skkn một số biện pháp chỉ đạo nhằm nâng cao chất lượng hoạt động của tổ chức đội thiếu niên tiền phong trong trường trung học cơ sở

THÔNG TIN CHUNG VỀ SÁNG KIẾN
1.Tên sáng kiến: Một số biện pháp chỉ đạo nhằm nâng cao chất lượng
hoạt động của tổ chức Đội Thiếu niên tiền phong trong trường Trung học cơ sở.
2. Lĩnh vực áp dụng sáng kiến: Quản lý hoạt động của nhà trường.
3.Tác giả:
Họ và tên:
Nguyễn Thị Ngơi
Nam (nữ) Nữ
Ngày tháng/năm sinh: 27/09/1970
Trình độ chuyên môn: ĐHSP Văn
Chức vụ, đơn vị công tác: Hiệu trưởng trường THCS Tân Phong
Điện thoại: 01678 599 688
4. Đồng tác giả:
Họ và tên:
Vũ Đình Nguyện
Nam (nữ) Nam
Ngày tháng/năm sinh: 05/09/1976
Trình độ chuyên môn: ĐHSP Toán
Chức vụ, đơn vị công tác: Phó hiệu trưởng trường THCS Tân Phong
Điện thoại: 0974 006 555
5. Chủ đầu tư tạo ra sáng kiến:
Trường Trung học cơ sở Tân Phong, Ninh Giang, Hải Dương .
Địa chỉ : Tân Phong, Ninh Giang, Hải Dương.
Số ĐT: 03203 769 217
6. Đơn vị áp dụng sáng kiến lần đầu:
Trường Trung học cơ sở Tân Phong, Ninh Giang, Hải Dương .
Địa chỉ : Tân Phong, Ninh Giang, Hải Dương.
Số ĐT: 03203 769 217
7. Các điều kiện cần thiết để áp dụng sáng kiến:
- Trường có tổ chức Đội thiếu niên tiền phong theo đúng quy định.
8. Thời gian áp dụng sáng kiến lần đầu: Năm học 2012 - 2013

TÁC GIẢ

XÁC NHẬN CỦA CƠ QUAN ĐƠN VỊ
ÁP DỤNG SÁNG KIẾN

1


TÓM TẮT SÁNG KIẾN
Từ xưa tới nay, giáo dục đóng vai trò là một trong những yếu tố quan trọng
quyết định sự thành công trong công cuộc xây dựng và đổi mới đất nước. Để đạt
được mục tiêu thì việc quản lý, chỉ đạo các hoạt động là hết sức cần thiết.
Mục tiêu của giáo dục nói chung và của bậc THCS nói riêng là giáo dục
con người phát triển toàn diện theo định hướng xã hội chủ nghĩa. Để thực hiện tốt
mục tiêu đó, trong mỗi nhà trường cần phát huy tối đa mọi biện pháp, phối kết
hợp các hoạt động để giáo dục phát triển học sinh toàn diện. Một trong những
hoạt động có vai trò quyết định đến việc giáo dục tư tưởng, rèn luyện đạo đức
nhân cách học sinh là công tác hoạt động ngoài giờ lên lớp. Tổ chức Đội góp phần
đáng kể vào việc xây dựng tập thể học sinh tự quản trong trường THCS.
Công tác đội thiếu niên tiền phong ở các trường THCS hiện nay đã được
quan tâm hơn song vẫn còn bộc lộ những bất cập ở sự phân công cán bộ phụ trách
Đội hết sức tuỳ tiện, không có chuyên môn nghiệp vụ, không có năng khiếu, năng
lực công tác lại thiếu tinh thần trách nhiệm trong công việc, nhiều đơn vị việc
hoạt động của Đội lại chỉ mang tính hình thức, chưa phối kết hợp chặt chẽ giữa
gia đình, nhà trường và các đoàn thể trong quá trình làm công tác giáo dục...Do
đó hiệu quả công việc thấp, phát huy chưa hết vai trò, tác dụng của tổ chức này.
Xuất phát từ thực trạng trên cần phải tìm ra một số biện pháp trong chỉ đạo nhằm
nâng cao chất lượng và hiệu quả công tác Đội trong nhà trường
Cấu trúc của sáng kiến: Ngoài phần thông tin chung, phần tóm tắt
sáng kiến. Trong phần mô tả sáng kiến, tác giả nêu hoàn cảnh nảy sinh sáng

kiến, quá trình nghiên cứu thực trạng chỉ đạo hoạt động và thực trạng hoạt
động của tổ chức đội thiếu niên tiền phong ở các trường Trung học cơ sở để
thấy được các mặt hạn chế và nguyên nhân của những hạn chế ấy. Căn cứ
vào chức năng, nhiệm vụ cụ thể của tổ chức đội thiếu niên trong nhà trường.
Phân tích mối quan hệ biện chứng giữa sự chỉ đạo của Ban giám hiệu nhà
2


trường với hoạt động của Đội thiếu niên trong nhà trường, đề ra các giải
pháp chỉ đạo nhằm nâng cao chất lượng hoạt động của tổ chức Đội.
Trong phần kết luận có nêu rõ một số kết quả ban đầu có chiều hướng
tiến bộ đạt được của đơn vị trong hai năm áp dụng sáng kiến này và nêu một
số khuyến nghị đối với cơ quan quản lý cấp trên, với Ban giám hiệu nhà
trường và với đội ngũ cán bộ giáo viên để từng bước nâng cao hoạt động của
tổ chức Đội thiếu niên góp phần nâng cao chất lượng giáo dục theo mục tiêu
đề ra trong chiến lược phát triển của nhà trường .

3


MÔ TẢ SÁNG KIẾN
1. Hoàn cảnh nảy sinh sáng kiến
Trong báo cáo chính trị tại Đại hội XI của Đảng cộng sản Việt Nam và
chương trình phát triển kinh tế - xã hội giai đoạn 2010 - 2020 đã chỉ rõ những
quan điểm cho sự phát triển đất nước: "Cùng với khoa học - công nghệ, giáo dục
và đào tạo là quốc sách hàng đầu. Phát triển giáo dục là nền tảng, nguồn nhân
lực chất lượng cao, là một trong những động lực quan trọng thúc đẩy sự nghiệp
công nghiệp hoá - hiện đại hoá, là yếu tố cơ bản để phát triển xã hội, tăng trưởng
kinh tế nhanh và bền vững".
Nhận thức từ những quan điểm trên, chúng ta thấy giáo dục đóng vai trò là

một trong những yếu tố quan trọng quyết định sự thành công của công cuộc đổi
mới đất nước. Để đạt được mục tiêu thì việc quản lý, chỉ đạo thực hiện các hoạt
động là hết sức cần thiết.
BậcTrung học cơ sở (THCS) là bậc học có vị trí quan trọng được xem là
"cầu nối" giữa Tiểu học và Trung học phổ thông, mà đối tượng tác động của
người thầy là học sinh đang ở độ tuổi quá độ từ tuổi thơ sang tuổi trưởng thành.
Mục tiêu của giáo dục nói chung và của bậc THCS nói riêng là giáo dục con
người phát triển toàn diện theo định hướng xã hội chủ nghĩa. Mục tiêu cụ thể đặt
ra cho ngành giáo dục đến năm 2020 là thực hiện giáo dục toàn diện: đức, trí, thể,
mĩ ở tất cả các bậc học, hết sức coi trọng giáo dục chính trị, tư tưởng, nhân cách
tư duy sáng tạo và năng lực thực hành...(N.Q.T.Ư2 - K8) và đến nay các mục tiêu
đó vẫn được duy trì.
Để thực hiện tốt các mục tiêu đó, trong mỗi nhà trường cần phát huy tối đa
mọi biện pháp, phối kết hợp các hoạt động để giáo dục phát triển học sinh toàn
diện. Trong nhà trường, có rất nhiều hoạt động tác động đến học sinh, mỗi hoạt
động có những tác dụng khác nhau. Một trong những hoạt động có vai trò quyết
định đến việc giáo dục tư tưởng, rèn luyện đạo đức nhân cách học sinh là công tác
hoạt động ngoài giờ lên lớp. Để nâng cao chất lượng giáo dục cần phải kể đến vai
trò của công tác đội trong toàn trường. Trong Điều I - Điều lệ Đội thiếu niên tiền
phong nêu rõ Đội Thiếu niên tiền phong Hồ Chí Minh là tổ chức của thiếu niên
4


