đề cương ôn tập đường lối cách mạng ngắn gọn

1.Cácphongtràoyêunướctheokhuynhhướngphongkiếnvàtư​​sản
CuốithếkỷXIX
​
,mặcdùtriềuđìnhphongkiếnnhàNguyễnkýcácHiệpướcácmăng(Harmand)năm1883và
Patơnốt(Patenôtre)năm1884,đầuhàngthựcdânPháp,songphongtràochốngthựcdânPhápxâmlượcvẫndiễnra.
Phongtrào​CầnVương
​
(18851896),mộtphongtràođấutranhvũtrangdoHàmNghivàTônThấtThuyếtphátđộng,đã
mởcuộctiếncôngtrạilínhPhápởcạnhkinhthànhHuế(1885).Việckhôngthành,TônThấtThuyếtđưaHàmNghichạy
raTânSở(QuảngTrị),hạchiếu​CầnVương
​
.MặcdùsauđóHàmNghibịbắt,nhưngphongtràoCầnVươngvẫnphát
triển,nhấtlàởBắcKỳvàBắcTrungKỳ,tiêubiểulàcáccuộckhởinghĩa:​Ba
​
​Đình
​
củaPhạmBànhvàĐinhCôngTráng
(18811887),​BãiSậy
​
củaNguyễnThiệnThuật(18831892)và​HươngKhê
​
củaPhanĐìnhPhùng(18851895).Cùngthời
giannàycònnổracuộckhởinghĩanôngdân​YênThế
​
doHoàngHoaThámlãnhđạo,kéodàiđếnnăm1913.
 ThấtbạicủaphongtràoCầnVươngchứngtỏsựbấtlựccủahệtưtưởngphongkiếntrongviệcgiảiquyếtnhiệm
vụgiànhđộclậpdântộcdolịchsửđặtra.
ĐầuthếkỷXX
​
,PhanBộiChâuchủtrươngdựavàosựgiúpđỡbênngoài,chủyếulàNhậtBản,đểđánhPháp
giànhđộclậpdântộc,thiếtlậpmộtnhànướctheomôhìnhquânchủlậphiếncủaNhật.ÔnglậpraHộiDuytân(1904),tổ

chứcphongtràoĐôngDu(19061908).ChủtrươngdựavàođếquốcNhậtđểchốngđếquốcPhápkhôngthành,ôngvề
Xiêmnằmchờthời.GiữalúcđóCáchmạngTânHợibùngnổvàthắnglợi(1911).ÔngvềTrungQuốclậpraViệtNam
QuangphụcHội(1912)vớiýđịnhtậphợplựclượngrồikéoquânvềnướcvõtrangbạođộngđánhPháp,giảiphóngdân
tộc,nhưngrồicũngkhôngthànhcông.
PhanChâuTrinhchủtrươngdùngnhữngcảicáchvănhóa,mởmangdântrí,nângcaodânkhí,pháttriểnkinhtế
theohướngtưbảnchủnghĩatrongkhuônkhổhợppháp,làmchodângiàu,nướcmạnh,buộcthựcdânPhápphảitraotrả
độclậpchonướcViệtNam.ởBắcKỳ,cóviệcmởtrườnghọc,giảngdạyvàhọctậptheonhữngnộidungvàphương
phápmới,tiêubiểulàtrườngĐôngKinhnghĩathụcHàNội.ởTrungKỳ,cócuộcvậnđộngDuytân,hôhàothayđổi
phongtục,nếpsống,kếthợpvớiphongtràođấutranhchốngthuế(1908).
Donhữnghạnchếvềlịchsử,vềgiaicấp,nênPhanBộiChâu,PhanChâuTrinh,cũngnhưcácsĩphucấptiếnlãnh
đạophongtràoyêunướcđầuthếkỷXXkhôngthểtìmđượcmộtphươnghướnggiảiquyếtchínhxácchocuộcđấutranh
giảiphóngcủadântộc,nênchỉsaumộtthờikỳpháttriểnđãbịkẻthùdậptắt.
SauChiếntranhthếgiớithứnhất
​
mặcdùcònnhiềuhạnchếvềsốlượng,vềthếlựckinhtếvàchínhtrị,nhưng
vớitinhthầndântộc,dânchủ,giaicấptưsảnViệtNamđãbắtđầuvươnlênvũđàiđấutranhvớithựcdânPhápbằngmột
sốcuộcđấutranhcụthểvớinhữnghìnhthứckhácnhau.
Năm19191923,​Phongtràoquốcgiacảilương
​
củabộphậntưsảnvàđịachủlớptrênđãdiễnrabằngviệcvậnđộng
chấnhưngnộihoábàitrừngoạihoá;chốngđộcquyềnthươngcảngSàiGòn;chốngđộcquyềnkhaitháclúagạoởNam
Kỳ;đòithựcdânPhápphảimởrộngcácviệndânbiểuchotưsảnViệtNamthamgia.
Năm1923xuấthiện​ĐảngLậphiến
​
củaBùiQuangChiêuởSàiGòn,tậphợptưsảnvàđịachủlớptrên.Họcũngđưara
mộtsốkhẩuhiệuđòitựdodânchủđểlôikéoquầnchúng.NhưngkhibịthựcdânPhápđànáphoặcnhânnhượngchomột
sốquyềnlợithìhọlạiđivàoconđườngthỏahiệp.
Năm19251926đãdiễnra​Phongtràoyêunướcdânchủcôngkhai
​
củatiểutưsảnthànhthịvàtưsảnlớpdưới.Họlập

ranhiềutổchứcchínhtrịnhư:​ViệtNamNghĩađoàn,PhụcViệt(1925),HưngNam,Thanhniêncaovọng(1926)
​
;thành
lậpnhiềunhàxuấtbảnnhư​Nam
​
​Đồngthưxã
​
(HàNội),​Cườnghọcthưxã
​
(SàiGòn),​Quanhảitùngthư
​
(Huế);ranhiều
báochítiếnbộnhư​Chuôngrạn(LaClochefêlée),Ngườinhàquê(LeNhaque),AnNamtrẻ(LajeuneAnnam)
​
Cónhiều
phongtràođấutranhchínhtrịgâytiếngvangkhálớnnhưđấutranhđòithảPhanBộiChâu(1925),lễtruyđiệuvàđểtang
PhanChâuTrinh,đấutranhđòithảnhàyêunướcNguyễnAnNinh(1926).Cùngvớiphongtràođấutranhchínhtrị,tiểu
tưsảnViệtNamcòntiếnhànhmộtcuộcvậnđộngvănhóatiếnbộ,tuyêntruyềnrộngrãinhữngtưtưởngtựdodânchủ.
Tuynhiên,càngvềsau,cùngsựthayđổicủađiềukiệnlịchsử,phongtràotrênđâyngàycàngbịphânhoámạnh.Cóbộ
phậnđisâuhơnnữavàokhuynhhướngchínhtrịtưsản(nhưNamĐồngthưxã),cóbộphậnchuyểndầnsangquỹđạo
cáchmạngvôsản(tiêubiểulàPhụcViệt,HưngNam).
Năm19271930​Phongtràocáchmạngquốcgiatưsản
​
gắnliềnvớisựrađờivàhoạtđộngcủaViệtNamQuốcdân
Đảng(25121927).CộinguồnĐảngnàylàNamĐồngthưxã,lãnhtụlàNguyễnTháiHọc,PhạmTuấnTài,Nguyễn
KhắcNhuvàPhóĐứcChính.ĐâylàtổchứcchínhtrịtiêubiểunhấtcủakhuynhhướngtưsảnởViệtNam,tậphợpcác
thànhphầntưsản,tiểutưsản,địachủvàcảhạsĩquanViệtNamtrongquânđộiPháp.
Vềtưtưởng,ViệtNamquốcdânĐảngmôphỏngtheochủnghĩaTamDâncủaTônTrungSơn.Vềchínhtrị,ViệtNam
quốcdânĐảngchủtrươngđánhđuổiđếquốc,xóabỏchếđộvuaquan,thànhlậpdânquyền,nhưngchưabaogiờcómột
đườnglốichínhtrịcụthể,rõràng.Vềtổchức,ViệtNamquốcdânĐảngchủtrươngxâydựngcáccấptừTrungươngđến

cơsở,nhưngcũngchưabaogiờcómộthệthốngtổchứcthốngnhất.
Ngày921929,mộtsốđảngviêncủaViệtNamQuốcdânĐảngámsáttêntrùmmộphuBadanh(Bazin)tạiHà
Nội.ThựcdânPhápđiêncuồngkhủngbốphongtràoyêunước.ViệtNamQuốcdânĐảngbịtổnthấtnặngnềnhất.Trong
tìnhthếhếtsứcbịđộng,cáclãnhtụcủaĐảngquyếtđịnhdốctoànbộlựclượngvàomộttrậnchiếnđấucuốicùngvớitư
tưởng“khôngthànhcôngcũngthànhnhân”.
Ngày921930,cuộckhởinghĩaYênBáibùngnổ,trungtâmlàthịxãYênBáivớicuộctiếncôngtrạilínhPháp
củaquânkhởinghĩa.ởmộtsốđịaphươngnhưTháiBình,HảiDương cũngcónhữnghoạtđộngphốihợp.
KhởinghĩaYênBáinổrakhichưacóthờicơ,vìthếnónhanhchóngbịthựcdânPhápdìmtrongbiểnmáu.Cáclãnhtụ
củaViệtNamquốcdânĐảngcùnghàngngànchiếnsĩyêunướcbịbắtvàbịkếtántửhình.Trướckhibướclênđoạnđầu
đàihọhôvangkhẩuhiệu"ViệtNamvạntuế".VaitròcủaViệtNamQuốcdânĐảngtrongphongtràodântộcở
ViệtNamchấmdứtcùngvớisựthấtbạicủakhởinghĩaYênBái.
Nhìnchung,cácphongtràoyêunướctheokhuynhhướngdânchủtưsảnởViệtNamđãdiễnraliêntục,sôinổi,
lôicuốnđôngđảoquầnchúngthamgiavớinhữnghìnhthứcđấutranhphongphú,thểhiệnýthứcdântộc,tinhthầnchống
đếquốccủagiaicấptưsảnViệtNam,nhưngcuốicùngđềuthấtbạivìgiaicấptưsảnViệtNamrấtnhỏyếucảvềkinhtế
vàchínhtrịnênkhôngđủsứcgiươngcaongọncờlãnhđạosựnghiệpgiảiphóngdântộc.
Mặcdùthấtbạinhưngcácphongtràoyêunướctheokhuynhhướngdânchủtưsảnđãgópphầncổvũmạnhmẽtinhthần
yêunướccủanhândânta,bồiđắpthêmchochủnghĩayêunướcViệtNam,đặcbiệtgópphầnthúcđẩynhữngnhàyêu
nước,nhấtlàlớpthanhniêntríthứccókhuynhhướngdânchủtưsảnchọnlựamộtconđườngmới,mộtgiảiphápcứu
nước,giảiphóngdântộctheoxuthếcủathờiđạivànhucầumớicủanhândânViệtNam
 

2.QuátrìnhtìmđườngcứunướcvànhữngquanđiểmcủaHCM
Thực tế thất bại của lớp cha ông đã chỉ ra rằng: sự bất lực của hệ tư tưởng phong kiến và hệ tư tưởng tư sản trước nhiệm                            
vụ lịch sử đặt ra là lãnh đạo toàn dân chống Pháp, giành lại độc lập dân tộc. Cách mạng Việt Nam khủng hoảng về đường                         
lối, tức là thiếu hệ thống lý luận cách mạng tiên tiến của giai cấp công nhân có khả năng dẫn dắt cuộc đấu tranh giải phóng                          
dân tộc Việt Nam thành công. Câu hỏi của "bài toán thế kỷ" đặt ra cho dân tộc ta:​Ai là người lãnh đạo thành công nhiệm                         
vụgiảiphóngdântộcởViệtNam?
​
đếnlúcnàyvẫnchưacólờigiải.
Bối cảnh trên đây, sau này được Hồ Chí Minh nói rõ khi trả lời nhà văn MỹAnna Luy Xtơrông: "​Nhân dân Việt Nam                       

trong đó có ông cụ thân sinh ra tôi, lúc này thường tự hỏi nhau ai sẽ là người giúp mình thoát khỏi ách thống trị của                          
Pháp.NgườinàynghĩlàNhật,ngườikháclạinghĩlàAnh,cóngườilạicholà
​
​Mỹ
​
"​
[2]​
!?
Trướcthấtbạiliêntiếpvềconđườngcứunướccủacácbậctiềnbối,Ngườinhậnxét:
"​Cụ Phan Chu Trinh chỉ yêu cầu người Pháp thực hiện cải lương Điều đó là sai lầm, chẳng khác gì đến xin giặc rủ lòng                        
thương.
Cụ Phan Bội Châu hy vọng Nhật giúp đỡ để đuổi Pháp. Điều đó rất nguy hiểm, chẳng khác gì "đưa hổ cửa trước, rước                        
beocửasau".
Cụ Hoàng Hoa Thám còn thực tế hơn, vì còn trực tiếp đấu tranh chống Pháp. Nhưng theo người ta kể thì Cụ còn mang                        
nặngcốtcáchphongkiến"
Từ những trải nghiệm cuộc sống và với quyết tâm lớn, Hồ Chí Minh đã sớm phát hiện ra mâu thuẫn giữa chế độ đàn áp                         
bóc lột dã man của bọn thực dân ở Việt Nam với cái lý tưởng cao đẹp của nướcPháp  quốc gia đãđề xướng ra lý tưởng                          
cao đẹp và hấp dẫn mọi con người " Tự do  Bình đẳng  Bác ái", muốn biết cái gì bí mật ẩn náu ở "nước Mẹ" xa xôi !                              
Người cho rằng "Muốn đánh hổ thì phải vào hang hổ!". Và chính những nhận thức về bối cảnh đất nước và những tìm                       
hiểu của Hồ Chí Minh về nước Pháp đã thôi thúc Người sang Pháp và các nước khác Đây không phải là hành động ngẫu                        
nhiên,tựphátmàlàsựlựachọn,trăntrở;mộtquyếttâmlớn,nhằmđápứngđòihỏikháchquancủacáchmạngViệtNam.
Quyết định sang phương Tây của Hồ Chí Minh là sự phủ nhận sự tồn tại nhà nước thực dân nửa phong kiến ở Việt Nam.                         
Đó là đòn tiến công đầu tiên của Hồ Chí Minh đối với nhà nước đương thời, mở cửa ra thế giới để đón nhận những nhân                          
tố mới của thời đại, tiếp thu lý luận tiên tiến, tích hợp tinh hoa văn hoá nhân loại để hình thành con đường cứu nước Việt                          
NamthôngquaHànhtrìnhcứunướccủamộtconngườiNguyễnÁiQuốcHồChíMinh.
Ngày 3 tháng 6 năm 1911, Người xuống tàu buôn Pháp Amiran Latusơ Tơrêvin( Amiral Latouche Treville) thuộc Hãng                  
Năm sao đang cập cảng Nhà Rồng gặp thuyền trưởng Maixen (Maisen) và được nhận vào làm phụ bếp trên tàu. Ngày 5                      
tháng 6 năm 1911 tàu Amiran Latusơ Tơrêvin rời bến cảng Nhà Rồng mang theo người thanh niên Việt Nam 21 tuổi với                      
khátvọngcháybỏnglàtìmraconđườngcứunướcViệtNamkhỏiáchthốngtrịthựcdânphongkiến.
Cácquanđiểm

