NÂNG CAO KHẢ NĂNG THẮNG THẦU CỦA NHÀ THẦU TRONG NƯỚC TRONG ĐẤU THẦU XÂY LẮP QUỐC TẾ

Li núi u

Thc hin chớnh sỏch i mi ca ng v nh nc, nhng nm qua
khi lng u t núi chung v u t nc ngoi núi riờng ó tng lờn rừ rt.
Nhiu cụng trỡnh quy mụ ln cú cụng ngh, k thut mi m cỏc nh thu xõy
dng v t vn xõy dng ca Vit nam cha m ng c, ũi hi phi u
thu quc t. n nay ó cú nhiu nh thu phỏp nhõn nc ngoi vo thc hin
t vn xõy dng xõy lp cụng trỡnh ti Vit nam. Vic quy nh cỏc nh thu
phi liờn doanh liờn kt vi nh thu Vit nam hoc phi thuờ thu ph Vit nam
ó thc hin mt phn vic bo h th trng xõy dng trong nc, to iu kin
cho cỏc nh thu Vit nam cú iu kin hc hi, nõng cao trỡnh qun lý v
tip cn vi cụng ngh, k thut tiờn tin. Nh ú mt s nh thu ó vn lờn,
tham d v trỳng thu mt s gúi thu ln thuc cỏc d ỏn (DA) cú u thu
quc t.
Tuy nhiờn ng trc thc trng nhng cụng trỡnh c xõy dng ngay
trờn t nc mỡnh m tt c mi cụng vic vn l thuc vo ngi nc ngoi.
Khụng phi ch b búp nght v kh nng ti chớnh m cũn lm gim i v th
cng nh kh nng nm bt khoa hc k thut. Nu khụng nhanh chúng t lm
ch DA thỡ khụng nhng khụng em li cụng vic thc s cho ngi lao ng
m giỏ tr kinh t thu c cho t nc b chia s. Chớnh vỡ vy em ó la chn
ti: Nõng cao kh nng thng thu ca nh thu trong nc (Doanh
nghip nh nc) trong u thu xõy lp quc t. Do bn thõn cũn thiu
kinh nghim trong thc t cng nh hn ch v mt lý lun nờn ỏn khụng
trỏnh khi nhiu thiu sút, rt mong c s gúp ý ca cỏc thy cụ giỏo v cỏc
bn cỏc bi vit sau c hon thin hn.
Em xin chõn thnh cm n s hng dn nhit tỡnh ca cụ giỏo trc tip
hng dn thuc b mụn Kinh t u t, H KTQD HN, ngi ó gúp phn
giỳp cho ỏn ny c hon thin hn.
THệ VIEN ẹIEN Tệ TRệẽC TUYEN
Chương I: các vấn đề Lý luận chung
I. ĐẤU THẦU

1. Khái niệm đấu thầu
Đấu thầu là một hình thức kinh doanh dựa vào tính chất cạnh tranh công khai
của thị trường, không có cạnh tranh thì không có đấu thầu và cũng không cần
đến đấu thầu. Có thể nói đấu thầu là phương thức giao dich đặc biệt. Trong một
vụ kinh doanh mua bán hay xây dựng các công trình dân sự có liên quan đến
nhiều người, nhiều bên khác nhau thì người ta thường áp dụng hoặc bắt buộc
phải áp dụng hình thức đấu thầu cạnh tranh công khai.
Theo quy chế đấu thầu hiện nay của Việt nam, đấu thầu là quá trình lựa chọn
nhà thầu đáp ứng các yêu cầu của bên mời thầu. Bên mời thầu là chủ DA, chủ
đầu tư hoặc pháp nhân đại diện hợp pháp của chủ DA, chủ đầu tư được giao
trách nhiệm thực hiện công việc đấu thầu. Nhà thầu là tổ chức kinh tế có đủ tư
cách pháp nhân tham gia đấu thầu. Nhà thầu là nhà xây dựng trong đấu thầu xây
lắp, là nhà cung cấp trong đấu thầu mua sắm hàng hóa, nhà tư vấn trong đấu
thầu tuyển chọn tư vấn, là nhà đầu tư trong đấu thầu lựa chọn đối tác đầu tư.
2.Vai trò của đấu thầu
Hành vi đấu thầu là một hình thức cạnh tranh văn minh trong nền kinh tế thị
trường phát triển nhằm lựa chọn nhà thầu đáp ứng các yêu cầu kinh tế kỹ thuật
của chủ đầu tư. Như vậy đấu thầu ra đời và tồn tại với mục tiêu nhằm thực hiện
tính cạnh tranh, công bằng, minh bạch để lựa chọn ra nhà thầu phù hợp nhất và
bảo đảm hiệu quả kinh tế của một dự án đầu tư.
Đấu thầu có vai trò đảm bảo bốn nội dung: hiệu quả - cạnh tranh - công bằng
- minh bạch. Hiệu quả có thể về mặt tài chính hoặc về thời gian hay một tiêu chí
nào khác tuỳ thuộc vào mục tiêu của DA. Muốn đảm bảo hiệu quả cho DA phải
tạo điều kiện cho nhà thầu cạnh tranh công khai ở phạm vi rộng nhất có thể
nhằm tạo ra sự công bằng, đảm bảo lợi ích cho các bên. Với các DA có tổng đầu
THÖ VIEÄN ÑIEÄN TÖÛ TRÖÏC TUYEÁN
tư lớn, có gía trị về mặt kinh tế hoặc xã hội thì cơng tác đấu thầu là một khâu
quan trọng khơng thể thiếu và đấu thầu phải tn thủ theo quy định của nhà
nước hoặc tổ chức tài chính cho vay vốn.
Đấu thầu mang lại lợi ích to lớn đối với chủ đầu tư, nhà thầu và nền kinh tế

quốc dân nói chung.

