Bài giảng Tư tưởng Hồ Chí Minh Chương IV - Lê Văn Bát

CHƯƠNG IV
Tư tưởng Hồ Chí Minh về Đảng Cộng
sản Việt Nam
BỐ CỤC BÀI GIẢNG
I.QUAN NIỆM CỦA HCM VỀ VAI TRÒ VÀ BẢN
I.QUAN NIỆM CỦA HCM VỀ VAI TRÒ VÀ BẢN
CHẤT CỦA
CHẤT CỦA
Đ
Đ
ẢNG ĐCSVN
ẢNG ĐCSVN


III. KẾT LUẬN
II.TƯ TƯỞNG HỒ CHÍ MINH VỀ XÂY DỰNG
II.TƯ TƯỞNG HỒ CHÍ MINH VỀ XÂY DỰNG
Đ
Đ
ẢNG
ẢNG
CỘNG SẢN VIỆT NAM TRONG SẠCH VỮNG
CỘNG SẢN VIỆT NAM TRONG SẠCH VỮNG
MẠNH
MẠNH
Vị thế của Hồ Chí Minh đối với Đảng ta
•
Là người cộng sản đầu tiên của Việt Nam
•
Là một cán bộ của Quốc tế Cộng sản
•

Là người sáng lập Đảng ta
•
Là lãnh tụ của Đảng ta từ trước khi được bầu
là Chủ tịch Đảng
•
Bản thân Người là một nhà tư tưởng lớn
BỠA CUỐN Đ
BỠA CUỐN Đ
Ư
Ư
ỜNG CỎCH MỆNH
ỜNG CỎCH MỆNH
(1927)
(1927)
“Cách mệnh trước hết phải có cái gì ?
Trước hết phải có đảng cách mệnh, để
trong thì vận động và tổ chức dân chúng,
ngoài thì liên lạc với dân tộc bị áp bức và vô
sản giai cấp mọi nơi. Đảng có vững cách
mệnh mới thành công, cũng như người cầm
lái có vững thuyền mới chạy”. HCM toµn t¹p. TËp2. Tr267-268
“Cách mệnh trước hết phải có cái gì ?
Trước hết phải có đảng cách mệnh, để
trong thì vận động và tổ chức dân chúng,
ngoài thì liên lạc với dân tộc bị áp bức và vô
sản giai cấp mọi nơi. Đảng có vững cách
mệnh mới thành công, cũng như người cầm
lái có vững thuyền mới chạy”. HCM toµn t¹p. TËp2. Tr267-268
Cần có sự lãnh đạo của một đảng cách mạng
chân chính của giai cấp công nhân, toàn tâm

toàn ý phục vụ nhân dân. Chỉ có sự lãnh đạo
của một đảng biết vận dụng một cách sáng tạo
chủ nghĩa Mác - Lênin vào điều kiện cụ thể của
nước mình thì mới có thể đưa cách mạng giải
phóng dân tộc đến thắng lợi và cách mạng xã
hội chủ nghĩa đến thành công (TËp 12 tr 303)
Cần có sự lãnh đạo của một đảng cách mạng
chân chính của giai cấp công nhân, toàn tâm
toàn ý phục vụ nhân dân. Chỉ có sự lãnh đạo
của một đảng biết vận dụng một cách sáng tạo
chủ nghĩa Mác - Lênin vào điều kiện cụ thể của
nước mình thì mới có thể đưa cách mạng giải
phóng dân tộc đến thắng lợi và cách mạng xã
hội chủ nghĩa đến thành công (TËp 12 tr 303)
1 - Về sự ra đời của Đảng cộng sản Việt Nam
a) Cách mạng tr
a) Cách mạng tr
ư
ư
ớc hết cần có Đảng
ớc hết cần có Đảng
I.QUAN NIỆM CỦA HỒ CHÍ MINH VỀ VAI TRÒ VÀ BẢN
I.QUAN NIỆM CỦA HỒ CHÍ MINH VỀ VAI TRÒ VÀ BẢN
CHẤT CỦA
CHẤT CỦA
Đ
Đ
ẢNG
ẢNG
Sự ra đời và việc Đảng lãnh đạo là từ yêu cầu CM của quần chúng

