Tài liệu bài giảng Tự Tình bài II (Hồ Xuân Hương)

Hocmai.vn – Website hc trc tuyn s 1 ti Vit Nam
Khóa hc: Ng vn 11 – thy Phm Hu Cng
T tình II – H Xuơn Hng

Tng đài t vn: 1900 58-58-12

- Trang | 1-










I. TÀI LIU BÀI GING:
A.Tìm hiu chung
1. Tác gi.
a. Cuc đi.
- H Xuân Hng (?- ? ) là mt trong nhng n s tài ba bc nht ca vn hc trung đi Vit Nam đu tk
XIX. Quê  làng Qunh ôi, huyn Qunh Lu, tnh Ngh An.
- Là ngi rt thông minh, không đc hc nhiu, nhng giao thip rng. ng tình duyên ln đn, ngang
trái: hai ln ly chng đu hai ln làm l, ri chng cht, li sng đc thân.
b. S nghip sáng tác
- H Xuân Hng sáng tác c ch Nôm ln ch Hán.Theo gii nghiên cu, hin có khong 40 bài th Nôm
tng truyn là ca bà. Ngoài ra còn có tp Lu Hng kí gm có 24 bài th bng ch Hán và 26 bài th
ch Nôm.
- Ni bt trong nhng sáng tác ca bà là ting nói thng cm đi vi nhng ph n, là s khng đnh, đ
cao v đp ca h.

H Xuân Hng ni ting ch yu vi nhng sáng tác bng ch Nôm, ngi ta gi bà là “bà chúa th
Nôm”.Mng th to sc màu riêng trong th bà chính là mng th vit v cnh ng riêng t, đó là cnh ng
ca mt ngi ph n có bn lnh, đy sc sng, ht mc tài hoa nhng cuc đi riêng t li là mt chui
bt hnh. Ngoài ra mng th vit v thiên nhiên cng rt đc đáo và n tng.
- Ngh thut th ca bà rt đc đáo, cnh thiên nhiên đc miêu t rt sinh đng. Nhng âm thanh, màu sc
hình nh, hot đng đc bà đa vào th thng mc mc, trn tc, vi bút pháp châm bim, trào phúng,
ngôn ng ph thông…
2. Tác phm:
a. Xut x: Bài th nm trong chùm th T tình (I, II, III )
b. Th loi: Tht ngôn bát cú lut ng
c. B cc: 4 phn: đ, thc, lun, kt.
d. Ch đ:
Bài th là ni thng mình trong cô đn l mn, khao khát hnh phúc, tui xuân. ng thi th hin thái
đ bt phá, vùng vy, mun thoát ra khi cnh ng, mun vn lên giành hnh phúc nhng vn ri vào bi
kch.
B. Phân tích.
1. Hai câu đ.
- M đu bài th là đim thi gian canh khuya, khi con ngi đi din tht nht vi mình cng là lúc H
Xuân Hng nhn ra tình cnh đáng thng ca mình.S cô đn tr tri đc đt trong thi gian.
T TÌNH II
Giáo viên: PHM HU CNG
TÀI LIU BÀI GING
ây là tài liu đi kèm bài ging T tình II
thuc khoá Ng vn 11 – thy Phm Hu Cng ti website Hocmai.vn.  có th
nm vng các kin thc liên quan đn bài th T tình II, Bn cn kt hp xem tài liu cùng bài ging này


Hocmai.vn – Website hc trc tuyn s 1 ti Vit Nam
Khóa hc: Ng vn 11 – thy Phm Hu Cng
T tình II – H Xuơn Hng

Tng đài t vn: 1900 58-58-12

- Trang | 2-


- Ting trng canh đc cm nhn trong cái tnh lng, trong s php phng nh s bc chuyn mau l ca
thi gian. i din vi thi gian y là “cái hng nhan”. Ch “tr” đc đt  đu câu nhn mnh ni đau
ca s cô đn, ca s bt hnh trong tình duyên.
Thông thng, gia không gian rn ngp con ngi cm thy bé nh, cô đn,  đây H Xuân Hng li
cm nhn s cô đn trc thi gian. Thi gian cng vô thu vô chung…, “đêm khuya…dn”: cái nhp gp
gáp liên hi ca trng va là s cm nhn va là s th hin bc đi liên hi ca thi gian và s ri bi ca
tâm trng. Khi trm mi t lòng không th g mà thi gian gp gáp c trôi đi thì còn li là s b bàng…
- "Tr” đt đu câu có tác dng nhn mnh. “tr” là ti h, là b bàng. Thêm vào đó hai ch “hng nhan” là
đ nói v dung nhan thiu n mà li đi vi t “cái” thì tht là r rúng, ma mai. “Cái hng nhan” tr vi
nc non không ch là dãi du mà còn là cay đng, vì vy ni xót xa càng thm thía, càng ngm li càng
đau.
- Nhp điu câu th: 1/3/3 cng là đ nhn mnh vào s b bàng.
Tuy nhiên bên cnh ni đau là bn lnh Xuân Hng, bn lnh y th hin ngay trong ch “tr”. Trong vn
cnh câu th, ch “tr” không ch là b bàng mà còn là thách thc. Ch tr kt hp vi t nc non đ th
hin s bn gan thách đ.
2. Hai câu thc
Trong khonh khc ca canh khuya y là mt con ngi cùng đi din vi ru và trng, mn trng làm
bn, mn ru vi su. Nhng ru không th say, trng sp tàn mà vn “khuyt cha tròn”. ó là mt
ni nim cht cha thm lan vào cnh vt. Ngm ngùi thân phn con ngi, tui xuân qua mau mà duyên
vn còn cha trn vn.
Cm t “say li tnh”  vòng lun qun, tình duyên đã tr thành trò đùa ca con to, càng say càng tnh,
càng cm nhn ni đau thân phn. Câu th là ngoi cnh cng là tâm cnh, to nên s đng nht gia tng
và ngi. Trng sp tàn (“bóng x”) mà vn “khuyt cha tròn”, tui xuân đã trôi qua mà nhân duyên
không trn vn. Hng ru đ li v đng chát, hng tình thong qua đ ch còn phn hm duyên ôi…

3. Hai câu lun.
Hai câu th s dng bin pháp đo ng đ nhn mnh trng thái ca thiên nhiên, cng là tâm trng ca con
ngi.
Các đng t mnh: xiên, đâm kt hp vi nhng b ng: ngang, toc th hin s bng bnh, ngang ngnh,
phn ut, mt tâm trng khác thng, khác ngi.
Hai câu th gi cnh thiên nhiên và cnh đc cm nhn qua tâm trng nh cng mang ni nim phn ut
ca con ngi. Nhng sinh vt nh bé, hèn mn nh đám rêu kia mà cng không chu mm yu, nó phi
mc xiên, li xiên ngang mt đt. á đã rn chc li phi rn chc hn, li phi nhn hot lên đ “đâm toc
chân mây”. bin pháp ngh thut đo ng trong hai câu lun đã làm ni bt s phn ut ca thân phn đt
đá, c cây mà cng chính là s phn ut ca tâm trng con ngi. Các đt mnh: xiên, đâm kt hp vi b
ng: ngang, toc  bng bnh, ngang ngnh, phn ut, rêu xiên ngang mt đt, đá đâm toc chân mây nh
vch đt, tri mà hn oán, không ch là phn ut mà còn là phn kháng…
4. Hai câu kt.
Ngán” là chán ngán, ngán ngm . T “li” cng có 2 ngha.
H Xuân Hng đã quá ngán ngm ni đi éo le, bc bo. Mùa xuân đi ri mùa xuân tr li vi thiên
nhiên, nhng vi con ngi thì mùa xuân qua không bao gi tr li. S tr li ca mùa xuân đng ngha
vi s ra đi ca tui xuân.
Hocmai.vn – Website hc trc tuyn s 1 ti Vit Nam
Khóa hc: Ng vn 11 – thy Phm Hu Cng
T tình II – H Xuơn Hng

