Hoàn thiện công tác kiểm soát chất lượng kiểm toán tại công ty THHH kiểm toán và tư vấn thuế ATAX

BỘ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO
ĐẠI HỌC ĐÀ NẴNG




ĐỖ THỊ CẨM GIANG



HOÀN THIỆN CÔNG TÁC KIỂM SOÁT
CHẤT LƯỢNG KIỂM TOÁN TẠI CÔNG TY TNHH
KIỂM TOÁN VÀ TƯ VẤN THUẾ ATAX



Chuyên ngành: Kế toán
Mã số: 60.34.30



TÓM TẮT LUẬN VĂN THẠC SĨ QUẢN TRỊ KINH DOANH




Đà Nẵng - Năm 2013
Công trình được hoàn thành tại
ĐẠI HỌC ĐÀ NẴNG

Người hướng dẫn khoa học: TS. Đường Nguyễn Hưng



Phản biện 1: TS. Đoàn Thị Ngọc Trai

Phản biện 2: TS. Nguyễn Phùng




Luận văn đã được bảo vệ trước Hội đồng chấm Luận văn tốt
nghiệp Thạc sĩ Quản trị Kinh doanh họp tại Đại học Đà Nẵng vào
ngày 24 tháng 09 năm 2013




Có thể tìm hiểu luận văn tại:
- Trung tâm Thông tin – Học liệu, Đại học Đà Nẵng;
- Thư viện Trường Đại học Kinh tế, Đại học Đà Nẵng.
1
MỞ ĐẦU
1. Tính cấp thiết của đề tài
Việt Nam đang trên đường đổi mới sau khi gia nhập tổ chức
thương mại thế giới WTO để hội nhập với nền kinh tế thế giới. Trong
những năm qua, thì ngành kiểm toán cũng từng bước phát triển mạnh
mẽ. Đặc biệt là kiểm toán độc lập cũng phát triển rất nhanh chóng.

Chính vì vậy mà KSCLKT có vai trò quan trọng đối với việc bảo đảm
chất lượng, hiệu quả của hoạt động kiểm toán nói chung và kiểm toán
độc lập nói riêng. Bởi vậy, tổ chức các cơ quan tối cao (INTOSAI) và
các cơ quan kiểm toán của các quốc gia trên thế giới đều coi KSCLKT
là hoạt động có tính bắt buộc cần được coi trọng.
Xuất phát từ nội dung trên và qua thời gian công tác thực tế tại
Công ty TNHH kiểm toán và tư vấn thuế ATAX, kết hợp với quá
trình học tập và nghiên cứu, tác giả chọn đề tài: “Hoàn thiện kiểm
soát chất lượng kiểm toán tại Công tyTNHH Kiểm toán và tư
vấn thuế ATAX” làm đề tài tốt nghiệp cho Luận văn Thạc sĩ kinh tế
của mình.
2. Mục tiêu nghiên cứu
+ Nghiên cứu cơ sở lý luận và thực tiễn về KSCLKT của Kiểm
toán độc lập.
+ Tìm hiểu thực trạng công tác KSCL kiểm toán tại công ty ATAX.
+ Đưa ra ưu, nhược điểm.
+ Đề xuất ý kiến hoàn thiện về công tác KSCLKT như: Cơ cấu
tổ chức, nội dung, phương thức KSCLKT trong quá trình thực hiện
công tác kiểm toán của công ty kiểm toán sao cho phù hợp với điều
kiện, thực tiễn hoạt động kiểm toán của Việt Nam hiện nay.
3. Đối tượng và phạm vi nghiên cứu
+ Đối tượng: Những vấn đề liên quan đến chất lượng kiểm toán
2
và KSCLKT, thực trạng về KSCLKT của KTĐL, nội dung và
phương thức KSCLKT trong quy trình kiểm toán của KTĐL.
+ Phạm vi nghiên cứu: Giới hạn việc nghiên cứu trong phạm vi
KSCLKT trong các lĩnh vực và nội dung do công ty kiểm toán và tư
vấn thuế ATAX thực hiện.
4. Phương pháp nghiên cứu
+ Xem xét công tác KSCLKT tại công ty thông qua quy trình

kiểm toán.
+ Đối với mỗi giai đoạn trong quy trình kiểm toán, tác giả sẽ mô
hình hóa bằng các sơ đồ để từ đó đưa ra cách thức kiểm soát chất
lượng.
+ Tiến hành phỏng vấn các KTV trong công ty để nắm bắt và
hiểu hơn về quy trình kiểm soát chất lượng kiểm toán tại công ty.
+ Phát phiếu điều tra và tổng hợp thông tin để đưa ra những biện
pháp khắc phục.
5. Kết cấu của luận văn
Ngoài phần mở đầu và kết luận, Luận văn được chia thành 3
chương:
Chương 1: Cơ sở lý luận của KSCLKT.
Chương 2: Thực trạng công tác KSCLKT tại Công ty TNHH
Kiểm toán và tư vấn thuế ATAX.
Chương 3: Một số giải pháp nhằm hoàn thiện công tác
KSCLKT tại Công ty TNHH Kiểm toán và tư vấn thuế ATAX
6. Tổng quan tài liệu
Trong quá trình nghiên cứu, tác giả đã tham khảo một số đề
tài, tài liệu liên quan bao gồm những công trình nghiên cứu về
hoạt động kiểm toán của cơ quan KTNN, KTĐL. Hay tạp chí, nội
san của một số công ty TNHH nghiên cứu về công tác KSCLKT.
3
Cụ thể như sau:
Đề tài: “Hoàn thiện công tác kiểm soát chất lượng Kiểm toán
tại kiểm toán Nhà nước khu vực III - Kiểm toán nhà nước” của tác
giả Phan Thanh Hải (Luận văn Thạc sĩ kinh tế - Trường ĐH Kinh
tế năm 2009).
Bài viết “Mối quan hệ giữa phí và chất lượng kiểm toán của TS
Lê Đình Thăng được đăng trên nội san của công ty TNHH kiểm toán
APEC

