Chuẩn đoán và điều trị chấn thương niệu đạo

Chẩn đoán và đIều trị chấn
Chẩn đoán và đIều trị chấn
th ơng niệu đạo
th ơng niệu đạo
Ths. Hoàng Long
Bộ MÔN NGOạI - đại học y Hà nội


đại c ơng
đại c ơng

Chấn th ơng niệu đạo
Chấn th ơng niệu đạo


là cấp cứu th ờng gặp trong tiết niệu
là cấp cứu th ờng gặp trong tiết niệu

Cấu tạo gi i phẫu chia niệu đạo nam giới thành niệu đạo tr ớc và sau
Cấu tạo gi i phẫu chia niệu đạo nam giới thành niệu đạo tr ớc và sau

Biểu hiện lâm sàng của chấn th ơng niệu đạo tr ớc và sau khác hẳn
Biểu hiện lâm sàng của chấn th ơng niệu đạo tr ớc và sau khác hẳn
nhau về cơ chế, triệu chứng và điều trị
nhau về cơ chế, triệu chứng và điều trị

Xử trí chấn th ơng niệu đạo cần kịp thời để tránh các biến chứng nguy
Xử trí chấn th ơng niệu đạo cần kịp thời để tránh các biến chứng nguy
hiểm tr ớc mắt và các di chứng về sau.

hiểm tr ớc mắt và các di chứng về sau.


ChÊn th ¬ng niÖu ®¹o tr íc
ChÊn th ¬ng niÖu ®¹o tr íc
•
Nguyªn nh©n - c¬ chÕ
Nguyªn nh©n - c¬ chÕ


Chấn th ơng niệu đạo tr ớc
Chấn th ơng niệu đạo tr ớc
Phân loại tổn th ơng GPB
1. đứt không hoàn toàn
- Giập vỡ vật xốp, tụ máu tầng sinh môn
- Niệu đạo giập từ trong ra ngoài nh ng hai
đầu không tách xa nhau
2. đứt hoàn toàn
- đứt ngang vật xốp
- Hai đầu niệu đạo đứt rời xa nhau


ChÊn th ¬ng niÖu ®¹o tr íc
ChÊn th ¬ng niÖu ®¹o tr íc
•
Hái bÖnh:
Hái bÖnh:

C¬ chÕ, hoµn c nh tai n¹nả
C¬ chÕ, hoµn c nh tai n¹nả


Đau chãi TSM, ch y m¸u miÖng s¸o, bÝ ®¸iả
Đau chãi TSM, ch y m¸u miÖng s¸o, bÝ ®¸iả
•
Th m kh¸m:ă
Th m kh¸m:ă

M¸u tô TSM hinh c¸nh b mướ
M¸u tô TSM hinh c¸nh b mướ

Ch y m¸u mi ng s¸oả ệ
Ch y m¸u mi ng s¸oả ệ

ĐiÓm ®au chãi TSM
ĐiÓm ®au chãi TSM

C u bàng quang ầ
C u bàng quang ầ
TriÖu chøng l©m sµng vµ chÈn ®o¸n


Chấn th ơng niệu đạo tr ớc
Chấn th ơng niệu đạo tr ớc

Giập vật xốp đơn thuần
Giập vật xốp đơn thuần

Tụ máu TSM, không có ch y máu niệu đạo, đái dễ
Tụ máu TSM, không có ch y máu niệu đạo, đái dễ

đ
đ
ứt niệu đạo không hoàn toàn
ứt niệu đạo không hoàn toàn

Tụ máu TSM, có ch y máu niệu đạo
Tụ máu TSM, có ch y máu niệu đạo

Khám có cầu bàng quang
Khám có cầu bàng quang

đ
đ
ứt niệu đạo hoàn toàn
ứt niệu đạo hoàn toàn

Tụ máu n ớc tiểu lớn TSM
Tụ máu n ớc tiểu lớn TSM

c
c
h y máu niệu đạo nhiều
h y máu niệu đạo nhiều

Khám có bí đái, cầu bàng quang
Khám có bí đái, cầu bàng quang
Cỏc hỡnh thỏi lõm sng

