Sáng kiến kinh nghiệm: Bồi dưỡng học sinh năng khiếu môn Mỹ thuật

Sáng kiến kinh nghiệm: Bồi dưỡng học sinh năng khiếu môn Mỹ thuật
Tham khảo:
1. Nhiệm vụ năm học 2013 – 2014 của Bộ GD - ĐT
2. Bồi dưỡng thường xuyên môn Mỹ thuật chu kỳ 3 của Bộ GD - ĐT
Trường THCS Thổ Tang – Năm học 2013 - 2014
STT Mục lục Trang
1. A. Lời mở đầu
2. I. Lý do chọn đề tài.
3. II. Mục đích nghiên cứu
4. III. Thực trạng vấn đề.
5. IV. Kết quả của thực trạng trên.
6. B. Giải quyết vấn đề
7. I. Cơ sở lí luận.
8.
1. Một vài nét cơ bản về vai trò tầm quan trọng của phương pháp
bồi dưỡng học sinh năng khiếu.
9. 2. Một số khái niệm cơ bản.
10. 3. Thực trạng bồi dưỡng học sinh giỏi THCS.
11. II. Các giải pháp thực hiện
12. III.Các biện pháp tổ chức thực hiện
13. 1. Bồi dưỡng kỹ năng cho học sinh
14. 2. Bồi dưỡng cho HS tập vẽ tranh đề tài.
15.
3. Cơ sở vật chất kỹ thuật phục vụ cho dạy bồi dưỡng học sinh năng
khiếu
16.
IV. Những kết quả đạt được về công tác bồi dưỡng học sinh năng
khiếu
17. C. Kết luận chung
18. D. Kiến nghị, đề xuất
1

Sáng kiến kinh nghiệm: Bồi dưỡng học sinh năng khiếu môn Mỹ thuật
3. Giáo trình đào tạo giáo viên Cao đẳng sư phạm Mỹ thuật năm 2010 (Trường
ĐHSP Nghệ thuật TW )
4. Vai trò của nghệ thuật trong đời sống dưới góc nhìn tâm lý học nghệ thuật
(ThS. Đỗ Ánh Tuyết Trường ĐHSP Nghệ thuật TW)
A. PHẦN MỞ ĐẦU.
I. LÍ DO CHỌN ĐỀ TÀI
Trường THCS Thổ Tang – Năm học 2013 - 2014
2
Sáng kiến kinh nghiệm: Bồi dưỡng học sinh năng khiếu môn Mỹ thuật
Nghệ thuật hội họa đóng một vai trò rất quan trọng trong đời sống xã hội. Trong
trường học bộ môn Mỹ thuật cũng giữ một vai trò quan trọng trong việc cùng với các
môn học khác giáo dục hình thành nhân cách cho học sinh. Vì thế bộ môn mỹ thuật sẽ
làm dung hoà, kéo dãn những suy tư nặng nề của các em để các em có cảm giác nhẹ
nhõm, thoải mái hơn khi tiếp thu kiến của những bộ môn khác.
Giảng dạy môn Mỹ thuật ở THCS không nhằm đào tạo học sinh trở thành họa sĩ hoặc
những người chuyên làm nghề Mĩ thuật, mà lấy hoạt động Mĩ thuật để nâng cao hiểu
biết về nhiều mặt như: đạo đức, trí tuệ thẩm mĩ vì vậy mục tiêu của môn Mĩ thuật ở
THCS là giúp học sinh phát triển toàn diện về đạo đức, trí tuệ, thể chất, thẩm mỹ và
kỹ năng cơ bản để hình thành nhân cách con người, hiểu được cuộc sống và luôn biết
vươn lên cái hoàn thiện: Chân- thiện- mỹ.
Là giáo viên giảng dạy bộ môn Mĩ thuật, tôi tự nhận thấy ở những học sinh có
kết quả tốt không hoàn toàn là những em có năng khiếu. Có nhiều học sinh, khi bước
đầu học bộ môn thường cảm thấy rất khó khăn để tiếp thu, bài vẽ chậm và xấu làm
cho các em này tỏ ra chán nản không có hứng thú vẽ vì nghĩ rằng mình không có khả
năng theo kịp các bạn khác vì không có năng khiếu. Nhưng sau một thời gian học tập
tiếp thu kiến thức và thấy đã nắm được những phần cốt lõi của bộ môn thì lại tỏ ra
đam mê ham thích và đạt được kết quả bất ngờ. Tôi tự nhận định môn học Mĩ thuật ở
trường phổ thông không đòi hỏi ở người học những khả năng bẩm sinh mà đòi hỏi ở
học sinh khả năng tiếp thu kiến thức, niềm đam mê, tính tích cực chịu khó. Vì vậy

