Tổ chức hạch toán lao động, tiền lương, bảo hiểm xã hội ở công ty TNHH Trị an

GVHD: Khóa luận tốt nghiệp
Lời Cám ơn
Qua 04 tháng thực tế tại Công ty Trò an, em đã thu thập được
nhiều điều bổ ích. Cụ thể những điều đó đã được thể hiện qua quyễn khóa
luận này.
Song trên kết quả đạt được là lòng biết ơn sâu sắc của em đối
với các thầy cô ở trường Đại học Kinh tế, khoa kế toán doanh nghiệp, đặc
biệt là sự hướng dẫn tận tình của giáo viên hướng dẫn th đã hướng dẫn em
hòan thành khóa luận tốt nghiệp, cùng với sự giúp đỡ chỉ dẫn tận tình của
cô, chú, anh chò trong phòng Kế toán - Tài vụ, phòng Tổ chức – hành chính
cũng như toàn thể Cô chú,Anh chò trong Công ty.
Với thời gian thực tế ngắn ngủi, cùng với kiến thức còn hạn chế.
Mặc dù được sự quan tâm và giúp đỡ nhiệt tình của tất cả mọi người, song
khóa luận vẫn không tránh khỏi điều thiếu sót. Kính mong sự chỉ dạy và
góp ý của tất cả Thầy cô cùng cô chú, Anh chò cùng các bạn đọc.
Em xin chân thành cám ơn.
Sinh viên thực tập
SVTH: Đỗ Minh Trung 98TC3 Trang 1
GVHD: Khóa luận tốt nghiệp
NHẬN XÉT CỦA CÔNG TY
..........................................................................................................
..........................................................................................................
..........................................................................................................
..........................................................................................................
..........................................................................................................
..........................................................................................................
..........................................................................................................
..........................................................................................................
..........................................................................................................
..........................................................................................................
..........................................................................................................

..........................................................................................................
..........................................................................................................
..........................................................................................................
..........................................................................................................
..........................................................................................................
..........................................................................................................
..........................................................................................................
..........................................................................................................
..........................................................................................................
..........................................................................................................
..........................................................................................................
..........................................................................................................
..........................................................................................................
..........................................................................................................
..........................................................................................................
..........................................................................................................
SVTH: Đỗ Minh Trung 98TC3 Trang 2
GVHD: Khóa luận tốt nghiệp
NHẬN XÉT CỦA GIÁO VIÊN HƯỚNG
DẪN.
..........................................................................................................
..........................................................................................................
..........................................................................................................
..........................................................................................................
..........................................................................................................
..........................................................................................................
..........................................................................................................
..........................................................................................................
..........................................................................................................
..........................................................................................................

..........................................................................................................
..........................................................................................................
..........................................................................................................
..........................................................................................................
..........................................................................................................
..........................................................................................................
..........................................................................................................
..........................................................................................................
..........................................................................................................
..........................................................................................................
..........................................................................................................
..........................................................................................................
..........................................................................................................
..........................................................................................................
..........................................................................................................
..........................................................................................................
SVTH: Đỗ Minh Trung 98TC3 Trang 3
GVHD: Khóa luận tốt nghiệp
Mục lục
PHẦN MỞ ĐẦU : LÝ DO CHỌN ĐỀ TÀI........................................................ 5
PHẦN I : GIỚI THIỆU KHÁI QUÁT VỀ CÔNG TY TNHH TRỊ AN
I/ Lòch sử hình thành và phát triễn..............................................................8
II/ Đặc điểm cơ bản của Công ty, thuận lợi và khó khăn..........................9
III/ Tổ chức quản lý................................................................................... 9
IV/ Quy trình công nghệ ...........................................................................11
V/ Tổ chức công tác kế toán.....................................................................12
PHẦN II : MỘT SỐ VẤN ĐE ÀLÝ LUẬN VỀ HẠCH TOÁN
LAO ĐỘNG TIỀN LƯƠNG – BẢO HIỂM XÃ HỘI
I/ Ý nghóa của l.động tiền lương trong sản xuất kinh doanh ...........17
II/ Hạch toán lao động......................................................................18

III/ Nguyên tắc tổ chức tiền lương trong xí nghiệp sản xuất............19
IV/ Quỹ lương và các hình thức lương..............................................22
V/ Quỹ Bảo hiểm xã hội..................................................................32
VI/ Nhiệm vụ của kế toán lao động tiền lương và BHXH................34
VII/ Hạch toán chi tiết lao động tiền lương và BHXH.....................35
VIII/ Hạch toán tổng hợp..................................................................43
PHẦN III : TÌNH HÌNH HẠCH TOÁN LAO ĐỘNG TIỀN LƯƠNG
VÀ BẢO HIỂM XÃ HỘI TẠI CÔNG TY TNHH TRỊ AN
I/ Hạch toán lao động........................................................................54
II/ Hạch toán tiền lương....................................................................56
A.Trình tự xây dựng đơn giá tiền lương.....................................56
B. Cách tính lương.......................................................................61
III/ Hạch toán BHXH, BHYT, KPCĐ...............................................71
A. Cách tính BHXH.....................................................................71
B. Cách tính BHYT.....................................................................71
C. Cách tính KPCĐ.....................................................................72
IV/ Hạch toán tổng hợp....................................................................72
PHẦN IV : NHẬN XÉT VÀ KIẾN NGHỊ........................................................84
KẾT LUẬN ......................................................................................................86
TÀI LIỆU THAM KHẢO.................................................................................87
SVTH: Đỗ Minh Trung 98TC3 Trang 4
Trang
GVHD: Khóa luận tốt nghiệp
LỜI MỞ ĐẦU
Lý Do Chọn Đề Tài
Trước sự phát triển mạnh mẽ của nền kinh tế nhiều thành phần ở
nước ta hiện nay, tiền lương và đời sống là một trong những vấn đề đang
được quan tâm hàng đầu, bởi chính nó là nguồn thu nhập chủ yếu đảm bảo
đời sống vật chất và tinh thần cho người lao động .
Đối với xã hội, tiền lương thể hiện quá trình phân phối và phân