Tng đài t vn: 1900 58-58-12

- Trang | 3-


Th pháp ngh thut tng tin, nhn mnh vào s nh bé dn, làm cho nghch cnh càng éo le hn: mnh
tình – san s - tí – con con. Mnh tình đã bé li còn san s thành ra ít i, ch còn tí con con, nên càng xót xa
ti nghip
 Ni lòng ca ngi ph n trong xã hi xa, vi h, hnh phúc luôn là chic chn quá hp.

C. Tng kt.
1. Ni dung:
Qua li t tình, bài th nói lên c bi kch và khát vng sng, khát vng hnh phúc ca H Xuân Hng.
Trong bun ti, ngi ph n gng vt lên trên s phn nhng cui cùng vn ri vào bi kch.
2. Ngh thut.
S dng t ng gin d mà đc sc (tr, xiên ngang, đâm toc,…), hình nh giàu sc gi cm (trng khuyt
cha tròn, rêu xiên ngang,…) đ din t các biu hin phong phú, tinh t ca tâm trng.

II. TÀI LIU THAM KHO:
1. HNG DN C HIU VN BN T TÌNH II
1. H Xuân Hng là n s tài nng, là hin tng vn hc trung đi Vit Nam, song cng là nhà th mà
cuc đi còn rt nhiu bí n. Có rt nhiu giai thoi v hoàn cnh xut thân, cuc sng và cá tính ca bà.
Hin nay phn đông các nhà nghiên cu thng nht ý kin: bà là con ông H Phi Din, mt nhà nho nghèo
quê  Ngh An. Ông H Phi Din ra Bc dy hc và ly v l, ri sinh ra H Xuân Hng. Gia đình bà
tng sng  Thng Long và bà tng dng ngôi C Nguyt đng đ đón tip, giao du vi khách vn
chng. Bà giao du rng rãi, đng tình duyên ca bà gp nhiu trc tr.
2. Bài th thuc chùm ba bài th T tình ca H Xuân Hng. Chùm th bc l tâm s ca mt ngi ph
n đa đoan luôn khát khao hnh phúc nhng luôn gp nhng điu bt hnh. Hin lên trong chùm th là
ngi ph n đm thm, cá tính mãnh lit nhng không thiu s du dàng, yu đui ca n tính.
3. Trong khi đc, chú ý cách gieo vn theo niêm lut ca th tht ngôn bát cú.
4. Nhng nhà th có cá tính mnh m đu là nhng ngi tinh t trc bc chuyn ca thi gian. Thi
gian vô thu, vô chung, đi ngi thì hu hn. Hoc gi thi gian nu có tun hoàn thì tui tr vn qua đi.
Th đi nghch gia thi gian vi cuc đi, đc bit là vi tui tr và tình yêu khi ngun cm hng cho
nhiu bài th mà tâm trng ca nhân vt tr tình thng là bun đau da dit. Bài T tình ca H Xuân
Hng là mt bài th nh th.
ng tình duyên vn đã chng êm xuôi, li thêm tính tình Xuân Hng khng khái có chút ngang tàng, tt
c khin ngi n s không th gò đc mình vào cái khung va cht hp, va hà khc ca thi phong kin.
S b bàng và chua chát xut phát t đây. Cuc đi hai ln phi đi làm l, vi ngi ph n thi phong
kin, nh vy cng có th xem là đã “chng còn gì”. Nhng còn bun hn,  H Xuân Hng, s gng
gng y li còn chng đn đâu. Xem th H Xuân Hng thì d thy, nhng bài th d đoán là đc làm

vào giai đon sau này có nhiu bài t ra chán nn (trong đó có bài T tình này). Th ít thy cái khu khí
mnh m và quyt lit. Ging th trm, sâu lng và nhiu “tâm s” hn.
Nh đã nói, bài T tình này khai thác th đi nghch gia thi gian vi tui tr và tình yêu. Bài th là mch
cm xúc ca nhiu nim tâm s. Nim tâm s y đn vào lúc cng tht là tinh t.
êm khuya vng vng trng canh dn,
Tr cái hng nhan vi nc non.
Hocmai.vn – Website hc trc tuyn s 1 ti Vit Nam
Khóa hc: Ng vn 11 – thy Phm Hu Cng
T tình II – H Xuơn Hng

Tng đài t vn: 1900 58-58-12

- Trang | 4-


Câu th nói đn thi gian nhng cng li gi đc cái không gian rn ngp. Thi gian, không gian đi lp
vi con ngi nh bé, cô đn.
êm khuya, vng lng và tnh mch. ó là thi đim con ngi cm giác rõ nht s cô đn. Mt mình đi
din vi đêm khuya, khi tt c mi âm thanh ca cuc sng đã lng li, đã lùi li c phía sau, ngi ph n
đa đoan y càng thm thía ni bun. Cái âm thanh “vng vng” ca ting trng canh không làm cho đêm
bt tnh lng, mà ngc li nó làm cho đêm sâu hn, vng hn và lòng ngi bun hn. Ting trng canh
dn là nhc nh thi gian đang bc tng bc lnh lùng. Nhà th đã ly đng đ mà t tnh - mt th pháp
ngh thut quen thuc ca th ca trung đi. Vng vng va gi âm thanh ca ting trng đim canh, va
gi s qunh qu ca đêm khuya. Mt mình đi din vi đêm khuya vng lng đn cô tch vn đã d gi
nim tâm s.  đây, còn thêm s cô đn thì ni bun hn càng d đn hn. Câu th đu có ch hin còn
nhiu cách hiu. ó là cm t trng canh dn. Thit ngh, trng canh dn không th hiu là s gp gáp, dn
dp, liên hi ca ting trng. Hiu nh vy có phn gng ép. êm khuya không ai đánh trng dn dp,
liên hi. V li trng đim canh li càng không đánh dn dp đc. Câu th cha nhc đn ch th nhng
thc t đã là mt câu đ gi tình. Mt mình đi din vi đêm khuya, nhân vt tr tình ngán ngm bi thi
gian trôi nhanh mà tình duyên thì vn còn dang d. Thi gian không ch nhanh tng ngày, tng tháng, tng