việc rèn luyện và phát triển những kỹ năng cho học sinh để các em có thể học tốt bộ
môn Mĩ thuật và tạo hưng phấn trong các môn học khác là tất yếu và cần thiết.
Để đạt được mục tiêu trên học sinh phải được hình thành và phát huy những kỹ năng
cần thiết khi học những giờ của môn Mĩ thuật đó là:
- Kỹ năng quan sát.
- Kỹ năng cảm thụ thẩm mỹ.
- Kỹ năng tư duy hình tượng.
- Kỹ năng thực hành.
Trường THCS Thổ Tang – Năm học 2013 - 2014
3
Sáng kiến kinh nghiệm: Bồi dưỡng học sinh năng khiếu môn Mỹ thuật
- Kỹ năng đánh giá.
- Kỹ năng vận dụng kiến thức vào thực tiễn.
Xuất phát từ những yêu cầu trên tôi chọn đề tài: “Bồi dưỡng học sinh năng khiếu môn
Mỹ thuật” để cung cấp cho học sinh những kĩ năng, giúp học sinh phát triển toàn diện
nhân cách con người, tạo cho học sinh thích thú tiếp thu bài học nhẹ nhàng và hiệu
quả hơn. Vì vậy, để đạt được những yêu cầu trên trong việc dạy và học, giáo viên cần
phải hình thành và phát huy những kỹ năng cần thiết cho học sinh khi học những giờ
của môn Mĩ thuật
Đó là lý do tôi chọn đề tài: “Bồi dưỡng học sinh năng khiếu môn Mỹ thuật”
II. MỤC ĐÍCH NGHIÊN CỨU.
Tạo cho các em thật sự ham thích, hứng thú, say mê học tập đối với môn Mỹ
thuật. Thông qua tranh ảnh sinh động giúp các em tiếp thu kiến thức một cách nhẹ
nhàng. Từ đó góp phần nâng cao chất lượng giảng dạy và học tập. Giúp cho học sinh
yếu dễ tiếp thu bài, còn các em khá giỏi có điều kiện vươn lên trong học tập, kích
thích óc tò mò khám phá vẻ đẹp. Trong sách giáo khoa có các kênh hình ở từng bài
phù hợp với từng nội dung, từng phân môn. Và một số tranh ở bộ đồ dùng do bộ cấp
về lại trùng với các tranh ở sách giáo khoa. Do vậy muốn đạt hiệu quả trong tiết học
thì giáo viên phải làm thêm đồ dùng để phục vụ giảng dạy và cũng tránh sự nhàm
chán ở học sinh, nhất là phân môn thường thức mĩ thuật.

- Do đặc trưng bộ môn Mĩ thuật là môn học nghệ thuật, nên việc rèn luyện và phát
triển các kỹ năng là cần thiết. Có được các kỹ năng học sinh sẽ chủ động sáng tạo, thể
hiện ý tưởng riêng của mình.
- Khi biết vận dụng những kỹ năng trong bài học ở mỗi học sinh sẽ giúp cho giáo viên
giảng dạy bộ môn thuận lợi hơn và đỡ vất vả hơn.
- Các kỹ năng được phát triển ngoài mục tiêu được đặt ra cho môn Mĩ thuật ở THCS
là dạy học sinh biết nhận ra cái đẹp, tập sáng tạo và biết vân dụng cái đẹp vào thực
tiễn học tập và sinh hoạt hàng ngày, nó còn tạo cho học sinh sự ham thích vẽ dẫn tới
Trường THCS Thổ Tang – Năm học 2013 - 2014
4
Sáng kiến kinh nghiệm: Bồi dưỡng học sinh năng khiếu môn Mỹ thuật
những thành công của các em trong môn học. Ngoài ra có thể sau này nó sẽ theo các
em vào các trường chuyên nghiệp có bộ môn Mĩ thuật.
III. THỰC TRẠNG VẤN ĐỀ
Qua nhiều năm công tác ở trường trung học cơ sở Thổ Tang, ban giám hiệu nhà
trường và mỗi đồng chí giáo viên đều nhận thức tốt vai trò của mình trong việc bồi
dưỡng học sinh giỏi, học sinh năng khiếu cho trường, cho quê hương đất nước.
Vì thế bản thân tôi là giáo viên dạy mỹ thuật, ngoài công tác giảng dạy, tôi thấy
mình cần có lòng yêu nghề, mến trẻ, cần phát hiện tìm tòi những học sinh có năng lực,
năng khiếu tư chất tốt, tạo điều kiện giúp đỡ, bồi dưỡng năng khiếu vẽ để các em phát
triển toàn diện. Hàng năm ngành ngành giáo dục các tỉnh, các huyện đều tổ chức thi
học sinh giỏi Mỹ thuật, nhằm phát huy tinh thần học tập, hoàn thiện Đức - Trí - Thể -
Mỹ, và phát hiện năng khiếu thật sự, từ đó có kế hoạch bồi dưỡng, hi vọng các em sau
này sẽ trở thành hoạ sỹ, nhà điêu khắc, kiến trúc sư trong tương lai. Ngoài ra môn Mỹ
thuật còn định hướng giúp cho học sinh có năng khiếu có thể phát huy được khả năng
vốn có của mình trong lĩnh vực nghệ thuật, và bổ trợ vào việc học một số môn học
khác như: Toán, lịch sử, địa lý, ngữ văn, sinh học Để đạt được điều đó ngoài năng
khiếu bẩm sinh sự say mê học tập của các em còn phải có lòng nhiệt tâm cũng như
kinh nghiệm kiến thức phương pháp vững vàng của người thầy giáo.
IV. KẾT QUẢ THỰC TRẠNG TRÊN

