CHẤN THƯƠNG NIỆU ĐẠO

CH
CH
ẤN THƯƠNG NIỆU ĐẠO
ẤN THƯƠNG NIỆU ĐẠO
M
M
ục tiêu:
ục tiêu:


1. Phân biệt chấn thương niệu
1. Phân biệt chấn thương niệu
đạo trước và chấn thương niệu
đạo trước và chấn thương niệu
đạo sau.
đạo sau.


2. Kể được nguyên nhân của
2. Kể được nguyên nhân của
chấn thương niệu đạo.
chấn thương niệu đạo.


3. Xử trí bước đầu chấn thương
3. Xử trí bước đầu chấn thương
niệu đạo ở tuyến y tế cơ sở.

niệu đạo ở tuyến y tế cơ sở.




NỘI DUNG
NỘI DUNG


Chấn thương niệu đạo là một cấp
Chấn thương niệu đạo là một cấp
cứu thường gặp, cần giải quyết đúng
cứu thường gặp, cần giải quyết đúng
để tránh các biến chứng nguy hiểm
để tránh các biến chứng nguy hiểm
như bí đái, viêm tấy và những di chứng
như bí đái, viêm tấy và những di chứng
về sau như hẹp niệu đạo.
về sau như hẹp niệu đạo.


Niệu đạo được chia làm hai phần
Niệu đạo được chia làm hai phần
chấn thương: niệu đạo trước và niệu
chấn thương: niệu đạo trước và niệu
đạo sau khác nhau về nguyên nhân,
đạo sau khác nhau về nguyên nhân,
lâm sàng và cách điều trị.
lâm sàng và cách điều trị.

HỆ TIẾT NIỆU
HỆ TIẾT NIỆU
NIỆU ĐẠO NAM
16 cm
5- NIỆU ĐẠO:
5.1 NIỆU ĐẠO NAM:


HỆ TIẾT NIỆU
HỆ TIẾT NIỆU
CỔ BÀNG QUANG
LỒI TINH
HOÀNH NIỆU
DỤC
HÀNH XỐP
HỐ THUYỀN
NIỆU ĐẠO XỐP
12 cm
NIỆU ĐẠO MÀNG
1,2 cm
NIỆU ĐẠO TIỀN LIỆT
2,5 cm
5- NIỆU ĐẠO:
5.1- NIỆU ĐẠO NAM:
5.1.1- PHÂN ĐOẠN:

CHẤN THƯƠNG NIỆU ĐẠO
CHẤN THƯƠNG NIỆU ĐẠO
TRƯỚC
TRƯỚC


Chấn thương niệu đạo trước gặp
Chấn thương niệu đạo trước gặp
nhiều trong trong tổng số các
nhiều trong trong tổng số các
trường hợp chấn thương niệu đạo,
trường hợp chấn thương niệu đạo,
thường do chấn thương trực tiếp
thường do chấn thương trực tiếp
vào vùng niệu đạo như ngã xoạc
vào vùng niệu đạo như ngã xoạc
hai chân, ngồi trên vật rắn( mạn
hai chân, ngồi trên vật rắn( mạn
thuyền, cành cây…)
thuyền, cành cây…)




GIẢI PHẪU BỆNH
GIẢI PHẪU BỆNH


Niệu đạo trước có vật xốp bao bọc tương
Niệu đạo trước có vật xốp bao bọc tương

đối dày, gồm hai phần:
đối dày, gồm hai phần:


1. Phần di động: Niệu đạo dương vật, ít vỡ,
1. Phần di động: Niệu đạo dương vật, ít vỡ,
nếu vỡ dương vật phải cương cứng.
nếu vỡ dương vật phải cương cứng.


2. Phần cố định: Gồm niệu đạo bìu và niệu
2. Phần cố định: Gồm niệu đạo bìu và niệu
đạo TSM, thường hay vỡ. Tuỳ theo sang
đạo TSM, thường hay vỡ. Tuỳ theo sang
chấn nặng hay nhẹ, tổ chức xốp có thể bị vỡ
chấn nặng hay nhẹ, tổ chức xốp có thể bị vỡ
một phần hay toàn bộ.
một phần hay toàn bộ.