nước Cộng hoà xã hội chủ nghĩa Việt Nam do Đảng Cộng sản Việt Nam sáng lập
và Đoàn TNCS Hồ Chí Minh trực tiếp phụ trách. Đội Thiếu niên tiền phong là lực
lượng dự bị của Đoàn TNCS Hồ Chí Minh.Tổ chức Đội góp phần đáng kể vào
việc xây dựng tập thể học sinh tự quản trong trường THCS. Học sinh THCS với
đặc điểm tâm lý là đang tập làm người lớn rất hiếu động, thích vui chơi và đặc
biệt là rất thích khẳng định mình. Qua các hoạt động các em sẽ thoải mái hơn và
vì thế tiếp thu bài học sẽ tốt hơn. Công tác đội sẽ giúp các em gắn bó và thân thiết

với nhau hơn để các em có tính tổ chức, kỉ luật cao hơn. Thầy cô giáo, mái
trường, bè bạn là những người thân của các em, từ đó các em luôn có nhu cầu
thích đến trường để được tu dưỡng và rèn luyện tốt hơn.
Xuất phát từ những quan điểm chỉ đạo và nhận thức trên, nhìn lại thực chất
công tác Đội ở một số trường THCS nói chung và ở trường THCS tôi đang công
tác nói riêng không phải ở đâu và lúc nào công tác đội cũng được đánh giá đúng
mức với tính chất, vai trò nhiệm vụ của nó. Nhiều trường sự đầu tư phân công cán
bộ phụ trách Đội hết sức tuỳ tiện, không có chuyên môn nghiệp vụ, không có
năng khiếu, năng lực công tác lại thiếu tinh thần trách nhiệm trong công việc. Hơn
nữa nhiều đơn vị việc hoạt động của Đội lại chỉ mang tính hình thức, chưa phối
kết hợp chặt chẽ giữa gia đình, nhà trường và các đoàn thể trong quá trình làm
công tác giáo dục...Do đó hiệu quả công việc thấp, phát huy chưa hết vai trò, tác
dụng của tổ chức này. Làm thế nào để công tác đội được coi trọng và hoạt động
có hiệu quả thực sự là những điều trăn trở đối với những người làm công tác quản
lý. Những nhà sư phạm phải suy nghĩ như thế nào và làm gì để tìm ra những biện
pháp tối ưu cho tổ chức hoạt động.
Xuất phát từ thực trạng trên là một cán bộ quản lý trong nhà trường tôi luôn
suy nghĩ trăn trở phải tìm ra một số biện pháp trong chỉ đạo nhằm nâng cao chất
lượng và hiệu quả công tác Đội trong nhà trường. Đó chính là lý do tôi mạnh dạn
chọn để tài "Một số biện pháp chỉ đạo nhằm nâng cao chất lượng hoạt động
của tổ chức Đội Thiếu niên tiền phong trong trường Trung học cơ sở".

5


2. Cơ sở lý luận của vấn đề.
2.1 Tính chất, mục đích, nhiệm vụ công tác Đội.
2.1.1. Tính chất của công tác đội.
Đội thiếu niên tiền phong (TNTP) Hồ Chí Minh là tổ chức thiếu niên Việt
Nam do Đảng cộng sản Việt Nam đứng đầu là Chủ tịch Hồ Chí Minh sáng lập và

giao cho Đoàn thanh niên cộng sản Hồ Chí Minh trực tiếp hướng dẫn, phụ trách.
Đây là một tổ chức quần chúng, một tổ chức giáo dục mang tính giai cấp là lực
lượng dự bị của Đoàn thanh niên cộng sản Hồ Chí Minh .
Tính chất quần chúng: Là tính chất do các em tự chủ, tự quản mọi hoạt
động và được Tổng phụ trách hướng dẫn đối với đội viên không phân biệt giới
tính, tôn giáo hay khuyết tật...
2.1.2. Mục đích
Đội TNTP Hồ Chí Minh đã đề ra những điều lệ trong đó chỉ rõ mục đích
phấn đấu của đội viên bằng khẩu hiệu '' Vì tổ quốc xã hội chủ nghĩa - Vì lí tưởng
của Bác Hồ vĩ đại ".
Đội TNTP Hồ Chí Minh tổ chức cho thiếu niên nhi đồng làm theo năm điều
Bác Hồ dạy, phấn đấu trở thành con ngoan trò giỏi và đội viên tốt để tiến lên trở
thành Đoàn viên thanh niên cộng sản Hồ Chí Minh.
2.1.3. Nhiệm vụ.
Đội TNTP Hồ Chí Minh là tổ chức tập hợp thiếu niên, nhi đồng tạo điều
kiện cho các em phát triển mọi khả năng sáng tạo trong các hoạt động xã hội, học
tập, lao động và vui chơi bổ ích.
Xây dựng Đội TNTP Hồ Chí Minh vững mạnh giúp cho các đội viên phấn
đấu trở thành Đoàn viên.
Đội TNTP Hồ Chí Minh hoạt động theo tinh thần tự giác, tự quản với nhiều
hình thức phong phú như học tập vui chơi, ca múa hát..... Hưởng ứng các phong
trào thi đua và tham gia các hoạt động xã hội, các hoạt động nhân đạo với tinh
thần '' Tuổi nhỏ làm việc nhỏ ''.
6


Đoàn kết hữu nghị với thiếu nhi các nước trên thế giới, tích cực tham gia
các phong trào của thiếu nhi quốc tế.
Đội thiếu niên kết hợp với Ban giám hiệu cùng tập thể giáo viên trong nhà
trường xây dựng tập thể học sinh tự quản trong trường THCS.

2.2. Vấn đề tự quản.
2.2.1. Tự quản là gì?
Tự quản là tự bàn bạc, tự quyết định mọi vấn đề trong công việc. Biết tự
xây dựng kế hoạch, triển khai thực hiện, tổng kết đánh giá. Biết điều chỉnh hoạt
động để thực hiện mục tiêu đã định .
Tự quản cũng có nghĩa là biết tự kiểm điểm, tự đánh giá về bản thân hay
một công việc nào đó đó , bản thân hay tập thể yêu cầu.
2.2.2. Tập thể học sinh tự quản là gì ?
Tập thể học sinh tự quản là một tập thể có nề nếp, có tính kỷ luật cao trong
mọi hoạt động, mà hạt nhân là những thành phần tích cực (Ban cán sự lớp). Đó là
tập thể biết tự đặt ra yêu cầu đối với mình, biết tổ chức, triển khai mọi hoạt động
theo định hướng và yêu cầu của tổ chức. Mỗi thành viên trong tập thể đều tự đặt
ra yêu cầu cho bản thân trên cơ sở yêu cầu của tập thể và tự nguyện, tự giác tham
gia vào tất cả các hoạt động do tập thể đề ra.
Xác định rõ tính chất, mục đích, nhiệm vụ của công tác Đội. Đòi hỏi ở mỗi
người làm công tác tổng phụ trách và những nhà nhà quản lý cần hiểu và nắm
vững để phối hợp chỉ đạo, tổ chức công tác Đội có hiệu quả trong bất kì trường
THCS nào.
3. Thực trạng việc chỉ đạo công tác Đội ở trường THCS tôi đang công tác.
3.1. Vài nét về đặc điểm nhà trường.
- Trường được thành lập từ năm 1976 tiền thân là trường Phổ thông cơ sở
bao gồm cả cấp 1 và cấp 2. Đến năm 1987 theo quyết định của Uỷ ban nhân nhân
huyện tách ra là trường cấp 2 và đến năm 1996 được đổi tên là trường THCS .
7


- Từ năm 1996 đến nay trường thường xuyên tiếp nhận từ 350 đến 450 học
sinh. Năm học 2013 - 2014 trường có trên 300 học sinh với 30 cán bộ giáo viên.
Nhà trường đang trong lộ trình xây dựng trường chuẩn quốc gia và phấn đấu được
công nhận danh hiệu trường chuẩn quốc gia vào năm học2015- 2016.

