Tập huấn hoạt động giáo dục và đội thiếu niên tiền phong

HOẠT ĐỘNG GIÁO DỤC VÀ SỰ PHỐI HỢP HOẠT ĐỘNG GIÁO DỤC VỚI
HOẠT ĐỘNG ĐỘI TNTP HỒ CHÍ MINH TRONG NHÀ TRƯỜNG
HOẠT ĐỘNG 1: NHỮNG VẤN ĐỀ CHUNG VỀ HOẠT ĐỘNG GIÁO DỤC
Mục tiêu
HV hiểu thế nào là hoạt động giáo dục (HĐGD); trình bày được vị trí vai trò của
HĐGD trong chương trình giáo dục phổ thông
Thời gian: 20 phút
Các bước thực hiện:
Bước 1: GV yêu cầu HV tìm hiểu CT GD phổ thông theo môn/lớp mà HV đã
tham gia, sau đó nêu câu hỏi động não :
(1) Thế nào là HĐGD? Điều gì sẽ xảy ra nếu chúng ta chỉ quan tâm đến hoạt
động dạy học mà không quan tâm đến HĐGD HS?
(2) Chương trình giáo dục phổ thông hiện hành có quy định những HĐGD nào?
HĐGD có vị trí như thế nào trong Chương trình giáo dục PT hiện hành?
(3) HĐGD có vai trò như thế nào trong việc giáo dục nhân cách HS?Những thuận
lơi và khó khăn của đơn vị khi tổ chức các hoạt động GD?
Thông tin phản hồi:
Theo nghĩa chung nhất : HĐGD là những hoạt động có chủ đích, có kế hoạch, do
nhà giáo dục định hướng, thiết kế, tổ chức, thông qua những cách thức phù hợp, nhằm
thực hiện mục đích giáo dục.
Theo nghĩa hẹp, HĐGD bao gồm những hoạt động giáo dục được tổ chức ngoài
giờ học các môn học bắt buộc và tự chọn, như: hoạt động vui chơi giải trí, văn nghệ, thể
dục, thể thao, tham quan du lịch, giao lưu văn hoá, hoạt động câu lạc bộ, hoạt động bảo
vệ môi trường, lao động công ích và các hoạt động xã hội khác.
Còn theo nghĩa rộng, HĐGD bao gồm cả HĐDH các môn học và HĐGD (theo
nghĩa hẹp). Trong nội dung này, thuật ngữ HĐGD được sử dụng theo nghĩa hẹp.
HĐGD là một bộ phận của Chương trình giáo dục PT, là con đường quan trọng để
gắn học với hành, lí thuyết với thực tiễn, giáo dục nhà trường với giáo dục gia đình và xã
hội; HĐGD có vai trò quan trọng trong việc hình thành và phát triển nhân cách toàn diện
cho HS. Việc tham gia các HĐGD phong phú, đa dạng sẽ tạo cơ hội cho HS được trải
nghiệm trong thực tiễn cuộc sống, được thể hiện, bộc lộ, tự khẳng định bản thân ; được

giao lưu, học hỏi bạn bè và mọi người xung quanh. Từ đó, tác động tích cực đến nhận
thức, tình cảm, niềm tin và hành vi của HS, giúp các em phát triển nhân cách hài hoà và
toàn diện.
Những thuận lợi và khó khăn khi tổ chức hoạt động GD trong nhà trường hiện nay
phụ thuộc vào các nguyên nhân chủ quan và khách quan: nội dung GD, phương pháp và
hình thức tổ chức, những điều kiện về cơ sở vật chất, năng lực tổ chức, phối hợp của các
thành viên tham gia (GV, CBQL, HS, phụ huynh, các đoàn thể và tổ chức xã hội ),
những điều kiện khác về môi trường tự nhiên, xã hội
HOẠT ĐỘNG 2 : NHỮNG ĐẶC TRƯNG CỦA HOẠT ĐỘNG GIÁO DỤC Ở
TRƯỜNG PT
Mục tiêu
HV phân tích được những đặc trưng của HĐGD ở trường PT.
Thời gian: 40 phút
Các bước thực hiện:
Bước 1: GV yêu cầu HV nhớ lại một vài HĐGD đã được tổ chức cho HS ở lớp
mình, trường mình.
Bước 2: HV chia sẻ theo nhóm đôi về những HĐGD đã được tổ chức theo các gợi
ý sau:
- Chủ đề HĐGD bạn đã thực hiện là gì?
- HĐ được tổ chức theo nhóm? Theo lớp? Khối lớp hay toàn trường?
- Nội dung HĐ và hình thức HĐ như thế nào?
- HĐ được tổ chức ở đâu? Vào thời điểm nào? Trong thời gian bao nhiêu lâu?
- Ai là người tham gia thiết kế hoạt động, điều khiển hoạt động, đánh giá kết quả
hoạt động? Hình thức đánh giá như thế nào?
- Sự tham gia của HS, của CMHS, của tổ chức Đoàn TNCS, Đội TNTP Hồ Chí
Minh hay các LLGD khác vào hoạt động ở mức độ như thế nào?
- …
Bước 3: GV chia HV thành các nhóm, mỗi nhóm 4 -6 HV, giao nhiệm vụ cho các
nhóm thảo luận (theo KT khăn trải bàn) liệt kê những đặc tính của HĐGD (những
điểm khác biệt so với hoạt động dạy học) ở trường THCS và THPT.