nm mà còn nhanh ngay c mi canh gi. Bi th mà ngay c lúc, thi gian tng nh có bc đi chm
nht thì nó vn c trôi vi vã. Vy là cm t trng canh dn có th hiu: thi gian trôi nhanh nên cm giác
các canh ngn li. Cng vì th mà ting trng đim canh cng dn li gn nhau hn.
Gia cái nn không gian rn ngp cô đn y hin lên mt hình nh tht b bàng:
Tr cái hng nhan vi nc non
ng t tr đc đy lên đu câu đng ngay trc ch th “hng nhan”. T hng nhan (sc mt hng) ch
dung nhan ngi ph n, cng là khái nim ch ph n nói chung thiên v ngi khen v đp. Th mà li
“tr cái hng nhan”. Ch th đã mt hoàn toàn cm giác, tr ra, chai lì đi trc cuc đi. ã vy t hng
nhan li nm ngay sau t cái vn không đi lin vi danh t ch ngi. Câu th ma mai, r rúng đn xót xa.
Nhp th chc kho nh gân lên  đu câu nhng li chùng xung  cui câu nh mun ngân thêm mãi cm
giác b bàng.
Câu th bun. Tình bun, cnh cng bun. Vì th cng là hp lôgíc khi  hai câu thc, nhân vt tr tình tìm
đn ru:
Chén ru hng đa say li tnh,
Vng trng bóng x khuyt cha tròn.
Ch th tr tình mn ru đ tìm quên nhng say ri li tnh. Tnh là tnh ru nhng cng li là tnh
trc hin thc b bàng. Cm t say li tnh gi cái vòng ln qun: bun - mn ru đ tìm quên - nhng
tnh ru, ni bun li nhân lên gp bi phn. Hng tình sao cng ging nh hng ru, khin ta say. Và
nu nh sau cn say ru, ta mt mi rã ri thì sau mt thoáng hng tình rt có th ta phi đau đn, xót
xa.
Câu th th t mi thc là mt câu t thc. Câu th gi ra nguyên nhân ca s b bàng:
Vng trng bóng x khuyt cha tròn
Xa nay, vng trng tròn đy vn tng trng cho s viên mãn ca hnh phúc la đôi. Nhng  câu th
này, nó là mt s khao khát. Nim khát khao ca bt kì mt ngi ph n nào trên th gian này, khát khao
hnh phúc, khát khao thoát khi ni cô đc, l loi. Nhiu ngi vn da vào nhng câu chuyn v tình
duyên ca Xuân Hng đ lí gii ngha ca câu th này. Th nhng, đó ch là s suy lun vi mong mi
Hocmai.vn – Website hc trc tuyn s 1 ti Vit Nam
Khóa hc: Ng vn 11 – thy Phm Hu Cng
T tình II – H Xuơn Hng

Tng đài t vn: 1900 58-58-12

- Trang | 5-


tìm hiu cn k c th mt hình nh th. Không th nói rng c hai ln làm l, H Xuân Hng đu không
hnh phúc. Mc dù có th là gng gng nhng phi làm l  thi phong kin cng không có gì là ghê
gm. Xuân Hng có bun nhng không kêu ca. Nàng ch tic hnh phúc la đôi đã có nhng lúc tròn đy
sao gi “x bóng” mà li không viên mãn. Hnh phúc sao không trn vn. Câu th không đn gin th,
không ch là ni bun ca riêng Xuân Hng vì chuyn hnh phúc la đôi dang d. Ai dám khng đnh
rng tt c mi ngi ph n trong mi thi đi đu chc chn hnh phúc, không cm thy cô đn khi có đ
cp, đ đôi. Ni bun ca nhân vt tr tình trong bài th là ni bun chung. ó là ni khát khao mt hnh
phúc vn tròn. Nht là nhng ngi ph n không may mn trong chuyn tình duyên, tui xuân c lnh
lùng trôi đi mà hnh phúc tìm hoài không thy.
S khác bit ln nht th hin bn lnh ca H Xuân Hng là  n s, phn ut bao gi cng đi lin vi
phn kháng. Hai câu th lun chính là hai câu nói lên cái bn lnh y ca H Xuân Hng:
Xiên ngang mt đt, rêu tng đám,
âm toc chân mây, đá my hòn.
Hai câu th đng đi và chc kho đc to nên t ngh thut đo ng và lut đi quy đnh trong câu lun.
Mt nh bé và yu t (đám rêu). Mt là vt vô tri (đá). Nhng thiên nhiên li ch cái phn ut ca lòng
ngi nên dù yu t mà vn tràn đy sc sng (tng đám rêu xiên ngang mt đt). Dù vô tri, đá vn ca
đng, quy đp, phá phách (my hòn đá đâm toc chân mây). Bn lnh ca H Xuân Hng không ch tìm
thy trong ý ngha ca s miêu t. Nó nm ngay  cách dùng t. Ngôn ng ca H Xuân Hng mnh m,
bng bnh và phi là đc đáo: xiên ngang, đâm toc. Chúng ta gp nhiu cách dùng t này trong th ca
Xuân Hng: xoc cng, phng lòi tói, chín mõm mòm… ó là phong cách ngôn ng riêng ca Bà chúa
th Nôm Xuân Hng.
Hai câu th t cnh nhng cng là đ th hin cá tính H Xuân Hng - con ngi không d dàng bng
lòng hoàn cnh. Nhng nu ch có vy, th Xuân Hng s khô khan và gng ép. Bi th hai câu th cui
là hai câu nói thc lòng ngi ph n:
Ngán ni xuân đi xuân li li,

Mnh tình san s tí con con !
Dù gng gng, bài th vn kt thúc trong tâm trng chán chng. T ngán ni nói lên điu đó. Xuân
Hng ngán ngm ni đi éo le, cng là ngán ngm s phn mình bc bo. To hoá cho bn mùa xoay vn
tr li nhng tui xuân mãi mãi qua đi. Mùa xuân ca đt tri mi nm mt mi. Nhng mùa xuân ca
cuc đi ch có mt chiu tàn úa. Hai t li trong câu này có ngha khác nhau. Mt t là “thêm ln na”,
mt t là “tr li”. Nhp câu th kéo dài nh ni chán chng, s cô đn bt tn ca nhân vt tr tình.
Câu th cui là s sáng to tuyt vi ca ngh thut tng tin:
Mnh tình san s tí con con
Mnh tình đã ít đã nh, li còn san s nên thành ra ch còn li tí con con, đã tí li con con, hu nh chng
còn gì. Câu th là tâm s ca ngi đi làm l:
Ti ti ch gi mt chng
Ch cho manh chiu nm suông chung bò (Ca dao)
Cnh chng chung v ch thc s là mt du n khc sâu vào cuc đi bt hnh, chán chng ca ngi
ph n mà trong hoàn cnh nào cng không nguôi khát vng yêu thng.
Trong th ca trung đi, cái Tôi cá nhân gi mt v trí rt khiêm tn, nó nh bé và yu t np sau mt cái ta
đy kiêu ngo. Nhng nhng ngi ngh s nh H Xuân Hng, Nguyn Du, Nguyn Công Tr đu
Hocmai.vn – Website hc trc tuyn s 1 ti Vit Nam
Khóa hc: Ng vn 11 – thy Phm Hu Cng
T tình II – H Xuơn Hng

Tng đài t vn: 1900 58-58-12

- Trang | 6-


không chp nhn thc t y. Vi tài nng, tình đi và bn lnh sáng to ca mình, h đã dng cm đa cái
Tôi cá nhân vi nhng tâm trng rt riêng, rt ngi, rt đi thng vào nhng trang th, trang vn. Và đó
đu là cái tình đi, tình ngi ca nhng ngi ngh s có tm lòng nhân đo và t tng nhân vn sâu sc.
Chùm 3 bài T tình ca H Xuân Hng, mi bài có mt v riêng. Dù sao cng phi nói rng  bài này
thy ít s ngao ngán hn. Th vn có nhng lúc phá phách nhng không phi theo kiu bt cn. Bài th

nghiêng hn v âm hng tr tình. Ni bun đong đy nhng vn lng sâu, không hi ht. Nhìn thng đ
vit tht v lòng mình, bài th không ch là tâm s ca H Xuân Hng. Bài th còn mang ý ngha nhân
vn cao c.