Đội ngũ giáo viên trường THCS có tuổi đời trung bình là 35 số giáo viên
trẻ chưa xây dựng gia đình là 20%, có 40% giáo viên là người địa phương. Thu
nhập chủ yếu của cán bộ giáo viên là lương, 50% giáo viên mới ra trường từ 1 đến
5 năm.
Trình độ đào tạo cụ thể như sau:
Cán bộ giáo
viên

Cán bộ quản lý
Giáo viên
Nhân viên
Tỉ lệ (%)

Tổng số

Trình độ chuyên môn
Cao
Trung
Đại học
đẳng
cấp

02
21
04

02
09
01
44,4

0
12
2
51,9

0
0
1
3,7

Đảng
viên

2
20
3
92,6

Số lớp là 11 lớp với trên 300 học sinh.
Trường được đặt trên địa bàn trung tâm của xã, nhưng xa trung tâm huyện.
Nhân dân địa phương ở đây chủ yếu sống bằng nghề nông nghiệp, trình độ dân trí
thấp, nền kinh tế khó khăn. Mặc dù đã có sự quan tâm song sự chăm lo tạo điều
kiện cho con cái học tập của các bậc phụ huynh còn nhiều hạn chế, sự quan tâm
đến các hoạt động của Đội chưa đúng mức đẫn đến khó khăn trong các hoạt động
phong trào.
3.2. Thực trạng công tác Đội.
Trong các năm học trước, công tác Đội trong nhà trường chưa phát huy
được hiệu quả: Phần lớn thời gian và công sức tập trung cho việc dạy và học, kết
quả của hoạt động này mới đạt ở mức khá. Công tác giáo dục đạo đức học sinh

phần lớn do giáo viên chủ nhiệm đảm nhiệm. Trong các buổi sinh hoạt tập thể,
học sinh thường thụ động dưới sự chỉ đạo của thầy cô vì vậy vai trò của công tác
8


Đội mờ nhạt. Kết quả thi đua của các lớp hầu hết do sự nhận xét, đánh giá theo
định tính.
Cán bộ tổng phụ trách Đội chưa đáp ứng được yêu cầu của công tác: Chưa
chủ động trong công việc, chưa phát huy được vai trò của người tổng phụ trách.
Các hoạt động của Đội còn mang nặng tính hình thức chưa sâu sát, chưa
thu hút được học sinh, chưa phối hợp tốt với các tổ chức, lực lượng trong và ngoài
nhà trường.
Tất cả những thực tế đó khiến công tác đội chưa đem lại kết quả cao do đó
phần nào ảnh hưởng tới giáo dục học sinh.
Kết quả xếp loại hạnh kiểm - học lực của học sinh trong hai năm học 2010
-2011; 2011 - 2012 ( Hai năm chưa áp dụng sáng kiến) cụ thể như sau:
Hạnh kiểm (%)

Năm học

Tốt

Khá

TB

Học lực (%)
Yếu

Giỏi

Khá

TB

Yếu

Kém

2010-2011

56,3 12,8 25,1

5,8

6,9

27,3

59,1

4,5

2,2

2011-2012

59,8 12,1 22,5

5,6

8,0

36,9

48,8

4,3

2,0

3.3. Nguyên nhân dẫn đến thực trạng trên.
BGH nhà trường chưa thực sự quan tâm đến công tác đội: chưa phối hợp
tốt trong việc xây dựng và duyệt kế hoạch hoạt động, chưa đầu tư kinh phí một
cách phù hợp...
Phần lớn cán bộ, giáo viên chưa nhận thức đúng tính chất, mục đích,
nhiệm vụ của công tác đội do đó chưa có sự coi trọng, phối hợp trong công việc.
Tổng phụ trách Đội còn nhiều mặt hạn chế: Kiến thức về công tác Đội còn
hạn chế do chưa được đào tạo bài bản về công tác này. Mặt khác đây chỉ là công
tác kiêm nhiệm công việc chính vẫn là giảng dạy do đó chưa có sự tâm huyết, đầu
tư cho công tác Đội.
Cơ sở vật chất phục vụ cho hoạt động Đội còn thiếu, chưa đáp ứng được
yêu cầu.

9


Sự chỉ đạo của Ban giám hiệu có tác động trực tiếp đến hoạt động của tổ
chức Đội đồng thời hoạt động của tổ chức đội cũng có tác động ngược lại đến quá
trình chỉ đạo của Ban giám hiệu nhà trường.

4. Một số biện pháp chỉ đạo nhằm nâng cao chất lượng và hiệu quả công tác đội
thiếu niên tiền phong ở trường THCS.
4.1. Chỉ đạo bồi dưỡng nâng cao nhận thức về công tác đội trong nhà trường.
Đây là yếu tố quan trọng để chỉ đạo mọi hành động của cá nhân và của tập
thể nếu suy nghĩ và nhận thức đúng thì mọi hành động, việc làm sẽ đạt kết quả
cao. Trong nhà trường cũng vậy mọi hoạt động không phải lúc nào cũng có sự
thống nhất và cũng không phải ai cũng nhận thức đúng mọi vấn đề. Do đó việc
đầu tiên cần phải làm cho cán bộ giáo viên nhận thức đúng về tính chất, mục đích,
nhiệm vụ của công tác đội trong nhà trường. Nó có vai trò quan trọng quyết định
đến chất lượng giáo dục đạo đức và giáo dục học sinh nhân cách và nó sẽ giúp
học sinh phát triển một cách toàn diện.
Cần xác định rõ Đội TNTP là một tổ chức chính trị - xã hội. Chương trình
hoạt động của Liên đội chủ yếu là thực hiện chương trình hoạt động của Hội đồng
Đội cấp trên nhưng dựa vào tình hình cụ thể của nhà trường, Ban Giám hiệu và
giáo viên Tổng phụ trách có thể bổ sung hoặc bớt một số hoạt động cho phù hợp
với thực tiễn trường mình. Mọi hoạt động của Đội đều giúp các em củng cố tri
thức, hình thành và phát triển nhân cách để trở thành con người mới theo định
hướng xã hội chủ nghĩa. Đồng thời mỗi thầy cô giáo (đặc biệt là giáo viên chủ
nhiệm lớp) phải nhận thức rõ vai trò mình là một người phụ trách nắm chắc nhiệm
vụ và tính chất của công tác đội, thấy rõ trách nhiệm của mình trong hướng dẫn
chỉ đạo và bôì dưỡng cho các em, cùng với ban chấp hành Chi đoàn, Ban Chỉ huy
Liên Đội củng cố và xây dựng tổ chức Đội ngày càng vững mạnh.
Để làm tốt công tác này không phải chỉ tổng phụ trách mà những người
có trách nhiệm cần phải biết phối kết hợp hoạt động với Ban chấp hành xã Đoàn.
Tuyên truyền tới các bậc phụ huynh học sinh để tạo môi trường giáo dục tốt cho
các em biết vận dụng vào thực tế để từ đó tăng thêm tình cảm của mình đối với
quê hương đất nước.
10