1.Cáchmạnggiảiphóngdântộcmuốnthắnglợiphảđitheoconđườngcủacáchmạngvôsản.
 Đến với chủ nghĩa Mác – Lênin, vận dụng chủ nghĩa Mác – Lênin vào thực tiễnViệt Nam qua các chặng đường                      
gian nan thử thách, Hồ Chí Minh luôn luôn khẳng định một chân lý là:​Muốn cứu nước và giải phóng dân tộc không có                       
conđườngnàokháclàcáchmạngvôsản
​
.
 Từ đầu những năm 20 của thế kỷ XX, Hồ Chí Minh đã chỉ rõ: chủ nghĩa đế quốc là một con đỉa hai vòi, một vòi                           
bám vào chính quốc, một vòi bám vào thuộc địa. Muốn đánh bại chủ nghĩa đế quốc phải đồng thời cắt cả hai cái vòi của                         
nó đi, tức là phải kết hợp cách mạng vô sản ở chính quốc với cách mạng giải phóng dân tộc ở thuộc địa; phải xem cách                          
mạngởthuộcđịanhưlà“mộttrongnhữngcáicánhcủacáchmạngvôsản”,pháttriểnnhịpnhàngvớicáchmạngvôsản.
2.CáchmạnggiảiphóngdântộcmuốnthắnglợiphảidoĐảngcủagiaicấpcôngnhânlãnhđạo.
 Hồ Chí Minh đã sớm khẳng định: muốn sự nghiệp giải phóng dân tộc thành công​“Trước hết phải có đảng cách                     
mệnh Đảngcóvữngcáchmệnhmớithànhcông”
​
(10)
 “Đảng muốn vững thì phải có chủ nghĩa làm cốt Bây giờ học thuyết nhiều, chủ nghĩa nhiều, nhưng chủ nghĩa                     
chânchínhnhất,chắcchắnnhất,cáchmệnhnhấtlàchủnghĩaLênin”​(2)​.
 Hồ Chí Minh đã khẳng định nguyên tắc xây dựng Đảng: Đảng của giai cấp công nhân phải được xây dựng theo                      
cácnguyêntắcĐảngkiểumớicủaLênin.
3.Cáchmạnggiảiphóngdântộclàsựnghiệpđoànkếtcủatoàndân,trêncơsởliênminhcông–nông.
Hồ Chí Minh viết: cách mạng​“là việc chung cả dân chúng chứ không phải việc việc của một hai người”
​
, vì vậy                     
phải đoàn kết toàn dân,​“sĩ, nông, công, thương đều nhất trí chống lại cường quyền”
​
. Trong sự tập hợp rộng rãi đó, Người                      
khẳngđịnhcáicốtcủanólàcông–nông,​“côngnônglàngườichủcáchmệnh côngnônglàgốccáchmệnh”
​
(11)​.
 Trong cách mạng giải phóng dân tộc, Hồ Chí Minh chủ trương cần vận động, tập hợp rộng rãi các tầng lớp nhân                       

dân Việt Nam đang mất nước, đang bị làm nô lệ trong một​Mặt trận dân tộc thống nhất
​
rộng rãi nhằm huy động sức mạnh                       
củatoàndântộc,đấutranhgiànhđộclập,tựdo.
Đảngcầncócácchủtrương,chínhsáchtranhthủvậnđộngcáctầnglớpnhândânvìmụctiêuchung.​Trongsáchlược
vắntắt
​
,Ngườiviết:“Đảngphảihếtsứcliênlạcvớitiểutưsản,tríthức,trungnông,Thanhniên,TânViệt đểkéohọđi
vàophevôsảngiaicấp.Cònđốivớiphúnông,​trung,tiểu
​
địachủvàtưbảnAnNammàchưarõmặtphảncáchmạngthì
phảilợidụng,ítlâumớilàmchohọđứngtậptrung ​(12)
 Trong khi chủ trương đoàn kết, tập hợp rộng rãi các lực lượng dân tộc chống đế quốc, Hồ Chí Minh vẫn nhắc                       
nhở phải quán triệt quan điểm giai cấp: “công nông là gốc cách mệnh; còn học trò, nhà buôn nhỏ, điền chủ nhỏ cũng bị tư                         
bản áp bức, song không cực khổ bằng công nông; 3 hạng ấy chỉ là bầu bạn cách mệnh của công nông thôi”​(13)​. Và trong                        
khi liên lạc với các giai cấp, phải rất cẩn thận, không khi nào nhượng một chút lợi ích gì của công nông mà đi vào đường                          
thỏahiệp”​(14)​.
4. Cách mạng giải phóng dân tộc cần được tiến hành chủ động, sáng tạo và có khả năng giành thắng lợi                     
trướccáchmạngvôsảnởchínhquốc.
 Đầu thế kỷ XX, trong phong trào Cộng sản quốc tế đã từng tồn tại quan điểm xem thắng lợi của cách mạng                       
thuộc địa phụ thuộc trực tiếp vào thắng lợi của cách mạng vô sản ở chính quốc. Quan điểm này vô hình trung đã làm giảm                         
tính chủ động, sáng tạo của các phong trào cách mạng ở thuộc địa. Phát biểu tại Đại hội V Quốc tế cộng sản (tháng                        
61924), Hồ Chí Minh đã phân tích:​“Vận mệnh của giai cấp vô sản thế giới và đặc biệt là vận mệnh của giai cấp vô sản                         
ở các nước đi xâm lược thuộc địa gắn chặt với vận mệnh của giai cấp bị áp bức ở các thuộc địa”
​
(15)​;​“nọc độc và sức                         
sống của con rắn độc tư bản chủ nghĩa đang tập trung ở các thuộc địa”
​
(16)​, nếu khinh thường cách mạng ở thuộc địa tức                        
là​“muốnđánhchếtrắnđằnđuôi”

​
(6)​.
 Vận dụng công thức của Mác:​“Sự giải phóng của giai cấp công nhân phải là sự nghiệp của bản thân giai cấp                      
công nhân”,
​
Hồ Chí Minh đã đi tới luận điểm:​“Công cuộc giải phóng anh em (tức nhân dân thuộc địa) chỉ có thể thực                      
hiệnđượcbằngsựnỗlựccủabảnthânanhem”
​
(
​
6).
 Do nhận thức được thuộc địa là một khâu yếu trong hệ thống của chủ nghĩa đế quốc và do đánh giá đúng đắn sức                         
mạnh của chủ nghĩa yêu nước và tinh thần dân tộc, năm 1924, Hồ Chí Minh cho rằng:​Cách mạng thuộc địa không những                      
khôngphụthuộcvàocáchmạngvôsảnởchínhquốcmàcóthểgiànhthắnglợitrước
​
.
 Khẳng định vị trí và vai trò của cách mạng giải phóng thuộc địa trong mối quan hệ với cách mạng chính quốc,                       
Hồ Chí Minh cho rằng: “trong khi thủ tiêu một trong những điều kiện tồn tại của chủ nghĩa tư bản là chủ nghĩa đế quốc,                         
họcóthểgiúpđỡnhữngngườianhemmìnhởphươngTâytrongnhiệmvụgiảiphónghoàntoàn”​(17)​.
Những luận điểm trên đây là sự phát triển sáng tạo chủ nghĩa Mác – Lênin trong thời đại đế quốc chủ nghĩa của                       
Hồ Chí Minh. Nó có giá trị lý luận và thực tiễn rất to lớn và đã được thắng lợi của cách mạng giải phóng dân tộc Việt                           
Namcũngnhưtrênthếgiớichứngminhlàhoàntoànđúngđắn.

5. Cách mạng giải phóng dân tộc phải được thực hiện bằng con đường bạo lực, kết hợp lực lượng chính trị                     
củaquầnchúngvớilựclượngvũtrangtrongnhândân.
Ngay từ đầu năm 1924, trong Báo cáo về​Bắc kỳ, Trung kỳ, Nam kỳ
​
, Hồ Chí Minh đã đề cập khả năng một cuộc                       
khởi nghĩa vũ trang ở Đông Dương. Theo Người, cuộc khởi nghĩa vũ trang đó: phải có tính chất một cuộc khởi nghĩa quần                       
chúng chứ không phải một cuộc nổi loạn Luận điểm trên đây của Hồ Chí Minh bắt nguồn từ sự phân tích vai trò của                        

quần chúng nhân dân, bản chất phản động của chính quyền thực dân Pháp và bài học kinh nghiệm của dân tộc Việt Nam,                       
củacáchmạngNga,từsựthấtbạicủacácphongtràoyêunướcđầuthếkỷXX.
 Tháng 5 – 1941, Hội nghị Trung ương 8 do Người chủ trì đã đưa ra nhận định: Cuộc cách mạng Đông Dương                       
kết liễu bằng một cuộc khởi nghĩa vũ trang, mở đầu có thể là bằng một cuộc khởi nghĩa từng phần trong từng địa                       
phương màmởđườngchomộtcuộctổngkhởinghĩatolớn.
 Để chuẩn bị tiến tới khởi nghĩa vũ trang, Hồ Chí Minh cùng với Trung ương Đảng chỉ đạo xây dựng căn cứ địa,                        
đào tạo, huấn luyện cán bộ, xây dựng các tổ chức chính trị của quần chúng, lập ra các đội du kích vũ trang, chủ động đón                          
thời cơ, chớp thời cơ, phát động Tổng khởi nghĩa Tháng Tám và chỉ trong vòng 10 ngày đã giành được chính quyền trong                       
cảnước.
Tóm lại, Hồ Chí Minh đã vận dụng sáng tạo và phát triển học thuyết của Lênin về cách mạng thuộc địa thành một                       
hệ thống luận điểm mới mẻ, ság tạo, bao gồm cả đường lối chiến lược, sách lược và phương pháp tiến hành cách mạng                       
giảiphóngdântộcởthuộcđịa.
Thắng lợi của cách mạng Tháng Tám và hai cuộc kháng chiến chống thực dân Pháp và đế quốc Mỹ, những thành                     
tựu to lớn và rất quan trọng của sự nghiệp đổi mới ở nước ta đã chứng minh tính khoa học đúng đắn, tính cách mạng sáng                          
tạocủatưtưởngHồChíMinhvềconđườngcáchmạnggiảiphóngdântộc,giảiphónggiaicấp,giảiphóngconngười.
3.Tínhđộclập,tựchủvàsangtạo
1.Khôngcógìquýhơnđộclập,tựdo.
 Dân tộc là sản phẩm của quá trình phát triển lâu dài lịch sử. Từ những hình thức cộng đồng​thị tộc, bộ tộc, bộ                        
lạc
​
đầu tiên đã hình thành nên các cộng đồng dân tộc, các quốc gia dân tộc. Khi chủ nghĩa tư bản chuyển từ giai đoạn tự                         
do cạnh tranh sang giai đoạn đế quốc chủ nghĩa, các nước đế quốc thi hành chính sách vũ trang xâm lược, cướp bóc, nô                        
dịch các dân tộc nhược tiểu, vấn đề dân tộc trở nên gay gắt, từ đó xuất hiện​vấn đề dân tộc thuộc địa; độc lập, tự do của                           
cácdântộc
​
trởthànhvấnđềthờiđại.
 Nội dung cốt lõi của tư tưởng Hồ Chí Minh về vấn đề dân tộc là​độc lập, tự do là quyền thiêng liêng, bất khả                         
xâmphạmcủatấtcảcácdântộc
​
.