- Vỡ phần trong: có chảy máu niệu đạo
- Vỡ phần trong: có chảy máu niệu đạo


- Vỡ phần ngoài: gây phối máu tụ quanh
- Vỡ phần ngoài: gây phối máu tụ quanh
niệu đạo
niệu đạo

- Vỡ toàn bộ: Vừa có chảy máu trong niệu
- Vỡ toàn bộ: Vừa có chảy máu trong niệu
đạo, vừa có khối máu tụ ở ngoài.
đạo, vừa có khối máu tụ ở ngoài.




TRIỆU CHỨNG LÂM SÀNG
TRIỆU CHỨNG LÂM SÀNG


1. Cơ năng:
1. Cơ năng:


- Đau: sau chấn thương, BN đau ê ẩm
- Đau: sau chấn thương, BN đau ê ẩm
vùng TSM, đau dọc xuống niệu đạo,
vùng TSM, đau dọc xuống niệu đạo,
mỗi lần đi tiểu đau buốt dữ dội.
mỗi lần đi tiểu đau buốt dữ dội.


- Chảy máu ở miệng sáo: có thể máu
- Chảy máu ở miệng sáo: có thể máu
chảy nhiều, có khi ít chỉ vài giọt hoặc
chảy nhiều, có khi ít chỉ vài giọt hoặc
vết máu thấm ra quần.
vết máu thấm ra quần.

- Bí đái: nếu vỡ hoàn toàn bí đái xuất
- Bí đái: nếu vỡ hoàn toàn bí đái xuất
hiện ngay từ đầu. Nếu vỡ không hoàn
hiện ngay từ đầu. Nếu vỡ không hoàn
toàn đái khó và lẫn máu
toàn đái khó và lẫn máu




TRIỆU CHỨNG LÂM SÀNG
TRIỆU CHỨNG LÂM SÀNG


2. Thực thể:
2. Thực thể:


- Tụ máu hình cánh bướm: máu
- Tụ máu hình cánh bướm: máu
từ chỗ giập chảy ra ngoài, tạo
từ chỗ giập chảy ra ngoài, tạo
thành khối máu hình cánh bướm ở
thành khối máu hình cánh bướm ở
vùng TSM
vùng TSM

- Bàng quang căng: nếu vỡ hoàn
- Bàng quang căng: nếu vỡ hoàn
toàn, khám thấy bàng quang căng
toàn, khám thấy bàng quang căng
to.
to.




BIẾN CHỨNG
BIẾN CHỨNG
-


Viêm tấy do nước tiểu: nước tiểu chảy
Viêm tấy do nước tiểu: nước tiểu chảy
qua chỗ bị giập ra tổ chức xung quanh,
qua chỗ bị giập ra tổ chức xung quanh,
gây viêm tấy vuìng bìu và TSM. Toàn
gây viêm tấy vuìng bìu và TSM. Toàn
thân suy sụp, nhiễm khuẩn nặng.
thân suy sụp, nhiễm khuẩn nặng.
-


Hẹp niệu đạo: do điều trị không tốt
Hẹp niệu đạo: do điều trị không tốt
nên niệu đạo bị chít hẹp. Niêu đạo hẹp
nên niệu đạo bị chít hẹp. Niêu đạo hẹp

gây nên viêm quanh niệu đạo và dò ở
gây nên viêm quanh niệu đạo và dò ở
TSM. Về lâu dài bệnh nhân có thẻ bị
TSM. Về lâu dài bệnh nhân có thẻ bị
suy thận.
suy thận.