4.2. Chỉ đạo công tác xây dựng kế hoạch hoạt động.
Đây là khâu rất cần thiết trong thực hiện mục tiêu đề ra, những mục tiêu sẽ
được thể hiện một cách chi tiết, rõ ràng hơn. Khi đó mọi người sẽ thấy được mục
tiêu mà mình phấn đấu. Việc đặt kế hoạch phải đảm bảo tính vừa sức, phù hợp
với thực tế nhà trường và phù hợp với mục tiêu chung. Ban chấp hành Chi đoàn
(đặc biệt là Tổng phụ trách Đội) ngay từ đầu năm học đã phải xây dựng kế hoạch
hoạt động của cả năm học dựa trên kết quả thực tế của năm học trước, kế hoạch
hoạt động của Hội đồng Đội cấp trên, kế hoạch năm học của nhà trường. Bản kế
hoạch này phải được Ban giám hiệu trực tiếp xem xét, duyệt cần thiết thì điều
chỉnh. Muốn vậy, Ban Giám hiệu phải duyệt kế hoạch cụ thể từng tháng, cả năm
để từ đó tổng phụ trách đề ra được những kế hoạch cụ thể, chỉ đạo công tác đội
hoạt động phù hợp hiệu quả tốt hơn .
Kế hoạch cho năm học 2014 - 2015 cụ thể như sau:
Chủ đề năm học:
Măng non đất nước
Tiếp bước cha anh
Làm nghìn việc tốt
Dâng Đảng kính yêu
I. Trọng tâm công tác.
1. Tăng cường chỉ đạo, tạo sự chuyển biến mới về nội dung, phương thức
hoạt động Đội và phong trào thiếu nhi trong trường học. Nâng cao chất lượng đội
ngũ phụ trách thiếu nhi, chất lượng đội viên.
2. Đẩy mạnh triển khai cuộc vận động "Thiếu nhi Việt Nam thi đua thực hiện
tốt 5 điều Bác Hồ dạy", "Giúp bạn đến trường", triển khai chương trình "Trường
học thân thiện, học sinh tích cực"; phong trào "Nghìn việc tốt" trong giai đoạn
mới và chương trình "Thắp sáng ước mơ thiếu nhi Việt Nam".
II. Nội dung.
11

1. Chương trình: Bảy mươi tư mùa hoa - Đội ta lớn lên cùng đất nước.

a. Mục đích.
- Đẩy mạnh và nâng cao chất lượng, hiệu quả công tác giáo dục lịch sử,
truyền thống, đạo đức và những giá trị tốt đẹp của con người và dân tộc Việt
Nam; tạo môi trường thuận lợi cho thiếu nhi phấn đấu trở thành con ngoan trò
giỏi, đội viên tốt, cháu ngoan Bác Hồ, góp phần cùng tuổi trẻ cả nước thực hiện di
chúc của Bác Hồ kính yêu.
b. Nội dung và giải pháp.
- Tuyên truyền, giáo dục thiếu nhi về các ngày lễ, kỷ niệm lớn trong năm, về
truyền thống vẻ vang của Đảng, của dân tộc, của Đoàn và Đội thông qua nhiều
hình thức như: các cuộc thi tìm hiểu, hội diễn văn nghệ, nghe nói chuyện truyền
thống, tổ chức sân chơi trí tuệ " Chuông vàng kiến thức", các hoạt động về
nguồn... vào dịp 20/11, 22/12, 26/3..
- Phát động phong trào thi, tìm hiểu lịch sử, truyền thống vẻ vang của địa
phương, quê hương, …
- Tiếp tục hướng dẫn thiếu nhi thực hiện có hiệu quả cuộc vận động "Thiếu nhi
Việt Nam- vâng lời Bác dạy "; “Tự hào truyền thống Đội ta", Tiếp bước lên Đoàn,
Khăn quàng thắm mãi vai em; Triển khai sâu rộng, có hiệu quả phong trào
"Nghìn việc tốt"; củng cố, xây dựng phòng truyền thống Đội.
- Đa dạng hoá các hình thức giáo dục của Đội thông qua nhiều kênh thông tin
truyền thông góp phần tạo ra môi trường văn hoá, giúp thiếu nhi hình thành các
giá trị nhân cách tốt đẹp, bồi dưỡng ước mơ, khát vọng vươn lên trong cuộc sống.
- Đổi mới nội dung, phương thức giáo dục của Đội, từng bước hiện đại hoá các
nội dung, hình thức giáo dục của Đội thông qua các kênh thông tin như: Website,
Blog, các diễn đàn trao đổi thông tin.
- Nghiên cứu đổi mới, tập huấn và nâng cao năng lực đội ngũ cán bộ Đội về
công tác giáo dục thiếu nhi trong thời kỳ mới.
- Đẩy mạnh cuộc vận động "Vòng tay bè bạn", "Giúp bạn tới trường - cùng
hướng tương lai", tham gia các phong trào lớn của Đội; phong trào "Trần Quốc

Toản", "Uống nước nhớ nguồn", "Đền ơn đáp nghĩa"... Triển khai có hiệu quả

12


phong trào "Kế hoạch nhỏ", xây dựng "Quỹ vì bạn nghèo", "Quỹ thiếu nhi nghèo
vượt khó".
2. Chương trình: Luyện rèn tri thức - vững bước tương lai.
a) Mục đích.
- Tham gia xây dựng môi trường giáo dục thân thiện, phát huy tính tích cực
chủ động của thiếu nhi trong học tập, tham gia các hoạt động xã hội, công tác
Đội và phong trào thiếu nhi. Từng bước trang bị cho các em những tri thức cần
thiết, góp phần đào tạo nguồn nhân lực trẻ cho đất nước trong tương lai.
b) Nội dung và giải pháp.
- Thực hiện có hiệu quả phong trào "Giữ gìn trường em xanh, sạch, đẹp",
chương trình "Học từ thiên nhiên", tích cực xây dựng môi trường học đường sạch,
đẹp, thân thiện thông qua trồng, chăm sóc, bảo vệ cây xanh, vườn hoa, thảm cỏ
trong trường học, thu nhặt vứt rác trong và ngoài nhà trường, tổ chức rộng khắp
các hoạt động dã ngoại, phám phá, tìm hiểu thiên nhiên.
- Tổ chức thăm quan các di tích lịch sử văn hoá ở tỉnh như: Côn Sơn Kiêp Bạc.
đền thờ thầy giáo Chu Văn An, khu du lịch sinh thái Đảo Cò.
- Tổ chức hiệu quả mô hình "Trại hè thiếu nhi" tại các địa phương, lồng ghép
cung cấp cho thiếu nhi kỹ năng sống và định hướng nghề nghiệp; thông qua hình
thức trại hè tăng cường gặp gỡ, giao lưu thiếu nhi giữa các cơ sở; tổ chức các hoạt
động dã ngoại, tổ chức cho học sinh đến với các trường nghề, làng nghề, tạo niềm
yêu thích và định hướng nghề nghiệp cho các em trong tương lai.
- Tăng cường tổ chức hoạt động, hướng dẫn phương pháp học tập chủ động,
sáng tạo trong thiếu nhi. Tập trung chỉ đạo và triển khai có hiệu quả trong thiếu
nhi phong trào "Vượt khó học tốt", "Hoa điểm tốt", "Vở sạch chữ đẹp", "Hành
trình khoa học", "Tri thức tuổi thơ", "Ngày hội khám phá Internet", Học đều, học

