40 NGUYÊN TẮC SÁNG TẠO CƠ BẢN VÀ SỰ VẬN DỤNG CÁC NGUYÊN TẮC VÀO SỰ PHÁT TRIỂN CỦA QUẠT ĐIỆN

ĐẠI HỌC QUỐC GIA THÀNH PHỐ HỒ CHÍ MINH
TRƯỜNG ĐẠI HỌC CÔNG NGHỆ THÔNG TIN
  
BÀI THU HOẠCH
PHƯƠNG PHÁP NGHIÊN CỨU KHOA HỌC
Đề tài
40 NGUYÊN TẮC SÁNG TẠO CƠ BẢN
VÀ SỰ VẬN DỤNG CÁC NGUYÊN TẮC VÀO SỰ
PHÁT TRIỂN CỦA QUẠT ĐIỆN
GVHD: GS-TSKH. HOÀNG VĂN KIẾM
SVTH: VŨ VĂN VINH
Mã số: CH1201081
PHƯƠNG PHÁP NGHIÊN CỨU KHOA HỌC CH1201081_Vũ Văn Vinh
Tp.Hồ Chí Minh, tháng 4 năm 2013
Trang
2
PHƯƠNG PHÁP NGHIÊN CỨU KHOA HỌC CH1201081_Vũ Văn Vinh
CHƯƠNG I: 40 NGUYÊN TẮC SÁNG TẠO CƠ BẢN
a) Nguyên tắc phân nhỏ
b) Nội dung
• Chia đối tượng thành các phần độc lập.
o Làm đối tượng trở nên tháo lắp được.
• Tăng mức độ phân nhỏ đối tượng.
c) Ví dụ:
o Dây kim loại 1 sợi to, cứng, khó cuộn tròn
nếu phân nhỏ thành dây kim loại nhiều sợi thì
khắc phục được nhược điểm của dây một sợi to
cứng
o Thước mét phân nhỏ thành gập, phân nhỏ
nữa thành thước dây mềm, gọn.
o Báo khổ rộng in thành những cột nhỏ cho dễ

đọc.
o Ngũ cốc nghiền thành bột, từ đó làm bún,
miến, mì, bánh các loại
o Xe chở vật siêu trường siêu trọng, thay vì
làm bánh xe ô tô cho thật lớn, người ta làm xe có rất nhiều dãy bánh kích thước
bình thường.
2) Nguyên tắc “tách khỏi”
a) Nội dung
o Tách phần gây “phiền phức” (tính chất “phiền phức”) hay ngược lại tách
phần duy nhất “cần thiết” (tính chất “cần thiết”) ra khỏi đối tượng.
b) Các ví dụ:
o Trư
ớc đây,
tiếng hát là một phần của ca sỹ. Muốn nghe hát, người ta phải mời ca sỹ đến,
trong đó cái thực sự "cần thiết" cho nhiều hợp chỉ là tiếng hát. Sau này, tiếng hát
được tách ra thành đĩa hát, băng ghi âm.
o Cà phê hòa tan, mắm cô, mì ăn liền, hương phở, bột ngọt, đường.
Trang
3
PHƯƠNG PHÁP NGHIÊN CỨU KHOA HỌC CH1201081_Vũ Văn Vinh
o Trong các bộ phận của cái bàn, mặt bàn đóng vai trò quan trọng. Do yêu cầu
của công việc, đời sống, cần có những mặt bàn khác nhau về trang trí. Khăn trải
bàn, xét theo ý nghĩa này, chính là kết quả của việc "tách khỏi".
o Áo gối, vỏ chăn bông…tách khỏi gối và chăn, nên khi bị bẩn không cần thiết
phải giặt nguyên cả chăn hay gối.
o Các thư viện lớn có nhiều sách, việc tìm sách trực tiếp gặp nhiều khó khăn.
Người ta tách những thông tin chính về quyển sách thành thư mục, thuận tiện cho
bạn đọc.
c) Nguyên tắc phẩm chất cục bộ
d) Nội dung

