Một số biện pháp góp phần phát triển giáo dục mầm non trên địa bàn quận Ngũ Hành Sơn

Một số biện pháp góp phần phát triển giáo dục mầm non trên địa bàn quận Ngũ Hành Sơn
A. MỞ ĐẦU
I/ Đặt vấn đề
Giáo dục mầm non là bậc học đầu tiên của hệ thống giáo dục quốc dân, có
vai trò đặc biệt quan trọng trong việc đặt nền móng cho sự hình thành và phát
triển của nhân cách con người. Việc thiếu quan tâm đến giáo dục mầm non
chính là sự bỏ lỡ cơ hội cải thiện triển vọng cho trẻ em. Chính vì thế, hầu hết các
quốc gia và các tổ chức quốc tế đều xác định giáo dục mầm non là một mục tiêu
quan trọng của giáo dục cho mọi người. Thụy Điển coi giai đoạn mầm non là
“thời kỳ vàng của cuộc đời'' và thực hiện chính sách: trường mầm non là trường
tự nguyện do chính quyền địa phương quản lý, trẻ 5 tuổi có thể theo học không
mất tiền. Luật Hệ thống giáo dục quốc gia Indonesia đã công nhận giáo dục
mầm non là giai đoạn tiền đề cho hệ thống giáo dục cơ bản. Luật Giáo dục Thái
Lan nhấn mạnh gia đình và Chính phủ phải cùng chia sẻ trách nhiệm đối với
giáo dục mầm non nhằm thực hiện Công ước quốc tế về quyền trẻ em. Còn theo
ông Sheldon Shaeffer, Giám đốc Văn phòng Giáo dục UNESCO khu vực châu
Á - Thái Bình Dương, giáo dục mầm non thúc đẩy sự phát triển tình cảm cũng
như các kỹ năng về ngôn ngữ, nhận thức và thể chất của trẻ, chính những kỹ
năng mà đứa trẻ tiếp thu được qua các chương trình chăm sóc giáo dục mầm non
sẽ là nền tảng cho hoạt động học tập sau này của trẻ, bởi đây là giai đoạn phát
triển đặc biệt quan trọng của bộ não trẻ.
Ở nước ta, Đảng và Nhà nước cũng luôn coi trọng giáo dục mầm non .
Trong buổi lễ giới thiệu và giao nhiệm vụ cho tân Bộ trưởng Bộ Giáo dục và
Đào tạo Nguyễn Thiện Nhân, Thủ tướng Nguyễn Tấn Dũng đã lưu ý: “So với
các bậc học khác, đến nay chúng ta chưa lo được nhiều cho giáo dục mầm non .
Đây là một mảng còn yếu của giáo dục Việt Nam mà Bộ trưởng và toàn ngành
cần cố gắng khắc phục trong thời gian ngắn nhất”
Giai đoạn trẻ em từ 0-6 tuổi có vị trí cực kỳ quan trọng trong việc hình
thành nhân cách trẻ. Do vậy để đảm bảo sự nghiệp giáo dục mầm non, vừa có
thể mở rộng được quy mô, vừa có thể nâng cao chất lượng theo mục tiêu đào tạo
1

Một số biện pháp góp phần phát triển giáo dục mầm non trên địa bàn quận Ngũ Hành Sơn
của bậc học, vấn đề có ý nghĩa quan trọng đặt ra là phải phát triển đồng bộ,
mạng lưới trường lớp và tăng cường cơ sở vật chất trường học, nâng cao chất
lượng đội ngũ. Đó là điều kiện thiết yếu ban đầu cho hoạt động chăm sóc, giáo
dục mầm non.
Trong những năm qua, nhất là sau khi Đà Nẵng trở thành đơn vị hành
chính trực thuộc Trung ương, quận Ngũ Hành Sơn trở thành đơn vị hành chính
trực thuộc thành phố Đà Nẵng, tình hình kinh tế - xã hội của quận Ngũ
Hành Sơn có bước phát triển rõ rệt. Sự nghiệp giáo dục và đào tạo của quận Ngũ
Hành Sơn nói chung và giáo dục mầm non nói riêng, được các cấp lãnh đạo
chính quyền Đảng, Nhà nước quan tâm, đầu tư thích đáng. Bằng nhiều nguồn
vốn đầu tư, mạng lưới trường lớp giáo dục mầm non trên địa bàn quận Ngũ
Hành Sơn đã có bước tiến đáng kể trong việc đầu tư nâng cấp, cải tạo và xây
dựng mới, đáp ứng một phần nhu cầu chăm sóc giáo dục và học tập của trẻ,
chính vì vậy giáo dục mầm non đã có những chuyển biến tích cực và đúng
hướng, chất lượng chăm sóc, giáo dục trẻ ở tất cả các trường được từng bước
nâng lên. Mạng lưới trường lớp cấp học mầm non trên địa bàn quận Ngũ Hành
Sơn được điều chỉnh, củng cố và phát triển, đến nay thu hút 34% trẻ nhà trẻ,
78,7% trẻ trong độ tuổi mẫu giáo đến trường và trong đó có 99.3% trẻ 5 tuổi
vào lớp mẫu giáo lớn, góp phần đáng kể vào việc nâng cao chất lượng chăm sóc,
giáo dục trẻ, chuẩn bị tâm thế cho trẻ bước vào lớp 1.
Tuy nhiên, so với yêu cầu của ngành học trong giai đoạn mới, mạng lưới
trường lớp và cơ sở vật chất trường học của giáo dục mầm non quận Ngũ Hành
Sơn còn nhiều khó khăn và bất cập. Hầu hết các phòng học, phòng hiệu bộ còn
thiếu và không đúng tiêu chuẩn. Sân trường, nhiều nơi còn thiếu diện tích, vừa
bụi vào mùa khô, vừa đọng nước vào mùa mưa nên ảnh hưởng đến chất lượng
chăm sóc giáo dục các cháu.
Hơn nữa do tác động của nhiều nhân tố nên nhu cầu gửi trẻ của nhân dân
trong thời gian đến sẽ không ngừng tăng lên, nhu cầu mạng lưới trường, lớp phải
tiếp tục đầu tư mở rộng, các nhân tố đó là:

2
Một số biện pháp góp phần phát triển giáo dục mầm non trên địa bàn quận Ngũ Hành Sơn
+ Do áp lực của gia tăng dân số, phát triển kinh tế, hợp lý hoá gia đình
cũng như do nhu cầu đô thị hoá, hình thành các khu dân cư mới nên số học sinh
tăng cơ học phát triển.
+ Tình hình kinh tế phát triển, mức sống của nhân dân ngày càng được
nâng cao, nhu cầu được chăm sóc giáo dục con em có chất lượng ngày càng
tăng…, đòi hỏi quy mô phát triển giáo dục mầm non, nhất là ở mẫu giáo ngày
càng lớn.
Ngoài ra do yêu cầu bố trí lại dân cư theo quy hoạch mới, yêu cầu của
việc thành lập các trường mầm non, cũng như đảm bảo tính hệ thống và đồng bộ
trong quá trình xây dựng cơ sở vật chất trường học đòi hỏi phải khẩn trương tiến
hành quy hoạch mạng lưới giáo dục mầm non.
Làm thế nào để giáo dục mầm non ngày càng phát triển, thực hiện tốt
nhiệm vụ chăm sóc giáo dục toàn diện cho trẻ dưới 6 tuổi, chuẩn bị những tiền
đề cần thiết cho các cháu vào trường phổ thông; đồng thời đảm bảo sự phát triển
cân đối và toàn diện giữa các cấp học, ngành học trên địa bàn quận. Đây là vấn
đề hết sức quan trọng trong giai đoạn hiện nay, chính vì vậy, tôi chọn đề tài
“ Một số biện pháp góp phần phát triển giáo dục mầm non trên địa bàn quận
Ngũ Hành Sơn”.
II/ Ý nghĩa thực tiễn của đề tài:
Môi trường giáo dục đầu đời đóng vai trò thiết yếu trong việc xây dựng
nền tảng phát triển tổng thể của con người. Do vậy, giáo dục mầm non rất quan
trọng cho từng cá nhân lẫn cả một dân tộc.Với ý nghĩa ấy, giáo dục mầm non có
thể được coi là lĩnh vực cần đầu tư tốt nhất. Công tác phát triển giáo dục mầm
non sẽ góp phần đề ra những nhu cầu cấp thiết về xây dựng hệ thống trường học
và quy mô, giải pháp xây dựng theo từng giai đoạn trong thực hiện chiến lược
phát triển kinh tế - xã hội, đặt cơ sở cho công tác kế hoạch hoá xây dựng trường
học hàng năm, hoạch định chính sách ngành trên địa bàn quận đồng thời đáp
ứng được việc nâng cao chất lượng chăm sóc giáo dục cho con em quận Ngũ

