Bài thuyết trình chủ đề CÁC HÌNH THỨC QUẢN LÝ MÔI TRƯỜNG HIỆN NAY

CÁC HÌNH THỨC
QUẢN LÝ MÔI
TRƯỜNG HIỆN
NAY
GVHD: PGS.TS Nguyễn Khoa Lân
HVTH: Nguyễn Thị Thanh Vinh
Lớp: LL&PPDH Sinh học K22
CÁC HÌNH THỨC QUẢN LÝ MÔI TRƯỜNG HIỆN NAY
* Môi trường là gì?
Môi trường bao gồm các yếu tố tự nhiên và yếu tố vật
chất nhân tạo quan hệ mật thiết với nhau, bao quanh con
người, có ảnh hưởng tới đời sống, sản xuất, sự tồn tại, phát
triển của con người và thiên nhiên.
(Theo Ðiều 1, Luật Bảo vệ Môi trường của Việt Nam).
CÁC HÌNH THỨC QUẢN LÝ MÔI TRƯỜNG HIỆN NAY
CÁC HÌNH THỨC QUẢN LÝ MÔI TRƯỜNG HIỆN NAY
* Tài nguyên là gì?
Tài nguyên là tất cả các dạng vật chất, tri thức được
sử dụng để tạo ra của cải vật chất, hoặc tạo ra giá trị sử
dụng mới của con người.
Tài nguyên là đối tượng sản xuất của con người. Xã
hội loài người càng phát triển, số loại hình tài nguyên và số
lượng mỗi loại tài nguyên được con người khai thác ngày
càng tăng.
CÁC HÌNH THỨC QUẢN LÝ MÔI TRƯỜNG HIỆN NAY
Tóm lai, môi tr ̀ng là tất ca ̣ ươ ̉
nh ng gì có xung quanh ta cho ta ̃ư
c s đê sống và phát triênơ ở ̉ ̉
* Môi tr ̀ng ươ
sống cua con ̉
ng ̀i đ c chia ươ ượ

thành các loai:̣
- Môi tr ̀ng t ươ ự
nhiên.
- Môi tr ̀ng xa hôi.̃ươ ̣
CÁC HÌNH THỨC QUẢN LÝ MÔI TRƯỜNG HIỆN NAY
* Tài nguyên là gì?
Người ta phân loại tài nguyên như sau:
- Theo quan hệ với con người: Tài nguyên thiên
nhiên, tài nguyên xã hội.
- Tài nguyên thiên nhiên được chia thành hai loại: tài
nguyên tái tạo và tài nguyên không tái tạo.
- Theo bản chất tự nhiên: Tài nguyên nước, tài
nguyên đất, tài nguyên rừng, tài nguyên biển, tài nguyên
khoáng sản, tài nguyên năng lượng, tài nguyên khí hậu
cảnh quan, …
CÁC HÌNH THỨC QUẢN LÝ MÔI TRƯỜNG HIỆN NAY
* Thực trạng sử dụng tài nguyên môi trường hiện
nay?
CÁC HÌNH THỨC QUẢN LÝ MÔI TRƯỜNG HIỆN NAY
I. Quản lý môi trường là gì?
Quản lý môi trường là tổng hợp các biện pháp, luật
pháp, chính sách kinh tế, kỹ thuật, xã hội thích hợp nhằm
bảo vệ chất lượng môi trường sống và phát triển bền vững
kinh tế xã hội quốc gia.
CÁC HÌNH THỨC QUẢN LÝ MÔI TRƯỜNG HIỆN NAY
Các biện pháp bảo vệ môi trường ở Việt Nam hiện nay
Xây
dựng
văn
hóa

