thảo luận tư tưởng hồ chí minh VCU đề tài Tư tưởng Hồ Chí Minh về vấn đề dân tộc

T tởng Hồ Chí Minh về vấn đề dân tộc
và sự nghiệp giải phóng dân tộc
Cách mạng xã hội chủ nghĩa tháng mời Nga đã mở ra một kỷ
nguyên mới, kỷ nguyên cách mạng vô sản và cách mạng giải
phóng dân tộc là một bộ phận khăng khít của cách mạng vô sản thế
giới. Hồ Chí Minh nói: "Lê nin đã mở ra một thời đại mới, thật sự
cách mạng trong các nớc thuộc địa. Lênin là ngời đầu tiên đã kiên
quyết lên án mọi thành kiến đối với nhân dân các nớc dân tộc
thuộc địa đã ăn sâu trong xơng tuỷ của nhiều công nhân Châu Âu
và Châu Mỹ.
Cho nên, công cuộc giải phóng thuộc địa có thể và phải chủ
động thực hiện bằng sự nỗ lực của bản thân nhân dân thuộc địa.
Cách mạng giải phóng dân tộc ở các nớc thuộc địa là "Một trong
những cái cánh của cách mạng Vô sản". Ngời cho rằng: "Sự tàn
bạo của chủ nghĩa t bản đã chuẩn đất rồi: Chủ nghĩa xã hội chỉ còn
phải làm cái việc là gieo hạt giống cho cho công cuộc giải phóng
dân tộc nữa thôi". Ngời còn dự báo, khi mà cách mạng giải phóng
dân tộc ở các nớc thuộc địa thành công, khi mà họ thủ tiêu một
1
trong những điều kiện tồn tại của chủ nghĩa t bản, tức là chủ nghĩa
đế quốc thì, "họ có thể giúp đỡ những ngời anh em mình ở phơng
Tây trong sự nghiệp giải phóng hoàn toàn".
Một đặc điểm nổi bật ở các nớc thuộc địa là kinh tế cha phát
triển. ở đó kinh tế nông nghiệp là chủ yếu và nông dân chiếm số
đông trong dân c; Hồ Chí Minh đã nhìn thấy: nếu chỉ với lực lợng
riêng của chính mình, nông dân không thể tự giải phóng khỏi ách
áp bức, bóc lột của đế quốc. Trong nhiều nớc thuộc địa, nông dân
đã nhiều lần nổi dậy, nhng lần nào cũng bị dìm trong biển máu, vì
họ còn thiếu tổ chức, thiếu ngời lãnh đạo. Ngời khẳng định: "Trong
thời đại hiện nay, giai cấp công nhân là giai cấp độc nhất và duy
nhất có có sứ mệnh lịch sử là lãnh đạo cách mạng đến thắng lợi

cuối cùng, bằng cách liên minh với giai cấp nông dân",.
ở các nớc thuộc địa, giai cấp t t bản bản xứ không có thế lực
về kinh tế và chính trị, không có khả năng độc lập lãnh đạo phong
trào cách mạng giải phóng dân tộc. Nếu họ khơi dậy đợc phong
trào, thì ngời cộng sản phải tham gia để thúc đẩy cuộc cách mạng
đi "đến nơi", đem lại quyền lợi thực sự cho công - nông và các tầng
2
lớp nhân dân lao động khác, tránh không để cho họ nửa chừng thoả
hiệp với đế quốc và phong kiến.
Ngời cộng sản ở các nớc thuộc địa cần phải chống t tởng cải
lơng, đầy hy vọng bọn đế quốc thực dân ban cho những cải cách.
Đồng thời cũng tránh t tởng cầu cứu một đế quốc khác đánh đuổi
đế quốc đang thống trị mình Hồ Chí Minh còn kêu gọi những ngời
cộng sản ở các nớc thuộc địa phải chống đồng văn, đồng chủng,
cũng nh t tởng không phân biệt giai cấp nhng phân biệt màu da.
Tóm lại ngời chủ trơng chống lại mọi biểu hiện của t tởng dân tộc
tiểu t sản, t sản và phong kiến.
