Lời nói đầu
Thực hiện chủ trơng của đảng và nhà nớc ta về quản lý và phát triển kinh
tế. Trong những năm qua nền kinh tế của nớc ta đã chuyển từ quan liêu bao cấp
song nền kinh tế thị trờng nhiều thành phần có sự điều chỉnh vĩ mô của nhà nớc
từ đó đã thúc đẩy nền kinh tế phát triển mạnh mẽ từng bớc tiếp cận với nền kinh
tế thế giới mở rộng giao lu trên các lĩnh vực.
Trớc các yêu cầu của nền kinh tế các doanh nghiệp phải tự khẳng định đợc
mình tạo cho doanh nghiệp có chổ đứng vững chắc.
Để hoà mình với sự chuyển đổi của nền kinh tế nói trên mỗi doanh nghiệp
dù là doanh nghiệp nhà nớc, doanh nghiệp t nhân, doanh nghiệp có 100% vốn
nớc ngoài đầu t phải tiến hành hạch toán độc lập để có thể đứng vững và đi lên
trong cơ chế thị trờng với sự cạnh tranh gắt gao khốc liệt buộc các doanh
nghiệp không những chỉ quản lý điều hành quá trình hoạt động và làm chủ đồng
vốn của mình đổi mới dây chuyền công nghệ, mở rộng thị trờng, tăng nhanh tốc
độ chu chuyển của đồng vốn từ khâu bỏ ra cho tới khâu tiêu thụ thành phẩm sao
cho chi phí bỏ ra là ít nhất và thu lợi nhuận cao nhất.
Có nh vậy thì doanh nghiệp mới tồn tại và phát triển đợc có đủ điều kiện
góp phần làm tăng thu nhập cải thiện nâng cao đời sống cho cán bộ công nhân
viên đồng thời cũng thực hiện tốt nghĩa vụ đối với cấp trên. Mà vấn đề lao động
và sử dụng lao động cũng là một vấn đề mà các doanh nghiệp không thể không
quan tâm vì công cụ lao động (vốn) và lao động là hai yếu tố quyết định quá
trình sản xuất kinh doanh .
Các doanh nghiệp phải tinh nhuệ hoá đội ngũ cán bộ sử dụng đúng ngời
đúng việc làm gọn nhệ bộ máy quản lý, tránh cồng kềnh lãng phí thời gian của
bộ phận gián tiếp không hiệu quả. Muốn sử dụng quản lý tốt lực lợng lao động
làm cho ngời lao động yên tâm phục vụ cho doanh nghiệp. Thì vấn đề tiền lơng,
thởng, phụ cấp, bảo hiểm xã hội bảo hiểm y tế phải đợc các doanh nghiệp thực
1
hiện đầy đủ hay nói một cách chính xác, vấn đề hạch toán tiền lơng và các
khoản trích theo lơng phải đợc doanh nghiệp coi trọng.
Với thời gian 3 năm học tập tại trờng cao đẳng quản trị kinh doanh đợc các
thầy cô giáo bồi dỡng đào tạo trang bị cho em một vốn kiến thức trong quản lý
kinh tế tài chính, trong doanh nghiệp trên cơ sở kiến thức đã học ở trờng và sau
một thời gian thực tập tai xí nghiệp trắc địa bản đồ 202 đợc sự quan tâm giúp
đỡ hớng dẫn nhiệt tình của ban giám đốc, đặc biệt là các chú ở phòng kế toán
tài vụ em đã xác định rõ vai trò của công tác hạch toán tiền lơng, và các khoản
trích theo lơng đối với doanh nghiệp là rất quan trọng.
Nhận biết đợc tầm quan trọng trên nên em đã đi sâu vào nghiên cứu
chuyên đề .
Hạch toán tiền lơng và các khoản trích theo lơng
Để viết báo cáo tốt nghiệp.
Nội dung báo cáo thực tập tốt nghiệp gồm 3 phần.
Phần I: Một số khái quát về xí nghiệp trắc địa bản đồ 202.
Phần II: Thực tế hạch toán tiền lơng và các khoản trích theo lơng tại xí
nghiệp trắc địa bản đồ 202.
Phần III: Một số ý kiến nhằm hoàn thiện chuyên đề hách toán tièn lơng và
các khoản trích theo lơng tại xí nghiệp trắc địa bản đồ 202.
Kết luận: Ngoài những mục tiêu trên còn có mục lời nói đầu, tài liệu tham
khảo.
2
Phần I:
Một số khái quát về xí nghiệp trắc địa bản đồ 202:
Xí nghiệp trắc địa bản đồ 202 trớc kia trực thuộc công ty trắc địa bản đồ số
2 đóng tại xã minh đức - huyện mỹ hào - tỉnh hng yên.