Bước 4: HV làm việc theo nhóm
Bước 5: Đại diện các nhóm trình bày kết quả thảo luận.
2
Bước 6 :Thảo luận chung cả lớp
Bước 7 : GV tổng kết các ý kiến và kết luận
Thông tin phản hồi:
HĐGD mang tính chất linh hoạt, mềm dẻo, mở hơn hoạt động dạy học cả về quy mô,
địa điểm, hình thức hoạt động, thời điểm, thời lượng, lực lượng tham gia tổ chức và
điều khiển,….
Nếu như hiện nay, việc dạy học các môn văn hoá chịu sự chi phối khá chặt chẽ
về thời điểm, thời lượng, tài liệu học tập, về quy mô tổ chức dạy học, về nội dung dạy
học,… thì HĐGD lại mang tính chất linh hoạt, mềm dẻo, mở hơn hoạt động dạy học về
tất cả các mặt: quy mô, địa điểm, hình thức hoạt động, thời điểm, thời lượng, lực lượng
tham gia tổ chức và điều khiển,… Cụ thể là:
+ HĐGD có thể tổ chức theo những quy mô khác nhau như: theo nhóm, theo lớp,
theo khối lớp, theo trường, liên trường hoặc quy mô lớn hơn. Tuy nhiên, tổ chức HĐGD
theo quy mô nhóm và quy mô lớp có ưu thế hơn về nhiều mặt như: tổ chức đơn giản,
không tốn kém, mất ít thời gian, HS tham gia được nhiều hơn, Còn những HĐGD tổ
chức theo quy mô khối lớp, trường hay quy mô lớn hơn thường tốn kém hơn, chuẩn bị
mất nhiều thời gian, công sức hơn, … Vì vậy, HĐGD nên tập trung tổ chức nhiều theo
quy mô lớp, quy mô nhóm; còn những hoạt động theo quy mô khối lớp/trường chỉ nên
tổ chức tối đa 1- 2 lần/học kì.
+ HĐGD có thể tổ chức tại nhiều địa điểm khác nhau ở trong hoặc ngoài nhà
trường như: lớp học, thư viện, phòng đa năng, phòng truyền thống, sân trường, vườn
trường, công viên, vườn hoa, sân vận động, nhà thi đấu, viện bảo tàng, các di tích lịch
sử và văn hóa, các danh lam thắng cảnh, các công trình công cộng hoặc ở các địa điểm
khác ngoài nhà trường có liên quan đến chủ đề hoạt động.
+ Thời điểm tổ chức HĐGD cũng rất linh hoạt. Tùy theo quy mô và tính chất
hoạt động mà có thể tổ chức hoạt động vào giờ ra chơi; vào giờ nghỉ giữa các tiết học;
có thể trong tiết sinh hoạt dưới cờ, tiết sinh hoạt lớp; có thể vào một buổi trong tuần,

hoặc vào ngày chủ nhật, ngày lễ,… Ví dụ: Có thể tổ chức cho HS múa hát tập thể/ chơi
trò chơi dân gian vào giờ ra chơi 20 phút; Có thể tổ chức cho HS đi tham quan, cắm trại
vào dịp kỉ niệm Ngày thành lập Đoàn TNCS Hồ Chí Minh 26/3; có thể tổ chức cho HS
giao lưu với các Cựu chiến binh ở địa phương vào dịp kỉ niệm Ngày Quốc phòng toàn
dân 22/12 hoặc vào dịp kỉ niệm Chiến thắng 30/4, giải phóng miền Nam, thống nhất đất
nước,…
3
Tuy nhiên, cần lưu ý:
+ HĐGD nên tổ chức xen kẽ giữa các lớp và khối lớp để tận dụng tối đa phòng
học đa năng, phòng truyền thống, sân trường, vườn trường và các địa điểm khác trong
trường.
+ Việc lựa chọn địa điểm và thời điểm tổ chức HĐGD cũng cần phù hợp với khí
hậu từng mùa trong năm và thời tiết trong ngày. Ví dụ, ở các tỉnh miền núi phía Bắc,
vào những ngày đông giá rét, không nên tổ chức cho các em tham gia các HĐGD ở
ngoài trời vào đầu giờ sáng hay chiều muộn. Còn ở các tỉnh phía Nam, khí hậu nắng
nóng, lại nên tổ chức cho các em tham gia các HĐGD ở ngoài trời vào đầu giờ sáng hay
cuối giờ chiều,…
+ Hình thức tổ chức HĐGD rất đa dạng. Cùng một chủ đề, một nội dung giáo
dục nhưng HĐGD có thể tổ chức theo nhiều hình thức hoạt động khác nhau, tùy theo
lứa tuổi và nhu cầu của HS, tùy theo điều kiện cụ thể của từng lớp, từng trường, từng
địa phương.Ví dụ: Cũng là giáo dục an toàn giao thông nhưng có trường, có lớp tổ chức
diễn tiểu phẩm và thảo luận về tiểu phẩm, có trường, có lớp tổ chức cho HS xem băng
hình và thảo luận, hoặc tổ chức cho HS chơi các trò chơi hay xử lí tình huống, đóng vai
trong các tình huống có liên quan đến an toàn giao thông,… Hay cùng là tổ chức Hội
vui học tập nhưng có nơi tổ chức theo hình thức rung chuông vàng, có nơi tổ chức theo
hình thức thi tiếp sức giữa các nhóm, có nơi tổ chức theo hình thức hái hoa trả lời câu
hỏi,…
+ Lực lượng tham gia thiết kế, chuẩn bị, tiến hành và đánh giá HĐGD rất đa
dạng: có thể là HS, GV, tổng phụ trách Đội, cha mẹ HS…và các lực lượng giáo dục
khác trong và ngoài nhà trường.