đủ, học chăm, Học thực chất- Thi nghiêm túc, triển khai có hiệu quả phong trào :
Vượt điểm 5, qua điểm 7, đạt điểm 10.
- Tổ chức các hoạt động giáo dục kỹ năng tự bảo vệ, phòng chống tai nạn
thương tích, đẩy mạnh thực hiện quyền và bổn phận trẻ em theo Công ước quốc tế
13


về Quyền trẻ em và Luật bảo vệ, chăm sóc và giáo dục trẻ em, trọng tâm là nhóm
quyền tham gia của trẻ em qua đó thúc đẩy hoạt động tự quản của các Liên đội, Chi
đội và của chính đội viên gắn với thực hành các kỹ năng sống, kỹ năng xã hội.
- Tổ chức các buổi tham quan, dã ngoại, tìm hiểu các di tích lịch sử; khuyến
khích các em thiếu nhi tham gia chăm sóc, bảo vệ các công trình, di tích lịch sử
văn hoá, cách mạng ở địa phương.
3. Chương trình : Vui bước đến trường- thắp sáng ước mơ.
- Tham gia xây dựng môi trường giáo dục thân thiện, phát huy tính tích cực,
chủ động của thiếu nhi trong mọi hoạy động. Định hướng cho thiếu nhi trong xây
dựng hoài bão,ước mơ và cổ vũ,hỗ trợ, tạo niềm tin, đồng hành cùng thiếu nhi
trên con đường biến ước mơ thành hiện thực.
a) Nội dung và giải pháp.
- Hình thành cho các em ý thức và thói quan giữ gìn vệ sinh cá nhân, vệ sinh
nhà cửa, trường lớp, gường làng gắn với chương trình: Học từ thiên nhiên, đẩy
mạnh phong trào “ Vì màu xanh quê hương, Sạch nhà- sạch phố- sạch trường”.
- Tiếp tục triển khai có hiệu quả phong trào: Kế hoạch nhỏ, Xây dựng trường
em xanh, sạch, đẹp nhằm giáo dục thiếu nhi ý thức bảo vệ mội trường; hướng
dẫn các em biết bảo vệ và chăm sóc cây xanh, vườn hoa, thảm cỏ trong trường
học và những nơi công cộng.
- Tổ chức rộng khắp các loại hình vui chơi, giải trí như: các lớp năng khiếu,
câu lạc bộ, liên hoan văn hoá văn nghệ, thể dục thể thao; hướng dẫn cho thiếu nhi
tham gia các trò chơi cộng đồng, trò chơi dân gian, các hoạt đọng thể thao thiếu
nhi vui khoẻ phổ biến các bài hát múa tập thể.

- Tạo chuyển biến tích cực trong hoạt động thiếu nhi ở địa bàn dân cư. Duy trì
và nhân rộng các hình thức sinh hoạt: Câu lạc bộ sở thích; lớp học tình thương;
Đội tuyên truyền Măng non, Tiếng kẻng học tập... Nhằm hướng cho các em tham
gia các hoạt động học tập, vui chơi giải trí và tham gia các hoạt động văn hoá, xã
hội ở địa phương.

14


- Duy trì hoạt động của các: Đội tuyên truyền Măng non, Đội Sao đỏ trong
công tác tuyên truyền bảo vệ mội trường, an toàn vệ sinh thực phẩm, ý thức chấp
hành pháp luật, phòng chống các tệ nạn xã hội và giữ gìn trật tự an toàn giao
thông đặc biệt khu cổng trường vào giờ tan học.
- Củng cố các điểm vui chơi dành cho trẻ em; tích cực huy động các nguồn lực
xã hội phục vụ công tác chăm sóc, giáo dục thiếu nhi và tổ chức các phong trào
thiếu nhi.
4. Chương trình : Xây dựng Đội ta vững mạnh - Tiếp bước lên Đoàn.
a) Mục đích.
- Nâng cao chất lượng đội viên, cán bộ chỉ huy liên đội, chi đội, phụ trách
sao nhi đồng nhẵm góp phần xây dựng Đội vững mạnh.
b) Nội dung, giải pháp.
* Công tác đội viên.
- Liên đội chủ động xây dựng kế hoạch triển khai Đại hội cấp Liên Đội ngay
từ đầu năm học.
- Đổi mới nội dung và phương thức triển khai thực hiện có hiệu quả "Chương
trình rèn luyện đội viên" theo hướng giảm tải phù hợp với tâm sinh lý lứa tuổi của
các đối tượng thiếu nhi và thực tiễn tình hình phát triển kinh tế, xã hội của địa
phương, đơn vị trong giai đoạn hiện nay.
- Tập trung bồi dưỡng đội viên mới làm nguồn phát triển đoàn viên, thông qua
các hình thức sinh hoạt giáo dục truyền thông về Đảng CSVN, Đoàn TNCS Hồ

Chí Minh, duy trì các hình thức sinh hoạt theo sở thích, các cuộc thi tìm hiểu
truyền thống.
- Tăng cường đổi mới công tác cán bộ chỉ huy Đội, coi trọng việc lựa chọn
hướng dẫn bồi dưỡng kỹ năng, năng lực cho cán bộ chỉ huy Đội, nâng cao chát
lượng tập huấn cho Ban chỉ huy Liên đội, Chi đội hàng năm, thường xuyên tổ
chức các cuộc thi, liên hoan, gặp mặt "Chỉ huy đội giỏi".
- Chủ động xây dựng kế hoạch tổ chức Lễ trưởng thành Đội cho các em đội
viên lớn tuổi.
* Công tác xây dựng Ban Chỉ huy Đội, Liên đội, Chi đội:
15


- Tăng cường đổi mới công tác cán bộ chỉ huy Đội, coi trọng việc lựa chọn
hướng dẫn bồi dưỡng kỹ năng, kiến thức cho cán bộ chỉ huy đội, nâng cao chất
lượng tập huấn cho Ban Chỉ Huy Đội, chi đội hàng năm, thường xuyên tổ chức
các hội thi “ Chỉ huy Đội giỏi, Thủ lĩnh trẻ tương lai các cấp.
* Công tác thiếu nhi trên địa bàn dân cư.
- Tạo chuyển biến tích cực trong hoạt động thiếu nhi ở địa bàn dân cư. Liên
đội các trường chủ động làm tốt công tác giới thiệu Đội viên thiếu nhi về tham gia
sinh hoạt, hoạt động trên địa bàn dân cư; chủ động xây dựng kế hoạch hoạt động
tham mưu với Đoàn cơ sở duy trì và nhân rộng các hình thức sinh hoạt: Câu lạc
bộ sở thích, lớp học tình thương, các hoạt động chăm sóc phát huy các di tích lịch
sử, cách mạnh: nghĩa tranh liệt sĩ tại địa phương.
5. Chương trình : Khăn hồng tình nguyện - Chắp cánh yêu thương.
a) Mục đích.
- Nâng cao chất lượng đội ngũ cán bộ phụ trách, xây dựng mẫu hình người
phụ trách nhiệt tình, yêu trẻ, có kỹ năng nghiệp vụ công tác thiếu nhi, vững vàng
về tư tưởng chính trị và phẩm chất đạo đức; tích cực tham mưu xây dựng cơ chế
chính sách, tháo gỡ khó khăn đối với đội ngũ cán bộ phụ trách đội.
b) Nội dung và giải pháp.