Bài viết: “Kiểm soát chất lượng kiểm toán với việc nâng cao
chất lượng KT, củng cố niềm tin của công chúng” của Th.S. Nguyễn
Trọng Thuỷ, Kiểm toán Nhà nước, Hội thảo ACCA ngày 25/9/2007,
được đăng trên tạp chí kế toán
Chuẩn mực kiểm toán VN (Đợt 4) - Chuẩn mực kiểm toán số
220.
Chuyên đề Đạo đức nghề nghiệp của kiểm soát viên.
Từ những nội dung nghiên cứu, của những đề tài, và các bài viết
được đăng tải trên các tạp chí, nội san trước đây, tác giả nhận thấy
rằng vấn đề kiểm soát chất lượng kiểm toán của kiểm toán độc lập là
một vấn đề rất quan trọng và cần thiết.
Xuất phát từ những hạn chế của các đề tài nghiên cứu trước đây
về hoạt động kiểm soát chất lượng kiểm toán là con mang tính chất lý
luận, thiếu khảo sát thực tế tại một số công ty kiểm toán độc lập. Nên
bản thân tác giả đã chọn vấn đề này nghiên cứu với mong muốn tìm ra
những hạn chế, những mặt chưa đạt được của kiểm soát chất lượng
kiểm toán để từ đó đề xuất các giải pháp để hoàn thiện vấn đề này hơn.
Vì vậy, việc nghiên cứu, hoàn thiện công tác kiểm soát chất
lượng kiểm toán tại Công ty TNHH Kiểm toán và tư vấn thuế
ATAX, có ý nghĩa rất quan trọng , nhằm góp phần tạo cơ sở và nâng
4
cao chất lượng hoạt động kiểm toán, từ đó góp phần nâng cao hiệu
quả kiểm toán của công ty. Và đảm bảo được độ tin cậy, uy tín của
công ty đối với từng khách hàng. Vì vậy tác giả đã mạnh dạn lựa
chọn đề tài này nghiên cứu và viết luận văn cao học của mình.

CHƯƠNG 1
CƠ SỞ LÝ LUẬN
VỀ KIỂM SOÁT CHẤT LƯỢNG KIỂM TOÁN
1.1. NHỮNG VẤN ĐỀ CHUNG VỀ KIỂM SOÁT CHẤT

LƯỢNG KIỂM TOÁN TẠI CÁC CÔNG TY KIỂM TOÁN
ĐỘC LẬP
1.1.1. Khái quát chung về kiểm toán độc lập
a. Khái niệm và các đặc trưng cơ bản của kiểm toán độc lập
Theo điều 5, khoản 1, luật Kiểm toán độc lập được quốc hội
thông qua ngày 29/3/2011 thì: “Kiểm toán độc lập là việc kiểm toán
viên hành nghề, doanh nghiệp kiểm toán, chi nhánh doanh nghiệp
kiểm toán nước ngoài tại Việt Nam kiểm tra, đưa ra ý kiến độc lập
của mình về báo cáo tài chính và công việc kiểm toán khác theo hợp
đồng kiểm toán.”
- Ở nước ta KTĐL có đặc trưng cơ bản sau:
+ Về phạm vi hoạt động
+ Nguyên tắc hoạt động kiểm toán độc lập
+ Chủ thể kiểm toán
+ Tổ chức nghề nghiệp về kiểm toán KTĐL
+ Cơ sở pháp lý
b. Vai trò của kiểm toán độc lập
Căn cứ vào nội dung của điều 4 chương I luật Kiểm toán độc lập
được quốc hội khóa 12 (2011)
5
1.1.2. Khái niệm về chất lượng kiểm toán
a. Khái niệm về chất lượng
Chất lượng là thước đo giá trị của sản phẩm, hàng hóa, dịch
vụ…Tùy thuộc vào những góc độ khác nhau, có những định nghĩa và
quan điểm khác nhau.
Theo từ điển tiếng việt (1994) thì “Chất lượng là cái tạo nên
phẩm chất, giá trị của con người, một sự vật, sự việc”.
Theo định nghĩa của TCVN 5200 - ISO9000 thì “Chất lượng là
mức phù hợp của sản phẩm hoặc dịch vụ thoả mãn các yêu cầu đề ra
hoặc định trước của người mua”.

b. Khái niệm chất lượng kiểm toán
Theo chuẩn mực kiểm toán Việt Nam số 220 - Kiểm soát chất
lượng hoạt động kiểm toán : “Chất lượng hoạt động kiểm toán là
mức độ thoả mãn của các đối tượng sử dụng kết quả kiểm toán về
tính khách quan và độ tin cậy vào ý kiến kiểm toán của kiểm toán
viên; đồng thời thoả mãn mong muốn của đơn vị được kiểm toán về
những ý kiến đóng góp của kiểm toán viên, nhằm nâng cao hiệu quả
hoạt động kinh doanh, trong thời gian định trước với giá phí hợp lý”.
c. Các tiêu chuẩn cơ bản để đánh giá chất lượng kiểm toán
Dựa trên định nghĩa về chất lượng kiểm toán theo VSA 220, ta
có thể đưa ra những tiêu chuẩn cơ bản để đánh giá chất lượng kiểm
toán, bao gồm:
* Mức độ thỏa mãn của các đối tượng sử dụng dịch vụ kiểm toán
* Mức độ thỏa mãn của đơn vị được kiểm toán
* Báo cáo kiểm toán được phát hành theo đúng thời gian đã đề ra
trong hợp đồng kiểm toán và chi phí cho dịch vụ kiểm toán ở mức độ
phù hợp.

