T P LÀM VĂN.Ậ
PHÂN TÍCH NI M TÂM S SÂU KÍN C A NGUY N DUY QUA BÀI TH Ề Ự Ủ Ễ Ơ
“ÁNH TRĂNG”
Dàn ý
I. M bàiở
- Ánh trăng là đ tài quen thu c c a thi ca, là c m h ng sáng tác vô t n cho cácề ộ ủ ả ứ ậ
nhà thơ
- Nguy n Duy, m t nhà th tiêu bi u cho th h tr sau năm 1975 cũng gópễ ộ ơ ể ế ệ ẻ
vào m ng th thiên nhiên m t “Ánh trăng”.ả ơ ộ
- V i Nguy n Duy, ánh trăng không ch là ni m th mà còn đ c bi u đ tớ ễ ỉ ề ơ ượ ể ạ
m t hàm nghĩa m i, mang d u n c a tình c m th i đ i: Ánh trăng là bi u t ngộ ớ ấ ấ ủ ả ờ ạ ể ượ
cho quá kh trong m i đ i ng i.ứ ỗ ờ ườ
- Đ i di n tr c v ng trăng, ng i lính đã gi t mình v s vô tình tr c thiênố ệ ướ ầ ườ ậ ề ự ướ
nhiên, vô tình v i nh ng k ni m nghĩa tình c a m t th i đã qua. Bài th “Ánhớ ữ ỉ ệ ủ ộ ờ ơ
trăng” gi n d nh m t ni m ân h n trong tâm s sâu kín y c a nhà th .ả ị ư ộ ề ậ ự ấ ủ ơ
II. Thân bài.
1 C m nghĩ v v ng trăng quá khả ề ầ ứ
- Ánh trăng g n v i nh ng k ni m trong sáng th i th u t i làng quê:ắ ớ ữ ỉ ệ ờ ơ ấ ạ
“H i nh s ng v i r ngồ ỏ ố ớ ừ
V i sông r i v i bi n”ớ ồ ớ ể
- Con ng i khi đó s ng gi n d , thanh cao, chân th t trong s hoà h p v iườ ố ả ị ậ ự ợ ớ
thiên nhiên trong lành: “tr n tr i v i thiên nhiên - h n nhiên nh cây c ”ầ ụ ớ ồ ư ỏ
- Ánh trăng g n bó v i nh ng k ni m không th nào quên c a cu c chi nắ ớ ữ ỉ ệ ể ủ ộ ế
tranh ác li t c a ng i lính trong r ng sâu.ệ ủ ườ ừ
“H i chi n tranh r ngồ ế ở ừ
V ng trăng thành tri kầ ỉ
Tr n tr i v i thiên nhiênầ ụ ớ
H n nhiên nh cây cồ ư ỏ
Ng không bao gi quênỡ ờ
Cái v ng trăng tình nghĩa”ầ
->Trăng khi đó là ánh sáng trong đêm t i chi n tranh, là ni m vui b u b n c aố ế ề ầ ạ ủ
ng i lính trong gian lao c a cu c kháng chi n - v ng trăng tri k . Nhân v t tr tìnhườ ủ ộ ế ầ ỉ ậ ữ
g n bó v i trăng trong nh ng năm dài kháng chi n. Trăng v n thu chung, tìnhắ ớ ữ ế ẫ ỷ
nghĩa.
2. C m nghĩ v v ng trăng hi n t iả ề ầ ệ ạ .
T h i v thành phừ ồ ề ố
Quen ánh đi n c a g ngệ ử ươ
V ng trăng đi qua ngõầ
Nh ng i d ng qua đ ngư ườ ư ườ
- V ng trăng tri k ngày nào nay đã tr thành “ng i d ng” - ng i khách quaầ ỉ ở ườ ư ườ
đ ng xa lườ ạ
+ S thay đ i c a hoàn c nh s ng- không gian khác bi t, th i gian cách bi t,ự ổ ủ ả ố ệ ờ ệ
đi u ki n s ng cách bi tề ệ ố ệ
+ Hành đ ng “v i b t tung c a s ” và c m giác đ t ng t “nh n ra v ng trăngộ ộ ậ ử ổ ả ộ ộ ậ ầ
tròn”, cho th y quan h gi a ng i và trăng không còn là tri k , tình nghĩa nh x aấ ệ ữ ườ ỉ ư ư
vì con ng i lúc này th y trăng nh m t v t chi u sáng thay th cho đi n sáng màườ ấ ư ộ ậ ế ế ệ
thôi.
+ Câu th d ng d ng - l nh lùng - nh c nh i, xót xa miêu t m t đi u gì b i ơ ư ư ạ ứ ố ả ộ ề ộ
b c, nh n tâm v n th ng x y ra trong cu c s ng. ạ ẫ ẫ ườ ả ộ ố
=> T s xa l gi a ng i v i trăng y, nhà th mu n nh c nh : đ ng đ ừ ự ạ ữ ườ ớ ấ ơ ố ắ ở ừ ể
nh ng giá tr v t ch t đi u khi n chúng ta ữ ị ậ ấ ề ể
c. Ni m suy t c a tác gi và t m lòng c a v ng trăngề ư ủ ả ấ ủ ầ .
- Trăng và con ng i đã g p nhau trong m t giây phút tình c . ườ ặ ộ ờ
+ V ng trăng xu t hi n v n m t tình c m tràn đ y, không m y may s t m . ầ ấ ệ ẫ ộ ả ầ ả ứ ẻ
+ “Trăng tròn”, hình nh th khá hay, ả ơ tình c m tr n v n, chung thu nh nămả ọ ẹ ỷ ư
x aư .
+T th “ng a m t lên nhìn m t” là t th đ i m t: “m t” đây chính làư ế ử ặ ặ ư ế ố ặ ặ ở
v ng trăng tròn (nhân hoá). Con ng i th y m t trăng là th y đ c ng i b n tri kầ ườ ấ ặ ấ ượ ườ ạ ỉ
ngày nào. Cách vi t th t l và sâu s c!ế ậ ạ ắ
- Ánh trăng đã th c d y nh ng k ni m quá kh t t đ p, đánh th c l i tìnhứ ậ ữ ỉ ệ ứ ố ẹ ứ ạ
c m b n bè năm x a, đánh th c l i nh ng gì con ng i đã lãng quên.ả ạ ư ứ ạ ữ ườ
+ C m xúc “r ng r ng” là bi u th c a m t tâm h n đang rung đ ng, xaoả ư ư ể ị ủ ộ ồ ộ
xuy n, g i nh g i th ng khi g p l i b n tri k . ế ợ ớ ợ ươ ặ ạ ạ ỉ
+ Nh p th h i h dâng trào nh tình ng i dào d t. Ni m h nh phúc c a nhàị ơ ố ả ư ườ ạ ề ạ ủ
th nh đang đ c s ng l i m t gi c chiêm bao. ơ ư ượ ố ạ ộ ấ
- Ánh Trăng hi n lên đáng giá bi t bao, cao th ng v tha bi t ch ng nào: ệ ế ượ ị ế ừ
“Trăng c tròn vành v nhứ ạ
Đ cho ta gi t mìnhủ ậ ”
+ Trăng tròn vành v nh là hi n di n cho quá kh đ p đ không th phai m .ạ ệ ệ ứ ẹ ẽ ể ờ
Ánh trăng chính là ng i b n nghĩa tình mà nghiêm kh c nh c nh nhà th và cườ ạ ắ ắ ở ơ ả
m i chúng ta: con ng i có th vô tình, có th lãng quên nh ng thiên nhiên, nghĩaỗ ườ ể ể ư
tình quá kh thì luôn tròn đ y, b t di t.ứ ầ ấ ệ
+“Gi t mình” là c m giác và ph n x tâm lí có th t c a m t ng i bi t suyậ ả ả ạ ậ ủ ộ ườ ế
nghĩ, ch t nh n ra s vô tình, b c b o, s nông n i trong cách s ng c a mình. Cáiợ ậ ự ạ ẽ ự ổ ố ủ
“gi t mình” c a s ăn năn, t trách, t th y ph i đ i thay trong cách s ng. Cáiậ ủ ự ự ự ấ ả ổ ố
“gi t mình” t nh c nh b n thân không bao gi đ c làm ng i ph n b i quáậ ự ắ ở ả ờ ượ ườ ả ộ
kh , ph n b i thiên nhiên, sùng bái hi n t i mà coi r thiên nhiên.ứ ả ộ ệ ạ ẻ
=> Câu th th m nh c nh chính mình và cũng đ ng th i nh c nh chúng ta,ơ ầ ắ ở ồ ờ ắ ở
nh ng ng i đang s ng trong hoà bình, h ng nh ng ti n nghi hi n đ i, đ ng baoữ ườ ố ưở ữ ệ ệ ạ ừ
gi quên công s c đ u tranh cách m ng c a bi t bao ng i đi tr c. ờ ứ ấ ạ ủ ế ườ ướ
III. K t lu n:ế ậ
Cách 1:
- Bài th “Ánh trăng” là m t l n “gi t mình” c a Nguy n Duy v s vô tìnhơ ộ ầ ậ ủ ễ ề ự
tr c thiên nhiên, vô tình v i nh ng k ni m nghĩa tình c a m t th i đã qua. ướ ớ ữ ỉ ệ ủ ộ ờ
- Nó g i ra trong lòng chúng ta nhi u suy ng m sâu s c v cách s ng, cách làmợ ề ẫ ắ ề ố
ng i, cách s ng ân nghĩa thu chung đ i.ườ ố ỷ ở ờ
- Ánh trăng th t s đã nh m t t m g ng soi đ th y đ c g ng m t th cậ ự ư ộ ấ ươ ể ấ ượ ươ ặ ự
c a mình, đ tìm l i cái đ p tinh khôi mà chúng ta t ng đã ng ngon trong quênủ ể ạ ẹ ưở ủ
lãng.