….
Sự mềm dẻo, mở, linh hoạt của HĐGD là một lợi thế lớn, giúp cho việc tổ chức
các HĐGD dễ thực hiện hơn, dễ đáp ứng được những nhu cầu của các đối tượng HS
khác nhau và dễ phù hợp hơn với các điều kiện của các vùng miền khác nhau trong cả
nước.
Nội dung HĐGD mang tính tích hợp kiến thức, kĩ năng của nhiều môn học, nhiều
lĩnh vực học tập và giáo dục.
Nội dung HĐGD rất đa dạng và mang tính tích hợp, tổng hợp kiến thức, kĩ năng
của nhiều môn học, nhiều lĩnh vực học tập và giáo dục như : giáo dục đạo đức, giáo dục
trí tuệ, giáo dục kĩ năng sống, giáo dục thẩm mĩ, giáo dục thể chất, giáo dục lao động,
giáo dục an toàn giao thông, giáo dục môi trường, giáo dục phòng chống ma túy, giáo
4
dục phòng chống HIV/AIDS và tệ nạn xã hội, …. Điều đó giúp cho các nội dung giáo
dục thiết thực hơn, gần gũi với cuộc sống thực tế hơn, đáp ứng được nhu cầu hoạt động
của HS, giúp các em vận dụng vào trong thực tiễn cuộc sống một cách dễ dàng, thuận
lợi hơn.
Các hình thức đa dạng của HĐGD giúp cho việc chuyển tải các nội dung giáo dục tới
học sinh một cách nhẹ nhàng, hấp dẫn
Mỗi một hình thức hoạt động đều tiềm tàng trong nó những khả năng giáo dục
nhất định. Nhờ các hình thức đa dạng như diễn đàn trẻ em, giao lưu, tham quan du lịch,
hoạt động nhân đạo, trò chơi dân gian, văn nghệ, thể dục thể thao, tổ chức các Ngày
hội, hoạt động thư viện, hoạt động cộng đồng, hoạt động câu lạc bộ, , việc giáo dục HS
được thực hiện một cách tự nhiên, sinh động, không gò bó và khô cứng, phù hợp với
đặc điểm tâm sinh lý cũng như nhu cầu, nguyện vọng của học sinh. Trong quá trình
thiết kế, tổ chức, đánh giá các HĐGDNGLL, cả giáo viên lẫn học sinh đều có cơ hội để
thể hiện sự sáng tạo, chủ động, linh hoạt của mình, làm tăng thêm tính hấp dẫn, độc đáo
của các hình thức hoạt động.
HĐGD tạo cơ hội cho HS phát huy tính tích cực, chủ động, tự giác và sáng tạo của
bản thân
HĐGD có khả năng huy động sự tham gia tích cực của HS vào tất cả các khâu của

quá trình hoạt động: từ thiết kế hoạt động đến chuẩn bị, thực hiện và đánh giá kết quả
hoạt động phù hợp với đặc điểm lứa tuổi và khả năng của bản thân; tạo cơ hội cho các
em được trải nghiệm, được bày tỏ quan điểm, ý tưởng; được đánh giá và lựa chọn ý
tưởng hoạt động, được thể hiện, tự khẳng định bản thân, được tự đánh giá và đánh giá
kết quả hoạt động của bản thân, của nhóm mình và của bạn bè,… Từ đó hình thành và
phát triển cho các em những giá trị sống và KNS cần thiết.
Tuy nhiên, để huy động được sự tham gia tích cực của HS, GV cần:
+ Nâng cao nhận thức về quyền tham gia và bồi dưỡng các kĩ năng hoạt động tập
thể, hoạt động xã hội cho HS,
+ Khi thiết kế HĐGD, chú ý chia công việc thành nhiều nhiệm vụ khác nhau để
nhiều HS được tham gia,
+ Giao nhiệm vụ phù hợp với khả năng và nhu cầu của HS,
+ Tăng dần khối lượng và mức độ phức tạp của nhiệm vụ đối với HS,
+ Luôn quan tâm và hỗ trợ HS khi cần thiết,
+ Biết ghi nhận, động viên, khích lệ từng tiến bộ nhỏ nhất của các em trong quá
trình hoạt động.
5
HĐGD có khả năng phối hợp, liên kết nhiều lực lượng giáo dục trong và ngoài nhà
trường
Khác với hoạt động dạy học, HĐGD có khả năng thu hút sự tham gia, phối hợp,
liên kết nhiều lực lượng giáo dục trong và ngoài nhà trường như : GV chủ nhiệm lớp, GV
bộ môn, Cán bộ Đoàn, cán bộ Đội, Tổng phụ trách Đội, Ban Giám hiệu nhà trường, cha
mẹ học sinh (CMHS), chính quyền địa phương, Hội Khuyến học, Hội Phụ nữ, Đoàn
Thanh niên cộng sản Hồ Chí Minh, Hội Cựu chiến binh, các cơ quan, tổ chức, doanh
nghiệp ở địa phương, các nhà hoạt động xã hội, những nghệ nhân, những người lao động
tiêu biểu ở địa phương,… Mỗi lực lượng giáo dục có tiềm năng, thế mạnh riêng. Tùy nội
dung, tính chất từng hoạt động mà sự tham gia của họ có thể là trực tiếp hoặc gián tiếp;
có thể là chủ trì, đầu mối hoặc phối hợp; có thể về những mặt khác nhau (như: có thể hỗ
trợ về kinh phí, phương tiện, địa điểm tổ chức hoạt động hoặc đóng góp về chuyên môn,
trí tuệ, chất xám hay sự ủng hộ về tinh thần). Do vậy, HĐGD tạo điều kiện cho HS được