o Chuyển đối tượng (hay môi
trường bên ngoài, tác động bên
ngoài) có cấu trúc đồng nhất thành
không đồng nhất.
o Các phần khác nhau của đối
tượng phải có các chức năng khác
nhau.
o Mỗi phần của đối tượng phải ở
trong những điều kiện thích hợp
nhất đối với công việc.
e) Ví dụ:
o Các tờ lịch dùng để chỉ ngày,
thứ trong tuần, nhưng các ngày
không giống nhau: có ngày làm việc, chủ nhật và ngày lễ nghỉ. Để phân biệt điều
ấy , các ngày nghỉ được in mực đỏ.
o 37
o
C là thân nhiệt của người khỏe mạnh. Thân nhiệt thấp hoặc cao hơn nhiệt
độ này là “có vấn đề”. Để nhần mạnh điều này, trên các cặp nhiệt độ, 37
o
C được
ghi bằng màu đỏ
o Để bảo vệ sách tốt, bìa thường được làm dày hơn nhiều so với trang sách.
Cẩn thận hơn nữa, bề mặt của bìa còn được phủ một lớp nhựa trong suốt để bảo
vệ
o Quần áo mặc thường rách trước tại những chỗ như đầu gối, khuỷu tay, vai,
nách, các đường chỉ may. Do vậy, đặc biệt với quần áo bảo hộ lao động những
chỗ nói trên thường được làm dày hơn và may thành gân ở những chỗ ghép các
mảnh vải.
o Mái nhà thường lợp bằng tôn tráng kẽm nhưng tại những chỗ cần lấy ánh

sáng, người ta dùng tôn nhựa trong suốt.
f) Nguyên tắc phản đối xứng
g) Nội dung
o Chuyển đối tượng có hình dạng đối xứng thành không đối xứng (nói chung
giảm bậc đối xứng).
h) Ví dụ:
Trang
4
PHƯƠNG PHÁP NGHIÊN CỨU KHOA HỌC CH1201081_Vũ Văn Vinh
o Các xe ô tô du lịch loại nhỏ có cửa mở ở cả hai phía nhưng các xe lớn (ô tô
buýt chẳng hạn), chỉ mở phía tay phải sát với lề đường.
o Theo dõi sự tiến hoá của cái kéo, ta thấy
cái kéo ban đầu có dạng đối xứng cao, sau đó
hai lỗ xỏ các ngón tay có kích thước khác
nhau: lỗ lớn, lỗ bé.Tiếp theo cả phần tay cầm
nằm lệch hẳn một bên so với trục của cái kéo:
kéo dùng của thợ may.
o Chân chống xe đạp đặt dưới trục giữa, có
hình dạng đối xứng, nhưng ở xe máyL một
chân có hình thước thợ. Từ chỗ chân chống xe
đặt chính giữa chuyên sang loại chân chống
đặt ở phía trái xe, giữ xe không phải trong tư thế thẳng mà hơi nghiêng.
o Chỗ ngồi của lái xe trong ô tô không phải chính giữa mà ở bên trái hoặc bên
phải, tuỳ theo luật giao thông cho phép phía phải hay phía trái.
o Ở xe gắn máy, vỏ xe bánh trước và bánh sau có các vết khía khác nhau,
không như xe đạp.
i) Nguyên tắc kết hợp
j) Nội dung:
o Kết hợp các đối tượng đồng nhất hoặc các đối tượng dùng cho các hoạt động
kế cận.

o Kết hợp về mặt thời gian các hoạt động đồng nhất hoặc kế cận.
k) Ví dụ:
o Nhiều chià khoá kết hợp lại thành chùm chià khoá, tránh thất lạc.
o Súng nhiều nòng
o Máy may nhiều kim
o Bút kẻ khuông nhạc gồm 5 đầu ngòi, kẻ một lần 5 dòng song song
o Bấm móng tay có phần giũa móng tay.
o Bàn ủi có bộ phận phun nước
o Buá có đầu đóng đinh, đầu nhổ đinh
Trang
5
PHƯƠNG PHÁP NGHIÊN CỨU KHOA HỌC CH1201081_Vũ Văn Vinh
o Đàn organ điện tử có thể thay thế cho một ban nhạc.
l) Nguyên tắc vạn năng
m) Nội dung
o Đối tượng thực hiện một số chức năng khác
nhau, do đó không cần sự tham gia của các đối
tượng khác.
n) Các thí dụ
o Xe lội nước vừa đi được trên bộ, vừa đi
được dưới nước
o Thuỷ phi cơ
o Xẻng công binh dùng trong quân đội vừa có
thể dùng trong quân đội vừa có thể dùng như
xẻng, vừa có thể dùng như cuốc
o Cánh cửa mở của một số máy bay đồng thời là trhang lên, xuống cho hành
khách.
o Loại tủ mà mở cánh ra thì biến thành bàn học
o) Nguyên tắc “chứa trong”
p) Nội dung