========================
Dàn ý 2
I. M bàiở
Cách 1
- Gi i thi u đôi nét v nhà th Nguy n Duy: là m t trong nh ng g ng m t ớ ệ ề ơ ễ ộ ữ ươ ặ
tiêu bi u trong l p nhà th tr th i kì kháng chi n ch ng Mĩ.ể ớ ơ ẻ ờ ế ố
- Gi i thi u đôi nét v bài th “Ánh Trăng”ớ ệ ề ơ
+ In trong t p “Ánh Trăng”- t p th đ c gi i A c a H i nhà văn Vi t Namậ ậ ơ ượ ả ủ ộ ệ
+ Th th 5 ch k t h p k t h p ch t ch gi a t s v i tr tìnhể ơ ữ ế ợ ế ợ ặ ẽ ữ ự ự ớ ữ
+ Vi t vào th i đi m cu c kháng chi n đã khép l i 3 năm, Nguy n Duy vi t ế ờ ể ộ ế ạ ễ ế
“Ánh trăng” nh m t l i tâm s , m t l i nh n nh chân tình v i chính mình, v i ư ộ ờ ự ộ ờ ắ ủ ớ ớ
m i ng i v l s ng chung thu , nghĩa tình.ọ ườ ề ẽ ố ỷ
Cách 2: Th x a cũng nh nay, thiên nhiên luôn là ngu n c m h ng sáng tác ơ ư ư ồ ả ứ
vô t n cho các nhà văn, nhà th . Đ c bi t là ánh trăng. X a, Lý B ch khi đ i di n ậ ơ ặ ệ ư ạ ố ệ
v i v ng trăng đã gi t mình th ng th t nh c h ng. Nay, Nguy n Duy, m t nhà ớ ầ ậ ả ố ớ ố ươ ễ ộ
th tiêu bi u cho th h tr sau năm 1975 cũng góp vào m ng th thiên nhiên m t ơ ể ế ệ ẻ ả ơ ộ
ánh trăng.Và đ i di n tr c v ng trăng, ng i lính đã gi t mình v s vô tình ố ệ ướ ầ ườ ậ ề ự
tr c thiên nhiên, vô tình v i nh ng k ni m nghĩa tình c a m t th i đã qua. Bài ướ ớ ữ ỉ ệ ủ ộ ờ
th “Ánh trăng” gi n d nh m t ni m ân h n trong tâm s sâu kín y c a nhà th .ơ ả ị ư ộ ề ậ ự ấ ủ ơ
Cách 3: Ta g p đâu đây ngòi bút tài hoa c a Nguy n Duy trong tác ph m : “Treặ ủ ễ ẩ
Vi t Nam”, “H i m r m” Nh ng khi hoà bình l p l i, ông đã chuy n sang ệ ơ ấ ổ ơ ư ậ ạ ể
m t trang m i vi t v s chuy n mình c a đ t n c, c a con ng i cu c s ng đ iộ ớ ế ề ự ể ủ ấ ướ ủ ườ ộ ố ờ
th ng đang che l p m t d n nh ng đi u đáng quý mà h v n có. Bài th “Ánh ườ ấ ấ ầ ữ ề ọ ố ơ
trăng” là m t bài th tiêu bi u cho ch đ đó. Bài th nh m t l i t nh c nh c aộ ơ ể ủ ề ơ ư ộ ờ ự ắ ở ủ
tác gi v nh ng năm tháng gian lao đã qua c a cu c đ i ng i lính g n bó v i ả ề ữ ủ ộ ờ ườ ắ ớ
thiên nhiên đ t n c đ ng th i th c d y trong tâm h n ng i lính lòng trung hi u ấ ướ ồ ờ ứ ậ ồ ườ ế
tr n v n v i nhân dân.ọ ẹ ớ
Cách 4: Trăng trong th v n là m t v đ p trong tr o, tròn đ y, đó là cái gì ơ ố ộ ẻ ẹ ẻ ầ
lãng m n nh t trong cu c đ i, nh t là trong hai tr ng h p: khi con ng i ta còn ạ ấ ộ ờ ấ ườ ợ ườ ở
tu i u th ho c khi có nh ng tâm s c n ph i chia s , giãi b y. Ánh trăng c a ổ ấ ơ ặ ữ ự ầ ả ẻ ầ ủ
Nguy n Duy là cái nhìn xuyên su t c hai th i đi m v a nêu. Ch có đi u, đây ễ ố ả ờ ể ừ ỉ ề
không ph i là m t cái nhìn xuôi, bình l ng t tr c đ n sau, mà là cách nhìn ả ộ ặ ừ ướ ế
ng c: t hôm nay mà nhìn l i đ th y có cái hôm qua trong cái hôm nay. Bài th ượ ừ ạ ể ấ ơ
nh m t câu chuy n nh đ c k theo trình t th i gian nh c nh v m t th i đã ư ộ ệ ỏ ượ ể ự ờ ắ ở ề ộ ờ
qua c a ng i lính g n bó v i thiên nhiên, bình d , hi n hoà, v i nghĩa tình đ m ủ ườ ắ ớ ị ề ớ ằ
th m sáng trong. ắ
II. Thân bài.
1. Đ tài “Ánh trăng”ề
- Đây là m t đ tài quen thu c c a th ca x a đ c bi t là th lãng m n: ộ ề ộ ủ ơ ư ặ ệ ơ ạ
(Thuy n ai đ u b n sông trăng đó. Có ch trăng v k p t i nay (Hàn M c T ); ề ậ ế ở ề ị ố ạ ử
khuya v bát ngát trăng ngân đ y thuy n (HCM); Ng ng đ u nhìn trăng sáng. Cúi ề ầ ề ẩ ầ
đ u nh c h ng (Lý B ch)ầ ớ ố ươ ạ
- V i Nguy n Duy, ánh trăng không ch là ni m th mà còn đ c bi u đ t ớ ễ ỉ ề ơ ượ ể ạ
m t hàm nghĩa m i, mang d u n c a tình c m th i đ i: Ánh trăng là bi u t ng ộ ớ ấ ấ ủ ả ờ ạ ể ượ
cho quá kh trong m i đ i ng i. ứ ỗ ờ ườ
2. Phân tích tâm s sâu kín c a Nguy n Duy qua bài th “Ánh trăngự ủ ễ ơ ”.
a. C m nghĩ v v ng trăng quá khả ề ầ ứ
Tr c h t là hình nh v ng trăng tình nghĩa, hi n h u, bình d g n li n v i kướ ế ả ầ ề ậ ị ắ ề ớ ỉ
ni m m t th i đã qua, m t th i nhà th h ng g n bó. ệ ộ ờ ộ ờ ơ ằ ắ
- Ánh trăng g n v i nh ng k ni m trong sáng th i th u t i làng quê:ắ ớ ữ ỉ ệ ờ ơ ấ ạ
“H i nh s ng v i r ng ồ ỏ ố ớ ừ
V i sông r i v i bi n”ớ ồ ớ ể
- Nh đ n trăng là nh đ n không gian bao la. Nh ng “đ ng, sông, b ” g i ớ ế ớ ế ữ ồ ể ọ
m t vùng không gian quen thu c c a tu i u th , có nh ng lúc sung s ng đ n h ộ ộ ủ ổ ấ ơ ữ ướ ế ả
hê đ c chan hoà, ng p l n trong cái mát lành c a quê h ng nh dòng s a ng t. ượ ụ ặ ủ ươ ư ữ ọ
- Nh ng năm tháng gian lao n i chi n tr ng, trăng thành ng i b n tri k , ữ ơ ế ườ ườ ạ ỉ
g n v i nh ng k ni m không th nào quên c a cu c chi n tranh ác li t c a ng i ắ ớ ữ ỉ ệ ể ủ ộ ế ệ ủ ườ
lính trong r ng sâu: khi trăng treo trên đ u súng, trăng soi sáng đ ng hành quân. ừ ầ ườ
V ng trăng y cũng là “qu ng l a” theo cách g i c a nhà th Ph m Ti n Du t. ầ ấ ầ ử ọ ủ ơ ạ ế ậ
Trăng thành ng i b n chia s ng t bùi, đ ng c m c ng kh và nh ng m t mát hi ườ ạ ẻ ọ ồ ả ộ ổ ữ ấ
sinh, v ng trăng tr thành ng i b n tri k v i ng i lính. ầ ở ườ ạ ỉ ớ ườ
“H i chi n tranh r ng ồ ế ở ừ
V ng trăng thành tri kầ ỉ
Tr n tr i v i thiên nhiênầ ụ ớ
H n nhiên nh cây cồ ư ỏ
Ng không bao gi quênỡ ờ
Cái v ng trăng tình nghĩa”ầ
- Con ng i khi đó s ng gi n d , thanh cao, chân th t trong s hoà h p v i thiên ườ ố ả ị ậ ự ợ ớ
nhiên trong lành: “tr n tr i v i thiên nhiên - h n nhiên nh cây c ”. Cu c s ng ầ ụ ớ ồ ư ỏ ộ ố
trong sáng và đ p đ l th ng.ẹ ẽ ạ ườ
- Hôm nay, cái v ng trăng tri k , tình nghĩa y đã là quá kh k ni m c a con ng i.ầ ỉ ấ ứ ỉ ệ ủ ườ
Đó là m t quá kh đ p đ , ân tình, g n v i h nh phúc và gian lao c a m i con ộ ứ ẹ ẽ ắ ớ ạ ủ ỗ
ng i và c a đ t n c.ườ ủ ấ ướ
- L i th k không t mà có s c g i nh , âm đi u c a l i th nh trùng xu ng ờ ơ ể ả ứ ợ ớ ệ ủ ờ ơ ư ố
trong m ch c m xúc b i h i.ạ ả ồ ồ
b. C m nghĩ v v ng trăng hi n t iả ề ầ ệ ạ .
* V ng trăng - ng i d ng qua đ ngầ ườ ư ườ .
