Tiết 87- Tìm hiểu chung về phép lập luận CM

ng÷ v¨n
Líp 7D

Gi¸o viªn: L u ThÞ PhÊn
Tr êng THCS Hµn Thuyªn – L ¬ng Tµi –BN

Kiểm tra bài cũ
Em hãy nêu bố cục và ph ơng pháp lập luận
trong bài văn nghị luận ?
?


TIẾT 87

I- Mục đích và ph ơng pháp chứng minh.
1/ Trong đời sống
Tình huống:
a- Em đi học về muộn do bạn em bị ốm nên em phải đ a bạn về nhà, nh ng khi em
trình bày lí do thì mẹ em lại không tin. Trong tình huống đó em làm thế nào ?
Em nhờ mẹ xác nhận sự thật qua gia đình ng ời bạn hoặc cô giáo chủ nhiệm
b- Trong khi đi tàu, lên xe buýt , khi nhân viên trên tàu, xe kiểm tra vé của hành
khách, em phải làm gì để chứng tỏ mình đã chấp hành đúng ?
Em đ a vé cho nhân viên trên tàu ( xe) kiểm tra.
c- Em khoe với các bạn là mình mới học đ ợc cách gấp một chiếc hộp giấy rất đẹp.
Các bạn không tin. Em phải làm gì để các bạn tin lời mình?
Em sẽ tự gấp chiếc hộp cho các bạn xem.
=> Để chứng tỏ cho ng ời khác tin lời của em là sự thật, em phải đ a
ra những bằng chứng để thuyết phục ( Bằng chứng là những nhân

chứng, vật chứng, sự việc, số liệu)
Chứng minh là đ a ra những bằng chứng để
chứng tỏ một điều gì đó là đáng tin.

2- Trong văn nghị luận
Văn bản: Đừng sợ vấp ngã
-Luận điểm chính: Đừng sợ vấp ngã
-Các luận cứ ( lí lẽ và dẫn chứng):
* Đã bao lần bạn vấp ngã mà không hề
nhớ .
- Lần đầutập đi bị ngã.
- Lần đầu tập bơi suýt chết đuối
- Lần đầu chơi bóngkhông trúng
* - Oan Đi-xnây từng bị sa thải
- Lu i Pa-xtơchỉ là một học sinh
trung bình
- -L.Tôn-xtôi bị đình chỉ học đại
học
- Hen-ri-Pho thất bại , 5 lần
- Ca sĩ En-ri-cô Ca-ru-xô bị cho là
thiếu chất giọng không thể hát đ ợc.
* Chớ lo thất bại, đáng sợ hơn là
không cố gắng hết mình.
Nhận xét
-Lí lẽ: chính xác, sát với vấn đề cần
chứng minh, định h ớng cho dẫn
chứng xuất hiện.
Dẫn chứng: Chân thực, tiêu biểu đ
ợc thừa nhận, có sự lựa chọn, thẩm
tra, phân tích => có tác dụng làm

sáng tỏ luận điểm. Dẫn chứng đóng
vai trò chính trong bài văn .
-Cách chứng minh từ gần đến xa , từ
bản thân đến ng ời khác.Trình tự
các ý hợp lý.
=> Lập luận chặt chẽ, rõ ràng, dẫn
chứng nổi bật.


* Trong văn nghị luận, chứng minh là một phép lập luận
dùng những lí lẽ, bằng chứng tiêu biểu, chân thực, đã
đ ợc thừa nhận để chứng tỏ vấn đề cần đ ợc chứng minh
là đúng, đáng tin cậy.
*Các lí lẽ, bằng chứng phải đ ợc lựa chọn, thẩm tra,
phân tích thì mới có sức thuyết phục.


