Vận dụng tư tưởng Hồ Chí Minh về công tác dân vận ở Việt Nam hiện nay

Vận dụng tư tưởng Hồ Chí Minh về công tác
dân vận ở Việt Nam hiện nay


Mai Thị Bích Ngọc


Trường Đại học KHXH&NV
Luận văn ThS. Chuyên ngành: Chủ nghĩa xã hội khoa học; Mã số: 60 22 85
Người hướng dẫn: PGS. TS Nguyễn Thanh Tuấn
Năm bảo vệ: 2013



Abstract: Làm rõ tư tưởng Hồ Chí Minh về công tác dân vận và xác định
tầm quan trọng của việc vận dụng tư tưởng đó phù hợp với bối cảnh hiện
nay ở nước ta. Phân tích, đánh giá thành tựu, hạn chế và nguyên nhân trong
việc vận dụng tư tưởng Hồ Chí Minh về công tác dân vận ở nước ta hiện
nay. Đề xuất một số giải pháp cơ bản nhằm nâng cao hiệu quả công tác dân
vận theo tư tưởng Hồ Chí Minh trong thời gian tới.

Keywords: Tư tưởng Hồ Chí Minh; Công tác dân vận; Chủ nghĩa xã hội
khoa học; Hồ, Chí Minh, 1890-1969


Content


94

MỤC LỤC

MỞ ĐẦU 1
NỘI DUNG 11
Chương 1. TƯ TƯỞNG HỒ CHÍ MINH VỀ CÔNG TÁC DÂN VẬN VÀ
TẦM QUAN TRỌNG CỦA VIỆC VẬN DỤNG TƯ TƯỞNG ĐÓ Ở VIỆT
NAM HIỆN NAY 11
1.1. Hệ thống các quan điểm của Hồ Chí Minh về công tác dân vận 11
1.2. Tầm quan trọng của việc vận dụng tư tưởng Hồ Chí Minh về công tác
dân vận ở nước ta hiện nay 39
Chương 2. THỰC TRẠNG VÀ GIẢI PHÁP VẬN DỤNG TƯ TƯỞNG HỒ
CHÍ MINH VỀ CÔNG TÁC DÂN VẬN Ở VIỆT NAM HIỆN NAY 49
2.1. Thực trạng vận dụng tư tưởng Hồ Chí Minh về công tác dân vận ở nước
ta hiện nay 49
2.2. Một số giải pháp góp phần thực hiện có hiệu quả công tác dân vận theo
tư tưởng Hồ Chí Minh ở nước ta thời gian tới. 73
KẾT LUẬN 88
DANH MỤC TÀI LIỆU THAM KHẢO 90



3
MỞ ĐẦU
1. Lý do chọn đề tài nghiên cứu của luận văn
Từ sau Ðại hội lần thứ VI (1986), Ðảng ta đã ban hành nhiều
nghị quyết, chỉ thị về tăng cường mối quan hệ giữa Ðảng và nhân
dân, về đại đoàn kết toàn dân tộc, về dân tộc, tôn giáo, về Mặt trận và
các đoàn thể nhân dân. Thông qua việc thực hiện các nghị quyết, chỉ
thị đó, quyền làm chủ của nhân dân trong tham gia quản lý nhà nước,
quản lý kinh tế, xã hội đã từng bước được phát huy, góp phần tích
cực động viên nhân dân phấn khởi đẩy mạnh sản xuất, kinh doanh,

thực hiện các nhiệm vụ phát triển kinh tế - xã hội, củng cố quốc
phòng, an ninh.
Việc tập hợp nhân dân với các hình thức đa dạng đã có bước
phát triển mới; nhờ đó đã động viên, lôi cuốn được đông đảo các tầng
lớp nhân dân tham gia các cuộc vận động, các phong trào thi đua yêu
nước. Ðạt được thành tựu trên là do nhân dân ta có truyền thống yêu
nước, đoàn kết trong quá trình dựng nước và giữ nước; từ ngày có
Ðảng, luôn gắn bó với Ðảng, với cách mạng. Ðường lối đổi mới đúng
đắn của Ðảng là ngọn cờ đoàn kết, tập hợp nhân dân trong thời kỳ
phát triển mới của đất nước. Tổ chức đảng và chính quyền các cấp có
bước chuyển biến về công tác dân vận. Mặt trận và các đoàn thể nhân
dân nỗ lực đổi mới công tác tập hợp và động viên các tầng lớp nhân
dân, và hoạt động ngày càng có hiệu quả hơn.
Tuy vậy, khối đại đoàn kết toàn dân tộc, mối quan hệ giữa
Ðảng, Nhà nước và nhân dân chưa thật bền chặt và đang đứng trước
những thách thức mới.

4
Lòng tin vào Ðảng, Nhà nước và chế độ của một bộ phận nhân
dân chưa vững chắc. Kỷ cương phép nước nhiều lúc, nhiều nơi không
nghiêm, đạo đức xã hội có mặt xuống cấp, trật tự an toàn xã hội còn
phức tạp. Các vụ khiếu kiện đông người vẫn còn nhiều, và có lúc, có
nơi rất gay gắt. “Việc tuyên truyền, vận động, tập hợp, thu hút nhân
dân tham gia vào các phong trào, cuộc vận động của Mặt trận Tổ
quốc các đoàn thể nhân dân còn hạn chế” [17, tr.171], nhất là ở khu
vực kinh tế tư nhân, khu vực doanh nghiệp có vốn đầu tư nước ngoài,
ở một số vùng có đông đồng bào theo đạo, đồng bào dân tộc thiểu số.
Nguyên nhân, một mặt, trước tiên do đời sống của đa số người
dân còn nhiều khó khăn; và một số chủ trương, chính sách của Nhà
nước chưa thể hiện đầy đủ quan điểm đại đoàn kết toàn dân tộc; việc

