Giáo trình dạy nghề sản xuất cua xanh mô đun sản xuất giống cua

B NÔNG NGHIP VÀ PHÁT TRIN NÔNG THÔN




CHUN B
SN XUT GING CUA


MÃ S2

NGH: SN XUT GING CUA XANH

p ngh


Hà Ni, 4

1


Tài liu này thuc loi sách giáo trình nên các ngun thông tin có th
c phép dùng nguyên bn hoc trích dùng cho các m o và
tham kho.
Mi mch lc hoc s dng vi m
doanh thiu lành mnh s b nghiêm cm.
MÃ TÀI LI

2


Sn xut ging cua xanh (cua bùn) là ngh a
n la ch phát trin kinh t 
i hành ngh vi nhng kin thc và k  nghic trang b
 vn nhau hoc t mày mò nên hiu qu ng con
gi yêu cu th nuôi.
Xây dn giáo trình dy ngh Sn xut ging cua
 p là mt trong nhng hong tri o
ngh ng nông   p và dy
ngh i làm ngh sn xut cua xanh ging và bà con lao
ng khác có nhu cu nhm gim bt rng ti hong sn xut cua
xanh ging phát trin bn vng.
rình dy ngh Sn xut gi 
c  ng Trung hc Thy sn ch trì xây dng, biên son t tháng
 n tháng 11     ng dn t   
31/2010/TT-   a B ng B  ng-

ng binh và Xã hng dn xây dn giáo trình
dy ngh  p.
y ngh Sản xuất giống cua xanh  p gm các

ng tri sn xut ging cua
Chun b sn xut ging cua

u trùng cua
ng cua
Thu hoch và tiêu th cua ging
Giáo trình Chuẩn bị sản xuất giống cua c biên so
Chuẩn bị sản xuất giống cua ca ngh Sản xuất giống cua xanh trình
 p.
Giáo trình nhm gii thiu ni dung lý thuyt và thc công
vic chun b b ; x iu ch mn cc;
nuôi cy to và luân trùng g qui trình k thut.
Ni dung ging dc phân b trong thi gian 68 gi và gm 5 bài:
Bài 1. Chun b b , nuôi
Bài 2. X c
Bài 3. u ch mn

3
Bài 4. Nuôi cy to
Bài 5. Nuôi luân trùng
Trong quá trình biên soc nhiu góp ý ca các chuyên
gia, các h sn xut ging cua xanh, ca bng nghip trong ngành, ca
ng Trung hc Thy sn và V T chc cán b - B Nông nghip
và Phát triu biên son nên giáo trình không tránh
khi nhng thiu sót, các tác gi rt mong nhc các ý ki
giáo trình ngày càng hoàn thi

Tham gia biên
Ch biên: LÊ TI
NGUYN TH 





4
MC LC
 mc Trang
LI GII THIU
3
MC LC
5
CÁC THUT NG
7

8
Bài 1. CHUN B B 
9
1. V sinh b và dng c
9
2. Sát trùng b và dng c
12
2.1. X lý bng formol
13
2.2. X lý bng chlorine
14

3. Lp sc khí
15
4. Cc vào b
16
Bài 2. X C
17
1. Kim tra nguc khi cp
18
1.1. Yêu cu nguc
18
1.2.  tiêu chc
18
2. Cc vào b cha
21
2.1. nh thi m lc
21
2.2. Kim tra h thc
21
a. 2.3. 
21
3. c
22
3.1. X lý bng thuc tím và chlorine
22
3.2. Sát trùng bng dung dch anolyte
33
3.3. c bng tia cc tím
35
4. Lc sinh hc
36

U CH MN
41
1. H  mn
41

5
1.1. H  mn trong b c
41
1.2. H  mn trong b c
44
2.  mn
45
3. Kim tra chc
46
Bài 4. NUÔI CY TO
49
1. Chun b b nuôi to
49
1.1. Sát trùng b
50
1.2. Cc
50
2. Cng vào b
50
3. Cy to và theo dõi phát trin ca to
53
3.1. Cy to ging
53
3.2. Theo dõi phát trin ca to
54

4. Thu hoch to
57
Bài 5. NUÔI LUÂN TRÙNG
60
1. Chun b b nuôi
62
1.1. Sát trùng b
62
1.2. Cc
62
1.3. Nuôi cy to lc làm th
62
1.4. Cp to vào b nuôi luân trùng
66
2. 
66
2.1. Th luân trùng vào b
66
2.2. 
68
2.3. Kim tra
68
3. Thu hoch và x lý luân trùng
69
3.1. Thu hoch, x lý
69
3.2. Làm giàu luân trùng
69
NG DN GING D
70