Thấm đượm tinh thần yêu nước truyền thống Việt Nam, trong tư tưởng Hồ Chí Minh cái quý nhất trên đời là độc                      
lập của Tổ quốc, tự do của nhân dân. Hồ Chí Minh nói:​“Cái mà tôi cần nhất trên đời là: Đồng bào tôi được tự do, Tổ                          
quốc tôi được độc lập
​
”​(1)​. Trên đường tiếp cận chân lý cứu nước, Hồ Chí Minh đã tìm hiểu​Tuyên ngôn độc lập                     
1776
​
của nước Mỹ​, Tuyên ngôn nhân quyền và dân quyền 1791
​
của cách mạng Pháp, Người hiểu rõ chân lý bất di bất                     
dịch về quyền cơ bản của các dân tộc:​Tất cả các dân tộc trên thế giới đều sinh ra bình đẳng, dân tộc nào cũng có                         
quyềnsốngquyềnsungsướngvàquyềntựdo
​
.
 Năm 1919, vận dụng nguyên tắc dân tộc tự quyết thiêng liêng đã được các đồng minh thắng trận trong chiến                     
tranh thế giới thứ nhất thừa nhận, thay mặt cho những người Việt Nam yêu nước, Người gửi đến Hội nghị hòa bình                      
Vécxây một bản yêu sách 8 điểm đòi các quyền tự do, dân chủ cho nhân dân Việt Nam. Bản yêu sách đã không được dư                         
luận chú ý đến. Người rút ra bài học:​“Muốn được giải phóng, các dân tộc chỉ có thể trông cậy vào mình, trông cậy vào                        
lựclượngcủabảnthânmình”
​
(2)​.
 Trong Chánh cương vắn tắt cũng như trong Lời kêu gọi sau khi thành lập Đảng, Hồ Chí Minh đã xác định mục                       
tiêuchínhtrịcủaĐảnglà:
“a.ĐánhđổđếquốcchủnghĩaPhápvàbọnphongkiến
b.LàmchonướcNamđượchoànthànhđộclập”
​
(3)
 Đầu năm 1941, Hồ Chí Minh về nước, chủ trì Hội nghị Trung ương 8 của Đảng, viết thư Kính cáo đồng bào, chỉ                        
rõ:​“Trong lúc này quyền lợi dân tộc giải phóng cao hơn hết thảy”
​

(
​
4). Hồ Chí Minh đã đúc kết ý chí đấu tranh cho độc                        
lập, tự do của nhân dân ta trong một câu nói bất hủ:​“Dù có phải đối cháy cả dãy Trường Sơn cũng phải quyết giành cho                         
đượcđộclập!”
​

 Cách mạng Tháng Tám thành công, người thay mặt Chính phủ lâm thời đọc bản Tuyên ngôn độc lập, long trọng                     
khẳng định trước quốc dân đồng bào và thế giới:​“Nước Việt Nam có quyền hưởng tự do độc lập, và sự thật đã thành một                        
nước tự do độc lập. Toàn thể dân tộc Việt Nam quyết đem tất cả tinh thần và lực lượng, tính mạng và của cải để giữ vững                           
quyềntựdo,độclậpấy”
​
(4)
​
.
 Kháng chiến toàn quốc bùng nổ, thể hiện quyết tâm bảo vệ độc lập và chủ quyền dân tộc, Người ra lời kêu gọi                        
toàn quốc kháng chiến:​“ thà hy sinh tất cả, chứ nhất định không chịu mất nước, nhất định không chịu làm nô                     
lệ”
​
(2)​.
 Khi đế quốc Mỹ điên cuồng tiến hành chiến tranh cục bộ ở miền Nam, mở rộng chiến tranh miền Bắc, Chủ tịch                       
HồChíMinhđãkhẳngđịnhmộtchânlýbấthủ,cógiátrịchomọithờiđại:​“Khôngcógìquýhơnđộclập,tựdo”
​
.
“Khôngcógìquýhơnđộclập,tựdo”
​
khôngchỉlàtưtưởngmàcònlàlẽsống,làhọcthuyếtcáchmạngcủaHồChíMinh.
Vìthế,Ngườikhôngchỉđượctônvinhlà​“anhhùnggiảiphóngdântộc”
​
củaViệtNammàcònđượcthừanhận

là​“NgườikhởixướngcuộcđấutranhgiảiphóngcủacácdântộcthuộcđịatrongthếkỷXX”
​
.
2. Kết hợp nhuần nhuyển dân tộc với giai cấp, độc lập dân tộc và chủ nghĩa xã hội, chủ nghĩa yêu nước và                       
chủnghĩaquốctế.
 Trong tư tưởng Hồ Chí Minh, vấn đề dân tộc và giải phóng dân tộc cần được tiến hành dưới ánh sáng của chủ                        
nghĩa Mác – Lênin, giành độc lập dân tộc để tiến lên xây dựng chủ nghĩa xã hội. Đây là một vấn đề lý luận quan trọng, có                           
ý nghĩa thực tiễn to lớn trong thời đại cách mạng vô sản của chủ nghĩa Mác – Lênin. Theo Người, chỉ đứng trên lập                        
trườngcủagiaicấpvôsảnvàcáchmạngvôsảnmớigiảiquyếtđượcđúngđắnvấnđềdântộc.
 Ra đi tìm đường cứu nước, đến với chủ nghĩa Mác – Lênin, Hồ Chí Minh tìm thấy con đường giải phóng cho                       
dân tộc mình theo con đường của cách mạng vô sản. Người viết rằng:​“Sự nghiệp của người bản xứ gắn mật thiết với sự                       
nghiệp của vô sản toàn thế giới; mỗi khi chủ nghĩa cộng sản giành được chút ít thắng lợi trong một nước nào đó, thì đó                         
cànglàthắnglợicảchongườiAnNam”
​
(5)​.
 Hồ Chí Minh đã đấu tranh, phê phán quan điểm sai trái của một số đảng cộng sản châu Âu trong cách nhìn nhận,                        
đánh giá về vai trò, vị trí cũng như tương lai của cách mạng thuộc địa. Người đưa ra dư luận điểm: các dân tộc thuộc địa                          
phải dựa vào sức của chính mình, đồng thời biết tranh thủ sự đoàn kết, ủng hộ của giai cấp vô sản và nhân dân lao động                          
thế giới để trước hết phải đấu tranh giành lại độc lập cho dân tộc, rồi từ thắng lợi của cách mạng giải phóng dân tộc tiến                          
lênlàmcáchmạngxãhộichủnghĩavàđónggópthiếtthựcvàosựnghiệpcáchmạngvôsảnthếgiới.
MốiquanhệgiữadântộcvàgiaicấptrongtưtưởngHồChíMinhđượcthểhiệnởnhữngluậnđiểmsauđây:
+Chủnghĩayêunướcvàtinhthầndântộclàmộtđộnglựclớncủađấtnước.
Năm 1924, từ sự phân tích đặc điểm giai cấp, dân tộc ở các nước phương Đông, Hồ Chí Minh khẳng định: Đối                      
với các dân tộc thuộc địa ở phương Đông:​“Chủ nghĩa dân tộc là động lực lớn của đất nước”
​
(6)​;​“Người ta sẽ không thể                      
làm gì được cho người An Nam nếu không dựa trên các động lực vĩ đại, và duy nhất của đời sống xã hội của họ”
​
(7)​.                         
Nguyễn Ái Quốc kiến nghị về​Cương lĩnh

​
hành động của Quốc tế Cộng sản: “Phát động chủ nghĩa dân tộc bản xứ nhân                     
danh Quốc tế Cộng sản Khi chủ nghĩa dân tộc của họ thắng lợi, nhất định chủ nghĩa dân tộc ấy sẽ biến thành chủ nghĩa                         
quốctế”​(8)​.
+Độclậpdântộcgắnliềnvớichủnghĩaxãhội.
Ngay từ khi gặp được​Luận cương
​
​của Lênin về các vấn đề dân tộc và thuộc địa
​
, ở Hồ Chí Minh đã có sự gắn bó                        
thống nhất giữa dân tộc và giai cấp, dân tộc và quốc tế, độc lập dân tộc và chủ nghĩa xã hội. Trong bài​Cuộc kháng                        
chiến
​
viết đầu những năm 20 của thế kỷ XX, nói về giải phóng dân tộc và giải phóng giai cấp, Hồ Chí Minh đã khẳng                        
định:“Cảhaicuộcgiảiphóngnàychỉcóthểlàsựnghiệpcủachủnghĩacộngsảnvàcủacáchmạngthếgiới”​(4)​.
Năm1930,trongChánhcươngvắntắt,Sáchlượcvắntắt,HồChíMinhxácđịnhcáchmạngViệtNamtrảiquahaigiai
đoạn:làmtưsảndânquyềncáchmạngvàthổđịacáchmạng(tứccáchmạngdântộc–dânchủ)đểđitớixãhộicộngsản
(tứccáchmạngxãhộichủnghĩa).
Đến năm 1960, Người khẳng định lại rõ hơn: “ chỉ có chủ nghĩa xã hội, chủ nghĩa cộng sản mới giải phóng                      
đượccácdântộcbịápbứcvànhữngngườilaođộngtrêntoànthếgiớikhỏiáchnôlệ”​(5)​.
Tư tưởng Hồ Chí Minh về sự gắn bó thống nhất giữa độc lập dân tộc và chủ nghĩa xã hội vừa phản ánh quy luật                         
khách quan của sự nghiệp giải phóng dân tộc trong thời đại cách mạng vô sản, vừa phản ánh mối quan hệ khăng khít giữa                        
mụctiêugiảiphóngdântộcvớimụctiêugiảiphónggiaicấp.
+Độclậpchodântộcmìnhđồgthờiđộclậpchotấtcảcácdântộc.
Hồ Chí Minh đã khẳng định quyền tự do, độc lập là quyền bất khả xâm phạm của các dân tộc​, “dân tộc nào cũng                        
có quyền sống, quyền sung sướng và quyền tự do”
​
. Là một chiến sĩ quốc tế chân chính, Hồ Chí Minh không chỉ đấu                       
tranh cho độc lập của dân tộc mình mà còn đấu tranh cho độc lập của tất cả các dân tộc bị áp bức. Ở Hồ Chí Minh, chủ                            
nghĩayêunướcchânchínhluônluônthốngnhấtvớichủnghĩaquốctếtrongsáng.

Ngay từ năm 1941, trên đất Anh, Người nói:​“Chúng ta phải tranh đấu cho tự do, độc lập của các dân tộc khác                      
như là tranh đấu cho dân tộc ta vậy”
​
. Người đã nhiệt liệt ủng hộ cuộc kháng chiến chống Nhật của nhân dân Trung Quốc                        
cuộc kháng chiến chống Pháp của nhân dân Lào và Campuchia, đề ra khẩu hiệu​“Giúp bạn là tự giúp mình”
​
, và chủ                     
trươngphảibằngthắnglợicủacáchmạngmỗinướcmàđónggópvàothắnglợichungcủacáchmạngthếgiới.
+Giànhđộclậpdântộc,xâydựngchủnghĩaxãhộivìhạnhphúccủaconngười.
Xuất phát từ chủ nghĩa yêu nước, từ thương nước, thương nòi, Hồ Chí Minh luôn luôn gắn liền mục tiêu giải                     
phóngdântộcvớiviệcmanglạihạnhphúcchonhândân.
Người lựa chọn con đường giải phóng dân tộc trên lập trường vô sản chính vì cách mạng vô sản không chỉ giải                      
phóng giai cấp công nhân mà còn giải phóng mọi giai cấp và tầng lớp khác thoát khỏi sự áp bức, bóc lột giai cấp. Người                         
nói: giành độc lập rồi phải xây dựng chủ nghĩa xã hội vì chủ nghĩa xã hội​“làm cho dân giàu, nước mạnh”
​
, ​“làm cho                      
mọingườiđượcănno,mặcấm,sungsướng,tựdo”
​
.
Quan điểm giải phóng con người của Hồ Chí Minh được nâng lên, trở thành tâm điểm của hoạt động cách mạng                     
của Người. Khi chưa giành được độc lập, Người thể hiện ý chí độc lập bằng câu nói​“dù phải đốt cháy cả dãy Trường                       
Sơn cũng quyết giành cho được tự do, độc lập”
​
. Nhưng sau đó Người nói:​“Nếu nước độc lập mà dân khôn được hưởng                      
hạnh phúc, tự do, thì độc lập cũng chẳng có nghĩa lý gì”
​
(9)​. Do đó theo tư tưởng Hồ Chí Minh, giải phóng dân tộc phải                         
gắn liền với giải phóng giai cấp, giải phóng con người. Hồ Chí minh viết: “Tôi chỉ có một sự ham muốn, ham muốn tột                        
bậc, đồngbàoaicũngcócơmăn,áomặc,aicũngđượchọchành”​(2)​.
Như vậy, tư tưởng giải phóng dân tộc, giải phóng giai cấp, giải phóng con người luôn luôn gắn chặt, hòa quyện                     

vớinhautrongttưtưởngHồChíminh.


















 
CHƯƠNG2

Nộidung
1930–1935
Cương lĩnh chính trị & Luận     
cươngchínhtrị
1936–1939
HộinghịTW(7/1936)
1939–1945
HộinghịTW6,7,8

Phương
hướng
chiếnlược

Cáchmạngtưsảndânquyền
Vẫn nhất quán làm tư sản     
dân quyền và thổ địa cách     
mạng để tiến lên chủ nghĩa     
xãhội
Cách mạng giải phóng   
dântộc
Nhiệmvụ

Đánh đổ đế quốc được tiến     
hành song song với đánh đổ     
phongkiến.

Chống phát xít, chống chiến    
tranh Đế quốc, chống phản    
động thuộc địa, tay sai, đòi     
tự do, dân chủ, dân sinh,     
cơmáovàhòabình.
Đặt nhiệm vụ giải phóng    
dântộclênhàngđầu
Kẻ thù 
trướcmắt
Phong kiến và chủ nghĩa đế     
quốc.
Chủ nghĩa phát xít, phản    
độngvàtaysai

Bọn đế quốc và bọn tay     
saiphảnbộidântộC
Lực lượng 
cách
mạng
Côngnhânvànôngdân
Toàn dân tộc VN trừ bọn     
phảnđộng,taysai
Mọi người dân VN yêu    
nước
Phương
pháp cách 
mạng

Võ trang bạo động giành    
chínhquyền

Đấu tranh công khai và nửa     
công khai, hợp pháp và nửa     
hợppháp

Phát triển lực lượng   
chính trị và phong trào    
đấu tranh vũ trang của    
quầnchúng

Đoàn kết 
quốctế

Đoàn kết vs phong trào CM ở      

các nước thuộc địa và nửa     
thuộcđịa.

Đoàn kết chặt chẽ với giai     
cấp Công nhân và Đảng CS     
Pháp.