ứng xử
Nâng
cao ý
thức
bảo vệ
môi
trường
Coi
trọng
yếu tố
môi
trường
Dự
báo,
cảnh
báo kịp
thời
chính
xác
Hoàn
thiện
hệ
thống
pháp
luật
đất đai
Giảm
cơ chế
xin –
cho,

tăng
cường
hình
thức
đấu
thầu
Hoàn
thiện
hệ
thống
pháp
luật về
môi
trường
(Bộ tài nguyên và môi trường )
CÁC HÌNH THỨC QUẢN LÝ MÔI TRƯỜNG HIỆN NAY
Khắc phục và phòng chống suy thoái,
ô nhiễm môi trường
1
Phát triển bền vững kinh tế
2
Xây dựng các công cụ có hiệu lực
quản lý môi trường
3
Phát triển bền vững kinh tế
Bảo vệ các nguồn tài nguyên thiên nhiên
Không tạo ra ô nhiễm và suy thoái chất luợng
môi trường sống
Nâng cao sự văn minh và công bằng xã hội
Mục

tiêu
của
công tác
quản lý
môi
trường
CÁC HÌNH THỨC QUẢN LÝ MÔI TRƯỜNG HIỆN NAY
H ng công tác qu n lý môi tr ng t i m c tiêu phátướ ả ườ ớ ụ
tri n b n v ng kinh t xã h i ể ề ữ ế ộ
1
K t h p m c tiêu qu c t - qu c gia - vùng ế ợ ụ ố ế ố
lãnh th và c ng đ ng dân c v i vi c qu n ổ ộ ồ ư ớ ệ ả
lý môi tr ngườ
2
Th c hi n b ng nhi u bi n pháp và công c ự ệ ằ ề ệ ụ
t ng h p thích h pổ ợ ợ
3
Các
nguyên
tắc
quản
lý
môi
trường
Phòng chống, ngăn ngừa tai biến và suy thoái
môi trường cần được ưu tiên
4
Người gây ô nhiễm và người sử dụng các thành
phần môi trường phải trả tiền
5

CÁC HÌNH THỨC QUẢN LÝ MÔI TRƯỜNG HIỆN NAY
Các hình thức quản lý môi trường
2
1
3
Nhà n c ướ
qu n lý ả
t p trungậ
Cộng đồng
tự
quản lý
Quản lý
dựa vào
cộng đồng
CÁC HÌNH THỨC QUẢN LÝ MÔI TRƯỜNG HIỆN NAY
Add Your Text
Add Your Text
Add Your Text
Add Your Text
Quản
lý
dựa
vào
cộng
đồng
Cấp độ thông báo
Cấp độ tham vấn
Cấp độ cùng thực hiện
Cấp độ đối tác
Cấp độ chủ trì

CÁC HÌNH THỨC QUẢN LÝ MÔI TRƯỜNG HIỆN NAY
II. Quản lý dựa vào cộng đồng (CBEM):
1. CBEM là gì?
Theo Đỗ Thị Kim Chi, CBEM là phương thức bảo vệ
môi trường trên cơ sở một vấn đề môi trường cụ thể ở địa
phương, thông qua việc tập hợp các cá nhân và tổ chức cần
thiết để giải quyết vấn đề đó. Phương pháp này sử dụng
các công cụ sẵn có để tập trung cải tạo hoặc bảo vệ một tài
nguyên nào đó hay tạo ra lợi ích về môi trường như dự án
tái tạo năng lượng, phục hồi lưu vực v.v Và đồng quản lý
tài nguyên đó thông qua sự hợp tác giữa các đối tác chính
quyền, doanh nghiệp, các tổ chức phi chính phủ và cộng
đồng dân cư.
CÁC HÌNH THỨC QUẢN LÝ MÔI TRƯỜNG HIỆN NAY
II. Quản lý dựa vào cộng đồng (CBEM):
* Các cấp độ:
- Cấp độ thông báo: Nhà nước ra quyết định, thông báo
và hướng dẫn cộng đồng tham gia quản lý.
- Cấp độ tham vấn: Cộng đồng cung cấp thông tin, Nhà
nước tham khảo ý kiến của cộng đồng để đưa ra quyết định,
thông báo và hướng dẫn cộng đồng tham gia quản lý.
- Cấp độ cùng thực hiện: Cộng đồng có cơ hội và được
phép tham gia thảo luận, góp ý kiến để đưa ra quyết định và
được tham gia quản lý.
- Cấp độ đối tác: Nhà nước và cộng đồng cùng quản lý.
- Cấp độ chủ trì: Cộng đồng được Nhà nước trao quyền
quản lý, Nhà nước chỉ thực hiện việc kiểm soát.
CÁC HÌNH THỨC QUẢN LÝ MÔI TRƯỜNG HIỆN NAY
II. Quản lý dựa vào cộng đồng (CBEM):
* Hiệu quả từ CBEM

