Cuộc chơi thiếu bình đẳng giữa truyền thông và giáo dục

Cuộc chơi thiếu bình đẳng giữa truyền thông và giáo dục
Chúng tôi từng đi tham quan, tìm hiểu, học hỏi về mô hình giáo dục của gần 20
quốc gia ở châu Á, châu Âu, châu Mỹ, châu Úc v.v…nhưng thú thật chưa có ở một
quốc gia nào Giáo dục được lên báo nhiều như ở Việt Nam!
Báo chí “can thiệp” sâu vào từng trường học, từng hành vi của nhà giáo, đưa
từng cái tin “nhỏ như con thỏ” lên báo đài bất cứ lúc nào! Hiếm có quốc gia nào
mà trường học thu thêm 5 ngàn đồng cũng bị đưa lên báo như ở Việt Nam .
Nhiều người lâu nay có thói quen phê phán đủ thứ chuyện về Giáo dục. Điều
đó cũng một phần do chính bản thân ngành này có những sai sót, vi phạm v.v…
Tuy nhiên, chính sự yếu kém về truyền thông của ngành Giáo dục đã làm cho hình
ảnh của ngành chưa đẹp trước công luận, cái khó không ló ra được cái khôn, làm
cho xã hội không có sự đồng cảm, chia sẻ với Giáo dục vì thiếu thông tin…
Chính sự thiếu công khai kịp thời đúng lúc đã làm cho xã hội đánh giá
ngành Giáo dục thiếu…minh bạch. Cứ mỗi lần đến ngày khai trường, báo đài cả
nước lại nhao nhao lên về chuyện các trường “tận thu”, “lạm thu”…nhưng thực tế
thì sao? Chúng tôi xin nêu kết quả của “một giờ làm hiệu trưởng” để thấy viết báo
dễ hơn làm hiệu trưởng nhiều lắm!
Chúng tôi thường nói với phóng viên của mình rằng “hãy đi làm hiệu trưởng 1 tuần
lễ rồi hãy viết bài về nhà trường”.
Một tờ báo luôn “chiếu tướng” trường Đại học Công nghiệp TPHCM vì cho
rằng trường này là trường công lập nhưng có nhiều khỏan thu ngòai quy định. Thế
nhưng, nếu phóng viên chịu khó viết đúng như thông tin được nhà trường cung cấp
thì xã hội sẽ có cái nhìn thiện cảm chính xác về nhà trường. Thực tế, mỗi năm
trường này thu được kinh phí khỏang 12 tỉ đồng nhưng chỉ riêng chi phí cấp học
bổng, miễn giảm học phí cho sinh viên đúng chính sách quy định đã mất gần 14 tỉ
đồng
Cơn đại dịch cúm A/H1N1 lên cao điểm đúng vào dịp các trường chuẩn bị
khai giảng năm học mới. Mỗi trường ở TPHCM được cấp phát 6,5kg Chloramine
B. Chúng ta dễ dàng tính được dung tích dung dịch có được sau khi pha với tỉ lệ
1% là 650 lít. Theo quy chuẩn phòng dịch hiện nay, mỗi ngày phải lau sàn nhà 2
lần vào buổi trưa và buổi chiều thì số thuốc trên chỉ đủ cho một trường học có 50

phòng học tiêu chuẩn (mỗi phòng chứa được 35-45 em) sử dụng tiếtkiệm
trong 2 buổi mà thôi!
Để duy trì việc phòng dịch thường xuyên, các trường đều phải tự mua thêm
Chloramine B với giá 100 ngàn đồng/kg.Đó là chưa kể phải trang bị khẩu trang,
găng tay y tế, dụng cụ cặp nhiệt mỗi lớp 1 cái để “đón lõng” từng người ngay từ
cổng trường mỗi ngày cho đến khi không còn dịch cúm. Chi phí cơ bản cho lần
trang bị đầu tiên này ở mỗi trường học không dưới 30 triệu đồng.
Các trường sẽ lấy đâu ra tiền trang trải cho khoản này?
Phụ huynh thì cho rằng có thể sử dụng khoản tiền thu từ cơ sở vật chất hoặc
vệ sinh phí mà Sở GD-ĐT TPHCM cho phép bằng công văn số 1649/GDĐT, ví dụ
ở bậc Tiểu học 2 khoản này lần lượt mỗi năm là 30 ngàn và 45 ngàn đồng/HS.
Tuy nhiên, ít ai biết rằng ngành Giáo dục-mà cụ thể là những người trực tiếp
quản lý các cở sở trường học khá chật vật với số tiền được thu ít ỏi nêu trên mà
phải chi tiêu với đủ thứ đề mục như: xà bông, thuốc tẩy, chổi, thuốc xịt diệt muỗi
(2 lần/tháng), diệt chuột hằng tháng, thuê thêm nhân công làm vệ sinh mỗi ngày
(theo định biên của ngành GD, mỗi cơ sở trường học chỉ có 1-2 lao công phục vụ
cho trên 1 ngàn học sinh!).Với một trường có 1 ngàn HS, thu được mỗi năm (nếu
thu đủ 9 tháng) khoảng 75 triệu đồng,nhưng 3 tháng hè không thu được tiền mà
vẫn phải chi thì bình quân mỗi tháng có được khoảng hơn 6 triệu đồng từ nguồn
thu cơ sở vật chất và vệ sinh phí.(Tức là mỗi ngày, trường học này có được
khoảng 208 ngàn đồng nhưng mỗi buổi mất đứt hơn 300 ngàn đồng tiền thuốc
phòng dịch cúm.)
Thử hỏi nhà trường sẽ dựa vào ai, dựa vào đâu để hoàn thành việc chống cúm
A/H1N1?
Vì sinh mệnh của con em, vì sự an toàn của mỗi người trong trường học, các
trường phải vận động thu thêm- dù biết là không được phép- để trang trải mọi việc
hợp lý đã nêu trong khi chờ kinh phí của ngành y tế hay của cấp trên.
Khi giấy in lên giá, lập tức báo chí phải tăng giá bán. Nhà xuất bản Giáo dục
cũng phải tăng giá sách vì cái sự lên giá giấy này. Khi giá giấy xuống, người ta chỉ
thấy báo đài “mắng nhiếc” việc sách giáo khoa lên giá mà không chịu xuống giá

chứ có ai lên án việc báo lên giá đâu!
Công khai trong truyền thông để xây dựng thương hiệu cho chính mình đã và đang
là một yếu kém của ngành Giáo dục.
Bị đối xử thiếu công bằng trong truyền thông cũng là một nỗi khổ của ngành Giáo
dục.
Thế nhưng ở chiều ngược lại, chính công tác truyền thông hướng nghiệp của ngành
Giáo dục cho học sinh cả nước cũng đang rất yếu kém.
Cơ sở hạ tầng công nghệ thông tin của ngành Giáo dục hiện nay rất hiện đại: mạng
internet về đến tận trường trung học. Thế nhưng sử dụng mạng này hiệu quả thì
chưa thấy. Tại sao học sinh lớp 9 hoặc lớp 12 chúng ta mỗi tuần không có một tiết
học hướng nghiệp trực tuyến sinh động trên mạng như đang ngồi trước chương
trình truyền hình trực tiếp chẳng hạn?
Đó là những trăn trở đeo dính lấy một người làm báo chuyên về Giáo dục như
tôi.
VĨNH THẮNG (Trưởng ban Giáo dục - Thanh niên báo Thanh Niên)