Để giải phóng dân tộc trong khi đế quốc dùng bạo lực để đàn
áp các phong trào yêu nớc, cách mạng Hồ Chí Minh đề ra phơng
pháp cách mạng bạo lực của quần chúng nhân dân chống lại bạo
lực phản cách mạng của đế quốc và tay sai, giành chính quyền
cách mạng. Thắng lợi của cách mạng tháng Tám và hai cuộc kháng
chiến chống Thực dân Pháp và đế quốc Mỹ là sự biểu hiện t tởng
cách mạng bạo lực Hồ Chí Minh. Để cô lập kẻ thù và tập hợp lực l-
ợng cách mạng, Ngời căn dặn những ngời cộng sản phải biết kết
hợp chặt chẽ lòng yêu nớc chân thành với tinh thần quốc tế vô sản
cao cả.
3
Đoàn kết quốc tế là một nội dung quan trọng trong chiến lợc cách
mạng giải phóng dân tộc của Hồ Chí Minh. Theo Ngời đứng trớc chủ

nghĩa t bản và chủ nghĩa đế quốc, quyền lợi của vô sản "chính quốc" và
quyền lợi của nhân dân thuộc địa là thống nhất. Ngời nói: "Theo Lênin,
cách mạng ở phơng Tây muốn thắng lợi thì nó phải liên kết chặt chẽ với
phong trào chống chủ nghĩa đế quốc ở các thuộc địa và các nớc bị nô dịch
và vấn đề dân tộc nh Lênin đã dạy chúng ta, chỉ là một bộ phận của vấn đề
chung về cách mạng vô sản và chuyên chính vô sản". Luận điểm này đã đ-
ợc Hồ Chí Minh nêu lên bằng hình tợng "con đỉa hai vòi" và "hai cánh của
một con chim". Sự phối hợp và giúp đỡ nhau của các dòng thác cách mạng
trên thế giới từ thập kỷ 70 lại đây trong việc xoá bỏ đi một vết nhơ trong
lịch sử loài ngời. Chế độ thuộc địa nói lên ý nghĩa thời đại của t tởng Hồ
Chí Minh.
ở các nớc thuộc địa đã nảy sinh phơng thức sản xuất t bản
chủ nghĩa, giai cấp công nhân đã ra đời, thì ở đó kẻ bóc lột giai
cấp, áp bức là bọn t bản, đế quốc đến cớp nớc và tay sai của chúng.
Vì vậy, giai cấp công nhân ở các nớc ấy phải là ngời lãnh đạo cách
mạng, để giải phóng cho mình đồng thời giải phóng toàn thể dân
tộc khỏi xiềng xích của đế quốc chủ nghĩa. ở các nớc thuộc địa,
4
giai cấp công nhân phần lớn xuất thân từ nông dân, có quan hệ mật
thiết với nông dân. Đó là một đặc điểm mà khi thành lập đảng của
giai cấp công nhân, những ngời cộng sản phải chú ý lôi cuốn nông
dân và các phong trào yêu nớc vào cuộc cách mạng giải phóng dân
tộc của nớc mình. Chỉ với điều kiện ấy, Đảng mới giơng cao đợc
ngọn cờ lãnh đạo của mình trong cách mạng giải phóng dân tộc.
"Muốn cứu nớc và giải phóng dân tộc, không có con đờng
nào khác con đờng cách mạng vô sản" đó là kết luận quan trọng
mà Bác Hồ đã rút ra từ thực tiễn hoạt động cách mạng của Ngời. Vì
vậy, mục tiêu cách mạng ở các nớc thuộc địa là độc lập dân tộc và
chủ nghĩa xã hội: "Cách mạng giải phóng dân tộc phải phát triển
thành cách mạng xã hội chủ nghĩa thì mới giành đợc thắng lợi hoàn

toàn". Với sự giúp đỡ của bạn bè quốc tế, ngay từ những năm đầu
thế kỷ XX, Hồ Chí Minh đã dự đoán: "Cách mạng Việt Nam sau
khi đánh đuổi đế quốc và tay sai, giành đợc độc lập về chính trị sẽ
tiến lên chủ nghĩa xã hội, không qua chế độ t bản chủ nghĩa".