-
- Trong đời sống, ng ời ta dùng sự thật( chứng cứ xác
thực) để chứng tỏ một điều gì đó là đáng tin.
-Trong văn nghị luận, chứng minh là một phép lập luận
dùng những lí lẽ, bằng chứng chân thực,đã đ ợc thừa
nhận để chứng tỏ luận điểm mới( cần đ ợc chứng minh)
là đáng tin cậy.
- Các lí lẽ, bằng chứng dùng trong phép lập luận chứng
minh phải đ ợc lựa chọn, thẩm tra, phân tích thì mới có
sức thuyết phục.
Ghi nhớ

Bài tập

1/ Đọc đoạn văn và chỉ ra dấu hiệu nhận biết kiểu
nghị luận chứng minh.
a/ Tai nạn giao thông trong 10 năm qua tăng liên tục.Năm
1990, số ng ời bị chết vì tai nạn giao thông là 2.268 ng ời. Đến những
năm giữa thập niên, số ng ời bị chết vì tai nạn giao thông khoảng
6.000 ng ời.Và đến năm 2001, số ng ời bị chết vì tai nạn giao thông
đã lên đến 10.866 ng ời. Trong 10 tháng đầu năm 2002 đã xảy ra
23.632 vụ tai nạn giao thông làm chết 10.556 ng ời và bị th ơng
26.529 ng ời.Đây là những con số biết nói, rung lên hồi chuông báo
động nhằm cảnh tỉnh toàn xã hội phải tìm ra giải pháp ngăn chặn
tai hoạ khủng khiếp này.
(Dựa theo số liệu thống kê của Bộ GTVT-
2002))

Luận điểm: Tình trạng tai nạn giao thông tăng nhanh
Các dẫn chứng:
- Năm 1990, số ng ời bị chết vì tai nạn giao thông là 2.268.
- Giữa thập niên khoảng 6.000 ng ời
- Năm 2001 tăng đột biến10.866 ng ời.
- 10 tháng đầu năm 2002 là 10.566 ng ời chết và bị th ơng
26.529 ng ời.
Lí lẽ: đây là những con số biết nói, rung lên hồi chuông báo động
nhằm cảnh tỉnh toàn xã hội phải tìm ra giải pháp ngăn chặn
=> Các dẫn chứng là những số liệu cụ thể, tin cậy giàu sức thuyết
phục, đ ợc sắp xếp theo trình tự thời gian, làm sáng tỏ luận
điểm ở câu 1.Đồng thời là cơ sở để nêu lí lẽ nhận xét đánh giá ở
câu cuối.

b/ Đoạn văn trích văn bản Tinh thần yêu n ớc của nhân dân tatừ
Đồng bào ta ngày nay. nồng nàn yêu n ớc

Nhận xét:
Luận điểm: Đồng bào ta ngày nay cũng rất xứng đáng với tổ tiên
ta ngày tr ớc
Các dẫn chứng đ ợc liệt kê theo tuổi tác, vùng miền, công việc, hành
động, tầng lớp=> biểu hiện của lòng yêu n ớc.
Lí lẽ: Những hành động, cử chỉ tuy khác nhau nơi việc làm nh ng
đều giống nhau nơi lòng yêu n ớc.

2- Cho luận điểm sau:
Đến với tục ngữ, ta có thể tìm thấy những lời khuyên quý báu về
phẩm chất, lối sống của con ng ời.
Hãy chọn những dẫn chứng phù hợp để minh hoạ cho luậnđiểmtrên.
Dẫn chứng:
Khuyên về lòng nhân ái, tình cảm cộng đồng:
- Một con ngựa đau, cả tàu bỏ cỏ.
- Lá lành đùm lá rách.
Khuyên về lòng biết ơn:
- Uống n ớc nhớ nguồn
- Ăn quả nhớ kẻ trồng cây
Khuyên về đức tính kiên trì nhẫn nại
- Có chí thì nên
- Có công mài sắt có ngày nên kim
.


H ớng dẫn về nhà

1/ Học thuộc phần ghi nhớ(SGK)

2/ Chuẩn bị bài tập tiết 88
Tìm hiểu văn bản Không sợ sai lầm



`