6
d. Các nhân tố ảnh hưởng đến chất lượng kiểm toán
* Nhóm các nhân tố bên ngoài
Nhu cầu của nền kinh tế bao gồm các yếu tố như : Đòi hỏi của
xã hội, trình độ kinh tế xã hội, cơ chế quản lý kinh tế
* Nhóm các nhân tố bên trong bao gồm các yếu tố như:
Yếu tố con người, yếu tố kỹ thuật, yếu tố quản lý, các yếu tố về
điều kiện phương tiện làm việc, quy mô công ty, nhiệm kỳ của KTV,
phạm vi của dịch vụ phí kiểm toán cung cấp
e. Các nhân tố khác ảnh hưởng đến chất lượng kiểm toán của
kiểm toán độc lập
+ Mức độ tin cậy về tính trung thực và khách quan chứa đựng

trong các ý kiến đánh giá của KTV về những số liệu, tài liệu được
kiểm toán
+ Mức độ hữu ích và hiệu quả của những ý kiến đề xuất của
KTV
+ Phí kiểm toán và thời gian thực hiện kiểm toán
1.1.3. KSCLKT tại Kiểm toán độc lập
a. Khái niệm KSCLKT tại kiểm toán độc lập
b. Ý nghĩa của KSCLKT tại kiểm toán độc lập
Chất lượng kiểm toán có ý nghĩa quan trọng:
+ Trước hết đối với người sử dụng kết quả kiểm toán
+ Đối với kiểm toán viên và công ty kiểm toán
c. Mục tiêu của KSCL kiểm toán
+ Mục tiêu chung của kiểm soát chất lượng kiểm toán
+ Các mục tiêu cụ thể của kiểm soát chất lượng kiểm toán
d. Các khía cạnh kiểm soát chất lượng hoạt động kiểm toán
*Xét theo gốc độ các chính sách và thủ tục kiểm soát chất lượng
hoạt động kiểm toán
7
* Xét theo góc độ các yếu tố của kiểm toán
* Xét theo góc độ quy trình kiểm toán
1.2. KIỂM SOÁT CHẤT LƯỢNG KIỂM TOÁN THEO QUY
TRÌNH CỦA CÁC CÔNG TY KIỂM TOÁN ĐỘC LẬP
1.2.1. Kiểm soát chất lượng trong giai đoạn lập kế hoạch
kiểm toán
a. Mục tiêu công việc kiểm soát chất lượng ở giai đoạn lập kế
hoạch kiểm toán
+ Thu thập thông tin đầy đủ về tình hình kinh doanh của khách
hàng, hệ thống kế toán cũng như chính sách kiểm toán nội bộ doanh
nghiệp. Bước đầu có nhận định ban đầu về rủi ro tiềm tàng và đánh
giá rủi ro kiểm soát. Đánh giá đúng đắn mức trọng yếu cho các

khoản mục kiểm toán.
+ Lập chương trình và xác định nội dung, thời gian, phạm vi của
các thủ tục kiểm toán cần thực hiện một cách hiệu quả và có căn cứ
xác thực. Tổ chức thực hiện các bước công việc.
b. Nội dung công tác KSCL trong giai đoạn lập kế hoạch kiểm
toán
Giai đoạn lập kế hoạch kiểm toán bắt đầu kể từ khi nhận được
yêu cầu kiểm toán hay giấy mời kiểm toán của đối tác và sự chấp
nhận làm kiểm toán bằng một thư hẹn kiểm toán, qua quá trình tìm
hiểu sơ bộ, đánh giá chung về khách hàng, cũng như khả năng đáp
ứng của công ty kiểm toán mà hợp đồng kiểm toán sẽ được chấp
nhận ký kết hay không.
1.2.2. Kiểm soát chất lượng trong giai đoạn thực hiện kiểm
toán
a. Mục tiêu của kiểm soát chất lượng ở giai đoạn thực hiện
kiểm toán
8
+ Công việc có được thực hiện theo kế hoạch, chương trình kiểm
toán hay không
+ Công việc được thực hiện và kết quả thu được đã lưu giữ đầy
đủ vào hồ sơ kiểm toán hay không
+ Tất cả những vấn đề quan trọng đã được giải quyết hoặc đã
được phản ánhtrong kết luận kiểm toán chưa.
+ Những mục tiêu của thủ tục kiểm toán đã đạt được hay chưa.
+ Các kết luận đưa ra trong quá trình kiểm toán có nhất quán với
kết quả củacông việc đã được thực hiện và có hỗ trợ cho ý kiến kiểm
toán hay không.
b. Nội dung công tác kiểm soát chất lượng trong giai đoạn
thực hiện kiểm toán
+ Giai đoạn này nhằm thu thập bằng chứng đầy đủ và thực hiện

triển khai các công việc kiểm toán theo chương trình kiểm toán nhằm
cho ra ý kiến nhận xét, sửa đổi, bổ sung, góp ý kiến cho đơn vị.
+ Kiểm soát chất lượng trong giai đoạn này do trưởng đoàn phụ
trách cuộc kiểm toán đảm nhiệm.
+ Trong giai đoạn này, trưởng đoàn luôn thực hiện nguyên tắc
kiểm soát chất lượng sát sao
Sau đó Ban soát xét tiếp tục kiểm soát dựa trên hồ sơ kiểm
toán đã có sự kiểm tra của trưởng nhóm kiểm toán.
1.2.3. Kiểm soát chất lượng trong giai đoạn hoàn thành
kiểm toán
a. Mục tiêu của kiểm soát chất lượng trong giai đoạn hoàn
thành kiểm toán
+ Đảm bảo mọi công tác đều hoàn thành tốt, có bằng chứng thu
thập đầy đủ, xác thực
+ Đưa ra ý kiến đúng đắn cho những vấn đề mang tính khái
9
quát, tầm nhìn rộng mà các KTV chính nhiều khi không nhận thấy
được.
+ Đảm bảo nội dung và hình thức của báo cáo kiểm toán phát
hành phù hợp và tuân thủ đúng theo quy định của chuẩn mực kiểm
toán hiện hành.
b. Nội dung của kiểm soát chất lượng trong giai đoạn hoàn
thành kiểm toán
+ Các bằng chứng kiểm toán mà nhóm kiểm toán thu thập được
đã đảm bảo tính thích hợp và tính hiệu lực.
+ Những thủ tục liên quan đến các sự kiện sau ngày kết thúc
niên độ, giả định hoạt động liên tục… đã được thực hiện đầy đủ.
+ Ý kiến trình bày trên bảng cân đối kế toán đã phản ánh trung
thực hợp lý tình hình tài chính của đơn vị khách hàng.
+ Các ý kiến nhận xét, kết luận trình bày trên báo cáo kiểm toán