Liên minh chặt chẽ với    
cách mạng vô sản trên    
thế giới, đặc biệt là cách     
mạngPháp.
Vai trò 
củaĐảng

Có đường lối chính trị đúng     
đắn, kỷ luật tập trung, mật     
thiết liên hệ với quần chúng,     
từngtrảimàtrưởngthành
Giải quyết đúng đắn mối    
quan hệ giữa 2 nhiệm vụ     
dântộcvàdânchủ

Đường lối CM đúng đắn,    
đoàn kết thống nhất,   
nắm thời cơ, chỉ đạo kiên     
quyết,khônkhéo
Tác động 
đến phong 
trào CM 
thời kì 

nàY
Một số cuộc đấu tranh của CN      
và nông dân nổ ra. Đỉnh cao là       
PhongtràoXôViếtNghệTĩnh

Khắc phục được những hạn    
chế của luận cương chính    
trị tháng 10/1930 ​ đẩy    
mạnh phong trào CM   
chuẩn bị cho cuộc tổng khởi     
nghĩa8/1945
 Cao trào kháng Nhật    
cứu nước, đẩy mạnh   
khởinghĩatừngphần.
Tổngkhởinghĩa81945



1930–1935:
Luậncươngchínhtrịcónhữngđónggópquantrọngvềđườnglốivàsáchlượcchocáchmạng.Mặcdùcónhiều
điểmcụthểvàrõrànghơnCươnglĩnh,songsovớicươnglĩnhnóvẫncònmộtsốhạnchế:
 +Xácđịnhkhôngđúngmâuthuẫnchủyếucủaxãhộithuộcđịavìvậykhôngđặtnhiệmvụgiảiphóngdântộclên
hàngđầu.
+Quánhấnmạnhvaitròcủacôngnhânkhôngnghĩđếnvaitrò,khảnăngcáchmạngcủacácgiaicấptầnglớp
khácvàvấnđềđạiđoànkếtdântộcđểchốngPháp.
1936–1939:
Đảngbướcđầuđiềuchỉnhnhậnthứcvềgiảiquyếtquanhệgiữahainhiệmvụchiếnlượcdântộc,dânchủ.​Đâylà
bướctiếnquantrọngtrongnhậnthứctưduycủaĐảng.
1939–1945:
+Qua3HộinghịVI,VII,VIIIcủaBCHTWphảnánhsựlãnhđạosángsuốt,nhạybéncủaĐảng,đápứngnguyện

vọngcủatoànthểnhândân.
+ĐánhdấusựtrưởngthànhvượtbậccủaĐảngvềnghệthuậthoạchđịnhđườnglốichínhtrị.
+Đâylàsựkhẳngđịnh,kếthừa,pháttriểnlênmộtbướcmớitưtưởngHồChíMinhvềconđườnggiảiphóngdân
tộc.
+SựđiềuchỉnhchiếnlượccáchmạngđúngđắncủaĐảngcóýnghĩaquyếtđịnhchiềuhướngvậnđộngcủaphong
tràodântộc,trựctiếpquyếtđịnhthắnglợicủacáchmạngthángTám.
=>CóthểkhẳngđịnhrằngĐườnglốiđấutranhgiànhchínhquyềncủaĐảngCộngSảnViệtNamgiaiđoạn1930–1945
làsángtạo,phùhợpvàđápứngnhucầukháchquancủaxãhộiViệtNam.
 

Câu3:NộidungvàđịnhhướngCNHHĐHgắnvớipháttriểnkinhtếtrithức.
a.Nộidung
ĐạihộiXcủaĐảngchỉrõ:"Chúngtacầntranhthủcáccơhộithuậnlợidobốicảnhquốctếtạoravàtiềmnăng,lợithế
củanướctađểrútngắnquátrìnhcôngnghiệphóa,hiệnđạihóađấtnướctheođịnhhướngxãhộichủnghĩagắnvớiphát
triểnkinhtếtrithức.Phảicoikinhtếtrithứclàyếutốquantrọngcủanền
kinhtếvàcôngnghiệphóa,hiệnđạihóa".
Nộidungcơbảncủaquátrìnhnàylà:
Pháttriểnmạnhcácngànhvàsảnphẩmkinhtếcógiátrịgiatăngcaodựanhiềuvàotrithức,kếthợpsửdụngnguồnvốn
trithứccủaconngườiViệtNamvớitrithứcmớinhấtcủanhânloại.
Coitrọngcảsốlượngvàchấtlượngtăngtrưởngkinhtếtrongmỗibướcpháttriểncủađấtnước,ởtừngvùng,từngđịa
phương,từngdựánkinhtếxãhội.
Xâydựngcơcấukinhtếhiệnđạivàhợplýtheongành,lĩnhvựcvàlãnhthổ.
Giảmchiphítrunggian,nângcaonăngxuấtlaođộngcủatấtcảcácngành,lĩnhvực,nhấtlàcácngành,lĩnhvựccósức
cạnhtranhcao.
b.Địnhhướngpháttriểncácngànhvàlĩnhvựckinhtếtrongquátrìnhđẩymạnhcôngnghiệphóa,hiệnđạihóa
gắnvớipháttriểnkinhtếtrithức
Đẩymạnhcôngnghiệphóa,hiệnđạihóanôngnghiệp,nôngthôn,giảiquyếtđồngbộcácvấnđềnôngnghiệp,nông
thôn,nôngdân​.
Mộtlà,vềcôngnghiệphóa,hiệnđạihóanôngnghiệp,nôngthôn:Chuyểndịchmạnhcơcấunôngnghiệpvàkinh
tếnôngthôntheohướngtạoragiátrịgiatăngngàycàngcao,gắnvớicôngnghiệpchếbiếnvàthịtrường;Đẩynhanhtiến

bộkhoahọckỹthuậtvàcôngnghệsinhhọcvàosảnxuất,nângcaonăngsuất,chấtlượngvàsứccạnhtranhcủanôngsản
hànghóa,phùhợpđặcđiểmtừngvùngvàtừngđịaphương;tăngnhanhtỷtrọnggiátrịsảnphẩmvàlaođộngcácngành
côngnghiệpvàdịchvụ;giảmdầntỷtrọngsảnphẩmvàlaođộngnôngnghiệp.
Hailà,vềquihoạchvàpháttriểnnôngthôn:Khẩntrươngxâydựngcácquihoạchpháttriểnnôngthôn,thựchiện
chươngtrìnhnôngthônmới;hìnhthànhcáckhudâncưđôthịvớikếtcấukinhtếxãhộiđồngbộ;pháthuydânchủở
nôngthônđiđôivớixâydựngnếpsốngvănhóa,nângcaotrìnhđộdântrí,bảo​ ​đảmanninh,trậttự,antoànxãhội.
Balà,vềgiảiquyếtlaođộng,việclàmởnôngthôn:Chútrọngdạynghề,giảiquyếtviệclàmchonôngdân.
Chuyểndịchcơcấulaođộngởnôngthôntheohướnggiảmnhanhtỷtrọnglaođộnglàmnôngnghiệp,tăngtỷtrọnglao
độnglàmcôngnghiệpvàdịchvụ.Tạođiềukiệnđểlaođộngnôngthôncóviệclàmtrongvàngoàikhuvựcnôngthôn,kể
cảđilaođộngnướcngoài;đầutưmạnhhơnchocácchươngtrìnhxóađói,giảmnghèo.
Pháttriểnnhanhhơncôngnghiệp,xâydựngvàdịchvụ
Mộtlà,đốivớicôngnghiệpvàxâydựng:Khuyếnkhíchpháttriểncôngnghiệpcôngnghệcao,côngnghiệpchế
tác,côngnghiệpphầnmềmvàcôngnghiệpbổtrợcólợithếcạnhtranh,tạonhiềusảnphẩmxuấtkhẩuvàthuhútnhiềulao
động;pháttriểnmộtsốkhukinhtếmởvàđặckhukinhtế;nângcaohiệuquảcủacáckhucôngnghiệpvàkhuchếxuất;
Tíchcựcthuhútvốntrongvàngoàinướcđểthựchiệncácdựánquantrọng.Hạnchếxuấtkhẩutàinguyênthô.Cóchính
sáchthuhútchuyêngiagiỏiởnướcngoài;Xâydựngđồngbộkếtcấuhạtầngkỹthuậtkinhtếxãhội.Pháttriểncông
nghiệpnănglượnggắnvớicôngnghệtiếtkiệmnănglượng.Tăngnhanhnănglựcvàhiệnđạihóabưuchính​ ​viễnthông.
Hailà,đốivớidịchvụ:Tạobướcpháttriểnvượtbậccủacácngànhdịchvụ,nhấtlànhữngngànhcóchấtlượng
cao,tiềmnănglớnvàcósứccạnhtranh;mởrộngvànângcaocácngànhdịchvụtruyềnthốngnhưvậntải,thương
mại,ngânhàng,bưuchínhviễnthông,dulịch.Pháttriểnmạnhcácdịchvụphụcvụsảnxuấtnông,lâm,ngưnghiệp;phục
vụđờisốngkhuvựcnôngthôn;đổimớicơchếquảnlývàphươngthứccungứngcácdịchvụcôngcộng.
Pháttriểnkinhtếvùng
Mộtlà,cócơchếchínhsáchphùhợpđểcácvùngtrongcảnướcpháttriểnnhanhhơntrêncơsởpháthuylợithế
sosánhcủatừngvùng,đồngthờitạorasựliênkếtgiữacácvùng,khắcphụctìnhtrạngchiacắtkhépkíntheođịagiới
hànhchính.
Hailà,xâydựngbavùngkinhtếtrọngđiểmởmiềnBắc,miềnTrungvàmiềnNamđểtạođônglựcpháttriểnvà
sựlantỏađếncácvùngkhác,cóchínhsáchtrợgiúpnhiềuhơnvềnguồnlựcđểpháttriểncácvùngkhókhăn.
Pháttriểnkinhtếbiển
Xâydựngvàthựchiệnchiếnlượcpháttriểnkinhtếbiển(hệthốngcảngbiểnvàvậntảibiển,côngnghiệpđóng
tàubiển,khaithácvàchếbiếndầukhí,khaithácvàchếbiếnhảisản,pháttriểndulịch, ).Sớmđưanướctatrởthành

quốcgiamạnhvềkinhtếbiểntrongkhuvực,gắnvớibảođảmquốcphòng–anninhvàhợptácquốctế.
Chuyểndịchcơcấulaođộngvàcơcấucôngnghệ
Mộtlà,pháttriểnnguồnnhânlựccócơcấuđồngbộvàchấtlượngcao;giảmtỷlệlaođộngtrongkhuvựcnông
nghiệp,đếnnăm2010còndưới50%lựclượnglaođộngxãhội.
Hailà,lựachọnvàđingayvàocôngnghệhiệnđạiởmộtsốngànhvàlĩnhvựcthenchốt.Chútrongpháttriển
côngnghệcaođểtạođộtphávàcôngnghệsửdụngnhiềulaođộngđểgiảiquyếtviệclàm.
Balà,kếthợpchặtchẽgiữahoạtđộngkhoahọcvàcôngnghệvớigiáodụcvàđàotạo.Thựchiệnchínhsáchtrọng
dụngnhântài.
Bốnlà,đổimớicơchếquảnlýkhoahọcvàcôngnghệ,đặcbiệtlàcơchếtàichính.
Bảovệ,sửdụnghiệuquảtàinguyênquốcgia,cảithiệnmôitrườngtựnhiên
Mộtlà,tăngcườngquảnlýtàinguyênquốcgia.Quantâmđầutưvàolĩnhvựcmôitrường,khắcphụctìnhtrạng
xưốngcấpmôitrường.Ngănchặncáchànhvihủyhoạivàgâyônhiễmmôitrường;thựchiệnnguyêntắcngườigâyô
nhiễmphảixửlýônhiễmhoặcchitrảchoviệcxửlýônhiễm.
Hailà,từngbướchiệnđạihóacôngtácnghiêncứu,dựbáokhítượngthủyvăn,chủđộngphòngchốngthiêntai,
tìmkiếm,cứunạn.
Balà,xửlýtốtmốiquanhệgiữatăngdânsố,pháttriểnkinhtếvàđôthịhóavớibảovệmôitrường,bảođảmphát
triểnbềnvững.
Bốnlà,mởrộnghợptácquốctếvềbảovệmôitrườngvàquảnlýtàinguyênthiênnhiên,chútrọnglĩnhvựcquản
lý,khaithácvàsửdụngtàinguyênnước.
 
​Địnhhướngpháttriểncácngànhvàlĩnhvựckinhtếtrongquátrìnhđẩymạnhcôngnghiệphóa,hiệnđạihóagắn
vớipháttriểnkinhtếtrithức
Mộtlà​,đẩymạnhcôngnghiệphóa,hiệnđạihóanôngnghiệpnôngthôngiảiquyếtđồngbộcácvấnđềnôngnghiệp,
nôngthôn,nôngdân.
+Vềcôngnghiệphóa,hiệnđạihóanôngnghiệp.
Vấnđềnôngnghiệp,nôngthônvànôngdânlàmộtvấnđềlớncủaquátrìnhcôngnghiệphóađốivớitấtcảcácnướctiến
hànhcôngnghiệphóatrênthếgiới,bởivìcôngnghiệphóalàquátrìnhthuhẹpkhuvựcnôngnghiệp,nôngthônvàgia
tăngkhuvựccôngnghiệp,xâydựngdịchvụvàđôthị.Nôngnghiệplànơicungcấplươngthực,nguyênliệuvàlaođộng
chocôngnghiệpvàthànhthị,làthịtrườngrộnglớncủacôngnghiệpvàdịchvụ.Nôngthônchiếmđasốdâncưởthời
điểmkhibắtđầucôngnghiệphóa.Vìvậy,quantâmđếnnôngnghiệp,nôngdânvànôngthônlàmộtvấnđềcótầmquan

