Tải bản đầy đủ (.pdf) (118 trang)

Phát hiện mycobacterium tuberculosis kháng isoniazid, rifampin và ethambutol bằng kỹ thuật real time PCR

Bạn đang xem bản rút gọn của tài liệu. Xem và tải ngay bản đầy đủ của tài liệu tại đây (3.56 MB, 118 trang )



TRƢỜNG ĐẠI HỌC KHOA HỌC TỰ NHIÊN







Học viên: Khổng Thị Minh Ngân





PHÁT HIỆN MYCOBACTERIUM TUBERLUCOSIS
KHÁNG ISONIAZID, RIFAMPIN VÀ ETHAMBUTOL
BẰNG PHƢƠNG PHÁP REAL-TIME PCR.





 










 2014



TRƢỜNG ĐẠI HỌC KHOA HỌC TỰ NHIÊN





Học viên: Khổng Thị Minh Ngân




PHÁT HIỆN MYCOBACTERIUM TUBERLUCOSIS
KHÁNG ISONIAZID, RIFAMPIN VÀ ETHAMBUTOL
BẰNG PHƢƠNG PHÁP REAL-TIME PCR.



 
 60 42 40


















 2014
i


MỤC LỤC

MỞ ĐẦU 1
Chƣơng 1TỔNG QUAN NGHIÊN CỨU 3
 3
 3
 4
 6
1.2.1 B c ca vi khun lao 7
 11
1.3.1 i vi khun lao 11
 12
1.3.3  13

 16

18
 20

 21
 23
1.4.1 nh ki 23
 26
 28
 31
Chƣơng 2VẬT LIỆU VÀ PHƢƠNG PHÁP NGHIÊN CỨU 41
 41
 41
 42
 43
 43
ii

 44


[3,6,8,10]
.
44
 46
-time PCR 48
 53
Chƣơng 3KẾT QUẢ VÀ BÀN LUẬN 54
 54

 54
 56
‎  59
 66
 68
 68
 69
 70
 71
  72
 73
 73
 74
 74
 75
 75
 76
 77

++
77
3.6.1 
++
 77

++
 78

++
 78

iii


++
 79
 79
 80
 83
 87
-  87
g 2-  88
-  89
 90
-  91
-  91
- 
ethambutol 92
93
 93
 94
 94
 94
 95

 97
CHƢƠNG 4KẾT LUẬN VÀ KIẾN NGHỊ 101
 101
 102
TÀI LIỆU THAM KHẢO 103
iv


NHỮNG CHỮ VIẾT TẮT
AFB : Acid Fast Bacilli
AMK : amikacin
BCG : Bacillus Calmette-
CPM : Capreomycin
CTCLQG 
DNA : Deoxyribonucleic acid
DR : Tected Repeat)
EMB : Ethambutol
ETH : Ethionamide
FQs : Fluoroquinolones
INH : Isoniazid
KM : Kanamycin
MDR-TB : Lmultidrug-resistant TB)
MIC : Minimum inhibitory concentration
MIRU-VNTR : Mycobacterial Interspered Repetitive Units of Variable
Number of Tandem Repead
MTB : Mycobacterium tuberculosis
MTBC : M. tuberculosis complex
PCR : Polymerase Chain Reaction
PZA : Pyrazinamide
RFLP : Restriction Fragment Length Polymorphism
RIF : rifampin
RNA : ribonucleic acid
SM : Streptomycin
ST : spoligotyping
TB : Tuberculosis
WHO 
XDR-TB  (extensively drug resistant TB)

v

DANH MỤC BẢNG

ltidrug-resistance) 11
[11,12,26,28] 11
 25
 25
 42
 57
- 
G  58
-- 
 58
-- 
 58
 
 58
 69
ng 2 70
 71
 72
 80
 81
 82
 82
 83
 84
 85
  86

 87
 88
 90
g 93

vi

DANH MỤC HÌNH

[47] 4

Vi[47] 6
1.3. 











[33] 10
 Neelsen[50] 13
[51] 13
 28
 30
(GC: growth control) 30

 ynucleotid 33
- 36
- 37
 48
-time PCR 49
                 
Annhyb 54
       
Annhyb 55
                 
Annhyb 55
56
-
 59
-
 60

 61
 -
 62
vii

   -  
(NCBI) 62
-
 63
 
 63

 64

-
 65
  -
 65
-
 66

 67



ACC. 67



GTC. 67
 68
 70
 70
 71

 73
                
 73
               
-GTG) 74
               
-ATA) 74
viii


 75
 76
 76
 77

++
 77
 
++
 78

++
 78

++
 79
 80
  81
 81
4 82
 83
 85
 86
 87
 88
 89
 91
 92
 94



HVCH: Khổng Thị Minh Ngân
1
GVHD: PGS.TS. Nguyễn Thái Sơn

MỞ ĐẦU


   

  


 
k   
-
 
 [47].

. 













 [26,28].


[2]
HVCH: Khổng Thị Minh Ngân
2
GVHD: PGS.TS. Nguyễn Thái Sơn




Rifampin  
 [1,2]. 
n     Rifampin,
Isoniazid, thambutol.
 

sinh 
   

          

[5].
         