thực hiện còn nhiều thiếu sót. Người dân bất bình trước những bất
công xã hội và tình trạng tham nhũng, quan liêu, lãng phí còn khá
phổ biến, nghiêm trọng.
Ðảng ta chưa phân tích và dự báo đầy đủ những biến đổi trong
cơ cấu xã hội và những mâu thuẫn mới nảy sinh trong nhân dân, nên
trong một thời gian dài chưa có chủ trương khắc phục những mâu
thuẫn ấy một cách đúng đắn, kịp thời. Nhiều tổ chức đảng, chính
quyền còn coi nhẹ công tác dân vận. Hệ thống chính trị ở cơ sở còn
yếu kém về nhiều mặt. Ở một số nơi, cấp ủy đảng còn mất đoàn kết;
một bộ phận cán bộ, đảng viên thiếu gương mẫu, thậm chí suy thoái
về tư tưởng, đạo đức, lối sống. Một số cấp ủy, cán bộ, đảng viên còn
hẹp hòi, định kiến với những người ngoài Ðảng, người làm kinh tế tư
nhân, chức sắc tôn giáo, Từ đó làm giảm sút vai trò hạt nhân lãnh

5
đạo và đoàn kết của tổ chức đảng. “Hoạt động của Mặt trận và các
đoàn thể nhân dân chưa sâu sát các tầng lớp nhân dân” [17, tr.171],
còn hình thức và nặng về hành chính. Sự suy thoái về lối sống và đạo
đức trong xã hội, mà biểu hiện là lối sống thực dụng, chạy theo đồng
tiền; từ đó làm xói mòn tình làng, nghĩa xóm. Ý thức công dân, ý
thức chấp hành kỷ cương, chính sách, pháp luật của một bộ phận
nhân dân còn yếu kém.
Mặt khác, hiện nay cùng với việc đẩy mạnh hội nhập quốc tế,
các thế lực thù địch ra sức phá hoại khối đoàn kết của nhân dân ta,
luôn kích động những vấn đề "dân chủ, nhân quyền", dân tộc, tôn
giáo để gây ly gián, chia rẽ nội bộ Ðảng, Nhà nước và nhân dân. Từ
những điểm nóng ở Tây Nguyên, Tây Bắc (trong các năm 2004,
2011) đòi hỏi phải giải đáp các câu hỏi bức xúc hiện nay là: Tại sao
hệ thống chính trị cơ sở ở sát dân, thực hiện “ba cùng” và hoạt động
liên tục trong điều kiện đời sống của người dân bước đầu đã được cải

thiện - nhưng một bộ phận trong số đồng bào dân tộc thiểu số ở đây
vẫn chưa tin tưởng vào đường lối, chính sách, luật pháp của Đảng và
Nhà nước? Vì sao vẫn không ít người dân, kể cả ở đồng bằng, đô thị
lại hoang mang, thậm chí tin và làm theo những “tin đồn” hoặc tin
trên những trang mạng hoạt động trái phép.
Trước tình hình trên, việc tìm hiểu, nghiên cứu tư tưởng Hồ
Chí Minh về công tác dân vận nhằm vận dụng sáng tạo vào công tác
dân vận ở nước ta trong thời kỳ đổi mới và hội nhập quốc tế, có nghĩa
lý luận và thực tiễn sâu sắc. Xuất phát từ vai trò của công tác dân vận
đối với sự nghiệp phát triển của đất nước và trên cơ sở tiếp thu thành

6
quả nghiên cứu của các tác giả đi trước, tôi chọn vấn đề: “Vận dụng
tư tưởng Hồ Chí Minh về công tác dân vận ở Việt Nam hiện nay”
làm đề tài luận văn cao học của mình.
2. Tình hình nghiên cứu liên quan đến đề tài của luận văn
Công cuộc đổi mới, xây dựng đất nước đòi hỏi việc không
ngừng nâng cao chất lượng và hiệu quả công tác dân vận, hướng tới
thực hiện mục tiêu: “Dân giàu, nước mạnh, dân chủ, công bằng, văn
minh”. Việc củng cố, tăng cường mối quan hệ mật thiết giữa Đảng,
Nhà nước với nhân dân được coi là nhiệm vụ trọng tâm trong công
tác dân vận của Đảng trong thời kỳ mới. Nhận thức được sự cần thiết
và tầm quan trọng của việc nâng cao hiệu quả công tác dân vận trong
thời kỳ đổi mới và hội nhập ở Việt Nam hiện nay đã có nhiều công
trình nghiên cứu, sách, các bài viết đăng trên các báo, tạp chí tìm hiểu
về vấn đề này, đặc biệt từ khi có Nghị quyết số 23 - NQ/TW của Hội
nghị BCHTW 7, khóa IX, về phát huy sức mạnh đại đoàn kết toàn
dân tộc vì "dân giàu, nước mạnh, xã hội công bằng, dân chủ, văn
minh" (12.3.2003).
Thứ nhất, các đề tài, đề án nghiên cứu

- Đề tài “Đổi mới phương thức lãnh đạo của Đảng đối với
công tác dân vận trong thời kỳ mới” mã số KHBĐ (2006)-40; chủ
nhiệm: Vũ Trọng Kim (Phó trưởng ban thường Trực, Ban dân vận
Trung ương). Nội dung đề tài tập trung làm rõ thực trạng và phương
hướng đổi mới, phương thức lãnh đạo của Đảng đối với công tác dân
vận ở nước ta hiện nay.
- Đề tài Thực trạng công tác vận động quần chúng và những

