Cách nhìn nhận của giới truyền thông xung quanh thông tin Facebook bị chặn ở Việt Nam

Học viện Báo chí và Tun truyền
Khoa Quan hệ cơng chúng và Quảng cáo
TiĨu ln
TRUYỀN THÔNG QUỐC TẾ
*****
Đề tài: Cách nhìn nhận của giới truyền thơng xung
quanh thơng tin Facebook bị chặn ở Việt Nam
Họ tên : Vò Hoµng Phong
Lớp : Quảng Cáo_K28
GVHD: Th.s Ph¹m H¶i Chung
Hà Nội, tháng 11 năm 2009
1
MUÏC LUÏC
MỞ ĐẦU............................................................................................... trang 2
I – GIỚI THIỆU VỀ MẠNG XÃ HỘI FACEBOOK.........................trang 3
II - ĐÔI NÉT VỀ TRỤC TRẶC CỦA FACEBOOK
Ở VIỆT NAM......................................................................................trang 5
III – CÁCH NHÌN NHẬN CỦA GIỚI TRUYỀN THÔNG XUNG
QUANH THÔNG TIN FACEBOOK BỊ CHẶN Ở VIỆT NAM......trang 6
1. Truyền thông quốc tế........................................................................trang 6
a) BBC Tiếng Việt..............................................................................trang 6
b) BBC News......................................................................................trang 9
c) Associated Press..........................................................................trang 10
2. Báo chí công dân............................................................................trang 14
a) CNN iReport................................................................................trang 15
b) Hiệu Minh Blog...........................................................................trang 17
IV – KẾT LUẬN................................................................................trang 19
Tài liệu tham khảo....................................................................................trang 20
2
MÔÛ ÑAÀU
Đầu tháng 11 năm 2008, mạng xã hội Facebook tại Việt Nam gặp

sự cố khiến cho rất nhiều người không thể truy cập vào địa chỉ
cũng như các ứng dụng trong mạng xã hội này. Với
vai trò là mạng xã hội lớn nhất Việt Nam gồm hơn 1 triệu thành viên,
việc Facebook gặp sự cố đã gây không ít khó khăn cho cộng đồng người
dùng.
Trên mạng Internet xuất hiện thông tin được cho là nguyên nhân
của sự cố này, đó là: Việt Nam đã chặn Facebook…Thông tin này đã
nhanh chóng lan truyền trong cộng đồng mạng: từ các trang blog, diễn
đàn đến các mạng xã hội khác và trở thành chủ đề được khai thác khá
nhiều trên các trang báo điện tử quốc tế.
Phần dưới đây sẽ tập trung phân tích về đánh giá của dư luận đối
với với sự cố của Facebook tại Việt Nam qua cái nhìn nhiều chiều của
báo chí thế giới cũng như trong nước.
3
I - GIỚI THIỆU VỀ MẠNG XÃ HỘI FACEBOOK
Facebook là một website mạng xã hội truy cập miễn phí do công ty
Facebook, Inc điều hành và sở hữu tư nhân. Người dùng có thể tham gia các mạng
lưới được tổ chức theo thành phố, nơi làm việc, trường hợp và khu vực để liên kết
và giao tiếp với người khác. Mọi người cũng có thể kết bạn và gửi tin nhắn cho họ,
cập nhật trang hồ sơ cá nhân của mình để thông báo cho bạn bè biết về chúng
(1)
.
Ngày thành lập: 4/2/2004
Trụ sở chính: Palo Alto, California
Điều hành: Mark Zuckerberg (CEO)
Dustin Moskovitz, Chris Hughes (Đồng sáng lập)
Sheryl Sandberg (Giám đốc hoạt động)
Matt Cohler (Phó giám đốc quản lý sản phẩm)
Lợi nhuận: 300 triệu USD (2008)
Số nhân công: hơn 900 người (2009)

(2)
Website:
Số liệu: Facebook có hơn 300 triệu người sử dụng trên toàn thế giới (9/2009)
Tính trung bình mỗi người sử dụng có 130 người bạn trên Facebook.
Thế giới dành hơn 8 triệu phút để vào mạng Facebook mỗi ngày.
Hơn 2 tỷ bức ảnh, 14 triệu video được đưa lên Facebook mỗi tháng.
(3)
Hiện Facebook đã hỗ trợ 70 ngôn ngữ.
Website: xếp thứ 2 về tổng số lượt người truy
cập, đứng sau (theo Alexa)
(4)
____________________________
(1) theo Wikipedia tiếng Việt –
(2) theo Wikipedia tiếng Anh –
(3) Facebook statistics –
(4) Alexa, Top sites –
4
Tỉ lệ nữ giới sử dụng mạng xã hội
Facebook tại Việt Nam nhiều hơn nam
giới
Lượng người sử dụng mạng xã hội
Facebook ở Việt Nam có mức tăng
nhanh nhất thế giới
Tại Việt Nam, số người sử dụng Facebook đang tăng lên một cách nhanh
chóng
(1)
sau khi mạng xã hội này bổ sung thêm ngôn ngữ tiếng Việt, tạo điều kiện
cho mọi users Việt Nam dễ dàng sử dụng Facebook mà không gặp trở ngại về mặt
ngôn ngữ. Theo thống kê trên Facebook – Advertising, hiện có khoảng 1.100.000
người Việt Nam đăng ký sử dụng Facebook; trong đó phụ nữ chiếm hơn 50 %.