Trang
6
PHƯƠNG PHÁP NGHIÊN CỨU KHOA HỌC CH1201081_Vũ Văn Vinh
o Một đối tượng được đặt bên trong đối tượng khác và bản thân nó lại chứa đối
tượng thứ ba
o Một đối tượng chuyển động xuyên suốt bên trong đối tượng khác.
q) Ví dụ:
o Đồ chơi trẻ em
o Loại ăngten dùng cho máy thu thanh, thu hình, khi cần có thể kéo dài hoặc
thu ngắn lại nhờ những ống kim loại đặt bên trong nhau.
o Loại tay cầm dùng cho tuốc-nơ-vít, khoan tay bên trong rỗng, có nắp vặn,
đóng vai trò cái hộp đựng đầu tuốc-nơ-vít, mũi khoan.
o Tủ đặt trong tường nhà.
o Loại cửa đóng , mở chạy từ trong tường ra.
o Vận chuyển vật liệu trong các đường ống
r) Nguyên tắc phản trọng lượng
s) Nội dung:
o Bù trừ trọng lượng của đối tượng bằng cách gắn nó với các đối tượng khác có
lực nâng.
o Bù trừ trọng lượng của đối tượng bằng tương tác với môi trường như sử dụng
các lực thủy động, khí động
t) Ví dụ:
Trang
7
PHƯƠNG PHÁP NGHIÊN CỨU KHOA HỌC CH1201081_Vũ Văn Vinh
o Người đẹp và xe hơi
o Các loại phao, cầu phao.
o Đối trọng trong các barie, cần cầu, gầu múc nước giếng, thang máy, đồng hồ
đo điện
o Cánh máy bay có hình dạng thích hợp (hình khí động học ) để tạo lực nâng

khi chuyển động.
o Lướt ván
o Nhảy dù, hãm máy bay bằng dù.
u) Nguyên tắc gây ứng suất sơ bộ
v) Nội dung:
o Gây ứng suất trước với đối tượng để chống lại ứng suất không cho phép hoặc
không mong muốn khi đối tượng làm việc (hoặc gây ứng suất trước để khi làm
việc sẽ dùng ứng suất ngược lại ).
w) Ví dụ:
o Dán ép.
o Đúc áp lực, đúc ly tâm.
o Loại đồ chơi phải lên dây cót trước.
o Súng phải lên quy-lát trước khi bắn. Nói
chung, các loại lò xo cần phải nén hoặc kéo
căng trước để khi làm việc dùng ứng suất
ngược lại.
o Các xoong, nồi, sau một thời gian nấu ăn,
đáy bị võng xuống dưới. để tránh tình trạng
này, người ta sản xuất chúng có đáy hơi lồi
lên trên để sau này, đáy võng xuống dưới và
trở nên phẳng là vừa.
x) Nguyên tắc thực hiện sơ bộ
y) Nội dung:
o Thực hiện trước sự thay đổi cần có, hoàn toàn hoặc từng phần, đối với đối
tượng.
o Cần sắp xếp đối tượng trước, sao cho chúng có thể hoạt động từ vị trí thuận
lợi nhất, không mất thời gian dịch chuyển.
z) Ví dụ:
o Các loại giấy tờ in sẵn trước những phần
chung cho tất cả mọi người để tiết kiệm thời

gian, chỉ cần điền vào chỗ trống. Đặc biệt trong
các giấy thăm dò ý kiến, các câu trả lời cũng
được in sẵn, người được hỏi ý kiến chỉ việc
đánh dấu là xong.
Trang
8
PHƯƠNG PHÁP NGHIÊN CỨU KHOA HỌC CH1201081_Vũ Văn Vinh
o Tem, nhãn bôi keo trước, khi dùng chỉ việc dán.
o Tem, biên lai đã tạo lỗ trước, ki cần xé ra dễ dàng, nhanh chóng.
o Loại bao bì (bao thuốc lá chẳng hạn) được dán sẵn băng dây bóng, giúp bóc
ra nhanh chóng
o Trong các hộp sữa bột có để thìa múc bột, đồng thời làm chức năng định
mức.
o Sách có gáy lò xo
aa)Nguyên tắc dự phòng
bb)Nội dung:
o Bù đắp độ tin cậy không lớn của đối tượng bằng cách chuẩn bị trước các
phương tiện báo động, ứng cứu, an toàn.
cc) Ví dụ :
o Các phương tiện báo cháy, phòng cháy, chữa
cháy.
o Các phao, xuồng cấp cứu trên các tàu thủy.
o Phi công mang dù.
o Các loại cầu chì, van chốt an toàn.
o Các loại chuông đèn báo sự nguy hiểm.
dd)Nguyên tắc đẳng thế
ee) Nội dung:
o Thay đổi điều kiện làm việc để không phải nâng lên
hay hạ xuống các đối tượng.
ff) Ví dụ:

o Các loại đồ dùng, vật dụng có gắn bánh xe như: túi
vali, bàn, ghế, tủ,….
o Dùng băng tải thay cho cần cẩu và ôtô.
o Dùng các ống dẫn, đặt cùng một độ cao
o Tại các nhà ga, người ta làm sân ga bằng với chiều
cao của sàn tàu, để hành khách dễ dàng ra, vào các toa
tàu.
o Đường lên núi làm theo kiểu xoáy trôn ốc để đường
dốc thoai thoải, dễ leo.
gg)Nguyên tắc đảo ngược
hh) Nội dung
o Thay vì hành động như yêu cầu bài toán, hành động ngược lại (ví dụ, không
làm nóng mà làm lạnh đối tượng)
o Làm phần chuyển động của đối tượng (hay môi trường bên ngoài) thành
đứng yên và ngược lại, phần đứng yên thành chuyển động.
ii) Ví dụ:
o Chữa cơm sống bằng cách lật ngược nồi trên bếp lửa hoặc gắp than đổ để
trên nắp vung nồi.
Trang
9
PHƯƠNG PHÁP NGHIÊN CỨU KHOA HỌC CH1201081_Vũ Văn Vinh
o Loại băng chuyền chạy về một phía, người trên đó chạy về phía ngược lại
dùng để tập chạy trong nhà.
o Tương tự như vậy đối với việc thử nghiệm xe: các bánh xe đặt trên những
trục lăn.
jj) Nguyên tắc cầu (tròn) hoá
kk)Nội dung
o Chuyển những phần thẳng của đối tượng thành cong, mặt phẳng thành mặt
cầu, kết cấu hình hộp thành kết cấu hình cầu.
o Sử dụng các con lăn, viên bi, vòng xoắn.

o Chuyển sang chuyển động quay, sử dụng lực ly tâm.
ll) Ví dụ:
o Thước dây chuyển thành thước cuộn.
o Dây may so bếp điện, dây gắn ống nghe điện thoại có dạng lò xo xoắn
o Đầu ngòi viết cầu hoá thành bi,
bút thường chuyển thành bút bi.
o Gương lõm, gương lồi, gương
cầu, các loại thấu kính hội tụ, phân
kỳ.
o Sân khấu cong, sân khấu quay.
o Nhà hàng có bàn tròn quay quanh
một trục, để khách không phải với tay
gắp thức ăn.
o Các điểm nút giao thông giao nhau dùng vòng xoay, cầu vượt xoáy trôn ốc.
mm) Nguyên tắc linh động
nn) a) Nội dung:
Trang
10
PHƯƠNG PHÁP NGHIÊN CỨU KHOA HỌC CH1201081_Vũ Văn Vinh
o Cần thay đổi các đặt trưng của đối tượng hay môi trường bên ngoài sao cho
chúng tối ưu trong từng giai đoạn làm việc.
o Phân chia đối tượng thành từng phần, có khả năng dịch chuyển với nhau.
oo)Ví dụ:
o Các lại bià kẹp, cho phép lấy bớt hoặc thêm các tờ giấy rời.
o Các loại bàn, ghế, giường xếp hoặc thay đổi được độ cao, độ nghiêng.
o Líp xe đạp có thể quay ngược mà không ảnh hưởng đến chuyển động của xe,
líp xe nhiều tầng, xe có nhiều số tốc độ.
o Ô tô mui xếp, súng báng gập
pp)Nguyên tắc giải “thiếu” hoặc “thừa”
qq)Nội dung:

o Nếu như khó nhận được 100% hiệu quả cần thiết, nên nhận ít hơn hoặc nhiều
hơn “một chút”. Lúc đó bài toán có thể trở nên đơn giản hơn và dễ giải hơn.
rr) Ví dụ:
o Thắt lưng, dây đồng hồ đục thừa nhiều lỗ để những người sử dụng khác nhau
đều dùng được.
o Người ta làm sẵn các phôi chìa khoá rồi
tùy chià khoá của khách yêu cầu mà giũa cho
đúng răng. Điều này cho phép tiết kiệm thời
gian và nhà sản xuất có thể làm hàng loạt, kinh
tế hơn.
o Các tròng kính đeo mắt cũng được làm
sẵn, sau đó theo yêu cầu của khách, của gọng
kính mà cắt lại cho phù hợp và lắp vào.
o Để trám vết nứt bê tông, tường trong xây dựng nhà cửa, ngưòi ta phải đục
thêm vào phần nứt để xi măng trét có độ bám tốt.
Trang
11
PHƯƠNG PHÁP NGHIÊN CỨU KHOA HỌC CH1201081_Vũ Văn Vinh
o Để có được trái cây lớn, người ta phải tiả cành, bỏ bớt quả non.
ss) Nguyên tắc chuyển sang chiều khác
tt) Nội dung:
o Những khó khăn do chuyển động (hay sắp xếp) đối tượng theo đường (một
chiều) sẽ được khắc phục nếu cho đối tượng khả năng di chuyển trên mặt phẳng
(hai chiều). Tương tự, những bài toán liên
quan đến chuyển động (hay sắp xếp) các
đối tượng trên mặt phẳng sẽ được đơn
giản hoá khi chuyển sang không gian (ba
chiều).
o Chuyển các đối tượng có kết cấu một
tầng thành nhiều tầng.