có phù hợp với chuẩn mực kiểm toán hiện hành và các quy định liên
quan.
+ Hình thức của báo cáo kiểm toán đã phù hợp với quy định
hiện hành.
+ Soát xét tính độc lập của các thành viên nhóm kiểm toán.
KẾT LUẬN CHƯƠNG 1
Chất lượng kiểm toán chịu ảnh hưởng của rất nhiều nhân tố,
bao gồm các nhân tố bên ngoài và bên trong, nhưng cũng có thể thấy
rằng còn có một sự tác động không nhỏ từ sự ảnh hưởng của nhân tố
giá phí, thời gian kiểm toán cũng như trình độ, năng lực… Như vậy,
kiểm soát chất lượng kiểm toán đó là kiểm soát, thu thập thông tin,
kiểm soát chất lượng kế hoạch kiểm toán cụ thể, kiểm soát chất
lượng thực hiện kiểm toán, kiểm soát chất lượng quản lý, chỉ đạo và
điều hành kiểm toán.
10
CHƯƠNG 2
THỰC TRẠNG CÔNG TÁC KIỂM SOÁT CHẤT LƯỢNG
KIỂM TOÁN TẠI CÔNG TY TNHH KIỂM TOÁN
VÀ TƯ VẤN THUẾ ATAX
2.1. GIỚI THIỆU KHÁI QUÁT VỀ CÔNG TY TNHH KIỂM
TOÁN VÀ TƯ VẤN THUẾ ATAX
2.1.1. Giới thiệu chung về Công ty TNHH Kiểm toán và Tư
vấn thuế ATAX
2.1.2. Lịch sử hình thành và phát triển
2.1.3. Các dịch vụ công ty cung cấp
Công ty TNHH Kiểm toán và Tư vấn thuế ATAX được cấp giấy
phép cung cấp các dịch vụ sau: Kiểm toán, Tư vấn thuế, Kế toán, Tư
vấn tài chính DN
2.1.4. Phương châm hoạt động và phương hướng phát triển
2.1.5. Đội ngũ nhân viên

2.1.6. Vài nét về phần mềm kiểm toán Audit System 2 (AS/2)
2.1.7. Quy trình kiểm toán tài chính tại công ty ATAX
Quy trình kiểm toán tài chính gồm 3 giai đoạn: Giai đoạn lập kế
hoạch, Giai đoạn thực hiện kiểm toán, Giai đoạn hoàn thành kiểm
toán.
2.2. THỰC TRẠNG CÔNG TÁC KSCLKT TẠI CÔNG TY
TNHH KIỂM TOÁN VÀ TÝ VẤN THUẾ ATAX
2.2.1. Cơ cấu tổ chức và cơ chế hoạt động KSCLKT tại Công
ty TNHH Kiểm toán và tý vấn thuế ATAX
Hoạt động KSCL kiểm toán được thực hiện qua các cấp độ kiểm
soát như sau: Kiểm soát của tổ kiểm toán, Kiểm soát của đoàn kiểm
toán, Ban soát xét, Kiểm soát của lãnh đạo công ty (Giám đốc công ty)
11
2.2.2. Kiểm soát chất lượng kiểm toán toàn Công ty TNHH
Kiểm toán và tư vấn thuế ATAX
a. Kiểm soát đội ngũ nhân viên kiểm toán
Ø Chính sách tuyển dụng
Ø Chính sách đào tạo
b. Kiểm soát đối với hồ sơ kiểm toán
2.2.3. Kiểm soát nhóm kiểm toán thực hiện kiểm toán công
ty khách hàng
2.2.4. KSCLKT tại Công ty TNHH Kiểm toán và tý vấn thuế
ATAX theo các giai ðoạn của quy trình kiểm toán
a. KSCL giai đoạn chuẩn bị kiểm toán
Đây là một khâu kiểm soát vô cùng quan trọng, quyết định lớn
đến thành công của cuộc kiểm toán, là cơ sở, là nền tảng cho những
công việc tiếp theo.
+ Ở giai đoạn này bao gồm các công việc cụ thể như sau
- Lập và gửi kế hoạch kiểm toán trình lên ban giám đốc phê
duyệt và ra quyết định kiểm toán, việc này được thực hiện bởi Ban

kiểm soát của công ty
- Khảo sát, kiểm soát khách hàng, thu thập thông tin về hệ thống
kiểm soát nội bộ, tình hình tài chính và các thông tin có liên quan về
khách hàng. Việc này do đoàn kiểm toán thực hiện.
- Kiểm soát việc lập kế hoạch kiểm toán, xác định trọng yếu và
rủi ro kiểm toán
- Xét duyệt và ban hành kế hoạch kiểm toán cho các thành viên
trong tổ kiểm toán.
+ Những tiêu chí đánh giá chất lượng nội dung công việc trên
là
- Mức độ đáp ứng yêu cầu về thông tin thu thập được từ khách
12
hàng đảm bảo cho công việc ký kết hợp đồng kiểm toán.
- Tính hợp lý của việc vận dụng các phương pháp chuyên môn
của KTV, trong quá trình phỏng vấn, quan sát, kiểm tra số liệu trên
giấy tờ liên quan…đảm bảo cho việc lập kế hoạch kiểm toán, thiết kế
chương trình kiểm toán.
- Sự phù hợp về mục tiêu kiểm toán giữa kế hoạch kiểm toán chi
tiết và Kế hoạch kiểm toán tổng quát.
- Sự phù hợp giữa nội dung, đối tượng, phạm vi kiểm toán với
phương pháp kiểm toán xác định trong Kế hoạch kiểm toán.
- Sự phù hợp giữa mục tiêu, nội dung, phạm vi và đối tượng
kiểm toán với việc bố trí thời gian, các nguồn nhân, vật lực trong Kế
hoạch kiểm toán.
+ Nội dung và trình tự thực hiện công tác KSCLKT giai đoạn
chuẩn bị kiểm toán
Ø Kiểm soát của Ban kiểm soát
Phân công nhiệm vụ cho các phòng nghiệp vụ khảo sát, lập kế
hoạch của các cuộc kiểm toán. Trong khi đó, khi nhận được nhiệm
vụ thì trưởng phòng nghiệp vụ thành lập Tổ khảo sát