- Sau tu i th và chi n tranh, ng i lính t giã núi r ng tr v thành ph - n i đô ổ ơ ế ườ ừ ừ ở ề ố ơ
th hi n đ i. Khi đó m i chuy n b t đ u đ i khác:ị ệ ạ ọ ệ ắ ầ ổ
T h i v thành phừ ồ ề ố
Quen ánh đi n c a g ngệ ử ươ
V ng trăng đi qua ngõ ầ
Nh ng i d ng qua đ ngư ườ ư ườ
- V ng trăng tri k ngày nào nay đã tr thành “ng i d ng” - ng i khách qua ầ ỉ ở ườ ư ườ
đ ng xa l , còn con ng i đâu còn son s t thu chung? => M t s thay đ i phũ ườ ạ ườ ắ ỷ ộ ự ổ
phàng khi n ng i ta không kh i nhói đau. Tình c m x a kia nay chia lìa. ế ườ ỏ ả ư
- NT đ i l p v i kh 1,2, gi ng th th m thì nh trò chuy n tâm tình, giãi bày ố ậ ớ ổ ọ ơ ầ ư ệ
tâm s v i chính mình. Tác gi đã lí gi i s thay đ i trong m i quan h tình c m ự ớ ả ả ự ổ ố ệ ả
m t cách lô gíc.ộ
- Vì sao l i có s xa l , cách bi t này? ạ ự ạ ệ
+ S thay đ i c a hoàn c nh s ng- không gian khác bi t, th i gian cách bi t, ự ổ ủ ả ố ệ ờ ệ
đi u ki n s ng cách bi t: T h i v thành ph , ng i lính x a b t đ u quen s ngề ệ ố ệ ừ ồ ề ố ườ ư ắ ầ ố
v i nh ng ti n nghi hi n đ i nh “ánh đi n, c a g ng”. Cu c s ng công nghi p ớ ữ ệ ệ ạ ư ệ ử ươ ộ ố ệ
hoá, hi n đ i hoá c a đi n g ng đã làm át đi s c s ng c a ánh trăng trong tâm ệ ạ ủ ệ ươ ứ ố ủ
h n con ng i. Trăng l t nhanh nh cu c s ng hi n đ i g p gáp, h i h không ồ ườ ướ ư ộ ố ệ ạ ấ ố ả
có đi u ki n đ con ng i nh v quá kh . Và anh lính đã quên đi chính ánh trăng ề ệ ể ườ ớ ề ứ
đã đ ng cam c ng kh cùng ng i lính, quên đi tình c m chân thành, quá kh cao ồ ộ ổ ườ ả ứ
đ p nh ng đ y tình ng i. Câu th d ng d ng - l nh lùng - nh c nh i, xót xa ẹ ư ầ ườ ơ ư ư ạ ứ ố
miêu t m t đi u gì b i b c, nh n tâm v n th ng x y ra trong cu c s ng. Có l ả ộ ề ộ ạ ẫ ẫ ườ ả ộ ố ẽ
nào s bi n đ i v kinh t , v đi u ki n s ng ti n nghi l i kéo theo s thay d đ iự ế ổ ề ế ề ề ệ ố ệ ạ ự ạ ổ
lòng? (liên h : b i th mà ca dao m i lên ti ng h i: “Thuy n v có nh b n ệ ở ế ớ ế ỏ ề ề ớ ế
chăng?”; T H u, nhân dân Vi t b c l i cũng băn khoăn m t tâm tr ng y khi ố ữ ệ ắ ở ạ ộ ạ ấ
ti n đ a cán b v xuôi: ễ ư ộ ề
Mình v thành th xa xôiề ị
Nhà cao còn th y núi đ i n a chăng?ấ ồ ữ
Ph đông còn nh b n làngố ớ ả
Sáng đêm còn nh m nh trăng gi a r ng? ) ớ ả ữ ừ
=> T s xa l gi a ng i v i trăng y, nhà th mu n nh c nh : đ ng đ nh ng ừ ự ạ ữ ườ ớ ấ ơ ố ắ ở ừ ể ữ
giá tr v t ch t đi u khi n chúng ta ị ậ ấ ề ể
* Ni m suy t c a tác gi và t m lòng c a v ng trăng.ề ư ủ ả ấ ủ ầ
- S xu t hi n tr l i c a v ng trăng th t đ t ng t, vào m t th i đi m khôngự ấ ệ ở ạ ủ ầ ậ ộ ộ ở ộ ờ ể
ng . Tình hu ng m t đi n đ t ng t trong đêm khi n con ng i v n đã quen v iờ ố ấ ệ ộ ộ ế ườ ố ớ
ánh sáng, không th ch u n i c nh t i om n i căn phòng buyn đinh hi n đ i. Baể ị ổ ả ố ơ ệ ạ
đ ng t “v i, b t, tung” đ t li n nhau di n t s khó ch u và hành đ ng kh nộ ừ ộ ậ ặ ề ễ ả ự ị ộ ẩ
tr ng, h i h c a tác gi đ đi tìm ngu n sáng. Và hình nh v ng trăng tròn tìnhươ ố ả ủ ả ể ồ ả ầ
c mà t nhiên, đ t ng t hi n ra v ng v c gi a tr i, chi u vào căn phòng t i omờ ự ộ ộ ệ ằ ặ ữ ờ ế ố
kia, chi u lên khuôn m t đang ng a lên nhìn tr i, nhìn trăng kia. ế ặ ử ờ
=> Tình hu ng g p l i trăng là b c ngo t t o nên s chuy n bi n m nh m trongố ặ ạ ướ ặ ạ ự ể ế ạ ẽ
tình c m và suy nghĩ c a nhân v t tr tình v i v ng trăng. V ng trăng đ n đ t ng tả ủ ậ ữ ớ ầ ầ ế ộ ộ
đã làm sáng lên cái góc t i con ng i, đánh th c s ng quên trong đi u ki nố ở ườ ứ ự ủ ề ệ
s ng c a con ng i đã hoàn toàn đ i khác. ố ủ ườ ổ
- B t ng đ i di n v i v ng trăng, con ng i đã có c ch , tâm tr ng: ấ ờ ố ệ ớ ầ ườ ử ỉ ạ
Ng a m t lên nhìn m tử ặ ặ
Có cái gì r ng r ng. ư ư
- T th “ng a m t lên nhìn m t” là t th đ i m t: “m t” đây chính là v ngư ế ử ặ ặ ư ế ố ặ ặ ở ầ
trăng tròn. Con ng i th y m t trăng là th y đ c ng i b n tri k ngày nào. Cáchườ ấ ặ ấ ượ ườ ạ ỉ
vi t th t l và sâu s c!ế ậ ạ ắ
- C m xúc “r ng r ng” là bi u th c a m t tâm h n đang rung đ ng, xao xuy n,ả ư ư ể ị ủ ộ ồ ộ ế
g i nh g i th ng khi g p l i b n tri k . Ngôn ng bây gi là n c m t d iợ ớ ợ ươ ặ ạ ạ ỉ ữ ờ ướ ắ ướ
hàng mi. M t tình c m ch ng nh nén l i nh ng c trào ra đ n th n th c, xót xa.ộ ả ừ ư ạ ư ứ ế ổ ứ
Cu c g p g không tay b t m t m ng này đã l ng xu ng đ sâu c a c m nghĩ.ộ ặ ỡ ắ ặ ừ ắ ố ở ộ ủ ả
Trăng thì v n phóng khoáng, vô t , đ l ng bi t bao, nh “b ”, nh “r ng” màẫ ư ộ ượ ế ư ể ư ừ
con ng i thì ph tình, ph nghĩa.ườ ụ ụ
- Tr c cái nhìn sám h i c a nhà th , v ng trăng m t l n n a nh g i lên bao cáiướ ố ủ ơ ầ ộ ầ ữ ư ợ
“còn” mà con ng i t ng ch ng nh đã m t. Đó là k ni m quá kh t t đ p khiườ ưở ừ ư ấ ỉ ệ ứ ố ẹ
cu c s ng còn nghèo nàn, gian lao. Lúc y con ng i v i thiên nhiên - v ng trăng làộ ố ấ ườ ớ ầ
b n tri k , là tình nghĩa. Nh p th h i h dâng trào nh tình ng i dào d t. Ni mạ ỉ ị ơ ố ả ư ườ ạ ề
h nh phúc c a nhà th nh đang đ c s ng l i m t gi c chiêm bao. ạ ủ ơ ư ượ ố ạ ộ ấ
- Bài th khép l i hình nh: ơ ạ ở ả
“Trăng c tròn vành v nhứ ạ
Đ cho ta gi t mìnhủ ậ ”
- Trăng hi n lên đáng giá bi t bao, cao th ng v tha bi t ch ng nào. đây có sệ ế ượ ị ế ừ Ở ự
đ i l p gi a “tròn vành v nh” và “k vô tình”, gi a cái im l ng c a ánh trăng v iố ậ ữ ạ ẻ ữ ặ ủ ớ
s “gi t mình” th c t nh c a con ng i. ự ậ ứ ỉ ủ ườ
+ Trăng tròn vành v nh, trăng im phăng ph c không gi n h n trách móc mà chạ ắ ậ ờ ỉ
nhìn thôi, m t cái nhìn th t sâu nh soi t n đáy tim ng i lính đ đ gi t mình nghĩộ ậ ư ậ ườ ủ ể ậ
v cu c s ng hoà bình hôm nay. H đã quên m t đi chính mình, quên nh ng gì đ pề ộ ố ọ ấ ữ ẹ
đ , thiêng liêng nh t c a quá kh đ chìm đ m trong m t cu c s ng xô b , ph nẽ ấ ủ ứ ể ắ ộ ộ ố ồ ồ
hoa mà ít nhi u s m t đi nh ng gì t t đ p nh t c a chính mình. ề ẽ ấ ữ ố ẹ ấ ủ
+ Trăng tròn vành v nh là hi n di n cho quá kh đ p đ không th phai m .ạ ệ ệ ứ ẹ ẽ ể ờ
Ánh trăng chính là ng i b n nghĩa tình mà nghiêm kh c nh c nh nhà th và cườ ạ ắ ắ ở ơ ả
m i chúng ta: con ng i có th vô tình, có th lãng quên nh ng thiên nhiên, nghĩaỗ ườ ể ể ư
tình quá kh thì luôn tròn đ y, b t di t.ứ ầ ấ ệ
- S không vui, s trách móc trong l ng im c a v ng trăng là s t v n l ngự ự ặ ủ ầ ự ự ấ ươ
tâm d n đ n cái “gi t mình” câu th cu i. Cái “gi t mình” là c m giác và ph nẫ ế ậ ở ơ ố ậ ả ả
x tâm lí có th t c a m t ng i bi t suy nghĩ, ch t nh n ra s vô tình, b c b o, sạ ậ ủ ộ ườ ế ợ ậ ự ạ ẽ ự
