dài 2500km và rộng 400km. Trong các bồn
này cũng lắng đọng cá trầm tích đệ III và đệ IV
này cũng lắng đọng cá trầm tích đệ III và đệ IV
.
.

•
Chiều dày các bồn trầm tích này khá lớn: bồn Hà
Chiều dày các bồn trầm tích này khá lớn: bồn Hà
Nội- vịnh Bắc Bộ dày khoảng 1000-2000m, các
Nội- vịnh Bắc Bộ dày khoảng 1000-2000m, các
bồn Hoàng sa và Bruney tới hơn 3000m.
bồn Hoàng sa và Bruney tới hơn 3000m.
•
Cùng với trầm tích này là các tài nguyên khoáng
Cùng với trầm tích này là các tài nguyên khoáng
sản quí giá. Nằm trong hai vành đai sinh khoáng
sản quí giá. Nằm trong hai vành đai sinh khoáng
lớn: TBD và DTH nên trong Biển Đông chứa
lớn: TBD và DTH nên trong Biển Đông chứa
đựng nhiều tài nguyên như: thiếc, wolfram, chì,
đựng nhiều tài nguyên như: thiếc, wolfram, chì,
kẽm, titan, nhôm và nhất là dầu mỏ- khí đốt.
kẽm, titan, nhôm và nhất là dầu mỏ- khí đốt.
•
Chiều dày các bồn trầm tích này khá lớn: bồn Hà
Chiều dày các bồn trầm tích này khá lớn: bồn Hà
Nội- vịnh Bắc Bộ dày khoảng 1000-2000m, các
Nội- vịnh Bắc Bộ dày khoảng 1000-2000m, các
bồn Hoàng sa và Bruney tới hơn 3000m.
bồn Hoàng sa và Bruney tới hơn 3000m.
•
Cùng với trầm tích này là các tài nguyên khoáng
Cùng với trầm tích này là các tài nguyên khoáng
sản quí giá. Nằm trong hai vành đai sinh khoáng

sản quí giá. Nằm trong hai vành đai sinh khoáng
lớn: TBD và DTH nên trong Biển Đông chứa
lớn: TBD và DTH nên trong Biển Đông chứa
đựng nhiều tài nguyên như: thiếc, wolfram, chì,
đựng nhiều tài nguyên như: thiếc, wolfram, chì,
kẽm, titan, nhôm và nhất là dầu mỏ- khí đốt.
kẽm, titan, nhôm và nhất là dầu mỏ- khí đốt.



•
Theo đánh giá sơ bộ của các nhà địa chất thì các giếng
Theo đánh giá sơ bộ của các nhà địa chất thì các giếng
ngầm dưới đáy biển ở miền Nam nước ta, Campuchia,
ngầm dưới đáy biển ở miền Nam nước ta, Campuchia,
Thái Lan, Mã Lai và Indonesia có thể khai thác tới
Thái Lan, Mã Lai và Indonesia có thể khai thác tới
400.106 phuy dầu, tức là khoảng 57.106 tấn/ngày.
400.106 phuy dầu, tức là khoảng 57.106 tấn/ngày.
•
. Riêng trong phần thềm lục địa phía Nam nước ta, trước
. Riêng trong phần thềm lục địa phía Nam nước ta, trước
năm 1975 của các công ty nước ngoài như: Mỹ, Canada,
năm 1975 của các công ty nước ngoài như: Mỹ, Canada,
Pháp, Nhật đã thăm dò thấy dầu và đưa vào khai thác 11
Pháp, Nhật đã thăm dò thấy dầu và đưa vào khai thác 11
giếng với sản lượng năm 1998 là hơn 12. 106 tấn.
giếng với sản lượng năm 1998 là hơn 12. 106 tấn.
•
Trong tương lai ngành công ngiệp dầu khí ở nước ta sẽ

Trong tương lai ngành công ngiệp dầu khí ở nước ta sẽ
phát huy vai trò xứng đáng của nó trong nền kinh tế
phát huy vai trò xứng đáng của nó trong nền kinh tế
quốc dân.
quốc dân.

