bài giảng đầy đủ về shock

SỐC
BS. Bùi Văn Ninh
Bộ môn Ngoại

ĐỊNH NGHĨA

Sốc là tình trạng đáp ứng bệnh lý của cơ thể đối
với sự mất quân bình giữa cung và cầu của tế
bào

Bệnh lý toàn thân

Không chỉ là suy tuần hoàn ngoại vi cấp diễn

PHÂN LOẠI

Sốc giảm thể tích
–
Mất máu
–
Mất huyết tương

Tim

Thần kinh

Mạch máu
–
Đáp ứng viêm hệ thống (sốc NT,…)
–

Chấn thương
–
Phản ứng phản vệ…

PHÂN LOẠI

Trên một bệnh nhân có thể có nhiều nguyên
nhân gây ra sốc

Giảm thể tích nếu không là yếu tố khởi động
sốc thì cũng là một yếu tố dự phần trong tất cả
các loại sốc
Giảm thể tích máu
Giảm máu về
Giảm cung lượng tim
Giảm dòng máu khu vực
Thiếu oxy tại chỗ
Toan chuyển hóa
Phù tế bào
Rối loạn chức năng cơ quan
Suy đa cơ quan hệ thống
Tử vong
Catecholamin
Co mạch ngoại biên
Tắc vi tuần hoàn
Giải phóng
chất trung
gian
Tăng rò ró
mao mạch

Ứùc chế cơ tim
Vòng luẩn quẩn bệnh lý sốc

Roỏi loaùn vi tuan hoaứn

Thöông toån teá baøo

CHẨN ĐOÁN

Chẩn đoán sớm:
–
Tứ chi lạnh, ẩm, vã mồ hôi
–
Nhòp tim >100l/ph (người lớn)
–
± khát nước

Chẩn đoán trễ:
–
HA kẹp
–
HA
max

–
Thiểu niệu (nước tiểu < 0,5ml/kg/h), thở nhanh
–
Vật vã hay đờ đẫn, lơ mơ
–
Niêm mạc nhợt nhạt; tứ chi lạnh tím, nổi bông…

CHẨN ĐOÁN

Cận lâm sàng
–
Dung tích hồng cầu, Hb 
–
Có giá trò để đánh giá máu tiếp tục chảy
–
Toan chuyển hóa
–
Áp lực TM trung tâm 

CHẨN ĐOÁN

Mức độ mất máu
Độ I Độ II Độ III Độ IV
Máu mất (ml) < 750 750-1500 1500 – 2000 > 2000
Máu mất (%TT) < 15 15-30 30-40 > 40
Mạch < 100 > 100 > 120 > 140
Huyết áp (mmHg) ⊥,  ⊥ ,
 
Chênh lệch huyết áp ⊥, 
  
Nhòp thở 14-20 20-30 30-40 > 35
Nước tiểu (ml/h) > 30 20- 30 5-15 0
Tri giác Lo âu Hốt hoảng Hốt hoảng Đờ đẫn, lơ mơ

CHẨN ĐOÁN


Mức độ mất máu
–
Chẩn đoán và điều trò sốc cần phải tiến hành sớm,
không nhất thiết phải phụ thuộc vào việc đánh giá
mức độ mất máu
–
Kết quả trò liệu hoàn toàn dựa vào đáp ứng với hồi
sức ban đầu, không phụ thuộc hoàn toàn vào mức độ
mất máu nặng hay nhẹ

CHẨN ĐOÁN

Nguyên nhân
–
Sốc mất máu:

Thường gặp
–
Sốc không mất máu:

Tim

Tràn khí phế mạc áp lực

Thần kinh

Nhiễm trùng …

NGUYÊN TẮC ĐIỀU TRỊ


Dự phòng, loại bỏ các yếu tố thuận lợi

Ưu tiên cấp cứu sinh mạng

Bồi hoàn thể dòch sớm ngay khi tiếp nhận bệnh
nhân

Monitoring trong quá trình hồi sức

Điều trò nguyên nhân là biện pháp cơ bản