Chấn th ơng niệu đạo tr ớc
Chấn th ơng niệu đạo tr ớc

Chẩn đoán
Chẩn đoán

Cơ chế gây tai nạn và triệu chứng lâm sàng
Cơ chế gây tai nạn và triệu chứng lâm sàng





Chụp niệu đạo ng ợc dòng
Chụp niệu đạo ng ợc dòng
Thuốc c n quang tràn ra ngoàI niệu đạo
Thuốc c n quang tràn ra ngoàI niệu đạo
Thuốc c n quang đọng lại ở tầng sinh môn
Thuốc c n quang đọng lại ở tầng sinh môn

Soi niệu đạo chẩn đoán đứt hoàn toàn hay không hoàn
Soi niệu đạo chẩn đoán đứt hoàn toàn hay không hoàn
toàn
toàn

Không đ ợc thm dò bằng sonde niệu đạo, có thể gây tổn
Không đ ợc thm dò bằng sonde niệu đạo, có thể gây tổn
th ơng thêm v nhi m khu n
th ơng thêm v nhi m khu n

ChÊn th ¬ng niÖu ®¹o tr íc
ChÊn th ¬ng niÖu ®¹o tr íc
•
BÝ ®¸i
BÝ ®¸i
•
Viªn tÊy n íc tiÓu tÇng sinh m«n
Viªn tÊy n íc tiÓu tÇng sinh m«n
•
Abces tÇng sinh m«n
Abces tÇng sinh m«n
•
HÑp niÖu ®¹o
HÑp niÖu ®¹o
Diễn biến


ChÊn th ¬ng niÖu ®¹o tr íc
ChÊn th ¬ng niÖu ®¹o tr íc
•
X Quang hÑp niÖu ®¹o tr íc
X Quang hÑp niÖu ®¹o tr íc


Chấn th ơng niệu đạo tr ớc
Chấn th ơng niệu đạo tr ớc
1.
1.

đ
đ
ánh giá đúng tổn th ơng dựa trên TCLS:
ánh giá đúng tổn th ơng dựa trên TCLS:

Bệnh nhân có đái đ ợc không
Bệnh nhân có đái đ ợc không

Mức độ ch y máu niệu đạo
Mức độ ch y máu niệu đạo

Mức độ tụ máu tầng sinh môn
Mức độ tụ máu tầng sinh môn

Tinh trạng viêm tấy n ớc tiểu tầng sinh môn
Tinh trạng viêm tấy n ớc tiểu tầng sinh môn
2.
2.
Nguyên tắc xử trí:
Nguyên tắc xử trí:

Mở thông bàng quang khi có bí đái
Mở thông bàng quang khi có bí đái

Mổ lấy máu tụ và cầm máu niệu đạo khi có
Mổ lấy máu tụ và cầm máu niệu đạo khi có
máu tụ lớn tầng sinh môn
máu tụ lớn tầng sinh môn

Rạch mở rộng tầng sinh môn khi có viêm tấy

Rạch mở rộng tầng sinh môn khi có viêm tấy
n ớc tiểu tầng sinh môn
n ớc tiểu tầng sinh môn
Nguyên tắc điều trị


Chấn th ơng niệu đạo tr ớc
Chấn th ơng niệu đạo tr ớc
1.
1.
Bệnh nhân đái đ ợc
Bệnh nhân đái đ ợc
2.
2.
Bệnh nhân không đái đ ợc
Bệnh nhân không đái đ ợc
3.
3.
Tr ờng hợp có máu tụ vùng tầng sinh môn lớn
Tr ờng hợp có máu tụ vùng tầng sinh môn lớn
4.
4.
Tr ờng hợp đến muộn có viêm tấy n ớc tiểu TSM
Tr ờng hợp đến muộn có viêm tấy n ớc tiểu TSM
5.
5.
Phẫu thuật phục hồi niệu đạo ngay thi đầu
Phẫu thuật phục hồi niệu đạo ngay thi đầu

Khó phân định gi a tổ chức niệu đạo lành - chấn th ơng

Khó phân định gi a tổ chức niệu đạo lành - chấn th ơng

Ph thu c i u ki n t ng b nh vi n
Ph thu c i u ki n t ng b nh vi n
6.
6.
Phẫu thuật phục hồi niệu đạo thi hai
Phẫu thuật phục hồi niệu đạo thi hai
7.
7.
i u tr di ch ng h p niệu đạo
i u tr di ch ng h p niệu đạo