2. PHỂN TÍCH BÀI TH T TÌNH II
Bài 1:
Mt nhà phê bình vn chng ni ting đã tng đa ra mt quy lut : “Vn chng, th ca là tm gng
phn chiu ca tâm hn, là ting nói tình cm ca nhân loi, là nhng rung đng ca trái tim trc cuc đi
ti đp. Nhng giá tr tinh thn mà vn chng, th ca đem li, đã thoát khi cái quy lut bng hoi ca
thi gian, đ trng tn mãi mãi”. Không nm ngoài quy lut đó, N s H Xuân Hng cng mun đ li
cho hu th nhng tác phm hoàn m, đt đn s xut sc v c ni dung và ngh thut. Tiêu biu nht, đc
sc nht là bài th T Tình th 2 – Là ting nói thng cm đi vi s phn hm hiu ca ngi ph n Vit
Nam thi phong kin, đng thi đ cao v đp và khát vng sng ca h.

êm khuya vng vng trng canh dn,
Tr cái hng nhan vi nc non.
Chén ru hng đa say li tnh,
Vng trng bóng x khuyt cha tròn,
Xiên ngang mt đt, rêu tng đám.
âm toc chân mây, đá my hòn.
Ngán ni xuân đi xuân li li,
Mnh tình san s tí con con!”
Vi th th Tht ngôn bát cú ng lut đc vit theo ngôn ng Nôm thun Vit, bài th có l đã đc
n s vit v cuc đi ca chính bn thân mình, torng mt phút suy t. N s đã cm nhn cuc sng qua
nhng âm thanh, quang cnh lnh bun, vng lng và t cm thng cho s phn hm hiu ca bà. ó cng
là s phn chung ca nhng ngi ph n trong Xã hi đng thi

êm khuya vng vng trng canh dn,
Tr cái hng nhan vi nc non”
Hai câu th m đu trên còn đc gi là hai câu th  trong th th đc đáo này. Nhm mt suy ngh v

cuc sng, tng nhp th ca ngi ph n trong đêm khuya lnh tanh hoà theo ting trng thông báo dn
dp, din t s qua đi nhanh chóng ca thi gian. êm nay, ngi ph n đang l loi, cô đc mt mình.
Không còn mt âm vang nào khác, không còn nhng ting n ào náo nhit ca mt ngày dài, ch còn ting
trng canh cùng ngi ph n. T “Tr” – mt trong nhng t ng th hin s chua chát ca cuc đi và
s đi lp gia v đp “Hng nhan” – “Nc non”. Ti sao n s H Xuân Hng li đt mình vào trong
nhân vt vi mt không gian bun bã, tàn li đn nh vy? i vi riêng n s khi đi mt vi cái thc t
đó, tâm trng bà th nào? Phi chng bà mun din t thân phn không ch ca riêng bà, mà còn là ca
Hocmai.vn – Website hc trc tuyn s 1 ti Vit Nam
Khóa hc: Ng vn 11 – thy Phm Hu Cng
T tình II – H Xuơn Hng

Tng đài t vn: 1900 58-58-12

- Trang | 7-


nhng ngi ph n khác trong cái quy lut c h, vô nhân đo “Hng nhan bc phn” ? Hay cái thân phn
phi đi làm “V l” – Không đc tôn trng c v phm giá và tâm hn ? Tht đn đau …
Bc qua hai câu th k, cng là hai câu thc, liu rng ta có cm nhn đc diu gì trong sáng hn, ti
đp hn hay không ?

Chén ru hng đa say li tnh,
Vng trng bóng x khuyt cha tròn”
Trong cái không gian cô qunh không bóng ngi ca bu tri đêm, ngi ph n tìm đn nhng chén
ru đ gii thoát mình khi ni su não ca cuc đi. Tht đc đáo khi s dng ngh thut “Mn cnh
ng tình” trong hai câu thc này. Ni bun đau, ti nhc  nh đã đ cp  trên, có th là thân phn làm v
l, phi chu s ghen ghét, cay nghit ca ngi v c ? Mt chút hng ru nng có th đã đa ngi
ph n đn nhng gic m trong cn mê đ xoa du nhng ni đau trong giây phút thc ti. Nhng… Càng
v khuya, khi ting trng canh dãn dài ra, thi gian bt đu chm li, thì cng là lúc mùi hng nhè nh ca
nhng chén ru không còn tác dng. Ngi ph n cht bng tnh v phút giây hin ti chan cha ni

bun. Ba t : “Say li tnh” đã chng minh đc điu đó. Càng ung càng tnh, cng tnh li càng ngh suy.
Trong cái “Bóng x khuyt cha tròn” ca Vng trng tng chng nh êm đm, phi chng tác gi đang
ngh v nhan sc ca mình đang tàn phai theo nm tháng, mà tình duyên vn cha th vn toàn? Ánh trng
đêm là ánh trng cu k nim, ca hn c yêu đng, ca bao đôi tình nhân. Ánh trng cng là biu tng
ca s thu chung ca bao tình yêu đôi la. Gi đây, ánh trng đó sp tàn và đang dn khut bóng sau
nhng rng da cao, ngi ph n vn cha th chìm sâu vào gic ng. Trng cha th tròn, nh cuc tình
dang d ca ngi ph n. Có l, n s H Xuân Hng mun đa cái s suy ngh v l đi, v s hnh
phúc mà tác gi đang mong đi vào chính tâm trng ca nhân vt.
Trong lúc suy t đó, mà đi vi nhng bn tr đang hnh phúc là vng trng c tích, còn đi vi ngi ph
n là ánh trng suy t, tác gi đã đánh đng ngi đc ra khi s suy ngh v ni đau ca phái đp trong xã
hi phong kin lc hu bng hai câu th lun:

Xiên ngang mt đt, rêu tng đám.
âm toc chân mây, đá my hòn”
Ánh mt ngc nhìn bu tri đm có trng, có sao, có mây trôi, có gió thi t lúc “Trng canh dn”, gi
đây ngi ph n lc lõng đó đang ngm nhìn nhng s vt xung quanh mình. Có l nào ngi ph n y
đang do quanh đâu đó trong khung cnh khi bình mình cha ló dng, và phát hin ra mt s tht hin
nhiên mà lâu nay không mt ai đ ý đn? Nhng đng t mnh m nh “Xiên ngang” – “âm toc” đc
s dng trong phép đo ng đã toát lên đc sc mnh ca s sinh tn t trong nhng s vt nh bé. Gia
mt đt đy đt và đá, đâu đó mc lên mt nhành cây con con, xanh ti. Cng đâu đó di khung tri rng
ln nhng trng tri, nhng hòn đá tuy nh bé thôi, cng đ làm khung cnh tr nên sinh đng… Ta đang
cm nhn đc sc mnh ca thiên nhiên. Nhng ngn c tí hon hay nhng s vt vô tri nh hòn đá kia, đã
đc tác gi tô đim bng ngh thut vô cùng đc đáo. Chính điu đó đã đánh thc ngi đc ra khi tâm
trng u un ca ngi ph n cô đn trong bóng đêm. Ta cng cm nhn đc sc sng mãnh lit đ sinh
tn, dù trc mt hin ti đang rt rt khó khn ca tng s vt thiên nhiên. Nu nh th, phi chng tác gi
đang hng ngi đc đn s hnh phúc, nim tin  tng lai, dù khó khn, bt hnh  phút hin ti, đi
vi nhân vt trong bài th, vi tác gi hay toàn th nhng ngi ph n trong Xã hi phong kin? Di góc
nhìn ca chúng ta  thi này, có th cho là nh vy. Vi hai câu Lun này, khát vng sng và đc sng,
yêu và đc yêu ca n s đc th hin vô cùng quyt lit ! Tht là mt ngi ph n có ý chí và nim tin
Hocmai.vn – Website hc trc tuyn s 1 ti Vit Nam

Khóa hc: Ng vn 11 – thy Phm Hu Cng
T tình II – H Xuơn Hng

Tng đài t vn: 1900 58-58-12

- Trang | 8-


Tng chng nh cnh ca cuc đi đang m ra cho ngi ph n và toàn th phái đp trong Xã hi phong
kin mt hnh phúc và nim tin mi, n s H Xuân Hng đã kéo chúng ta v suy ngh hin ti, cng
chính là hai câu th kt, va chua xót, va đng cay ca cuc đi:

Ngán ni xuân đi xuân li li,
Mnh tình san s tí con con!”
Tâm trng mong mi ch đi ca ngi ph n li tr v khi ngày mi bt đu. Quy lut ca thi gian
chính là ch trôi theo mt chiu ch không tng tác song song. Xuân đn ri Xuân li đi. Ngày xuân hôm
qua cng chng ging ngày xuân hôm nay. Mùa xuân nm sau cng khác hn mùa xuân nm nay. Chng có
s vt gì có th thoát khi quy lut chung đó. Th nhng Xuân thì có th đn, ch ngi thì không th
trng tn mãi mà không già đi. Tui xuân – là nhan sc mà mi ngày mt phai tàn ca nhng “Hng
nhan”. Ngi ph n y vn mong ch mt ngày nào đó đc cm nhn hnh phúc trn vn tht s, bng
c trái tim nng cháy ca ngi đi din, đ nàng có th trao đi tt c nhng gì đc gi là s thu chung,
s vn toàn ca tình yêu. ó cng là ni ut c khi “Tình đã nh, mà còn xé nh hn” thì cng tng t
vic chia ct trái tim. Tht không còn gì có th din t đc ni đau đó. Bng ngh thut tng tin gim
dn, ta thy đc s ít i, nh bé ca hnh phúc trong cnh cái cnh chng chung đáng phê phán, chê trách
y
Có l khi đc đn đây, chúng ta mi cm nhn đc ni đau kh đau đáu cng nhng ngi ph n thm
lng, hi sinh cho chng cho con, hay nhng s phn hm hiu khác trong xã hi đng thi. Bài th “Bánh
trôi nc” cun hà th cng tng th hin đc ni dung tng t. Th nhng trong cái xã hi này, ta cng
thy đc nhng ngi ph n đc sng trong hnh phúc, đc s quan tâm, yêu thng ca chng con,
dù cuc đi có bôn ba vt v. Tiêu đim cho nhn đnh này chính là bài th “Thng v” ca Tú Xng.

Nói cho cùng thì bt k ai, sng trong thi k nào thì cng có ni kh riêng ca chính h mà thôi…
Nhà th H Xuân Hng vi tác phm T Tình là mt trong nhng bn th Nôm hay nht, din t chân
thc đi sng bt hnh ca ngi Ph n Vit Nam xa, đng thi th hin đc tài nng, s ngang tàng
ca bà chúa th Nôm này. Tác phm xng đáng đng trong b th Nôm hay nht nn vn hc trung đi
Vit Nam. Ngoài ra tác phm cng th hin đc c nguyn cháy bng ca tt c ph n ca mi thi đi.
Giá tr ca bn th vn còn, thm chí là rt đc đánh giá cao sau hn 200 nm sáng tác. Hi vng xã hi
này s không còn ngi ph n nào phi chu ni đau, nhc nhã, đ không còn ai phi vit lên nhng ni
đau thng v s phn đáng thng, nh nhà th H Xuân Hng cách đây 200 nm na …

Bài 2:
Trong h thng nhng bài th mang cha tâm s ca H XUÂN HNG, "T Tình" là mt trong nhng
bài th hay nht. Bài th th hin ni bun, ni cô đn thm thía ca ngi yêu đi, tràn đy sc sng
nhng gp nhng cnh ng éo le, mt con ngi luôn khao khát tình yêu nhng gp toàn dang d bt hnh.
ó là s bt hnh ca mt c m ko thành
Sinh ra và ln lên trong mt giai đon lch s đy sóng gió (na cui th k XVIII đn na đu th k
XIX), H XUÂN HNG là ngi chng kin và phn nào chu nh hng ca không khí sôi sc ca
phong trào qun chúng đòi quyn sng, quyn hnh phúc ca con ngi. Không khí y tác đng đn tâm
hn vn thông minh và giàu lòng trc n ca bà. Bà uy nghiêm, thc tnh, trc tr v đi mình, mt cuc
đi đy éo le, bc phn, ly chng hai ln, hai ln làm l và hai ln chng đu cht sm. iu đó, vi bà là
nhng biu hin c th, đy nc mt ca ni đau "hng nhan bc phn". M đu bài th T tình, tác gi
Hocmai.vn – Website hc trc tuyn s 1 ti Vit Nam
Khóa hc: Ng vn 11 – thy Phm Hu Cng
T tình II – H Xuơn Hng

Tng đài t vn: 1900 58-58-12

- Trang | 9-


gi ra mt khong thi gian, mt góc xao xác ting gà. ây là mt th không gian, thi gian ngh thut