7
chủ trương, giải pháp đổi mới công tác vận động quần chúng theo
tinh thần Nghị quyết Đại hội X của Đảng” của Trung tâm nghiên cứu
khoa học Dân vận, Ban dân vận Trung ương. Đề tài tập trung đánh
giá thành tựu, hạn chế và những nguyên nhân; từ đó đề xuất một số
chủ trương, giải pháp đổi mới công tác vận động quần chúng trong
điều kiện kinh tế thị trường định hướng XHCN và hội nhập quốc tế.
Thứ hai, các sách chuyên khảo
- Trung tâm nghiên cứu khoa học dân vận, Ban dân vận Trung
ương (1995), Tư tưởng dân vận của Chủ tịch Hồ Chí Minh”, Nxb.
Chính trị Quốc gia, Hà Nội: Tài liệu đã làm rõ cơ sở hình thành tư tưởng
Hồ Chí Minh về dân vận. Đồng thời, các tác giả tổng kết những nội
dung cơ bản nhất tư tưởng về dân vận và công tác dân vận của Người
Tuy nhiên, các tác giả chưa tập trung nghiên cứu sâu việc vận dụng tư
tưởng Hồ Chí Minh về công tác dân vận trong bối cảnh hiện nay.
- Ban Tư tưởng – Văn hóa Trung ương (2000), Sơ thảo lịch sử
công tác dân vận của Đảng Cộng sản Việt Nam 1930 – 2000” , Nxb.
Chính trị Quốc gia, Hà Nội: Công trình đã đề cập một cách khái quát
nhất về chặng đường thực hiện công tác dân vận của Đảng ta từ khi
thành lập Đảng đến năm 2000, trong đó đã đề cập đến những thành
tựu và một số hạn chế trên con đường thực hiện công tác dân vận của
Đảng; đồng thời đã chỉ ra một số giải pháp nhằm làm tốt hơn nữa

công tác dân vận của Đảng trong những chặng đường tiếp theo. Tuy
nhiên, trong bối cảnh đất nước đang hòa mình vào công cuộc hội
nhập hiện nay cần có sự đầu tư nghiên cứu sâu hơn về việc vận dụng
tư tưởng của Người về công tác dân vận.

8
- Nguyễn Tiến Thịnh (2005), Công tác dân vận của các cơ
quan nhà nước trong thời kỳ mới, Nxb. Tư pháp, Hà Nội: Tác giả đã
tổng kết một số quan điểm về công tác dân vận và giá trị của nó đối
với công tác dân vận của Đảng trong thời kỳ mới. Đồng thời, tổng kết
một số điển hình công tác dân vận trong cơ quan nhà nước thời kỳ
mới. Tác giả cũng chưa đi sâu tìm hiểu việc vận dụng tư tưởng của
Bác về công tác dân vận trong bối cảnh hiện nay.
- Ban dân vận Trung ương Đảng (2011), Một số văn kiện của
Đảng về công tác dân vận thời kỳ đổi mới (1986-2011”), Nxb. Lao
động, Hà Nội: Công trình đã tổng kết một số văn kiện của Đảng từ
năm 1986 đến năm 2011 về các vấn đề: thực hiện quy chế dân chủ;
công tác dân tộc, tôn giáo; công tác vận động doanh nhân, trí thức;
công tác vận động người Việt Nam ở nước ngoài; mặt trận tổ quốc;
công nhân lao động và công đoàn Việt Nam; nông nghiệp, nông dân,
nông thôn; thanh niên và đoàn thanh niên cộng sản Hồ Chí Minh; hội
cựu chiến binh,…
Thứ ba, các báo và tạp chí
- Lê Xuân Nam (2003), Quán triệt tư tưởng Hồ Chí Minh về
công tác dân vận để thực hiện thắng lợi nghị quyết Hội nghị Trung
ương lần thứ bảy (khóa IX), Tạp chí Lịch sử Đảng, số 6/2003.
- Vũ Ngọc Lân (2005), Quan điểm và nguyên tắc chỉ đạo tiến
hành công tác dân vận theo tư tưởng Hồ Chí Minh”, Tạp chí Dân
vận, số 10/2005
- Nguyễn Thanh Tuyền (2005), Phương pháp dân vận của Chủ

tịch Hồ Chí Minh qua bài báo “Dân vận” – ý nghĩa thực tiễn, Tạp

9
chí Dân vận, 10/2005 ;
- Mạch Quang Thắng (2006), Dân vận – vấn đề luôn luôn mới
(Qua nghiên cứu tác phẩm dân vận của Hồ Chí Minh), Tạp chí Lý
luận chính trị, số 8/2006;
- Lê Khả Phiêu (2008), Dân làm gốc, dân làm chủ - vị trí
trung tâm trong tác phẩm “Sửa đổi lối làm việc” của Chủ tịch Hồ
Chí Minh, Tạp chí Cộng sản, số 783 tháng 1/2008;
- Vũ Ngọc Lân (2008), Tư tưởng Hồ Chí Minh về công tác dân
vận, Tạp chí Lý luận chính trị, số 1/2008;
- Hà Thị Khiết (2012), Củng cố, tăng cường mối quan hệ mật
thiết giữa Đảng, nhà nước với nhân dân – nhiệm vụ trọng tâm của
công tác dân vận của Đảng trong thời kỳ mới, Tạp chí Cộng sản, số
831 tháng 1/2012;
Đới Văn Tặng (2012), Giải pháp tăng cường công tác tào tạo,
bồi dưỡng cán bộ dân vận trong giai đoạn mới, Tạp chí Giáo dục Lý
luận, số 1/2012;
- V.v
Các công trình nghiên cứu trên đây là nguồn tài liệu quý giá
cho việc nghiên cứu và vận dụng tư tưởng Hồ Chí Minh về công tác
dân vận trong bối cảnh hiện nay. Nhưng phần lớn các công trình
trên hoặc là những ý kiến trong các bài viết ngắn, hay chỉ là kỷ yếu
tập hợp những ý kiến đánh giá, nhìn nhận tư tưởng dưới nhiều góc
độ tiếp cận khác nhau. Trong khi đó, việc nghiên cứu vấn đề vận
dụng tư tưởng Hồ Chí Minh đỏi hỏi phải có một công trình nghiên
cứu chuyên biệt với cách tiếp cận không chỉ dưới góc độ triết học,