(1) Về mặt tài chính: giảm tải vốn đầu tư từ ngân sách
Nhà nước.
(2) Về mặt quản lý: chuyển giao trách nhiệm quản lý
tài nguyên và bảo vệ môi trường cho cộng đồng, làm giảm
tải công tác quản lý hằng ngày của chính quyền địa
phương.
(3) Về mặt kinh tế: việc khai thác tài nguyên đạt được
giá trị sử dụng cao hơn và bền vững hơn.
(4) Về mặt xã hội: giúp người dân nâng cao nhận thức
về quản lý tài nguyên và bảo vệ môi trường.
CÁC HÌNH THỨC QUẢN LÝ MÔI TRƯỜNG HIỆN NAY
II. Quản lý dựa vào cộng đồng (CBEM):
2. Điều kiện để cộng đồng tham gia CBEM:
- Kiến thức.
- Kỹ năng.
- Dự báo các tác động.
- Tổ chức hành động.
Khả năng
hành động
có hiệu quả
về môi
trường
- Nhận thức.
- Thái độ.
- Ứng xử.
Thái độ
đúng đắn
về môi
trường
- Vấn đề.

- Nguyên nhân.
- Hậu quả.
Hiểu biết
về
môi trường
CÁC HÌNH THỨC QUẢN LÝ MÔI TRƯỜNG HIỆN NAY
II. Quản lý dựa vào cộng đồng (CBEM):
3. Nguyên tắc và nguyên lí khi thực hiện CBEM:
* Nguyên tắc:
- Tự quản, không áp đặt, bắt buộc hay gò ép, Ban tư vấn
hoặc Ban tự quản phải được cộng đồng lựa chọn và bầu ra.
- Tự nguyện, đồng thuận trong giải quyết các vấn đề về
giám sát thực thi pháp luật hoặc xử lý các vụ vi phạm pháp
luật; hợp tác, trao đổi, dân chủ hóa trong tổ chức, giải quyết
các vấn đề liên quan đến giám sát thực thi luật pháp về bảo
vệ môi trường.
- Lấy thuyết phục, hòa giải làm biện pháp chủ yếu trong
việc vận động cộng đồng cùng tham gia thực thi và giám sát
thực hiện.
CÁC HÌNH THỨC QUẢN LÝ MÔI TRƯỜNG HIỆN NAY
II. Quản lý dựa vào cộng đồng (CBEM):
3. Nguyên tắc và nguyên lí khi thực hiện CBEM:
* Nguyên lý:
- Đáp ứng nhu cầu đòi hỏi cộng đồng
- Tăng quyền lực
- Sự công bằng
- Tính hợp lý về sinh thái và sự phát triển bền vững
- Tôn trọng những tri thức truyền thống, bản địa
- Sự bình đẳng giới
CÁC HÌNH THỨC QUẢN LÝ MÔI TRƯỜNG HIỆN NAY