nông n i trong cách s ng c a mình. Cái “gi t mình” c a s ăn năn, t trách, t th yổ ố ủ ậ ủ ự ự ự ấ
ph i đ i thay trong cách s ng. Cái “gi t mình” t nh c nh b n thân không bao giả ổ ố ậ ự ắ ở ả ờ
đ c làm ng i ph n b i quá kh , ph n b i thiên nhiên, sùng bái hi n t i mà coiượ ườ ả ộ ứ ả ộ ệ ạ
r thiên nhiên. Câu th th m nh c nh chính mình và cũng đ ng th i nh c nhẻ ơ ầ ắ ở ồ ờ ắ ở
chúng ta, nh ng ng i đang s ng trong hoà bình, h ng nh ng ti n nghi hi n đ i,ữ ườ ố ưở ữ ệ ệ ạ
đ ng bao gi quên công s c đ u tranh cách m ng c a bi t bao ng i đi tr c. ừ ờ ứ ấ ạ ủ ế ườ ướ
III. K t lu n:ế ậ
Cách 1:
Bài th “Ánh trăng” là m t l n “gi t mình” c a Nguy n Duy v s vô tìnhơ ộ ầ ậ ủ ễ ề ự
tr c thiên nhiên, vô tình v i nh ng k ni m nghĩa tình c a m t th i đã qua. Thướ ớ ữ ỉ ệ ủ ộ ờ ơ
c a Nguy n Duy không h khai thác cái đ p c a trăng, nh ng ánh trăng trong thủ ễ ề ẹ ủ ư ơ
ông v n mãi làm day d t ng i đ c - s day d t v nh ng đi u đ c và m t, nênẫ ứ ườ ọ ự ứ ề ữ ề ượ ấ
và không, khi s ng trong cu c đ i. V đ p y m i chính là v đ p c a văn ch ngố ộ ờ ẻ ẹ ấ ớ ẻ ẹ ủ ươ
cách m ng vì th không ch ca ng i v đ p c a thiên nhiên, con ng i mà cònạ ơ ỉ ợ ẻ ẹ ủ ườ
“d y” ta cách h c làm ng i. Thì ra nh ng bài h c sâu s c v đ o lí làm ng i đâuạ ọ ườ ữ ọ ắ ề ạ ườ
c ph i tìm trong sách v hay t nh ng khái ni m tr u t ng xa xôi. Ánh trăngứ ả ở ừ ữ ệ ừ ượ
th t s đã nh m t t m g ng soi đ th y đ c g ng m t th c c a mình, đ tìmậ ự ư ộ ấ ươ ể ấ ượ ươ ặ ự ủ ể
l i cái đ p tinh khôi mà chúng ta t ng đã ng ngon trong quên lãng.ạ ẹ ưở ủ
Cách 2: Bài th khép l i nh ng đã đ l i n t ng sâu s c trong lòng ng iơ ạ ư ể ạ ấ ượ ắ ườ
đ c. Nguy n Duy - m t phong cách r t gi n d nh ng mang tri t lí sâu xa. Nó g iọ ễ ộ ấ ả ị ư ế ợ
ra trong lòng chúng ta nhi u suy ng m sâu s c v cách s ng, cách làm ng i “u ngề ẫ ắ ề ố ườ ố
n c nh ngu n” ân nghĩa thu chung cùng quá kh .ướ ớ ồ ỷ ứ
===========================
Bài 7: CON CÒ
A. Ki n th c c n nh .ế ứ ầ ớ
1. Tác gi : ả
- Ch Lan Viên (1920 – 1989) tên khai sinh là Phan Ng c Hoan, sinh ra Qu ng Tr ế ọ ở ả ị
nh ng l n lên Bình Đ nh, là nhà th xu t s c c a n n th hi n đ i Vi t Nam. Ông ư ớ ở ị ơ ấ ắ ủ ề ơ ệ ạ ệ
có nh ng đóng góp quan tr ng cho th ca dân t c th k XX. T p th đ u tay: “Điêuữ ọ ơ ộ ở ế ỉ ậ ơ ầ
tàn” (1937) đã đ a tên tu i Ch Lan Viên vào trong s nh ng nhà th hàng đ u c a ư ổ ế ố ữ ơ ầ ủ
phong trào th m i. ơ ớ
- Th Ch Lan Viên có phong cách ngh thu t rõ nét và đ c đáo. Đó là phong cách suy ơ ế ệ ậ ộ
t ng tri t lí, đ m ch t trí tu và tính hi n đ i.ưở ế ậ ấ ệ ệ ạ
- Ch Lan Viên có nhi u sáng t o trong ngh thu t xây d ng hình nh th . Hình nh th ế ề ạ ệ ậ ự ả ơ ả ơ
c a ông phong phú, đa d ng, k t h p gi a th c và o, th ng đ c sáng t o b ng ủ ạ ế ợ ữ ự ả ườ ượ ạ ằ
s c m nh c a liên t ng, t ng t ng, nhi u b t ng , kì thú. Nh ng cũng do nh ng ứ ạ ủ ưở ưở ượ ề ấ ờ ư ữ
đ c đi m này mà th Ch Lan Viên không d đi vào công chúng đông đ o.ặ ể ơ ế ễ ả
2. Bài thơ
- “Con cò” đ c sáng tác năm 1962, in trong t p th “Hoa ngày th ng, chim báo bão” ượ ậ ơ ườ
(1967) c a Ch Lan Viên. ủ ế
- Đây là bài th th hi n khá rõ m t s nét c a phong cách ngh thu t Ch Lan Viên. Bài ơ ể ệ ộ ố ủ ệ ậ ế
th khai thác và phát tri n hình nh con cò trong nh ng câu hát ru quen thu c, đ ng iơ ể ả ữ ộ ể ợ
ca tình m và ý nghĩa c a l i ru v i cu c đ i m i ng i.ẹ ủ ờ ớ ộ ờ ỗ ườ
- Ph ng th c bi u đ t chính: bi u c m (m n hình nh con cò đ b c l tình c m). ươ ứ ể ạ ể ả ượ ả ể ộ ộ ả
K t h p v i miêu tế ợ ớ ả
- B c c: ố ụ Bài th chia làm 3 đo n ng v i s phát tri n c a hình t ng con cò, hình ơ ạ ứ ớ ự ể ủ ượ
t ng trung tâm xuyên su t bài th , trong m i quan h v i cu c đ i con ng i t thượ ố ơ ố ệ ớ ộ ờ ườ ừ ơ
bé đ n tr ng thành và su t c đ i ng i.ế ưở ố ả ờ ườ
+ Đo n 1: Hình nh con cò qua nh ng l i ru tu i u thạ ả ữ ờ ổ ấ ơ
+ Đo n 2: Cánh cò đi vào ti m th c c a tu i th , tr nên g n gũi và s theo cùng con ạ ề ứ ủ ổ ơ ở ầ ẽ
ng i trên m i ch ng đ ng c a cu c đ i. ườ ọ ặ ườ ủ ộ ờ
+ Đo n 3: T hình nh con cò, suy ng m và tri t lí v ý nghĩa c a l i ru và lòng m đ i ạ ừ ả ẫ ế ề ủ ờ ẹ ố
v i cu c đ i m i ng i.ớ ộ ờ ỗ ườ
3. M t s câu h i xoay quanh bài th . ộ ố ỏ ơ
1. Chép chính xác đo n th th 3 c a bài th “Con cò”.Trình b y c m nh n c a em v ạ ơ ứ ủ ơ ầ ả ậ ủ ề
đo n th : “Dù g n con theo conạ ơ ở ầ ”
(Vi t đo n văn quy n p phân tích v i câu ch đ : B y câu th đã khái quát m t quy lu t ế ạ ạ ớ ủ ề ả ơ ộ ậ
tình c m có ý nghĩa b n v ng, r ng l n mà sâu s c (12 câu có s d ng 1 câu ph c)ả ề ữ ộ ớ ắ ử ụ ứ
G i ýợ .
- Đ n đo n 3, nh p th thay đ i nh d n d p h n lên trong nh ng câu th ng n gi ng ế ạ ị ơ ổ ư ồ ậ ẳ ữ ơ ắ ố
nh l i d n dò c a m , hình nh con cò trong đo n th nh đ c nh n m nh ý ư ờ ặ ủ ẹ ả ạ ơ ư ượ ấ ạ ở
nghĩa bi u t ng cho t m lòng ng i m lúc nào cũng bên con su t cu c đ i. ể ượ ấ ườ ẹ ở ố ộ ờ
- Đi p ng , đi p c u trúc câu đem l i âm h ng ng t ngào nh trong l i ru c a ng i ệ ữ ệ ấ ạ ưở ọ ư ờ ủ ườ
m . Hình t ng con cò t trong ca dao đi vào th Ch Lan Viên bình d mà sâu l ng.ẹ ượ ừ ơ ế ị ắ
- G n – xa là c p t trái nghĩa cùng v i thành ng ” lên r ng - xu ng b ” g i lên không ầ ặ ừ ớ ữ ừ ố ể ợ
gian r ng l n v i nh ng cách tr khó khăn c a cu c đ i. Đ ng sau không gian y là ộ ớ ớ ữ ở ủ ộ ờ ằ ấ
bóng dáng c a th i gian đ ng đ ng. Th i gian, không gian có th làm phai m nh ng ủ ờ ằ ẵ ờ ể ờ ữ
tình c m nh ng riêng tình m u t thiêng liêng là v t qua m i th thách. Lòng m ả ư ẫ ử ượ ọ ử ẹ
luôn bên con, tình m luôn ch che cho con m áp yêu th ng: ẹ ở ấ ươ Con dù l n v n là con ớ ẫ
c a m . Đi h t đ i lòng m v n theo conủ ẹ ế ờ ẹ ẫ .” S l p l i liên t c c a nh ng t ng “dù ự ặ ạ ụ ủ ữ ừ ữ
g n con, dù xa con” nh láy đi láy l i c m xúc th ng yêu đang trào dâng trong tâm ầ ư ạ ả ươ
h n m . Tình yêu th ng c a m luôn “ồ ẹ ươ ủ ẹ v n”, “s ”, “mãiẫ ẽ ” bên con cho dù con l n ớ
lên, đi xa, tr ng thành trong đ i, cho dù có th m t ngày nào đó m không còn có ưở ờ ể ộ ẹ
m t trên đ i.ặ ờ
- Câu th đúc k t m t chân lý gi n d , muôn đ i: trong con m t, trái tim, vòng tay c a ơ ế ộ ả ị ờ ắ ủ
ng i m , đ a con v n mãi là bé b ng, c n m ch che. Ch “đi” đ c hi u theo ườ ẹ ứ ẫ ỏ ầ ẹ ở ữ ượ ể
ph ng th c hoán d : cu c đ i con, t t c vui bu n đau kh con đã n m tr i, ng i ươ ứ ụ ộ ờ ấ ả ồ ổ ế ả ườ