2.1.Vai trò với chủ đầu tư:
-Thực hiện có hiệu quả u cầu về chất lượng cơng trình, tiết kiệm được vốn
đầu tư xây dựng cơ bản, bảo đảm tiến độ xây dựng cơng trình.
-Thơng qua đấu thầu xây lắp, tăng cường quản lý vốn đầu tư, tránh thất thốt
lãng phí.
-Bảo đảm quyền chủ động, tránh tình trạng phụ thuộc vào một nhà xây dựng
trong xây dựng cơng trình.
-Tạo mơi trường cạnh tranh bình đẳng và lành mạnh giữa các doanh nghiệp
xây dựng.
-Cho phép chủ đầu tư nâng cao trình độ, năng lực đội ngũ cán bộ kinh tế kỹ
thuật của chính các chủ đầu tư.
2.2.Vai trò đối với nhà thầu
-Tham dự đấu thầu và hướng tới mục tiêu thắng thầu, các nhà thầu phải tự
hồn thiện mình trên tất cả phương diện.
-Nhờ ngun tắc cơng khai và bình đẳng trong đấu thầu: các nhà thầu cạnh
tranh bình đẳng trên thương trường, các nhà thầu phải phát huy tối đa tính chủ
động trong việc tìm kiếm các cơ hội tham dự đấu thầu và kí kết hợp đồng (khi
trúng thầu) tạo cơng ăn việc làm cho người lao động, phát triển sản xuất.
THƯ VIỆN ĐIỆN TỬ TRỰC TUYẾN
-Nhờ đấu thầu, các nhà thầu phải đầu tư có trọng điểm nhằm nâng cao năng
lực cơng nghệ và kỹ thuật của mình. Từ đó sẽ nâng cao năng lực của doanh
nghiệp trong tham gia đấu thầu.
-Để đạt mục tiêu thắng thầu, các cơng ty xây lắp phải tự hồn thiện các mặt
quản lý, nâng cao năng lực của đội ngũ cán bộ quản lý trong tham gia đấu thầu
và thực hiện cơng trình đã thắng thầu.
-Thơng qua phương thức đấu thầu, các cơng ty xây lắp sẽ tự nâng cao hiệu
quả cơng tác quản trị chi phí kinh doanh, quản lý tài chính, thúc đẩy nâng cao
hiệu quả kinh tế khi giá bỏ thầu thấp nhưng vẫn thu được lợi nhuận.

2.3.Vai trò đối với nền kinh tế quốc dân
-Đấu thầu góp phần nâng cao hiệu quả của cơng tác quản lý nhà nước về đầu
tư và xây dựng, hạn chế và loại trừ được tình trạng thất thốt, lãng phí vốn đầu
tư.
-Đấu thầu góp phần nâng cao hiệu quả sản xuất kinh doanh trong lĩnh vực
xây dựng cơ bản nói riêng và tồn nền kinh tế nói chung.
-Đấu thầu tạo ra mơi trường cạnh tranh bình đẳng và lành mạnh giữa các đơn
vị xây dựng. Đây là động lực to lớn thúc đẩy sự phát triển của ngành cơng
nghiệp xây dựng nước ta và tạo điều kiện ứng dụng khoa học kỹ thuật, đổi mới
cơng nghệ xây dựng, từng bước hội nhập với khu vực và thế giới.
3.Hình thức và phương thức đấu thầu
➘ Hình thức lựa chọn nhà thầu dựa trên số lượng nhà thầu tham gia đấu thầu
để phân chia. Có 7 hình thức đấu thầu:
-Đấu thầu rộng rãi : Đây là hình thức đấu thầu khơng hạn chế số lượng nhà
thầu tham gia.
THƯ VIỆN ĐIỆN TỬ TRỰC TUYẾN
-Đấu thầu hạn chế : Bên mời thầu mời một số nhà thầu có đủ năng lực tham
dự đấu thầu. Tuỳ theo quy định của mỗi nước mà số nhà thầu tối thiểu được mời
là bao nhiêu. Theo quy chế Đấu thầu của Việt nam thì số nhà thầu tối thiểu là 5.
-Chỉ định thầu : Đây là hình thức chọn trực tiếp nhà thầu đáp ứng yêu cầu
của gói thầu để thương thảo hợp đồng.
-Chào hàng cạnh tranh.
-Mua sắm trực tiếp.
-Tự thực hiện : Hình thức này áp dụng đối với các gói thầu mà chủ đầu tư có
đủ năng lực thực hiện.
-Mua sắm đặc biệt.
➘ Trong đấu thầu có 3 phương thức đấu thầu, dựa vào cách thức nộp hồ sơ
để phân chia:
-Phương thức một túi hồ sơ.
-Phương thức hai túi hồ sơ.