(2
)
Có thể thấy rất rõ tầm ảnh hưởng của Facebook đối với xã hội Việt Nam: từ
học sinh, sinh viên đến nhân viên công sở; người nước ngoài làm việc tại Việt Nam
hay những người có người thân đang học tập và làm việc ở nước ngoài… Họ sử
dụng Facebook như một phương tiện để liên lạc, để làm quen, kết bạn, tìm đối tác
kinh doanh, quảng bá hình ảnh của sản phẩm và công ty, đơn giản hơn nữa là chỉ
để chơi game.
II – ĐÔI NÉT VỀ TRỤC TRẶC CỦA FACEBOOK Ở VIỆT NAM
5
2
1
3
Theo nhiều người, vào ngày 4 tháng 11 năm 2009, người dùng Viettel và
SCTV/VDC không thể truy cập vào Facebook, nhưng buổi tối cùng ngày đã có thể
truy cập được. Ngày 10 tháng 11 năm 2009, tới phiên người dùng FPT và VNPT
không thể truy cập vào Facebook, và chiều hôm đó lại có thể vào được bình
thường. Từ ngày 16 tháng 11 năm 2009 đến hiện tại, người dùng tất cả các mạng
FPT, VNPT, Viettel, SCTV/VDC, và EVN đều không thể truy cập trực tiếp vào
Facebook. Nhiều người phải vượt tường lửa mới có thể truy cập được.
Nhìn biểu đồ (3) (trang 4), ta có thể thấy rõ được tình hình:
Số người sử dụng Facebook tại Việt Nam tính đến ngày 3 tháng 11 năm 2009 là
1.101.700 người. Sang đến ngày 4 tháng 11 năm 2009, con số này bất ngờ tụt xuống
còn 0. Đây chính là thời điểm bắt đầu xảy ra trục trặc của Facebook ở Việt Nam.
Những ngày sau đó dư luận quốc tế bắt đầu đưa tin về sự kiện này, với nội
dung : Facebook đã bị chặn ở Việt Nam. Trong khi đó, không có một tờ báo mạng
nào ở trong nước đưa tin về sự kiện này. Trên các trang web, diễn đàn và blog của
Việt Nam, nhiều vấn đề được đưa ra bàn luận: “Đâu là nguyên nhân dẫn đến trục
trặc của Facebook ở Việt Nam ?” hay “Các cách vượt tường lửa để vào
Facebook”… Có thông tin cho rằng đây là chủ trương kiểm duyệt từ phía chính phủ

và các nhà cung cấp dịch vụ Internet ở Việt Nam. Nhưng các nhà chức trách của
Việt Nam, cụ thể là Bộ Thông tin và Truyền thông lại phủ nhận việc ngăn chặn
người dùng truy cập trang Facebook. Dịch vụ Internet FPT nói rằng họ đang phối
hợp với ISP nước ngoài để xử lý tình trạng này.
Để biết dư luận quốc tế và trong nước nói gì về vụ việc này, chúng ta cần đi
sâu phân tích từng bài viết. Những trang báo được chọn để phân tích đều có uy tín
và nằm ở những nước được đánh giá là tự do báo chí cao. Còn ở Việt Nam, do các
trang báo mạng không hề đưa tin về vụ việc này nên chỉ có thể phân tích được cách
nhìn nhận của báo chí công dân, cụ thể là blog.
III - CÁCH NHÌN NHẬN CỦA GIỚI TRUYỀN THÔNG XUNG QUANH
THÔNG TIN FACEBOOK BỊ CHẶN Ở VIỆT NAM
6
Facebook có một triệu người sử dụng ở
Việt Nam
1. Truyền thông quốc tế:
a) BBC Tiếng Việt:
Nguyên văn bài viết trên BBC Tiếng Việt vào ngày 18 tháng 11 năm 2009

Cộng đồng Facebook VN lo ngại
Người sử dụng internet ở Việt Nam đang
lo ngại trước thông tin chính quyền có thể
ngăn chặn mạng xã hội Facebook.
Việc truy cập trang mạng ngày càng thông
dụng này thời gian gần đây gặp nhiều vấn đề.
Một số người than phiền họ không thể vào
được Facebook như mọi khi mà phải thông
qua đường proxy.
Cũng có người nói sau khi chỉnh sửa một số
thông số kỹ thuật họ có thể vào lại Facebook
như thường.