trọnghàngđầucủaquátrìnhcôngnghiệphóa.Ởnướcta,trongnhữngnămqua,vấnđềcôngnghiệphóa,hiệnđạihóa
nôngnghiệpvànôngthônđượcđặtởvịtríquantrọng.Trongnhữngnămtới,địnhhướngpháttriểnchoquátrìnhnàylà:
Chuyểndịchmạnhcơcấunôngnghiệpvàkinhtếnôngthôntheohướngtạoragiátrịgiatăngngàycàngcao,gắnvớicông
nghiệpchếbiếnvàthịtrường;đẩynhanhtiếnbộkhoahọckỹthuậtvàcôngnghệsinhhọcvàosảnxuất,nângcaonăng
suất,chấtlượngvàsứccạnhtranhcủanôngsảnhànghóa,phùhợpđặcđiểmtừngvùng,từngđịaphương.
Tăngnhanhtỷtrọnggiátrịsảnphẩmvàlaođộngcácngànhcôngnghiệpvàdịchvụ,giảmdầntỷtrọngsảnphẩmvàlao
độngnôngnghiệp.
+Vềquyhoạchpháttriểnnôngthôn:
Khẩntrươngxâydựngcácquyhoạchpháttriểnnôngthôn,thựchiệnchươngtrìnhxâydựngnôngthônmới.Xâydựng
cáclàng,xã,ấp,bảncócuộcsốngnođủ,vănminh,môitrườnglànhmạnh.
Hìnhthànhcáckhudâncưđôthịvớikếtcấuhạtầngkinhtế,xãhộiđồngbộnhưthủylợi,giaothông,điệnnước,cụm
côngnghiệp,trườnghọc,trạmytế,bưuđiện,chợ…
Pháthuydânchủởnôngthônđiđôivớixâydựngnếpsốngvănhóa,nângcaotrìnhđộdântrí,bàitrừcáctệnạnxãhội,
hủtục,mêtíndịđoan,bảođảmanninh,trậttựantoànxãhội.
+Vềgiảiquyếtlaođộng,việclàmởnôngthôn:
Chútrọngdạynghề,giảiquyếtviệclàmchonôngdân,trướchếtởcácvùngsửdụngđấtnôngnghiệpđểxâydựngcáccơ
sởcôngnghiệp,dịchvụ,giaothông,cáckhuđôthịmới.Chuyểndịchcơcấulaođộngởnôngthôntheohướnggiảm
nhanhtỷtrọnglaođộnglàmnôngnghiệp,tăngtỷtrọnglaođộnglàmcôngnghiệpvàdịchvụ.Tạođiềukiệnđểlaođộng
nôngthôncóviệclàmtrongvàngoàikhuvựcnôngthôn,kểcảlaođộngnướcngoài.
Đầutưmạnhhơnchocácchươngtrìnhxóađóigiảmnghèo,nhấtlàởcácvùngsâu,vùngxa,biêngiới,hảiđảo,vùng
đồngbằngdântộcthiểusố.
Mụctiêuđềralàphấnđấuđếnnăm2010giảmtỷlệlaođộngnông,lâm,ngưnghiệpxuốngdưới50%tổngsốlaođộngxã
hộivànângcaotỷlệthờigiansửdụnglaođộngởnôngthônlênkhoảng85%.
Hailà,​pháttriểnnhanhhơncôngnghiệp,xâydựngvàdịchvụ.
Tínhquyluậtcủacôngnghiệphóa,hiệnđạihóalàtỷtrọngcủanôngnghiệpgiảmcòncôngnghiệp,dịchvụthìtănglên.
Vìvậy,nướctachủtrươngpháttriểnnhanhhơncôngnghiệp,xâydựngvàdịchvụ.
Đốivớicôngnghiệpvàxâydựng:
Khuyếnkhíchpháttriểncôngnghiệpcôngnghệcao,côngnghiệpchếtác,côngnghiệpphầnmềmvàcôngnghiệpbổtrợ
cólợithếcạnhtranh,tạonhiềusảnphẩmxuấtkhẩuvàthuhútnhiềulaođộng;pháttriểnmộtsốkhukinhtếmởvàđặc
khukinhtế,nângcaohiệuquảcủacáckhucôngnghiệp,khuchếxuất.Khuyếnkhíchvàtạođiềukiệnđểcácthànhphần

kinhtếthamgiapháttriểncácngànhcôngnghiệpsảnxuấthàngtiêudùngvàhàngxuấtkhẩu;sảnxuấttưliệusảnxuất
quantrọngtheohướnghiệnđại;ưutiênthuhútđầutưcủacáctậpđoànkinhtếlớnnướcngoàivàcáccôngtylớnxuyên
quốcgia.
Tíchcựcthuhútvốntrongvàngoàinướcđểđầutưthựchiệncácdựánquantrọngđểkhaithácdầukhí,lọcdầuvàhóa
dầuluyệnkim,cơkhíchếtạo,hóachấtcơbản,phânbón,vậtliệuxâydựng.Cóchínhsáchhạnchếxuấtkhẩutàinguyên
thô.Thuhútchuyêngiagiỏi,caocấpcủanướcngoàivàtrongcộngđồngngườiViệtđịnhcưởnướcngoài.
Xâydựngđồngbộkếtcấuhạtầngkỹthuậtkinhtếxãhộinhấtlàcácsânbayquốctế,cảngbiển,đườngcaotốc,đường
venbiển,đườngđôngtây,mạnglướicungcấpđiện,hạtầngkỹthuậtvàhạtầngxãhộiởcácđôthịlớn,hệthốngthủylợi,
cấpthoátnước.Pháttriểncôngnghiệpnănglượnggắnvớicôngnghệtiếtkiệmnănglượng.Tăngnhanhnănglựcvàhiện
đạihóabưuchínhviễnthông.
Đốivớidịchvụ:
Tạobướcpháttriểnvượtbậccủacácngànhdịchvụ,nhấtlànhữngngànhcóchấtlượngcao,tiềmnănglớnvàcósứccạnh
tranh,đưatốcđộpháttriểncủangànhdịchvụcaohơntốcđộtăngGDP.Tậndụngtốtthờicơhộinhậpkinhtếquốcđểtạo
bướcpháttriểnngành“côngnghiệpkhôngkhói”này.Tiếptụcmởrộngvànângcaochấtlượngcácngànhdịchvụtruyền
thốngnhưvậntải,thươngmại,ngânhàng,bưuchínhviễnthông,dulịch.Pháttriểnmạnhcácdịchvụphụcvụsảnxuất
nông,lâm,ngưnghiệp,phụcvụđờisốngởkhuvựcnôngthôn.
Đổimớicănbảncơchếquảnlývàphươngthứccungứngcácdịchvụcôngcộng.Nhànướckiểmsoátchặtchẽđộcquyền
vàtạohànhlàngpháplý,môitrườngthuậnlợichocácdoanhnghiệpthuộcmọithànhphầnkinhtếthamgiavàcạnhtranh
bìnhđẳngtrênthịtrườngdịchvụ.
Balà,​pháttriểnkinhtếvùng.
Cơcấukinhtếvùnglàmộttrongnhữngcơcấucơbảncủanềnkinhtếquốcdân.Xácđịnhđúngđắncơcấuvùngcóý
nghĩaquantrọng,nóchophépkhaitháccóhiệuquảcáclợithếsosánhcủatừngvùng,tạorasựpháttriểnđồngđềugiữa
cácvùngtrongcảnước.Đểpháttriểnmạnhmẽkinhtếvùngtrongnhữngnămtớicầnphải:
Cócơchế,chínhsáchphùhợpđểcácvùngtrongcảnướccùngpháttriểnnhanhhơntrêncơsởpháthuylợithếsosánh,
hìnhthànhcơcấukinhtếhợplýcủamỗivùngvàliênvùng,đồngthờitạorasựliênkếtgiữacácvùngnhằmđemlạihiệu
quảcao,khắcphụctìnhtrạngchiacắt,khépkíntheođịagiớihànhchính.
XâydựngbavùngkinhtếtrọngđiểmởmiềnBắc,miềnTrung,miềnNamthànhnhữngtrungtâmcôngnghiệplớncó
côngnghệcaođểcácvùngnàyđónggópngàycànglớnchosựpháttriểnchungcủacảnước.Trêncơsởpháttriểncác
vùngkinhtếtrọngđiểm,tạorađộnglựcvàsựlantỏađếncácvùngkhácvàtrợgiúpcácvùngkhókhăn,đặcbiệtcácvùng
biêngiới,hảiđảo,TâyNguyên,TâyNam,TâyBắc.Cóchínhsáchtrợgiúpnhiềuhơnvềnguồnlựcđểpháttriểncácvùng

khókhăn.Bổsungchínhsáchkhuyếnkhíchcácdoanhnghiệpthuộcmọithànhphầnkinhtếvàdoanhnghiệpnướcngoài
đếnđầutư,kinhdoanhtạicácvùngkhókhăn.
Bốnlà,​pháttriểnkinhtếbiển.
Xâydựngvàthựchiệnchiếnlượcpháttriểnkinhtếbiểntoàndiện,cótrọngtâm,trọngđiểm.Sớmđưanướctatrởthành
quốcgiamạnhvềkinhtếbiểntrongkhuvực,gắnvớibảođảmquốcphòng–anninhvàhợptácquốctế.
Hoànchỉnhquyhoạchvàpháttriểncóhiệuquảhệthốngcảngbiểnvàvậntảibiển,khaithác,khaithácvàchếbiếndầu
khí,khaithácvàchếbiếnhảisản,pháttriểndulịchbiển,đảo.Đẩymạnhpháttriểnngànhcôngnghiệpđóngtàubiển,
đồngthờihìnhthànhmộtsốhànhlangkinhtếvenbiển.
Nămlà,​dịchchuyểncơcấulaođộng,cơcấucôngnghệ.
Đểchuyểndịchcơcấulaođộngvàcơcấucôngnghệtrongquátrìnhcôngnghiệphóa,hiệnđạihóagắnliềnvớipháttriển
kinhtếtrithứccầnphải:
Pháttriểnnguồnnhânlực,đảmbảođếnnăm2010cónguồnnhânlựcvớicơcấuđồngbộvàchấtlượngcao,tỷlệlao
độngtrongkhuvựcnôngnghiệpcòndưới50%lựclượnglaođộngxãhội.
Pháttriểnkhoahọcvàcôngnghệphùhợpvớixuthếpháttriểnnhảyvọtcủacáchmạngkhoahọcvàcôngnghệ.Lựa
chọnvàđingayvàocôngnghệhiệnđạiởmộtsốngành,lĩnhvựcthenchốt.Chútrọngpháttriểncôngnghệcaođểtạođột
phávàcôngnghệsửdụngnhiềulaođộngđểgiảiquyếtviệclàm.Đẩymạnhnghiêncứuvàứngdụngthànhtựukhoahọc
vàcôngnghệ,tạobướcđộtphávềnăngsuất,chấtlượngvàhiệuquả,trongtừngngành,lĩnhvựccủanềnkinhtế.
Kếthợpchặtchẽgiữahoạtđộngkhoahọcvàcôngnghệvớigiáodụcvàđàotạođểthựcsựpháthuyvaitròquốcsách
hàngđầu,tạođộnglựcđẩynhanhcôngnghiệphóa,hiệnđạihóavàpháttriểnkinhtếtrithức.Thựchiệnchínhsáchtrọng
dụngnhântài,cácnhàkhoahọcđầungành,tổngcôngtrìnhsư,kỹsưtrưởng,kỹthuậtviênlànhnghềvàcôngnhânkỹ
thuậtcótaynghềcao.
Đổimớicơbảncơchếquảnlýkhoahọcvàcôngnghệđặcbiệtlàcơchếtàichínhphùhợpvớiđặcthùsángtạovàkhả
năngrủirocủahoạtđộngkhoahọcvàcôngnghệ.
Sáulà,​bảovệ,sửdụng,hiệuquảtàinguyênquốcgia,cảithiệnmôitrườngtựnhiên.
Xuấtpháttừyêucầupháttriểnbềnvữngcủađấtnướctrongquátrìnhcôngnghiệphóa,hiệnđạihóagắnvớipháttriển
kinhtếtrithức,vấnđềbảovệ,sửdụngtàinguyênvàcảithiệnmôitrườngtựnhiênđượcxácđịnh.
Tăngcườngquảnlýtàinguyênquốcgia,nhấtlàcáctàinguyênđất,nước,khoángsảnvàrừng.Ngănchặncáchànhvi
hủyhoạivàgâyônhiễmmôitrường,khắcphụctìnhtrạngxuốngcấpmôitrườngởcáclưuvựcsong,đôthị,khucông
nghiệp,làngnghề,nơiđôngdâncưvàcónhiềuhoạtđộngkinhtế.Quantâmđầutưcholĩnhvựcmôitrường,nhấtlàcác
hoạtđộngthugom,táichếvàxửlýchấtthải,pháttriểnvàứngdụngcôngnghệsạchhoặccôngnghệítgâyônhiêmmôi

trường.Hoànchỉnhluậtpháp,tăngcườngquảnlýnhànướcvềbảovệvàcảithiệnmôitrườngtựnhiên.Thựchiệnnguyên
tắcngườigâyônhiễmphảixửlýônhiễmhoặcchitrảchoviệcxửlíônhiễm.
Từngbướchiệnđạihóacôngtácnghiêncứu,dựbáokhítượng–thủyvăn,chủđộngphòngchốngthiêntai,tìmkiếm,
cứunạn.
Xửlýtốtmốiquanhệgiữatăngdânsố,pháttriểnkinhtếvàđôthịhóavớibảovệmôitrường,bảođảmpháttriểnbền
vững.
Mởrộnghợptácquốctếvềbảovệmôitrườngvàquảnlýtàinguyênthiênnhiên,chútrọnglĩnhvựcquảnlý,khaithác
vàsửdụngtàinguyênnước.

 


CHƯƠNG7
Quanđiểmchỉđạolvàxâydựngpháttriểnvănhóathờikỳđổimới
Mộtlà,vănhoálànềntảngtinhthầnxãhội,vừalàmụctiêuvừalàđộnglựcthúcđẩysựpháttriểnkinhtếxãhội.
Vănhoálànềntảngtinhthầncủaxãhội.
TheoUNESCO:Vănhoáphảnánhvàthểhiệnmộtcáchtổngquát,sốngđộngmọimặtcủacuộcsốngdiễnratrongquá
khứcũngnhưđangdiễnratronghiệntại;quahàngbaothếkỷnócấuthànhnênmộthệthốngcácgiátrị,truyềnthốngvà
lốisốngmàtrênđótừngdântộctựkhẳngđịnhbảnsắcriêngcủamình.
Cácgiátrịnóitrêntạothànhnềntảngtinhthầncủaxãhộivìnóđượcthấmnhuầntrongmỗiconngườivàtrongcảcộng
đồngdântộc.Nóđượctruyềnlại,tiếpnốivàpháthuyquacácthếhệngườiViệtNam.
Vìvậy,chúngtachủtrươnglàmchovănhoáthấmsâuvàomọilĩnhvựccủađờisốngxãhộiđểcácgiátrịvănhoátrở
thànhnềntảngtinhthầnvữngbềncủaxãhội,trởthànhđộnglựcpháttriểnkinhtếxãhội.
Vănhoálàđộnglựcthúcđẩysựpháttriển.
Nguồnlựcnộisinhcủasựpháttriểncủamộtdântộcthấmsâutrongvănhoá.Sựpháttriểncủamộtdântộcphảivươntới
cáimớinhưnglạikhôngthểtáchkhỏicộinguồn,pháttriểnphảidựatrêncộinguồn.Cộinguồnđócủamỗiquốcgiadân
tộclàvănhoá.
Kinhnghiệmđổimớiởnướctacũngchứngtỏrằng,ngaybảnthânsựpháttriểnkinhtếcũngkhôngchỉdocácnhântố
thuầntuýkinhtếtạora,màđộnglựccủasựđổimớikinhtếmộtphầnquantrọngnằmtrongnhữnggiátrịvănhoáđang
đượcpháthuy.