10

lịch sử, xã hội học,… mà phải nhìn nhận dưới nhiều góc độ, theo
hướng tiếp cận liên ngành, và đòi hỏi luôn phải có cách tiếp cận
mới để có thể bám sát hơn nữa thực tế hiện nay ở nước ta. Bởi lẽ,
quá trình tuyên truyền, vận động, tập hợp, đoàn kết nhân dân đang
và sẽ chịu sự tác động sâu sắc bởi ý thức, lợi ích, nhu cầu và lối
sống của các giai tầng xã hội trong điều kiện phân hóa - phân tầng
xã hội ngày càng sâu sắc do tác động của nền kinh tế thị trường
định hướng XHCN và hội nhập quốc tế hiện nay. Vì thế, việc
nghiên cứu vấn đề vận dụng tư tưởng Hồ Chí Minh về công tác dân
vận trong bối cảnh Việt Nam hiện nay có ý nghĩa thời sự, và vẫn là
một đòi hỏi phải được tiếp tục quan tâm nghiên cứu sâu hơn nữa.
3. Mục đích và nhiệm vụ nghiên cứu của luận văn
3.1. Mục đích nghiên cứu của đề tài
Trên cơ sở làm rõ tư tưởng Hồ Chí Minh về công tác dân vận,
luận văn xác định tầm quan trọng và tập trung đánh giá thực trạng
vận dụng tư tưởng đó phù hợp với bối cảnh hiện nay ở nước ta; từ đó
đề xuất một số giải pháp cơ bản nhằm nâng cao hiệu quả công tác
này trong thời gian tới.
3.2. Nhiệm vụ nghiên cứu của đề tài
Thứ nhất, làm rõ tư tưởng Hồ Chí Minh về công tác dân vận và
xác định tầm quan trọng của việc vận dụng tư tưởng đó phù hợp với
bối cảnh hiện nay ở nước ta.
Thứ hai, phân tích, đánh giá thành tựu, hạn chế và nguyên
nhân trong việc vận dụng tư tưởng Hồ Chí Minh về công tác dân vận
ở nước ta hiện nay.

11
Thứ ba, đề xuất một số giải pháp cơ bản nhằm nâng cao hiệu
quả công tác dân vận theo tư tưởng Hồ Chí Minh trong thời gian tới.
4. Đối tượng và phạm vi nghiên cứu của luận văn

4.1. Đối tượng nghiên cứu
Đối tượng nghiên cứu của luận văn là hệ thống các quan
điểm của Hồ Chí Minh về công tác dân vận và sự vận dụng những
tư tưởng cơ bản của Hồ Chí Minh về công tác dân vận ở Việt Nam
hiện nay.
4.2. Phạm vi nghiên cứu
Từ sau năm 2000 đến nay, tức là từ khi có Nghị quyết Hội
nghị lần thứ bảy Ban Chấp hành Trung ương Ðảng, khóa IX, về phát
huy sức mạnh đại đoàn kết toàn dân tộc vì "dân giàu, nước mạnh, xã
hội công bằng, dân chủ, văn minh" (12.2003); đặc biệt là quyết định
số 290 –QĐ/TW của Bộ chính trị ngày 25/2/2010 về việc ban hành
quy chế công tác dân vận của hệ thống chính trị liên quan trực tiếp
đến công tác dân vận.
5. Cơ sở lý luận và phương pháp luận của luận văn
5.1. Cơ sở lý luận, phương pháp luận
Luận văn được thực hiện dựa trên cơ sở những quan điểm lý
luận và phương pháp luận của chủ nghĩa Mác - Lênin, tư tưởng Hồ
Chí Minh, Đảng cộng sản Việt Nam về công tác dân vận.
5.2. Về phương pháp nghiên cứu
Trong quá trình thực hiện luận văn, tác giả sử dụng các
phương pháp: phân tích, tổng hợp, lôgic - lịch sử và so sánh, trên cơ
sở kế thừa kết quả nghiên cứu đã có, nhất là kế thừa kết quả khảo

12
sát thực tế và tổng kết thực tiễn của các tổ chức đảng và tổ chức
đoàn thể, trung ương và địa phương.
6. Đóng góp chính của luận văn
- Làm rõ nội dung vận dụng tư tưởng Hồ Chí Minh về công
tác dân vận.
- Đề xuất một số giải pháp cơ bản nhằm nâng cao hiệu quả công

tác dân vận ở nước ta trong thời gian tới.
7. Ý nghĩa lý luận và thực tiễn của luận văn
- Luận văn góp phần vào việc hình thành được nhận thức
đúng đắn về vai trò của công tác dân vận. Từ đó giúp các cấp ủy
đảng và tổ chức đoàn thể đưa ra những chủ trương, giải pháp nâng
cao hiệu quả công tác dân vận hiện nay.
- Luận văn có thể được sử dụng làm tài liệu tham khảo trong
công tác giảng dạy ở trường chính trị thành phố; và có thể dùng
làm tài liệu tham khảo nghiên cứu tại các cấp uỷ đảng, tổ chức
đoàn thể ở nước ta hiện nay.
8. Kết cấu của luận văn
Ngoài phần mở đầu, kết luận, danh mục tài liệu tham khảo,
luận văn gồm 2 chương với 4 tiết.