DANH SÁCH BAN CH NHIM
81
DANH SÁCH HNG NGHIM THU
81

6
CÁC THUT NG

1. Chlorine: Clorin, hypoclorit canxi Ca(ClO)
2
, 
,


a
vôi CaCl
2
.
  formaldehide (CH
2
O) 37 - 

 



7
 
2

Chuẩn bị sản xuất giống cua có thi gian hc tp 68 gi, trong
 có 16 gi lý thuyt, 44 gi thc hành, 04 gi kinh k và 04 gi
kim tra k
 i hc kin thc và k   thc
hin các công vic chun b b ; x iu ch
mn cc; nuôi cy to và luân trùng t chng và hiu qu cao.
c tích hp gia lý thuyt và thc ging d
n xu các trang thit b
cn thit.
Kt qu hc tp ca h li các câu hi kin

thc lý thuyt và thc hin thao tác ca các công vic chun b b ;
x iu ch mn cc; nuôi cy to và luân trùng.
















8
, NUÔI
 02-01
Mt trong nhng công vic chun b cho t sn xut là v sinh b nuôi
cua m, b thu u trùng, b u trùng và các dng c phc v cho sn xut
ging, lp h thng sc khí, cc và kim tra các ch c
trong b.
Vic chun b tt b t quan trng. Các ch tiêu
c trong b  mc thích hp và nh, không có mm bnh s
góp phn giúp cua m khe mnh, trng n tt, u trùng cua phát trin tt, t
l sng cao, chi phí sn xut phù hp.
u

- V sinh b ng c t yêu cu sát trùng.
- B trí b và cc vào b u ki


1. 
 

     


       

     


Hình 2.1.1. Bàn chi



- 
bong tr     


Hình 2.1.2. c vào b

9



- 



Hình 2.1.3. Hòa tan xà phòng



-      



Hình 2.1.4. Làm sch thành b


- Làm st  
n làm sch các cnh,
góc b.



Hình 2.1.5. Làm s

10



- Làm sch xà phòng trong b
bc áp lc cao.

Hình 2.1.6. Làm sch xà phòng trong b

Lp ng nha vào l c
 .


Hình 2.1.7. Lp ng nha vào l thoát
c

Các dng c s dng trong
b  c tip xúc vi
cua m,     
rây, vt vt cua, ly, cc, ng
nha siphon, dây s  
bc chà ra, v sinh bng
xà phòng.

Hình 2.1.8. Các dng c c v sinh

11

Bt, túi lc vc git và
ng cho khô.


Hình 2.1.9t, túi lc
2. 
Hóa cht, dng c ph bin dù sát trùng b và dng c trong tri là:
- Chlorine:
Chlorine (bt ty) - hypoclorit

canxi - là cht bt màu trng, mùi
    c và sinh ra
các thành phn có tính sát trùng
mnh.

Bo qun không tt, chlorine d
b ánh sáng, nhi cao phá hy, d
hút m, vón cc làm suy gim cht
ng.

Hình 2.1.10. Chlorine
    c ngt (không s dng trc ti  
m hiu qu sát trùng cao.
Mang khu trang, mt kính, áo qun bo h, không tip xúc trc tip khi
làm vic vi chlorine.

12
Chlorine có th làm mc áo
qun, gây bng da. Phi r c
sch nhiu ln  v  tip xúc
vi chlorine.
- Formol (dung dch
formaldehide 37%)
Là cht lng không màu, mùi
cay xc, khó ngi, tan nhiu trong
c, có tính sát trùng mnh, nht là
vi vi nm.
Formol gây cay mng,
bng da khi tip xúc.

Hình 2.1.11. Formol
Khi s dng các hóa cht
 sát trùng b, cn
phi mang kh    
hn ch vic ngi mùi hoc dây hóa
chi.

- Bình phun:
 phun formol, sát trùng
.
Bình phun bng nha, th tích 1
- 2 lít.

Hình 2.1.12. Bình phun nha
X lý sát trùng b bng formol hoc chlorine
2.1. Xử lý bằng formol
Thc hi
- u thành b bng bình phun nha.
- y kín b bng bt dày trong 48 gi.
- Ra ht formol trong b bc sch (không còn mùi formol trong
b).
-  khô by b dng.
Vi khô b khong 10 - 15 ngày ri s dt nuôi mi s giúp
cách ly, làm chm s xâm nhp ca mm bnh vào b t hiu qu 