Các trung tâm dịch vụ khách hàng của FPT và Viettel nhận được nhiều yêu cầu của
người sử dụng internet hỏi về khó khăn khi truy cập.
Chưa có bất kỳ thông báo hay quyết định chính thức nào từ phía Nhà nước liên
quan tới Facebook, mà theo thống kê có tới một triệu người đăng ký sử dụng tại
Việt Nam.
Số người tham gia Facebook tại Việt Nam đang tăng nhanh, chủ yếu dùng công cụ
này để liên lạc với bạn bè và người thân, chia sẻ thông tin trên mạng.
Nhưng không chỉ vậy, ngày càng có nhiều người tìm cách gia tăng cơ hội kinh
doanh, làm PR hay tiếp thị thông qua các mạng xã hội.
Mục đích kinh doanh
7
Hãng thông tấn Associated Press trích lời một người phát ngôn của Facebook từ trụ
sở chính của hãng này tại Palo Alto, California, nói rằng họ chưa nhận được tin về
khó khăn trong truy cập ở Việt Nam.
Bà Debbie Frost được trích lời nói: "Chúng tôi sẽ rất thất vọng khi người sử dụng
không vào được Facebook ở bất kỳ quốc gia nào".
''Chúng ta cần biết là có thể trông cậy vào Facebook để liên lạc với các đối tác hay
quảng cáo cho các sự kiện tương lai hay không'' Huy Zing, một chuyên gia về
internet viết trên mạng.
''Bất kỳ thời gian chết nào trên mạng đều làm ảnh hưởng đến tính hiệu quả của
việc tiếp thị trên mạng, đến công việc tổ chức, chứ chưa nói đến khả năng có thể
giữ liên lạc thường xuyên với bạn bè và gia đình.''
Người nước ngoài sống tại Việt Nam cũng thường sử dụng Facebook để giữ liên lạc
với gia đình.
Chính phủ Việt Nam gần đây đã siết chặt kiểm soát việc sử dụng internet, đặc biệt
là các blog cá nhân, mà đôi khi được sử dụng để đăng tải các thông tin được cho là
không chính thống và "tế nhị về chính trị". Nhưng không mấy ai dùng Facebook để
viết blog.
Việt Nam luôn nói muốn ngăn chặn các trang web có "nội dung xấu". Nhưng ra
quyết định ngăn chặn một mạng xã hội phổ cập như Facebook thì không phải là

điều đơn giản.
Việt Nam, với 86 triệu dân, có 22 triệu người sử dụng internet, được cho là tỷ lệ lớn
trong các nước đang phát triển.
Trung Quốc đã chặn Facebook từ tháng Bảy năm nay, sau đó là các dịch vụ khác
như Twitter và YouTube./.
Phân tích cách nhìn nhận của BBC Tiếng Việt:
Bài viết được đăng trên BBC Tiếng Việt vào ngày 18 tháng 11 năm 2009, tức
là sau khi người dùng Internet ở hầu hết các mạng đều không thể vào được
Facebook theo cách thông thường và khoảng thời xuất hiện thông tin rằng chính
phủ Việt Nam đã chặn Facebook.
8
Do chưa nắm được thông tin chính thức hoặc để đảm bảo tính khách quan nên
BBC Tiếng Việt mới chỉ nêu một cách khái quát rằng: “Người sử dụng internet ở
Việt Nam đang lo ngại trước thông tin chính quyền có thể ngăn chặn mạng xã hội
Facebook”.
Ngoài việc chỉ ra tầm quan trọng của mạng xã hội Facebook đối với cư
dân mạng ở Việt Nam, bài viết này còn đề cập đến khía cạnh chính trị: “Chính
phủ Việt Nam gần đây đã siết chặt kiểm soát việc sử dụng internet, đặc biệt là các
blog cá nhân, mà đôi khi được sử dụng để đăng tải các thông tin được cho là không
chính thống và "tế nhị về chính trị"…”. Một cách gián tiếp, bài viết đã nêu ra
những quan ngại rằng nay mai Việt Nam sẽ làm theo cách của Trung Quốc -
một đất nước có nền chính trị gần giống của Việt Nam: “Trung Quốc đã chặn
Facebook từ tháng Bảy năm nay, sau đó là các dịch vụ khác như Twitter và
YouTube”.
Do người viết đưa ra những thông tin hơi chung chung nên những nhận xét
của độc giả sau khi đọc bài viết này cũng có rất nhiều ý kiến trái ngược nhau
(1)
:
01:49 25-11-2009 GMT
Như vậy, Chính phủ VN đã có chủ trương chặn FB. Vậy người dùng internet nói chung

và cộng đồng người dùng FB nói riêng phải làm gì để Chính phủ VN thay đổi chính kiến đây?
FB nào có tội tình gì đâu. Vấn đề là nhận thức của người dùng internet chứ.
Bảo, TP.HCM
09:50 26-11-2009 GMT
Tôi ở Hà nội và dùng mạng Mega VNN của VNPT. Tôi vào Facebook bình thường.
Trang FB cũng là một trang bình thường thôi, đâu cần phải cấm. VNPT hay các công ty
khác cũng đâu có gì khác nhau. Lúc thì lỗi, lúc thì không, đây là chuyện nhỏ mà.
Trần Trung, Hà Nội
05:37 24-11-2009 GMT
Tôi ko biêt chính xác việc này như thế nào nhưng sau khi đổi proxy tôi vẫn rất khó khăn
để vào được FB,phải kiên nhẫn mở đi mở lại,mình chỉ trồng trọt thôi mà vào được cũng không
đơn giản!
Tran, vinh long
________________________________
9