Trongnềnkinhtếthịtrường,mộtmặtvănhoádựavàotiêuchuẩncáiđúng,cáitốt,cáiđẹp,đểhướngdẫnvàthúcđẩy
ngườilaođộngkhôngngừngpháthuysángkiến,cảitiếnkỹthuật,nângcaotaynghề,sảnxuấtrahànghoávớisốlượng
vàchấtlượngcaođápứngyêucầuxãhội.Mặtkhác,vănhoásửdụngsứcmạnhcủacácgiátrịtruyềnthốngđểhạnchếxu
hướngsùngbáilợiíchvậtchấtdẫntớisuythoáixãhội.
Trongvấnđềbảovệmôitrườngvìsựpháttriểnbềnvững,vănhoágiúphạnchếlốisốngchạytheohammuốnquámức
của"xãhộitiêuthụ"dẫnđếnchỗlàmcạnkiệttàinguyên,ônhiễmmôitrườngsinhthái.
Vănhoálàmộtmụctiêucủapháttriển
MụctiêuxâydựngmộtnướcViệtNamdângiàu,nướcmạnh,xãhộicôngbằngdânchủ,vănminhchínhlàmụctiêucủa
vănhoá
Chiếnlượcpháttriểnkinhtếxãhội19912000xácđịnh:Mụctiêuvàđộnglựcchínhcủasựpháttriểnlàvìconngười,
doconngười.Đồngthờinêurõyêucầu"tăngtrưởngkinhtếphảigắnliềnvớitiếnbộvàcôngbằngxãhội,pháttriểnvăn
hoá,bảovệmôitrường".
Thựctếnhiềunướcchothấymốiquanhệgiữavănhoávàpháttriểnlàvấnđềbứcxúc.Saukhithoátkhỏiáchthốngtrị
củachủnghĩathựcdân,cácnướcđộclậpđangtìmtớiconđườngdẫntớiấmnohạnhphúc,thìviệcgiảiquyếtđúngđắn
mốiquanhệgiữavănhoávàpháttriểnkinhtếxãhộicàngcóýnghĩaquantrọngđốivớimỗiquốcgia.
Tuynhiên,trongnhậnthứcvàhànhđộng,mụctiêukinhtếvẫnthườnglấnátmụctiêuvănhóavàthườngđượcđặtvàovị
tríưutiêntrongcáckếhoạch,chínhsáchpháttriểncủanhiềuquốcgia,nhấtlàcácnướcnghèođangpháttriểntheocon
đườngcôngnghiệphoá.
Đểlàmchovănhoátrởthànhđộnglựcvàmụctiêucủasựpháttriểnchúngtachủtrươngpháttriểnvănhoágắnkếtchặt
chẽvàđồngbộhơnvớipháttriểnkinhtếxãhội.Cụthểlà:
Khixácđịnhmụctiêugiảipháppháttriểnvănhoáphảicăncứvàhướngtớimụctiêugiảipháppháttriểnkinhtếxãhội,
làmchopháttriểnvănhoátrởthànhđộnglựcthúcđẩypháttriểnkinhtếxãhội
Khixácđịnhmụctiêupháttriểnkinhtếxãhộiphảiđồngthờixácđịnhmụctiêuvănhóa,hướngtớixãhộicôngbằng,dân
chủvănminh.
Vănhoácóvaitròđặcbiệtquantrọngtrongviệcbồidưỡng,pháthuynhântốconngườivàxâydựngxãhộimới.
Việcpháttriểnkinhtếxãhộicầnđếnnhiềunguồnlựckhácnhaunhưtàinguyên,vốnv v Nhữngnguồnlựcnàyđều
cóhạnvàcóthểbịkhaitháccạnkiệt.Chỉcótrithứcconngườimớilànguồnlựcvôhạn,cókhảnăngtáisinhvàtựsinh
khôngbaogiờcạnkiệt.Cácnguồnlựckhácsẽkhôngđượcsửdụngcóhiệuquảnếukhôngcónhữngconngườiđủtrítuệ
vànănglựckhaithácchúng.
Năm1990,chươngtrìnhpháttriểncủaliênhợpquốc(UNDP)đưaranhữngtiêuchímớiđểđánhgiámứcđộpháttriển

củacácquốcgia.Đólàchỉsốpháttriểnconngười,mộttrongbachỉtiêucủacáchtínhtoánmớinàylàthànhtựugiáodục
(haichỉtiêukháclàtuổithọbìnhquânvàmứcthunhập).Chỉtiêugiáodụclạiđượctổnghợptừhaitiêuchí:Tìnhtrạng
họcvấncủanhândânvàsốnămđượcgiáodụctínhbìnhquânchomỗingười.
Theođó,quốcgianàođạtthànhtựugiáodụccao,tứclàcóvốntrítuệtoàndânnhiềuhơnthìchứngtỏxãhộiđópháttriển
hơn,cókhảnăngtăngtrưởngdồidào.Nhưvậyvănhoátrựctiếptạodựngvànângcaovốn"tàinguyênngười".
ViệtNamtừmộtnướcnôngnghiệplạchậu,đivàocôngnghiệphoá,hiệnđạihoá,nênchưacólợithếvềchỉsốpháttriển
conngườinhưmongmuốn.Tỷlệngườibiếtđọc,biếtviếtđượcxếpvàothứhạngcaotrongkhuvựcnhưngnguycơtái
mùchữlạiđangtăng,đặcbiệtlàmùngoạingữ,tinhọc.
Hailà,Nềnvănhoámàchúngtaxâydựnglànềnvănhóatiêntiến,đậmđàbảnsắcdântộc.
TiêntiếnlàyêunướcvàtiếnbộmànộidungcốtlõilàlýtưởngđộclậpdântộcvàchủnghĩaxãhộitheochủnghĩaMác
LêninvàtưtưởngHồChíMinhnhằmmụctiêutấtcảvìconngười.
BảnsắcdântộcbaogồmnhữnggiátrịvănhóatruyềnthốngbềnvữngcủacộngđồngcácdântộcViệtNamđượcxây
dựng,vunđắpquahàngnghìnnămdựngnướcvàgiữnước.
Đólàlòngyêunước,ýchítựlựctựcườngtinhthầnđoànkết,đólàlòngnhânáikhoandung,trọngđạolý,làđứctínhcần
cù,sángtạotronglaođộngsảnxuất 
Cóthểnóibảnsắcdântộclàsứcsốngbêntrongcủadântộc,làquátrìnhdântộcthườngxuyêntựýthức,tựkhámphá,tự
vượtquachínhbảnthânmình,biếtcạnhtranh,hợptácđểtồntạivàpháttriển.
Bảnsắcdântộcthểhiệntrongcáclĩnhvựccủađờisốngxãhội:cáchtưduy,cáchsống,cáchsángtạotrongvănhoá,khoa
học,nghệthuật nhưngđượcthểhiệnsâusắcnhấttronghệgiátrịcủadântộc.Hệgiátrịlànhữnggìnhândânquantâm,
làniềmtinmànhândâncholàthiêngliêng,bấtkhảxâmphạm.Khiđượcchuyểnthànhcácchuẩnmựcxãhội,nóđịnh
hướngchosựlựachọntronghànhđộngcủacánhânvàcộngđồng.Vìvậy,nólàcơsởtinhthầnchosựổnđịnhxãhộivà
sựvữngvàngcủachếđộta.
Bảnsắcdântộcvàtínhchấttiêntiếncủanềnvănhoáphảiđượcthấmđượmtrongmọihoạtđộngxâydựng,sángtạovật
chất,ứngdụngthànhtựukhoahọckỹthuật saochotrongmọilĩnhvựchoạtđộngchúngtacótưduyđộclập,cócách
làmvừahiệnđạivừamangbảnsắcViệtNam.Đivàokinhtếthịtrường,mởrộnggiaolưuquốctếphảitiếpthunhững
tinhhoacủanhânloại,songphảiluônpháthuynhữnggiátrịtruyềnthốngvàbảnsắcdântộc.Đểxâydựngnềnvănhoá
ViệtNamtiêntiếnđậmđàbảnsắcdântộcchúngtachủtrươngphảimởrộnggiaolưuquốctế,tiếpthunhữngcáihay,cái
tiếnbộtrongvănhoádântộckhácđểbắtkịpsựpháttriểncủathờiđại.Chủđộngthamgiahộinhậpvàgiaolưuvănhoá
vớicácquốcgiađểxâydựngnhữnggiátrịmớicủanềnvănhoáViệtNamđươngđại.Đồngthờiphảichốngnhữngcáilạc
hậu,lỗithờitrongphongtụctậpquánvàlềthóicũ.

Balà,nềnvănhoáViệtNamlànềnvănhoáthốngnhấtmàđadạngtrongcộngđồngcácdântộcViệtNam.
NétđặctrưngnổibậtcủavănhoáViệtNamlàsựthốngnhấtmàđadạng,làsựhoàquyệnbìnhđẳng,sựpháttriểnđộclập
củavănhoácácdântộcanhemcùngsốngtrênlãnhthổViệtNam.Mỗithànhphầndântộccótruyềnthốngvàbảnsắccủa
mình,cảcộngđồngdântộcViệtNamcónềnvănhoáchungnhất.Sựthốngnhấtbaohàmcảtínhđadạng,đadạngtrong
sựthốngnhấtkhôngcósựđồnghoáhoặcthôntính,kỳthịbảnsắcvănhoácủacácdântộc.
54dântộctrênđấtnướcViệtNamđềucónhữnggiátrịvàbảnsắcvănhoáriêng.Cácgiátrịvàbảnsắcvănhoáđóbổ
sungchonhau,làmphongphúnềnvănhoáViệtNamvàcủngcốsựthốngnhấtdântộc.
Bốnlà,xâydựngvàpháttriểnvănhoálàsựnghiệpchungcủatoàndândoĐảnglãnhđạo,trongđóđộingũtríthứcgiữ
vaitròquantrọng.
MọingườiViệtNamphấnđấuvìmụctiêudângiàu,nướcmạnh,xãhộicôngbằngdânchủ,vănminhđềuthamgiasự
nghiệpxâydựngvàpháttriểnnềnvănhoácủađấtnước,trongđóđộingũtrithứcgiữvaitròquantrọngtrongsựnghiệp
này.SựnghiệpxâydựngvàpháttriểnvănhoádoĐảngtalãnhđạovàNhànướcquảnlý.
Đểxâydựngđộingũtríthức,Đảngtakhẳngđịnh:giáodụcvàđàotạo,cùngvớikhoahọcvàcôngnghệđượccoilà
quốcsáchhàngđầu.
Nhưvậy,vănhoáhiểutheonghĩarộngthìbaohàmcảgiáodụcvàđàotạo,khoahọcvàcôngnghệ.Pháttriểnnhậnthức
nàyđãđượcnêuratừĐạihộiVIcủaĐảng,đếnHộinghịTrungương2,khoáVIII(12/1996)khẳngđịnh:
+Cùngvớigiáodụcvàđàotạo,khoahọcvàcôngnghệlàquốcsáchhàngđầu,làđộnglựcpháttriểnkinhtếxãhội,là
điềukiệncầnthiếtđểgiữvữngđộclậpdântộcvàxâydựngthànhcôngchủnghĩaxãhội.
+Khoahọcvàcôngnghệlànộidungthenchốttrongmọihoạtđộngcủatấtcảcácngành,cáccấp,lànhântốchủyếuthúc
đẩytăngtrưởngkinhtếvàcủngcốquốcphònganninh.
Thựchiệnquốcsáchnàychúngtachủtrương:
+Nângcaochấtlượnggiáodụctoàndiện.
+Chuyểndầnmôhìnhgiáodụchiệnnaysangmôhìnhgiáodụcmởmôhìnhxãhộihọctậpvớihệthốnghọctậpsuốt
đời,đàotạoliêntục,liênthônggiữacácbậchọc,ngànhhọc.
+Đổimớimạnhmẽgiáodụcmầmnonvàgiáodụcphổthông.
+Pháttriểnmạnhhệthốnggiáodụcnghềnghiệp,tăngnhanhquymôđàotạocaođẳngnghề,trungcấpnghềchocáckhu
côngnghiệp,cácvùngkinhtếtrọngđiểmvàchoviệcxuấtkhẩulaođộng.
+Đổimớihệthốnggiáodụcđạihọcvàsauđạihọc,gắnđàotạovớisửdụng,trựctiếpphụcvụchuyểnđổicơcấulao
động,pháttriểnnhanhnguồnnhânlựcchấtlượngcao.
+Bảođảmđủsốlượng,nângcaochấtlượngđộingũgiáoviênởtấtcảcáccấphọc,bậchọc.

+Thựchiệnxãhộihoágiáodục.
+Tăngcườnghợptácquốctếvềgiáodụcvàđàotạo.
+Pháttriểnkhoahọcxãhội,tiếptụcgópphầnlàmsángtỏnhữngvấnđềlýluậnvềconđườngđilênchủnghĩaxãhộiở
nướcta.
+Pháttriểnkhoahọctựnhiênvàkhoahọccôngnghệ.
+Đổimớicơchếquảnlýkhoahọcvàcôngnghệ.
Nămlà,vănhoálàmộtmặttrận,xâydựngvàpháttriểnvănhoálàmộtsựnghiệpcáchmạnglâudài,đòihỏiphảicóýchí
cáchmạngvàsựkiêntrì,thậntrọng.
Bảotồnvàpháthuynhữngdisảnvănhóatốtđẹpcủadântộc,sángtạonênnhữnggiátrịvănhóamới,làmchonhữnggiá
trịấythấmsâuvàocuộcsốngtoànxãhộivàmỗiconngười,trởthànhtâmlývàtậpquántiếnbộ,vănminhlàmộtquá
trìnhcáchmạngđầykhókhăn,phứctạp,đòihỏinhiềuthờigian.Trongcôngcuộcđó,"xây"điđôivới"chống",lấyxây"
làmchính.Cùngvớiviệcgiữgìnvàpháttriểnnhữngdisảnvănhóaquýbáucủadântộc,tiếpthunhữngtinhhoavănhoá
thếgiới,sángtạo,vunđắpnênnhữnggiátrịmới,phảitiếnhànhkiêntrìcuộcđấutranhbàitrừcáchủtục,cácthóihưtật
xấu,nângcaotínhchiếnđấu,chốngmọimưutoanlợidụngvănhoáđểthựchiện"diễnbiếnhoàbình".