Về lý luận:
Về lý luận:
Đ
Đ
ư
ư
a yếu tố tự giác vào phong trào công nhân. Là bộ
a yếu tố tự giác vào phong trào công nhân. Là bộ
tham m
tham m
ư
ư
u chiến
u chiến
đ
đ
ấu của giai cấp. Giải quyết vấn
ấu của giai cấp. Giải quyết vấn
đ
đ
ề lý luận cho
ề lý luận cho
phong trào vụ sản
phong trào vụ sản
Kinh nghiệm của
Kinh nghiệm của
cách mạng thế
cách mạng thế
giới
giới

Kinh
Kinh
nghiệm
nghiệm
của cách
của cách
mạng Việt
mạng Việt
Nam
Nam
Cách mệnh Nga dạy cho chúng ta rằng muốn cách
mệnh thành công thì phải lấy dân chúng (công
nông) làm gốc, phải có Đảng vững bền,
Dân khổ quá hay làm bạo động, như dân An Nam ở Trung Kỳ kháng
thuế, Hà Thành đầu độc, Nam Kỳ phá khám; không có chủ nghĩa,
không có kế hoạch, đến nỗi thất bại mãi. Vậy cách mệnh phải
giảng giải lý luận và chủ nghĩa cho dân hiểu.
Dân thường chia rẽ) phái này bọn kia, như dân ta người Nam thì
nghi người Trung, người Trung thì khinh người Bắc, nên nỗi yếu sức
đi, như đũa mỗi chiếc mỗi nơi. Vậy nên sức cách mệnh phải
tập trung, muốn tập trung phải có đảng cách mệnh.
b -


Đảng ta là sự kết hợp chủ nghĩa Mac – Lênin với
Đảng ta là sự kết hợp chủ nghĩa Mac – Lênin với
phong trào công nhân và phong trào yêu nước
phong trào công nhân và phong trào yêu nước

b -


Đảng ta là sự kết hợp chủ nghĩa Mac – Lênin với
Đảng ta là sự kết hợp chủ nghĩa Mac – Lênin với
phong trào công nhân và phong trào yêu nước
phong trào công nhân và phong trào yêu nước


Là sự khái quát từ thực tiễn, là sự sáng tạo
của Bác
Là sự khái quát từ thực tiễn, là sự sáng tạo
của Bác
CN Mac – Lênin là yếu tố quyết định nhất;
quyết định tính khoa học và cách mạng của
Đảng; Phong trào công nhân là “cốt vật chất”
để tiếp thu chủ nghĩa Mac – Lênin.
CN Mac – Lênin là yếu tố quyết định nhất;
quyết định tính khoa học và cách mạng của
Đảng; Phong trào công nhân là “cốt vật chất”
để tiếp thu chủ nghĩa Mac – Lênin.
Vì sao Bác thêm yếu tố phong trào yêu nước
Vì sao Bác thêm yếu tố phong trào yêu nước
1 - Về sự ra đời của Đảng cộng sản Việt Nam
a - Cách mạng tr
a - Cách mạng tr
ư
ư
ớc hết cần có Đảng
ớc hết cần có Đảng

Phát huy được yếu tố
tích cực của phong
trào nông dân lực
lượng xã hội chiếm
95% dân số
Phát huy được vai
trò của tầng lớp tiểu
tư sản trí thức
Yêu nước là yếu tố
trường tồn, là truyền
thống quý, càng mạnh
mẽ khi bị giặc ngoại
xâm. Ở Việt Nam
phong trào công nhân
và phong trào yêu
nước không mâu
thuẫn mà thống nhất
với nhau
- Tính đúng đắn của việc thêm yếu tố
phong trào yêu nước