13
2.2. Xử lý bằng chlorine
Thc hi
- c ngy b.
- ng chlorine c c trong b vi

n 100 - 200ppm.
- Cho t t ng chlorine cn dùng vào thau, xô chc ngt, khuy
bng que g hoc nh chlorine tan hc.
- Tc trong b.
- Sc khí cho b khong 30 phút bng 1 - 2 dây s chlorine phân
u khp b.
- y kín b bng bt dày trong 48 gi.
- M bt, x b c trong b.
- Ra ht chlorine trong b bc sch (không còn mùi chlorine trong
b).
- y b dng.
Trong nuôi trng thy s  tính khng là ki-lô-
gam (kg), gam (g), mi-li-gam (mg) vi
1kg = 1.000g
1g = 1.000mg
 tính th tích là mét khi (m
3
), lít (l), mi-li-lít (ml)
1m
3
= 1.000l
1l = 1.000ml
 tính n là phn triu
(ppm, g/m
3
, ml/m
3
, mg/l).




dùng sát trùng 
3
 




3


3

3


14
chlorine

3
x 6m
3
= 1.200g = 1,2kg chlorine

3

Sát trùng các dng c bng cách kt hp ngâm trong b nuôi khi sát
trùng b.
3.  
- 

b  phía ngoài, cách mt b 20
- 30cm. Khong cách gia các
ng 60 - 80cm.

Hình 2.1.13
- c PE
i din  2 thành
b i din nhau.



- Th dây sc khí vào b
bng cách máng trên các dây
t b.

Hình 2.1.14c t b
     

2
.
      
  .
    

      
  
     


Hình 2.1.15. Dây sc khí máng trên dây

c

15
4. 
- Cc bi lý
ng dn  bài 2.
X lý sát trùng c) vào b bng
h thng cc ca tri.

- Có th dùng túi lc v 
gi các vt ch.

- c cp vào b n
mc thích hp cho cua m hoc
u trùng.

Hình 2.1.16. Cc vào b qua túi lc
cua - 30cm do cua
 

Zoea 1,0 - 1,




Trình bày cách v sinh, sát trùng b 

2.1. Bài thc hành 2.1.1. V sinh, sát trùng b 
2.2. Bài thc hành 2.1.2. Lp sc khí và cc vào b 


   - 15 ngày



16

 02-02
Ngu c trong sch, không cha mm bnh, kim loi nng là mt
trong nhu ki v sn xut cua ging thành công.
 nhng vùng bin trong sch, ch cn lc bng b lc cát là
có th  dng.
Tuy nhiên, hin nay s ng tri ging thy sn (tôm, cua) nhic
thi ca tri gic thc x lý tri
c tr v ng rt ln làm cho nguc t nhiên trong vùng b ô
nhim và cha nhiu sinh vt gây bnh. Vic x lý nguc bng cách kt
hp nhi t cn thit.
X lý nguc cp vào tri gi nhc các yêu cu:
- Tiêu dit mm bnh.
- Lng t vt chng.
- Kh các kim loi n
    bin là dùng hóa cht sát khu  
formol, ch    c tím, khí ô-    c tím, máy
anolyte, lc sinh hc

Mc tiêu:
Sau khi hc xong bài này, hc viên có kh 
- c các yêu cu ca nguc sn xut ging cua.
- Bic tính cht mt s loi hóa chc.
- Kic chc khi cp.
- Tính tc ling hóa ch x c.

- X lý c áp ng yêu cu sn xut.
- Tuân th nh v s dng hóa chng.
A. Ni dung

17

 các quy trình x c cp
1. 
1.1.  
Nguc bi lng phc các ch tiêu yêu cu sau:
 mn cao  (tt nht là 28-32) và nh trong mùa v sn
xut.
pH = 7,5 - 8,5
Oxy hòa tan (DO) l
 trong l0cm
NH
4
+
nh h
NH
3
nh 01mg/l
1.2. 
1.2.1.  pH

18


c kim tra bng b kim tra
ng dn  mc

2.1. Chn ngu c mn, bài Chn
 m xây dng tri sn xut ging
cua xanh cng tri sn
xut ging cua.


Hình 2.2.2. B kim tra pH
1.2.2. 
 mn c  c kim tra
bng t trng k hoc khúc x k. Cách
 mng dn  mc 2.1.
Chn ngu c mn, bài Ch a
m xây dng tri sn xut ging cua
xanh c Xây dng tri sn xut
ging cua.


Khúc x k

T trng k
Hình 2.2.3. Dng c  mn
1.2.3. 
c kim tra bng b
ki



19
  ng dn  mc 2.1. Chn
nguc mn, bài Chm xây

dng tri sn xut ging cua xanh ca
   ng tri sn xut ging
cua.


Hình 2.2.4. B

kim tra oxy hòa tan
1.2.4. 
 trong c  c kim tra
b 
 tronng dn
 mc 2.1. Chn nguc mn, bài
Ch  m xây dng tri sn xut
ging cua xanh c    ng
tri sn xut ging cua.