Sosánh
1.Thờikỳtrướcđổimới
a.ChủtrươngcuảĐảngvềgiảiquyếtcácvấnđềxãhội
Giaiđoạn19451954:
NgaysaucáchmạngthángTámvàtrongnhữngnămthựchiệnnhiệmvụ"khángchiếnkiếnquốc"chínhsáchxãhộicấp
báchlàlàmchodâncóăn,cómặc,cóchỗởvàđượchọchành.Tiếpsauđólàlàmchongườinghèothìđủăn,ngườiđủăn
thìkhágiàu,ngườikhágiàuthìgiàuthêm.Chủtrươngnàyđãnhanhchóngđivàocuộcsốngvàđạtđượcnhữnghiệuquả
thiếtthực.
CácvấnđềxãhộiđượcgiảiquyếttrongmôhìnhDânchủnhândân:
+Chínhphủcóchủtrươngvàhướngdẫnđểcáctầnglớpnhândânchủđộngvàtựtổchứcgiảiquyếtcácvấnđềxãhội
củachínhmình.
+Chínhsáchtănggiasảnxuấtnhằmtựcấptựtúc,chủtrươngtiếtkiệm,đồngcamcộngkhổtrởthànhphongtràorộngrãi,
từcơquanchínhphủđếnbộđội,dânchúng,đượccoitrọngnhưđánhgiặc.

+Khuyếnkhíchmọithànhphầnxãhộipháttriểnkinhtếtheocơchếthịtrường.Thựchiệnchínhsáchđiềuhoàlợiích
giữachủvàthợ.
Giaiđoạn19551975:
Cácvấnđềxãhộiđượcgiảiquyếttrongmôhìnhchủnghĩaxãhộikiểucũ,tronghoàncảnhchiếntranh.Chếđộphânphối
vềthựcchấtlàtheochủnghĩabìnhquân.Nhànướcvàtậpthểđápứngcácnhucầuxãhộithiếtyếubằngchếđộbaocấp
trànlandựavàoviệntrợ.
Giaiđoạn19751985:
Cácvấnđềxãhộiđượcgiảiquyếttheocơchếkếhoạchhoátậptrung,quanliêubaocấp,tronghoàncảnhđấtnướclâm
vàotìnhtrạngkhủnghoảngkinhtếxãhộinghiêmtrọng,nguồnviệntrợgiảmdần,bịbaovây,côlập,cấmvận.
b.Đánhgiáviệcthựchiệnđườnglối
Chínhsáchxãhộitronggiaiđoạnnàytuycónhiềuđiểmhạnchếnhưngđãbảođảmđượcsựổnđịnhcủaxãhội,đồngthời
cònđạtđượcthànhtựupháttriểnđángtựhàotrênmộtsốlĩnhvựcnhưvănhoá,giáodục,ytế,lốisống,đạođức,kỷ
cươngvàansinhxãhội,hoànthànhnghĩavụcủahậuphươnglớnđốivớitiềntuyếnlớn.
NhữngthànhtựuđónóilênbảnchấttốtđẹpcủachếđộmớivàsựlãnhđạođúngđắncủaĐảngtronggiảiquyếtcácvấnđề
xãhộitrongđiềukiệnchiếntranhkéodài,kinhtếchậmpháttriển.
Hạnchếvànguyênnhân
+Trongxãhộiđãhìnhthànhtâmlýthụđộng,ỷlạivàoNhànướcvàtậpthểtrongcáchgiảiquyếtcácvấnđềxãhội.
+Chếđộphânphốitrênthựctếlàbìnhquâncaobằngkhôngkhuyếnkhíchnhữngđơnvịcánhânlàmtốt,làmgiỏi 
+Đãhìnhthànhmộtxãhộiđóng,ổnđịnhnhưngkémnăngđộng,chậmpháttriểnvềnhiềumặt.
Nguyênnhâncơbảncủacáchạnchếtrênlàchúngtađặtchưađúngtầmchínhsáchxãhộitrongquanhệvớichínhsách
kinhtế,chínhtrị,đồngthờilạiápdụngvàduytrìquálâucơchếquảnlýkinhtếkếhoạchhoátậptrungquanliêubaocấp.
2.Trongthờikỳđổimới
a.Quátrìnhđổimớinhậnthứcvềgiảiquyếtcácvấnđềxãhội
ĐạihộiđạibiểutoànquốclầnthứVIcủaĐảng(12/1986)lầnđầutiênnêulênkháiniệm"Chínhsáchxãhội".Đâylàsự
đổimớitưduyvềgiảiquyếtcácvấnđềxãhộiđượcđặttrongtổngthểđườnglốipháttriểncủađấtnước,đặcbiệtlàgiải
quyếtmốiquanhệgiữachínhsáchkinhtếvớichínhsáchxãhội.
Đạihộichorằngtrìnhđộpháttriểnkinhtếlàđiềukiệnvậtchấtđểthựchiệnchínhsáchxãhội,nhưngnhữngmụctiêuxã
hộilạilàmụcđíchcủacáchoạtđộngkinhtế.
Mụctiêucủachínhsáchxãhộithốngnhấtvớimụctiêupháttriểnkinhtếởchỗđềunhằmpháthuysứcmạnhcủanhântố
conngười.Pháttriểnkinhtếlàcơsởvàtiềnđềđểthựchiệncácchínhsáchxãhội,đồngthờithựchiệntốtcácchínhsách

xãhộilàđộnglựcthúcđẩypháttriểnkinhtế.
ĐạihộiđạibiểutoànquốclầnthứVIIIcủaĐảng(6/1996)chủtrươnghệthốngchínhsáchxãhộiphảiđượchoạchđịnh
theonhữngquanđiểmsau:
+Tăngtrưởngkinhtếphảigắnliềnvớitiếnbộvàcôngbằngxãhộingaytrongtừngbướcvàtrongsuốtquátrìnhphát
triển.
+Thựchiệnnhiềuhìnhthứcphânphối.
+Khuyếnkhíchlàmgiàuhợpphápđiđôivớitíchcựcxoáđóigiảmnghèo.
+Cácvấnđềchínhsáchxãhộiđềugiảiquyếttheotinhthầnxãhộihoá.
ĐạihộiđạibiểutoànquốclầnthứIXcủaĐảng(4/2001)chủtrươngcácchínhsáchxãhộiphảihướngvàopháttriểnvà
làmlànhmạnhhoáxãhội,thựchiệncôngbằngtrongphânphối,tạođộnglựcmạnhmẽpháttriểnsảnxuất,tăngnăng
suấtlaođộngxãhội,thựchiệnbìnhđẳngtrongcácquanhệxãhội,khuyếnkhíchnhândânlàmgiàuhợppháp.
ĐạihộiđạibiểutoànquốclầnthứXcủaĐảng(4/2006)chủtrươngphảikếthợpcácmụctiêukinhtếvớicácmụctiêu
xãhộitrongphạmvicảnước,ởtừnglĩnhvực,địaphương.
HộinghịTrungương4,khoáX(1/2007)nhấnmạnhphảigiảiquyếttốtcácvấnđềxãhộinảysinhtrongquátrìnhthực
thicáccamkếtvớiWTO.XâydựngcơchếđánhgiávàcảnhbáođịnhkỳvềtácđộngcủaviệcgianhậpWTOđốivớilĩnh
vựcxãhộiđểcóbiệnphápxửlýđúngđắn,kịpthời.
b.Quanđiểmvềgiảiquyếtcácvấnđềxãhội
Mộtlà,kếthợpcácmụctiêukinhtếvớicácmụctiêuxãhội.
Hailà,xâydựngvàhoànthiệnthểchếgắnkếttăngtrưởngkinhtếvớitiếnbộ,côngbằngxãhộitrongtừngbướcvàtừng
chínhsáchpháttriển.
Balà,chínhsáchxãhộiđượcthựchiệntrêncơsởpháttriểnkinhtế,gắnbóhữucơgiữaquyềnlợivànghĩavụ,giữacống
hiếnvàhưởngthụ.
Bốnlà,coitrọngchỉtiêuGDPbìnhquânđầungườigắnvớichỉtiêupháttriểnconngườiHDIvàchỉtiêupháttriểncác
lĩnhvựcxãhội.
c.Chủtrươnggiảiquyếtcácvấnđềxãhội
Mộtlà,khuyếnkhíchmọingườidânlàmgiàutheophápluật,thựchiệncóhiệuquảmụctiêuxoáđóigiảmnghèo.
Hailà,bảođảmcungứngdịchvụcôngthiếtyếu,bìnhđẳngchomọingườidân,tạoviệclàmvàthunhập,chămsócsức
khoẻcộngđồng.
Balà,pháttriểnhệthốngytếcôngbằng,hiệuquả.
Bốnlà,xâydựngchiếnlượcquốcgiavềnângcaosứckhoẻvàcảithiệngiốngnòi.

Nămlà,thựchiệntốtcácchínhsáchdânsốvàkếhoạchhoágiađình.
Sáulà,chútrọngcácchínhsáchưuđãixãhội.
Bảylà,đổimớicơchếquảnlývàphươngthứccungứngcácdịchvụcôngcộng.
 
d)Đánhgiásựthựchiệnđườnglối
Sau20nămđổimớichínhsáchxãhội,nhậnthứcvềvấnđềpháttriểnxãhộicủaĐảngvànhândântađãcónhữngthay
đổiquantrọng:
Từtâmlýthụđộng,ỷlạivàoNhànướcvàtậpthể,trôngchờviệntrợđãchuyểnsangtínhnăngđộng,chủđộngvàtính
tíchcựcxãhộicủatấtcảcáctầnglớpdâncư.
Từchỗđềcaoquámứclợiíchcủatậpthểmộtcáchchungchung,trừutượng;thihànhchếđộphânphốitheolaođộng
trêndanhnghĩanhưngthựctếlàbìnhquâncàobằngđãtừngbướcchuyểnsangthựchiệnphânphốichủyếutheokếtquả
laođộngvàhiệuquảkinhtế,đồngthờiphânphốitheomứcđónggópcácnguồnlựckhácvàosảnxuấtkinhdoanhvà
thôngquaphúclợixãhội.Nhờvậy,côngbằngxãhộiđượcthểhiệnngàymộtrõhơn.
Từchỗkhôngđặtđúngtầmquantrọngcủachínhsáchxãhộitrongmốiquanhệtươngtácvớichínhsáchkinhtếđãđi
đếnthốngnhấtchínhsáchkinhtếvớichínhsáchxãhội.
TừchỗNhànướcbaocấptoànbộtrongviệcgiảiquyếtviệclàmđãdầndầnchuyểntrọngtâmsangthiếtlậpcơchế,
chínhsáchđểcácthànhphầnkinhtếvàngườilaođộngđềuthamgiatạoviệclàm.
Từchỗkhôngchấpnhậncósựphânhoágiàunghèođãđiđếnkhuyếnkhíchmọingườilàmgiàuhợpphápđiđôivới
tíchcựcxoáđóigiảmnghèo,coiviệccómộtbộphậndâncưgiàutrướclàcầnthiếtchosựpháttriển.
Từchỗmuốnnhanhchóngxâydựngmộtcơcấuxãhội"thuầnnhất"chỉcòncógiaicấpcôngnhân,giaicấpnôngdân
tậpthểvàtầnglớptríthứcđãđiđếnquanniệmcầnthiếtxâydựngmộtcộngđồngxãhộiđadạng,trongđócácgiaicấp,
cáctầnglớpdâncưđềucónghĩavụ,quyềnlợichínhđáng,đoànkếtchặtchẽ,gópphầnxâydựngnướcViệtNamgiàu
mạnh.
Quahơn20nămđổimới,lĩnhvựcpháttriểnxãhộiđãđạtnhiềuthànhtựu.Mộtxãhộimởđangdầndầnhìnhthànhvới
nhữngconngười,dámnghĩdámchịutráchnhiệm,khôngchấpnhậnđóinghèo,lạchậu,biếtlàmgiàu,biếtcạnhtranhvà
hànhđộngvìcộngđồng,vìTổquốc.Cáchthứcquảnlýxãhộidânchủ,cởimởhơn,đềcaophápluậthơn.
Bêncạnhgiaicấpcôngnhân,giaicấpnôngdânvàđộingũtríthức,đãxuấthiệnngàycàngđôngđảocácdoanhnhân,tiểu
chủ,chủtrangtrạivàcácnhómxãhộikhácphấnđấuvìsựnghiệp"dângiàu,nướcmạnh".
Đãcoipháttriểngiáodụcvàđàotạocùngvớikhoahọcvàcôngnghệlàquốcsáchhàngđầuđểpháttriểnxãhội,tăng
trưởngkinhtếnhanhvàbềnvững.

Hạnchếvànguyênnhân:
Áplựcgiatăngdânsốvẫncònlớn.Chấtlượngdânsốcònthấpđanglàcảntrởlớnđốivớimụctiêupháttriểnkinhtế
xãhộivàhộinhậpkinhtếquốctế.Vấnđềviệclàmrấtbứcxúcvànangiải.
Sựphânhoágiàunghèovàbấtcôngxãhộitiếptụcgiatăngđánglongại.
Tệnạnxãhộigiatăngvàdiễnbiếnrấtphứctạp,gâythiệthạilớnvềkinhtếvàansinhxãhội.
Môitrườngsinhtháibịônhiễmtiếptụctăngthêm;tàinguyênbịkhaithácbừabãivàtànphá.
Hệthốnggiáodục,ytếlạchậu,xuốngcấp,cónhiềubấtcập;ansinhxãhộichưađượcbảođảm.
Nguyênnhânchủyếucủanhữnghạnchếnêutrênlà:
Tăngtrưởngkinhtếvẫntáchrờimụctiêuvàchínhsáchxãhội,chạytheosốlượngảnhhưởngtiêucựcđếnsựpháttriển
bềnvữngxãhội.
Quảnlýxãhộicònnhiềubấtcập,khôngtheokịpsựpháttriểnkinhtếxãhội.