Trong cơng lĩnh đầu tiên của Đảng, Hồ Chí Minh chủ trơng giải
phóng dân tộc để đi tới chủ nghĩa cộng sản. Hồ Chí Minh đã nêu
"Muốn cách mạng thành công thì phải dân chúng (công nông) làm
5
gốc, phải có Đảng bền vững, phải bền gan, phải hy sinh, phải thống
nhất. Nói tóm lại, phải theo chủ nghĩa Mác - Lênin.
T tởng về sự thống nhất giữa độc lập dân tộc và chủ nghĩa xã
hội của Hồ Chí Minh đợc thể hiện nhất quán trong suốt quá trình
hoạt động cách mạng của Ngời. Hồ Chí Minh nêu rõ: "Chỉ có chủ
nghĩa xã hội, chủ nghĩa cộng sản mới giải phóng đợc các dân tộc bị
áp bức và những lao động trên thế giới khỏi ách nô lệ".
Năm 1930, khi thành lập Đảng Cộng sản Việt Nam Ngời đã
đề ra chính cơng, sách lợc vắn tắt phản ánh đợc đờng lối cơ bản
của Đảng ta, của cách mạng Việt Nam. Lần đầu tiên trên đất nớc ta
có một Đảng có cơng lĩnh và sách lợc cách mạng đúng đắn thể
hiện đợc những nguyện vọng thiết tha nhất của dân tộc. Cuối năm
1939, khi chiến tranh thế giới lần thứ II nổ ra, căn cứ vào tình hình
thế giới và trong nớc, Đảng ta vẫn chủ trơng chiến lợc cách mạng
phản đế và điền địa, nhng có sự thay đổi về chỉ đạo chiến lợc:
"Đứng trên lập trờng giải phóng dân tộc, lấy quyền lợi dân tộc làm
tối cao, tất cả mọi vấn đề của cuộc cách mạng, cả vấn đề điền địa
cũng phải nhằm mục đích mà giải quyết.
6
Tháng 8 năm 1945, chủ tịch Hồ Chí Minh tuyên bố với thế
giới: "nớc Việt Nam có quyền hởng tự do và độc lập và sự thật đã
thành một nớc tự do, độc lập".

Trong cuộc kháng chiến chống Thực dân Pháp, ngời kêu gọi:
"Chúng ta thà hy sinh tất cả, chứ nhất định không chịu mất nớc,
nhất định không chịu làm nô lệ".
Là chiến sĩ kiên cờng của phong trào cộng sản và công nhân
quốc tế, Hồ Chí Minh đã đấu tranh chống những t tởng sai lầm về
vấn đề dân tộc và thuộc địa. Ngời cũng đã tính cực chống những
khuynh hớng cơ hội chủ nghĩa, cải lơng, thoả hiệp".
Ngời đã định hớng từ đầu cho cách mạng Việt Nam: tiến
hành cách mạng dân tộc dân chủ nhân dân tiến lên chủ nghĩa xã
hội. Độc lập dân tộc là tiền đề của chủ nghĩa xã hội, chủ nghĩa xã
hội là để củng cố độc lập dân tộc. Có giải pháp dân tộc mới giải
phóng đợc giai cấp, giải phóng xã hội.
Độc lập dân tộc là tiền đề của chủ nghĩa xã hội, chủ nghĩa xã
hội là để củng cố độc lập dân tộc. có giải phóng đợc giai cấp, giải
phóng xã hội và có giải phóng giai cấp, giải phóng xã hội mới giải
phóng đợc dân tộc, giải phóng đợc con ngời.
7
Nắm vững chủ nghĩa Mác - Lênin, Hồ Chí Minh và Đảng ta
đã giải quyết đúng đắn mối quan hệ giữa giai cấp và dân tộc, giữa
cách mạng Việt Nam và cách mạng thế giới, giữa lòng yêu nớc và
tinh thần quốc tế vô sản, giữa độc lập dân tộc và chủ nghĩa xã hội,
giữa độc lập tự do của dân tộc và tự do của mỗi ngời.