13
NỘI DUNG
Chương 1
TƯ TƯỞNG HỒ CHÍ MINH VỀ CÔNG TÁC DÂN VẬN
VÀ TẦM QUAN TRỌNG CỦA VIỆC VẬN DỤNG TƯ TƯỞNG
ĐÓ Ở VIỆT NAM HIỆN NAY

1.1 Hệ thống các quan điểm của Hồ Chí Minh về công tác
dân vận
1.1.1 Hồ Chí Minh bàn về công tác dân vận
1.1.1.1. Quan niệm của Hồ Chí Minh về công tác dân vận
Công tác dân vận được xem là công việc (hay còn gọi là nhiệm
vụ chính trị) của các tổ chức đảng, Nhà nước và các đoàn thể chính
trị - xã hội cần phải làm tròn trước Đảng và nhân dân nhằm tuyên
truyền, giải thích, động viên làm cho đông đảo nhân dân ủng hộ hoặc

tự nguyện làm theo những công việc mang lại lợi ích chung.
Công tác dân vận trong thời kỳ đổi mới và hội nhập hiện nay
là công tác tuyên truyền, giáo dục, vận động, thuyết phục mọi người
dân thực hiện các chủ trương, đường lối của Đảng, chính sách, pháp
luật của Nhà nước, đáp ứng yêu cầu đổi mới và hội nhập kinh tế
quốc tế.
1.1.1.2. Mục đích của công tác dân vận
- Xây dựng một nền dân chủ qua đó khẳng định vai trò to lớn
của nhân dân đối với sự nghiệp phát triển đất nước.
- Tạo thành sức mạnh đại đoàn kết để hoàn thành những việc
nên làm và những nhiệm vụ được giao.

14
1.1.1.3. Đối tượng của công tác dân vận
Đúc rút những bài học trong lịch sử và thấm nhuần quan điểm
cách mạng là sự nghiệp của quần chúng nhân dân, nhân dân chính là
lực lượng cơ bản của cách mạng . Hồ Chí Minh khẳng định đối tượng
của công tác dân vận chính là toàn thể nhân dân. Người thấy được
tầm quan trọng, vị trí của nhân dân, thấy được quần chúng nhân dân
vừa là mục tiêu, vừa là động lực, vừa là bí quyết thắng lợi của mọi
chủ trương, đường lối, chính sách của Đảng và Nhà nước ta. Đồng
thời Hồ Chí Minh cũng đặt niềm tin tuyệt đối vào nhân dân.
1.1.1.4. Phương thức tiến hành công tác dân vận
Một là, thực hiện quy trình bốn điểm về dân vận và công tác
dân vận: giải thích cho dân hiểu, bàn với dân, tổ chức để dân thi
hành, cùng dân kiểm thảo lại công việc; phải thực hành dân chủ.
Hai là, cán bộ và đảng viên phải tự mình làm gương cho quần
chúng.
Ba là, cách làm việc, cách tổ chức, nói chuyện tuyên truyền,
khẩu hiệu… đều phải lấy câu này làm khuôn phép: từ quần chúng

mà ra, về sâu trong quần chúng; phải thực hiện dân vận khéo, bám sát
cơ sở.
1.1.1.5. Lực lượng phụ trách dân vận
Theo Hồ Chí Minh: Tất cả cán bộ chính quyền, tất cả các đoàn
thể và tất cả các hội viên của các tổ chức nhân dân (Liên Việt, Việt
Minh ) đều phải phụ trách dân vận. Điều đó có nghĩa là: Tất cả cán
bộ, đảng viên, đoàn viên, hội viên trong hệ thống chính trị đều phải
làm công tác dân vận. Trong đó, điểm đặc biệt có ý nghĩa quan trọng

15
trong lực lượng làm công tác dân vận Hồ Chí Minh nêu đầu tiên là tất
cả cán bộ chính quyền
Những yêu cầu về phẩm chất của người làm công tác
dân vận
- Gần gũi với nhân dân, chan hòa với nhân dân để hiểu dân từ
đó liên hệ mật thiết với nhân dân.
- Phải có uy tín với dân
- Nắm đường lối, chủ trương, quan điểm của , được trang bị
khoa học, nghệ thuật của công tác vận động quần chúng.
Những yêu cầu về phương pháp, tác phong, nghiệp vụ của
người cán bộ dân vận
-Phải ra sức hướng dẫn và giúp đỡ nhân dân hơn nữa trong sản
xuất và tiết kiệm để cải thiện đời sống của bộ đội và nhân dân, để làm
cho dân giàu nước mạnh.
- “Phải óc nghĩ, mắt trông, tai nghe, chân đi, miệng nói, tay
làm”
1.1.2. Quan niệm về vận dụng tư tưởng công tác dân vận của
Hồ Chí Minh trong bối cảnh hiện nay.
- Ở Việt Nam, rất hiếm khi sử dụng thuật ngữ “vận dụng, phát
triển sáng tạo”, mà chủ yếu sử dụng thuật ngữ “vận dụng sáng tạo,

phát triển”.
- Do đó việc vận dụng tư tường Hồ Chí Minh phải được xây
dựng trên cơ sở nắm chắc bản chất khoa học, cách mạng, nắm những
nội dung cốt lõi và phương pháp luận cơ bản trong tư tường của
Người để vận dụng đúng đắn, sáng tạo. Đó là: quan điểm lý luận gắn

16
với thực tiễn, quan điểm lịch sử - cụ thể, quan điểm toàn diện và hệ
thống, quan điểm kế thừa – phát triển
1.2. Tầm quan trọng của việc vận dụng tư tưởng Hồ Chí
Minh về công tác dân vận ở nước ta hiện nay.
1.2.1 Công tác dân vận là sợi chỉ đỏ xuyên suốt tạo được sự
thống nhất ý chí với hành động và sự đồng thuận giữa hệ thống chính
trị với nhân dân, làm cho dân chủ ngày càng được phát huy cao độ.
1.2.2 Công tác dân vận góp phần đẩy mạnh quá trình công
nghiệp hóa – hiện đại hóa đất nước, phát triển nền kinh tế thị trường
định hướng xã hội chủ nghĩa, chủ động và tích cực hội nhập quốc tế
nhằm nâng cao đời sống nhân dân.
1.2.3. Công tác dân vận góp phần quan trọng vào việc phòng -
chống âm mưu, thủ đoạn của các thế lực thù địch trong công cuộc
đổi mới theo định hướng xã hội chủ nghĩa ở nước ta.