phối lại tổng sản phẩm xã hội. Nếu người lao động có cuộc sống ổn đònh
từ nguồn thu nhập chân chính thì đời sống văn hóa, tinh thần sẽ lành mạnh,
an ninh trật tự được đảm bảo .
Đối với doanh nghiệp, tiền lương là đòn bẩy kích thích tăng năng
suất lao động, là yếu tố quan trọng trong chiến lược cạnh tranh của Doanh
nghiệp, quyết đònh chất lượng sản phẩm, tạo thế đứng vững chắc cho doanh
nghiệp trong nền kinh tế thò trường .
Riêng đối với người lao động, tiền lương là phương tiện quan
trọng khuyến khích động viên họ hăng hái sản xuất, tăng thêm sự quan tâm
sáng tạo của người lao động về thành quả lao động mà họ làm ra .
Hiện nay Nhà nước đã thể chế hóa chính sách tiền lương (tiền
công) làm cơ sở cho Doanh nghiệp ký kết hợp đồng lao động, thực hiện các
chế độ BHXH, BHYT đối với người lao động , thực hiện hạch toán và
tranh chấp lao động . Tuy nhiên cơ chế tiền lương (tiền công) và thu nhập
trong các doanh nghiệp vẫn còn một số tồn tại và vướng mắc như chính
sách của nhà nước ban hành chưa đầy đủ, đồng bộ, nhiều nội dung hướng
dẫn chưa cụ thể hoặc chưa phù hợp với đặc điểm hoạt động sản xuất, kinh
doanh các khu vực này cho nên việc tổ chức thực hiện gặp nhiều khó
khăn, tác dụng bò hạn chế, lợi ích chính đáng của người lao động ở một số
doanh nghiệp không được coi trọng vàbảo vệ kòp thời dẫn đến xảy ra nhiều
vụ tranh chấp lao động. Ngoài những vướng mắc về tiền lương tối thiểu,
thang lương, bảng lương thì vấn đề xác đònh chi phí tiền lương , tiền công
để tính thuế thu nhập đang có vướng mắc, giữa các đòa phương có quy đònh
SVTH: Đỗ Minh Trung 98TC3 Trang 5
GVHD: Khóa luận tốt nghiệp
khác nhau. Mặt khác mức quy đònh suất miễn thu thường thấp hơn 30 –
50% ( có nơi tới 100% ) so với mức chi phí thực tế mà doanh nhgiệp trả
cho người lao động , phần chênh lệch này được xác đònh là phần thu nhập
chòu thuế mà chủ doanh nghiệp phải chòu, do đó ảnh hưởng nhiều đến hoạt
động sản xuất kinh doanh của doanh nghiệp.

Từ những vấn đề trên một câu hỏi được đặt ra làm thế nào để
đảm bảo thu nhập của người lao động , để khuyến khích người lao động có
ý thức trách nhiệm hơn trong việc nâng cao chất lượng sản phẩm và có khả
năng làm giàu trên mức thu nhập của mình. Đây là vấn đề đang được quan
tâm hàng đầu của Công ty TNHH Trò an nói riêng và của các doanh nghiệp
nói chung. Bên cạnh đó, song song với tiền lương là việc làm sao có thể
quản lý lao động một cách chặt chẽ, tuyển dụng và sử dụng lao động như
thế nào cho hợp lý để đáp ứng được kế hoạch sản xuất cũng là một trọng
tâm mà công ty đang giải quyết.
Với kiến thức còn hạn hẹp và khả năng còn hạn chế cũng như
thời gian học tập tương đối ngắn, nên trong cuốn đề tài tốt nghiệp “
Tồ
chức hạch toán lao động , tiền lương , BHXH ở Công ty TNHH Trò an
” của
mình, tôi không trình bày tất cả những vấn đề có liên quan đến công tác tổ
chức lương tại công ty mà chỉ đề cập đến một số vần đề chủ yếu với mong
muốn có thể đóng góp một phần nhỏ vào việc hoàn thiện công tác tổ chức
lao động - tiền lương- bảo hiểm xã hội tại công ty.
SVTH: Đỗ Minh Trung 98TC3 Trang 6
GVHD: Khóa luận tốt nghiệp
PHẦN I
GIỚI THIỆU KHÁI QUÁT VỀ
CÔNG TY
TNHH TRỊ AN
SVTH: Đỗ Minh Trung 98TC3 Trang 7
GVHD: Khóa luận tốt nghiệp
I/ Lòch sử hình thành và phát triển :
Trong những năm từ 1978 – 1990 trên đòa bàn Huyện Vónh cửu
hình thành một số Doanh nghiệp nhà nước như : Công ty Thương nghiệp
Huyện Vónh cửu, Công ty Xuất nhập khẩu, công ty nông sản thực phẩm và