-Phương thức hai giai đoạn.
➘ Loại hình đấu thầu
Đấu thầu có 4 loại hình, phụ thuộc vào đặc điểm của đối tượng mua bán để
phân chia:
- Đấu thầu tuyển chọn tư vấn.
- Đấu thầu xây lắp.
- Đấu thầu mua sắm hàng hóa và các dịch vụ khác.
- Đấu thầu lựa chọn đối tác thực hiện dự án.
THÖ VIEÄN ÑIEÄN TÖÛ TRÖÏC TUYEÁN
Trong phm vi t ny, tụi ch xin i sõu vo tỡm hiu loi hỡnh u thu
xõy lp v c th l u thu xõy lp Quc t.
II. U THU XY LP ( U THU XY LP QUC T )
1.Khỏi nim
u thu xõy lp l u thu cỏc cụng vic cú liờn quan n xõy dng, lp
t cụng trỡnh v cỏc hng mc cụng trỡnh nhm la chn ra nh thu xõy lp cú
th ỏp ng c yờu cu k thut ca cụng vic vi mc chi phớ hp lý nht.
Nh thu xõy dng cú th l nh thu trong nc hoc nh thu quc t. i vi
u thu xõy lp cú s tham gia ca nh thu quc t thỡ c gi l u thu
xõy lp quc t. Cỏc cụng vic xõy lp c chia thnh cỏc gúi thu tu theo
tớnh cht k thut hoc trỡnh t thc hin DA cú quy mụ hp lý v bo m tớnh
ng b ca DA. Gúi thu cú th l ton b DA hoc mt phn cụng vic ca
DA.
2.Vai trũ ca hot ng xõy lp trong nn kinh t v s cn thit phi cú u
thu xõy lp
Cụng cuc i mi ó to nờn nhng bin i sõu sc trong lnh vc xõy
dng. Cựng vi s phỏt trin mnh m ca nn kinh t quc dõn, v trớ ca
ngnh xõy dng trong s nghip phỏt trin kinh t xó hi (KTXH) ngy cng
quan trng. Trong nn kinh t th trng, xõy dng l mt trong nhng ngnh
kinh t mi nhn. Thc t cho thy trong nhng nm qua, mi nm nh nc ó
phi chi trờn di 150 nghỡn t ng vn u t cho xõy dng c bn, chim

khong 30% GDP. iu ú chng t rng xõy dng quan trng n mc no.
Xõy dng to ra nhng tin vt cht k thut, c s h tng v nhng ti
sn c nh mi, phc v i sng con ngi v to iu kin cho cỏc ngnh
kinh t khỏc phỏt trin. Cú th núi hot ng xõy dng bao gm nhng cụng
vic sau:
-Thm dũ kho sỏt thit k
THệ VIEN ẹIEN Tệ TRệẽC TUYEN
-Xây dựng mới, xây dựng lại cơng trình
-Cải tạo mở rộng, nâng cấp, hiện đại hố cơng trình
-Sửa chữa lớn nhà cửa vật kiến trúc
-Lắp đặt thiết bị máy móc vào cơng trình
-Cho th phương tiện máy móc thi cơng có người điều khiển đi kèm.
Sản phẩm của xây dựng (sản phẩm chính của nó là sản phẩm xây lắp) là
những cơng trình xây dựng và những bộ phận cấu thành nên chúng, cùng những
giá trị cơng việc có tính chất xây lắp do lao động trong lĩnh vực xây dựng sáng
tạo ra.
➘ Sản phẩm của hoạt động xây dựng có những đặc điểm sau :
-Có tính chất đơn chiếc, tồn tại lâu dài, có thể tích lớn, chu kỳ sản xuất dài,
sử dụng vốn lớn, vốn chu chuyển chậm.
-Được xây dựng cố định tại một vị trí nhất định nên nơi xây dựng cũng là nơi
tiêu thụ sản phẩm.
Do tính chất, đặc điểm của hoạt động xây dựng như vậy nên nó ảnh hưởng
lớn tới những hoạt động khác. Chỉ cần một vài sai sót nhỏ trong qúa trình thực
hiện xây lắp đã gây ra các tác hại khơn lường. Ví dụ: DA xây dựng một cây cầu.
Trong q trình khảo sát địa chất do khơng thăm dò kỹ lưỡng, cẩn thận nên
khơng biết được lòng sơng bị sụt cát. DA vẫn được tiến hành thi cơng. Trong
q trình xây dựng thì khơng thể đổ được bê tơng chân cầu do sụt lún cát. DA
lúc này bị chậm tiến độ vì tiến hành khảo sát đo đạc lại dòng sơng, lưu lượng
nước chảy v.v.. Lúc này các nguồn lực như: lao động, máy móc nằm một chỗ,
chỉ khảo sát, thiết kế mới được hồn thành thì DA mới được tiếp tục. Như vậy