Hồ Chí Minh quan niệm độc lập dân tộc, tự do cho dân tộc
mình là điều kiện cho độc lập, tự do cho mọi dân tộc. Chỉ có làm
cho tất cả các dân tộc trê thế giới đèu đợc độc lập tự do, bình đẳng
có quyền sống, quyền hởng hạnh phúc thì mới bảo đảm đợc tự do,
bình đẳng, quyền sống, quyền hạnh phúc cho mỗi ngời và mọi ng-
ời. Chính vì vậy mà cách mạng Việt Nam đợc cả loài ngời tiến bộ
đồng tình ủng hộ, tạo điều kiện cho nhân dâ ta đánh thắng đợc
những tên đế quốc to là Pháp và Mỹ và bớc vào giai đoạn xây dựng

đất nớc theo định hớng xã hội chủ nghĩa.
T tởng Hồ Chí Minh về vấn đề dân tộc và sự nghiệp giải
phóng dân tộc đã mở ra một phơng hớng đúng đắn cho sự nghiệp
giải phóng của các dân tộc: Độc lập dân tộc và chủ nghĩa xã hội.
Đúng nh Hồ Chí Minh đã nói: "Các dân tộc bị áp bức trên toàn thế
giới thấy rằng chỉ có dựa vào phong trào cách mạng xã hội chủ
nghĩa, đi theo đờng lối của giai cấp công nhân, mới đánh đổ đợc
8
bọn đế quốc để giành lại độc lập dân tộc hoàn toàn và bình đẳng
thực sự giữa các dân tộc". Chúng ta cần giơng cao ngọn cờ độc lập
dân tộc và chủ nghĩa xã hội, nêu cao ý chí tự lực tự cờng, tăng cờng
đoàn kết và mở rộng sự hợp tác với các nớc trên thế giới, luôn luôn
ủng hộ cuộc đấu tranh của nhân dân tất cả các nớc chống đế quốc
và phản động quốc tế, vì hoà bình, độc lập, dân tộc, dân chủ và tiến
bộ xã hội.
Trong thời đại ngày nay, t tởng về sự thống nhất độc lập dân
tộc và chủ nghĩa xã hội là vấn đề cơ bản nhất của cách mạng nớc ta
và của tiến trình cách mạng các nớc. Quán triệt t tởng Hồ Chí
Minh, chúng ta quyết đạp bằng mọi khó khăn, phấn đấu và tự hào,
vơn lên làm tròn nhiệm vụ đối với dân tộc ta và đối với sự nghiệp
cách mạng của nhân dân thế giới.
Hồ Chí Minh là một nhà t tởng, nhà lý luận Mác- Lênin, lãnh
tụ cách mạng giải phóng dân tộc. Một trong những cống hiến quan
trọng của Ngời vào kho tàng chủ nghĩa Mác Lênin là lí luận và
thực tiễn cách mạng vô sản ở nớc thuộc địa nửa phong kiến mà cốt
lõi là t tởng về s thống nhất giữa giải phóng dân tộc, giải phóng
giai cấp, giải phóng xã hội, giải phóng con ngời, độc lập dân tộc
gắn liền với chủ nghĩa xã hội.
9
Hồ Chí Minh là một trong những ngời cộng sản đầu tiên của

một dân tộc thuộc địa đã vận dụng sáng tạo học thuyết Mác -
Lênin, sớm nêu ra luận điểm về sự thống nhất giữa giải phóng dân
tộc với giải phóng giai cấp vô sản, giải phóng con ngời trong điều
kiện một nớc thuộc địa nửa phong kiến.