Công ty Thương nghiệp tổng hợp Trò an (Phục vụ cho Công trình thủy
điện Trò an). Những năm đầu thập niên 90 hàng loạt các doanh nghiệp cấp
huyện trên toàn quốc phải chòu chung số phận thua lỗ, giải thể, xác nhập,
thì công ty Thương nghiệp, công ty xuất nhập khẩu, công ty nông sản thực
phẩm của Huyện Vónh cửu phải nhập về công ty thương nghiệp Trò An.
Tuy nhiên sự xác nhập trên chỉ là giải pháp tình thế để giảm bớt
lực lượng lao động nhưng lại tăng tài sản cố đònh đã lạc hậu không phát
huy tác dụng, tăng hàng tồn kho dư thừa, tăng công nợ… cho nên giải pháp
này vốn không đạt hiệu quả, đầu năm 1992 Công ty Thương nghiệp Trò An
lại xác nhập về Công ty thương nghiệp Thống Nhất là doanh nghiệp trực
thuộc Sở thương nghiệp Tỉnh Đồng Nai đóng trên đòa bàn Huyện Thống
Nhất. Cuối năm 1994 đến lượt công ty thương nghiệp Thống Nhất kinh
doanh thua lỗ phải giải thể .
Trước tình hình trên để quản lý và phát huy hiệu quả một số cơ
sở vật chất mà công ty thương nghiệp tổng hợp Trò An đã bàn giao về công
ty thương nghiệp Thống Nhất, được sự chấp thuận của Sở thương mại – Du
lòch , Sở Tài chính – Vật giá, UBND Huyện Vónh cửu và UBND Tỉnh Đồng
Nai, Huyện ủy Vónh cửu đã nhận một số cơ sở vật chất đã bàn giao trước
đây trở về để thành lập Công ty Trò An ( đơn vò làm kinh tế Đảng )
Công ty Trò an được UBND Tỉnh Đồng Nai theo giấy phép thành
lập số 006077 GP/TLDN 02 ngày 05/12/1995 với chức năng chủ yếu là kinh
doanh xăng dầu, vật tư nông nghiệp, bách hóa tổng hợp và đến năm 1998
bổ sung thêm một số ngành nghề là khai thác đất, cát, đá, sỏi, sản xuất
gạch xây dựng.
Thực hiện Chỉ thò 51 của Ban Chấp hành TW Đảng về việc
chuyển giao các doanh nghiệp Đảng do Đảng bộ cấp Huyện, quận quản lý
SVTH: Đỗ Minh Trung 98TC3 Trang 8
GVHD: Khóa luận tốt nghiệp
về Ban tài chánh quản trò Tỉnh ủy, Thành ủy quản lý từ ngày 01/01/1998
Công ty Trò An chuyển cấp quản lý từ Huyện ủy Vónh cửu về Ban tài

chánh quản trò Tỉnh ủy Đồng Nai.
Có trụ sở chính tại Khu phố 5 – Thò Trấn Vónh an _ huyện Vónh
cửu – Đồng Nai.
II/ Đặc điểm cơ bản của Công ty, thuận lợi và khó
khăn :
Là đơn vò đóng trên đòa bàn huyện miền núi nên công ty tận dụng
hết nguồn lực để khai thác tài nguyên cung cấp vật liệu xây dựng cho đòa
bàn và khu vực. Tuy nhiên, như đã nêu trên là đơn vò chuyển giao từ Công
ty Thương nghiệp nên vốn chủ yếu là tài sản cố đònh đã cũ kỷ, hư hỏng,
việc khai thác tài nguyên cần phải đầu tư vốn, máy móc thiết bò cho nên
Công ty đang gặp khó khăn về vốn.
III/ Tổ chức quản lý :
Khối văn phòng
Ban Giám đốc :
Gồm 01 giám đốc và 01 phó giám đốc
Phòng kinh doanh :
- Giúp cho giám đốc về mặt phương án sản xuất , theo dõi tình
hình tiêu thụ sản phẩm, theo dõi hợp đồng kinh tế, thống kê sản lượng sản
xuất, nhập xuất tồn kho vật tư của toàn Công ty.
- Phòng kinh doanh gồm 05 người trong đó : 01 phụ trách và 04
nhân viên.
c. Phòng tổ chức lao động tiền lương :
SVTH: Đỗ Minh Trung 98TC3 Trang 9
GVHD: Khóa luận tốt nghiệp
- Giúp giám đốc theo dõi tình hình biến động lao động , tổ chức
cán bộ , lập đònh mức lao động, đơn giá tiền lương, tính và phân phối tiền
lương cho toàn cán bộ CNV trong toàn công ty
- Phòng tổ chức Lao động – tiền lương gồm có 02 người : 01 phụ
trách và 01 nhân viên
d. Phòng Kế toán – Tài vụ :

- Hình thức tổ chức bộ máy kế toán của Công ty theo hình thức
kế toán tập trung
- Toàn bộ công việc kế toán được tập trung xử lý giải quyết tại
phòng Kế toán.
- Phòng gồm 04 người : 01 phụ trách và 03 nhân viên
2/ Khối kinh doanh :
a/ Trạm khai thác cát Thiện Tân:
Đóng tại Xã Thiện Tân- Huyện Vónh cửu và tổng số CBCNV là
07 người , mỗi năm khai thác 50.000m3 cát
b/ Trạm An Bình :
- Khai thác cát, đất sỏi, và kinh doanh xăng dầu với tổng số
CNV là 04 người.
c/ Phân xưởng gạch Vónh an :
Đóng trụ sở chính tại Công ty, tổng số CBCNV là 10 người mỗi
năm sản xuất 300.000 viên.
d/ Trạm xăng dầu Vónh an:
- Kinh doanh thương mại , buôn bán xăng dầu.
- Trụ sở đặt tại Thò Trấn Vónh an.
SVTH: Đỗ Minh Trung 98TC3 Trang 10
GVHD: Khóa luận tốt nghiệp
- Tổng số CBCNV là 05 người.
e/ Trạm xăng dầu Phú lý
- Kinh doanh thương mại, buôn bán xăng dầu
- Trụ sở chính đặt tại Xã Phú lý – Huyện Vónh cửu
- Tổng số CNCNV 04 người
-
IV/ Quy trình công nghệ ( Chủ yếu là khâu khai
thác và sản xuất gạch):
a/ Khai thác cát :
SVTH: Đỗ Minh Trung 98TC3 Trang 11