Từ ngày 1/1/1999 công ty trắc địa bản đồ số 2 và công ty trắc địa bản đồ
số 3 nhập vào làm một lấy tên là công ty đo đạc địa chính và công trình có trụ
sở chính đóng tại số 3 khu phố 4 phờng bình an quận 2 TPHCM.
Nên từ ngày 1/1/1999 xí nghiệp trắc dịa bản đồ 202 trực thuộc công ty đo
đạc địa chính và công trình.
Xí nghiệp trắc địa bản đồ 202 đợc thành lập theo quyết định số 36A/QĐ
ngày 1/8/1987 của cục đo đạc và bản đồ nhà nớc nay là tổng cục địa chính.
- Trải qua 13 năm không ngừng phấn đấu xây dựng và trởng thành đến nay
xí nghiệp đã thực sự khẳng định đợc mình trong nền kinh tế thị trờng đầy biến
động ở nớc ta hiện nay.
- Đội ngũ cấn bộ công nhân viên không ngừng đợc tôi luyện cả ý thức lẫn
tay nghề có khả năng hoàn thành suất sắc mọi nhiệm vụ yêu cầu đặt ra. Từ đó
các công trình các hạng mục và các sản phẩm của xí nghiệp làm ra đã thoả mãn
đợc nhu cầu của bán hàng và luôn đợc đánh giá cao.
Xí nghiệp luôn đổi mới trang thiết bị tiên tiến hiện đại để tiếp cận đợc với
những công trình lớn.
Vì sản phẩm của xí nghiệp làm ra cần phải có độ chính xác rất cao do vậy
nhiều công trình hạng mục đợc vẽ trọng điểm của các tỉnh thành dù phải thi
công đo đạc trong điều kiện khó khăn địa hình phức tạp nhng đội ngũ thi công
nhân viên của xí nghiệp không ngại khó khăn đã hoàn thành xuất săcs và đợc
bạn hàng đánh giá cao. Hiện nay xí nghiệp có khả năng đảm đơng trên các lĩnh
vực hoạt động nh đo vẽ bản đồ, làm bản đồ địa giới, thành lập bản đồ địa chính
xã, huyện, tỉnh thành trong nớc.
3
Với đội ngũ cán bộ công nhân viên 130 ngời trong đó 83% lao động trực
tiếp và 17% lao động gián tiếp 50% có trình độ cao đẳng và đại học còn lại là
đội ngũ công nhân có tay nghề cao từ 4/7 - 7/7.
Bằng năng lực thực tế của mình xí nghiệp trắc địa bản đồ 202 đã tự khẳng
định đợc mình trong nền kinh tế đang phát triển ở nớc ta hiện nay nhng cũng
đầy biến động khó khăn và khắc nghiệt đối với các doanh nghiệp. Nếu lấy mốc
từ năm 1995 để so sánh thì sản lợng, mức lơng và các khoản nộp cho cấp trên
của xí nghiệp trắc địa bản đồ 202 nh sau:
I. Các khoản nộp cấp trên:
Đơn vị : (1000.000)đ
Năm Sản lợng Nộp cấp trên
1995 3.103 245
1996 3.455 270
1997 4.152 334
1998 4.653 363
1999 5.398 431
*******XNTĐBĐ 202********XNTĐBĐ 202*******
II. Quỹ l ơng của xí nghiệp từ năm 1995 - 1999 và mức thu nhập
bình quân của 1 CBCNV: 1 ngời/1 tháng.
Năm Sản lợng Mức thu nhập
1995 1.442.395.000 1.200.000
1996 1.832.602.000 1.400.000
1997 2.012.154.000 1.457.000
1998 2.304.200.000 1.500.000
1999 2.406.619.000 1.603.000
Cơ cấu quản lý tổ chức.
4
Quá trình phát triển hiện nay xí nghiệp trắc địa bản đồ 202 có mô hình tổ
chức quản lý theo sơ đồ sau:
Sơ đồ 1
5
Giám đốc
PGS kỹ thuật PGĐ. hành
chính
P.kế hoạch
vật t
P. kỹ
thuật
P.tổ chức
hành chính
P.tài vụ kế
toán
Đội đo
đạc công
trình
đội đo
đạc công
trình
Đội đo
đạc công
trình
đội đo
đạc công
trình
Đội đo
đạc công
trình
đội đo
đạc công
trình
Nhìn vào sơ đồ ta thấy xí nghiệp trắc địa bản đồ 202 thực hiện loại hình cơ
cấu tổ chức trực tuyến chức năng loại hình cơ cấu này có những đặc điểm sau:
- Trong cơ cấu này các chức năng quản lý chuyên môn hoá cùng hình
thành nên các bộ phận chức năng nh cơ cấu chức năng.