o Đặt đối tượng nằm nghiêng.
o Sử dụng mặt sau của diện tích cho
trước.
o Sử dụng các luồng ánh sáng tới diện tích bên cạnh hoặc tới mặt sau của diện
tích cho trước.
uu) Ví dụ:
o Chià khoá có răng ở hai cạnh nên lúc cho chià vào ổ không mất thời gian để
lựa chiều.
o Các loại quần áo mặc được cả hai mặt.
o Nhà ở nhiều tầng, xe buýt hai tầng, máy bay hai tầng.
o Các đường giao thông nhiều tầng trên mặt đất và dưới mặt đất.
o Các công trình dưới biển, dưới đáy sông, trong lòng đất.
vv) Nguyên tắc sử dụng các dao động cơ học
ww) Nội dung:
o Làm đối tượng dao động. Nếu đã có dao động, tăng tầng số dao động ( đến
tầng số siêu âm).
o Sử dụng tầng số cộng hưởng.
o Thay vì dùng các bộ rung cơ học, dùng các
rung áp điện.
o Sử dụng siêu âm kết hợp với trường điện từ.
xx)Ví dụ:
o Quả chuông, ghế xích đu, võng, cầu bập
bênh cho trẻ em chơi.
o Trong kỹ thuật dùng nhiều bộ rung tạo các
dao động cơ học.
Trang
12
PHƯƠNG PHÁP NGHIÊN CỨU KHOA HỌC CH1201081_Vũ Văn Vinh
o Các loại đồ dùng massage trong gia đình như gối massage, ghế massage,
giường massage

yy) Nguyên tắc tác động theo chu kỳ
zz) Nội dung:
o Chuyển tác động liên tục thành tác động theo chu kỳ (xung).
o Nếu đã có tác động theo chu kỳ, hãy thay đổi chu kỳ.
o Sử dụng các khoảng thời gian giữa các xung để thực hiện tác động khác.
aaa) Ví dụ:
o Các loại đèn chớp nháy dùng cho
quảng cáo, khiêu vũ, tín hiệu báo động,
giao thông
o Các loại âm thanh báo hiệu như còi
xe cấp cứu, cứu hoả, báo hiệu xe lùi, báo
đổ chuông, máy bận của điện thoại
o Trong điện tử có bộ môn: kỹ thuật
xung.
o Các công việc, yêu cầu có tính định
kỳ như quảng cáo, lên lịch thực hiện định kỳ, ôn tập định kỳ trong học tập, giữ
mối liên lạc với mọi người bằng email, điện thoại theo định kỳ
bbb) Nguyên tắc liên tục tác động có ích
ccc) Nội dung:
o Thực hiện công việc một cách liên tục (tất cả các phần của đối tượng cần
luôn luôn làm việc ở chế độ đủ tải).
o Khắc phục vận hành không tải và trung gian.
o Chuyển chuyển động tịnh tiến qua lại thành
chuyển động qua.
ddd) Ví dụ:
o Ô tô vận tải, chuyến đi, chuyến về phải chở
hàng, tránh chạy không.
o Ắc-quy phát điện lúc xe, tàu không hoạt động
để thắp sáng hay dùng khởi động xe và tích điện bù
lại khi động cơ làm việc.