SƠ ĐỒ CƠ CẤU TỔ CHỨC BAN GIÁM ĐỐC
Phòng TC-TL
Phòng TC-TL
Phòng SX-KD
Phòng SX-KD
Phòng KT-TV
Phòng KT-TV
BAN GIÁM ĐỐC
BAN GIÁM ĐỐC
Trạm xăng
dầu Phú
Lý
Trạm xăng
dầu Phú
Lý
Trạm xăng
dầu Vónh
an
Trạm xăng
dầu Vónh
an
Trạm
An
Bình
Trạm
An
Bình
Trạm
Thiện
Tân

Trạm
Thiện
Tân
Phân
xưởng
gạch
Vónh an
Phân
xưởng
gạch
Vónh an
Cửa
hàng
Bách
hóa
Cửa
hàng
Bách
hóa
Xúc cát dưới sông
lên xà lan tại mỏ
Xà lan vận chuyển
cát từ mỏ về bãi
cát trạm
Xúc lên xe
tiêu thụ
Sàng cát
Cẩu cát từ dưới
xà lan lên bãi
GVHD: Khóa luận tốt nghiệp

Tại mỏ dùng cần cầu cạp cát từ dưới sông lên xà lan, xà lan có
nhiệm vụ vận chuyển cát từ mỏ về bải cát của trạm , tại đây có hệ thống
cạp cát từ xà lan lên bãi dự trữ của Công ty, sau đó sàng cát theo đơn đặt
hàng và xúc lên xe đi tiêu thụ.
b/ Sản xuất gạch :
Từ bãi đất nguyên liệu dùng cuốc xáo đất ngâm nước ủ cho đất
chín khoảng 02 ngày, dùng nề cắt đất đưa vào cối để in ra gạch mộc, để
lên xe đem ra sân phơi , sau khi gạch khô chuyển vào lò nung, sau khi
gạch chín để khoảng 04 ngày và ra lò nhập kho thành phẩm .
V/ Tổ chức công tác kế toán :
Căn cứ vào quy mô sản xuất và yêu cầu quản lý kinh tế của công
ty. Căn cứ vào khối lượng công việc và số lïng cán bộ kế toán hình thức
tổ chức công tác kế toán là hình thức tập trung . Toàn bộ công việc kế
toán được tập trung ở phòng kế toán từ công việc xử lý chứng từ, ghi sổ
tổng hợp và đến lập các báo cáo tài chính, mỗi trạm đều có thống kê trạm
chỉ thực hiện việc lập chứng từ kế toán, ghi sổ kế toán từ chi tiết, sau đó
toàn bộ được chuyển về phòng kế toán. Nhân viên kế hoạch được giao
SVTH: Đỗ Minh Trung 98TC3 Trang 12
Nung
Ra lò nhập
kho t.phẩm
Vào lò
Phơi, hong
gạch mộc
Bỏ đất vào
cối chạy gạch
Xáo đất đậm
ủ đất
GVHD: Khóa luận tốt nghiệp
một số phần việc nhất đònh theo sự phân công của kế toán trưởng. Tại

phòng kế toán có 04 người bao gồm : Kế toán trưởng, kế toán tổng hợp
kiêm giá thành, vật tư, tài sản cố đònh, kế toán quỹ kiêm công nợ, 01 thủ
quỹ.
• Kế toán trưởng :
Giúp cho Giám đốc tổ chức chỉ đạo thực hiện toàn bộ công tác
kế toán thống kê, thông tin kinh tế và hạch toán trong công ty theo chế độ
quản lý kinh tế, đồng thời là kiểm soát viên kinh tế tài chính của Nhà nước
tại công ty.
Kế toán trưởng chòu sự chỉ đạo trực tiếp của giám đốc đồng thời
chòu sự kiểm tra về mặt nghiệp vụ của kế toán trưởng cấp trên và cơ quan
Thuế, Ban TCQT tỉnh ủy ĐN.
Tổ chức lưu trữ bảo quản các tài liệu kế toán, thực hiện công tác
bồi dưỡng đội ngũ nhân viên kế toán .
Giúp giám đốc tổ chức phân tích hoạt động kinh tế.
Tham gia nghiên cứu cải tiến tổ chức sản xuất, cải tiến quản
kinh doanh, xây dựng các phương án tiêu thụ.
Tổ chức thi hành, củng cố và hoàn thiện chế độ hạch toán kinh tế
của công ty theo yêu cầu đổi mới cơ chế quản lý.
• Kế toán tổng hợp, giá thành ,TSCĐ, vật tư :
Theo dõi tình hình nhập xuất tồn vật tư, tổng hợp chi phí đầu vào
từng đối tượng, theo dõi các khoản biến động về tài sản cố đònh, tính toán
SVTH: Đỗ Minh Trung 98TC3 Trang 13
CƠ CẤU BỘ MÁY KẾ TOÁN NHƯ SAU
KẾ TOÁN TRƯỞNG
Kế toán tổng hợp giá
thành TSCĐ, vật Tư
Thủ quỹKế toán quỹ công
nợ, tiêu thụ
GVHD: Khóa luận tốt nghiệp
khấu hao tập hợp chi phí, khấu hao vào từng đối tượng sử dụng, tính và