học tập, giao tiếp rộng rãi với nhiều lực lượng giáo dục ; được lĩnh hội các nội dung giáo
dục qua nhiều kênh khác nhau, với nhiều cách tiếp cận khác nhau . Điều đó làm tăng tính
đa dạng, hấp dẫn và chất lượng, hiệu quả của HĐGD.
PHỤ LỤC
Phiếu học tập
Câu 1 : Bạn hãy vẽ sơ đồ để thể hiện mối quan hệ giữa HĐGD (theo nghĩa rộng)
với HĐDH và HĐGD (theo nghĩa hẹp).
Câu 2 : Bạn hãy so sánh những điểm khác biệt giữa HĐGD (nghĩa hẹp) và HĐDH
và điền vào bảng theo mẫu dưới đây:
SO SÁNH GIỮA HĐGD VÀ HĐDH
Hoạt động dạy học Hoạt động giáo dục (nghĩa hẹp)
- -
- -
- -
Chuẩn nghề nghiệp giáo viên tiểu học (Ban hành kèm theo Quyết định số 14/2007/QĐ-
BGDĐT, ngày 04 tháng 05 năm 2007 của Bộ trưởng Bộ Giáo dục và Đào tạo)
Điều 7. Các yêu cầu thuộc lĩnh vực kỹ năng sư phạm
6
Khoản 3. Công tác chủ nhiệm lớp; tổ chức các hoạt động giáo dục ngoài giờ lên lớp.
Bao gồm các tiêu chí sau:
a) Xây dựng và thực hiện kế hoạch công tác chủ nhiệm gắn với kế hoạch dạy học;
có các biện pháp giáo dục, quản lý học sinh một cách cụ thể, phù hợp với đặc điểm học
sinh của lớp;
b) Tổ chức dạy học theo nhóm đối tượng đúng thực chất, không mang tính hình
thức; đưa ra được những biện pháp cụ thể để phát triển năng lực học tập của học sinh và
thực hiện giáo dục học sinh cá biệt, học sinh chuyên biệt;
c) Phối hợp với gia đình và các đoàn thể ở địa phương để theo dõi, làm công tác
giáo dục học sinh;
d) Tổ chức các buổi ngoại khóa hoặc tham quan học tập, sinh hoạt tập thể thích hợp; phối
hợp với Tổng phụ trách, tạo điều kiện để Đội thiếu niên, Sao nhi đồng thực hiện các hoạt động

tự quản.
Khoản 4. Thực hiện thông tin hai chiều trong quản lý chất lượng giáo dục; hành vi trong
giao tiếp, ứng xử có văn hoá và mang tính giáo dục. Bao gồm các tiêu chí sau:
a) Thường xuyên trao đổi góp ý với học sinh về tình hình học tập, tham gia các hoạt
động giáo dục ngoài giờ lên lớp và các giải pháp để cải tiến chất lượng học tập sau từng
học kỳ;
b) Dự giờ đồng nghiệp theo quy định hoặc tham gia thao giảng ở trường, huyện,
tỉnh; sinh hoạt tổ chuyên môn đầy đủ và góp ý xây dựng để tổ, khối chuyên môn đoàn kết
vững mạnh;
c) Họp phụ huynh học sinh đúng quy định, có sổ liên lạc thông báo kết quả học tập
của từng học sinh, tuyệt đối không phê bình học sinh trước lớp hoặc toàn thể phụ huynh;
lắng nghe và cùng phụ huynh điều chỉnh biện pháp giúp đỡ học sinh tiến bộ;
d) Biết cách xử lý tình huống cụ thể để giáo dục học sinh và vận dụng vào tổng kết
sáng kiến kinh nghiệm giáo dục; ứng xử với đồng nghiệp, cộng đồng luôn giữ đúng
phong cách nhà giáo.
Chuẩn nghề nghiệp giáo viên trung học (Ban hành kèm theo Thông tư số 30 /2009 /TT-
BGDĐT, ngày 22 tháng 10 năm 2009 của Bộ trưởng Bộ Giáo dục và Đào tạo)
Điều 7. Tiêu chuẩn 4: Năng lực giáo dục
1. Tiêu chí 16. Xây dựng kế hoạch các hoạt động giáo dục
7
Kế hoạch các hoạt động giáo dục được xây dựng thể hiện rõ mục tiêu, nội dung,
phương pháp giáo dục bảo đảm tính khả thi, phù hợp với đặc điểm học sinh, phù hợp với
hoàn cảnh và điều kiện thực tế, thể hiện khả năng hợp tác, cộng tác với các lực lượng
giáo dục trong và ngoài nhà trường.
3. Tiêu chí 18. Giáo dục qua các hoạt động giáo dục
Thực hiện nhiệm vụ giáo dục qua các hoạt động giáo dục theo kế hoạch đã xây dựng.
5. Tiêu chí 20. Vận dụng các nguyên tắc, phương pháp, hình thức tổ chức giáo dục
Vận dụng các nguyên tắc, phương pháp, hình thức tổ chức giáo dục học sinh vào tình
huống sư phạm cụ thể, phù hợp đối tượng và môi trường giáo dục, đáp ứng mục tiêu giáo
dục đề ra.