Sau đó Tổ trưởng tổ khảo sát được phân công làm nhiệm vụ
trên sẽ trình lên Trưởng phòng nghiệp vụ kiểm tra và xem xét. Sau
khi các tổ trưởng báo cáo việc khảo sát, thì trưởng ban kiểm soát của
công ty kiểm tra, soát xét lại nội dung kế hoạch kiểm toán trước khi
trình lên Ban giám đốc công xét duyệt. Kết quả của sự kiểm soát ở
cấp này đó chính là chữ ký xét duyệt đối với kế hoạch kiểm toán.
Ø Kiểm soát của tổ trưởng tổ kiểm toán
Công việc chủ yếu là kiểm tra, kiểm soát việc lập kế hoạch kiểm
toán
Ø Kiểm soát của Trưởng đoàn kiểm toán
13
Trưởng đoàn kiểm toán thực hiện việc soát xét các căn cứ xây
dựng kế hoạch kiểm toán, nội dung kế hoạch
b. Kiểm soát chất lượng trong giai đoạn thực hiện kiểm toán
+ Trong giai đoạn thực hiện kiểm toán, tiêu chí đánh giá
chất lượng thực hiện kiểm toán là
- Việc tuân thủ kế hoạch kiểm toán và thực hiện kiểm toán
- Việc vận dụng thích hợp các phương pháp chuyên môn nghiệp
vụ trong hoạt động kiểm toán
- Tính đầy đủ, thuyết phục của bằng chứng kiểm toán
+ Nội dung và trình tự thực hiện công tác kiểm soát chất
lượng kiểm toán giai đoạn thực hiện kiểm toán
Trong giai đoạn thực hiện kiểm toán, công việc kiểm soát chất
lượng kiểm toán được thực hiện qua nhiều cấp soát xét. Cụ thể trình
tự như sau:
Cấp thứ nhất: Kiểm soát của tổ trưởng tổ kiểm toán
Cấp thứ hai: Kiểm soát của trưởng đoàn kiểm toán
Cấp thứ ba: Kiểm soát của Ban soát xét
c. KSCL lập, xét duyệt Báo cáo kiểm toán
Sau khi kết thúc giai đoạn thực hiện kiểm toán tại các đơn vị

được kiểm toán, thì việc lập, thẩm định và xét duyệt báo cáo kiểm
toán là quan trọng và cần thiết.
Trong giai đoạn lập Báo cáo kiểm toán gồm các công việc như
sau: Lập biên bản xác nhận số liệu của Kiểm toán viên và lập báo
cáo kiểm toán của Tổ kiểm toán
Do đó, việc kiểm soát chất lượng kiểm toán ở giai đoạn này
được thực hiện theo trình tự sau:
Ø Kiểm soát của Trưởng đoàn kiểm toán
Trưởng đoàn kiểm toán chịu trách nhiệm thành lập và trực tiếp
14
chỉ đạo, kiểm soát các công đoạn thực hiện của tổ soạn thảo báo cáo
kiểm toán. Tổ soạn thảo thu thập và kiểm tra lại các biên bản và bằng
chứng đó, tổng hợp số liệu và giao nhiệm vụ cho từng thành viên
tổng hợp theo từng nội dung.
Trưởng đoàn kiểm soát lại kết cấu và nội dung đồng thời cho ý
kiến bổ sung và sửa chữa để hoàn chỉnh báo cáo kiểm toán. Công
việc soát xét này thể hiện trên “Phiếu soát xét của kiểm toán viên
điều hành”. Trong quá trình kiểm soát lại, nếu có những vấn đề nghi
vấn thì sẽ yêu cầu tổ trưởng tổ kiểm toán giải trình. Kết quả của việc
kiểm soát này là chữ ký của Trưởng đoàn kiểm toán với nội dung “
Nhất trí với dự thảo báo cáo kiểm toán”
Ø Kiểm soát của Tổ trưởng tổ kiểm toán
Tổ trưởng là người chịu trách nhiệm chính đối với các thành
viên trong tổ của mình. Từ những sai sót hoặc những thắc mắc do
Trưởng đoàn kiểm toán yêu cầu giải đáp thì tổ trưởng sẽ phải liên lạc
với các KTV thực hiện phần hành đó để được giải thích thỏa đáng.
Sau đó, tổ trưởng sẽ chuyển lại hồ sơ kiểm toán cho trưởng đoàn
kiểm toán để kịp thời điều chỉnh và sửa đổi báo cáo kiểm toán.
Ø Kiểm soát của Ban soát xét
Thông qua báo cáo, hồ sơ kiểm toán thì Trưởng ban soát xét tổ

chức họp thông qua dự thảo báo cáo kiểm toán với sự tham gia của
Trưởng đoàn kiểm toán, Tổ trưởng tổ kiểm toán để soát xét, đánh giá
lại việc thực hiện kế hoạch kiểm toán, hay việc chấp hành quy định
về lập báo cáo kiểm toán. Tiêu chí đánh giá là tính đầy đủ, đúng đắn,
hợp lý, hợp pháp của các nội dung trong dự thảo báo cáo kiểm toán.
Những nội dung chưa đạt yêu cầu, Trưởng ban soát xét yêu cầu,
chỉ đạo đoàn kiểm toán sửa chữa nội dung chưa đạt yêu cầu để hoàn
chỉnh dự thảo báo cáo kiểm toán trình lên ban giám đốc xét duyệt
15
Ø Kiểm soát của Ban giám đốc
Toàn bộ hồ sơ kiểm toán sau khi đã được các cấp dưới soát xét
và kiểm tra cẩn thận thì Ban giám đốc công ty sẽ kiểm tra lại một lần
nữa và phê duyệt sau cùng. Hoạt động soát xét này được thể hiện
trên “Phiếu soát xét của Ban giám đốc”. Khi kiểm tra và nhận thấy
những yêu cầu đối với hồ sơ đã đảm bảo, dự thảo BCKT là hợp lý và
chính xác thì Giám đốc công ty ký vào phiếu soát xét với nội dung:
“Đồng ý gửi báo cáo kiểm toán dự thảo”
2.2.5. Khảo sát thực trạng công tác kiểm soát chất lýợng
kiểm toán tại công ty TNHH Kiểm toán và tý vấn thuế ATAX
Qua việc nghiên cứu thực trạng công tác kiểm soát chất lượng
kiểm toán tại công ty ATAX, tác giả đã cố gắng trình bày một cách
khái quát nhất về công tác kiểm soát chất lượng, tuy nhiên do hạn
chế về thời gian và chi phí nên việc tìm hiểu thực trạng còn gặp
nhiều khó khăn. Nếu việc tiến hành khảo sát trên tất cả các khách
hàng chắc chắn sẽ mang lại kết quả tốt và nội dung sẽ sâu sắc hơn.
Nhưng với sự nổ lực của bản thân, tác giả cũng đã cố gắng thực hiện
một cuộc khảo sát nhỏ nhằm mục đích đánh giá lại thực trạng công
tác kiểm soát chất lượng kiểm toán tại công ty. Việc khảo sát này
được tác giả tiến hành trên cơ sở phát phiếu điều tra và đối tượng
được mời để tham gia là những người nằm trong ban kiểm soát của