Với mục tiêu và ý nghĩa đó, thôi thúc tôi, phải làm gì? làm như thế nào? để tìm
ra những phương pháp bồi dưỡng học sinh năng khiếu môn Mỹ thuật. Những năm đầu
trong ngành, ngoài việc tự học, tự bồi dưỡng tôi còn phải học hỏi rất nhiều ở đồng
nghiệp về phương pháp giảng dạy cũng như kiến thức chuyên ngành. Qua mười năm
lăm công tác, chút kinh nghiệm ít ỏi, tôi thấy để đạt được chất lượng và hiệu quả trong
công tác bồi dưỡng học sinh năng khiếu, cũng như đảm bảo lượng kiến thức truyền tải
đến học sinh một cách tốt nhất chúng ta cần kết hợp nhiều yếu tố như: Sự chuẩn bị
giáo án, đồ dùng trực quan, TBDH, thủ thuật vào bài, phương pháp sư phạm , trong
đấy phương pháp bồi dưỡng học sinh là vô cùng quan trọng và mang tính quyết định.
Trường THCS Thổ Tang – Năm học 2013 - 2014
5
Sáng kiến kinh nghiệm: Bồi dưỡng học sinh năng khiếu môn Mỹ thuật
Tôi nghiên cứu đề tài này nhằm làm tốt công tác bồi dưỡng học sinh năng khiếu
môn Mỹ thuật của trường THCS và bồi dưỡng nhân tài cho quê hương đất nước.
B. GIẢI QUYẾT VẤN ĐỀ
I. CƠ SỞ LÝ LUẬN
1. Một vài nét cơ bản về vai trò tầm quan trọng của phương pháp bồi dưỡng học sinh
năng khiếu.
Trên lĩnh vực giáo dục, phương pháp dạy học là một vấn đề đã được đề cập và
bàn luận rất sôi nổi từ nhiều thập kỷ qua. Các nhà nghiên cứu PPDH đã không ngừng
nghiên cứu, tiếp thu những thành tựu mới của lý luận dạy học hiện đại để đưa nền
giáo dục nước ta ngày càng hiện đại hơn, đáp ứng được nhu cầu học tập ngày càng
cao của nhân dân.
Nói đến dạy học là nói đến hoạt động trao đổi kiến thức giữa thầy và trò, tác
động qua lại, bổ sung cho nhau để đạt được mục đích cuối cùng là sự lĩnh hội và vận
dụng tri thức của học sinh. Học sinh là đối tượng của hoạt động dạy, đồng thời là chủ
thể của hoạt động học.
Trong lĩnh vực truyền đạt kiến thức, thực tế cho thấy có không ít những hoạ sỹ
có tài, trình độ chuyên môn giỏi, nhưng chưa hẳn đã trở thành nhà sư phạm giỏi. Sự
thành công trong dạy Mỹ thuật là dựa vào phương pháp, cách dẫn dắt, tổ chức và chỉ