•
Ngược lại với các đứt gãy, ảnh hưởng của tân
Ngược lại với các đứt gãy, ảnh hưởng của tân
kiến tạo còn thể hiện rõ nét trong các chu kì giao
kiến tạo còn thể hiện rõ nét trong các chu kì giao
động với cá biên độ khá lớn.
động với cá biên độ khá lớn.
•
Theo Fromaget có tới sáu chu kì khác nhau,
Theo Fromaget có tới sáu chu kì khác nhau,
song dao động của bờ biển xảy ra chủ yếu trong
song dao động của bờ biển xảy ra chủ yếu trong
chu kì 5, tức là ở đệ IV trung và thượng.
chu kì 5, tức là ở đệ IV trung và thượng.
•
Trong chug kì này, nhiều vùng biển được nâng
Trong chug kì này, nhiều vùng biển được nâng
lên thành các bậc thềm với cá độ cao khác nhau.
lên thành các bậc thềm với cá độ cao khác nhau.

•
Theo các nhà nghiên cứu trong và ngoài nước nghiên
Theo các nhà nghiên cứu trong và ngoài nước nghiên
cứu về Biển Đông cho biết hệ thống thềm biển tính theo

cứu về Biển Đông cho biết hệ thống thềm biển tính theo
tuổi và độ cao từ trên xuống có 6 bậc như sau:
tuổi và độ cao từ trên xuống có 6 bậc như sau:
-
70-80m
70-80m
-


40-50m
40-50m
-


10-15m
10-15m
-


4-5m
4-5m
-


1.5- 2m
1.5- 2m


Các bậc thềm trẻ: 1,5-2m, 4-5m còn được bảo tồn khá tốt
Các bậc thềm trẻ: 1,5-2m, 4-5m còn được bảo tồn khá tốt

nên rất phổ biến trên dọc các bờ biển.
nên rất phổ biến trên dọc các bờ biển.



•
Ngược lại, ở đây xảy ra mộy số nơi bị hạ thấp:
Ngược lại, ở đây xảy ra mộy số nơi bị hạ thấp:
tại vùng Ba Đồn cũng thấy những lớp vỏ nhuyển
tại vùng Ba Đồn cũng thấy những lớp vỏ nhuyển
thể nằm sâu dưới mực nuớc biển tới 16m hay ở
thể nằm sâu dưới mực nuớc biển tới 16m hay ở
vùng Đà Nẵng cũng phát hiện những di vật nằm
vùng Đà Nẵng cũng phát hiện những di vật nằm
ở độ sâu khoảng 23m.
ở độ sâu khoảng 23m.
•
Chính các hoạt động tân kiến tạo này và nhất là
Chính các hoạt động tân kiến tạo này và nhất là
sự thay đổi của khí hậu qua các chu kì của băng
sự thay đổi của khí hậu qua các chu kì của băng
hà, đặc biệt là các chu kì băng hà đệ IV làm cho
hà, đặc biệt là các chu kì băng hà đệ IV làm cho
mực nước biển thay đổi nhiều lần.
mực nước biển thay đổi nhiều lần.



•
Các mực nước quá cũ từ đại Trung Sinh và Cổ Sinh hay

Các mực nước quá cũ từ đại Trung Sinh và Cổ Sinh hay
trước đó đến nay đã bị phá hủy nhiều lần nên khó có thể
trước đó đến nay đã bị phá hủy nhiều lần nên khó có thể
xác định chính xác.
xác định chính xác.
•
Chỉ từ đại Tân sinh, nhất là trong kỉ Nhân sinh, mực
Chỉ từ đại Tân sinh, nhất là trong kỉ Nhân sinh, mực
nước biển thay đổi đã để lại những chứng tích rõ ràng.
nước biển thay đổi đã để lại những chứng tích rõ ràng.
•
Trong khoảng thời gian: 1.5-0.7.106 năm lại đây đã xảy
Trong khoảng thời gian: 1.5-0.7.106 năm lại đây đã xảy
ra thời kì biển thoái lớn, mực nước biển lúc đó có thể hạ
ra thời kì biển thoái lớn, mực nước biển lúc đó có thể hạ
thấp hơn mực nước biển hiện nay khoảng 80-90m.
thấp hơn mực nước biển hiện nay khoảng 80-90m.
•
Trong thời gian này, bề mặt biển bị thu hẹp lại, một
Trong thời gian này, bề mặt biển bị thu hẹp lại, một
phần khá lớn của thềm lục địa trở thành đất liền và có lẽ
phần khá lớn của thềm lục địa trở thành đất liền và có lẽ
con người cổ đại có thể đi lại thuận tiện từ các vùng xích
con người cổ đại có thể đi lại thuận tiện từ các vùng xích
đạo (Indonesia) lên các miền Đông Bắc châu Á (TQ,
đạo (Indonesia) lên các miền Đông Bắc châu Á (TQ,
Triều Tiên…)
Triều Tiên…)