Hình 2.2.5. 
1.2.5. NH
4
+
, NH
3


Hình 2.2.6. B kim tra NH
4
+
, NH

3


NH
4
+
, NH
3
c kim tra bng b kim tra NH
4
+
, NH
3
NH
4
+
,
NH
3
ng dn   mc 2.1. Chn nguc mn, bài Chm

20
xây dng tri sn xut ging cua xanh c   ng tri sn xut
ging cua.
2. 
2.1. Xác định thời điểm lấy nước
Lc vào trt yêu cu sn xut.
Thm thích h lc là lúc thy tring ln, tri không
i tit nh, không có các hing by triu
, sinh sn ca sa và phi kim tra các ngun gây ô nhim gn khu vc ly

 c th c ca các nhà máy.
2.2. Kiểm tra hệ thống máy bơm nước
- Kiu lc
M u lc c.
Kii lc sau các lc.
Ru lc bng xà bông.
 khô và li lc vào máy.
- Kim tra du trong 
Kim tra rò r du hay không.
Lau sch du m c khi c.
Sa cha nu b rò r.
- King ng dc:
Kim tra s rò r  u mi ni t i bin.
King ng b gp li hay không.
2.3. Bơm nước


c bi    
lng khi thy tring ln lúc tri
    ng bt
ng trên bin (xut hin nhiu
sinh vt l, thy tri

Hình 2.2.7c vào b lng

21
3. S
3.1. 
Quy trình x c áp dng ph bin  khu vc nguc
 ng nhiu, nguc t mc ngm cha

nhiu st (Fe) hòa tan, NH
3
, H
2
S.
 quy trình x 


Hình 2.2.8.  quy trình sát trùng c bng thuc tím và chlorine






22
3.1.1. 
c bi    
cha khi tri ng ln lúc tri
     t
ng trên bin (xut hin nhiu
sinh vt l, thy tri  
mn t  tr lên.

Có th dùng nguc mn
ng thay cho nguc bin
khi có nhng s c có th nh
ng xn cua.

Hình 2.2.9c vào b cha

3.1.2. 
X c bng thuc tím nhm:
Oxy hóa st, kim loi nng (Fe, Al, Pb, Hg, Cc
thành dng kt ta  ;
Lng t các chng xuc.
Thc hi
- ;
- D kin n thuc tím x lý
+ Tùy thu trong cc trong, n s dng là 0,5-
c, s dng thuc tím vi n 
+ Tùy thung sc. T l: 1g thuc
tím kt tc 1g Fe.
c ca khu vnh khi kho sát
ngu chm xây dng tri sn xut ging.
Hoc có th ng sc bng b kim tra st
c.


23

B kim tra st hi



B kim tra st hiu SERA
Hình 2.2.10. Mt s b king sc
Cách s dng b kim tra s  dng b kim
ng dn  mc 3.1.4. Kh ng thiosulfat natri.
- ng thuc tím cn dùng
ng thuc tím cn dùng = N thuc tím x lý x Th c cn

x lý
Ví d c cn x lý là 10m
3
. N thuc tím d kin x lý
ng thuc tím c
Chuyi 2ppm = 2g/m
3

3
c cn x lý 2g thuc tím.
c cn x lý là 10m
3
.
Vng thuc tím cn dùng là: 2g/m
3
x 10m
3
= 20g.
Ví d c cn x lý là 10m
3
. N c là
ng thuc tím c
Chuyi 1,5mg/l = 1,5g/m
3
3 c cha 1,5g Fe.
c cn x lý là 10m
3
.
c là 1,5g/m
3

x 10m
3
= 15g.
Vi t l 1g thuc tím kt tng thuc tím cn dùng là
15g.

24
Thc tng thuc tím này không làm kt ta hng Fe hòa tan do
phi tiêu tn cho oxy hóa các vt chc (chng, H
2


-  ng thuc tím cn
dùng.



-  ng thuc tím cn
dùng bng 1 -   c ngt.
Khu  thuc tím hòa tan hoàn
toàn.


Hình 2.2.11. Dung dch thuc tím



- Tt thuc tím vào b lúc
c ho
c.

c trong b chuyn màu
tím.


Hình 2.2.12. Tt thuc tím vào b
- t 2 - 3 dây sc khí vào b và sc khí 15 - 30 phút nu tt thuc tím
 phân tán thuu khp b.
- Tt s lng 24 gi.
Nng thuc tím vn 24 gic trng tr li và trong.
N     n 24 gi c trong b chuyn trng li
c.
Nu tha thuc tím, sau 24 gic vn còn màu tím và trong. Cn ch
thêm mt th c trng li.
3.1.3. lý chlorine
X c bng chlorine nhm sát trùng, dit mm bc.
Thc hi