HOẠT ĐỘNG 3: TÌM HIỂU NỘI DUNG, HÌNH THỨC TỔ CHỨC HOẠT ĐỘNG
GIÁO DỤC Ở TRƯỜNG PT
Mục tiêu:
Học viên hiểu và trình bày được các nội dung, hình thức chủ yếu thường được sử
dụng để tổ chức hoạt động GD ở trường PT
Thời gian: 40 phút
Các bước thực hiện:
Bước 1: GV nêu câu hỏi.
- Hoạt động giáo dục ở trường PT bao gồm những hoạt động cụ thể nào? Nội dung
cơ bản và hình thức tổ chức mỗi hoạt động đó?
Bước 2: Các nhóm thảo luận và thể hiện nội dung trả lời thông qua bản đồ tư duy.
Bước 3: Đại diện từng nhóm lên trình bày. Các nhóm khác nhận xét và phản biện.
Bước 4: GV nhận xét, đánh giá kết quả làm việc của mỗi nhóm và kết luận.
Thông tin phản hồi:
NỘI DUNG HÌNH THỨC HOẠT ĐỘNG GIÁO DỤC Ở TRƯỜNG PT
Các hoạt động giáo dục ở trường PT, về cơ bản vẫn thực hiện theo hình thức và nội
dung chương trình đã ban hành, từ năm học 2009- 2010, Bộ GD và ĐT, có điều chỉnh đôi
chút chương trình giáo dục hướng nghiệp cho HS THCS VÀ THPT. Đối với HS THCS
thì có 9 tiết : 2 chuyên đề; THPT có 9 tiết ;3 chuyên đề.
Quyền tự chủ trong tổ chức hoạt động giáo dục ở từng Sở, từng Trường được đề cao
hơn nhằm trao quyền cho các trường “hướng dẫn GV thực hiện cho sát thực tiễn địa
8
phương; hướng dẫn HS lựa chọn con đường học lên sau THPT (ĐH, CĐ, TCCN ) hoặc
đi vào cuộc sống lao động,
Tóm tắt nội dung và hình thức hoạt động GD ở trường THCS, THPT theo sơ đồ sau:
Theo cách chia hiện nay, hoạt động giáo dục trong nhà trường được chia thành 2 bộ
phận là hoạt động dạy học và hoạt động giáo dục.
(1) Hoạt động dạy học bao gồm : các hoạt động dạy học các môn văn hóa ở trên lớp.
(2) Hoạt động giáo dục bao gồm : Hoạt động giáo dục tập thể; Hoạt động giáo dục
theo chủ đề tháng; Hoạt động giáo dục hướng nghiệp; Hoạt động ngoại khóa.

Mỗi bộ phận đều có mục tiêu, vị trí chức năng, nhiệm vụ riêng nhưng chúng đều
góp phần tích cực trong hoạt động giáo dục ở trường phổ thông.
Hoạt động giáo dục ở trường phổ thông rất đa dạng và phong phú. Nhiều nơi do
nhận thức đúng đắn vị trí vai trò của hoạt động này các GV, CBQL đã để tâm suy nghĩ,
đúc rút kinh nghiệm, tìm ra những hình thức hoạt động phù hợp với nội dung, môi trường
9
HOẠT
ĐỘNG
GIÁO DỤC
Ở TRƯỜNG
THCS,
THPT
HOẠT ĐỘNG
GIÁO DỤC
HƯỚNG NGHIỆP
HOẠT ĐỘNG
GIÁO DỤC
THEO CHỦ ĐỀ
HOẠT ĐỘNG
GIÁO DỤC TẬP
THỂ
HOẠT ĐỘNG
GIÁO DỤC NGOẠI
KHÓA
Hoạt động GD
diễn ra hang ngày
Hoạt động GD
diễn ra hàng tuần
Truy
bài,

Trực
tuần,
Giữa
giờ,…
Chào cờ đầu
tuần,
SH lớp cuối
tuần .
GD theo chủ đề
tháng (9x2=18t)
GD theo chủ đề
Hè (3x2=6t)
GD hướng nghiệp
(3x3=9t)
Dạy nghề PT
(105t/1 môn)
GD lồng ghép
vào các môn học
Hoạt động GD
trong năm học
Hoạt động GD
trong hè
HOẠT
ĐỘNG
GIÁO
DỤC
Ở
TRƯỜNG
PT
GIÁO DỤC