đạo của thầy nhưng không được áp đặt làm thay. Người thầy phải xác định đúng đắn
nội dung biện pháp để đạt tới mục tiêu bài học. Người dạy tốt đó là người có khả năng
truyền đạt kiến thức, khơi dậy ở học sinh sự say mê sáng tạo và chủ động đón nhận,
tìm hiểu kiến thức, nghĩa là có phương pháp giảng dạy tốt.
2. Một số khái niệm cơ bản
- Phương pháp dạy học: Thuật ngữ phương pháp bắt nguồn từ tiếng Hy Lạp cách thức,
con đường chuyển tải nội dung kiến thức của giáo viên để học sinh có thể nắm vững,
chiếm lĩnh phát hiện và hình thành những kỹ năng để đạt được mục tiêu bài học.
Trường THCS Thổ Tang – Năm học 2013 - 2014
6
Sáng kiến kinh nghiệm: Bồi dưỡng học sinh năng khiếu môn Mỹ thuật
- Năng khiếu: Năng khiếu là mầm mống của tài năng. Nếu phát hiện và bồi dưỡng
một cách khoa học thì sẽ trở thành tài năng, nếu không phát hiện và không được bồi
dưỡng thì nó sẽ bị thui chột đi .
- Yếu tố cơ bản ảnh hưởng đến sự phát triển năng lực:
+ Tư chất. (Tiền đề vật chất)
+ Hoạt động thực tiễn
3. Thực trạng bồi dưỡng học sinh năng khiếu THCS ở nhà trường
a. Thuận lợi
Được sự quan tâm giúp đỡ tận tình của Ban giám hiệu nhà trường, các cấp, các
ban ngành cùng đồng nghiệp. Trong quá trình dạy học ( 2012 – 2013) tôi nhận thấy
các em rất say mê học môn mỹ thuật, say mê vẽ, làm bài đầy hứng khởi, đó là một
điều đáng mừng.
Số đông học sinh chăm ngoan, có ý thức vươn lên vượt khó trong học tập và tu
dưỡng.
Nhà trường đủ phòng học 1 ca nên có nhiều điều kiện cho việc dạy và bồi
dưỡng học sinh năng khiếu vào buổi chiều. Nhà trường đã tạo điều kiện mua sắm thiết
bị dạy học: tranh, mẫu vẽ
b. Khó khăn
Cơ sở vật chất nhà trường khang trang nhưng còn chật, phòng học chức năng

chưa có.
Nhiều em còn chưa thật ham học, chưa được cập nhật các kênh thông tin mới.
Các em chỉ chú trọng vào ôn luyện môn Toán, Văn, Anh Tất cả những điều đó dẫn
đến chất lượng của sự tiếp thu bài chưa triệt để, còn xem nhẹ, “ Cưỡi ngựa xem hoa”
Hiện nay môn Mỹ thuật trong các nhà trường phổ thông chỉ dạy một tiết trên
tuần, đó là phần thời gian quá ít không đủ cho các em tìm tòi tiếp thu và phát huy
được khả năng vẽ sáng tạo của mình.
Trường THCS Thổ Tang – Năm học 2013 - 2014
7
Sáng kiến kinh nghiệm: Bồi dưỡng học sinh năng khiếu môn Mỹ thuật
Chính những khó khăn này, lại càng yêu cầu người giáo viên cần phải có
phương pháp phù hợp để nâng cao chất lượng của tranh vẽ học sinh trong điều kiện
khó khăn chung.
- Đặc biệt là hầu hết các em vẽ giỏi, lại toàn là các em hoc giỏi các môn văn
hóa, luôn trú trọng đến các môn toán, văn, anh…. Nên các em lại chưa chuyên tâm
vào môn học này, số học sinh còn lại chỉ đạt chất lượng ở mức độ trung bình. Do đó
việc tuyển chọn học sinh và bồi dưỡng học sinh giỏi môn Mỹ thuật là một vấn đề hết
sức khó khăn và nan giải.
- Một bộ phận nhân dân, phụ huynh chưa quan tâm đến việc dạy của thầy, việc
học của con em mà còn giao khoán cho nhà trường.
- Có một số phụ huynh có con học tạm được, nhưng chưa tạo điều kiện về thời
gian, đồ dùng học tập, giấy vẽ, mầu v.v (chưa đầu tư) cho con em học tập, nên đã
hạn chế đến sự vươn lên của các em.
Qua quá trình tìm hiểu, nghiên cứu thực trạng, để công tác giảng dạy, bồi
dưỡng học sinh giỏi đạt hiệu quả cao, giúp học sinh tích cực học tập yêu thích môn
Mỹ thuật hơn, thì giải pháp thực hiện phù hợp, đơn giản, dễ hiểu chính là điều mà tôi
luôn tìm tòi, trăn trở.
II. CÁC GIẢI PHÁP THỰC HIỆN
Trong phạm vi đề tài này tôi xin được đề cập đến những giải pháp cơ bản sau:
- Bồi dưỡng kỹ năng cho học sinh.