chỉ cần sai sót ở một điểm nút nào đó trong hoạt động xây lắp cũng gây ra
những tác hại lớn: hao phí tiền của, sức lao động và lãng phí về mặt thời gian.
THƯ VIỆN ĐIỆN TỬ TRỰC TUYẾN
Có thể nói, hoạt động xây lắp khơng chỉ tạo ra những sản phẩm có giá trị về
mặt kinh tế mà còn mang tính văn hố. Sản phẩm xây lắp thường có thời gian
tồn tại lâu dài, có những sản phẩm trường tồn với thời gian. Các cơng trình kiến
trúc như: thánh địa Mỹ Sơn, lăng tẩm của vua chúa ở cố đơ Huế, thành nhà Hồ ở
Thanh Hố đều là sản phẩm của hoạt động xây lắp. Đấy đều là những di tích có
ý nghĩa về mặt lịch sử, là những cơng trình mà người xưa đã xây dựng nên. Các
cơng trình đó đã được thiết kế và xây dựng rất cơng phu. Nếu khơng thì chắc
hẳn nó khơng tồn tại đến ngày nay. Các sản phẩm xây lắp này gắn chặt với yếu
tố văn hố và nó trở thành vơ giá.
Như vậy hoạt động xây dựng và sản phẩm của nó giữ vai trò quan trọng
trong nền kinh tế cũng như trong đời sống con người. Người ta phải huy động
rất nhiều nguồn lực với khối lượng quy mơ khơng phải là nhỏ để hoạt động xây
dựng đó được diễn ra và tạo ra những sản phẩm hồn thiện nhất trong khả năng
có thể. Nếu sản phẩm xây lắp xảy ra những sự cố mà ngun nhân lại chính do
hoạt động xây lắp tạo ra thì những nguồn lực đã đầu tư sẽ trở nên lãng phí.
Chính vì vậy các cơng việc của hoạt động xây lắp như thiết kế, thi cơng cần phải
được thực hiện một cách chặt chẽ, đảm bảo chất lượng với mức chi phí hợp lý
nhất.
Trong điều kiện nền kinh tế thị trường, sản xuất kinh doanh xây dựng là một
lĩnh vực hoạt động mang nhiều yếu tố rủi ro do rất nhiều ngun nhân chủ quan
và khách quan gây ra. Các DA đầu tư xây dựng thường có đặc tính là được lập
ra trước khi thực hiện một vài năm thậm chí 5 đến 10 năm. Khó khăn và cũng là
đặc trưng của DA là chịu tác động bởi tính bất định của những biến chuyển kinh
tế, kỹ thuật, xã hội. Đặc biệt là với các DA lớn và dài hạn, nhiều biến cố đột
xuất xảy ra trong q trình thực hiện DA và do khơng có sự nhìn nhận trước nên
đã gây ra những tổn hại nghiêm trọng. Có thể nói hoạt động xây lắp là hoạt động
chứa nhiều yếu tố rủi ro. Đối với các rủi ro, nếu khơng biết phòng tránh sẽ ảnh

hưởng rất lớn đến tiến độ xây dựng, chất lượng cơng trình, hiệu quả vốn đầu tư
và gây ra những tổn thất khơng nhỏ cho các doanh nghiệp xây dựng nói riêng và
THƯ VIỆN ĐIỆN TỬ TRỰC TUYẾN
nn kinh t quc dõn núi chung. Ri ro i vi nhng DA xõy dng l kh nng
DA khụng c thc hin ỳng nh mc tiờu d kin v thi gian hon thnh,
chi phớ thc hin hoc v tiờu chun k thut. Mt trong nhng cỏch chuyn i
ri ro l u thu. u thu l hỡnh thc m thụng qua nú ch u t cú th hn
ch v ri ro i vi DA ca mỡnh. u thu giỳp cho ch u t chn ra c
nh thu cú nng lc thc hin DA vi mc chi phớ hp lý m ch u t cú
th chp nhn c.
Vi nhiu ngnh, quỏ trỡnh tiờu th sn phm thng xy ra sau giai on sn
xut cũn ngnh xõy dng, c bit trong lnh vc xõy lp, quỏ trỡnh mua bỏn
li xy ra trc lỳc bt u giai on thi cụng xõy dng cụng trỡnh, thụng qua
vic thng lng, u thu v ký kt hp ng xõy dng. u thu ó tr
thnh phng thc ph bin c ỏp dng trong nhng nm gn õy, c bit l
i vi nhng cụng trỡnh cú ch u t l cỏc t chc v doanh nghip thuc s
hu nh nc. Cỏc nh thu s phi cnh tranh nhau thng thu. u thu
khụng ch tt cho ch u t m cũn mang li nhiu c hi cho cỏc nh thu.
Trong iu kin cnh tranh khc lit ca th trng, vic u thu nhn c
hp ng m c bit hp ng cú giỏ cao thi cụng cú li nhun l rt khú
khn. Khi tham gia u thu xõy dng cụng trỡnh, doanh nghip phi tp trung
nhõn lc, thit b v cht xỏm lp h s thu. Khi tham gia tranh thu, doanh
nghip s ng trc hai tỡnh th:
- Tham gia tranh thu s phi chi phớ mt khon tin cho mua h s d
thu, chi phớ lp h s d thu (lp phng ỏn d thu), tip th v ngoi giao.
Nu thng thu s gii quyt c vic lm v cú th thu c mt khon li
nhun. Ngc li s mt ton b chi phớ ó b ra trong giai on lm h s d
thu.
-Khụng tham gia tranh thu.

THệ VIEN ẹIEN Tệ TRệẽC TUYEN

Cú th biu din trờn s hỡnh cõy nh sau:






Nu tham gia d thu thỡ cỏc nh thu s cú c hi nhn c L ng li
nhun vi xỏc sut A%, ng thi cú th mt B ng chi phớ vi xỏc sut l (1-
A)%. Ngc li, khụng tham gia tranh thu thỡ nh thu khụng c gỡ. Nh
vy, u thu ó to ra c hi cú li nhun, gii quyt vic lm cho cỏc nh thu.
ng thi nh thu cng ó tớch ly c nhiu kinh nghim trong cnh tranh,
tip thu c nhiu kin thc khoa hc cụng ngh tin tin trong vic xõy dng
d ỏn ln, cú iu kin khng nh mỡnh hin ti v trong tng lai, cú c
hi cnh tranh vi nhau trờn th trng trong nc v quc t
Trong nhng nm qua, cụng tỏc u thu ó tr nờn ph bin nc ta. Cỏc
c quan qun lý nh nc cú thụng tin thc t v c s ỏnh giỏ ỳng
nng lc thc s (ti chớnh, khoa hc k thut, c s vt cht) ca cỏc nh thu.
Nh u thu ó nõng cao hiu qu d ỏn, tit kim cho nh nc hng trm t
ng, trung bỡnh t 8-15% so vi d toỏn ban u.
Túm li, hot ng xõy dng cú v trớ ht sc quan trng, thng c t
vo hng u trong chớnh sỏch v ti chớnh v xó hi ca t nc. Chớnh vỡ vy
m nú cn c cnh tranh mt cỏch cụng khai thụng qua u thu. u thu
xõy lp vi 4 nguyờn tc: hiu qu - cnh tranh - cụng bng - minh bch s tit
kim c chi phớ cho ch u t v m ra nhiu c hi cho nh thu.