điều trị cụ thể


ChÊn th ¬ng niÖu ®¹o sau
ChÊn th ¬ng niÖu ®¹o sau
•
Nguyªn nh©n - c¬ chÕ
Nguyªn nh©n - c¬ chÕ


ChÊn th ¬ng niÖu ®¹o sau
ChÊn th ¬ng niÖu ®¹o sau
x
x
quang vì x ¬ng chËu
quang vì x ¬ng chËu

ChÊn th ¬ng niÖu ®¹o sau
ChÊn th ¬ng niÖu ®¹o sau
Ph©n lo¹i tæn th ¬ng GPB
1. V x ng ch u 10% - 20%ỡ ươ ậ
2. Đ t ni u đ o sau: Nứ ệ ạ ® mµng 90%
3. Th ng t n ph i h pươ ổ ố ợ

V bàng quang trong vµ ngoµi phóc m¹cỡ

T n th ng m ch m¸u - th n kinh ti u ổ ươ ạ ầ ể
khung

®a chÊn th ¬ng


Chấn th ơng niệu đạo sau
Chấn th ơng niệu đạo sau

Bệnh c nh chung của vỡ x ơng chậu
Bệnh c nh chung của vỡ x ơng chậu

Sốc vừa và nặng trong 75% tr ờng hợp
Sốc vừa và nặng trong 75% tr ờng hợp

Tụ máu lớn tr ớc bàng quang, sau phúc mạc
Tụ máu lớn tr ớc bàng quang, sau phúc mạc

Phát hi n t ni u o sau

Phát hi n t ni u o sau



Ch y máu niệu đạo
Ch y máu niệu đạo



Bí đái
Bí đái



Máu tụ quanh hậu môn
Máu tụ quanh hậu môn



Thm trực tràng
Thm trực tràng
Biểu hiện lâm sàng


Chấn th ơng niệu đạo sau
Chấn th ơng niệu đạo sau

Chẩn đoán xác định
Chẩn đoán xác định

BN vỡ x ơng chậu, bí đái, rỉ máu miệng sáo
BN vỡ x ơng chậu, bí đái, rỉ máu miệng sáo

đ
đ
ặt sonde niệu đạo
ặt sonde niệu đạo

Chụp niệu đạo bàng quang ng ợc dòng
Chụp niệu đạo bàng quang ng ợc dòng

Soi niệu đạo
Soi niệu đạo

Chẩn đoán phân biệt
Chẩn đoán phân biệt

Vỡ tuyến tiền liệt, đứt niệu đạo tuyến tiền liệt
Vỡ tuyến tiền liệt, đứt niệu đạo tuyến tiền liệt

Vỡ bàng quang ngoài và trong phúc mạc
Vỡ bàng quang ngoài và trong phúc mạc
Chẩn đoán


Chấn th ơng niệu đạo sau
Chấn th ơng niệu đạo sau

Bí đái
Bí đái

Viêm tấy n ớc tiểu vùng tiểu khung, hố ngồi trực tràng, nhiễm trùng
Viêm tấy n ớc tiểu vùng tiểu khung, hố ngồi trực tràng, nhiễm trùng
nhiễm độc
nhiễm độc

Hẹp niệu đạo sau
Hẹp niệu đạo sau

Biến chứng muộn
Biến chứng muộn

Viêm x ơng kéo dài
Viêm x ơng kéo dài

Rò n ớc tiểu
Rò n ớc tiểu

Suy thận
Suy thận
Diễn biến - biến chứng


ChÊn th ¬ng niÖu ®¹o sau
ChÊn th ¬ng niÖu ®¹o sau
X
X
quang hÑp niÖu ®¹o sau
quang hÑp niÖu ®¹o sau

Chấn th ơng niệu đạo sau
Chấn th ơng niệu đạo sau

Hồi sức chống sốc, chống suy hô hấp, tuần hoàn, bất động chi gãy,
Hồi sức chống sốc, chống suy hô hấp, tuần hoàn, bất động chi gãy,
gi m đau
gi m đau