 

CHƯƠNG8
Cácgiaiđoạnhìnhthành,pháttriểnđườnglối
Giaiđoạn19861996:Xáclậpđườnglốiđốingoạiđộclậptựchủ,mởrộng,đadạnghoá,đaphươnghoáquanhệquốctế.
+ĐạihộiVIcủaĐảng(12/1986)trêncơsởnhậnthứcđặcđiểmnổibậtcủathếgiớilàcuộccáchmạngkhoahọckỹ
thuậtđangdiễnramạnhmẽ,đẩynhanhquátrìnhquốctếhoálựclượngsảnxuất,Đảngtanhậnđịnh:“xuthếmởrộng
phâncông,hợptácgiữacácnước,kểcảcácnướccóchếđộkinhtế–xãhộikhácnhau,cũnglànhữngđiềukiệnrấtquan
trọngđốivớicôngcuộcxâydựngchủnghĩaxãhộiởnướcta”.TừđóĐảngchủtrươngphảibiếtkếthợpsứcmạnhdântộc
vớisứcmạnhthờiđạitrongđiềukiệnmớivàđềrayêucầumởrộngquanhệhợptáckinhtếvớicácnướcngoàihệthống
xãhộichủnghĩa,vớicácnướccôngnghiệppháttriển,cáctổchứcvàtưnhânnướcngoàitrênnguyêntắcbìnhđẳng,cùng
cólợi.
+TriểnkhaichủtrươngcủaĐảng,tháng121987,luậtđầutưnướcngoàitạiViệtNamđượcbanhành.Đâylàlầnđầutiên
NhànướctatạocơsởpháplýchocáchoạtđộngđầutưtrựctiếpnướcngoàitạiViệtNam–mởcửađểthuhútnguồnvốn,
thiếtbịvàkinhnghiệmtổchứcquảnlýsảnxuất,kinhdoanhvàphụcvụcôngcuộcxâydựng,pháttriểnđấtnước.
+Tháng51988,Bộchínhtrịranghịquyếtsố13vềnhiệmvụvàchínhsáchđốingoạitrongtìnhtìnhmới,khẳngđịnh
mụctiêuchiếnlượcvàlợiíchcaonhấtcủaĐảngvànhândântalàphảicủngcốvàgiưvữnghoàbìnhđểtậptrungsứcxây
dựngvàpháttriểnkinhtế.Bộchínhtrịđềrachủtrươngkiênquyếtchủđộngchuyểncuộcđấutranhtừtìnhtrạngđốiđầu

sangđấutranhvàhợptáctrongcùngtồntạihoàbình;lợidụngsựpháttriểncủacáchmạngkhoahọc–kỹthuậtvàxuthế
toàncầuhoánềnkinhtếthếgiớiđểtranhthủvịtrícólợinhấttrongphâncônglaođộngquốctế;kiênquyếtmởrộngquan
hệhợptácquốctế,rasứcđadạnghóaquanhệđốingoại.
Nghịquyếtsố13củaBộchínhtrịđánhdấusựđổimớitưduyquanhệquốctếvàchuyểnhướngtoànbộchiếnlượcđối
ngoạicủaĐảngta.Sựchuyểnhướngnàyđãđặtnềnmónghìnhthànhđườnglốiđốingoạiđộclậptựchủ,mởrộng,đa
dạnghoá,đaphươnghoáquanhệquốctế.Trênlĩnhvựckinhtếđốingoại,từnăm1989,Đảngchủtrươngxoábỏtình
trạngđộcquyềntrongsảnxuấtvàkinhdoanhxuấtnhậpkhẩu.SovớichủtrươngcủaĐạihộiV“Nhànướcđộcquyền
ngoạithươngvàTrungươngthốngnhấtquảnlýcôngtácngoạithương”,thìđâylàbướcđổimớiđầutiêntrênlĩnhvực
kinhtếđốingoạicủaViệtNam.
+ĐạihộiVIIcủaĐảng(6/1991)đềrachủtrương“hợptácbìnhđẳngvàcùngcólợivớitấtcảcácnước,khôngphânbiệt
chếđộchínhtrị–xãhôikhácnhau,trêncơsởcácnguyêntắccùngtồntạihoàbình”,vớiphươngchâm“ViệtNammuốn
làmbạnvớitấtcảcácnướctrongcộngđồngthếgiới,phấnđấuvìhoàbình,độclậpvàpháttriển”.
ĐạihộiVIIđãđổimớichínhsáchđốingoạivớicácđốitáccụthể.VớiLàovàCampuchia,thựchiệnđổimớiphương
thứchợptác,chútrọnghiệuquảtrêntinhthầnbìnhđẳng.VớiTrungQuốc,Đảngchủtrươngthúcđẩybìnhthườnghoá
quanhệ,từngbướcmởrộnghợptácViệt–Trung.Trongquanhệvớikhuvực,chủtrươngpháttriểnquanhệhữunghịvới
cácnướcĐôngNamÁvàchâuÁTháiBìnhDương,phấnđấuchomộtĐôngNamÁhoàbình,hữunghịvàhợptác.Đối
vớiHoaKỳ,ĐaịhộinhấnmạnhyêucầuthúcđẩyquátrìnhbìnhthườnghoáquanhệViệtNam–HoaKỳ.
CươnglĩnhxâydựngđấtnướctrongthờikỳquáđộlênchủnghĩaxãhộiđượcĐạihộilầnthứVIIcủaĐảngthôngqua,đã
xácđịnhquanhệhữunghịvàhợptácvớinhândântấtcảcácnướctrênthếgiớilàmộttrongnhữngđặctrưngcơbảncủa
xãhộixãhộichủnghĩamànhândântaxâydựng.
+CácHộinghịTrungương(khoáVII)tiếptụccụthểhoáquanđiểmcủaĐạihộiVIIvềlĩnhvựcđốingoại.Trongđó,Hội
nghịlầnthứbaBanChấphànhTrungươngkhoáVII(tháng61992)nhấnmạnhyêucầuđadạnghoá,đaphươnghoá
quanhệquốctê.Mởrộngcửađểtiếpthuvốn,côngnghệ,kinhnghiệmquảnlýcủanướcngoài,tiếpcậnthịtrườngthế
giới,trêncơsởbảođảmanninhquốcgia,bảovệtàinguyên,môitrường,hạnchếđếnmứctốithiểunhữngmặttiêucực
phátsinhtrongquátrìnhmởcửa.
+HộinghịgiữanhiệmkỳkhoáVII(1/1994)chủtrươngtriểnkhaimạnhmẽvàđồngbộđườnglốiđốingoạiđộclậptự
chủ,mởrộng,đadạnghoávàđaphươnghoáquanhệđốingoại,trêncơsởtưtưởngchỉđạolà:giữvữngnguyêntắcđộc
lập,thốngnhấtvàchủnghĩaxãhộiđồngthờiphảirấtsángtạo,năngđộng,linhhoạtphùhợpvớivịtrí,điềukiệnvàhoàn
cảnhcụthểcủaViệtNamcũngnhưdiễnbiếncủatìnhhìnhthếgiớivàkhuvực,phùhợpvớiđặcđiểmtừngđốitượng.
NhưvậyquanđiểmchủtrươngđốingoạirộngmởđượcđềratừĐạihộilầnthứVI,sauđóđượccácnghịquyếttrung

ươngtừkhoáVIđếnkhoáVIIpháttriểnđãhìnhthànhđườnglốiđốingoạiđộclậptựchủ,rộngmở,đadạnghoá,đa
phươnghoáquanhệquốctế.Giaiđoạn19962008:Bổsungvàpháttriểnđươnglốiđốingoạitheophươngchâmchủ
động,tíchcựchộinhậpkinhtếquốctế.
+ĐạihộilầnthứVIIIcủaĐảng(6/1996)khẳngđịnhtiếptụcmởrộngquanhệquốctế,hợptácnhiềumặtvớicácnước,
cáctrungtâmkinhtế,chínhtrịkhuvựcvàquốctế.Đồngthờichủtrương“xâydựngnềnkinhtếmởvà“đẩynhanhquá
trìnhhộinhậpkinhtếkhuvựcvàthếgiới”.ĐạihộiVIIIxácđịnhrõhơnquanđiểmđốingọaivớicácnhómđốitácnhư:ra
sứctăngcườngquanhệvớicácnướclánggiềngvàcácnướctrongtổchứcASEAN;khôngngừngcủngcốquanhệvới
cácnướcbạnbètruyềnthống;coitrọngquanhệvớicácnướcpháttriểnvàcáctrungtâmkinhtếchínhtrịthếgiới;đoàn
kếtvớicácnướcđangphátttriển,vớiphongtràokhôngliênkết;thamgiatíchcựcvàđónggópchohoạtđộngcủacáctổ
chứcquốctế,cácdiễnđànquốctế.SovớiĐạihộiVII,chủtrươngđốingoạicủaĐạihộiVIIIcócácđiểmmới:mộtlà,chủ
trươngmởrộngquanhệvớicácđảngcầmquyềnvàcácđảngkhác.HộinghịlầnthứtưBanChấphànhTrungương,khoá
VIII(tháng121997),chỉrõ:trêncơsởpháthuynộilực,thựchiệnnhấtquán,lâudàichínhsáchthuhútcácnguồnlực
bênngòai.Nghịquyếtđềrachủtrươngtiếnhànhkhẩntrương,vữngchắcviệcđàmphánHiệpđịnhThươngmạivớiMỹ,
gianhậpAPECvàWTO.
+ĐạihộiIXcủaĐảng(4/2001),Đảngnhấnmạnhchủtrươngchủđộnghộinhậpkinhtếquốctếvàkhuvựctheotinhthần
pháthuytốiđanộilực.Lầnđầutiên,Đảngnêurõquanđiểmvềxâydựngnềnkinhtếđộclậptựchủ”“Xâydựngnềnkinh
tếđộclậptựchủ,trướchếtlàđộclậptựchủvềđườnglối,chínhsách,đồngthờicótiềmlựckinhtếđủmạnh.Xâydựng
nềnkinhtếđộclậptựchủphảiđiđôivớichủđộnghộinhậpkinhtếquốctế,mởrộngvànângcaohiệuquảkinhtếđối
ngoại,kếthợpnộilựcvớingoạilựcthànhnguồnlựctổnghợppháttriểnđấtnước”.Cảmnhậnđầyđủ“lực”và“thế”của
đấtnướcsau15nămđổimới,ĐạihộiIXđãpháttriểnphươngchâmcủaĐạiHộiVIIlà:“ViệtNammuốnlàmbạnvớicác
nướctrongcộngđồngthếgiớiphấnđấuvìhoàbình,độclậpvàpháttriển”thành“ViệtNamsẵnsànglàbạn,làđốitáctin
cậycủacácnướctrongcộngđồngquốctế,phấnđấuvìhoàbình,độclậpvàpháttriển”.Chủtrươngxâydựngquanhệđối
tácđượcđềraởĐạihộiIXđánhdấubướcpháttriểnvềchấttiếntrìnhquanhệquốctếcủaViệtNamthờikỳđổi
mới.Tháng112001,BộChínhtrịraNghịquyết07vềhộinhậpkinhtếquốctế.Nghịquyếtđềra9nhiệmvụcụthểvà6
biệnpháptổchứcthựchiệnquátrìnhhộinhậpkinhtếquốctế.HộinghịlầnthứchínBanChấphànhTrungươngkhoáIX
(ngày512004)nhấnmạnhyêucầuchuẩnbịtốtcácđiềukiệntrongnướcđểsớmranhậpTổchứcThươngmạiThếgiới
(WTO);kiênquyếtđấutranhvớimọibiểuhiệncủacáclợiíchcụcbộlàmkìmhãmtiếntrìnhhộinhậpkinhtếquốctế.
+ĐạihộiđạibiểutoànquốclầnthứX(tháng42006)nêuquanđiểm:thựchiệnnhấtquánđườnglốiđốingoạiđộclậptự
chủ,hoàbìnhhợptácvàpháttriển;chínhsáchđốingoạirộngmở,đaphươnghoá,đadạnghoácácquanhệquốctế.Đồng
thờiđềrachủtrương“chủđộngvàtíchcựchộinhậpkinhtếquốctế”.Chủđộnghộinhậpkinhtếquốctếlàhoàntoànchủ

độngquyếtđịnhđườnglối,chínhsáchhộinhậpkinhtếquốctế,khôngthểrơivàothếbịđộng;phântíchlựachọnphương
thứchộinhậpđúng,dựbáođượcnhữngtìnhhuốngthuậnlợivàkhókhănkhihộinhậpkinhtếquốctế.Tíchcựchộinhập
kinhtếquốctếlàkhẩntrươngchuẩnbị,điềuchỉnh,đổimớibêntrong,từphươngthứclãnhđạo,quảnlýđếnhoạtđộng
thựctiên;từTrungươngđếnđịaphương,doanhnghiệp;khẩntrươngxâydựnglộtrình,kếhoạch,hoànchỉnhhệthống
phápluật;nângcaonănglựccạnhtranhcủadoanhnghiệpvànềnkinhtế;tíchcực,nhưngphảithậntrọng,vữngchắc.Chủ
độngvàtíchcựchộinhậpkinhtếquốctếphảilàýchí,quyếttâmcủaĐảng,Nhànước,toàndân,củamọidoanhnghiệp
thuộccácthànhphầnkinhtếvàtoànxãhội.Nhưvậy,đườnglốiđốingoạiđộclậptựchủ,rộngmở,đadạnghoá,đa
phươnghoáquanhệquốctếđượcxáclậptrongmườinămđầucủathờikỳđổimới(19861996),đếnĐạihộiX(năm
2006)đượcbổsung,pháttriểntheophươngchâmchủđộng,tíchcựchộinhậpkinhtếquốctế,hìnhthànhđườnglốiđối
ngoạiđộclậptựchủ,hoàbình,hợptácvàpháttriển;chínhsáchđốingoạirộngmở,đaphươnghoá,đadanghoácácquan
hệquốctế
Nộidungđườnglốiđốingoại,hộinhậpkinhtếquốctế
a.Mụctiêu,nhiệmvụvàtưtưởngchỉđạo
Cơhộivàtháchthức​.
Vềcơhội​:Xuthếhoàbình,hợptácpháttriểnvàxuthếtoàncầuhoákinhtếtạothuậnlợichonướctamởrộngquanhệ
đốingoại,hợptácpháttriểnkinhtế.Mặtkhác,thắnglợicủasựnghiệpđổimớiđãnângcaothêvàlựccủanướctatrên
trườngquốctế,tạotiềnđềmớichoquanhệđốingoại,hộinhậpkinhtếquốctế.