o Tàu đánh cá kết hợp với chế biến, đóng hộp trên đường về.
o Tàu chở dầu kết hợp lọc dầu trên đường vận chuyển.
o Tiền phải luôn luôn xoay vòng sinh lợi.
eee) Nguyên tắc “vượt nhanh”
fff)Nội dung:
o Vượt qua các giai đoạn có hại hoặc nguy hiểm với vận
tốc lớn.
o Vượt nhanh để có được hiệu ứng cần thiết.
ggg) Ví dụ:
Trang
13
PHƯƠNG PHÁP NGHIÊN CỨU KHOA HỌC CH1201081_Vũ Văn Vinh
o Để tránh đau đớn cho bệnh nhân, những thao tác như tiêm chủng, nhổ răng,
nắn khớp xương thường làm rất nhanh.
o Máy khoan răng có tần số vòng quay lớn.
o Do yêu cầu công việc, người ta chế tạo các loại sơn, keo dán, xi măng
mau khô.
o Ghế ngồi phi công bật ra khỏi buồng lái rất nhanh khi máy bay bị sự cố làm
rơi, nổ.
o Vượt nhanh là nguyên tắc hoạt động của các loại bẫy.
hhh) Nguyên tắc biến hại thành lợi
iii) Nội dung:
o Sử dụng những tác nhân có hại (thí dụ tác động có hại của môi trường) để thu
được hiệu ứng có lợi.
o Khắc phục tác nhân có hại bằng cách kết hợp nó với tác nhân có hại khác.
o Tăng cường tác nhân có hại đến mức nó không còn có hại nữa.
jjj) Ví dụ:
o Người ta biến sức tàn phá của lũ lụt thành
điện năng bằng cách xây dựng các hồ chứa nước
và nhà máy thuỷ điện.

o Nhiều loại thuốc độc với những liều lượng
thích hợp lại có tác dụng điều trị bệnh tốt như
thuốc phiện, nọc rắn, nọc ong
o Dùng con đĩa để hút máu độc.
o Tiêm vi trùng yếu (vacxin) vào cơ thể để tạo miễn dịch.
o Ói mửa là có hại nhưng với những người quá say hay bị ngộ độc thức ăn thì
lại có lợi.
Trang
14
PHƯƠNG PHÁP NGHIÊN CỨU KHOA HỌC CH1201081_Vũ Văn Vinh
kkk) Nguyên tắc quan hệ phản hồi
lll) Nội dung:
o Thiết lập quan hệ phản hồi
o Nếu đã có quan hệ phản hồi, hãy thay đổi nó.
mmm) Ví dụ:
o Phao xăng trong cacburatơ (bộ chế hoà khí) có
tác dụng giữ xăng ở một mức nhất định.
o Các loại rờle đóng ngắt tự động cho máy làm
việc hay ngừng; tùy theo nhiệt độ, cường độ dòng
điện, mực nước, áp suất, độ ẩm
o Kính đeo mắt thay đổi độ trong suốt tùy theo cường độ ánh nắng mặt trời.
o Tên lửa tự tìm mục tiêu.
o Các cuộc thăm dò ý kiến, điều tra xã hội học, trưng cầu dân ý nhằm xây dựng
chính sách, quyết định của nhà nước.
nnn) Nguyên tắc sử dụng trung gian
ooo) Nội dung:
o Sử dụng đối tượng trung gian, chuyển tiếp.
ppp) Ví dụ:
o Ổ cắm điện chuyển đổi từ dẹt sang tròn và ngược lại
o Các loại biến thế điện.

o Các chất xúc tác hoá học.
o Các dịch vụ trong xã hội mang tính trung gian.
o Trong tính toán toán học, có khi cần dùng số phức,
hệ số nhị phân
qqq) Nguyên tắc tự phục vụ
rrr) Nội dung:
o Đối tượng phải tự phục vụ bằng cách thực hiện các thao tác phụ trợ, sửa
chữa.
Trang
15
PHƯƠNG PHÁP NGHIÊN CỨU KHOA HỌC CH1201081_Vũ Văn Vinh
o Sử dụng phế liệu, chát thải, năng lượng dư.
sss) Ví dụ:
o Khi nhấc máy điện thoại bàn, lò xo bên trong máy đẩy lên nối công tắc,
người gọi điện thoại có thể sử dụng được ngay.
Ngược lại khi gác máy, lò xo bị nén xuống - ngắt
mạch.
o Các ống hứng gió đặt trên mái nhà có phần
giống như đuôi cá, giúp quay được ống khi gió
đổi hướng, để làm sao ống luôn ở chế độ tối ưu.
o Loại vòi tưới rau hoặc tưới hoa, vừa phun
nước vừa tự quay vòng tròn nên diện tích được tưới rất rộng và không cần có
người.
o Autostop các loại. ví dụ, khi hết băng cassette, máy ghi âm tự động tắt.
o Sử dụng phân, rác làm khí đốt.
ttt) Nguyên tắc sao chép (copy)
uuu) Nội dung:
o Thay vì sử dụng những cái không được phép, phức tạp, đắt tiền, không tiện
lợi hoặc dễ vỡ, sử dụng bản sao.
o Thay thế đối tượng hoặc hệ các đối tượng bằng bản