Xỏc sut thng thu

A%
QUYT NH
Khụng c gỡ, mt gỡ


Xỏc sut khụng thng thu (100%-A%)

Mt B ng
Khụng d thu
Cho L ng li nhun

Cú d thu
THệ VIEN ẹIEN Tệ TRệẽC TUYEN
3. iu kin u thu quc t
Theo iu 10, quy ch u thu (ban hnh kốm theo N 88/1999/NCP
ngy 1/9/1999 ca Chớnh ph) quy nh:
" Ch c t chc u thu quc t trong cỏc trng hp sau:
- i vi gúi thu m khụng cú nh thu no trong nc cú kh nng ỏp ng
yờu cu ca gúi thu.
- i vi cỏc DA s dng ngun vn ti tr ca cỏc t chc quc t hoc ca
nc ngoi cú qui nh trong iu c l phi t chc u thu quc t.
Nh vy i vi cỏc DA s dng ngun vn ngoi nc thụng thng phi
t chc u thu quc t. Ch th ti tr, cho vay vn i vi DA luụn mun
ngun vn c s dng cú hiu qu, cú sinh li do ú h thng quy nh phi
t chc u thu quc t, nu khụng thc hin theo yờu cu ca h thỡ vn
khụng c cung cp cho ch u t. Trong trng hp vi nhng DA khụng cú
ngun vn ngoi nc nhng do nh thu trong nc khụng nng lc nhn
thu thỡ buc phi t chc u thu quc t nhm cú th chn c nh thu
nc ngoi cú kh nng m nhn c DA.

Thụng qua qui nh trờn ta thy Qui ch u thu ó cú s u ói cho nh
thu trong nc. Ch khi m nh thu trong nc khụng th thc hin c thỡ
mi cú s xut hin ca nh thu nc ngoi. Hn na trong iu 10 cng qui
nh: nh thu nc ngoi khi tham d u thu quc t ti Vit nam hoc phi
liờn doanh vi nh thu Vit nam hoc phi cam kt s dng thu ph Vit nam
nhng phi nờu rừ s phõn chia gia cỏc bờn phm vi cụng vic, khi lng v
n giỏ tng ng. Nh thu nc ngoi tham gia th trng xõy dng ca Vit
nam buc phi liờn doanh hoc phi s dng thu ph Vit nam. Nh thu Vit
nam luụn cú mt trong cỏc DA ngay c khi khụng trỳng thu. Tuy nhiờn s cú
mt ca nh thu Vit nam ch l ph, thu chớnh vn l nh thu nc ngoi.
Cú th núi chớnh sỏch ca nh nc ta u ói nh thu trong nc rt nhiu, to
c hi cho nh thu trong nc vn lờn lm ch th trng xõy dng Vit nam.
THệ VIEN ẹIEN Tệ TRệẽC TUYEN
Tuy nhiờn, thc t cho thy do nng lc cũn hn ch nờn n nay s lng nh
thu Vit nam (cỏc nh thu l cỏc doanh nghip nh nc) trỳng thu l khụng
ln, nu cú ch l cỏc gúi thu cú giỏ tr khụng ln.
Cú th núi, v phớa DA cú 2 iu kin t chc u thu quc t, DA ch
c t chc khi mt trong hai iu kin ú xy ra. Trong iu kin th trng
xõy dng Vit nam hin nay, nh thu trong nc nng lc hn ch, ngun vn
s dng cho DA thng c ti tr hoc vay t nc ngoi do ú cỏc DA xõy
dng thng t chc u thu quc t l mt iu tt nhiờn.
4. Nh thu xõy lp
Nh thu xõy lp l t chc kinh t cú t cỏch phỏp nhõn tham gia u
thu. Nh thu xõy lp trong nc l nh thu cú t cỏch phỏp nhõn Vit nam v
hot ng hp phỏp ti Vit nam. Nh thu nc ngoi l cỏc cụng ty xõy dng
nc ngoi, khụng phi l nh thu Vit nam. Do tm quan trng ca hot ng
xõy lp nờn tham gia d thu cỏc DA xõy lp thỡ nh thu phi m bo cỏc
iu kin c bn sau:
- Cú giy ng kớ kinh doanh.
- Cú nng lc ti chớnh, k thut ỏp ng c yờu cu ca gúi thu.