m v n mãi yêu con, ch che, bên con, là ch d a, b n đò bình yên trong cu c đ i ẹ ẫ ở ỗ ự ế ộ ờ
ng i con. ườ
- L i d n gi n d m c m c mà ý th , tình th trĩu n ng, m v n luôn bên con dù tr i qua ờ ặ ả ị ộ ạ ơ ơ ặ ẹ ẫ ả
nhi u va đ p, sóng gió, tình m mãi ch che, bao b c con, là mái nhà m áp. ề ậ ẹ ở ọ ấ
Hình t ng con cò gi n d trong ca dao đã khi n nh ng đi u chiêm nghi m, đúc k t c a ượ ả ị ế ữ ề ệ ế ủ
nhà th tr nên sâu s c, ý nghĩa mà g n gũi. ơ ở ắ ầ
T m lòng ng i m muôn đ i v n v y, v t ra ngoài m i kho ng cách không gian, th i ấ ườ ẹ ờ ẫ ậ ượ ọ ả ờ
gian. Hai câu th cu i dài ra sâu l ng đã khái quát l i m t tri t lí,ơ ố ắ ạ ộ ế
quy lu t tình c m b n v ng, sâu s c, v a th hi n tình c m thi t tha đ y yêu th ng c aậ ả ề ữ ắ ừ ể ệ ả ế ầ ươ ủ
ng i m .ườ ẹ
=> B y câu th đã khái quát m t quy lu t tình c m có ý nghĩa b n v ng, r ng l n mà sâu ả ơ ộ ậ ả ề ữ ộ ớ
s c.ắ
Câu 2: Em có bi t câu th , văn nào nói v m n a không? Hãy chép l i 2 câu mà em ế ơ ề ẹ ữ ạ
thích (ghi rõ trích đâu)ở
Con là m m đ t t i th mầ ấ ươ ơ
N trong lòng m - m m m tr ngở ẹ ẹ ươ ẹ ồ
Đôi tay m b , m b ngẹ ế ẹ ồ
Nh con sông ch n ng dòng phù saư ở ặ
(Hát ru - Vũ Qu n Ph ng) ầ ươ
Câu 3: Phân tích hai câu th : ơ
“Con dù l n v n là con c a mớ ẫ ủ ẹ
Đi h t đ i lòng m v n theo con”ế ờ ẹ ẫ
G i ý: ợ
- Gi i thi u bài th , hình t ng con còớ ệ ơ ượ
- Hai câu th cu i đo n 2 là l i c a m nói v i con - cò conơ ở ố ạ ờ ủ ẹ ớ
- Trong suy nghĩ và quan ni m c a ng i m , d i cái nhìn c a m : con dù l n không, dùệ ủ ườ ẹ ướ ủ ẹ ớ
tr ng thành đ n đâu, nhi u tu i đ n đâu, làm gì, thành đ t đ n đâu chăng n a con ưở ế ề ổ ế ạ ế ữ
v n là con c a m , con v n r t đáng yêu, đáng th ng, v n c n ch che, v n là ni mẫ ủ ẹ ẫ ấ ươ ẫ ầ ở ẫ ề
t hào, ni m tin và hi v ng c a m .ự ề ọ ủ ẹ
- Dù m có ph i xa con, lâu, r t lâu, th m chí su t đ i, không lúc nào lòng m không ẹ ả ấ ậ ố ờ ẹ ở
bên con
=> T vi c hi u bi t t m lòng ng i m , nhà th đã khái quát m t quy lu t tình c m ừ ệ ể ế ấ ườ ẹ ơ ộ ậ ả
mang tính vĩnh h ng: tình m , tình m u t b n v ng, r ng l n, sâu s c. Qua đó ng i ằ ẹ ẫ ử ề ữ ộ ớ ắ ợ
ca tình c m vô biên, thiêng liêng c a ng i m . ả ủ ườ ẹ
Câu 4: Đ c hai câu th sau: “Cò m t mình cò ph i ki m l y ăn. Con có m con ch i r i ọ ơ ộ ả ế ấ ẹ ơ ồ
l i ng ”.ạ ủ
a. Hai câu th trên là l i c a ai nói v i ai, nh m m c đích gì? ơ ờ ủ ớ ằ ụ
(l i c a m nói v i con đ bày t tình th ng con)ờ ủ ẹ ớ ể ỏ ươ
Quan h ý nghĩa ch y u trong hai câu th là quan h nào?ệ ủ ế ơ ệ
( Quan h đ i l p)ệ ố ậ
b. Ý nghĩa nào toát lên t hai câu th trênừ ơ
(H nh phúc c a con khi có m )ạ ủ ẹ
Câu 5: Hình nh trong câu th : “Con ng yên thì cò cũng ng . Cánh c a cò hai đ a đ p ả ơ ủ ủ ủ ứ ắ
chung đôi” đ p và hay nh th nào?ẹ ư ế
-> Hình nh th đ p, lãng m n, bay b ng. L i ru c a m đ a con vào gi c ng , trong mả ơ ẹ ạ ổ ờ ủ ẹ ư ấ ủ ơ
con v n th y hình nh con cò. Con có gi c m đ p. L i ru c a m đã nâng đ tâm ẫ ấ ả ấ ơ ẹ ờ ủ ẹ ỡ
h n con. Cánh cò tr thành m t hình nh n d gi u ý nghĩa.ồ ở ộ ả ẩ ụ ầ
=====================
Đ T P LÀM VĂN : Phân tích bài th : “Con CòỀ Ậ ơ ”.
A. M bài: ở
- Ch Lan Viên là nhà th xu t s c c a n n th hi n đ i Vi t Nam. ế ơ ấ ắ ủ ề ơ ệ ạ ệ
- Bài th “Con Cò” th hi n khá rõ m t s nét c a phong cách NT Ch Lan Viên. ơ ể ệ ộ ố ủ ế
- Thông qua m t cánh cò t ng tr ng, Ch Lan viên đã đi đ n nh ng khái quát sâu s c vộ ượ ư ế ế ữ ắ ề
tình yêu th ng c a ng i m và ý nghĩa c a l i ru đ i v i cu c đ i m i con ng i.ươ ủ ườ ẹ ủ ờ ố ớ ộ ờ ỗ ườ
B. Thân bài:
1. Lu n đi m 1: Nh n xét chung v th th , gi ng đi u, hình nh con cò: ngu n g c và ậ ể ậ ề ể ơ ọ ệ ả ồ ố
sáng t oạ
- Th t do, các câu th có đ dài ng n khác nhau, nh p đi u luôn bi n đ i. Các đi p t , ể ự ơ ộ ắ ị ệ ế ổ ệ ừ
đi p ng có s c g i g n gũi v i nh ng đi u hát ru quen thu c. ệ ữ ứ ợ ầ ớ ữ ệ ộ
- HÌnh t ng trung tâm xuyên su t c bài th là con cò đ c b sung, bi n đ i qua nh ngượ ố ả ơ ượ ổ ế ổ ữ
hình nh c th và sinh đ ng, gi u ch t suy t c a tác gi . ả ụ ể ộ ầ ấ ư ủ ả
- Trong ca dao truy n th ng, hình nh con cò xu t hi n ph bi n và mang ý nghĩa n d ề ố ả ấ ệ ổ ế ẩ ụ
cho hình nh ng i nông dân, ng i ph n trong cu c s ng còn nhi u v t v , nh c ả ườ ườ ụ ữ ộ ố ề ấ ả ọ
nh n nh ng gi u đ c tính t t đ p và ni m vui s ng.ằ ư ầ ứ ố ẹ ề ố
- Trong bài th này, Ch Lan Viên ch khai thác và xây d ng ý nghĩa bi u t ng c a hình ơ ế ỉ ự ể ượ ủ
nh con cò nh m nói lên t m lòng ng i m và vai trò c a nh ng l i hát ru đ i v i ả ằ ấ ườ ẹ ủ ữ ờ ố ớ
cu c s ng m i con ng i.ộ ố ỗ ườ
2. Lu n đi m 2: HÌnh nh con cò “trong l i m hát” đi vào gi c ng c a con.ậ ể ả ờ ẹ ấ ủ ủ
Con cò bay la
Cò s xáo măng ”ợ
- Hình nh con cò c th p thoáng g i ra t nh ng câu ca dao dùng làm l i hát ru r t ả ứ ấ ợ ừ ữ ờ ấ
phong phú v n i dung và bi u t ng. ề ộ ể ượ
+ Nhà th ch dùng l i vài t trong m i câu ca dao x a v a g i l i l i ru, v a g i l i ít ơ ỉ ạ ừ ỗ ư ừ ợ ạ ờ ừ ợ ạ
nhi u s phong phú trong ý nghĩa bi u t ng c a hình nh con cò. ề ự ể ượ ủ ả
+ Con còn “b trên tay”, nào bi t đ c ý nghĩa c a nh ng câu ca dao trong l i ru c a m : ế ế ượ ủ ữ ờ ủ ẹ
Con cò bay l bay laả
Bay t c ng Ph bay ra cánh đ ngừ ổ ủ ồ
Con cò bay l bay laả
Bay t c a ph , bay v Đ ng Đăngừ ử ủ ề ồ
Con cò mà đi ăn đêm
Đ u ph i cành m m l n c xu ng ao…ậ ả ề ộ ổ ố
Nh ng qua l i ru, hình nh con cò đã đi vào tâm h n tr th m t cách vô th c, và theo đó ư ờ ả ồ ẻ ơ ộ ứ
là c đi u h n dân t c. Đ a tr đ c võ v trong nh ng âm đi u ng t ngào, d u dàngả ệ ồ ộ ứ ẻ ượ ề ữ ệ ọ ị
c a l i ru đ đón nh n b ng tr c giác tình yêu và s ch che c a m . ủ ờ ể ậ ằ ự ự ở ủ ẹ
- Th m đ m trong l i hát là nh ng xúc c m yêu th ng trào dâng trong trái tim c a m :ấ ẫ ờ ữ ả ươ ủ ẹ
“Cò m t mình cò ph i ki m l y ănộ ả ế ấ
Con có m con ch i r i l i ng ”ẹ ơ ồ ạ ủ
Và:
“ng yên, ng yên, cò i ch sủ ủ ơ ớ ợ
Cành có m m m đã s n tay nâng”ề ẹ ẵ
- Tình m nhân t , r ng m v i nh ng gì nh bé đáng th ng, đáng đ c che ch . ẹ ừ ộ ở ớ ữ ỏ ươ ượ ở
- L i th nh nh p v v th hi n s yêu th ng dào d t vô b b n. ờ ơ ư ị ỗ ề ể ệ ự ươ ạ ờ ế
- Nh ng c m xúc yêu th ng y mang đ n cho con gi c ng yên bình, h nh phúc trong ữ ả ươ ấ ế ấ ủ ạ
s ôm p, ch che c a ti ng ru lòng m :ự ấ ở ủ ế ẹ
Trong l i ru c a m th m h i xuânờ ủ ẹ ấ ơ
……………………
S a m nhi u con ng ch ng phân vânữ ẹ ề ủ ẳ .