-
-
Ta thấy sự gắn bó hữu cơ giữa vấn đề giai cấp và vấn
Ta thấy sự gắn bó hữu cơ giữa vấn đề giai cấp và vấn
đề dân tộc trong tư tưởng Hồ Chí Minh
đề dân tộc trong tư tưởng Hồ Chí Minh

-
-
Là cơ sở xây dựng và thực hiện chiến lược đại đoàn kết
Là cơ sở xây dựng và thực hiện chiến lược đại đoàn kết
•
Giảng giải lý luận và chủ nghĩa cho
dân hiểu, làm cho dân giác ngộ.
•
Sức cách mạng tập trung.
•
Ngoài thì liên lạc với dân tộc bị áp
bức và vô sản giai cấp mọi nơi
2 – Vai trò của Đảng Cộng sản Việt Nam
a) Lựa chọn con đường CM, xác định chiến
lược và sách lược, phương pháp CM đúng.
–
Chọn con đường cách mạng đúng đắn cho dân tộc
–
Xác định chiến lược, sách lược cách mạng đúng đắn
– Xác định phương pháp cách mạng
b) Tổ chức đoàn kết, tập hợp lực lượng cách
mạng
- Tổ chức đoàn kết, tập hợp lực lượng cách mạng
trong nước
-
Đoàn kết các lực lượng cách mạng quốc tế
a) Lựa chọn con đường CM, xác định chiến
lược và sách lược, phương pháp CM
đúng.
b) Tổ chức đoàn kết, tập hợp lực lượng cách

mạng
c) Vai trò tiên phong gương mẫu
- Tính tiên phong gương mẫu của đảng viên
- Khả năng thu hút, tập hợp quần chúng của cán bộ
đảng viên
- Tính tiên phong của tổ chức Đảng
Sỏch lược vắn tắt
Sỏch lược vắn tắt
“các cô các chú phải nhận rõ mình là giai cấp
công nhân lãnh đạo nông dân”.
Bài nói tại hội nghị nông vận và dân vận toàn quốc 1952
3 – Bản chất của Đảng Cộng sản Việt Nam
3 – Bản chất của Đảng Cộng sản Việt Nam
Ch
Ch
ươ
ươ
ng trình tóm tắt
ng trình tóm tắt
Lời kêu gọi
Lời kêu gọi
Mục
tiêu lý
tưởng
của
Đảng
Mục
tiêu lý
tưởng
của

Đảng
Về mục đích: Đảng Lao động Việt Nam đoàn kết
và lãnh đạo toàn dân kháng chiến cho đến thắng lợi
hoàn toàn, tranh lại thống nhất và độc lập hoàn
toàn; lãnh đạo toàn dân thực hiện dân chủ mới, xây
dựng điều kiện để tiến đến chủ nghĩa xã hội.
3 – Bản chất của Đảng cộng sản Việt Nam
3 – Bản chất của Đảng cộng sản Việt Nam
Đảng CSVN mang bản chất giai cấp công nhân
Toàn tập, Tập.3, tr.3
Toàn tập, Tập.3, tr.3
Nền
tảng
tư
tưởng
lý
luận
của
Đảng
Nền
tảng
tư
tưởng
lý
luận
của
Đảng
Về lý luận: Đảng Lao động Việt Nam theo
chủ nghĩa Mác - Lênin.
3 – Bản chất của Đảng cộng sản Việt Nam