- Các bộ phận chức năng không có quyền ra quyết định trực tiếp đối với
các bộ phận trực tuyến mà chỉ tồn tại nh là những bộ phận giúp việc cho ngời
lãnh đạo trong phạm vi chức năng của mình. Các quyết định của các bộ phận
chức năng chỉ có ý nghĩa về mặt hành chính (bắt buộc) đối với các bộ phận trực
tuyến khi đã thông qua ngời lãnh đạo cao nhất hoặc đã đợc ngời lãnh đạo uỷ
quyền cơ cấu tổ chức quản lý theo kiểu một cách gọn nhẹ phù hợp với yêu cầu
quản lý hiện nay. Đứng đầu là ban giám đốc, dới là các phòng chức năng và các
đội do dạc công trình hạng mục.
Ban giám đốc có 3 đồng chí:
- Ông Võ Sĩ Hoà - Giám đốc xí nghiệp: Phụ trách và chỉ đạo trực tiếp
phòng tài vụ kế toán và các đội đo đạc hạng mục công trình.
- Ông Đặng Trọng Chính - Phó giám đốc xí nghiệp: Thay mặt giám đốc
khi giám đốc đi vắng và trực tiếp chỉ đạo phòng kế hoạch vật t và phòng kỹ
thuật.
- Ông Phùng Khắc Nhinh - Phó giám đốc xí nghiệp: Thay mặt giám đốc
khi giám đốc đi vắng và trực tiếp chỉ đạo phòng tổ chức hành chính.
- Phòng tài vụ kế toán: Trực thuộc giám đốc có nhiệm vụ giúp giám đốc
công tác tài vụ kế toán, thống kê thu nhập thông tin cung cấp thông tin phục vụ
cho công tác quản lý xí nghiệp.
- Phòng kế hoạch vật t: Trực thuộc giám đốc do đồng chí phó giám đốc
trực tiếp chỉ đạo có nhiệm vụ lập tiến độ thi công hạng mục công trình, cung
cấp vật t lập kế hoạch thi công các công trình hạng mục.
6
- Phòng kỹ thuật trực thuộc giám đốc do đồng chí phó giám trực tiép chỉ
đạo có nhiệm vụ thanh quyết toán nghiệm thu các hạng mục công trình do các
tổ đội làm.
- Phòng tổ chức hành chính: Trực thuộc giám đốc do đồng chí phó giám
đốc phụ trách công tác tổ chức hành chính trực tiếp chỉ đạo có nhiệm vụ giúp
giám đốc về công tác tổ chức điều hành tăng giảm nhân sự, tiền lơng, các chế
độ của ngời lao động và điều hành các công trình, các việc khác về hành chính
nhân sự của xí nghiệp.
- Các đội thi công đo đạc hạng mục công trình.
Trực tiếp thực hiện nhiệm vụ thi công đo đạc hạng mục công trình do đồng
chí đội trởng nhận nhiệm vụ dới sự chỉ đạo trực tiếp của ban giám đốc với sự
phối hợp giúp đỡ và giám sát về kỹ thuật nghiệp vụ của các phòng chức năng
tạo điều kiện cho các đội đo đạc hạng mục công trình hoàn thành nhiệm vụ đợc
giao đạt hiệu quả cao nhất và chất lợng thi công càng tốt nhất phù hợp với tiến
trình phát triển chung của xí nghiệp.
2: Tổ chức công tác kế toán
Phòng tài vụ kế toán gồm 4 ngời
1. Kế toán trởng
2. Kế toán tổng hợp
3. Kế toán tiền lơng bảo hiểm.
4. Thủ quỹ.
+ Với đặc điểm hoạt động nh nêu ở xí nghiệp trắc địa bản đồ 202 đã chọ
hình thức kế toán trực tuyéen cụ thể sơ đồ tổ chức bộ máy kế toán nh sau:
7
Sơ đồ 2: Tổ chức bộ máy kế toán.