đánh giá sản phẩm dở dang, tính giá thành vào toàn bộ giá thành đơn vò
hàng tháng. Tổng hợp toàn bộ tình hình các nghiệp vụ kinh tế vào sổ tổng
hợp cuốit hág báo cáo cho kế toán trưởng và Ban lãnh đạo được lợi nhuận
thực hiện hay kết quả sản xuất kinh doanh của tháng đó.
Hàng quý lập các báo cáo theo quy đònh của chế độ báo cáo kế
toán thống kê nộp cho cơ quan cấp trên( Cục thuế, Ban TCQT Tỉnh ủy, cục
thống kê, Sở thương mại).
• Kế toán quỹ tiền mặt , tiền gửi Ngân hàng,
công nợ :
Căn cứ vào các lệnh duyệt chi, thu, các bản sao kê Ngân hàng,
các khoảng hàng hóa xuất bán, công nợ các khoản, thu hồi công nợ, kế toán
cập nhận số liệu hàng ngày để nắm được tình hình nhập xuất gởi TGNH,
doanh thu tiêu thụ và công nợ của toàn đơn vò .
• Thủ quỹï :
Bảo quản quỹ tiền mặt thực tế của công ty chỉ được thu và chi có
chứng từ hợp lý, hợp lệ như đònh việc của giám đốc và kế toán trưởng,
hằng ngày phải báo cáo quỹ tiền mặt thực tế cho kế toán trưởng và kế
toán quỹ nắm để đối chiếu với toàn quỹ trên sổ sách .
Hiện nay công ty đang áp dụng chế độ kế toán mới mà nhà nước
đã hướng dẫn ban hành được áp dụng từ ngày 01/01/1996. Các tài khoản
đang áp dụng trong công ty theo hệ thống tài khoản áp dụng cho các doanh
nghiệp theo quyết đònh số 1141 TC/QĐ/CĐKT ngày 11/11/1995 được thực
hiện từ ngày 01/01/1996.
Hình thức kế toán mà công ty đang áp dụng là hình thức kế toán
nhật ký chứng từ. Theo hình thức này thì các nghiệp vụ kinh tế phát sinh
được phản ánh trên các chứng từ kế toán, từ các chứng từ đi thẳng vào nhật
ký, chứng từ sau khi đã lập đònh khoản trên chứng từ kế toán, hoặc được
ghi chứng từ kế toán vào bảng kê sau đó từ bảng kê vào nhật ký chứng từ.
Một số chi phí phát sinh thường xuyên được lập các bản phân bổ, từ bản
phân bổ ghi vào bảng kê và từ bảng kê ghi vào nhật ký chứng từ. Mỗi nhật

ký chứng từ dùng cho một hoặc nhiều tài khoản có cùng nội dung kinh tế
SVTH: Đỗ Minh Trung 98TC3 Trang 14
GVHD: Khóa luận tốt nghiệp
giống nhau. Hoặc có mối quan hệ mật thiết với nhau cuối tháng lấy số
công của mỗi nhật ký chứng từ để ghi vào sổ cái.
Sổ cái được ghi nợ các tài khoản đối ứng các tài khoản đã ghi
trong nhật ký chứng từ. Dựa vào số liệu tổng cộng ghi trong nhật ký chứng
từ , sổ cái để lập bảng cân đối kế toán và các báo cáo tài chính khác.
Qua việc sử dụng hình thức kế toán nhật ký chứng từ mà phòng
kế toán công ty đang áp dụng hiện nay là giảm đáng kể khối lượng ghi
chép do chỉ ghi một vế vào sổ cái và chỉ ghi 01 lần vào cuối tháng, công
việc kế toán dàng điều trong tháng kết hợp các chỉ tiêu trong việc lập báo
cáo. Vì vậy báo cáo kòp thời, mẫu kế toán được lập trên mẫu in sẵn do Chi
cục thống kê ban hành tránh tùy tiện trong trong công tác kế toán.
SVTH: Đỗ Minh Trung 98TC3 Trang 15
GVHD: Khóa luận tốt nghiệp
SVTH: Đỗ Minh Trung 98TC3 Trang 16
SƠ ĐỒ LUÂN CHUYỂN CHỨNG TỪ THEO HÌNH THỨC
KẾ TOÁN NHẬT KÝ CHỨNG TỪ
Ghi chú :
Ghi hàng ngày
Ghi cuối tháng
Quan hệ đối chiếu
Báo cáo kế toán
Sổ cái
Bảng tổng hợp
chi tiết
Nhật ký chứng từ
Bảng kê
Sổ chi tiết

Bảng phân bổ
Chứng từ gốc
GVHD: Khóa luận tốt nghiệp
PHẦN II
MỘT SỐ VẤN ĐỀ LÝ LUẬN VỀ
HẠCH TOÁN
LAO ĐỘNG – TIỀN LƯƠNG VÀ
BẢO HIỂM XÃ HỘI.
SVTH: Đỗ Minh Trung 98TC3 Trang 17
GVHD: Khóa luận tốt nghiệp
I/ Ý nghóa của lao động tiền lương và BHXH trong
sản xuất kinh doanh
Như chúng ta đã biết một quá trình sản xuất muốn tiến hành được
cần phải có 03 yếu tố : Tư liệu lao động, đối tượng lao động và lao động.
Trong đó yếu tố lao động là yếu tố có tính chất quyết đònh đến kết quả sản
xuất. Lao động chính là hoạt động chân tay và hoạt động trí óc của con
người nhằm biến đổi các vật thể trong tự nhiên thành những vật phẩm phục
vụ cho nhu cầu của con người. Với khả năng không ngừng sáng tạo của
mình con người luôn luôn chiếm vò trí trung tâm trong quá trình sản xuất,
lao động của con người là điều cần thiết vónh viễn để đảm bảo sự tồn tại và
phát triển của xã hội. Sức lao động là toàn bộ những năng lực về thể chất
và tinh thần của một con người và việc đem ra vận dụng mỗi khi cần phải
tạo ra những kết quả có ích cho con người và xã hội. Mọi loại lao động đều
làm cho chủ thể của nó hao phí năng lượng, hao phí sức lực. Do đó, sau một
thời gian lao động cần phải được nghó ngơi, bồi dưỡng phục hồi sức khỏe.
Như vậy làm thế nào để bù đắp lại những hao phí sức lao động đã
bỏ ra để đảm bào cho quá trình tái sản xuất được thực hiện: Ở đây chúng
ta sẽ đề cập đến vấn đề tiền lương. Tiền lương là biểu hiện bằng tiền của
một bộ phận sản phẩm xã hội mà người lao động được sử dụng để bù đắp
hao phí lao động của mình trong quá trình tham gia các hoạt động sản xuất