- Tiếp tục triển khai có hiệu quả "Chương trình rèn luyện phụ trách Đội", tổ
chức các Hội nghị chuyên đề, báo cáo khoa học, hội thi "Giáo viên Tổng phụ
trách giỏi", nâng cao chất lượng các mô hình "Phụ trách thiếu nhi", "Phụ trách
giỏi", "Những người phụ trách tình nguyện" thành lập và duy trì hiệu quả các câu
lạc bộ phụ trách thiếu nhi các cấp.
- Đổi mới, tăng cường công tác tập huấn, nâng cao trình độ chuyên môn,
nghiệp vụ, cập nhật những thông tin, kiến thức mới phục vụ công tác. Coi trọng
các hình thức thi "Giáo viên - Tổng phụ trách Đội giỏi", "Liên hoan gặp mặt phụ
trách thiếu nhi giỏi".
- Tăng cường công tác tập huấn, nâng cao trình độ chuyên môn nghiệp vụ; cập
nhật những nội dung, thông tin mới giúp đội ngũ giáo viên phụ trách Đội có đủ kĩ

16


năng, phương pháp tiếp cận đáp ứng nhu cầu nguyện vọng của thiếu nhi và thực
tiễn công tác Đội, phong trào thiếu nhi.
- Đào tạo, bồi dưỡng, nâng cao năng lực, nghiệp vụ, tiến hành chọn cử phân
công cán bộ, đoàn viên tham gia phụ trách công tác Đội.
- Tiếp tục phối hợp, tham mưu cơ chế chính sách, tháo gỡ khó khăn cho đội
ngũ phụ trách thiếu nhi các cấp theo hướng gắn chặt quyền lợi với trách nhiệm và
hiệu quả trong thực hiện chức năng, nhiệm vụ được giao.
Ban giám hiệu nhà trường duyệt kế hoạch cụ thể từng tháng của Đồng chí
Tổng phụ trách về hoạt động của tổ chức Đội trong nhà trường.
4.3. Chỉ đạo công tác xây dựng tổ chức.
Đây là công việc không kém phần quan trọng nếu tổ chức không chặt chẽ,
không khoa học sẽ dẫn đến không phát huy được năng lực và tính tự giác của các em.
Ngay từ đầu năm học, khi chưa tiến hành Đại hội Đoàn, Đội, Chi bộ, Ban
Giám hiệu cần lựa chọn, cân nhắc giáo viên có năng lực phụ trách công tác đội.
(nếu cần phải bổ sung). Việc lựa chọn này không dễ dàng vì người Tổng phụ trách

không chỉ giỏi về chuyên môn mà còn phải có năng lực về văn nghệ, về các hoạt
động xã hội nhiệt tình trong các công tác và luôn sôi nổi trong các phong trào.
Trong những ngày Đại hội Đoàn đội, các buổi sinh hoạt tập thể, các ngày lễ
lớn trong năm, Ban Giám hiệu cần tới dự và phát biểu ý kiến vừa để động viên
khen ngợi, vừa để nhắc nhở những gì còn thiếu sót cần sửa chữa để vừa giao
nhiệm vụ, đặt niềm tin và khẳng định tầm quan trọng của công tác đội với vai trò
quyết định là sự cố gắng, nỗ lực phấn đấu của các em.
Việc tổ chức Đại hội Đội phải được tiến hành đúng trình tự, đúng lễ nghi
không vì các em nhỏ tuổi mà coi nhẹ. Các em tự tổ chức tự đánh giá những hoạt
động của Đội đồng thời bầu ra ban chỉ huy liên đội sau đó đề ra nghị quyết của
Ban chỉ huy liên đội. Tổng phụ trách đội theo dõi hướng dẫn các em sau khi sự
kiện toàn tổ chức giúp các em bắt tay ngay vào thực hiện công việc của mình.
4.4. Công tác chỉ đạo, kiểm tra những hoạt động cụ thể:
4.1.1 Chỉ đạo hoạt động của tổ chức Đội:
17


Vào những buổi sinh hoạt chào cờ đầu tuần, Liên đội trưởng tiến hành các lễ
nghi chào cờ. Tổng phụ trách tập hợp kết quả thi đua trong tuần đánh giá nhận xét.
Thầy, cô trong Ban giám hiệu sau đó tổng hợp kết quả thi đua trong tuần, đánh giá
nhận xét và đề ra phương hướng, giao nhiệm vụ mới khoảng 07 - 10 phút.
Các chi đội hoat động thường xuyên bám sát vào kế hoạch của liên đội, chi
đội thường sinh hoạt vào thứ sáu sau đó Chi đội trưởng hoặc Chi đội phó ghi nhận
kết quả theo dõi thi đua từng đơn vị. Sau mỗi đợt thi đua đều được ghi nhận vào
sổ tổng kết cụ thể và đánh giá xếp loại.
4.4.2. Chỉ đạo hoạt động của Ban chỉ huy Liên Đội:
Thành lập đội cờ đỏ bao gồm những đội viên đã lựa chọn, đề bạt trong Đại
hội Liên đội. Đó là những đội viên có nhận thức nhanh, đạo đức tốt, luôn gương
mẫu, mạnh dạn và trung thực. Các đội viên có nhiệm vụ khác nhau và phân công
từng nhiệm vụ cụ thể để theo dõi thi đua về chấp hành nội quy, ý thức bảo vệ, nói

lời hay làm việc tốt và có phương pháp học tập đạt kết quả cao. Từ đó tổng hợp
và báo cáo kịp thời với Tổng phụ trách đội để Tổng phụ trách đội ghi vào sổ theo
dõi để có những nhận xét và chỉ đạo kịp thời.
4.4.3. Chỉ đạo việc tổ chức sinh hoạt tập thể:
Sinh hoạt tập thể là một hình thức hoạt động được học sinh trung học rất
yêu thích bởi lẽ thông qua các buổi sinh hoạt như vậy các em được bồi dưỡng
thêm kiến thức, bồi dưỡng tính kỉ luật, làm phong phú vốn hiểu biết của mình và
tự tin hơn. Nhân dịp những ngày lễ lớn, nhà trường kết hợp với đoàn thanh niên
cùng bàn bạc thống nhất chương trình sao cho buổi mít tinh kỉ niệm phát huy cao
nhất hiệu quả của nó. Nội dung sinh hoạt phải phù hợp với lứa tuổi, sự nhận thức
của các em như thi văn nghệ, đồng diễn thể dục, tập nghi thức đội viên, kể
chuyện, đọc thơ... Nhà trường tạo nguồn kinh phí để có những phần thưởng thích
hợp cho những tiết mục đặc sắc, tổng phụ trách đội sử dụng quỹ đội kết hợp cùng
với nhà trường để chi cho cho các hoạt động thành công.

18


Ngoài ra để thức hiện tốt nhiệm vụ năm học, nhà trường cũng cần kết hợp
với đoàn thanh niên tổ chức và thực hiện thường xuyên cho đội thiếu niên hoạt
động riêng vào thứ hai và thứ sáu hàng tuần. Sau những tiết học căng thẳng các
em sẽ thấy sảng khoái và thoải mái hơn khi tham dự hoạt động này. Những bài
múa được các em thể hiện theo lời bài hát là kết quả của một quá trình dạy dỗ
truyền thụ mà các anh các chị phụ trách truyền đạt tới từng tập thể học sinh để tạo
nên niềm vui và lòng hứng thú khi được đến trường.
4.5. Chỉ đạo thực hiện công tác thi đua khen thưởng.
Thi đua khen thưởng là một trong những biện pháp được áp dụng nhiều đối
với những người làm công tác quản lý. Với học sinh nhỏ tuổi công việc này càng
được coi trọng hơn, có thi đua các em mới biết đánh gía về mình để từ đó hoàn
thiện bản thân hơn. Nhà trường phát động thi đua giữa các chi đội với nhau, giữa

các tổ với nhau và giữa các thành viên với nhau, giữa các tổ với nhau và với các
thành viên. Thi đua phải gắn liền với động viên khen thưởng, sau mỗi một đợt thi
đua Tổng phụ trách đội tổng hợp kết quả thi đua lại sau đó bàn bạc với Ban giám
hiệu nhà trường để thống nhất xếp loại thi đua theo từng đợt và cho từng khối với
ba loại như sau:
Loại A: Với các chi đội hoàn thành xuất sắc nhiêm vụ.
Loại B: Với các chi đội hoàn thành nhiệm vu đôi lúc còn chậm.
Loại C: Với các chi đội còn vi phạm nội quy cần rút kinh nghiệm.
Cuối mỗi học kì dựa vào kết quả thi đua từng tháng để đánh giá xếp loại thi
đua cho từng lớp và có phần thưởng cho từng chi đội, những cá nhân đạt thành
tích cao. Chẳng hạn với các em học sinh đạt học sinh giỏi cấp Trường, Huyện,
Tỉnh ngoài phần thưởng của nhà trường thì Tổng phụ trách đội cũng sẽ có phần
thưởng trích từ quỹ đội để khen thưởng động viên kịp thời.
Bên cạnh các hoạt động đội nói chung Ban Giám hiệu nhà trường nên chỉ
đạo tổ chức Đội xây dựng tập thể học sinh tự quản trong trường THCS .
4.6. Chỉ đạo xây dựng tập thể học sinh tự quản thông qua hoạt động đội.
19