- Bồi dưỡng tập vẽ tranh đề tài.
III. CÁC BIỆN PHÁP TỔ CHỨC THỰC HIỆN
1. Bồi dưỡng kỹ năng cho học sinh
- Quan sát (so sánh, đối chiếu, phân tích, tổng hợp, đánh giá, áp dụng).
- Xác định bố cục mảng chính, mảng phụ.
- Vẽ phác hình
- Chỉnh hình ( vẽ chi tiết)
- Vẽ đậm nhạt
Trường THCS Thổ Tang – Năm học 2013 - 2014
8
Sáng kiến kinh nghiệm: Bồi dưỡng học sinh năng khiếu môn Mỹ thuật
- Vẽ mầu
- Tự học, tự nghiên cứu sách giáo khoa, sưu tầm tài liệu
* Bồi dưỡng cho học sinh kỹ năng quan sát, giúp các em biết cách quan sát,
nhìn ngắm đồ vật, sự việc, hiện tượng thiên nhiên, con người xung quanh. Quan sát từ
tổng thể đến chi tiết, so sánh, đối chiếu, phân tích tổng hợp khái quát để nắm bắt được
đặc điểm, nội dung, hình thức, đồ vật, sự việc, hiện tượng, thiên nhniên v.v góp
phần hình thành thị hiếu thẫm mỹ và thói quen quan sát nhận ra vẽ đẹp của mọi vật
xung quanh, thích sáng tạo và trân trọng cái đẹp.
* Bồi dưỡng kỹ năng, xác định bố cục: tức là biết sắp xếp các hình mảng, trên
giấy, cân đối thuận mắt, có nhóm chính nhóm phụ, mảng phụ, mảng chính thường
nằm ở trong tâm của bức tranh, lớn hơn mảng phụ để tạo được sự cân đối thuận mắt
(hình 1). Bố cục cân đối đẹp mắt không chỉ được thể hiện ở kỹ năng sắp xếp hình
tượng mà nó còn bị chi phối bởi sự sắp xếp các mảng đậm, nhạt và màu sắc.
Hình 1
* Bồi dưỡng kỹ năng vẽ hình: Trên cơ sở kết quả quan sát nắm bắt được đặc điểm
hình dáng hiện tượng sự vật, sự việc, hình tượng, con người đã được lựa chọn, sử
dụng trí nhớ hoặc tư liệu các em vẽ lại hình trên giấy cho đúng đặc điểm, hình dáng,
hiện tượng, sự vật, sự việc, nhân vật phác hình từ khái quát, tổng thể đến chi tiết. Nếu
không biết cách phác hình thì bài vẽ không đạt được hiệu quả như mong muốn.

Trường THCS Thổ Tang – Năm học 2013 - 2014
9
Sáng kiến kinh nghiệm: Bồi dưỡng học sinh năng khiếu môn Mỹ thuật
* Bồi dưỡng kỹ năng chỉnh hình: Trên cơ sở hình vẽ đã được xác định, học sinh biết
cách so sánh, đối chiếu, chỉnh sửa lại hình cho cân đối về tỷ lệ và đặc điểm cơ bản của
mầu, của hình tượng nhân vật (hình 2).

Hình 2
* Bồi dưỡng kỹ năng xác định đậm nhạt: Sau khi hình vẽ được chỉnh sửa hoàn chỉnh,
cần xác định các mảng đậm, nhạt trên toàn bộ sự vật, sự việc, hiện tượng trong tranh,
thể hiện được trọng tâm của bố cục. Mảng đậm nhất và sáng nhất thường tập trung ở
mảng chính để thu hút mắt người xem. Các mảng đậm nhạt ở mảng phụ thường nhẹ
hơn để tạo không gian xa gần. Các mảng đậm nhạt cần được sắp xếp xen kẽ liên hoàn
để tạo sự cân bằng thuận mắt, không nên dồn vào một góc làm lệch bố cục (hình 4)
Trường THCS Thổ Tang – Năm học 2013 - 2014
10
Sáng kiến kinh nghiệm: Bồi dưỡng học sinh năng khiếu môn Mỹ thuật
Hình 4
* Bồi dưỡng kỹ năng vẽ mầu: Thông thường các màu tươi đẹp thường đặt ở mảng
chính. Các màu đậm nhạt, nóng lạnh, cần được chuyển hoá nhịp nhàng tạo sự cân
bằng cho bố cục. Để nhấn mạnh trọng tâm có thể dùng thêm nét để nhấn vào các hình
tượng ở mảng chính. Cần phát triển ở học sinh kỹ năng sử dụng các chất liệu như sáp
màu, bút dạ, màu nước, màu bột (hình 5)
Hình 5
* Bồi dưỡng kỹ năng tự học, tự nghiên cứu sách giáo khoa, sưu tầm tài liệu. Có
như vậy mới tạo điều kiện cho các em tự tìm kiến thức, tri thức một cách chủ động
sáng tạo không phụ thuộc, bị động tiếp thu kiến thức một chiều từ phía thầy cô. Giáo
viên bồi dưỡng kỹ năng này bằng cách yêu cầu các em sưu tầm tư liệu, tranh ảnh, đọc
sách giáo khoa có liên quan đến nội dung bài học trên các kênh thông tin. (báo chí,
intenet) giáo viên có thể đưa ra yêu cầu cụ thể bằng một hệ thống câu hỏi, phiếu bài