kinh doanh. Tiền lương là nguồn thu nhập chủ yếu của người lao động nó
thường được sử dụng để khuyến khích tinh thần tích cực lao động, là nhân
tố thúc đẩy để tăng năng suất lao động. Đối với các doanh nghiệp, tiền
lương phải trả cho người lao động là một bộ phận chi phí cấu thành nên giá
trò của loại sản phẩm, dòch vụ do doanh nghiệp sáng tạo ra. Do đó các
doanh nghiệp phải sử dụng có hiệu quả sức lao động của cán bộ công nhân
viên để tiết kiệm chi phí tiền lương trong tổng chi phí hoạt động sản xuất
kinh doanh của doanh nghiệp.
Quản lý tốt lao động và tiền lương là một trong những yêu cầu
của công tác quản lý sản xuất kinh doanh, là nhân tố giúp cho doanh nghiệp
hoàn thành vượt mức kế hoạch sản xuất kinh doanh của mình. Tổ chức
hạch toán tốt lao động, tiền lương giúp cho công tác quản lý lao động của
SVTH: Đỗ Minh Trung 98TC3 Trang 18
GVHD: Khóa luận tốt nghiệp
doanh nghiệp vào nề nếp, thúc đẩy người lao động chấp hành tốt kỷ luật
lao động, đồng thời tạo cơ sở cho việc tính và trả lướng theo đúng nguyên
tắc phân phối theo lao động .
Ở nước ta, ngoài tiền lương phân phối cho người lao động theo
chất lượng và số lượng lao động của họ, người lao động còn được hưởng
quỹ BHXH , trợ cấp trong những trường hợp bò ốm đau, thai sản… BHXH
được trích trên những tỷ lệ tiền lương theo quy đònh và trả cho người lao
động trong trường hợp tạm thời hoặc vónh viễn mất sức lao động. Như vậy,
khoản trợ cấp BHXH gắn liền với tiền lương, cùng với tiền lương để thỏa
mản nhu cầu cuộc sống của người lao động, đồng thời cũng hình thành một
bộ phận. Chi phí cấu thành sản phẩm do lao động tạo ra. Ngoài BHXH còn
có BHYT và kinh phí công đoàn. BHYT là quỹ dùng để đài thọ người lao
động có tham gia đóng BHYT trong các trường hợp khám, chữa bệnh.
Kinh phí công đoàn là quỹ dùng để tài trợ cho hoạt động của Công đoàn.
Hiện nay để kích thích sự phát triển của nền kinh tế xã hội Đảng
và Nhà nước ta đã và đang quan tâm nghiên cứu cải tiến và hoàn thiện việc

phân bố cũng như sử dụng tốt quỹ lương và BHXH.
II/ Hạch toán lao động :
Lao động là một yếu tố cơ bản của quá trình sản xuất kinh doanh,
nó tác động trực tiếp đến hiệu quả sản xuất kinh doanh của đơn vò, do đó
việc quản lý lao động có một ý nghóa rất lớn. Công tác kế toán về lao động
tập trung vào 03 lónh vực đó là : Số lượng lao động, thời gian lao động, kết
quả lao động.
Hạch toán số lượng lao động là việc xem xét quản lý số lượng
con người làm việc trong xí nghiệp. Các xí nghiệp thường sử dụng sổ danh
sách lao động mang tính chất pháp lý về tình hình sử dụng lao động trong
xí nghiệp, mọi tình hình biến động về lao động đều được phản ánh vào sổ
danh sách lao động căn cứ vào những chứng từ như : quyết đònh tuyển dụng
lao động, quyết đònh thuyên chuyển , quyết đònh buộc thôi việc, quyết đònh
nâng lương…
SVTH: Đỗ Minh Trung 98TC3 Trang 19
GVHD: Khóa luận tốt nghiệp
Bên cạnh đó hạch toán về thời gian lao động là vấn đề phải được
quan tâm nhất là làm thế nào để tận dụng thời gian lao động. Thời gian lao
động là thời gian làm việc thực tế của người lao động tại xí nghiệp. ở từng
đơn vò khác nhau sẽ có phương pháp tổ chức hạch toán thời gian lao động
khác nhau như phương pháp bấm thẻ, bấm giờ, sổ chấm công …
Song song với việc hạch toán lao động vào thời gian lao động, thì
việc hạch toán kết quả lao động cũng giữ một vai trò hết sức quan trọng.
Hạch toán kết quả lao động là hạch toán số lượng sản phẩm hay khối lượng
sản phẩm trong các xí nghiệp sản xuất thường sử dụng một số biểu mẫu để
hạch toán kết quả lao động như : phiếu nộp kho sản phẩm, phiếu nghiệm
thu công việc, biên bản hoàn thành bàn giao, bảng tính thưởng tăng năng
suất lao động, bảng theo dõi công tác tổ, phiếu báo hỏng sản phẩm … Như
vậy muốn tổ chức quản lý lao động được tốt các đơn vò cần phải bố trí lao
động một cách hợp lý, tạo điều kiện cải tiến lề lối làm việc, đảm bảo an