công ty. Kết quả đạt được là đánh giá đúng đắn hơn giữa thực tế thực
hiện so với quy trình đã đề ra tại công ty ATAX.
Đầu tiên tác giả sẽ chọn mẫu hồ sơ kiểm toán. Do giới hạn về
thời gian nên tác giả sẽ chọn 5 khách hàng trong tổng số khách hàng
mà công ty thực hiện kiểm toán trong năm 2012. Do khách hàng của
công ty đa dạng ở mỗi ngành nghề, nên với mỗi ngành như vậy, tác
giả sẽ chọn những hồ sơ tiêu biểu để thực hiện cho công tác khảo sát
16
của mình. Và mỗi hồ sơ kiểm toán được thực hiện bởi các kiểm toán
viên và các nhóm kiểm toán khác nhau. Cụ thể, các hồ sơ được lấy
như sau: Đối với khách hàng thuộc lĩnh vực sản xuất: 2 hồ sơ, khách
hàng thuộc lĩnh vực xây dựng: 1 hồ sơ, khách hàng thương mại và
dịch vụ: 1 hồ sơ. Sở dĩ tác giả lấy như vậy là do trong năm vừa qua
nhóm khách hàng mà công ty kiểm toán nhiều chiếm tỷ lệ cao là
nhóm khách hàng thuộc lĩnh vực sản xuất (chiếm khoảng 55.78% -
Theo nguồn do công ty cung cấp)
Sau khi đã chọn được mẫu hồ sơ kiểm toán, tác giả sẽ trực tiếp
phỏng vấn, phát phiếu khảo sát cho những người nằm trong ban kiểm
soát. Vì đây là nhóm rà soát lại tất cả các công việc trước khi trình lên
Ban giám đốc nên họ sẽ có trình độ chuyên môn và am hiểu sâu sắc.
Qua kết quả khảo sát, tác giả sẽ dùng để đánh giá nhằm rút ra
những ưu điểm và hạn chế trong từng giai đoạn hay về phương thức
kiểm soát của công ty, và dựa vào dó để làm cơ sở nhằm mục đích
tìm ra cách khắc phục và hoàn thiện công tác kiểm soát chất lượng
tại công ty
Trong đó, nội dung bảng câu hỏi được tác giả tham khảo kế thừa
một phần từ những luận văn trước và bên cạnh đó cũng phát triển để
hoàn chỉnh về nội dung hơn. Nội dung chủ yếu là “ Bảng đánh giá
chất lượng kiểm toán và công tác kiểm soát chất lượng kiểm toán
tại công ty”, bảng câu hỏi này bao gồm hai phần chính là đánh giá

chất lượng kiểm toán và thực tế công tác kiểm soát chất lượng tại
công ty, những câu hỏi sẽ đi theo trình tự của quy trình kiểm toán và
đan xen vào nhau. Và bảng câu hỏi này cũng được tác giả sử dụng
dùng làm một trong biện pháp hoàn thiện công tác kiểm soát chất
lượng tại công ty.
17
2.2.6. Ðánh giá chung về thực trạng công tác KSCLKT tại
công ty TNHH Kiểm toán và tý vấn thuế ATAX
a. Những kết quả đạt được
Thứ nhất, cơ cấu tổ chức của công ty khoa học và chuyên nghiệp
Thứ hai, đội ngũ nhân viên của công ty là những người vừa có
năng lực chuyên môn nghiệp vụ vững vàng
Thứ ba, các chương trình kiểm toán này vừa phù hợp với quy
định, chuẩn mực hành nghề kiểm toán vừa là sự đúc rút kinh nghiệm
thực tế.
Thứ tư, về kiểm soát các giai đoạn của quy trình kiểm toán như
sau:
- Giai đoạn chuẩn bị kiểm toán: Qua 5 hồ sơ lựa chọn khảo sát,
thì kết quả cho thấy rằng 100% hồ sơ kiểm toán đều được tiến hành
khảo sát, có tiến hành lưu trữ hợp đồng kiểm toán. Đối với nhóm
khách hàng là khách hàng thuộc lĩnh vực xây dựng, vì mẫu được
chọn là ngẫu nhiên nên khách hàng này là khách hàng mới, nhưng
qua công việc khảo sát thì tác giả thấy rằng công ty cũng đã rất thận
trọng trong việc quyết định chấp nhận hay không đồng ý kiểm toán.
Chính vì vậy, tất cả các hồ sơ khảo sát, tất cả các giấy tờ làm việc
của các khách hàng thuộc những lĩnh vực trên đều được kiểm tra,
soát xét và phê duyệt đầy đủ
- Trong giai đoạn thực hiện kiểm toán, qua 5 hồ sơ được chọn
phục vụ cho công tác khảo sát thì tác giả nhận thấy rằng 5/5 hồ sơ
đều áp dụng kỹ thuật kiểm tra tài liệu, đối với các khách hàng thuộc