XỬ TRÍ Ở TUYẾN Y TẾ CƠ SỞ
XỬ TRÍ Ở TUYẾN Y TẾ CƠ SỞ


- Giải thích cho bệnh nhân và gia đình
- Giải thích cho bệnh nhân và gia đình


- Phòng chống sốc: tiêm thuốc giảm
- Phòng chống sốc: tiêm thuốc giảm
đau, trợ tim, trợ sức, uống nước chè
đau, trợ tim, trợ sức, uống nước chè
đường nóng
đường nóng


- Dùng kháng sinh
- Dùng kháng sinh

- Không dùng que thăm dò niệu đạo
- Không dùng que thăm dò niệu đạo


- Chuyển ngay bệnh nhân lên tuyến
- Chuyển ngay bệnh nhân lên tuyến
trên điều trị.
trên điều trị.




CHẤN THƯƠNG NIỆU ĐẠO SAU
CHẤN THƯƠNG NIỆU ĐẠO SAU


Chấn thương niệu đạo sau là một
Chấn thương niệu đạo sau là một
biến chứng nặng của vỡ xương
biến chứng nặng của vỡ xương
chậu. Đoạn hay vỡ nhất là niệu
chậu. Đoạn hay vỡ nhất là niệu
đạo màng( liên quan đến cân cơ
đạo màng( liên quan đến cân cơ
đáy chậy) hai đầu của niệu đạo di
đáy chậy) hai đầu của niệu đạo di
lệch vì cân cơ đáy chậu bị rách.
lệch vì cân cơ đáy chậu bị rách.

TRIỆU CHỨNG LÂM SÀNG
TRIỆU CHỨNG LÂM SÀNG


1. Toàn thân: Khá nặng vì đây là bệnh cảnh
1. Toàn thân: Khá nặng vì đây là bệnh cảnh
của chấn thương mạnh gây nên. Bệnh nhân
của chấn thương mạnh gây nên. Bệnh nhân
có thể bị ngất do vỡ xương chậu.
có thể bị ngất do vỡ xương chậu.


2. Thực thể:
2. Thực thể:


- Có máu rỉ miệng sáo
- Có máu rỉ miệng sáo


- Ở TSM không có mảng máu tụ hình cách
- Ở TSM không có mảng máu tụ hình cách
bướm, mà có vùng bầm tím quanh hậu môn
bướm, mà có vùng bầm tím quanh hậu môn


- BN bí đái: BQ căng to, nếu không xử trí
- BN bí đái: BQ căng to, nếu không xử trí

nước tiểu chảy ra thấm vào vùng đáy chậu
nước tiểu chảy ra thấm vào vùng đáy chậu
gây nhiễm trùng lan toả . BN có thể tử vong
gây nhiễm trùng lan toả . BN có thể tử vong


- TR: có điểm đau chói ở dưới TLT nơi NĐ
- TR: có điểm đau chói ở dưới TLT nơi NĐ
màng bị đứt
màng bị đứt




XỬ TRÍ Ở TUYẾN Y TẾ CƠ SỞ
XỬ TRÍ Ở TUYẾN Y TẾ CƠ SỞ


- Giải thích cho bệnh nhân và gia đình
- Giải thích cho bệnh nhân và gia đình


- Để BN nằm bất động, tránh di chuyển
- Để BN nằm bất động, tránh di chuyển
mạnh
mạnh


- Chống sốc: tiêm giảm đau, trợ tim,
- Chống sốc: tiêm giảm đau, trợ tim,

trợ sức, uống nước chè đường nóng
trợ sức, uống nước chè đường nóng


- Dùng kháng sinh
- Dùng kháng sinh


- Thăm khám nhẹ nhàng, không dùng
- Thăm khám nhẹ nhàng, không dùng
que thăm dò niệu đạo vì sẽ lạc đường
que thăm dò niệu đạo vì sẽ lạc đường
gây nhiễm trùng.
gây nhiễm trùng.


- Chuyển ngay bệnh nhân lên tuyến
- Chuyển ngay bệnh nhân lên tuyến
trên điều trị bằng nằm trên ván cứng.
trên điều trị bằng nằm trên ván cứng.