II. Quản lý dựa vào cộng đồng (CBEM):
4. Trình tự thực hiện CBEM:
4.1. Xác định các thách thức của cộng đồng
Quá trình xác định các thách thức của cộng đồng là sự
tham gia của nhiều bên liên quan, các bên cùng thảo luận
để đưa ra vấn đề môi trường cụ thể của khu vực như các
vấn đề về ô nhiễm nước, không khí, cải tạo cơ sở hạ tầng,
v.v… Từ đó xác định các vấn đề ưu tiên, tìm kiếm các giải
pháp để xây dựng sự đồng thuận rộng rãi trong cộng đồng.
CÁC HÌNH THỨC QUẢN LÝ MÔI TRƯỜNG HIỆN NAY
II. Quản lý dựa vào cộng đồng (CBEM):
4. Trình tự thực hiện CBEM:
4.2. Chỉ định người triệu tập
Việc bổ nhiệm người triệu tập có thể thông qua việc sử
dụng bảng câu hỏi như là một hướng dẫn để lựa chọn được
người triệu tập cho dự án. Có thể đưa ra một ví dụ khi lựa
chọn người triệu tập, bằng việc đưa ra các câu hỏi sau cho
nhóm cộng đồng trả lời.
CÁC HÌNH THỨC QUẢN LÝ MÔI TRƯỜNG HIỆN NAY
II. Quản lý dựa vào cộng đồng (CBEM):
4. Trình tự thực hiện CBEM:
4.2. Chỉ định người triệu tập
1. Ai là người trong cộng đồng có thể tham gia với
vai trò là người triệu tập?
2. Ai có được sự hỗ trợ từ địa phương, có mối liên
quan tới quản lý nhà nước để bênh vực cho dự án?
3. Ai có thể đóng vai trò lãnh đạo, có kỹ năng điều
phối và biểu lộ sự tập trung?
4. Ai có thể tham gia đủ thời gian?
5. Chính quyền có bằng lòng bổ nhiệm người triệu

tập không?
CÁC HÌNH THỨC QUẢN LÝ MÔI TRƯỜNG HIỆN NAY
II. Quản lý dựa vào cộng đồng (CBEM):
4. Trình tự thực hiện CBEM:
4.3. Xây dựng nhóm cộng đồng
* Doanh nghiệp (Nhà tài trợ):
* Người triệu tập/nhà lãnh đạo:
* Nhóm trung lập:
Các nhóm trên chính là nhóm làm việc cộng đồng,
trong quá trình thực hiện dự án cần phải có sự phối hợp
đồng bộ và có sự phân chia trách nhiệm rõ ràng cho các
nhóm.
CÁC HÌNH THỨC QUẢN LÝ MÔI TRƯỜNG HIỆN NAY
II. Quản lý dựa vào cộng đồng (CBEM):
4. Trình tự thực hiện CBEM:
4.4. Xây dựng sự nhất trí
Sự nhất trí được duy trì trên nguyên tắc hoạt động là
công bằng, cởi mở và tin tưởng lẫn nhau. Tiến hành bằng
cách tổ chức các cuộc họp, hội thảo để xác định các thách
thức và mục tiêu, xác định thông tin và các yếu tố cần thiết,
đề ra hướng giải quyết có thể. Sự hình thành sự nhất trí
không phải thông qua hình thức biểu quyết trong các cuộc
hội thảo mà bằng các hình thức tìm hiểu, giải thích, cùng
bàn bạc đi đến quyết định cuối cùng.
CÁC HÌNH THỨC QUẢN LÝ MÔI TRƯỜNG HIỆN NAY
II. Quản lý dựa vào cộng đồng (CBEM):
4. Trình tự thực hiện CBEM:
4.5. Đề ra các mục tiêu:
Việc đề ra các mục tiêu kinh tế, xã hội và môi trường
nhằm giúp dự án xác định rõ kết quả đạt được về từng lĩnh

vực cụ thể là như thế nào, từ đó càng thấy rõ tầm quan
trọng của dự án cũng như của cộng đồng trong việc phối
hợp giải quyết các vấn đề môi trường.
CÁC HÌNH THỨC QUẢN LÝ MÔI TRƯỜNG HIỆN NAY