Một trong những nguyên tắc cơ bản của hoạt động đội là tính tự quản . Hoạt
động đội chỉ thực sự có hiệu quả khi mỗi chi đội là một tập thể tự quản tốt .Ban
giám hiệu lựa chọn tổng phụ trách và đội ngũ giáo viên chủ nhiệm có khả năng
phù hợp.
Ban giám hiệu luôn đảm bảo tính độc lập của hoạt động đội .
Ban giám hiệu tạo điều kiện về cơ sở vật chất và thời gian cho các hoạt động
của Liên đội, Chi đội .
Yêu cầu tổng phụ trách báo cáo về hoạt động đội theo định kỳ, hàng tháng và
thường xuyên kiểm tra đôn đốc, rút kinh nghiệm về mọi mặt của công tác đội đã
được đưa ra .
Chỉ đạo tổng phụ trách làm tốt công việc sau, để phát huy vai trò tự quản của

liên đội
(1)Thiết kế nội dung chương trình , lập kế hoạch , đảm bảo các yêu cầu sau :Tính
khoa học, tính thực tiễn, tính khả thi và tính quần chúng .
(2) Căn cứ để xây dựng nội dung chương trình, kế hoạch hoạt động của liên đội
bao gồm :
- Bám sát kế hoạch công tác đoàn cấp trên .
- Nhiệm vụ năm học và kế hoạch tổng thể của trường
-Tình hình địa phương.
- Nhu cầu nguyện vọng của đội viên, và khả năng thực tế của liên đội
- Các điều kiện cho phép ( Cơ sở vật chất , kinh phí ....)
(3) Các bước tiến hành việc xây dựng và thực hiện chương trình kế hoạch hoạt
động đội gồm :
- Điều tra cơ bản .
- Xây dựng chương trình kế hoạch .
-Tuyên truyền phổ biến kế hoạch.
20


- Tổ chức chỉ đạo thực hiện.
- Tổng kết đánh giá , rút kinh nghiệm .
(4)Việc tổ chức, chỉ đạo các hoạt động cụ thể của liên đội, chi đội cần kiên quyết
triệt để tránh “ Đầu voi , đuôi chuột “
(5) Tổng phụ trách dựa vào lực lượng nòng cốt của liên đội đó là ban chỉ huy liên
đội để tuyên truyền vận động thuyết phục, làm cho mọi đội viên hiểu và tin vào
chương trình kế hoạch, để đề ra, để cùng tích cực thực hiện. Tổng phụ trách
thường xuyên bồi dưỡng và huấn luyện cho lĩnh vực này , tạo điều kiện cho các
em có thể tự bàn bạc, tự xây dựng kế hoạch hoạt động, tự quyết định vấn đề về tự
kiểm tra đánh giá ...mọi hoạt động của liên đội .
* Xây dựng tập thể học sinh tự quản thông qua tiết sinh hoạt lớp: .
Trước hết cần nhận thức đúng về vai trò của tiết sinh hoạt lớp từ đó Ban

giám hiệu nhà trường có kế hoạch chỉ đạo cụ thể:
- Lãnh đạo trường quản lý kế hoạch, thời gian, phải định hướng nội dung
tiết sinh hoạt lớp. Đảm bảo thống nhất yêu cầu chủ điểm trong toàn trường, với
từng khối lớp .
- Giáo viên chủ nhiệm giữ vai trò chủ đạo trong suốt quá trình hướng dẫn
học sinh chuẩn bị, triển khai đánh giá kết quả sinh hoạt lớp bằng cách gợi mở ý
tưởng, khơi dậy tiềm năng, tiềm lực, động viên khuyến khích học sinh chủ động
tự tin thực hiện .
Trong tiết sinh hoạt tuyệt đối giáo viên không được bàn thay học sinh . Phải
đảm bảo nguyên tắc học sinh tự quản toàn diện. Tiết sinh hoạt lớp là của lớp, do
học sinh thực hiện, vì những lợi ích thiết thực của học sinh và của tập thể lớp
Học sinh tự quản toàn diện tiết sinh hoạt lớp vừa đáp ứng nguyện vọng của mỗi
học sinh, vừa phù hợp với khả năng, tiềm năng của học sinh ở lứa tuổi này .
Nội dung và hình thức thể hiện của tiết sinh hoạt lớp rất phong phú và đa
dạng. GVCN nên có những định hướng cần thiết cho học sinh, không nên bỏ mặc
21


các em tổ chức một cách chiếu lệ, hoặc đơn điệu, nặng nề nghiêng về phê bình,
kiểm điểm .
Để xây dựng lớp thành một tập thể học sinh tự quản, Ban giám hiệu đã chỉ
đạo cho giáo viên làm tốt hai nội dung sau:
(1) Bồi dưỡng tính tự quản cho ban cán sự cán bộ lớp trong tiết sinh hoạt :
- Giờ sinh hoạt lớp là môi trường thuận lợi để phát huy vai trò tự quản
của học sinh.
Trong tập thể lớp, đội ngũ ban cán sự có vai trò hết sức quan trọng. Nếu đội
ngũ này tích cực, có tinh thần tự giác cao sẽ có tác động lớn , lôi cuốn mọi thành
viên tham gia tích cực vào mọi hoạt động tập thể .
-Trước khi định hướng cho lớp , bầu ra ban cán sự : Lớp trưởng , lớp phó,
tổ trưởng, cán sự bộ môn ...Giáo viên chủ nhiệm phải tiến hành tìm hiểu hoàn

cảnh gia đình, năng lực, sở thích, cá tính và thăm dò ý kiến của mỗi học sinh
trong lớp .
- Khi đã có đội ngũ cán sự lớp giáo viên chủ nhiệm dành thời gian hướng
dẫn các em tự điều hành và giải quyết mọi công việc trong giờ sinh hoạt lớp.
GVCN có thể tiến hành các bước như sau :
- Giao trách nhiệm cụ thể cho tứng thành viên ( trong ban cán sự lớp)
phụ trách , theo dõi đôn đốc một mặt hoạt động nào đó . ( Ví dụ : Lớp trưởng phụ
trách chung có trách nhiệm điều hành mọi công việc của lớp ,....)
- Hướng dẫn các em tự điều hành giờ sinh hoạt lớp
- Góp ý cặn kẽ với từng em , về cách thức điều hành lớp , cách báo cáo
tác phong ...Kể cả ngôn ngữ diễn đạt .
(2). Định hướng để các em chuẩn bị nội dung phong phú, đa dạng cho tiết sinh
hoạt lớp .
- Nội dung của tiết sinh hoạt lớp phải gắn chặt và thực hiện các yêu câù
mục tieu nhiệm vụ của kế hoạch hoạt động giáo dục chung .của nhà trường , của
khối lớp và của mỗi lớp . Đồng thời cập nhật với tình hình địa phương , đời sống
22