Đầu thập kỷ thứ hai của thế kỷ này, nhiều ngời cộng sản Châu
Âu cho rằng, chủ nghĩa cộng sản không thể áp dụng ở các nớc ph-
ơng Đông, nơi kinh tế cha phát triển. Họ coi phong trào giải phóng
dân tộc chỉ là đồng minh căn cứ vào đặc điểm châu á và phong
trào giải phóng dân tộc trên thế giới đã khẳng định: "Chủ nghĩa
Cộng sản thích nghi dễ dàng với châu á hơn là với châu Âu" và
theo Ngời: "Vấn đề dân tộc và giải phóng dân tộc là một bộ phận
khăng khít của vấn đề chung về cách mạng vô sản và chuyên chính
vô sản".
ở Việt Nam một nớc thuộc địa nửa phong kiến, kinh tế cha
phát triển, nông dân chiếm hơn 95% dân số, giai cấp công nhân và
giai cấp t sản dân tộc đang trong bớc đầu hình thành, cả dân tộc
chìm trong đêm dài nô lệ, thì theo Hồ Chí Minh nhiệm vụ chiến l-
ợc của Đảng vô sản là: phải giải phóng cho dân tộc trong đó có giai
10
cấp mình khỏi ách áp bức bóc lộc của đế quốc xâm lợc và tay sai
của chúng.
Năm 1921, Ngời viết: "chỉ có giải phóng giai cấp vô sản thì
mới giải phóng đợc dân tộc. Cả hai cuộc cuộc giải phóng này chỉ
có thể là sự nghiệp của chủ nghĩa cộng sản và của cách mạng thế
giới". Khi thành lập Đảng, Ngời "chủ trơng làm t sản dân quyền
cách mạng và thổ địa cách mạng để đi tới xã hội công sản". Tháng
11 - 1930 Ngời cho rằng: "Dân tộc cách mạng vẫn là nhiệm vụ
trong giai cấp cách mạng, sự chuyển biến lối này sang lối khác đó
là do hoàn cảnh từng nơi, từng lúc, chứ không phải hai đờng sai trái
với nhau". Năm 1941, Ngời về nớc lãnh đạo cách mạng. Tại hội

nghị Trung ơng lần thứ VIII (5-1941), Ngời vạch rõ: "Trong lúc
này quyền lợi giải phóng dân tộc cao hơn tất thảy". Nếu không giải
quyết đợc vấn đề dân tộc giải phóng, không đòi đợc độc lập tự do
cho toàn thể dân tộc, thì chẳng những toàn thể quốc gia dân tộc
còn chịu mãi kiếp ngựa trâu mà quyền lợi của bộ phận giai cấp đén
vạn năm cũng không đòi lại đợc".
Thc tin ó chng minh quan im ca Bỏc l ỳng
n. Cách mạng tháng 8-1945 thành công, khai sinh ra nớc Việt
Nam dân chủ cộng hoà, nhà nớc dân chủ nhân dân đầu tiên ở Đông
11
Nam á, Ngời nêu ra ba nguyên tắc phấn đấu của toàn Đảng, toàn
dân là: dân tộc: độc lập; dân quyền: Tự do; dân sinh: Hạnh phúc.
Năm 1960 tại buổi lễ kỷ niệm lần thứ 30 ngày thành lập
Đảng, phát triển quan điểm "Đảng là bộ tham mu của giai cấp vô
sản và của nhân dân lao động" mà Ngời đã chỉ rõ cho Đảng từ năm
1930, Hồ Chí Minh nói: "Đảng ta vĩ đại. Vì ngoài lợi ích của giai
cấp, của nhân dân, của dân tộc, Đảng không có lợi ích nào khác"
Tháng 10 - 1967 nhân kỷ niệm lần thứ 50 năm cách mạng tháng 10
Nga, tổng kết phong trào giải phóng dành tộc trong thời đại đế
quốc chủ nghĩa, Ngời nói: "Trong thời đại ngày nay, cách mạng
giải phóng dân tộc là một bộ phận khăng khiết của cách mạng vô
sản trong phạm vi thế giới, cách mạng giải phóng dân tộc phải phát
triển thành cách mạng xã hội chủ nghĩa thì mới giành đợc thắng lợi
hoàn toàn".
12