đ
đ
ánh giá đầy đủ th ơng tổn phối hợp v ch nh m c p c u
ánh giá đầy đủ th ơng tổn phối hợp v ch nh m c p c u
c u tinh m ng
c u tinh m ng

Chỉ định mổ cấp cứu cầm máu, th t ng m ch ch u trong khi kh i
Chỉ định mổ cấp cứu cầm máu, th t ng m ch ch u trong khi kh i
máu t sau phúc m c t ng nhanh
máu t sau phúc m c t ng nhanh
Nguyên tắc điều trị toàn thân


Chấn th ơng niệu đạo sau
Chấn th ơng niệu đạo sau

Tr ờng hợp đến sớm
Tr ờng hợp đến sớm

Không đ ợc cố đặt ống thông niệu đạo
Không đ ợc cố đặt ống thông niệu đạo



Bất động bệnh nhân trên ván cứng
Bất động bệnh nhân trên ván cứng



Không đ ợc chọc kim trên x ơng mu khi có bí đái
Không đ ợc chọc kim trên x ơng mu khi có bí đái



Mở thông bàng quang đơn thuần
Mở thông bàng quang đơn thuần



Mở thông bàng quang và đặt ống thông niệu đạo
Mở thông bàng quang và đặt ống thông niệu đạo



Phục hồi l u thông niệu đạo ngay thi đầu
Phục hồi l u thông niệu đạo ngay thi đầu

Phục hồi l u thông niệu đạo thi hai
Phục hồi l u thông niệu đạo thi hai



đ
đ
iều trị di chứng hẹp niệu đạo sau
iều trị di chứng hẹp niệu đạo sau
Thái độ xử trí th ơng tổn niệu đạo sau


Chấn th ơng niệu đạo sau
Chấn th ơng niệu đạo sau

Tr ờng hợp đến muộn, tụ máu sau phúc mạc lan rộng và viêm tấy n ớc
Tr ờng hợp đến muộn, tụ máu sau phúc mạc lan rộng và viêm tấy n ớc
tiểu vùng tiểu khung
tiểu vùng tiểu khung



Dẫn l u bàng quang
Dẫn l u bàng quang



Dẫn l u triệt để ổ máu tụ và n ớc tiểu vùng tiểu khung
Dẫn l u triệt để ổ máu tụ và n ớc tiểu vùng tiểu khung

Kết hợp điều trị tích cực chống nhiễm trùng và chống
Kết hợp điều trị tích cực chống nhiễm trùng và chống
suy thận
suy thận



Phục hồi l u thông niệu đạo thi hai
Phục hồi l u thông niệu đạo thi hai
Thái độ xử trí th ơng tổn niệu đạo sau


Chẩn đoán và đIều trị chấn
Chẩn đoán và đIều trị chấn
th ơng bàng quang
th ơng bàng quang
Ths. Hoàng Long
Bộ MÔN NGOạI - đại học y Hà nội


đại c ơng
đại c ơng

Chấn th ơng bàng quang
Chấn th ơng bàng quang

trong 10 % vỡ x ơng chậu, 10% - 15% CTBK
trong 10 % vỡ x ơng chậu, 10% - 15% CTBK

Biểu hiện lâm sàng của chấn th ơng bàng quang th ờng bị che lấp
Biểu hiện lâm sàng của chấn th ơng bàng quang th ờng bị che lấp

Cần xử trí sớm chấn th ơng bàng quang để tránh các biến chứng nặng
Cần xử trí sớm chấn th ơng bàng quang để tránh các biến chứng nặng
viêm phúc mạc, viêm lan n ớc tiểu, viêm x ơng chậu và các di chứng về
viêm phúc mạc, viêm lan n ớc tiểu, viêm x ơng chậu và các di chứng về
tiểu tiện và sinh dục
tiểu tiện và sinh dục


ChÊn th ¬ng bµng quang
ChÊn th ¬ng bµng quang
•
Sinh lý bÖnh häc
Sinh lý bÖnh häc


ChÊn th ¬ng bµng quang
ChÊn th ¬ng bµng quang
•
Nguyªn nh©n - c¬ chÕ
Nguyªn nh©n - c¬ chÕ