HƯỚNG
NGHIỆP
GIÁO DỤC
THEO CHỦ ĐỀ
GIÁO DỤC
TẬP THỂ
GIÁO DỤC
NGOẠI KHÓA
Hoạt động GD
diễn ra hang ngày
Hoạt động GD
diễn ra hàng tuần
Truy
bài,
Trực
tuần,
Giữa
giờ,…
Chào cờ đầu
tuần,
SH lớp cuối
tuần .
GD theo chủ đề
tháng (9x2=18t)
GD theo chủ đề
Hè (3x2=6t)
GD hướng nghiệp
(3x3=9t)
Dạy nghề PT
(105t/1 môn)

GD lồng ghép
vào các môn học
Hoạt động GD
trong năm học
Hoạt động GD
trong hè
Một số hình thức hoạt
động GD cơ bản ở
trường THCS, THPT:
Diễn dàn
Giao lưu
Kịch tham gia
Ngày Hội
Hội thi
Trò chơi
Sinh hoạt Câu lạc bộ
Đóng vai
Hội trại
Tham quan
,…
hoạt động của trường, vừa hấp dẫn, vừa đạt hiệu quả giáo dục cao. Trong nhiều trường
hợp khi nói nội dung đã bao hàm cả hình thức hoạt động, bởi vậy ta có thể phân chia nội
dung, hình thức hoạt động GD một cách tương đối theo các loại sau:
- Hoạt động giáo dục tập thể
+ Các hoạt động giáo dục tập thể diễn ra hàng ngày ở trường học bao gồm:
Hoạt động theo thời gian đầu buổi học mỗi ngày (15 phút): Hoạt động đầu buổi
học thường là các hoạt động diễn ra thường xuyên trước mỗi ngày học như: truy bài, hoặc
đọc báo, hoặc phát thanh tuyền truyền của Đoàn/ Đội).
Hoạt động theo thời gian ra chơi giữa giờ (20 phút) : Hoạt động giữa buổi học
hàng ngày diễn ra khá phong phú, chủ yếu là những hoạt động vui chơi, giải trí, thư giãn

với thời gian ngắn. Đối với những trường có đủ điều kiện sân trường, bãi tập rộng rãi thì
ngày nào các em cũng được hoạt động vui chơi đầy đủ, một số trường do cơ sở vật chất
chật chội, hạn hẹp thì các em được chia thời gian vui chơi theo ngày (Có thể ngày chẵn
khối này được xuống sân vui chơi, khối khác được hoạt động trong thư viện, khối khác
nữa thì nghỉ tại chỗ trong lớp, v.v )
+ Các hoạt động giáo dục tập thể diễn ra hàng tuần ở trường học bao gồm các tiết
sinh hoạt dưới cờ đầu tuần (tiết 1 của thứ Hai) và các tiết sinh hoạt lớp cuối tuần (tiết
cuối của thứ Bảy)
Tiết sinh hoạt dưới cờ đầu tuần là dạng hoạt động GD có tính tổng hợp, nhằm GD
cho HS lòng yêu quê hương đất nước ; khắc sâu ý thức phục vụ Tổ quốc, phục vụ nhân
dân; xác định được trách nhiệm học tập của mỗi cá nhân HS đối với gia đình, với quê
hương, với đất nước; đồng thời định hướng được cho các em về những yêu cầu trọng tâm
của nhà trường trong từng thời điểm; giúp các em mở rộng đư các mối liên hệ giữa các
tập thể lớp trong khối, trong trường và giữa tập thể lớp với các tập thể đoàn thể khác,…
Quy mô : Thông thường hoạt động này được tổ chức theo quy mô toàn trường, trong
đó có một lớp nào đó được lần lượt phân công làm “lớp trực tuần” điều hành. Tuy nhiên,
phần lớn hoạt động này được nhà trường phân công cho Đoàn TNCSHCM hoặc Đội
TNTPHCM làm đơn vị trực tuần sẽ được gọi là “Chi Đoàn trực tuần” hoặc “Chi Đội trực
tuần”, đầu mối liên kết với Ban giám hiệu trường để chỉ đạo thực hiện hoạt động là giáo
viên Cố vấn Đoàn hoặc giáo viên TPT Đội.
Nội dung : Các hoạt động chủ yếu thường là tổ chức đăng kí và tổng kết thi đua;
các hoạt động theo chủ đề năm học và chủ điểm từng tháng. Chẳng hạn, các lớp trong
toàn trường tổ chức đăng kí danh hiệu lớp xuất sắc, tiên tiến hoặc danh hiệu cá nhân học
10
sinh giỏi (đầu năm học), …Hoạt động đánh giá kết quả thi đua thông qua các nội dung sơ
kết tuần, sơ kết tháng, sơ kết nửa học kì hoặc tổng kết năm học.
+ Tiết sinh hoạt lớp cuối tuần là hoạt động GD dưới hình thức tự quản của HS và là
một trong những biện pháp GD hiệu quả nhằm xây dựng tập thể lớp đoàn kết, thân thiện
đồng thời tạo được môi trường sinh hoạt tốt nhất để các em giúp đỡ nhau phát huy hết
năng lực và kĩ năng cơ bản, thiết thực của người học