lĩnh vực sản xuất đều được kiểm toán viên tính toán lại, bằng cách
cộng lại số liệu cột tổng cộng ở các sổ chi tiết, đối chiếu sổ chi tiết và
tổng hợp, có tính toán chính xác về các khoản phải nộp như
thuế…Ngoài ra kiểm toán viên còn gửi thư xác nhận đến ngân hàng,
18
hoặc nhà cung cấp để biết được số dư tiền gửi, hay các khoản nợ có
thực sự tồn tại hay không….Còn đối với ban soát xét, qua khảo sát
tác giả nhận thấy rằng việc tiến hành kiểm tra được thể hiện thông
qua một số nội dung mang tính chất trọng yếu. Tuy nhiên, việc rà
soát lại toàn bộ giấy tờ làm việc của nhóm kiểm toán, ban kiểm soát
cũng đã thực hiện và có đánh giá chất lượng và nêu ra ý kiến đề xuất
khi cần thiết.
- Trong giai đoạn kết thúc kiểm toán, hoạt động kiểm soát thể
hiện ở chất lượng của BCKT phát hành đáp ứng được lòng tin của
những người sử dụng. Các hồ sơ được lựa chọn để khảo sát ở nhiều
lĩnh vực khác nhau nhưng 100% hồ sơ đều không có sự kiện phát
sinh sau ngày kết thúc niên độ và được trình bày và công bố theo
đúng chuẩn mực quy định. Các báo cáo kiểm toán đều trung thực và
hợp lý.
b. Những tồn tại, hạn chế
Thứ nhất,trong công ty phổ biến nhất là trường hợp hoạt động
tìm hiểu khách hàng vẫn được thực hiện nhưng không thể hiện trên
các giấy tờ làm việc. Công việc xem xét, đánh giá về khách hàng chỉ
dựa kinh nghiệm của những người khảo sát nên không đảm bảo tính
khách quan. Chủ yếu là những khách hàng cũ của công ty
Thứ hai, trong giai đoạn thực hiện kiểm toán tại khách hàng quy
trình kiểm soát được thiết kế và vận hành còn chưa chặt chẽ
Thông qua kết quả khảo sát, đối với 5 khách hàng được chọn thì
trong đó đối với hồ sơ của khách hàng thuộc lĩnh vực là xây dựng, là
khách hàng mới nên kiểm toán viên chỉ thực hiện thử nghiệm cơ bản.

Như vậy đã bỏ qua việc xem xét các chứng từ có được ký duyệt và
phê chuẩn đầy đủ hay không? Hay bỏ qua việc quan sát xem hàng
ngày các chứng từ vận chuyển, mua hoặc xuất vật tư từ các công
19
trình có được gửi về phòng kế toán của công ty hay không?, và việc
này thì do ai làm…
Thứ ba, hiện nay công ty có tiến hành đánh giá sự hài lòng của
khách hàng. Tuy nhiên, hoạt động thăm dò mức độ thỏa mãn của khách
hàng chỉ được công ty tiến hành thông qua tiếp xúc trực tiếp dưới các
hình thức khác nhau của nhân viên, cán bộ nên hạn chế về chất lượng
thông tin cũng như không đảm bảo độ khách quan trong việc đánh giá
đối với các thành viên tham gia kiểm toán khách hàng đó.
*Bên cạnh những kết quả đạt được hay hạn chế về công tác
KSCL kiểm toán tại công ty kiểm toán và tư vấn thuế ATAX trong
quy trình kiểm toán, thì thông qua việc tìm hiểu thực tế tại công ty,
tác giả cũng xin trình bày một số điểm như sau:
- Việc giao nhiệm vụ khảo sát cho một tổ khảo sát chuyên biệt
nhưng lại giao cho tổ khác lập kế hoạch kiểm toán, hay những kiểm
toán viên được giao khảo sát thì lại không được kiểm toán tại công ty
đã khảo sát. Như vậy sẽ gây nên tình trạng, kiểm toán viên kiểm toán
sẽ không thực sự hiểu rõ công ty khách hàng và bên cạnh đó cũng
làm tốn kém về mặt thời gian và vật chất
- Việc xây dựng kế hoạch kiểm toán chi tiết của tổ kiểm toán để
triển khai thực hiện kế hoạch kiểm toán của Đoàn kiểm toán chưa
được tốt. Công việc thường là giao nhiệm vụ cho các kiểm toán viên
để lập kế hoạch kiểm toán chi tiết. Đó là những nguyên nhân gây nên
hạn chế sự kiểm soát chất lượng kiểm toán của Tổ trưởng, Trưởng
đoàn kiểm toán.
- Với các cuộc kiểm toán chỉ diễn ra trong thời gian ngắn, thời
gian dao động từ 3-5 ngày. Thì việc lập báo cáo kiểm toán cũng chưa

thực sự tốt, chưa có sự đầu tư về thời gian, tính tổng hợp chưa cao, ý
kiến đánh giá, nhận xét thiếu sắc bén Cụ thể về việc lập biên bản xác
20
nhận số liệu.
* Mặt khác hạn chế về phương thức kiểm soát chất lượng kiểm
toán
Thứ nhất: Công tác kiểm tra, kiểm soát chất lượng kiểm toán
chưa được cụ thể hóa bằng văn bản. Chưa có tiêu chí đánh giá và so
sánh chất lượng cụ thể giữa các cuộc kiểm toán
Thứ hai: Công tác này mới chỉ dừng lại ở mức độ kiểm tra, soát
xét theo hình thức, chứ chưa đi sâu vào kiểm tra, soát xét các cơ sở
dẫn liệu cho việc lập kế hoạch kế hoạch kiểm toán, biên bản và báo
cáo kiểm toán
Thứ ba: Vai trò của các cấp KSCL kiểm toán còn chưa rõ ràng,
có những khâu chỉ dừng lại ở việc kiểm tra, kiểm soát của trưởng
nhóm kiểm toán.
c. Nguyên nhân của những tồn tại
Thứ nhất: Các quy định về chuyên môn, nghiệp vụ kiểm toán
chưa đầy đủ, chưa có một quy trình kiểm soát chất lượng cụ thể
Thứ hai:Cách thức tổ chức kiểm tra và kiểm soát chất lượng
kiểm toán chưa thật sự hợp lý.
Thứ ba: Sự cạnh tranh kinh doanh giữa các công ty kiểm toán
ngày càng phức tạp, còn mang nặng lợi ích kinh tế cục bộ.
KẾT LUẬN CHƯƠNG 2
Đội ngũ nhân viên của ATAX được đào tạo chính quy, có hệ
thống ở trong nước và nước ngoài, được các chuyên gia cao cấp về
kiểm toán của Cộng đồng Châu Âu bồi dưỡng nghiệp vụ thông qua
Chương trình trợ giúp kỹ thuật của Liên minh Châu Âu (EURO -
TAPVIET). Và bên cạnh đó, công ty đã chỉ ra được rằng việc kiểm
soát chất lượng kiểm toán ngày càng được chú trọng hơn, và dần

hoàn thiện hơn từ giai đoạn lập kế hoạch kiểm toán, thực hiện kiểm
21
toán, lập báo cáo kiểm toán đúng, và đầy đủ so với quy trình ngành.
Tuy nhiên, qua việc nghiên cứu thực trạng kiểm soát chất lượng
kiểm toán tại công ty, tác giả nhận thấy rằng vẫn còn nhiều vấn đề
cần phải hoàn thiện hơn trong thời gian tới như hoàn thiện công tác
kiểm soát chất lượng kiểm toán dựa vào các giai đoạn kiểm toán,
hoàn thiện trong việc đánh giá mức độ hài lòng của khách hàng, hoàn
thiện chất lượng kiểm toán viên, kiểm tra hồ sơ sổ sách, giấy tờ làm
việc của kiểm toán viên…