toàn lao động, xây dựng các đònh mức lao động và đơn giá trả công đúng
đắn.
III/ Nguyên tắc tổ chức hạch toán tiền lương
trong
xí nghiệp sản xuất :
Việc tổ chức hạch toán tiền lương trong các xí nghiệp sản xuất
cần phải tuân theo những nguyên tắc sau để đảm bảo được tính hợp lý và
kích thích được kinh tế phát triển.
1/ Nguyên tắc trả lương theo số lượng và chất lượng
lao động :
Đây là nguyên tắc phân phối hợp lý nhất trong điều kiện hiện
nay. Nó xuất phát từ yêu cầu của quy luật phân phối lao động tất là dựa
trên cơ sở thời gian lao động, hao phí, số lượng, chất lượng của sản phẩm
làm ra, hiệu quả kinh tế theo công việc của mỗi người thực hiện, đóng góp
và chia phần thu nhập. Trả lương theo số lượng và chất lượng lao động sẽ
khắc phục được chủ nghóa bình quân trong phân phối và qua đó tạo ra sự
quan tâm sâu sắc của người lao động với kết quả lao động của mình.
SVTH: Đỗ Minh Trung 98TC3 Trang 20
GVHD: Khóa luận tốt nghiệp
2/ Nguyên tắc đảm bảo tái sản xuất sức lao động
và nâng cao mức sống :
Nguyên tắc này xuất phát từ yêu cầu của quy luật tái sản xuất mở
rộng, thực hiện nguyên tắc này công tác tổ chức thường cần giải quyết
đúng đắn tiền lương theo tính đúng, tính đủ giá trò sức lao động bỏ ra, tiền
lương phải đảm bảo cho người ăn lương tái sản xuất đưọc sức lao động bản
thân và gia đình họ, từ đó tiền lương mới thực sự là động lực thúc đẩy lao
động nhiệt tình, tăng năng suất lao động, tạo ra năng lực sản xuất mới để
có khối lượng vật chất lớn hơn cho xã hội.
3/ Nguyên tắc đảm bảo quan hệ hợp lý giữa tiền
lương và thu nhập của các bộ phận lao động xã

hội :
Tổ chức tiền lương trong xí nghiệp biểu hiện chính sách đãi ngộ
của Đảng và Nhà nước đối với người lao động, có liên quan đến cuộc sống
của toàn dân, đến toàn bộ nền sản xuất hàng hóa.
4/ Nguyên tắc đảm bảo mối quan hệ đúng
đắn giữa tốc độ tăng năng suất lao động và tốc độ
tăng tiền lương bình quân:
Được chế độ XHCN, tiền lương do mức độ phát triển sản xuất
quyết đònh. Trong những trường hợp bình thường nếu lực lượng sản xuất
phát triển mạnh, nhanh, năng suất lao động sẽ cao, thu nhập quốc doanh
ngày càng nhiều thì tiền lương sẽ cao. Điều đó khuyến khích động viên
nhiệt tình người lao động rất nhiều và không ngừng nâng cao đời sống
người lao động. Song tốc độ tăng tiền lương bình quân phải chậm hơn tốc
độ tăng năng suất lao động để đảm bảo việc hạ giá thành, tăng tích lũy
và không ngừng tái sản xuất mở rộng .
Như vậy căn cứ vào các nguyên tắc phân phối lao động, việc
thanh toán tiền lương do người lao động nhất thiết phải dựa vào số lượng và
chất lượng lao động mà họ đã cống hiến cho xã hội. Để xác đònh chất
lượng lao động, phải có một chế độ lương cấp bậc hợp lý, chính xác. Nghóa
SVTH: Đỗ Minh Trung 98TC3 Trang 21
GVHD: Khóa luận tốt nghiệp
là phải xác đònh đúng đắn mối quan hệ tỷ lệ giữa lao động phức tạp và lao
động giản đơn, giữa lao động thành thạo và lao động không thành thạo.
IVChế độ tiền lương cấp bậc
Chế độ tiền lương cấp bậc nước ta đã được xây dựng từ năm
1995 .qua nhiều lần cải tiến , bổ sung hiện nay chúng ta đang áp dụng chế
độ tiền lương cấp bậc ban hành theo nghò đònh 26/CP ngày 23/05/1993 của
chính phủ và gần đây đã có một số bổ sung thay đổi đặc biệt là sự thay đổi
mức lương tối thiểu .
Để xây dựng chế độ tiền lương cấp bậc được công bằng và hợp lý

điều tiên quyết có tính quyết đònh là xây dựng đúng đắng mối quan hệ tỷ lệ
giửa lao động phức tạp với lao động giản đơn , giửa lao động lành nghề với
không lành nghề, giữa lao động nặng và lao động nhẹ.
Chế độ tiền lương cấp bậc được hình thành bởi 3 bộ phận sau :
Tiêu chuẩn cấp bậc kỷ thuật
Thang lương
Mức lương
* Tiêu chuẩn cấp bậc kỷ thuật: Là bảng quy đònh về mức độ phức
tạp của công việc về trình độ lành nghề của công nhân ở các ngành nghề
khác nhau. Công nhân ở bậc nào thì thực hiện công việc ở bậc thợ đó. Nó
phản ánh một cách khách quan sự phân biệt giữa lao động phức tạp và lao
động giản đơn .
Tiêu chuẩn cấp bậc kỷ thuật bao gồm 02 loại : Tiêu chuẩn cấp
bậc kỷ thuật của công việc và tiêu chuẩn cấp bậc kỷ thuật của công nhân.
Tiêu chuẩn của cấp bậc kỷ thuật và số lượng cấp bậc kỷ thuật
cho một loại công việc được căn cứ vào 03 điều kiện cơ bản cơ bản sau
đây:
- Trình độ phức tạp của công việc
SVTH: Đỗ Minh Trung 98TC3 Trang 22
GVHD: Khóa luận tốt nghiệp
- Trình độ chính xác của công việc
- Tính chất nhiệm vụ của công việc
Tiêu chuẩn cấp bậc kỷ thuật của công nhân : Trên cơ sở cấp bậc
kỷ thuật của công việc, Nhà nước quy đònh cấp bậc của công nhân căn cứ
vào 03 điều kiện :
Hiểu được
Biết được
Làm được
Tiêu chuẩn cấp bậc kỷ thuật của công việc và tiêu chuẩn cấp bậc
kỷ thuật của công nhân phải kết hợp chặt chẽ với nhau. Điều đó có ý nghóa