Cỏc nh thu phi xột v iu kin phỏp lý v kh nng ca mỡnh tham gia
d thu. Nng lc ti chớnh v k thut l hai yu t rt quan trng, ct lừi ca
mt nh thu. ú s l mt trong nhng tiờu chớ la chn nh thu. Vỡ th
mun tham d thu thỡ phi cú hai iu kin c bn trờn. Ngoi ra, khi d thu
nh thu ch c tham gia mt n d thu trong mt gúi thu, dự l n
phng hay l liờn doanh d thu. Trng hp tng cụng ty ng tờn d thu thỡ
cỏc n v trc thuc khụng c phộp tham d vi t cỏch l mt nh thu c
lp trong cựng mt gúi thu. Cỏc nh thu tham gia u thu Vit nam phi
cam kt mua sm v s dng cỏc vt t thit b phự hp v cht lng, giỏ c
ang sn xut, gia cụng hoc hin cú ti Vit nam.
THệ VIEN ẹIEN Tệ TRệẽC TUYEN
Nh thu xõy lp tham d thu bng cỏch gi h s d thu cho bờn mi
thu. Bờn mi thu cn c trờn h s d thu xột thu, ỏnh giỏ nng lc nh
thu. H s d thu rt quan trng vi nh thu xõy lp. Nu h s d thu c
chun b chu ỏo, k lng thỡ kh nng trỳng thu cao hn. Bờn mi thu trc
tiờn da trờn h s d thu chn ra nh thu. Sau ú bờn mi thu v nh
thu mi thng lng i n bc cui cựng l kớ hp ng. Nh vy ngoi
nng lc ti chớnh, k thut cng nh nhõn s thỡ cỏc nh thu phi cú mt b
phn lp h s d thu tt. Nu mun thỡ nh thu vn cú th thuờ t vn lp h
s d thu cho mỡnh da trờn nhng ngun lc m mỡnh cú.
Nh thu xõy lp mang trờn mỡnh trỏch nhim vi ton b i ng cỏn b
cụng nhõn viờn ca doanh nghip. Mc tiờu ca nh thu l phi luụn cú DA
thc hin, to cụng n vic lm cho i ng lao ng ng thi duy trỡ v phỏt
trin doanh nghip. Vỡ vy nhiu nh thu xõy lp ó bng mi cỏch cú c
DA m khụng xột n kh nng ca mỡnh. Ngi ta gi y l ung thuc c
gii khỏt v cht t t (li ca ụng Phm S Liờn, tng th kớ Hi Xõy dng
Vit nam). Xung quanh nh thu cũn tn ti nhiu tiờu cc m bỏo chớ luụn phn
ỏnh trong thi gian qua. Th trng xõy dng Vit nam tng i nhn nhp do
Vit nam l mt nc ang phỏt trin, nhu cu xõy dng l rt ln, cỏc nh thu
xõy dng Vit nam (doanh nghip nh nc) cng khỏ ụng di hỡnh thc cỏc

tng cụng ty bao gm nhiu thnh viờn. Vớ d: Tng cụng ty lp mỏy Vit nam
LILAMA, tng cụng ty VINACONEX, tng cụng ty Sụng . Nh thu xõy
dng nc ngoi vo th trng Vit nam cng khỏ ụng to nờn s cnh tranh
quyt lit gia cỏc nh thu.
Nh thu xõy lp chớnh l ngi thc hin DA, DA cú ỳng tin , cht
lng m bo hay khụng ph thuc rt nhiu vo phớa nh thu. Mt nh thu
xõy lp cú th tham gia vo nhiu DA da vo ti sn c nh, vn lu ng v
ngun lc lao ng hin cú ca doanh nghip. Nh thu l mt nhõn t gúp phn
thnh cụng ca DA giai on thc hin u t.
5. Quy trỡnh d thu xõy lp
THệ VIEN ẹIEN Tệ TRệẽC TUYEN
Đối với mỗi công ty xây lắp thì có một qui trình dự thầu khác nhau. Song
với bất kì một qui trình nào cũng gồm có những giai đoạn sau:
- Giai đoạn tìm kiếm thông tin.
- Giai đoạn chuẩn bị hồ sơ dự thầu.
- Giai đoạn nộp hồ sơ dự thầu.
- Giai đoạn thương thảo để kí kết hợp đồng giao nhận thầu.
- Giai đoạn thực hiện hợp đồng.

Giai đoạn tìm kiếm thông tin:
Thông tin được đánh giá là rất quan trọng trong điều kiện hiện nay, có thông
tin và cập nhật thông tin là vấn đề sống còn của bất cứ một doanh ngiệp nào.
Trong công ty xây lắp và trong đấu thầu, thông tin được thể hiện ở tin tức về các
công trình xây lắp được đấu thầu, những tin tức về đối thủ cạnh tranh và những
tin tức về giá cả, tình hình biến động trên thị trường về mọi mặt
Nguồn thông tin của các công ty xây lắp tham gia đấu thầu thường bao gồm:
- Nguồn thông tin từ các phương tiện thông tin đại chúng như: đài, báo tạp
chí, thông tin trên mạng...
- Nguồn thông tin từ mối quan hệ của công ty với bạn hàng với chủ đầu
tư.

- Nguồn thông tin từ nội bộ: Tổng công ty, các công ty trong tổng công ty,
cán bộ công nhân viên trong công ty.
Sau khi có thông tin từ các nguồn thông tin trên, thông tin được chuyển đến
bộ phận phân tích, xử lý thông tin của công ty. Bộ phận này phân tích, đánh giá
và đưa ra những kết quả của thông tin, từ đó công ty đưa ra những biện pháp cần
thiết và quyết định xem có tham dự thầu hay không.