xã hội , của đất nước , cập nhật với đời sống của học sinh trong lớp . Nó vừa phải
tập trung vào một chủ điểm nhất định ,vừa phải tích hợp giải quyết các yêu cầu
do chính đời sống học tập , rèn luyện của học sinh đặt ra .
- Muốn lôi cuốn các em tham ra tích cực vào tiết sinh hoạt của lớp , cần
lựa chọn nội dung phù hợp , vừa đảm bảo yêu cầu chung , vừa phải giải quyết
những vấn đề bức xúc của tuổi trẻ học đường , của mỗi cá nhân . Kích thích tính
tò mò , khám phá những đu mới lạ gần gũi với năng lực và tâm lý các em .
- Ngoài nội dung tổng kết, kiểm điểm, đánh giá...và sinh hoạt theo chủ
điểm , cần kết hợp với một số nội dung khác như : Giải bài tập chung , giải bài
tập hay, sưu tầm và giải câu đố, thi kể chuyện đọc thơ, tập chơi các trò chơi
* Chỉ đạo xây dựng tập thể học sinh tự quản thông qua hoạt động

ngoài giờ lên lớp:
Từ việc bồi dưỡng nhận thức về vai trò chức năng của hoạt động ngoài
giờ lên lớp , Ban giám hiệu chỉ đạo tổng phụ trách và giáo viên chủ nhiệm làm
tốt hai nhiệm vụ sau, để xây dựng mỗi lớp, mỗi chi đội và cả liên đội thành những
tập thể học sinh tự quản .
(1). Phân công trách nhiệm cụ thể cho ban chỉ huy đội , ban cán sự lớp theo dõi
chặt chẽ và đôn đốc từng thành viên tham gia các buổi sinh hoạt tập thể . (Ví
dụ :Về thái độ , ý thức trách nhiệm ... thành tích ....)
(2). Phân công nhiệm vụ cụ thể cho các thành viên đựơc tham gia vào việc tổ
chức , điều hành hoặc chuẩn bị một phần công việc nào đó ( Có thể phân công
theo nhóm )
(3). Sau một lần sinh hoạt ngoài giờ tạo điều kiện về thời gian để các em tổng kết
rút kinh nghiệm một cách cụ thể , sâu sắc .
* Chỉ đạo xây dựng tập thể học sinh tự quản thông qua việc rèn luyện
tự quản ở nhà của học sinh :
Dựa vào đặc điểm và ý nghĩa của việc tự quản ở nhà, Ban giám hiệu chỉ
đạo tổng phụ trách, giáo viên chủ nhiệm, giáo viên bộ môn đưa ra những yêu cầu
23


cụ thể đối với tập thể cũng như cá nhân. Riêng giáo viên chủ nhiệm thực hiện tốt
một số công việc sau :
+ Hướng dẫn và yêu cầu học sinh đặt lịch làm việc ở nhà cho bản thân.
+ Kiểm tra việc thực hiện lịch đã đặt ra .
+ Tổng kết đánh giá thông qua kết quả công việc cụ thể của học sinh .
5. Những kết quả đạt được
Qua 2 năm học thực hiện các biện pháp nêu trên, chất lượng công tác Đội
của trường tôi đã có sự chuyển biến rõ rệt. Sự phối kết hợp giữa Nhà trường và tổ
chức đội cùng với sự chỉ đạo linh hoạt của Ban Giám hiệu, sự cố gắng yêu nghề
của người Tổng phụ trách, đội ngũ giáo viên, hội cha mẹ học sinh, các cấp lãnh

đạo địa phương, Liên đội Trường THCS tôi đang công tác đã đạt những kết quả
trong năm học ở những mặt sau:
* Về nhận thức của cán bộ, giáo viên, phụ huynh học sinh đã có sự chuyển
biến rõ rệt
* Về đạo đức : Số học sinh hư, chậm tiến.... đã giảm rõ rệt. Hoạt động công
tác đội thiếu niên đã thu hút các em tham gia một cách tự giác và tích cực. Cùng
với phong trào thi đua các em đã tự ý thức được các hành vi của mình, tự ý thức
rèn luyện đạo đức, giúp đỡ nhau để cùng tiến bộ.
* Về học lực: Chất lượng học tập của các em ngày càng cao do các em luôn
tự cố gắng vươn lên kết hợp với sự quan tâm giáo dục của các thầy cô giáo chủ
nhiệm và sự chỉ đạo sát sao của Ban Giám hiệu nhà trường cũng như đồng chí
tổng phụ trách đội.
Tính đến hết năm học 2013 - 2014, kết quả hai mặt giáo dục của nhà trường
như sau:
Hạnh kiểm (%)

Học lực (%)

Năm học

Tốt

Khá

TB

Yếu

Giỏi

Khá

TB

Yếu

Kém

2012-2013

69,3

20,

9,5

0,4

10,9

29,3

57,1

2,5

0,2

2013-2014

8
75,2 16,4

8,4

0

14,0

40,9

42,8

2,3

0

Liên Đội của nhà trường được thường vụ huyện Đoàn, thường vụ tỉnh Đoàn
cấp giấy khen Liên đội vững mạnh xuất sắc.
Có được kết quả trên, trước tiên phải kể đến vai trò lãnh đạo của Ban giám
hiệu nhà trường kết hợp với lòng nhiệt tình say mê của tổng phụ trách đội và sự
24


tham gia tích cực của các đội viên. Những thành quả đó đã góp phần rất lớn vào
thành tích chung của nhà trường để từ đó nhà trường luôn giữ vững danh hiệu
trường tiên tiến và đang vươn lên đạt danh hiệu xuất sắc.
6. Điều kiện để sáng kiến được nhân rộng.
Để tổ chức đội trong nhà trường hoạt động tốt cần người chỉ đạo có kế
hoạch tốt, hiểu rõ đặc điểm tình hình của nhà trường, địa phương và học sinh từ

đó có những biện pháp chỉ đạo hoạt động sát thực.
Với các trường vùng nông thôn, cơ sở vật chất tương đối đầy đủ và Đội ngũ
phụ trách công tác Đoàn - Đội có lòng nhiệt tình, có trách nhiệm trong công tác.
Áp dụng tốt các biện pháp nêu trong sáng kiến sẽ góp phần nâng cao hiệu quả
công tác đội từ góp phần nâng cao chất lượng giáo dục trong nhà trường.
KẾT LUẬN VÀ KHUYẾN NGHỊ
1. Kết luận
Để thực hiện mục tiêu giáo dục từ nay đến năm 2020 nhằm đáp ứng yêu
cầu kinh tế - xã hội cho đất nước, đòi hỏi ngành giáo dục phải tạo ra nhiều sản
phẩm tốt cho xã hội cụ thể là đạo tạo ra những con người hoàn thiện cả về đức
trí, thể, mĩ. Muốn vậy, chiến lược đầu tiên phải xây dựng đội ngũ tốt, đồng thời
xây dựng phong trào Đội thiếu niên tiền phong trong nhà trường có chất lượng.
Qua việc nghiên cứu lý luận và thực tiễn, trên cơ sở phân tích thực trạng tôi
đã mạnh dạn đưa ra những giải pháp để nâng cao chất lượng và hiệu quả công tác
Đội ở trường THCS như sau:
1. Phải coi trọng việc nâng cao nhận thức về những quan điểm của Đảng và Nhà
nước, nâng cao nhận thức vai trò trách nhiệm người Tổng phụ trách cũng như của
mỗi giáo viên trong lĩnh vực giáo dục.
2. Việc bố trí sắp xếp nhân sự ( cụ thể là Ban chấp hành Đoàn trường, Tổng phụ
trách Đội) là yếu tố quan trọng tạo sự chuyển biến về công tác phong trào theo
hướng tích cực.

25