Quy mô : Hoạt động này diễn ra thường xuyên theo thời khóa biểu của trường, là loại
hình hoạt động theo quy mô tập thể lớp học sinh, giáo viên chủ nhiệm luôn giữ vai trò cố
vấn. Với loại hình này, đơn vị chủ trì thường là Lớp, mỗi tháng thì Đoàn TNCSHCM
(hoặc Đội TNTPHCM) được luân phiên chịu trách nhiệm điều hành tiết hoạt động theo
chủ đề của tổ chức từ 1 đến 2 tiết tùy theo nhu cầu hoạt động của tháng.
Nội dung : Nội dung sinh hoạt lớp cuối tuần rất phong phú, cũng bao hàm các nội
dung tương tự như hoạt động dưới cờ nhưng với quy mô nhỏ (Các tổ và các cá nhân đăng
kí danh hiệu thi đua hoặc tổ chức sơ kết, tổng kết,…trong phạm vi lớp học ). Tổ chức các
hoạt động theo chủ đề năm học và chủ điểm từng tháng.
- Hoạt động GD thông qua chủ đề giáo dục hàng tháng là một bộ phận của quá trình
GD ở nhà trường phổ thông, là hoạt động trong kế hoạch giáo dục của nhà trường, được
Bộ Giáo dục và Đào tạo ban hành Phân phối chương trình HĐGDNGLL với 2 tiết/tháng,
cụ thể là trong năm học có 9 tháng x2 tiết/tháng = 18 tiết. Trong thời gian hè: 3 tháng x2
tiết/tháng = 6 tiết. Chương trình được thiết kế theo cấu trúc đồng tâm bởi vậy, ở từng
khối lớp đều có cùng số lượng các chủ đề giáo dục và số tiết hoạt động như nhau. Tuy
nhiên, đối với mỗi chủ đề, ứng với mỗi khối lớp có thể tổ chức nhiều hoạt động khác
nhau với nội dung phong phú, hình thức đa dạng, sao cho mang lại ý nghĩa giáo dục thiết
thực và phù hợp với tâm sinh lí lứa tuổi HS, đáp ứng yêu cầu, nguyện vọng của các em
và điều kiện cụ thể của từng trường, từng địa phương. Ngoài ra, Bộ còn hướng dẫn điều
chỉnh thời lượng HĐGDHN thành 9 tiết/năm học sau khi đưa một số nội dung GDHN
tích hợp sang HĐGDNGLL ở 2 chủ điểm: "Truyền thống nhà trường", chủ điểm tháng
9; "Tiến bước lên Đoàn", chủ điểm tháng 3.
- HĐGDNGLL: Thực hiện đủ các chủ đề quy định cho mỗi tháng, với thời lượng 2
tiết/tháng và tích hợp nội dung HĐGDNGLL sang môn GDCD các lớp 6, 7, 8, 9 ở các
chủ đề về đạo đức và pháp luật. Đưa nội dung về Công ước Quyền trẻ em của Liên Hợp
quốc vào HĐGDNGLL ở lớp 9 và tổ chức các hoạt động hưởng ứng phong trào "Xây
dựng trường học thân thiện, HS tích cực” do Bộ GD và ĐT phát động.
11
Hoạt động GDNGLL theo chủ đề giáo dục hàng tháng bao gồm các hoạt động diễn ra
hàng ngày, hàng tuần và ngày cao điểm của tháng gắn với các ngày kỉ niệm lịch sử, các

sự kiện chính trị xã hội . Các hoạt động có tính hệ thống và được tiến hành với quy mô
lớp hoặc quy mô trường; hoặc kết hợp vừa quy mô lớp vừa quy mô trường. Dù là quy mô
lớn hay nhỏ thì hoạt động theo chủ điểm giáo dục hàng tháng luôn luôn gắn bó, thống
nhất với nhau từng tuần, từng tháng và xuyên suốt cả năm học theo hệ thống giáo dục
toàn diện. Bởi vậy, hình thức hoạt động giáo dục theo chủ đề giáo dục hàng tháng rất
phong phú như: Mit tinh, tọa đàm, trao đổi thảo luận chuyên đề, phát động thi đua, báo
cáo, tổng kết, hội trại, hội thi, hội vui học tập, tham quan, ngày hội ,… Cụ thể chủ đề và
gợi ý nội dung, hình thức hoạt động cho từng khối lớp như sau :
Bảng 1- Khung phân phối chương trình hoạt động GDNGLL ở trường THCS
Trong năm học: 18 tiết, trong thời gian hè: 6 tiết
Trong năm học
Chủ điểm tháng 9 Truyền thống nhà trường 2 tiết
Chủ điểm tháng 10 Chăm ngoan học giỏi 2 tiết
Chủ điểm tháng 11 Tôn sư trọng đạo 2 tiết
Chủ điểm tháng 12 Uống nước nhớ nguồn 2 tiết
Chủ điểm tháng 1 và 2 Mừng Đảng, mừng xuân 4 tiết
Chủ điểm tháng 3 Tiến bước lên Đoàn 2 tiết
Chủ điểm tháng 4 Hoà bình hữu nghị 2 tiết
Chủ điểm tháng 5 Bác Hồ kính yêu 2 tiết
Trong thời gian hè
Chủ điểm hoạt động hè Hè vui, khoẻ và bổ ích 6 tiết
- Hoạt động GD ngoại khóa là những hoạt động giáo dục không thuộc chương trình
chính thức mà nhà trường đang thực hiện; không có quỹ thời gian xác định trong thời
khóa biểu của trường. Nội dung, hình thức hoạt động ngoại khóa có thể là:
+ Hoạt động chính trị xã hội
+ Hoạt động công ích xã hội
+ Hoạt động văn nghệ, thể thao, tham quan du lịch
+ Hoạt động nhân đạo, từ thiện, đền ơn đáp nghĩa
+ Hoạt động bảo vệ môi trường
+ Hoạt động bảo vệ trật tự trị an, giữ gìn pháp luật, phòng chống bệnh tật, tệ