tập.
VD : Sưu tầm tranh vẽ của hoạ sĩ và học sinh về các đề tài, các tác giả tác
phẩm, trong chương trình, cảm nhận giá trị nghệ thuật nội dung, hình thức của tác
phẩm “Thiếu nữ bên hoa Huệ” (Tô Ngọc Vân)
Trường THCS Thổ Tang – Năm học 2013 - 2014
11
Sáng kiến kinh nghiệm: Bồi dưỡng học sinh năng khiếu môn Mỹ thuật
Để hình thành và phát triển các kỹ năng trên, trong các bài dạy mỹ thuật giáo
viên cần nghiên cứu kỹ nội dung của bài học để xác định mục tiêu cụ thể .
Trong bài đấy cần hình thành kỹ năng nào? Mức độ đến đâu? và phối hợp
nhuần nhuyễn nhịp nhàng đồng bộ các phương pháp. Thảo luận nhóm, trực quan,
luyện tập, đàm thoại gọi mở trong bài.
Thảo luận nhóm rất tối ưu. Các em sẽ học tập lẫn nhau trong lúc thảo luận.
Trong các tiết dạy mỹ thuật phương pháp trực quan là phương pháp thường xuyên, là
nghệ thuật thị giác giúp các em cảm cái đẹp bằng mắt. Để cho các em nhanh chóng
nắm bắt được bài và dễ hiểu hơn, giáo viên cần cố gắng sưu tầm nhiều tranh ảnh, bài
vẽ của học sinh khoá trước, bài vẽ đạt giải các kỳ thi, có cả bài tốt và chưa tốt. Phong
phú về thể loại, đề tài, để nhằm làm rõ về lý luận về bố cục (hình 6,7)
Hình 6
Trường THCS Thổ Tang – Năm học 2013 - 2014
12
Sáng kiến kinh nghiệm: Bồi dưỡng học sinh năng khiếu môn Mỹ thuật
Hình 7
Quan sát tranh minh hoạ của giáo viên và bài của học sinh khoá trước để các em tìm ý
tưởng và học tập, rút kinh nghiệm cho bài vẽ của mình tốt hơn về hình mảng, đậm
nhạt, màu sắc, không gian, ánh sáng. Cảm thụ vẽ đẹp của tranh hoặc tìm ra những
nhược điểm để rút kinh nghiệm cho bài vẽ của mình. Sau khi đã nắm được kiến thức
lý thuyết cụ thể thì bất cứ bài vẽ nào cũng áp dụng phương pháp thực hành. Đó là
thông tin hai chiều đánh giá khả năng tiếp thu bài của trò và hiệu quả lao động của
thầy.

2. Bồi dưỡng tập vẽ tranh đề tài
Trong các kỳ thi học sinh năng khiếu mỹ thuật quốc gia, tỉnh, thành phố, ngành
giáo dục… nội dung chủ yếu vẫn là tranh đề tài. Tranh đề tài là môn thực hành tổng
hợp tất cả các kiến thức và kỹ năng hội hoạ. Tranh đề tài phản ánh cuộc sống bằng
ngôn ngữ hội hoạ, bố cục, hình vẽ, mầu sắc. Muốn vẽ tranh đề tài tốt các em học sinh
phải thành thạo tất cả các kiến thức, kỹ năng: Quan sát, xác định bố cục vẽ hình, chỉnh
hình, màu sắc, đậm nhạt. Chính vì vậy, tập vẽ tranh đề tài một lần nữa khắc sâu kiến
thức, rèn luyện các kỹ năng, thao tác trên cho học sinh. Vẽ tranh giúp học sinh thể
hiện nhận thức và cảm xúc của mình về thế giới xung quanh phát triển trí nhớ, hình
thành thêm kỹ năng quan sát, lựa chọn hình tượng tiêu biểu điển hình thể hiện nội
dung đề tài. Vẽ tranh có vị trí quan trọng, qua nhiều lần tập vẽ tranh đề tài, luyện tập
thường xuyên, các kỹ năng trên được nâng cao phát triển nhuần nhuyễn thành kỷ xảo.
Các em vẽ và vẽ, mọi em đều thích vẽ có thể vẽ bất cứ lúc nào. Những nét vẽ
ngây thơ đáng yêu, những mảng màu táo bạo hồn nhiên tươi vui, bừng sáng, những bố
cục không bị lệ thuộc bởi lý tính, những hình ảnh không tuân thủ quy luật tự nhiên.
Thế giới trong mắt các em trở nên lung linh đến lạ. “Chăn Trâu” (Phi Tiến Sơn)
Trường THCS Thổ Tang – Năm học 2013 - 2014
13
Sáng kiến kinh nghiệm: Bồi dưỡng học sinh năng khiếu môn Mỹ thuật
“Chăn Bò” (Nguyễn Đức Tưởng) cũng đi vào trong tranh thật ấm áp. Khi tổ chức bồi
dưỡng học sinh tập vẽ tranh giáo viên phải lưu ý bồi dưỡng theo từng mảng kiến thức,
được mảng nào chắc mảng đó. Cho học sinh ôn tập tất cả các dạng đề tài trong SGK
6,7,8, 9 nâng dần từ dễ đến khó, và cuối cùng tập trung vào các mảng đề tài: An toàn
giao thông, vui chơi, ước mơ, gia đình, quê hương đất nước, lễ hội.
Rèn luyện các em thường xuyên vẽ tranh ở nhà như là một trò chơi, và giáo
viên thường xuyên chấm chữa bài, kết thúc giờ học, học sinh tự treo bài lên tường, tất
cả cùng xem, mỗi em tự chọn cho mình tranh mà mình thích sau đó giáo viên hỏi một
số em vẽ tranh đó “Vì sao em thích”? Và yêu cầu tác giả của bức tranh ấy giới thiệu
về tình cảm khi vẽ tranh của mình cho cả lớp nghe.
Hơn một lần hoạ sĩ Nguyễn Nghĩa Duyệt - Trưởng khoa đồ hoạ Đại học Mỹ