-time PCR, 
-time PCR 
     
-Rifampin



 Mycobacterium tuberculosis      
 real- 
1. Xây dựng quy trình real-time PCR phát hiện nhanh các mẫu lao đột
biến kháng Isoniazid (đột biến gen katG ở codon 315 AGC-ACC (Ser315Thr)),
Rifampin (đột biến gen rpoB ở codon 516 GAC-GTC (Asp516Val)) và
Ethambutol (đột biến gen emb tại codon 306 với 2 loại: ATG-GTG (Met306Val)
và ATG-ATA(Met306Ile) ) .
2. Ứng dụng quy trình trên các mẫu bệnh phẩm thực tế.
HVCH: Khổng Thị Minh Ngân
3
GVHD: PGS.TS. Nguyễn Thái Sơn


Chƣơng 1
TỔNG QUAN NGHIÊN CỨU

1.1 Tình hình nhiễm lao trên thế giới và tại Việt Nam
1.1.1 Trên thế giới
      

- 

                 
- 
 [1].
Theo WHO :
- Lao 


- 
 -
- V



[47].  
- 





HVCH: Khổng Thị Minh Ngân
4
GVHD: PGS.TS. Nguyễn Thái Sơn


n

       






















1.1.2 Việt Nam


 
-  

  

 
- 
 [1,2].

H   [47]

HVCH: Khổng Thị Minh Ngân
5
GVHD: PGS.TS. Nguyễn Thái Sơn


-
  

 [2].
-
               
n

 


trong 


 





[2,31].

       

 ng

[45,47].





HVCH: Khổng Thị Minh Ngân
6
GVHD: PGS.TS. Nguyễn Thái Sơn




















1.2 Bệnh lao

 





     - Bacillus Calmette-   

 Rifampin 
              
m
 [27].




 
[47]


HVCH: Khổng Thị Minh Ngân
7
GVHD: PGS.TS. Nguyễn Thái Sơn





[41,47].
1.2.1 Bệnh lao kháng thuốc và cơ chế kháng thuốc của vi khuẩn lao
1.2.1.1 Bệnh lao kháng thuốc
    
WHO 

              

              

       

      
WHO,

-


-8
 [46,48].




 2].
HVCH: Khổng Thị Minh Ngân
8
GVHD: PGS.TS. Nguyễn Thái Sơn




 para - aminosalysilic, isoniazid, Rifampin

- 
- 




 [29,32].

Mycobacterium tuberculosis trong in vitro 


 

streptomycin.
- Lao k (MDR-
Rifampin


-   (XDR-






    M. bovis          
HVCH: Khổng Thị Minh Ngân
9
GVHD: PGS.TS. Nguyễn Thái Sơn

pyrazinamide, Mycobacterium tuberculosis       
[2,46].
1.2.1.2 Cơ chế kháng thuốc của vi khuẩn lao



      



 . bovis 
pyrazinamide, M. tuberculosis 


7

        

-7

-9

-10
.

 , 




       

          
              
 [24,27,29,46].



lao c
-7

-9


-10


-14

HVCH: Khổng Thị Minh Ngân
10
GVHD: PGS.TS. Nguyễn Thái Sơn



Rifampin

[36].




















1.3. 









[33]
HVCH: Khổng Thị Minh Ngân
11
GVHD: PGS.TS. Nguyễn Thái Sơn


Thuốc
Gen
Sản phẩm
Tỷ lệ gặp ở các

chủng kháng
(%)
Rifampin
rpoB
B-subunit of RNA
polymerase
>95
Isoniazid
katG
oxyR-ahpC
Catalase-peroxidase
Alky hydro-reductase
60-70
~20
INH-Ethionamide
inhA
Enoyl-ACP reductase
<10
Streptomycin
rpsL
rrs
Ribosomal protein S12
16s rRNA
60
<10
Fluoroquinolone
gyrA
DNA gyrase
>90
Pyrazinamide

pncA
Amidase
70-100
Ethambutol
emb CAB
EmbCAB
69

 -resistance)
[11,12,26,28]



1.3 Vi khuẩn lao
1.3.1 Phân loại vi khuẩn lao








Mycobacterium
HVCH: Khổng Thị Minh Ngân
12
GVHD: PGS.TS. Nguyễn Thái Sơn

Mycobacterium tuberculosis


M. tuberculosis complex 
- M. tuberculosis
- M. bovis
- M. africanum
- M. microti.
M. tuberculosis 
Mycobacterium other than tuberculosis 

- M. avium
- M. ortuitum
- M. govdovac
- M. kansisii

1.3.2 Hình thể vi khuẩn lao

tuberlucosis 
82. M. tuberlucosis 

iehl  Neelsen 
 
tr
Vi -  


[15].

Mycobacterium tuberculosis 
HVCH: Khổng Thị Minh Ngân
13
GVHD: PGS.TS. Nguyễn Thái Sơn






















1.3.3 Cấu trúc vi khuẩn lao
1.3.3.1 Cấu trúc màng tế bào vi khuẩn lao



 [23].
  
 








 iehl  Neelsen[50]

 [51]

HVCH: Khổng Thị Minh Ngân
14
GVHD: PGS.TS. Nguyễn Thái Sơn






(1). photpho 
C

(2).  



(3). Polysaccharid
(4).          



(5). 
(6). 
(7). 
(8). 

  


 [22,28,30].
1.3.3.2 Lớp bào tương

- 
 

HVCH: Khổng Thị Minh Ngân
15
GVHD: PGS.TS. Nguyễn Thái Sơn


               
[4,21].
1.3.3.3 Nhân



   

              
[18,26,33].
 Mycobacterium tuberculosis  

- 


  

  


 
- 
 

    -   
 [22,40,41].
             
(operon rrn) 

×