3 – Bản chất của Đảng cộng sản Việt Nam
Đảng CSVN mang bản chất giai cấp công nhân
Toàn tập, Tập.3, tr.3
Toàn tập, Tập.3, tr.3
Nguyên
tắc tổ
chức
cơ bản
của
Đảng
Nguyên
tắc tổ
chức
cơ bản
của
Đảng
Về tổ chức: Đảng Lao động Việt Nam theo
chế độ dân chủ tập trung.
3 – Bản chất của Đảng cộng sản Việt Nam
3 – Bản chất của Đảng cộng sản Việt Nam
Về kỷ luật: Đảng phải có kỷ luật sắt đồng
thời là kỷ luật tự giác.
Về luật phát triển: Đảng dùng lối tự phê
bình, phê bình
Đảng CSVN mang bản chất giai cấp công nhân
“Đảng ta là đảng của giai cấp, đồng thời
cũng là của dõn tộc, khụng thiờn tư thiờn
vị”. (Tập 10 tr 467)
“Đảng ta là đảng của giai cấp, đồng thời
cũng là của dõn tộc, khụng thiờn tư thiờn

vị”. (Tập 10 tr 467)
3 – Bản chất của Đảng cộng sản Việt Nam
3 – Bản chất của Đảng cộng sản Việt Nam
Quá
trình ra
đời và
trưởng
thành
của
Đảng ta
Quá
trình ra
đời và
trưởng
thành
của
Đảng ta
Đảng kết nạp vào
Đảng những người
ưu tú trong giai cấp
công nhân, nông
dân, trí thức và các
thành phần khác,
có giác ngộ cách
mạng và được rèn
luyện thử thách
trong đấu tranh
cách mạng
Đảng kết nạp vào
Đảng những người

ưu tú trong giai cấp
công nhân, nông
dân, trí thức và các
thành phần khác,
có giác ngộ cách
mạng và được rèn
luyện thử thách
trong đấu tranh
cách mạng
Mục đích
phấn đấu
của Đảng
là phù hợp
với mục
đích đấu
tranh của
nhân dân,
và dân tộc

Mục đích
phấn đấu
của Đảng
là phù hợp
với mục
đích đấu
tranh của
nhân dân,
và dân tộc

Tạo

điều
kiện
đoàn
kết
toàn
dân
dưới
ngọn
cờ
của
Đảng
Tạo
điều
kiện
đoàn
kết
toàn
dân
dưới
ngọn
cờ
của
Đảng

Phản ánh
Phản ánh

Phản ánh
Phản ánh
Chuẩn bị ĐH 2 Bác nói với Hội nghị TW: “Đó là điều cần thiết, bởi

vì có thế mới tập hợp được tất cả các phần tử
tiên tiến trong công nông trí thức vào Đảng…dễ
kêu gọi dân tộc hơn vì ta đang cần đoàn kết
rộng rãi các tầng lớp” Biên niên tiểu sử (Tập 4; tr426)
Chuẩn bị ĐH 2 Bác nói với Hội nghị TW: “Đó là điều cần thiết, bởi
vì có thế mới tập hợp được tất cả các phần tử
tiên tiến trong công nông trí thức vào Đảng…dễ
kêu gọi dân tộc hơn vì ta đang cần đoàn kết
rộng rãi các tầng lớp” Biên niên tiểu sử (Tập 4; tr426)
4 – Quan niệm về Đảng Cộng sản VN cầm quyền
4 – Quan niệm về Đảng Cộng sản VN cầm quyền
“Đảng ta là một Đảng cầm quyền”
Là một tư tưởng có từ rất sớm
- Từ 1920 Người đã khẳng định nhân dân phải giành lấy
chủ quyền.
- Phải xây dựng một Đảng cách mệnh để lãnh đạo nhân
dân giành chính quyền (Đường cách mệnh)
- Giành độc lập dân tộc (giành được chính quyền) để
xây dựng chủ nghĩa xã hội
- Lãnh đạo nhân dân giành lấy chính quyền Đảng ta
thực sự trở thành đảng cầm quyền
Từ 1945 Đảng ta đã là đảng cầm quyền


Quan niệm về Đảng Cộng sản cầm quyền
Quan niệm về Đảng Cộng sản cầm quyền
Có công lớn trong việc đề ra học thuyết về
Có công lớn trong việc đề ra học thuyết về
Đảng cầm quyền
Đảng cầm quyền