công nhân ở cấp bậc kỷ thuật nào thì phải hoàn thành mọi công việc thuộc
cấp bậc kỷ thuật đó .
* Thang lương và bảng lương : là biểu dùng để xác đònh quan hệ
tỷ lệ tiền lương giữa các công nhân có trình độ thành thạo khác nhau về
nghiệp vụ. Mỗi thang lương điều có số bậc lương và hệ số bậc lương tương
đương hợp thành.
Số bậc lương trong thang lương nói lên mức độ phức tạp kỷ thuật
ở mỗi ngành nghề và được xác đònh căn cứ vào tiêu chuẩn cấp bậc kỷ
thuật. Hệ số cấp bậc tiền lương trong thang lương nói lên mối quan hệ tỷ
lệ giữa tiền lương của 01 bậc nào đó so với tiền lương bậc i .
Từ đó suy ra công thức để tính mức lương của bậc thứ i nào đó
như sau :
Bảng lương : Là biểu quy đònh chức vụ và mức lương tháng của
từng loại công nhân theo một số ngành nghề nhất đònh và từng loại cán bộ
lãnh đạo, nhân viên quản lý với chức danh, cấp bậc cụ thể.
Mức lương : Là số tuyệt đối và tiền lương chính ( lương cơ bản )
được quy đònh trong một đơn vò thời gian .
SVTH: Đỗ Minh Trung 98TC3 Trang 23
Møc l¬ng
=
Møc l¬ng x Hệ số cấp
bậc thứ i Tèi thiĨu đònh nhà nước
GVHD: Khóa luận tốt nghiệp
IV/ Quỹ lương và các hình thức lương :
Nếu chế độ tiền lương cấp bậc chủ yếu chỉ mới đề cập đến mặt
chất lượng lao động thì hình thức tiền lương sẽ giúp ta xác đònh mặt số
lượng lao động hao phí trong quá trình sản xuất .
Hiện nay ở các xí nghiệp công nhgiệp nước ta áp dụng 02 hình
thức tiền lương : Tiền lương thời gian và tiền lương sản phẩm
1/ Hình thức lương theo thời gian :

Theo hình thức này, tiền lương phải trả cho người lao động được
tính theo thời gian làm việc, cấp bậc và thang lương của từng người theo
tiêu chuẩn quy đònh của Nhà nước.
Tùy theo yêu cầu và khả năng quản lý của doanh nghiệp việc
tính trả lng theo thời gian có thể tiến hành trả lương theo thời gian
hoặc tiến hành trả lương theo thời gian có thưởng .
Hình thức trả lương theo thời gian giản đơn : Trả lương theo thời
gian giãn đơn bao gồm : Lương tháng , lương ngày, lương giờ.
Lương tháng : là tiền lương đã được quy đònh sẵn đối với từng bậc
lương trong các thang lương , lương tháng thường được áp dụng để trả lương
cho CNV làm công tác hành chính, quản lý kinh tế .
Lương ngày : Là tiền lương trả cho người lao động theo mức
lương ngày và số lượng làm việc thực tế trong tháng. Lương ngày thường
được áp dụng để trả cho người lao động trực tiếp hưởng lương theo thời
gian hoặc trả lương cho nhân viên trong thời gian học tập, hội họp hay làm
nhiệm vụ khác, cho người lao động theo hợp đồng ngắn hạn.
Lương giờ : Là tiền lương trả cho người lao động theo mức lương
giờ và số giờ lao động thực tế. Trong đó mức lương giờ được tính trên cơ sở
mức lương ngày và số giờ làm việc trong ngày theo chế độ lương giờ
thường áp dụng để trả lương cho lao động trực tiếp không hưởng lương theo
sản phẩm hoặc dùng làm cơ sở để tính đơn giá tiền lương theo sản phẩm.
Công thức :
SVTH: Đỗ Minh Trung 98TC3 Trang 24
GVHD: Khóa luận tốt nghiệp
Mức lương tháng = M.lương tối thiểu x (HS lương + HS các khoản phụ cấp)
Mức lương ngày = Mức lương tháng
22 (hoặc 26)
Mức lương giờ = Mức lương ngày x số giờ thực tế
8
Hình thức tiền lương tính theo thời gian có thưởng :

Là hình thức trả lương theo thời gian giản đơn kết hợp với chế độ
tiền thửơng trong sản xuất như : thưởng nâng cao chất lượng sản phẩm,
thưởng tăng năng suất lao động, thưởng tiết kiệm nguyên vật liệu … nhằm
thúc đẩy CNV thực hiện tốt các nhiệm vụ được giao. Hình thức tiền lương
này nhìn chung có nhiều hạn chế vì nó không khuyến khích tăng năng suất
lao động và chưa phản ánh một cách chính xác và đầy đủ chất lượng lao
động.
2/ Hình thức trả lương theo sản phẩm :
Theo hình thức này, tiền lương trả cho người lao động được tính
theo số lượng, chất lượng sản phẩm, công việc hay lao vụ đã hoàn thành
và đơn giá trả lương cho các sản phẩm, công việc và lao vụ đó.
Trong việc trả lương theo sản phẩm, vấn đề quan trọng là phải
xây dựng các đònh mức kinh tế, kỷ thuật hợp lý để làm cơ sở cho việc xác
đònh đơn giá trả lương đối với từng loại sản phẩm, công việc một cách đúng
đắn .
Tùy theo yêu cầu quản lý và nâng cao chất lượng sản phẩm tăng
nhanh khối lượng sản phẩm tính chất tổ chức sản xuất của xí nghiệp , mối
quan hệ giữa người lao động và kết quả lao động, việc tính trả lương theo
sản phẩm có thể tiến hành theo các hình thức sau đây :
SVTH: Đỗ Minh Trung 98TC3 Trang 25