CHƯƠNG 3
MỘT SỐ GIẢI PHÁP NHẰM HOÀN THIỆN CÔNG TÁC
KIỂM SOÁT CHẤT LƯỢNG KIỂM TOÁN TẠI CÔNG TY
TNHH KIỂM TOÁNVÀ TƯ VẤN THUẾ ATAX
3.1. SỰ CẦN THIẾT HOÀN THIỆN KIỂM SOÁT CHẤT
LƯỢNG KIỂM TOÁN TẠI CÁC CÔNG TY KIỂM TOÁN ĐỘC
LẬP
3.2. NHỮNG GIẢI PHÁP HOÀN THIỆN KIỂM SOÁT CHẤT
LƯỢNG KIỂM TOÁN TẠI CÔNG TY TNHH KIỂM TOÁN
VÀ TƯ VẤN THUẾ ATAX
3.2.1. Xây dựng nội dung và phương pháp thực hiện công tác
KSCL kiểm toán trong phạm vi đơn vị
a. Nội dung của công tác kiểm soát chất lượng kiểm toán tại đơn
vị
+ Giai đoạn chuẩn bị kiểm toán: Giao việc, Hướng dẫn, Giám sát,
Soát xét lại
+ Giai đoạn thực hiện kiểm toán: Giao việc, Giám sát, Soát xét lại
b. Các phương pháp thực hiện nội dung công tác KSCL kiểm
toán

22
+ Phương pháp giám sát
+ Phương pháp kiểm tra tài liệu
+ Phương pháp điều tra
+ Phương pháp quan sát
3.2.2. Bảng đánh giá chất lượng Kiểm toán và công tác kiểm
soát chất lượng kiểm toán
Theo tác giả cần phải có bảng đánh giá chất lượng kiểm toán và
công tác kiểm soát chất lượng kiểm toán kiểm tra chéo chất lượng
kiểm toán đối với mỗi đoàn kiểm toán tại công ty. Lần khảo sát này
được chính những người trong ban kiểm soát thực hiện và có sự
tham gia chỉ đạo, trực tiếp tham gia kiểm tra và đánh giá chất lượng
của Giám đốc công ty. Kết quả khảo sát thu được sẽ giúp ích cho
công ty có những điều chỉnh phù hợp chẳng hạn như về việc phân bổ
nhân sự sao cho phù hợp với trình độ và năng lực của từng KTV,
việc soát xét trở nên chặt chẽ hơn, việc kiểm tra, soát xét, hướng dẫn
cho trợ lý kiểm toán được tốt hơn…
3.2.3. Đánh giá chất lượng nhóm kiểm toán
Ban soát xét cần thiết lập những tiêu chuẩn đánh giá chất lượng
KTV trong quá trình làm việc nhóm, thông qua những đánh giá
chung về:
- Đánh giá chất lượng của việc tuân thủ các yêu cầu chuyên môn
áp dụng đối với nhóm kiểm toán
- Đánh giá chất lượng của việc phân chia công việc cho các
thành viên của nhóm
- Đánh giá chất lượng của việc tham khảo ý kiến của các chuyên
gia trong lĩnh vực khác hay của những tài liệu liên quan.
23
3.3. ĐIỀU KIỆN ĐỂ THỰC HIỆN CÁC GIẢI PHÁP VÀ ĐỀ
XUẤT

Từ những ưu điểm, những tồn tại và phân tích nguyên nhân của
những tồn tại trong quá trình kiểm soát chất lượng kiểm toán tại
Công ty Kiểm toán và tư vấn thuế ATAX, tác giả đã đề xuất một vài
biện pháp nhằm hoàn thiện công tác này. Để các giải pháp đó được
thực hiện trong thời gian tới cần sự nổ lực của toàn thể nhân viên,
ban lãnh đạo trong công ty. Do đó, tác giả xin đưa ra một số ý kiến
sau:
* Theo tác giả, để có thể đi đến việc xây dựng và ban hành một
quy trình KSCL kiểm toán thống nhất trong thời gian đến thì việc
làm đầu tiên cần phải thực hiện đó là:
- Khi xây dựng một quy trình KSCL cụ thể thì công ty phải tham
khảo một số quy trình kiểm soát chất lượng kiểm toán cụ thể của một
số công ty kiểm toán nổi tiếng trong và ngoài nước. Mặt khác, phải
lấy ý kiến của các chuyên gia, lấy ý kiến rộng rãi của các đơn vị
được kiểm toán, trước khi ban hành và thực hiện quy trình kiểm toán.
Bên cạnh đó, sau khi kết thúc một cuộc kiểm toán, Ban giám đốc,
Ban soát xét nên tham gia trực tiếp vào việc đánh giá lại chất lượng
kiểm toán và công tác kiểm soát chất lượng
- Cần tăng cường trao đổi, chia sẻ giữa các công ty kiểm toán về
chuyên môn và các vấn đề đào tạo, hợp tác kiểm toán.
- Cần phải có các chính sách và hướng dẫn về hình thức và chất
lượng kiểm toán để đảm bảo tuân thủ các chuẩn mực, giám sát việc
tuân thủ của các nhóm kiểm toán và các văn phòng là phần cơ bản
của hệ thống kiểm tra chất lượng.
- Các chính sách và quy trình đào tạo nhân sự phải được xây
dựng phù hợp với các mục tiêu chung về chất lượng kiểm toán.