Giai đoạn chuẩn bị hồ sơ dự thầu:
THÖ VIEÄN ÑIEÄN TÖÛ TRÖÏC TUYEÁN
Sau khi cụng ty quyt nh tham d thu v cú h s mi thu ca ch u
t, cụng ty i vo vic chun b h s d thu. Khong thi gian ny c bt
u t khi nhn c h s mi thu n khi np h s d thu. Vic chun b
h s d thu l vic chun b cỏc ti liu yờu cu ca ch u t v cụng ty v
cụng trỡnh tham gia u thu.




Giai on np h s d thu:
Giai on np h s d thu c tớnh l khong thi gian t khi np h s
d thu n khi m thu. Cụng ty phi np h s d thu theo ỳng ngy gi
quy nh trong h s mi thu.

Giai on thng tho hp ng kớ kt hp ng giao nhn thu:
Giai on ny bt u t khi nhn c thụng bỏo trỳng thu ca ch u t
cho n khi kớ hp ng giao nhn thu. Trong giai on ny ch u t v nh
thu thng tho hon chnh ni dung chi tit ca hp ng.

Giai on thc hin hp ng:
Sau khi kớ hp ng vi bờn mi thu, nh thu tin hnh thc hin hp ng

ó kớ kt. Trỡnh t cụng vic v phng thc thc hin cụng trỡnh phi tuõn th
theo hp ng kớ kt. Bờn mi thu s cú b phn v ngi giỏm sỏt quỏ trỡnh
thc hin ny. Nu nh thu khụng thc hin ỳng theo hp ng thỡ phi chu
x lý theo nhng iu ó kớ trong hp ng.
Trong qỳa trỡnh d thu thỡ bc quan trng nht l bc lp h s d thu.
H s d thu phi cú cn c khoa hc v cú sc thuyt phc i vi ch u t.
Nh thu phi tp trung chuyờn gia gii ca mỡnh lp h s d thu, cn thit
thỡ cú th thuờ t vn trong nhng cụng vic nht nh. S chun b cng chu
ỏo, cỏc thụng tin cng chớnh xỏc thỡ xỏc sut trỳng thu cng cao.
6. Hỡnh thc v phng thc cnh tranh trong u thu
THệ VIEN ẹIEN Tệ TRệẽC TUYEN
6.1. Cạnh tranh theo chiều rộng (cạnh tranh có giới hạn)
- Đa dạng hố các sản phẩm (cơng trình xây dựng) mà cơng ty sản xuất như:
hiện tại cơng ty đang hoạt động trong lĩnh vực xây dựng nhà thì cơng ty có thể
đa dạng hóa sản phẩm bằng cách xây dựng các cơng trình cơng nghiệp, xây
dựng các cơng trình thuỷ lợi, cơng trình giao thơng.
- Hồn thiện cơng tác lập hồ sơ dự thầu, đặc biệt là phần giới thiệu năng lực của
các cơng ty.
- Cải tiến phương thức thanh tốn và các điều kiện khác trong hoạt động nhận
thầu thi cơng xây lắp sau khi trúng thầu.
- Tăng cường tìm kiếm thị trường về các cơng trình sẽ được đầu tư xây dựng
nhất là tăng cường quan hệ vơí các chủ đầu tư.
- Đẩy mạnh hoạt động quảng cáo, truyền thơng và phân đoạn thị trường
Với hình thức cạnh tranh này ta có thể mở rộng được thị trường, thu hút
thêm khách hàng và nâng cao danh tiếng của doanh nghiệp. Nhưng biện pháp
này có hạn chế là: khi cơng ty đa dạng hóa sản phẩm thì có nghĩa là dàn trải các
nguồn lực và nếu như cơng trình khơng đảm bảo đúng như cam kết của cơng ty
thì lập tức mang lại hiệu quả tiêu cực mà khơng thể cứu vãn nổi. Vì thế cạnh
tranh theo chiều rộng là cạnh tranh có giới hạn.
6.2. Cạnh tranh theo chiều sâu

Đây là hình thức cạnh tranh bằng hàm lượng chất xám có trong sản phẩm,
bao gồm:
- Đầu tư đổi mới máy móc thiết bị và cơng nghệ phục vụ cơng tác quản lý, khảo
sát thiết kế đến khi thi cơng cơng trình.
- Đào tạo bồi dưỡng nâng cao trình độ của người lao động bao gồm cả cán bộ
quản lý, cán bộ kỹ thuật và cơng nhân sản xuất
THƯ VIỆN ĐIỆN TỬ TRỰC TUYẾN
- Tăng cường hoạt động nghiên cứu nâng cao chất lượng cơng trình, đổi mới và
hồn thiện các tiêu chuẩn về kỹ thuật để nâng cao tính an tồn và thẩm mỹ của
cơng trình
- Hồn thiện cơng tác lập tiến độ thi cơng, tổ chức thi cơng cơng trình và việc
xây dựng biện pháp kỹ thuật tối ưu đối với mỗi một cơng trình.
Đây là hình thức cạnh tranh khơng có điểm dừng mà các cơng ty cần phải
quan tâm và theo đuổi để đáp ứng được u cầu ngày càng cao về chất lượng
cơng trình của chủ đầu tư, nâng cao khả năng cạnh tranh trong đấu thầu của
cơng ty.
6.3. Phương thức cạnh tranh trong đấu thầu
Những chỉ tiêu chính mà chủ đầu tư dùng để đánh giá và giao thầu cho một
đơn vị xây lắp là:
- Chỉ tiêu chất lượng cơng trình và uy tín của cơng ty
- Chỉ tiêu giá dự thầu
- Chỉ tiêu biện pháp thi cơng và tiến đột thi cơng
Ngồi ra còn bằng các chỉ tiêu khác như: thời gian bảo hành cơng trình,
phương thức thanh tốn.
Vì vậy khi tham gia đấu thầu, các cơng ty xây lắp thường sử dụng các phương
thức cạnh tranh sau:





Cạnh tranh bằng chất lượng cơng trình và uy tín của cơng ty:
Chất lượng cơng trình là những u cầu tổng hợp đối với đặc tính an tồn bền
vững, mĩ quan, kinh tế của cơng trình phù hợp với quy chuẩn xây dựng, tiêu
chuẩn kỹ thuật; phù hợp với hợp đồng kinh tế và pháp luật hiện hành của nhà
nước.
THƯ VIỆN ĐIỆN TỬ TRỰC TUYẾN
Phương thức cạnh tranh bằng chất lượng công trình trong đâú thầu xây lắp
của các công ty được tiếp cận dưới hai góc độ:
- Cạnh tranh bằng chất lượng công trình đang được tổ chức đấu thầu xây lắp.
Đây chính là nỗ lực phát huy mọi nguồn lực vốn có của công ty nhằm đảm bảo
thực hiện đúng thiết kế kỹ thuật và đưa ra được các đề xuất, giảI pháp kỹ thuật
hợp lý nhất. Điều đó được công ty trình bàỷ phần tiêu chuẩn kỹ thuật và chất
lượng trong hồ sơ dự thầu.
- Để đánh giá tiêu chuẩn chất lượng công trình mà công ty đang tham gia đấu
thầu, chủ đầu tư không chỉ căn cứ vào sự phù hợp của các tiêu chuẩn trong hồ sơ
dự thầu của công ty mà còn xem xét đến chất lượng các công trình công ty đã thi
công trước đó (các công trình có tính chất kỹ thuật tương tự, nằm trên khu vực
địa lý và điều kiện tự nhiên tương tự). Điều đó cũng chính là uy tín của công ty
trên thị trường. Vì vậy trong hồ sơ dự thầu có phần trình bày kinh nghiệm của
công ty trong việc thi công những công trình tương tự, những công trình tiêu
biểu có chất lượng cao kèm theo các chứng nhận có tính pháp lý về chất lượng
công trình.
Vậy không ngừng nâng cao chất lượng công trình nâng cao uy tín của công ty
là điều kiện để nâng cao khả năng thắng thầu của công ty, là điều kiện tồn tại và
phát triển của công ty trong giai đoạn hiện nay.



Cạnh tranh bằng giá dự thầu:
Khác với các sản phẩm, giá sản phẩm xây dựng được xác định trước khi sản

xuất và đưa vào tiêu dùng, thông thường nó được xác định thông qua đấu thầu
(bên mời thầu xác định mức giá hợp lý từ các giá bỏ thầu trong hồ sơ dự thầu
của các nhà thầu, là giá có lợi nhất cho chủ đầu tư.
Cạnh tranh bằng giá là cuộc cạnh tranh quyết liệt trong cơ chế thị trường. Các
công ty tham gia đấu thầu đều muốn đưa ra một mức giá hấp dẫn với bên mời
thầu để có thể thắng thầu. Một số chính sách giá thường được áp dụng trong việc
xác định giá tranh thầu:
THÖ VIEÄN ÑIEÄN TÖÛ TRÖÏC TUYEÁN
- Chớnh sỏch giỏ cao: ỏp dng khi cụng ty cú cụng ngh vt tri so vi cỏc
i th cnh tranh hoc thi cụng trong iờự kin c bit hoc nh thu xõy dng
ang cú quỏ nhiu vic lm; nhng mc giỏ khụng c cao hn mc giỏ
Nh nc qui nh.
- Chớnh sỏch giỏ trung bỡnh: khi cỏc i th tham d thu cú u th gn nh
nhau.
- Chớnh sỏch giỏ thp: ỏp dng trong iu kin ngn chn i th cnh tranh
tham gia vo th trng, mun gõy thin cm ban u lm n lõu dI v trong
trng hp cụng ty tha nng lc sn xut, cụng nhõn khụng cú vic lm nhm
thng thu bự p mt phn chi phớ c nh. (Giỏ b thu phi ln hn chi phớ
bin i).
- Chớnh sỏch giỏ linh hot theo giỏ th trng: a ra giỏ hp lý m bo phự
hp vi tỡnh hỡnh th trng, phự hp vi mc tiờu ca cụng ty v phự hp vi
mc tiờu ca bờn mi thu.
Tu tng cụng trỡnh, tu tng giai on v tng a im xõy dng m cụng
ty nờn la chn mc giỏ phự hp, m bo kh nng cnh tranh ca cụng ty khi
tham gia d thu.



Cnh tranh bng phng phỏp thi cụng v tin thi cụng:
Ch tiờu bin phỏp thi cụng v tin thi cụng trỡnh c ch u t ỏnh giỏ

cao khi xột thu. Trong h s d thu, tiờu chun bin phỏp thi cụng v tin
thi cụng do nh thu a ra c ch u t ỏnh giỏ hai ni dung sau:
- Xem xột bin phỏp thi cụng m bo ỳng tin , an ton mc bo m
tng tin thi cụng qui nh trong h s mi thu. Nu nh thu no m a ra
c bin phỏp thi cụng lm rỳt ngn c thi gian xõy dng cụng trỡnh thỡ kh
nng thng thu s cao hn, nht l trng hp cụng trỡnh c a vo s dng
sm mang li li nhun cho ch u t.
THệ VIEN ẹIEN Tệ TRệẽC TUYEN