đc vn dng làm cho s th l tâm trng tác gi:"canh khuya vng vng trng canh dn". "Vng vng"
chính là t tng thanh nhng  đây nó biu th tâm trng, không khí, cái không khí bun vng lng ca
mt ngi thao thc gia đêm khuya thanh vng. Câu th hai nhc nhói mt tâm s
Hay nht ca câu th th hai là t "tr". Tr là tr tri, cô đn, l loi. Nhà th cm nhn ni bun hng
nhan. Mt ni bun cá th càng kinh khng hn khi c xát vi toàn xã hi, toàn cuc đi: "nc non". Mt
ni bun đè nng lên tâm s bà, lên s phn ca ngi ph n. Không chu đng ni, bà mun chng li,
thoát khi. " Chénru hng đa" là mt phng tin. không phi là phng tin duy nht mà hu nh là
cui cùng cho mt đè nén quá mc. Th nhng, bi kch vn c là bi kch
ung ru tiêu su, su vn su". Bt lc, câu th chyn sang mt s cám cành si tình. H XUÂN
HNG nói: "vng trng bóng x khuyt cha tròn". Trong quan đim thm m xa, vng trng tng
trng cho cuc đi, tui tác ca ngi ph n. Câu "vng trng bóng x khuyt cha tròn" va là hình nh
đp, có thc nhng đm bun. Cái bun ca mt "vng trng khuyt". i vi th xa cnh là tình, cnh
trng khuyt man mác, gi nh cuc đi bà. Trong "mi tru" bà đã n ý nh vy Sang câu 5,6 t th nh
đt ngt chuyn bin. s c th trong miêu t khin vic t cnh tr nên thun khuyt. Mt cnh thc hoàn
toàn:
"xiêng ngang mt đt rêu tng đám,đâm toc chân mây đá my hòn Ngh thut đo ng và đi to nên s
sinh đng và cnh đy sc sng. Mt sc sng ca bà nh vy đp, ca mình. Cnh này ch có th là cnh
ca "bà chúa th Nôm" ch không phi ca ai khác. Rò ràng, du đang rt bun, rt cô đn nhng điu đó
vn không làm suy gim cht riêng ca H Xuân Hng. Bn lnh, sc sng mãnh lit, s khát khao vi
cuc đi khin cho lòng đy cám cnh bà vn nhìn cnh vt vi con mt yêu đi, tha thit, cha chan sc
sng. ó là lý gii v nhng phn kháng, đi nghch trong bn cht ca bà, to nên nhng vn th châm
bin đi lp. V khí y hn hn chén ru "say ri tnh". ó l phng tiên k diu nâng đ tâm hn bà.
Ch nh th mi có th hiu tâm trng, ting th dài ca H Xuân Hng,  hai câu kt: "ngán ni xuân đi,
xuân li li,mnh tình san s tí con con!" Yêu đi là th, sc sng mãnh lit là th, mà cuc đi riêng thì
vn:"xuân đi xuân li li.", đip t ch cái vòng lun qun đáng ghét, vô v ca ngày tháng, cuc đi. iu
này khin bà không tránh khi mt ting th dài chua xót. Càng chua xót hn khi gia cái tun hoàn thi
gian y là mt "mnh tình" đang b san đi, s li chia xi. i vi trái tim thit tha vi đi kia, điu đó
nh mt vt thng, nhc nhi.
Ngi ta nói rng th là tâm trng, là mt bc thông đip thm m. c "t tình", ta thu hiu tâm s n
cha bi kch ca H Xuân Hng. Là mt nhân cách luôn khát khao hnh phúc, là mt tâm hn tràn đy

sc sng, yêu đi li bt gp toàn nhng dang d, bt hnh, điu đó to nên th bà có khi là mt ting th
dài. Mt ting th đáng quý ca mt ngi có hoài bão nhng không th thc hin đc, trách nhim là 
phía xã hi phong kin, mt xã hi mà hnh phúc riêng đã đi lp gay gt vi c cu chung, trong chiu
hng y, "t tình" là mt bà th đòi quyên hnh phúc, mt li phn kháng đc đáo li cha chan ting nói
bênh vc ca ngi ph n, to dc s thu hiu , đng cm vi cnh ng éo le, trc tr.




Hocmai.vn – Website hc trc tuyn s 1 ti Vit Nam
Khóa hc: Ng vn 11 – thy Phm Hu Cng
T tình II – H Xuơn Hng

Tng đài t vn: 1900 58-58-12

- Trang | 10-


3. HÌNH TNG NGI PH N VIT NAM TRONG XÃ HI C QUA T TÌNH II VÀ
THNG V


Thân em nh c u gai
Rut trong thì trng v ngoài thì đen
Ai i ném th mà xem
Nm ra mi bit rng em ngt bùi”
ã t lâu, hình nh ngi ph n Vit Nam xa đã xut hin nhiu qua nhng câu ca dao vi nhng v
đp, hình tng khác nhau. Nhng  h đu có chung đc tính truyn thng đp đ mà dân tc Vit Nam
đã tích lu đc qua hàng ngàn nm lao đng và đu tranh. Hình nh đó cng đc th hin rt tài tình qua
hai bài th T Tình II cua H Xuân Hng Và Thng V ca Trn T Xng.

Hình nh đu tiên ca ngi ph n Vit Nam đc th hin qua hai bài th đó là hình tng ngi ph n
Vit Nam chu nhiu đau kh, vt v trong cuc sng. ó là hình nh bà Tú vt v, gian truân kim sng,
tt bt ngc xuôi “Quanh nm buôn bán  mom sông”. Câu th đã nói lên mt hoàn cnh làm n vt v,
lam l ca bà.  đây, bà Tú làm vic vt v sut c nm, không k ma nng trên mom sông- cái doi đt
nhô ra đy nguy him. Thm thía ni vt v, gian truân ca v, Tú Xng đã mn hình nh con cò trong
ca dao đ nói v bà Tú. Có điu hình nh con cà trong ca dao đy ti nghip mà hình nh con cò trong th
Tú Xng con ti nghip hn. Con cò trong th không ch xut hin trong cái rn ngp ca không gian mà
còn là rn ngp ca thi gian. Hình nh thân cò nh mt s sáng to:

Ln li thân cò khi quãng vng”
đa t ln li lên đu câu, thay con cò bng thân cò cng làm tng thêm ni vt v, gian truân ca bà Tú,
càng khi dy c ni đau thân phn sâu sc, thm thía hn:

Eo sèo mt nc bui đò đông”
Câu th gi nên mt s chen chúc, bn chi trên sông nc ca nhng ngi buôn bán nh, s cnh tranh
đn mc sát pht nhau nhng cng không thiu li qua ting li. Bui đò đông đâu phi là ít lo âu, nguy
him hn khi quãng vng mà đó còn là s chen ln, xô đy cha đy bt trc, nguy him. Nhng câu th đã
làm ni rõ lên nhng vt v, cc nhc mà bà Tú và ngi ph n Vit Nam xa phi chu đng, tri qua.
Còn vi bài th T Tình II ca H Xuân Hng thì đó là s kh đau vì không làm ch đc s phn ca
mình:

êm khuya vng vng trng canh dn
Tr cái hng nhan vi nc non.”
M đu là mt âm thanh vang vng, đy hi h: Trng canh dn. Nhng dù mãnh lit đn my, ting trng
cng ch là âm thanh duy nhát trong đêm vng, nu không có nó thì đem khuya s tr nên vô cùng vng
lng. Cái đng đã đc s dng đ tôn lên cái tnh, cái cô đc, trng tri ca đêm khuya. Na đêm là thi
gian sum hp ca v chng, là thi đim hnh phúc la đôi, y vy mà li có ngi ph n tnh dy vào
đúng thi khc thiêng liêng y, hay vì c đêm ngi ph n đã không ng đc vì thiu vng mt điu gì
đó, vì tâm trng đang mang nng mt ni đau? Ting trng canh âm vang t xa vng li nh đang thúc gic
thi gian qua mau, gi đn mt điu đáng s đôí vi mt ngi đàn bà vn còn thân đn gi chic: đó là

tui già. Tui già càng đn gn ngha là hi vng càng tut xa, mi mong mi, khát khao càng tr nên vô
vng. Ting trng dn dp c xoáy sâu vào tâm con ngi ph n, nó âm vang trong tâm tng, âm vang
trong suy ngh không tài nào dt đc. Dn dp, hi h, ting trng không ch bao trùm lên không gian mà
Hocmai.vn – Website hc trc tuyn s 1 ti Vit Nam
Khóa hc: Ng vn 11 – thy Phm Hu Cng
T tình II – H Xuơn Hng

Tng đài t vn: 1900 58-58-12

- Trang | 11-


còn lên c thi gian na, và t hi: đây có tht là ting trng hin hu trong thc ti hay phi chng đó là
ting trng ct lên t ting lòng thn thc ca tác gi, ting trng ám nh v mt bi kch đang ngày càng
đn gn hn vi bà:

Tr cái hng nhan vi nc non”
Khi thi gian c lt qua càng lúc càng dn dp thì cng là lúc “hng nhan” ngày mt tr ra vi đi.
“Hng nhan” chính là nhan sc, gng mt xinh đp ca ngi ph n. ó là điu mà bt c ngi ph n
nào cng ht sc t hào, coi trng, nâng niu. Nhng t “cái” gn lin vi “hng nhan” nh mt hòn đá kéo
nng c câu th xung. “Hng nhan” đ làm gì khi na đêm phi tnh gic trong cái trng trãi, lng lo đn
đng cay? “Hng nhan” đ làm gì khi nó đâu phi là vnh cu mà s nhanh chóng v tan theo tng nhp
trng dn. Câu th nh li đay nghin, ma mai chính bn thân mình, đáng thng cho nhng ngi ph n
đng thi b đè nén, áp bc vi nhng th tc phong kin đn mc x xác, héo mòn c mt phn hng
nhan. ó còn là ni đau vì cô qunh, thiu vng hnh phúc la đôi, không ngi yêu thng, thông cm.

Chén ri hng đa say li tnh
Vng trng bóng x khuyt cha tròn”
Hai câu th v nên mt khung cnh rt tht và cng cha chan bao ni nim tác gi. Mt ngi ph n mà
phi ngi ung ru mt mình, cô đn vi đêm khuya, vi vng trng lnh. Câu th là ngoi cnh mà cng

là tâm cnh, to nên s đng nht gia trng vi ngi. Khi mun quên su là lúc ngi ta  trong tâm
trng cay đng nht, khi xung quanh không có ai đ có th chia s ni nim và ta ch còn bit quên đi ni
nim trong men ru, mt mình. Nhng liu chén ru có th làm quen đi bo ni cô đn, ti nhc trong
lòng hay H Xuân Hng ung ru mà nh ung đi bao git su mà ngi ung chng đ đi đc khi mà
có th lng l, âm thm nut vào c hng, đ đau kh cng chng mt đi đâu mà tr li chính trong tâm trí
mình.  đây cnh tình Xuân Hng đc th hin cha đng bi kch. Tui xuân đã trôi qua mà nhân duyên
không đc trn vn.Trng vn là biu tng ca hnh phúc, là hình nh đi din cho c m và hi vng.
Nhng hnh phúc ca H Xuân Hng li xót xa đn mc “khuyt cha tròn”- mt hnh phúc không h
trn vn, mt cuc đi còn dang d, éo le vi nhng trc tr trong tình duyên. Hnh phúc ca bà ch nh
vng trng khuyt mà bà không th bit trc ngày mai trng s khuyt tip hay tròn. Ánh trng sáng mà
lnh lo vô cùng khi n hin trong đó mt ni cô đn, trng vng. Và bóng x đi kèm vi trng li gi nên
mt ni nim trong lòng tác gi: ni lo s trc tui xuân đang mt đi. Trng đã x mà vn khuyt cha
tròn, ging nh tui xuân ca Xuân Hng đang mt đi mà tình duyên chu đc trn vn. Hình nh mt
trng là hình nh n d vô cùng đc đáo và đc sc, miêu t chính xác và vô cùng sinh đng ngoi cnh mà
cng b l đc tâm cnh, nhng suy ngh, tâm t đang hin hu trong bà.
Nhng dù có vt v, đau xót, chán chng đn mc nào, thì ngi ph n Vit Nam xa vn là nhng con
ngi có nhng phm cht đp đ, không ch  v b ngoài mà còn là  tình yêu thng , lòng nhân hu,
mt lòng, mt d vì chng, vì con:

Nuôi đ nm con vi mt chng”
Câu th là gánh nng gia đình đt lên vai bà Tú, vt v quanh nm chng n hà nh vy là đ nuôi c nhà.
ông con, nuôi l con đông y đã đành, bà còn phi nuôi chng. Nm con vi mt chng là sáu ngi. Mt
phi gánh sáu, th là nng, phi gánh và gánh đc, th là đm đang. Nhng nuôi đ vn hiu là va đ,
va đ nuôi, không thiu nhng cng chng tha. Vt v quanh nm đn vy mà cng ch va đ nuôi
chng, nuôi con, vy mi tht là vt v, đã gng ht sc ri. Vy mi tht là đm, nng đn th mà cng
Hocmai.vn – Website hc trc tuyn s 1 ti Vit Nam
Khóa hc: Ng vn 11 – thy Phm Hu Cng
T tình II – H Xuơn Hng

Tng đài t vn: 1900 58-58-12

- Trang | 12-


gánh xong, khó th mà cng chu toàn. Câu th th hin s vt v, gian lao đc tính chu thng, chu khó,
ht lòng vì chng, vì con ca bà Tú nói riêng và ca ngi ph n Vit Nam nói chung.
Còn vi T Tình II, dù đn đau đn mc nào thì trong sâu thm trái tim bà, dù yu t đn đâu cng loé lên
ánh la khát khao, hi vng, không chu khut phc mà mun vùng lên đu tranh thay đi cuc sng ca
mình:

Xiên ngang mt đt, rêu tng đám
âm toc chân mây, đá my hòn.”
Mt hình tng thiên nhiên d di, đy ca đng nh tính cách bung bnh, không chu khut phc điu gì
ca chính tác gi vy.  đây, H Xuân Hng, s bun ti bao gi cng gi nên nhng phn ng tích cc,
bà không buông xuôi, đu hàng mà luôn c gng tìm cách thay đi vn mnh, cho dù nhng c gng đó
mi ch dng li trong suy ngh. Hai câu th tng nh ch miêu t cnh vt xung quanh, nhng chính
nhng đc đim cu cnh vt đó đã đc dùng đ bc l tâm trng ca con ngi. Hàng lot nhng đng t
mnh đy sc thái biu cm nh xiên, đâm đc đo lên đu câu. Nhng sinh vt bé nh, hèn mn, còn hèn
mn hn c “ni c hoa hèn” nh đám rêu kia mà cng không chu mm yu. Nó phi mc xiên, mà là
“xiên ngang mt đt”. á đã rn chc li phi rn chc hn, nó phi “đâm toc chân mây”. Bin pháp ngh
thut đo ng trong hai câu dã làm ni bt s phn ut ca thân phn đt đá, c cây mà cng là s phn ut
ca tâm trng. Ch nhng cnh vt bình thng không có gì đc bit nh rêu và đá, nhng qua cách nhìn
đy bt mãn, m c ca tác gi, chúng tr nên vô cùng sng đng. C đng, ni lon, phá phách, mun đp
tan nhng gì gò bó đ dc t do vùng vy gia đt tri, thiên nhiên hoà hp vi con ngi, đc đim thiên
nhiên cng chính là ni nim nhân vt. Và ta cng thy đc tâm trng ca H Xuân Hng phn ut trc
nhng tc l phong kin, cng nh nhng s phn hm hiu đang tàn nhn ra tay bóp cht hnh phúc ca bà;
nhng ut hn y b đè nén, gò ép trong lòng bà đn mc không chu ni ch chc v oà ra, bà khao khát
mun đp tung tt c, mun đp đ mi th, mun t do bit nhng nào. Nhng dù sao, bà cng ch là
mt ngi ph n phong kin, mt thân phn n nhi cô đc, dù phá phách, dù ni lon đn đâu thì cng ch
trong gii hn ngôn t. Bà không th làm gì hn đc na Mc dù vy, ta phi công nhn đay là

mt cách suy ngh vô cùng mi m, mt t tng đi troc thi đi, mt tính cách hoàn toàn khác bit so vi
ngi ph n lúc by gi. ó là mt bn lnh, mt cá tính Xuân Hng đáng trân trng:

Ngán ni xuân đi xuân li li
Mnh tình san s tí con con”
Ngán là chán ngán, là ngán ngm. H Xuân Hng ngán lm ri ni đi éo le, bc bo. Xuân đi ri xuân
li, to hoá chi mt vòng lun qun. T xuân mang hai ngha, va là mùa xuân, va là tui xuân. Mùa
xuân đi ri, mùa xuân tr li vi thiên nhiên, vi muôn nghìn hoa c, lá cây, nhng vi con ngi tui xuân
qua là không bao gi tr li. Hai t “li” trong cm t “xuân đi xuân li li” mang hai ý ngha khác nhau.
T li th nht ngha là thêm ln na, t li th hai ngha là tr li. S tr li ca mùa xuân li đng ngha
vi s ra đi ca tui xuân. Ngh thut tng tin làm cho nghch cnh càng éo le hn: Mnh tình-san s-tí
con con. Mnh tình đã bé li còn san s ra thành ít i, ch còn tí con con nên càng xót xa, ti nghip. Câu
th đc vit ra có th là tâm trng ca ngi mang thân đi làm l. au xót bit my, khi mnh tình là mt
th đc chia nm x by, nhn dc duy nht mt mnh tí con con. Hnh phúc ca bà chng nhng không
trn vn mà còn nh bé, ít i đn mc đ ti nghip. Tình duyên nh th có đ làm gì, ch càng thêm ti
nhc, đng cay. Cách dùng t gin đn mà vn vô cùng đc đáo đã cc t ni nim ca tác gi. H Xuân
Hng ngang tàng, thách thc đy ni lon trên là th, nhng cui cùng tt c vn ch chìm vào vô vng
Hocmai.vn – Website hc trc tuyn s 1 ti Vit Nam
Khóa hc: Ng vn 11 – thy Phm Hu Cng
T tình II – H Xuơn Hng

Tng đài t vn: 1900 58-58-12

- Trang | 13-


trong s bt lc tt cùng và chán chng, mt mi. Nhng c gng vùng vy ca bà ch là vô ích, bi phn
ca bà vn đã là mt bi kch và mãi mãi ch là bi kch mà thôi. Có l trong gi phút y, bà đã mun buông
xuôi, mun b mc cho tt c s phn đa đy, bà đã mt ht hi vng…Liu H Xuân Hng có th vt
qua tt c đ tr li là mt ngi ph n yêu đi mnh m, không s gì c nh ngày nào? ó vn là câu hi

còn d dang ca ngi ph n đem thân đi làm l, phn ngi mà hnh phúc không bao gi trn vn mà
ch nh nhoi nh mnh gng v Câu th din đat sâu sc đnh đim, bi kch ca H Xuân Hng và
cng là ca ngi ph n thi by gi.
ó là nhng hin thân cho nhng kh đau ca con ngi trong xã hi xa, đng thi là kt tinh ca nhng
đc tính tt đp ca ngòi ph n Vit Nam qua hàng th k. Trong c hai bài th là hình tng ngi ph
n Vit Nam chu nhiu đau đn, ti cc di ch đ phong kin nhng  h toát lên s đu tranh mnh
m, vt lên s phn đ làn tt bn phn ca mt ngi ph n trong gia đình, mt ngi ph n dám vt
lên trên đn đau đ tìm hnh phúc mà mình hng khao khát.
4. c th H Xuơn Hng, nhƠ th T Hanh bình lun:
Kính chào ch H Xuân Hng,
Ôi mt tài th c khác thng.
“Xiên ngang mt đt” câu th nhn,
“Dê cn bun sng” ch hóc xng.
Không chu cam tâm làm phn gái,
Ch giu nam nhi c mt phng.
“Bà chúa th Nôm” ai sánh kp,
Ra ngoài l li ca vn chng.




Giáo viên:
Phm Hu Cng
Ngun: Hocmai.vn

Hocmai.vn – Website hc trc tuyn s 1 ti Vit Nam


Tng đài t vn: 1900 58-58-12

-


5 LI ÍCH CA HC TRC TUYN

 Ngi hc ti nhà vi giáo viên ni ting.
 Ch đng la chn chng trình hc phù hp vi mc tiêu và nng lc.
 Hc mi lúc, mi ni.
 Tit kim thi gian đi li.
 Chi phí ch bng 20% so vi hc trc tip ti các trung tâm.

4 LÍ DO NÊN HC TI HOCMAI.VN
 Chng trình hc đc xây dng bi các chuyên gia giáo dc uy tín nht.
 i ng giáo viên hàng đu Vit Nam.
 Thành tích n tng nht: đã có hn 300 th khoa, á khoa và hn 10.000 tân sinh viên.
 Cam kt t vn hc tp trong sut quá trình hc.
CÁC CHNG TRÌNH HC CÓ TH HU ÍCH CHO BN








Là các khoá hc trang b toàn
b kin thc c bn theo
chng trình sách giáo khoa
(lp 10, 11, 12). Tp trung
vào mt s kin thc trng

tâm ca kì thi THPT quc gia.
Là các khóa hc trang b toàn
din kin thc theo cu trúc ca
kì thi THPT quc gia. Phù hp
vi hc sinh cn ôn luyn bài
bn.
Là các khóa hc tp trung vào
rèn phng pháp, luyn k
nng trc kì thi THPT quc
gia cho các hc sinh đã tri
qua quá trình ôn luyn tng
th.
Là nhóm các khóa hc tng
ôn nhm ti u đim s da
trên hc lc ti thi đim
trc kì thi THPT quc gia
1, 2 tháng.