Hành Sơn.
3
Một số biện pháp góp phần phát triển giáo dục mầm non trên địa bàn quận Ngũ Hành Sơn
B. NỘI DUNG
I/ Đánh giá thực trạng mạng lưới giáo dục mầm non trên địa bàn
quận Ngũ Hành Sơn:
1. Về quy mô phát triển trường, lớp:
Hiện toàn quận có 8 trường ( trong đó: công lập 3 trường, dân lập 1
trường, tư thục 4 trường) và 35 nhóm lớp độc lập tư thục thu nhận 2266 trẻ trong
đó có 956 trẻ 5 tuổi.
Tỷ trọng học sinh mầm non trong các nhóm trẻ, lớp mẫu giáo gia đình còn
cao trong khi điều kiện và chất lượng chăm sóc nuôi dạy ở loại hình này còn hạn
chế.
Quy mô trường, lớp cấp học mầm non hiện nay không đảm bảo điều kiện
thực hiện các chỉ tiêu về huy động trẻ như quy định tại quyết định 14/2008/QĐ-
BGDĐT ngày 07 tháng 04 năm 2008 của Bộ Giáo dục và Đào tạo về việc Ban
hành Điều lệ trường mầm non.
Tuy Uỷ ban nhân dân quận Ngũ Hành Sơn đã có sự quan tâm đầu tư cơ sở
vật chất cho cấp học mầm non, song tốc độ đầu tư xây dựng cho trường công lập
còn chậm, vốn đầu tư cho mỗi trường nhỏ, nên khó hoàn thiện mô hình cơ sở vật
chất - kỹ thuật trường học theo chuẩn quốc gia. Hiện trong toàn quận mới chỉ có
1 trường mầm non đạt chuẩn quốc gia ( chiếm tỷ lệ 12,5% so với tổng số
trường).
Cơ sở chính của trường Mầm non Ngọc Lan diện tích quá hẹp (750m
2
)
nên không đảm bảo diện tích đầu tư xây dựng trường mầm non đạt chuẩn quốc
gia.
Dù tranh thủ được nguồn kinh phí tài trợ của báo Người lao động, Khu
Công nghiệp và Chế xuất Đà Nẵng, song điều kiện cơ sở vật chất của trường

Mầm non Vàng Anh vẫn chưa đạt chuẩn và bị thiệt hại nặng nề sau cơn bão số 2
năm 2007 ( cơ sở Khái tây đã sửa chữa nhưng vẫn còn nhếch nhác, tường ẩm
chưa có kinh phí để quét vôi).
4
Một số biện pháp góp phần phát triển giáo dục mầm non trên địa bàn quận Ngũ Hành Sơn
Phường Khuê Mỹ chưa có trường mầm non công lập.
Các trường mầm non dân lập đã chuyển sang loại hình công lập nhưng
chưa đủ điều kiện cần thiết về cơ sở vật chất - kỹ thuật, chưa có khả năng cân
đối thu chi, tỷ lệ giáo viên đạt trình độ trên chuẩn còn thấp và năng lực chuyên
môn còn hạn chế; qui mô phát triển số lượng học sinh còn thấp.
Kinh phí chi cho giáo dục mầm non còn thấp (dưới 7% tổng chi ngân sách
toàn ngành), đến nay vẫn chưa được tăng kinh phí đầu tư cơ sở vật chất và các
hoạt động khác.
2. Về tình hình đội ngũ và thực hiện chế độ chính sách đối với cán bộ,
giáo viên, nhân viên mầm non:
Tính đến năm học 2008-2009, tổng số giáo viên, nhân viên các trường
Mầm non công lập hiện có 18 biên chế và 51 hợp đồng ngoài ngân sách, đạt
76.6% (theo quy định Thông tư 71/2008/TT-BGD&ĐT-BNV và Quyết định số
2219/QĐ-SNV về việc tạm giao biên chế và xác định hợp đồng lao động sự
nghiệp trong các cơ sở giáo dục Mầm non công lập năm học 2008-2009: 18 biên
chế và 72 hợp đồng).
Trước đây, việc trả lương cho giáo viên hợp đồng ngoài ngân sách tại các
trường mầm non công lập chủ yếu dựa vào nguồn thu học phí (30.000đ/tháng 1
cháu theo QĐ số 4352/QĐ-UB ngày 29/7/1998 của UBND TP. Đà Nẵng) nên
mức lương còn thấp. Nhưng từ năm 2009, giáo viên hợp đồng ( trước đây gọi là
giáo viên hợp đồng ngoài ngân sách) tại các trường mầm non công lập đã được
chi trả lương từ nguồn ngân sách nên mức lương đã được cải thiện.
3. Về công tác xã hội hóa giáo dục mầm non :
Quá trình xã hội hóa giáo dục mầm non trên địa bàn quận Ngũ Hành Sơn
còn nhiều khó khăn, thách thức mà trước hết phải kể đến là sự bất cập của đội