17
Chương 2
THỰC TRẠNG VÀ GIẢI PHÁP VẬN DỤNG
TƯ TƯỞNG HỒ CHÍ MINH VỀ CÔNG TÁC DÂN VẬN
Ở VIỆT NAM HIỆN NAY

2.1. Thực trạng vận dụng tư tưởng Hồ Chí Minh về công

tác dân vận ở nước ta hiện nay
2.1.1. Thành tựu và nguyên nhân
2.1.1.1. Thành tựu
Thứ nhất, đổi mới cách thức thực hiện công tác dân vận
Thứ hai, cả hệ thống chính trị tập trung chăm lo đến những lợi
ích thiết thực của nhân dân, giải quyết tốt vấn đề dân sinh, nâng cao
dân trí.
Thứ ba, tạo điều kiện để nhân dân thực hiện quyền làm chủ
trên các lĩnh vực, tham gia xây dựng Đảng và các cơ quan Nhà nước
trong sạch vững mạnh.
Thứ tư, Công tác đoàn kết, tập hợp nhân dân nhất là xây dựng
lực lượng nòng cốt trong các đoàn thể chính trị - xã hội không ngừng
nâng cao về số lượng, chất lượng và hiệu quả hoạt động.
Thứ năm, Công tác tuyên truyền, giáo dục nâng cao ý thức
chính trị, tư tưởng cho nhân dân đạt hiệu quả cao làm thất bại âm
mưu của các thế lực thù địch.
2.1.1.2. Nguyên nhân.
- Chính quyền các cấp đã chú trọng hơn công tác tuyên truyền,
vận động nhân dân trong quá trình thực hiện các nhiệm vụ kinh tế -

18
xã hội; triển khai thực hiện tốt các chủ trương, chính sách của
Đảng,
- Ban dân vận phối hợp với mặt trận tổ quốc và các đoàn thể
chính trị-xã hội tham mưu chỉ đạo đổi mới phương thức, nâng cao
chất lượng, hiệu quả hoạt động, củng cố khối đại đoàn kết toàn
dân tộc.
Công tác dân vận đã đặc biệt quan tâm đầu tư cho việc nâng
cao chất lượng dân vận và chất lượng đội ngũ cán bộ làm công tác
dân vận

2.1.1 Hạn chế và nguyên nhân
2.1.1.1. Hạn chế
Một là, về công tác nắm bắt, dự báo tình hình
Hai là, về công tác triển khai, đôn đốc, sơ kết, tổng kết việc
thực hiện các chỉ thị, nghị quyết của Trung ương.
Ba là, về công tác tổ chức và hoạt động của ngành dân vận
Bốn là, cán bộ thực hiện công tác dân vận
2.1.2.2. Nguyên nhân
Nhận thức của các cấp ủy đảng, chính quyền chưa đầy đủ,
chưa thống nhất về mối quan hệ giữa lợi ích trước mắt và lâu dài,
giữa tăng trưởng kinh tế nhanh với phát triển bền vững. Đường lối,
chủ trương của Đảng chưa được quán triệt, thể chế hóa kịp thời. Một
số chính sách cụ thể chưa sát thực tế, thiếu tính khả thi, tổ chức thực
hiện chưa chủ động, thiếu kiên quyết. Tổ chức bộ máy, phân công,
phân cấp, bố trí cán bộ, nguồn lực còn nhiều bất cập. Sự phối hợp
giữa các cơ quan, địa phương thiếu chặt chẽ, nhất là phối hợp liên
ngành, liên vùng

19
2.2. Một số giải pháp góp phần thực hiện có hiệu quả công
tác dân vận theo tư tưởng Hồ Chí Minh ở nước ta thời gian tới.
Thứ nhất; Đẩy mạnh công tác tuyên truyền, nâng cao nhận
thức về vai trò, trách nhiệm của các cấp ủy đảng, chính quyền, Mặt
trận Tổ quốc và các đoàn thể nhân dân đối với công tác dân vận.
Thứ hai, tiếp tục nâng cao trình độ và năng lực của cán bộ làm
công tác dân vận, nhất là cán bộ ở vùng sâu, vùng xa nhằm đáp ứng
yêu cầu thực tế đặt ra. Tăng cường sự phối hợp giữa đội ngũ cán bộ
làm công tác dân vận và cấp ủy các cấp tạo ra sự đồng bộ.
Thứ ba, thực hiện và phát huy dân chủ, nhất là dân chủ cơ sở.
Thứ tư, Gắn công tác dân vận với các công tác khác nhằm đẩy

mạnh phát triển kinh tế xã hội.

KẾT LUẬN
Đảng ta và Chủ tịch Hồ Chí Minh đã khẳng định công tác vận
động quần chúng là một nhiệm vụ chiến lược, có ý nghĩa quyết định
sự thành bại của cách mạng. Tư tưởng Hồ Chí Minh về công tác dân
vận - công tác vận động quần chúng - là một hệ thống những quan
điểm, phương thức dân vận được thấm nhuần trong cả cuộc đời và
trong các tác phẩm của Người. Công tác dân vận được xuất phát từ
chủ trương xây dựng một nền dân chủ qua đó khẳng định vai trò to
lớn của nhân dân đối với sự nghiệp phát triển đất nước nhằm huy
động lực lượng và sức mạnh về mọi mặt của nhân dân trong công
cuộc xây dựng, bảo vệ đất nước cũng như trong quá trình đổi mới và
hội nhập đất nước hiện nay.