sao quang học (ảnh, hình vẽ) với các tỷ lệ cần thiết.
o Nếu không thể sử dụng bản sao quang học ở vùng
biểu kiến (vùng ánh sáng nhìn thấy được bằng mắt
thường), chuyển sang sử dụng các bản sao hồng ngoại
hoặc tử ngoại.
vvv) Ví dụ:
o Các loại bản đồ, sơ đồ, hình vẽ, ảnh chụp, đồ thị
o Các phép tương tự hoá.Các cách mô hình hoá.
o Sự bắt chước.
o Đóng kịch, đóng phim.
www) Nguyên tắc “rẻ” thay cho “đắt”
xxx) Nội dung:
o Thay thế đối tượng đắt tiền bằng bộ các đối tượng rẻ có chất lượng kém hơn
(thí dụ như về tuổi thọ).
Trang
16
PHƯƠNG PHÁP NGHIÊN CỨU KHOA HỌC CH1201081_Vũ Văn Vinh
yyy) Ví dụ:
o Khăn lau tay, lau mặt dùng một lần rồi bỏ.
o Ly chén diã bằng giấy hoặc nhựa rẻ tiền,
dùng một lần, đảm bảo vệ sinh, dùng tại những
nơi không có điều kiện rửa hoặc cần phải tiết
kiệm thời gian.
o Ống và kim tiêm bằng nhựa dùng một lần
rồi bỏ, bảo đảm không lây truyền bệnh, như
viêm gan B, HIV
o Các loại vật liệu, sản phẩm giả như giả da,
giả đồi mồi, răng giả, hoa giả
o Khuynh hướng dùng nhựa thay cho kim loại.
zzz) Nguyên tắc thay thế sơ đồ cơ học

aaaa) Nội dung:
o Thay thế sơ đồ cơ học bằng điện, quang, nhiệt, âm hoặc mùi vị.
o Sử dụng điện trường, từ trường và điện từ trường trong tương tác với đối
tượng
o Chuyển các trường đứng yên sang chuyển động, các trường cố định sang
thay đổi theo thời gian, các trường đồng nhất sang có cấu trúc nhất định .
o Sử dụng các trường kết hợp với các hạt sắt từ.
bbbb) Ví dụ:
Trang
17
PHƯƠNG PHÁP NGHIÊN CỨU KHOA HỌC CH1201081_Vũ Văn Vinh
cccc) Sử dụng các kết cấu khí và lỏng
dddd) Nội dung:
o Thay cho các phần của đối tượng ở thể
rắn, sử dụng các chất khí và lỏng: nạp khí,
nạp chất lỏng, đệm không khí, thủy tĩnh, thủy
phản lực.
eeee) Ví dụ:
o Dây cung, dây nỏ chuyển sang sử dụng
bơm nén, súng hơi.
Trang
18
PHƯƠNG PHÁP NGHIÊN CỨU KHOA HỌC CH1201081_Vũ Văn Vinh
o Các con thú đồ chơi, thay vì nhồi bông, rơm người ta làm loại thú đồ chơi
chỉ cần thổi lên.
o Các loại ghế hơi, giường hơi, nệm hơi
o Bánh xe dạng rắn chuyển sang dạng hơi, phao gỗ chuyển sang phao khí.
o Các hệ thống đóng mở dùng khí nén nói chung hay các loại thiết bị dùng khí
nén trong kỹ thuật.
ffff) Sử dụng vỏ dẻo và màng mỏng

gggg) Nội dung:
o Sử dụng các vỏ dẻo và màng mỏng thay cho các kết cấu khối.
o Cách ly đối tượng với môi trường bên ngoài bằng các vỏ dẻo và màng mỏng.
hhhh) Ví dụ:
o Các loại bao bì, túi nylong, áo đi mưa, khăn
trải bàn nilong
o Bìa sách, lịch treo tường có phủ lớp nhựa
mỏng bảo vệ tăng độ bền, ép plastic
o Ống nhựa dẻo các loại.
o Lớp nhôm, bạc phủ làm gương.
o Điện tử học hiện đại với các mạch tổ hợp, trên thực tế là điện tử học màng
mỏng.
iiii) Sử dụng các vật liệu nhiều lỗ
jjjj) Nội dung:
o Làm đối tượng có nhiều lỗ hoặc sử dụng thêm những chi tiết có nhiều lỗ
(miếng đệm, tấm phủ…)
o Nếu đối tượng đã có nhiều lỗ, sơ bộ tẩm nó bằng
chất nào đó.
kkkk) Ví dụ:
o Các loại bao bì, phương tiện đóng gói làm từ vật
liệu xốp.
o Các tấm mút, đệm mút
o Các vách ngăn dùng cách âm, cách nhiệt.
o Bút dạ
o Dây cáp điện thoại có vỏ bọc xốp, tạo lớp không khí cách điện lý tưởng
llll) Nguyên tắc thay đổi màu sắc
mmmm) Nội dung:
o Thay đổi màu sắc của đối tượng hay môi trường bên ngoài
o Thay đổi độ trong suốt của của đối tượng hay môi trường bên ngoài.
o Để có thể quan sát được những đối tượng hoặc những quá trình, sử dụng các