Có thể xác định bộ phận kế toán tièn lơng là một bộ phận quan trọng
trong hệ thống kế toán nh em đã trình bày ở trên, ở bộ phận này kế toán phải
phản ánh theo dõi các nghiệp vụ kinh tế phát sinh về tiền lơng, BHYT, BHXH,
KPCĐ và các đối tợng có liên quan từ đó mở sổ sách kế toán cần thiết lập báo
cáo về lao động tiền lơng các khoản trích theo lơng thuoọc về việc của mình,
tiến trình công việc của kế toán tiền lơng đợc hiển thị qua sơ đồ sau:
8
Kế toán trởng
Kế toán tổng hợp
Kế toán thu chi
Kế toán lao động
tiền lơng
NVL chính ở các đội, tổ đo
đạc hạng mục công trình
thuộc XN
Sơ đồ 3: Quy trình thực hiện kế toán lao động tiền lơng
* Tiến trình công việc của kế toán lao động tiền lơng đợc trình bày nh sau:
- Công việc 1: Trên cơ sở lao động, đơn giá lao động tiền lơng thực hiện,
phần tính toán và các khoản trích theo lơng
- Công việc 2: 3) Trên cơ sở dữ liệu đã tính toán vào sổ kế toán chi tiết có
liên quan đa ra bảng kê có ghi sổ chi tiết cho từng đối tợng cụ thể.
- Công việc 4: Kế toán tiền lơng từ các bảng kê thống kê lại và tổng hợp
ghi chứng từ ghi sổ, đa ra phiếu chi thuận tiện cho việc kiểm tra đối chiếu theo
dõi.
- Công việc 5: 6: Cuôi quý kế toán tiền lơng tổng hợp các thông tin cần
thiết và đối chiếu cân đối lập báo cáo cho kế toán tổng hợp.
9
Kế toán lao
động tiền l-
ơng
Ngời lao
động
Sổ chi tiết
kế toán
Bảng kê
Báo cáo
cho kế toán
tổng hợp
chứng từ
ghi sổ
2
4
6
3
1
Hình thức kế toán hiện nay áp dụng cho xí nghiệp trắc địa bản đồ 202 là
hình thức chứng từ ghi sổ, sự lựa chọ hình thức kế toán này phù hợp với đặc
điểm, quy mô, hoạt động của xí nghiệp, phù hợp với trình độ khả năng của cán
bộ kế toán đây là một hình thức kế toán đợc xây dựng trên cơ sở kết hợp chặt
chẽ giữa kế toán tổng hợp và kế toán chi tiết, đảm bảo cho việc kiểm tra số liệu
đợc tiến hành thờng xuyên đảm bảo số liệu chính xác kịp thời phục vụ nhạy bén
cho nhu cầu quản lý chung của xí nghiệp.
Sơ đồ 4: Sơ đồ luân chuyển chứng từ:
10
Chứng từ gốc
Sổ quỹ
Bảng
phân
bổ
Bảng
kê
Sổ chi
tiết
Chứng từ ghi sổ
Chứng từ ghi sổ Chứng từ ghi sổ
Báo cáo tài
chính
Ghi chú:
Ghi hàng ngày:
Ghi cuối ngày:
Ghi cuối ngày
Ghi cuối quý:
Đối chiếu kiểm tra:
Phần II
Thực trạng tổ chức hạch toán tiền lơng và
các khoản trích theo lơng của xí nghiệp trắc
địa bản đồ 202
Hiện nay xí nghiệp trắc địa bản đồ 202 có 6 đội đo đạc hạng mục công
trình và các phòng ban đợc chia thành hai khối
a1) Khối phục vụ sản xuất (Khối chức năng quản lý) gồm có 5 phòng
ban mổi phòng ban đều có trởng phòng, phó phòng quản lý và điều hành công
việc chung của phòng.
a2) Khối sản xuất: Bao gồm các đội đo đạc hạng mục công trình.
Tuỳ theo tính chất công việc các đội thuộc khối sản xuất có thể chia thành
nhiều tổ nhỏ nhng đều phải dựa vào nguyên tắc của xí nghiệp trắc địa bản đồ về
nhân sự số lợng công nhân phụ thuộc vào mức độ công việc, nhng chất lợng
công việc của từng đội thờng đồng đều với nhau. Trong mỗi đội đều có đội tr-
ởng, đội trởng chịu trách nhiệm giám sát kiểm tra công việc của đội, tổ. Các tổ
đo đạc hạng mục công trình đều chịu sự quản lý điều hành của đội trởng, đội tr-
ởng chuyên chấm công và chia lơng cho công nhân của tổ đội mình phụ trách
quản lý.
I. Nguồn hình thành quỹ lơng:
Về cơ bản tổ chức của xí nghiệp trắc địa bản đồ 202 nh đã trình bày ở trên
đợc chia làm 2 khối:
a1. Khối chức năng quản lý
a2. Khối sản xuất.
Đây là hai khối quỹ lơng bộ phận của xí nghiệp nhng trên thực tế tổng quỹ
lơng hàng năm của xí nghiệp đợc xét duyệt định mức dựa trên doanh thu hàng
11