20
Trong xu thế hội nhập quốc tế, trong điều kiện kinh tế thị
trường, nhiều vấn đề xã hội nảy sinh, các thế lực thù địch tìm mọi
cách để chống phá thành quả của công cuộc đổi mới do Đảng Cộng
sản Việt Nam khởi xướng và lãnh đạo. Công tác dân vận trong tình
hình mới chính là tăng cường và đổi mới sự lãnh đạo của Đảng đối
với công tác dân vận để củng cố vững chắc lòng tin của nhân dân đối
với Đảng, tăng cường khối đại đoàn kết dân tộc, phát huy sức mạnh
to lớn của nhân dân, tạo ra phong trào quần chúng rộng lớn, trong
xây dựng và bảo vệ Tổ quốc. Mục đích công tác dân vận là làm cho
dân hiểu, dân tin, dân đồng tình với Đảng và thực hiện sự lãnh đạo
của Đảng. Để hiện thực hóa mục tiêu trên rất cần những giải pháp
đồng bộ và phù hợp với tình hình đất nước trên cơ sở kế thừa, phát
huy những thành tựu đã đạt được. Cùng với việc tăng cường sự lãnh
đạo của Đảng, nâng cao nhận thức cho đội ngũ cán bộ, đảng viên và

các tầng lớp nhân dân về tầm quan trọng của công tác dân vận là
củng cố, đổi mới phương thức tiếp cận, vận động quần chúng. Tất cả
những hành động thiết thực này sẽ tạo nên sự đồng thuận cũng như
sức mạnh đưa chủ trương, chính sách của Đảng đến với quần chúng,
tổ chức quần chúng thực hiện thắng lợi đường lối, chủ trương, chính
sách của Đảng và Nhà nước.
Công tác dân vận tạo cho dân cuộc sống dân chủ, công khai,
bình đẳng, minh bạch, con người thật sự được tôn trọng. Cho nên
không có công tác dân vận chung chung, hời hợt, hình thức, áp đặt
một cách chủ quan duy ý chí. Toàn bộ thực tiễn phong phú và sinh
động của cách mạng nước ta do Đảng lãnh đạo trong hơn 80 năm qua

21
là sự kiểm nghiệm rõ ràng và minh chứng hùng hồn cho tư tưởng của
Hồ Chí Minh về công tác dân vận. Đó là nhân tố hết sức quan trọng
đảm bảo cho thắng lợi của cách mạng, được minh xác trong cả khi
cách mạng thành công cũng như lúc đứng trước khó khăn thử thách.
Đặc biệt, trải qua 1/4 thế kỷ trong công cuộc đổi mới đất nước chúng
ta đã thu được những thành tựu to lớn và có ý nghĩa lịch sử trên con
đường xây dựng chủ nghĩa xã hội và bảo vệ Tổ quốc, tạo ra thế và
lực để bước vào thời kỳ đẩy mạnh công nghiệp hóa, hiện đại hóa Tư
tưởng của Người trở thành ngọn đuốc sáng, soi đường, chỉ lối cho
toàn Đảng, toàn dân trên con đường xây dựng chủ nghĩa xã hội, tạo
ra sinh khí mới, sức sống mới của toàn xã hội, đưa đất nước vượt qua
những khó khăn, thử thách, thực hiện thắng lợi mục tiêu dân giàu,
nước mạnh, xã hội dân chủ, công bằng, văn minh.

DANH MỤC TÀI LIỆU THAM KHẢO
1. Ban dân vận Trung Ương, Trung tâm Nghiên cứu khoa học
dân vận (1995), Tư tưởng dân vận của chủ tịch Hồ Chí Minh, Nxb.

Chính trị Quốc gia, Hà Nội.
2. Ban dân vận Trung ương (2002), Truyền thống 72 năm công
tác dân vận của Đảng Cộng sản Việt Nam, Nxb. Nông nghiệp, Hà Nội.
3. Ban dân vận Trung Ương, Trung tâm nghiên cứu khoa học
dân vận (2003), Tập bài giảng công tác dân vận, Nxb. Chính trị
Quốc gia, Hà Nội.
4. Ban tư tưởng – Văn hóa Trung ương (2003), Sổ tay báo cáo
viên 2003 – 2004, Hà Nội.

22
5. Ban dân vận Trung ương, Trung tâm nghiên cứu khoa học
dân vận (2005), Nghiệp vụ công tác của cán bộ dân vận, Nxb. Chính
trị Quốc gia, Hà Nội.
6. Ban dân vận Trung ương, Trung tâm nghiên cứu khoa học
dân vận (2006), 75 năm công tác dân vận của Đảng - một số vấn đề
lý luận và thực tiễn, Nxb. Chính trị Quốc gia, Hà Nội.
7. Ban dân vận Trung ương, Trung tâm Nghiên cứu khoa học
dân vận (2007), Cẩm nang công tác dân vận dân vận, Nxb. Chính trị
Quốc gia, HN.
8. Ban dân vận Trung ương, Tỉnh ủy Quảng Bình (2009-2010),
“Kỷ yếu Hội nghị tổng kết phong trào thi đua, biểu dương điển hình
“dân vận khéo”.
9. Ban dân vận Trung ương (2011), Một số văn kiện của Đảng
về công tác dân vận trong thời kỳ đổi mới (1986-2011), Nxb. Lao
động, Hà Nội.
10. Nguyễn Văn Biều, “Công tác quần chúng của tổ chức cơ sở
Đảng ở nông thôn trong thời kỳ hiện nay”, Tạp chí Lịch sử Đảng, số
6/2005, tr.30-32.
11. Bộ Chính trị, Quyết định số 290-QĐ/TW về quy chế công
tác dân vận, đăng trên: />dinh/Quyet-dinh-290-QD-TW-Quy-che-cong-tac-dan-van-

vb112602t17.aspx, 25/02/2010 .
12. Thanh Bình,“Tổng thanh tra chính phủ nói về việc giải
quyết khiếu nại, tố cáo”, />Thanh-tra-Chinh-phu-noi-ve-giai-quyet-khieu-nai-to-
cao/20133/165314.vgp , 7:05 PM, 31/03/2013