- Vì th , tái tim bé nh c a con đã đ c hi u th nào là tình m . Đo n th khép l i b ngế ỏ ủ ượ ể ế ẹ ạ ơ ạ ằ
nh ng hình nh thanh bình c a cu c s ng, b ng nh ng gi c n ng say c a tr th .ữ ả ủ ộ ố ằ ữ ấ ồ ủ ẻ ơ
3. Lu n đi m 3: Hình nh con cò trong đo n 2 (ậ ể ả ạ cánh cò đã tr thành ng i b n tu i u ở ườ ạ ổ ấ
th , thành b n đ ng hành c a con ng i trong su t cu c đ i.)ơ ạ ồ ủ ườ ố ộ ờ
- B ng s liên , t ng t ng phong phú, nhà th đã sáng t o ra nh ng hình nh cánh cò ằ ự ưở ượ ơ ạ ữ ả
đ c s c, hàm ch a nhi u ý nghĩa. ặ ắ ứ ề
+ T cánh cò c a tu i u th th t ng nghĩnh mà đ m m: Còn ng yên thì cò cũng ng . ừ ủ ổ ấ ơ ậ ộ ầ ấ ủ ủ
Cánh c a cò hai đ a đ p chung đôi”. ủ ứ ắ
+ Đ n cánh cò c a tu i t i tr ng qu n quýt chân con: Mai khôn l n con theo cò đi h c. ế ủ ổ ớ ườ ấ ớ ọ
Cánh c a cò hai đ a đ p chung đôi”.ủ ứ ắ
+ Cho đ n khi tr ng thành, con thành thi sĩ: “Cánh cò tr ng l i bay hoài không ngh . ế ưở ắ ạ ỉ
Tr c hiên nhà. Và trong h i mát câu văn”. ướ ơ
- Hình nh th lung linh m t v đ p b t ng , di n t m t suy t ng sâu xa: S dìu d t, ả ơ ộ ẻ ẹ ấ ờ ễ ả ộ ưở ự ắ
nâng đ yêu th ng b n b su t c đ i m đ i v i con.ỡ ươ ề ỉ ố ả ờ ẹ ố ớ
4. Lu n đi m 4: HÌnh nh con cò đ c nh n m nh đo n 3 v i ý nghĩa bi u t ng cho ậ ể ả ượ ấ ạ ở ạ ớ ể ượ
t m lòng ng i m lúc nào cũng bên con đ n su t cu c đ iấ ườ ẹ ế ố ộ ờ :
Dù g n con…. v n yêu con”ở ầ ẫ
- Đ n đo n 3, nh p th thay đ i nh d n d p h n lên trong nh ng câu th ng n gi ng ế ạ ị ơ ổ ư ồ ậ ẳ ữ ơ ắ ố
nh l i d n dò c a m , hình nh con cò trong đo n th nh đ c nh n m nh ý ư ờ ặ ủ ẹ ả ạ ơ ư ượ ấ ạ ở
nghĩa bi u t ng cho t m lòng ng i m lúc nào cũng bên con su t cu c đ i. ể ượ ấ ườ ẹ ở ố ộ ờ
- L i d n gi n d m c m c mà hàm nghĩa sâu xa. D i hình th c th t do, nhà th nh ờ ặ ả ị ộ ạ ướ ứ ơ ự ơ ư
d ng lên c m t b u tr i yêu th ng bao la mà đ c đi m c a nó là không gian và ự ả ộ ầ ờ ươ ặ ể ủ
th i gian không gi i h n: Lên r ng - xu ng bi n - hai chi u không gian g i n t ng ờ ớ ạ ừ ố ể ề ợ ấ ượ
v nh ng khó khăn c a cu c đ i. Không gian ngh thu t y c a bài th cũng góp ề ữ ủ ộ ờ ệ ậ ấ ủ ơ
ph n bi u hi n s phát tri n c a t th , c a tình c m và hành đ ng c a nhân v t tr ầ ể ệ ự ể ủ ứ ơ ủ ả ộ ủ ậ ữ
tình. T không gian có gi i h n ngày càng r ng d n thêm đ n m t không gian tâm ừ ớ ạ ộ ầ ế ộ
t ng v a bao la v a sâu th m nh chính l i ru hát lên t trái tim c a m : ưở ừ ừ ẳ ư ờ ừ ủ ẹ
Con dù l n v n là con c a m .ớ ẫ ủ ẹ
Đi h t đ i lòng m v n theo con”ế ờ ẹ ẫ
T m lòng ng i m muôn đ i v n v y, v t ra ngoài m i kho ng cách không gian, th i ấ ườ ẹ ờ ẫ ậ ượ ọ ả ờ
gian. Đó là quy lu t b t bi n và vĩnh h ng c a m i t m lòng ng i m trên đ i mà ậ ấ ế ằ ủ ọ ấ ườ ẹ ờ
nhà th đã khái quát, đúc k t trong câu th đ m ch t suy t ng và tri t lí. S l p l i ơ ế ơ ậ ấ ưở ế ự ặ ạ
liên t c c a nh ng t ng “dù g n con, dù xa con” nh láy đi láy l i c m xúc th ng ụ ủ ữ ừ ữ ầ ư ạ ả ươ
yêu đang trào dâng trong tâm h n m . Tình yêu th ng c a m luôn “ồ ẹ ươ ủ ẹ v n”, “s ”, ẫ ẽ
“mãi” bên con cho dù con l n lên, đi xa, tr ng thành trong đ i, cho dù có th m t ớ ưở ờ ể ộ
ngày nào đó m không còn có m t trên đ i.ẹ ặ ờ
Nguy n Duy đã t ng khái quát v tình yêu y trong nh ng câu th đ y tri t lí: ễ ừ ề ấ ữ ơ ầ ế
“Ta đi tr n ki p con ng i.ọ ế ườ
Cũng không đi h t m t l i m ru”.ế ộ ờ ẹ
Ti ng ru y theo ta đi su t cu c đ i nh m t hành trang tinh th n c a tình m u t .ế ấ ố ộ ờ ư ộ ầ ủ ẫ ử
- K t thúc bài th , l i th tr v v i hình th c c a ti ng ru: “à i”. Nh p đi u c a câu thế ơ ờ ơ ở ề ớ ứ ủ ế ơ ị ệ ủ ơ
d n v v i nh ng v n “ôi”, “ i”, “ôi” n i ti p nhau trong kh th : ồ ề ớ ữ ầ ơ ố ế ổ ơ
À i! ơ
………….Đ n hát ế
Quanh nôi”.
làm cho câu th dù ng n mà v n g i c m giác nh là l i ru, ngân nga mãi trong lòng ơ ắ ẫ ợ ả ư ờ
ng i đ c. Con cò đi vào l i ru c a m đã thành “cu c đ i v cánh qua nôi” đ a con. ườ ọ ờ ủ ẹ ộ ờ ỗ ứ
Kì di u bi t bao cái ti ng ru ng t ngào mà sâu th m c a lòng m th ng con. Cu c ệ ế ế ọ ẳ ủ ẹ ươ ộ
đ i m i con ng i s ch ng th nào thi u đi ph n tình c m thiêng liêng nh t b i đó ờ ỗ ườ ẽ ẳ ể ế ầ ả ấ ở
còn là tình quê h ng là ngu n c i là b n b che ch nâng đ m i con ng i. ươ ồ ộ ế ờ ở ỡ ỗ ườ
C. K t lu n:ế ậ
- “Con cò” là m t bài th hay c a Ch Lan Viên.ộ ơ ủ ế
- B ng s suy t ng, b ng s v n d ng sáng t o ca dao, gi ng đi u tâm tình th th , ằ ự ưở ằ ự ậ ụ ạ ọ ệ ủ ỉ
nh p đi u êm ái, d u dàng mang âm h ng c a nh ng l i hát ru, bài th đã ng i ca tìnhị ệ ị ưở ủ ữ ờ ơ ợ
yêu sâu s c bao la c a m i ng i m trong cu c đ i này. ắ ủ ỗ ườ ẹ ộ ờ
- Bài th g i lên nh ng rung c m và suy nghĩ sâu s c v công n sinh thành c a ng i ơ ợ ữ ả ắ ề ơ ủ ườ
m … ẹ
Dàn ý 2: Phân tích bài th : “Con Còơ ”.