ngũ những người làm công tác giáo dục mầm non. Đa số cán bộ quản lý các
trường mới chuyển đổi sang trường công lập còn rất lúng túng, thiếu năng động
trong việc huy động các nguồn lực và tranh thủ sự đóng góp hỗ trợ của các tổ
chức xã hội.
5
Một số biện pháp góp phần phát triển giáo dục mầm non trên địa bàn quận Ngũ Hành Sơn
Tình hình phát triển cấp học mầm non tại quận Ngũ Hành Sơn
từ năm học2006-2007 đến 2008-2009
Các chỉ tiêu
Đầu năm học
2006-2007
Đầu năm học
2008- 2009
So với năm học
trước
Tăng,
giảm
Tỉ lệ %
I/ Số trường 8 8 0 0
- Mầm non 7 7 0 0
- Mẫu giáo 1 1 0 0
II/ Số học sinh 2584 3112 528 20.4%
- Nhà trẻ 749 846 97 12.9 %
- Mẫu giáo 1835 2266 431 23.4 %
Số liệu ở Bảng trên cho thấy số lượng học sinh của cấp học mầm non trên
địa bàn quận Ngũ Hành Sơn trong 3 năm qua tăng lên rõ rệt. Tuy nhiên, số
lượng trường vẫn không phát triển so với sự tăng lên rất nhanh của số lượng học
sinh. Số học sinh của đầu năm học 2008 - 2009 tăng lên 20.4% so với đầu năm
học 2006 - 2007. Trong khi đó, số trường học không tăng.
Hiện nay có một thực tế là ở các phường Khuê Mỹ, Hòa Hải, Hòa Quý

nhu cầu gửi trẻ của nhân dân chưa được đáp ứng do thiếu trường mầm non. Bên
cạnh đó, nhiều phụ huynh đã tìm mọi cách để gửi con em vào trường trọng điểm
của quận ( trường mầm non Bạch Dương) làm cho trường này rơi vào tình trạng
quá tải. Từ thực tế này cho thấy, giáo dục mầm non vẫn chưa đáp ứng được đầy
đủ nhu cầu của cộng đồng về chăm sóc nuôi dạy trẻ, chưa đảm bảo được sự
công bằng trong việc thụ hưởng giáo dục của nhân dân. Điều đó cũng đồng
nghĩa với việc nhà trường mầm non chưa phát huy được tầm ảnh hưởng của
mình một cách rộng rãi trong cộng đồng, quá trình xã hội hóa giáo dục mầm non
còn chưa được thực hiện một cách đồng bộ.
II/ Các biện pháp phát triển Giáo dục mầm non:
1. Đầu tư xây dựng cơ sở vật chất, trang thiết bị
Vấn đề hiện đại hóa cơ sở vật chất trường lớp, trang thiết bị đầy đủ đóng
6
Một số biện pháp góp phần phát triển giáo dục mầm non trên địa bàn quận Ngũ Hành Sơn
một vai trò quan trọng, góp phần nâng cao chất lượng giáo dục. Do vậy Phòng
Giáo dục và Đào tạo cần phải tham mưu UBND quận Ngũ Hành Sơn các công
việc sau:
+ Từng bước xây dựng 8 điểm trường ở 4 phường theo Quyết định số
10306/QĐ-UBND ngày 12/12/2008 của UBND thành phố về việc phê duyệt Sơ
đồ ranh giới sử dụng đất các Trường mầm non trên địa bàn quận Ngũ Hành Sơn.
+ Đầu tư kinh phí sửa chữa cơ sở vật chất, trang thiết bị cho trường mầm
non Bạch Dương để được công nhận lại trường đạt chuẩn quốc gia mức độ 1
theo Quyết định số 36/2008/QĐ-BGD ĐT của Bộ Giáo dục và Đào tạo.
+ Đầu tư xây dựng hoàn chỉnh cơ sở vật chất –kĩ thuật theo chuẩn quốc
gia mức độ 1 cho trường mầm non Vàng Anh bao gồm: phòng học liệu, trường
rào, cải tạo môi trường, cây xanh, trang bị đồ chơi ngoài trời…
2. Xây dựng đội ngũ giáo viên các trường mầm non
Đội ngũ giáo viên là nhân tố đóng vai trò quyết định trong việc phát triển
giáo dục của các nhà trường, do vậy Phòng Giáo dục và Đào tạo cần phải chỉ
đạo các trường mầm non công lập rà soát, phân loại đội ngũ giáo viên; lập kế

hoạch biên chế năm học ; dự kiến sắp xếp bố trí đội ngũ giáo viên phù hợp với
năng lực và trình độ chuyên môn; động viên sắp xếp những giáo viên lớn tuổi,
có trình độ năng lực chuyên môn và sức khỏe không đảm bảo sang làm nhiệm
vụ khác hoặc thôi việc theo chế độ. Trên cơ sở đó lên kế hoạch hợp đồng bổ
sung giáo viên, nhân viên mầm non đủ định mức quy định Thông tư 71/TTLT-
BGD-BNV và thay thế những giáo viên lớn tuổi, sức khỏe không đảm bảo về
hưu trước tuổi hoặc chuyển sang làm công việc khác.
3. Tăng cường công tác đào tạo, bồi dưỡng giáo viên
3.1. Về công tác đào tạo:
7