thuật Hà Nội, khẳng định: Đào tạo Mỹ thuật chính là nghề truyền nghề, thực hành giỏi
mới có lý luận tốt!”Bồi dưỡng tập vẽ tranh đề tài cho học sinh chính là: “Nghề truyền
nghề.”
Vì vậy, với mỗi bài dạy, mỗi học sinh giỏi chúng ta cần tìm ra phương pháp bồi
dưỡng phù hợp. Tạo cho các em không khí thoải mái, không bị gò ép, làm phấn chấn
tinh thần học tập, say mê sáng tạo, lý thú với vẽ.
3. Cơ sở vật chất, kỹ thuật phục vụ cho dạy bồi dưỡng học sinh giỏi.
- Bố trí phòng học cho đội tuyển nơi thoáng mát, đủ điều kiện về ánh sáng, bàn
ghế và tương đối yên tĩnh (tầng II)
Tài liệu: Mua sắm đầy đủ tài liệu, sách GK, sách tham khảo, chuyên đề bồi dưỡng,
tranh của học sinh khoá trước, các phương tiện kỹ thuật, phục vụ cho công tác bồi
dưỡng.
- Lên kế hoạch cho công tác bồi dưỡng đội tuyển về con người, thời gian cụ thể, chi
tiết.
IV. NHỮNG KẾT QUẢ ĐẠT ĐƯỢC VỀ CÔNG TÁC BỒI DƯỠNG HỌC SINH
NĂNG KHIẾU
1. Năm học 2011 - 20102
Trường THCS Thổ Tang – Năm học 2013 - 2014
14
Sáng kiến kinh nghiệm: Bồi dưỡng học sinh năng khiếu môn Mỹ thuật
Khi chưa áp dụng kinh nghiệm chỉ đạo này thì nhà trường vẫn có học sinh giỏi nhưng
kết quả chưa cao.
- Học sinh: Học sinh giỏi trường: 6 em ( Thi vẽ do bên Đội TNTP tổ chức)
- Học sinh xếp loại Đạt yêu cầu 100%
2. Năm học 2012 - 2013
Do vận dụng phương pháp bồi dưỡng học sinh giỏi như trên, nên số học sinh giỏi năm
này có tăng hơn năm trước và đã có học sinh đạt giải nhất của huyện. Số học sinh đạt
giải cao đã có cụ thể:
- Học sinh giỏi trường: 18 em
- Học sinh xếp loại Đạt yêu cầu 100%