A. M bài: ở
- Ch Lan Viên là nhà th xu t s c c a n n th hi n đ i Vi t Nam. Đ c th ông, ng i ế ơ ấ ắ ủ ề ơ ệ ạ ệ ọ ơ ườ
đ c có th rút ra t đó nh ng tri t lí sâu s c v tình yêu, cu c s ng con ng i. ọ ể ừ ữ ế ắ ề ộ ố ườ
- Bài th “Con Cò” th hi n khá rõ m t s nét c a phong cách NT Ch Lan Viên. Bài th ơ ể ệ ộ ố ủ ế ơ
đ c sáng tác năm 1962 in trong t p th “Hoa ngày th ng chim báo bão” c a ông. ượ ậ ơ ườ ủ
- Thông qua m t cánh cò t ng tr ng d p dìu trong l i ru, câu hát, Ch Lan viên đã đi đ nộ ượ ư ậ ờ ế ế
nh ng khái quát sâu s c v tình yêu th ng c a ng i m và ý nghĩa c a l i ru đ i ữ ắ ề ươ ủ ườ ẹ ủ ờ ố
v i cu c đ i m i con ng i.ớ ộ ờ ỗ ườ
B. Thân bài:
1. Lu n đi m 1: Nh n xét chung v th th , gi ng đi u, hình nh con cò: ngu n g c và ậ ể ậ ề ể ơ ọ ệ ả ồ ố
sáng t oạ
- Bài th đ c Ch Lan Viên vi t theo th t do, các câu th có đ dài ng n khác nhau, ơ ượ ế ế ể ự ơ ộ ắ
nh p đi u luôn bi n đ i. Tác gi th ng xuyên dùng các đi p t , đi p ng có s c g i ị ệ ế ổ ả ườ ệ ừ ệ ữ ứ ợ
g n gũi v i nh ng đi u hát ru quen thu c. ầ ớ ữ ệ ộ
- HÌnh t ng con cò là hình t ng trung tâm xuyên su t c bài th . C bài th , hình ượ ượ ố ả ơ ả ơ
t ng con cò đ c b sung, bi n đ i qua nh ng hình nh c th và sinh đ ng, gi u ượ ượ ổ ế ổ ữ ả ụ ể ộ ầ
ch t suy t c a tác gi . ấ ư ủ ả
- Trong ca dao truy n th ng, hình nh con cò xu t hi n r t ph bi t và hình nh y l i ề ố ả ấ ệ ấ ổ ế ả ấ ạ
th ng đi vào nh ng l i hát ru, mang ý nghĩa n d cho hình nh ng i nông dân, ườ ữ ờ ẩ ụ ả ườ
ng i ph n trong cu c s ng còn nhi u v t v , nh c nh n nh ng gi u đ c tính t t ườ ụ ữ ộ ố ề ấ ả ọ ằ ư ầ ứ ố
đ p và ni m vui s ng.ẹ ề ố
- Trong bài th này, Ch Lan Viên ch khai thác và xây d ng ý nghĩa bi u t ng c a hình ơ ế ỉ ự ể ượ ủ
nh con cò nh m nói lên t m lòng ng i m và vai trò c a nh ng l i hát ru đ i v i ả ằ ấ ườ ẹ ủ ữ ờ ố ớ
cu c s ng m i con ng i.ộ ố ỗ ườ
2. Lu n đi m 2: HÌnh nh con cò “trong l i m hát” đi vào gi c ng c a con.ậ ể ả ờ ẹ ấ ủ ủ
- đo n đ i đ u tiên, khi con còn m ng a, tình m g i trong t ng câu hát ru quen Ở ạ ờ ầ ẵ ử ẹ ử ừ
thu c: ộ
Con cò bay la
…
Cò s xáo măng…”ợ
- Hình nh con cò c th p thoáng g i ra t nh ng câu ca dao dùng làm l i hát ru r t ả ứ ấ ợ ừ ữ ờ ấ
phong phú v n i dung và bi u t ng. đây, nhà th ch dùng l i vài t trong m i ề ộ ể ượ Ở ơ ỉ ạ ừ ỗ
câu ca dao x a v a g i l i l i ru, v a g i l i ít nhi u s phong phú trong ý nghĩa bi uư ừ ợ ạ ờ ừ ợ ạ ề ự ể
t ng c hình nh con cò. Trong câu hát ru có hình nh quê h ng, có cánh đ ng cò ượ ủ ả ả ươ ồ
bay th ng cánh, có hình nh nh ng cu c đ i lam lũ, t o t n m t n ng hai s ng nuôi ẳ ả ữ ộ ờ ả ầ ộ ắ ươ
con khôn l n, có nh ng s ph n đ ng cay t i nh c và có c tình yêu th ng bao la, ớ ữ ố ậ ắ ủ ụ ả ươ
nh ng v v âm y m m luôn dành cho con. Con còn “b trên tay”, nào bi t đ c ý ữ ỗ ề ế ẹ ế ế ượ
nghĩa c a nh ng câu ca dao trong l i ru c a m : ủ ữ ờ ủ ẹ
Con cò bay l bay laả
Bay t c ng Ph bay ra cánh đ ngừ ổ ủ ồ
Con cò bay l bay laả
Bay t c a ph , bay v Đ ng Đăngừ ử ủ ề ồ
Con cò mà đi ăn đêm
Đ u ph i cành m m l n c xu ng ao…ậ ả ề ộ ổ ố
Nh ng qua l i ru, hình nh con cò đã đi vào tâm h n tr th m t cách vô th c, và theo đó ư ờ ả ồ ẻ ơ ộ ứ
là c đi u h n dân t c. Đ a tr đ c võ v trong nh ng âm đi u ng t ngào, d u dàngả ệ ồ ộ ứ ẻ ượ ề ữ ệ ọ ị
c a l i ru đ đón nh n b ng tr c giác tình yêu và s ch che c a m . ủ ờ ể ậ ằ ự ự ở ủ ẹ
- Th m đ m trong l i hát là nh ng xúc c m yêu th ng trào dâng trong trái tim c a m :ấ ẫ ờ ữ ả ươ ủ ẹ
“Cò m t mình cò ph i ki m l y ănộ ả ế ấ
Con có m con ch i r i l i ng ”ẹ ơ ồ ạ ủ
Và:
“ng yên, ng yên, cò i ch sủ ủ ơ ớ ợ
Cành có m m m đã s n tay nâng”ề ẹ ẵ
M th ng con cò trong ca dao l n đ n, m dành cho con bao tình yêu th ng, cánh tay ẹ ươ ậ ậ ẹ ươ
d u hi n c a m , che ch cho con, l i ru câu hát êm đ m và dòng s a m ng t ngào ị ề ủ ẹ ở ờ ề ữ ẹ ọ
đã nuôi con khôn l n. Tình m nhân t , r ng m v i nh ng gì nh bé đáng th ng, ớ ẹ ừ ộ ở ớ ữ ỏ ươ
đáng đ c che ch . L i th nh nh p v v th hi n s yêu th ng dào d t vô b ượ ở ờ ơ ư ị ỗ ề ể ệ ự ươ ạ ờ
b n. ế
- Nh ng c m xúc yêu th ng y làm nên chi u sâu c a l i ru, mang đ n cho con gi c ữ ả ươ ấ ề ủ ờ ế ấ
ng yên bình, h nh phúc trong s ôm p, ch che c a ti ng ru lòng m :ủ ạ ự ấ ở ủ ế ẹ
Trong l i ru c a m th m h i xuânờ ủ ẹ ấ ơ
Con ch a bi t con cò, con v cư ế ạ
Con ch a bi t nh ng cành m m m hátư ế ữ ề ẹ
S a m nhi u con ng ch ng phân vânữ ẹ ề ủ ẳ .
Vì th , cho dù không hi u, cho dù là c m nh n vô th c nh ng trái tim bé nh c a con đã ế ể ả ậ ứ ư ỏ ủ
đ c hi u th nào là tình m . Đo n th khép l i b ng nh ng hình nh thanh bình c aượ ể ế ẹ ạ ơ ạ ằ ữ ả ủ
cu c s ng, b ng nh ng gi c n ng say c a tr th .ộ ố ằ ữ ấ ồ ủ ẻ ơ
3. Lu n đi m 3: Hình nh con cò trong đo n 2ậ ể ả ạ
N u đo n 1, cánh cò trong l i ru c a m là đi m kh i đ u, xu t phát, thì sang đo n 2, ế ở ạ ờ ủ ẹ ể ở ầ ấ ạ
cánh cò đã tr thành ng i b n tu i u th , theo cùng con ng i trên m i ch ng ở ườ ạ ổ ấ ơ ườ ỗ ặ
đ ng đi t i, thành b n đ ng hành c a con ng i trong su t cu c đ i. ườ ớ ạ ồ ủ ườ ố ộ ờ
- B ng s liên , t ng t ng phong phú, nhà th đã sáng t o ra nh ng hình nh cánh cò ằ ự ưở ượ ơ ạ ữ ả
đ c s c, hàm ch a nhi u ý nghĩa. T cánh cò c a tu i u th th t ng nghĩnh mà ặ ắ ứ ề ừ ủ ổ ấ ơ ậ ộ
đ m m: Còn ng yên thì cò cũng ng . Cánh c a cò hai đ a đ p chung đôi”. Đ n ầ ấ ủ ủ ủ ứ ắ ế
cánh cò c a tu i t i tr ng qu n quýt chân con: Mai khôn l n con theo cò đi h c. ủ ổ ớ ườ ấ ớ ọ
Cánh c a cò hai đ a đ p chung đôi”. Cho đ n khi tr ng thành, con thành thi sĩ: ủ ứ ắ ế ưở
“Cánh cò tr ng l i bay hoài không ngh . Tr c hiên nhà. Và trong h i mát câu văn”. ắ ạ ỉ ướ ơ
- Hình nh th lung linh m t v đ p b t ng , di n t m t suy t ng sâu xa. đâu, lúc ả ơ ộ ẻ ẹ ấ ờ ễ ả ộ ưở Ở
nào, cò cũng ôm p, qu n quýt bên con, “bay hoài không ngh ” cùng con. Không ph i ấ ấ ỉ ả
cò đâu, là lòng m ta đ y, là s dìu d t, nâng đ yêu th ng b n b su t c đ i m ẹ ấ ự ắ ỡ ươ ề ỉ ố ả ờ ẹ
đ i v i con.ố ớ
4. Lu n đi m 4: HÌnh nh con cò đ c nh n m nh đo n 3 v i ý nghĩa bi u t ng cho ậ ể ả ượ ấ ạ ở ạ ớ ể ượ
t m lòng ng i m lúc nào cũng bên con đ n su t cu c đ iấ ườ ẹ ế ố ộ ờ :
Dù g n conở ầ
…….
Cò mãi yêu con.
- Đ n đo n 3, nh p th thay đ i nh d n d p h n lên trong nh ng câu th ng n gi ng ế ạ ị ơ ổ ư ồ ậ ẳ ữ ơ ắ ố
nh l i d n dò c a m , hình nh con cò trong đo n th nh đ c nh n m nh ý ư ờ ặ ủ ẹ ả ạ ơ ư ượ ấ ạ ở
nghĩa bi u t ng cho t m lòng ng i m lúc nào cũng bên con su t cu c đ i. ể ượ ấ ườ ẹ ở ố ộ ờ
- L i d n gi n d m c m c mà hàm nghĩa sâu xa. D i hình th c th t do, nhà th nh ờ ặ ả ị ộ ạ ướ ứ ơ ự ơ ư
d ng lên c m t b u tr i yêu th ng bao la mà đ c đi m c a nó là không gian và ự ả ộ ầ ờ ươ ặ ể ủ
th i gian không gi i h n: Lên r ng - xu ng bi n - hai chi u không gian g i n t ng ờ ớ ạ ừ ố ể ề ợ ấ ượ
v nh ng khó khăn c a cu c đ i. Không gian ngh thu t y c a bài th cũng góp ề ữ ủ ộ ờ ệ ậ ấ ủ ơ
ph n bi u hi n s phát tri n c a t th , c a tình c m và hành đ ng c a nhân v t tr ầ ể ệ ự ể ủ ứ ơ ủ ả ộ ủ ậ ữ
tình. T không gian có gi i h n ngày càng r ng d n thêm đ n m t không gian tâm ừ ớ ạ ộ ầ ế ộ
t ng v a bao la v a sâu th m nh chính l i ru hát lên t trái tim c a m : ưở ừ ừ ẳ ư ờ ừ ủ ẹ
Con dù l n v n là con c a m .ớ ẫ ủ ẹ
Đi h t đ i lòng m v n theo con”ế ờ ẹ ẫ
T m lòng ng i m muôn đ i v n v y, v t ra ngoài m i kho ng cách không gian, th i ấ ườ ẹ ờ ẫ ậ ượ ọ ả ờ
gian. Đó là quy lu t b t bi n và vĩnh h ng c a m i t m lòng ng i m trên đ i mà ậ ấ ế ằ ủ ọ ấ ườ ẹ ờ
nhà th đã khái quát, đúc k t trong câu th đ m ch t suy t ng và tri t lí. S l p l i ơ ế ơ ậ ấ ưở ế ự ặ ạ
liên t c c a nh ng t ng “dù g n con, dù xa con” nh láy đi láy l i c m xúc th ng ụ ủ ữ ừ ữ ầ ư ạ ả ươ
yêu đang trào dâng trong tâm h n m . Tình yêu th ng c a m luôn “ồ ẹ ươ ủ ẹ v n”, “s ”, ẫ ẽ
“mãi” bên con cho dù con l n lên, đi xa, tr ng thành trong đ i, cho dù có th m t ớ ưở ờ ể ộ
ngày nào đó m không còn có m t trên đ i.ẹ ặ ờ
Nguy n Duy đã t ng khái quát v tình yêu y trong nh ng câu th đ y tri t lí: ễ ừ ề ấ ữ ơ ầ ế
“Ta đi tr n ki p con ng i.ọ ế ườ
Cũng không đi h t m t l i m ru”.ế ộ ờ ẹ
Ti ng ru y theo ta đi su t cu c đ i nh m t hành trang tinh th n c a tình m u t .ế ấ ố ộ ờ ư ộ ầ ủ ẫ ử
- K t thúc bài th , l i th tr v v i hình th c c a ti ng ru: “à i”. Nh p đi u c a câu thế ơ ờ ơ ở ề ớ ứ ủ ế ơ ị ệ ủ ơ
d n v v i nh ng v n “ôi”, “ i”, “ôi” n i ti p nhau trong kh th : ồ ề ớ ữ ầ ơ ố ế ổ ơ
À i! ơ
M t con cò thôiộ
………….Đ n hát ế
Quanh nôi”.