(Nhưng chỉ khoảng 6 năm 1918-1923)
(Nhưng chỉ khoảng 6 năm 1918-1923)
24 năm với cương vị Chủ tịch Nước, là lãnh tụ và là
24 năm với cương vị Chủ tịch Nước, là lãnh tụ và là
Chủ tịch Đảng ta
Chủ tịch Đảng ta
4 – Quan niệm về Đảng cộng sản VN cầm quyền
4 – Quan niệm về Đảng cộng sản VN cầm quyền
a) Đảng
lãnh
đạo
toàn
diện
mọi
mặt đời
sống
xã hội
a) Đảng
lãnh
đạo
toàn
diện
mọi
mặt đời
sống
xã hội
Đảng phải quan tâm giải quyết những việc chi tiết
Đảng phải quan tâm giải quyết những việc chi tiết

cụ thể nhất của
cụ thể nhất của
đ
đ
ời sống xã hội
ời sống xã hội
Nhiệm vụ của Đảng khó kh
Nhiệm vụ của Đảng khó kh
ă
ă
n, phức tạp, to lớn
n, phức tạp, to lớn
h
h
ơ
ơ
n
n
Đòi hỏi n
Đòi hỏi n
ă
ă
ng lực trí tuệ của Đảng cao h
ng lực trí tuệ của Đảng cao h
ơ
ơ
n
n
4 – Quan niệm về Đảng cộng sản VN cầm quyền
4 – Quan niệm về Đảng cộng sản VN cầm quyền

b)
Đảng
cầm
quyền
dân là
chủ
b)
Đảng
cầm
quyền
dân là
chủ
Ng
Ng
ư
ư
ời
ời
đ
đ
ánh giá cao vai trò của dân
ánh giá cao vai trò của dân
Ng
Ng
ư
ư
ời xác
ời xác
đ
đ

ịnh rõ trách nhiệm của Đảng
ịnh rõ trách nhiệm của Đảng
đ
đ
ối với dân
ối với dân
- Dân là quý nhất là quan trọng h
- Dân là quý nhất là quan trọng h
ơ
ơ
n hết
n hết
- Dân là gốc là nền tảng của cỏch mạng
- Dân là gốc là nền tảng của cỏch mạng
- Dân là chủ mọi quyền hành lực lượng
- Dân là chủ mọi quyền hành lực lượng
đều ở dõn
đều ở dõn
-


CM là sự nghiệp của dân, dõn cần Đảng
CM là sự nghiệp của dân, dõn cần Đảng
dẫn đường
dẫn đường
- “ Biết ý kiến của d
- “ Biết ý kiến của d
©
©
n chúng”

n chúng”
- “ Học d
- “ Học d
©
©
n chúng”
n chúng”
- “ Nâng cao d
- “ Nâng cao d
©
©
n chúng”
n chúng”
4 – Quan niệm về Đảng cộng sản VN cầm quyền
4 – Quan niệm về Đảng cộng sản VN cầm quyền
c) Cán bộ
Đảng
viên vừa
là người
lãnh đạo
vừa là
đày tớ
trung
thành
của dân
c) Cán bộ
Đảng
viên vừa
là người
lãnh đạo

vừa là
đày tớ
trung
thành
của dân
-


Một số lớn cỏn bộ đảng viờn được giao nhiệm
Một số lớn cỏn bộ đảng viờn được giao nhiệm
vụ trong bộ mỏy quyền lực cú quan hệ đến
vụ trong bộ mỏy quyền lực cú quan hệ đến
quyền lực quyền lợi. Họ khụng được phộp xa
quyền lực quyền lợi. Họ khụng được phộp xa
rời mục tiờu lý tưởng của Đảng là phục vụ nhõn
rời mục tiờu lý tưởng của Đảng là phục vụ nhõn
dõn. Họ phải xứng đỏng là cụng bộc của dõn,
dõn. Họ phải xứng đỏng là cụng bộc của dõn,
là đày tớ trung thành của dõn
là đày tớ trung thành của dõn
Trích bài “Chính phủ là công bộc của dân” 19/9/1945
II.TƯ TƯỞNG HỒ CHÍ MINH VỀ XÂY DỰNG
II.TƯ TƯỞNG HỒ CHÍ MINH VỀ XÂY DỰNG
Đ
Đ
ẢNG CỘNG
ẢNG CỘNG
SẢN VIỆT NAM TRONG SẠCH VỮNG MẠNH
SẢN VIỆT NAM TRONG SẠCH VỮNG MẠNH
1.Xây dựng Đảng