nạn xã hội.
+ Hoạt động các câu lạc bộ yêu thích.
+ ,v.v
12
- Hoạt động hè, ngoài chương trình quy định 2 tiết /tháng với những chủ đề và nội
dung , hình thức gợi ý ở Bảng trên thì ở mỗi nhà trường còn có những nội dung và hình
thức hoạt động rất phong phú bao gồm:
+ Hoạt động ôn tập văn hóa : Rèn luyện nâng cao, ôn tập thi lại, ôn tập củng cố
chuẩn bị vào năm học mới.
+ Hoạt động hè ở địa phương : nhà trường giới thiệu, phối hợp cùng chỉ đạo ,
tham gia và nhận báo cáo kết quả rèn luyện học sinh sau hè.
+ Hoạt động Câu lạc bộ yêu thích: Văn hóa, văn nghệ, TDTT, Nghề truyền
thống,…
+ Hoạt động thể thao quốc phòng.
+ Hoạt động tham quan du lịch.
+ Hoạt động Hội trại.
+ ,…
HOẠT ĐỘNG 4: PHỐI HỢP CÁC HOẠT ĐỘNG GIÁO DỤC VỚI HOẠT ĐỘNG
ĐỘI TNTP TRONG GD HS Ở TRƯỜNG PHỔ THÔNG
Mục tiêu:
- HV trình bày được mục tiêu và một số kĩ năng phối hợp các hoạt động GD với hoạt
động Đội TNTP trong công tác giáo dục HS ở trường phổ thông.
Thời gian: 20 phút
Các bước thực hiện:
Bước 1:
Sử dụng kỹ thuật "Viết trong 1 phút", HV tự ghi lại những nét chính về mục tiêu và các
kĩ năng phối hợp các hoạt động GD với hoạt động Đội TNTP trong công tác giáo dục HS.
Bước 2:
GV mời một vài HV trình bày bài viết của mình. Các HV khác lắng nghe và chuẩn bị ý
kiến bổ sung hoặc nêu thắc mắc.

Bước 3: GV tóm tắt kết quả trình bày của các cá nhân và nêu kết luận.
Thông tin phản hồi:
Mục tiêu chung của sự phối hợp các hoạt động GD với hoạt động Đội TNTP trong
công tác giáo dục HS là : tăng cường sự hiểu biết lẫn nhau, biết cảm thông chia sẻ và
cùng nhau tìm ra các biện pháp phối hợp có hiệu quả. Sự phối hợp chỉ mang lại hiệu quả
cao khi các bên phối hợp thực sự đến với nhau, cùng nhau chủ động bàn bạc kế hoạch
phối hợp.
Kĩ năng phối hợp là những hành động cụ thể mang tính mục đích của sự phối hợp,
tạo nên sự tương tác lẫn nhau của hai phía nhằm đạt mục đích đã đề ra. Sự tương tác đó
13
dựa trên sự hiểu biết lẫn nhau, tôn trọng nhau và giúp đỡ nhau trong quá trình thực hiện
công tác giáo dục HS.
Thông qua sự phối hợp, các GV, các tổng phụ trách Đội và các tổ chức cùng
thamm gia có cơ hội rèn luyện các kĩ năng phối hợp tổ chức các hoạt động GD trong
công tác giáo dục HS. Đó là những kĩ năng về xây dựng kế hoạch phối hợp, thiết kế các
hoạt động phối hợp phối hợp, tổ chức thực hiện các hoạt động phối hợp, kĩ năng điều
chỉnh các hoạt động và các điều kiện đảm bảo cho sự phối hợp có hiệu quả, kĩ năng đánh
giá kết quả của sự phối hợp này. Ngoài ra quá trình phối hợp còn tạo cơ hội để các thành
viên tham gia được rèn luyện các kĩ năng giao tiếp, kĩ năng hợp tác và thái độ thân thiện,
đặc biệt là khi xây dựng nội dung và tìm ra các biện pháp thực hiện. Thái độ thân thiện là
một trong những điều kiện quan trọng giúp cho các thành viên tham gia xích lại gần nhau
trong quá trình thực hiện công tác giáo dục HS. Có thân thiện thì mới cảm thông và lắng
nghe nhau, chia sẻ cùng nhau những khó khăn cũng như những thuận lợi trong công tác
giáo dục HS trong bối cảnh hiện nay. Một trong những nguyên tắc cơ bản trong phối hợp
là có thái độ tôn trọng lẫn nhau trong quá trình làm việc. Có tôn trọng nhau thì mới phối
hợp được cùng nhau để thực hiện mục đích chung.
14