C. KẾT LUẬN CHUNG
1. Theo tôi đối với bộ môn Mĩ thuật bậc THCS thì việc rèn luyện và phát triển các kỹ
năng cơ bản cho học sinh là rất cần thiết. Môn Mĩ thuật cũng như các môn học khác
đòi hỏi ở người học phải có kiến thức, sự đam mê ham thích. Để học tốt được bộ môn
này không phải là sự phụ thuộc vào những năng khiếu bẩm sinh mà phải trải qua học
tập và rèn luyện. Với đặc trưng bộ môn những kỹ năng cơ bản là cốt lõi dẫn đến thành
công cho môn học. Nhận định điều đó tôi đã mạnh dạn nghiên cứu đề tài “Rèn luyện
và phát triển các kỹ năng cho học sinh học môn Mĩ thuật THCS”.
2. Bồi dưỡng tài năng là công việc rất công phu, bền bỉ, sáng tạo. Phải biết chăm chút,
nuôi dưỡng từ lúc còn mầm non, chồi biếc. Phải chú ý phát hiện bồi dưỡng ngay khi
còn ở lớp dưới, cấp dưới. Trong bồi dưỡng phải toàn diện và sáng tạo. Chỉ bồi dưỡng
kiến thức chưa đủ, phải rất chú ý bồi dưỡng phương pháp, kỹ năng, nề nếp học tập: Tự
chiếm lĩnh tri thức. Bồi dưỡng tri thức, bồi dưỡng lòng say mê, tình cảm, trách nhiệm.
3. Trong 8 năm qua, học sinh của tôi năm nào cũng đạt học sinh giỏi nhưng số lượng
và chất lượng chưa đáp ứng được nhu cầu mới. Đặc biệt trong năm học này nhờ áp
dụng một số kinh nghiệm của bản thân vào công tác bồi dưỡng học sinh giỏi, nên số
học sinh giỏi có tăng lên về số lượng và chất lượng. Kết quả này có được do sự chỉ
Trường THCS Thổ Tang – Năm học 2013 - 2014
15
Sáng kiến kinh nghiệm: Bồi dưỡng học sinh năng khiếu môn Mỹ thuật
đạo của đội ngủ quản lý nhà trường và sự phấn đấu không mệt mỏi của thầy và trò.
Tuy nhiên thành tích so với một số trường bạn chưa cao (vì số học sinh giỏi ở trường
THCS Vĩnh Tường chủ yếu), nhưng đây cũng là kết quả đáng phấn khởi bước đầu,
kinh nghiệm này đã góp phần nhỏ bé vào công tác bồi dưỡng học sinh giỏi của huyện
nhà, tăng thêm nhân lực vào đội tuyển thi tỉnh, phần nào góp thêm sức mạnh vào
thành tích mà học sinh giỏi Mỹ thuật Huyện Vĩnh Tường trong kỳ thi học sinh giỏi
vừa qua.
4. Qua thực tế của việc vận dụng kinh nghiệm phương pháp bồi dưỡng học sinh giỏi
của bản thân trong nhà trường THCS. Tôi mong sự góp ý chân thành của các đồng chí

có kinh nghiệp tốt hơn để công tác này ngày càng được phát triển hơn nữa, đáp ứng
với thời kỳ đổi mới của quê hương, đất nước.
5. Để có phương pháp bồi dưỡng học sinh giỏi tốt bản thân người giáo viên phải nắm
chắc chuyên môn, nghiệp vụ. Có kiến thức sâu rộng, có tinh thần trách nhiệm cao
trong công việc, không ngừng học hỏi, tích luỹ chuyên môn, nghiệp vụ sư phạm đúc
rút kinh nghiệm hàng năm trong công tác bồi dưỡng học sinh giỏi.
6. Phải tăng cường bồi dưỡng cho học sinh, vấn đề chủ yếu là tạo điều kiện về cơ sở
vật chất, tinh thần tự học, bồi dưỡng lòng say mê, tình cảm trách nhiệm cho các em.
7. Một mặt phải biết phát huy tài năng, sở trường của mỗi học sinh, mặt khác biết phát
huy sức mạnh tổng hợp của trí tuệ tập thể. Tạo nguồn, bồi dưỡng, chọn lọc là một quy
trình tự nhiên trong đào tạo, bồi dưỡng học sinh giỏi.
Trên đây là một số ý kiến, quan điểm của tôi về bộ môn, những nội dung “Bồi dưỡng
học sinh năng khiếu môn Mỹ thuật”.
Qua việc vận dụng của bản thân, tôi thấy giờ dạy đạt hiệu quả cao hơn. Học sinh rất
thích học những tiết học có sử dụng đồ dùng dạy học. Học sinh nắm vững kiến thức,
phát triển các kỹ năng và vẽ đẹp hơn.
D. KIẾN NGHỊ, ĐỀ XUẤT
- Tập hợp mọi lực lượng, phối hợp hỗ trợ công tác này, tạo điều kiện cho công tác này
về vật chất chũng như tinh thần, góp phần nâng cao hiệu quả giáo dục và đào tạo.
Trường THCS Thổ Tang – Năm học 2013 - 2014
16
Sáng kiến kinh nghiệm: Bồi dưỡng học sinh năng khiếu môn Mỹ thuật
- Tạo điều kiện xây dựng cơ sở vật chất, kỹ thuật phục vụ cho dạy và học, phòng học,
bàn ghế, SGK, sách tham khảo, tranh của học sinh khoá trước, tranh của học sinh đạt
giải các kỳ thi, tranh của hoạ sĩ của giáo viên v.v
- Việc bồi dưỡng học sinh giỏi Mỹ thuật phải chú trọng cả việc bồi dưỡng kiến thức
và bồi dưỡng kỹ năng, nề nếp tự học, nhân cách.
- Cấp tượng chân dung và bục đặt mẫu vật mẫu các khối cơ bản bằng thạch cao.
XÁC NHẬN CỦA THỦ TRƯỞNG ĐƠN VỊ
Thổ Tang, ngày 19 tháng 04 năm 2014

Tôi xin cam đoan đây là SKKN của mình viết,
không sao chép nội dung của người khác.
(Ký và ghi rõ họ tên)
BÙI NGỌC THU

Trường THCS Thổ Tang – Năm học 2013 - 2014
17