1.Xây dựng Đảng
- Quy luật tồn tại và phát triển Đảng
- Quy luật tồn tại và phát triển Đảng
a) Phải thường xuyên xây dựng và chỉnh đốn Đảng
a) Phải thường xuyên xây dựng và chỉnh đốn Đảng
b)
b)
Quan điểm chỉ đạo xây dựng Đảng
Quan điểm chỉ đạo xây dựng Đảng
trong sạch,
trong sạch,


vững mạnh
vững mạnh
1.Xây dựng Đảng- Quy luật tồn tại và phát triển Đảng
1.Xây dựng Đảng- Quy luật tồn tại và phát triển Đảng
a) Phải thường xuyên xây dựng và chỉnh đốn Đảng
a) Phải thường xuyên xây dựng và chỉnh đốn Đảng
Đảng có vững cách mệnh mới thành
công, cũng như người cầm lái có vững
thuyền mới chạy.(2;267)
Đảng cầm quyền điều mấu chốt nhất
đảm bảo cho cách mạng thắng lợi là
vai trò lãnh đạo của Đảng
1.Xây dựng Đảng- Quy luật tồn tại và phát triển Đảng
1.Xây dựng Đảng- Quy luật tồn tại và phát triển Đảng
b) Quan điểm chỉ đạo xây dựng Đảng trong sạch,
b) Quan điểm chỉ đạo xây dựng Đảng trong sạch,

vững mạnh
vững mạnh
Xây dựng Đảng ngang tầm với đòi hỏi
của nhiệm vụ chính trị.
Trước hết là nâng cao năng lực hoạch
định đường lối
Hai là : nâng cao năng lực tổ chức
thực hiện đường lối
Ba là: xây dựng đội ngũ cán bộ đảng
viên đủ tư cách đủ tiêu chuẩn là người
lãnh đạo và là đày tớ thật trung thành
của dân
“Tôi vừa nhận được một tin tức làm cho tôi rất cảm động và sung sướng. Đó
là tin Quốc hội có ý định tặng cho tôi Huân chương Sao vàng, Huân chương cao
quý nhất của nước ta. Tôi xin tỏ lòng biết ơn Quốc hội.
Nhưng tôi xin Quốc hội cho phép tôi chưa nhận Huân chương ấy. Vì sao? Vì
Huân chương là để tặng thưởng người có công huân; nhưng tôi tự xét chưa có
công huân xứng đáng với sự tặng thưởng cao quý của Quốc hội.
Tiếp đó Bác nói tới: Tổ quốc ta hiện đang tạm bị chia cắt làm đôi. Miền Bắc
đang xây dựng chủ nghĩa xã hội. Miền Nam đang anh dũng chống Mỹ Diệm. Miền
Nam thật là xứng đáng với danh hiệu "Thành đồng của Tổ quốc" và xứng đáng
được tặng Huân chương cao quý nhất.
Vì những lẽ đó, tôi xin Quốc hội đồng ý thế này:
Chờ đến ngày miền Nam hoàn toàn giải phóng, Tổ quốc hoà bình thống nhất,
Bắc - Nam sum họp một nhà, Quốc hội sẽ cho phép đồng bào miền Nam trao cho
tôi Huân chương cao quý. Như vậy thì toàn dân ta sẽ sung sướng, vui mừng.”
8/5/1963 Bác nói trước Kỳ họp thứ VI của Quốc hội khoá II