23
13. Trần Văn Đam (2005) ,Vận dụng tư tưởng Hồ Chí Minh
vào công tác dân vận trong thời kỳ đổi mới, Nxb. Chính trị Quốc gia,
Hà Nội.
14. Đảng Cộng sản Việt Nam (1986), Văn kiện Đảng toàn tập,
t.47, Nxb. Chính trị Quốc gia, Hà Nội.
15. Đảng Cộng sản Việt Nam (1986), Văn kiện Đại hội Đại
biểu toàn quốc lần thứ VI, Nxb. Sự thật, Hà Nội.
16. Đảng Cộng sản Việt Nam (2009), Văn kiện Hội nghị lần
thứ chín Ban chấp hành Trung ương khóa X , Nxb. Sự thật, Hà Nội.
17. Đảng Cộng sản Việt Nam (2011), Văn kiện Đại hội đại
biểu toàn quốc lần thứ XI, Nxb. Chính trị Quốc gia, Hà Nội.
18. Đảng Cộng sản Việt Nam, Nghị quyết số 27-NQ/TW ngày
6/8/2008 Hội nghị lần thứ Bảy Ban Chấp hành Trung ương khóa X
về xây dựng đội ngũ trí thức trong thời kỳ đẩy mạnh công nghiệp
hóa, hiện đại hóa đất nước, đăng trên:
/>thucvietnam/2011/11981/Nghi-quyet-so-27NQTW-ngay-682008-
Hoi-nghi-lan-thu-bay-Ban.aspx
19. Nguyễn Văn Hùng (2005), Vận dụng tư tưởng Hồ Chí
Minh vào công tác dân vận trong thời kỳ mới, Nxb. Chính trị Quốc
gia, Hà Nội.
20. Nguyễn Ngọc Hiển (2005), Tiếp dân và dân vận (sách
dùng cho giảng viên: cẩm nang đào tạo chủ tịch xã phường thị trấn),
Nxb, Chính trị Quốc gia, Hà Nội.
21. Nguyễn Thị Kim Hoa (2005), “Tư tưởng Hồ Chí Minh về

dân chủ và vận động nhân dân trong tác phẩm dân vận”, tạp chí Lý
luận Chính trị, số 5/2005, tr.7-

24
22. Hiền Hòa, Chương trình 134-135 tháo gỡ khó khăn về đất,
nước sinh hoạt và nhà ở cho người nghèo, đăng trên;
/>&CatID=17
23. Hà Thị Khiết (2012), “Củng cố, tăng cường mối quan hệ
mật thiết giữa Đảng, nhà nước với nhân dân”, tạp chí Cộng sản, số
831(1/2012), tr.27-32.
24. Vũ Ngọc Lân (2008), “Tư tưởng Hồ Chí Minh về công tác
dân vận”, tạp chí Lý luận Chính trị, số 1/2008, tr.13-17.
25. Hồ Chí Minh (2000), Toàn tập, t.1, Nxb. Chính trị Quốc
gia, Hà Nội.
26. Hồ Chí Minh (2000), Toàn tập, t.2, Nxb. Chính trị Quốc
gia, Hà Nội.
27. Hồ Chí Minh (2000), Toàn tập, t.3, Nxb. Chính trị Quốc
gia, Hà Nội.
28. Hồ Chí Minh (2000), Toàn tập, t.4, Nxb. Chính trị Quốc
gia, Hà Nội.
29. Hồ Chí Minh (2000), Toàn tập, t.5, Nxb. Chính trị Quốc
gia, Hà Nội.
30. Hồ Chí Minh (2000), Toàn tập, t.6, Nxb. Chính trị Quốc
gia, Hà Nội.
31. Hồ Chí Minh (2000), Toàn tập, t.7, Nxb. Chính trị Quốc
gia, Hà Nội.
32. Hồ Chí Minh (2000), Toàn tập, t.8, Nxb. Chính trị Quốc
gia, Hà Nội.
33. Hồ Chí Minh (2000), Toàn tập, t.9, Nxb. Chính trị Quốc
gia, Hà Nội.

25
34. Hồ Chí Minh (2000), Toàn tập, t.10, Nxb. Chính trị Quốc
gia, Hà Nội.
35. Hồ Chí Minh (2000), Toàn tập, t.11, Nxb. Chính trị Quốc
gia, Hà Nội.
36. Hồ Chí Minh (2000), Toàn tập, t.12, Nxb. Chính trị Quốc
gia, Hà Nội.
37. Lê Xuân Nam (2003), “Quán triệt tư tưởng Hồ Chí Minh
về công tác dân vận để thắng lợi Nghị quyết Hội nghị Trung ương lần
thứ bảy (Khóa IX)”, tạp chí Lịch sử Đảng, số 6/2003, tr.23-25.
38. PGS, TS. Bùi Đình Phong (2012), “Nhân dân: một phạm
trù văn hóa chính trị Hồ Chí Minh”, tạp chí Tuyên giáo, số 3/2012,
tr.23-26.
39. Lê Khả Phiêu (2008), “Dân làm gốc, dân làm chủ - vị trí
trung tâm trong tác phẩm “sửa đổi lối làm việc” của chủ tịch Hồ Chí
Minh”, tạp chí Cộng sản, số 783 (tháng 1/2008), tr.17-21.
40. Lê Doãn Tá (2002), “Tư tưởng Hồ Chí Minh về mối quan
hệ máu thịt giữa Đảng và nhân dân”, Tạp chí Lý luận Chính trị, số
10/2002, tr.21-24.
41. Đới Văn Tặng (2012), “Giải pháp tăng cường đào tạo cán
bộ dân vận trong giai đoạn mới”, tạp chí Giáo dục lý luận, số 1/2012,
tr.72-75.
42. . Mạch Quang Thắng (2006), “Dân vận – vấn đề luôn luôn
mới (Qua nghiên cứu tác phẩm “dân vận” của Hồ Chí Minh)”, tạp chí
Lý luận Chính trị, số 8/2006, tr.8-12, 32.
43. Nguyễn Tiến Thịnh (2005), Công tác dân vận của các cơ
quan nhà nước trong thời kỳ mới, Nxb. Tư Pháp, Hà Nội.