làm cho câu th dù ng n mà v n g i c m giác nh là l i ru, ngân nga mãi trong lòng ơ ắ ẫ ợ ả ư ờ
ng i đ c. Con cò đi vào l i ru c a m đã thành “cu c đ i v cánh qua nôi” đ a con. ườ ọ ờ ủ ẹ ộ ờ ỗ ứ
Kì di u bi t bao cái ti ng ru ng t ngào mà sâu th m c a lòng m th ng con. Cu c ệ ế ế ọ ẳ ủ ẹ ươ ộ
đ i m i con ng i s ch ng th nào thi u đi ph n tình c m thiêng liêng nh t b i đó ờ ỗ ườ ẽ ẳ ể ế ầ ả ấ ở
còn là tình quê h ng là ngu n c i là b n b che ch nâng đ m i con ng i. ươ ồ ộ ế ờ ở ỡ ỗ ườ
C. K t lu n:ế ậ
Có th nói, “Con cò” là m t bài th hay c a Ch Lan Viên. B ng con đ ng c a s suy ể ộ ơ ủ ế ằ ườ ủ ự
t ng, b ng s v n d ng sáng t o ca dao, gi ng đi u tâm tình th th , nh p đi u êm ưở ằ ự ậ ụ ạ ọ ệ ủ ỉ ị ệ
ái, d u dàng mang âm h ng c a nh ng l i hát ru, bài th đã ng i ca tình yêu sâu s c ị ưở ủ ữ ờ ơ ợ ắ
bao la c a m i ng i m trong cu c đ i này. Ngày nay m i l n đ c l i bài th v n ủ ỗ ườ ẹ ộ ờ ỗ ầ ọ ạ ơ ẫ
g i lên nh ng rung c m và suy nghĩ sâu s c v công n sinh thành c a ng i m … ợ ữ ả ắ ề ơ ủ ườ ẹ
===================
MÙA XUÂN NHO NHỎ
A. Ki n th c c n nh .ế ứ ầ ớ
1. T ác gi ả : Thanh H i (1930 – 1980) tên th t là Ph m Bá Ngoãn, quê huy n Phong ả ậ ạ ở ệ
Đi n, Th a Thiên Hu .ề ừ ế
- Tham gia ho t đ ng văn ngh t cu i năm kháng chi n ch ng Pháp. Là cây bút có công ạ ộ ệ ừ ố ế ố
xây d ng n n văn h c gi i phóng mi n Nam t nh ng ngày đ u.Thanh H i t ng là ự ề ọ ả ề ừ ữ ầ ả ừ
m t ng i lính tr i qua hai cu c kháng chi n ch ng Pháp và ch ng M v i t cách là ộ ườ ả ộ ế ố ố ỹ ớ ư
m t nhà văn. ộ
- Th TH chân ch t và bình d , đôn h u và chân thành. ơ ấ ị ậ
- Các tác ph m chính: Các t p th “nh ng đ ng chí trung kiên” (1962), Hu mùa xuân (haiẩ ậ ơ ữ ồ ế
t p 1970 và 1975), D u võng Tr ng S n (1977)ậ ấ ườ ơ
- Năm 1965, đ c t ng gi i th ng văn h c Nguy n Đình Chi u.ượ ặ ả ưở ọ ễ ể
- Sau ngày gi i phóng, Thanh H i v n g n bó v i quê h ng x Hu , s ng và sáng tác ả ả ẫ ắ ớ ươ ứ ế ố ở
đó cho đ n lúc qua đ i.ế ờ
2. Tác ph mẩ :
a. Bài th ra đ i trong ơ ờ m t hoàn c nh đ c bi tộ ả ặ ệ : (tháng 11- 1980, ch ít ngày sau, nhà th ỉ ơ
qua đ i. Bài th ra đ i trong hoàn c nh đ t n c ta m i th ng nh t l i đang ph i đ i ờ ơ ờ ả ấ ướ ớ ố ấ ạ ả ố
m t v i nhi u khó khăn và th thách gay g t.ặ ớ ề ử ắ
(Năm 1980, TH đau n ng ph i vào BV Hu đi u tr khoa n i. Tuy căn b nh đ c các bác ặ ả ế ề ị ộ ệ ượ
sĩ ch n đoán là không th qua đ c nh ng TH luôn là ng i l c quan yêu đ i. N m ẩ ể ượ ư ườ ạ ờ ằ ở
t ng 4 c a b nh vi n, nh ng lúc kho , TH th ng ra ng m c nh và làm th …. ầ ủ ệ ệ ữ ẻ ườ ắ ả ơ
Nh ng r i vào m t ngày cu i đông, tr i Hu b ng tr l nh và m a lâm thâm…. ư ồ ộ ố ờ ế ỗ ở ạ ư
Nh ng ng i b n c a TH i nh n đ c tin nh sét đánh: TH đã qua đ i. Th ng ti cữ ườ ạ ủ ả ậ ượ ư ờ ươ ế
ng i b n tài hoa ra đi khi tu i đ i v a b c sang 50, m i ng i đ n vi ng và đ a ườ ạ ổ ờ ừ ướ ọ ườ ế ế ư
nhà th v n i an ngh cu i cùng. Đang lúc làm l , thì v TH tìm g p nh c sĩ Tr n ơ ề ơ ỉ ố ễ ợ ặ ạ ầ
Hoàn và trao cho ông m t bài th cu i cùng mà TH i đã sáng tác khi n m vi n vào ộ ơ ố ả ằ ệ
tháng 11 năm 1980. Đó chính là bài th : M t mùa xuân nho nh bài th cu i cùng ơ ộ ỏ ơ ố
c a TH i. N i th ng b n và ni m c m xúc trào dâng mãnh li t, nh c sĩ Tr n Hoàn ủ ả ỗ ươ ạ ề ả ệ ạ ầ
đã ph nh c ngay bài th ch trong vòng không đ y ba m i phút và bài hát đó đã ổ ạ ơ ỉ ầ ươ
đ c vang lên ngay trong bu i l ti n đ a y.)ượ ổ ễ ễ ư ấ
b. Th thể ơ 5 ch , không ng t nh p trong t ng câu, chia nhi u kh , m i kh t 4 đ n 6 ữ ắ ị ừ ề ổ ỗ ổ ừ ế
dòng. Nh p đi u và gi ng đi u c a bài có bi n đ i theo m ch c m xúc. ị ệ ọ ệ ủ ế ổ ạ ả
c. Bài th b t đ u b ng nh ng xúc c m tr c ti p, h n nhiên, trong tr o tr c v đ p và ơ ắ ầ ằ ữ ả ự ế ồ ẻ ướ ẻ ẹ
s c s ng c a mùa xuân thiên nhiên, đ t tr i. T đó, m r ng ra thành hình nh mùa ứ ố ủ ấ ờ ừ ở ộ ả
xuân c a đ t n c hôm nay và c đ t n c b n ngàn năm. T đó m ch th chuy n ủ ấ ướ ả ấ ướ ố ừ ạ ơ ể
sang bi u hi n suy nghĩ và c nguy n c a nhà th đ c góp “mùa xuân nho nh ” ể ệ ướ ệ ủ ơ ượ ỏ
c a mình vào mùa xuân l n c a dân t c. M ch th phát tri n t nhiên đ r i khép l i ủ ớ ủ ộ ạ ơ ể ự ể ồ ạ
cũng t nhiên, đ m th m trong m t đi u dân ca x Hu .ự ằ ắ ộ ệ ứ ế
c. B c c:ố ụ
+ Kh 1 (g m 6 dòng th ): c m xúc tr c mùa xuân thiên nhiên, đ t tr iổ ồ ơ ả ướ ấ ờ
+Kh 2,3: C m xúc v mùa xuân đ t n c.ổ ả ề ấ ướ
+ Kh 4,5: suy nghĩ và c nguy n c a nhà th tr c mùa xuân đ t n c.ổ ướ ệ ủ ơ ướ ấ ướ
+ Kh cu i: L i ca ng i quê h ng, đ t n c qua đi u dân ca x Hu .ổ ố ờ ợ ươ ấ ướ ệ ứ ế
d. N i dung, ngh thu t:ộ ệ ậ
- N i dung: Bài th “mùa xuân nho nh ” là ti ng lòng tha thi t yêu m n và g n bó v i ộ ơ ỏ ế ế ế ắ ớ
đ t n c, v i cu c đ i; th hi n c nguy n chân thành c a nhà th đ c c ng hi nấ ướ ớ ộ ờ ể ệ ướ ệ ủ ơ ượ ố ế
cho đ t n c, góp m t “mùa xuân nho nh ” c a mình vào mùa xuân l n c a dân t c.ấ ướ ộ ỏ ủ ớ ủ ộ
- Ngh thu t:ệ ậ