chất phụ gia màu, hùynh quang.
o Nếu các chất phụ gia đó đã được sử dụng, dùng các nguyên tử đánh dấu.
o Sử dụng các hình vẽ, ký hiệu thích hợp.
nnnn) Ví dụ:
Trang
19
PHƯƠNG PHÁP NGHIÊN CỨU KHOA HỌC CH1201081_Vũ Văn Vinh
o Băng keo trong suốt, dán trang sách bị
rách mà vẫn đọc được.
o Các vật chứa trong suốt có thể nhìn thấy
chất đựng bên trong.
o Các phòng làm việc có các bức tường
trong suốt tiện lợi cho việc quan sát, bảo đảm
tính công khai.
o Các chai lọ thuỷ tinh có những màu sắc khác nhau, thích hợp cho việc phân
loại, bảo quản những chất đựng bên trong.
o Các màu sắc ký hiệu qui ước trong giao thông như đèn đỏ thì dừng, đèn xanh
thì đi hình đầu lâu xương chéo- coi chừng nguy hiểm.
oooo) Nguyên tắc đồng nhất
pppp) Nội dung:
o Những đối tượng, tương tác với đối tượng cho trước, phải được làm từ cùng
một vật liệu (hoặc từ vật liệu gần về các tính chất) với vật liệu chế tạo đối tượng
cho trước.
qqqq) Ví dụ:
o Các loại keo làm từ cao su để dán cao su,
tương tự như vậy, nhựa để hàn nhựa
o Phải chọn cùng nhóm máu mới truyền được.
o Các loại xe cần có thời gian chạy rôđa để các
chi tiết mòn đều, khớp với nhau.
o Các loài vật sống trong môi trường có màu sắc

như thế nào thì thường có màu lông, da như thế.
o Khi thay dây xích, người ta thay luôn bánh xích để bảo đảm sự tương hợp.
rrrr) Nguyên tắc phân hủy hoặc tái sinh các phần
ssss) Nội dung:
o Phần đối tượng đã hoàn thành nhiệm vụ
hoặc trở nên không cần thiết phải tự phân hủy
(hoà tan, bay hơi ) hoặc phải biến dạng.Các
phần mất mát của đối tượng phải được phục hồi
trực tiếp trong quá trình làm việc.
tttt) Ví dụ:
o Giấy vệ sinh tự hủy, các loại bao bì tự huỷ
mà ko làm hại môi trường.
o Chỉ khâu tự tiêu dùng trong phẫu thuật.
o Tên lửa nhiều tầng, dùng xong phần nào, vứt bỏ tầng ấy.
o Các máy bay khi tham chiến, vứt bỏ các thùng dầu phụ cho nhẹ.
uuuu) Thay đổi các thông số hoá lý của đối tượng
vvvv) Nội dung:
o Thay đổi trạng thái đối tượng.
Trang
20
PHƯƠNG PHÁP NGHIÊN CỨU KHOA HỌC CH1201081_Vũ Văn Vinh
o Thay đổi nồng độ hay độ đậm đặc.
o Thay đổi độ dẻo
o Thay đổi nhiệt độ, thể tích.
wwww) Ví dụ:
o Để giữ thực phẩm tươi lâu, không hỏng, người ta làm đông lạnh chúng.
o Cũng với mục đích như vậy, người ta phơi khô hoặc ướp muối.
o Để dễ rèn, người ta nung sắt nóng đỏ.
o Để uốn gỗ, mây tre nứa, người ta đốt nóng chúng.
xxxx) Sử dụng chuyển pha

yyyy) Nội dung:
o Sử dụng các hiện tượng nảy sinh trong quá trình chuyển pha như: thay đổi
thể tích, toả hay hấp thu nhiệt lượng
zzzz) Ví dụ:
o Người ta thường cho nước đá vào các đồ uống giải khát để làm mát chúng. Ở
đây sử dụng hiện tượng hấp thu nhiệt lượng khi nước chuyển từ trạng thái rắn
sang trạng thái lỏng.
o Từ pha lỏng chuyển sang pha khí (nhờ đốt cháy hay đun nóng), thể tích của
đối tượng tăng lên nhiều lần, có thể dùng để thực hiện công cơ học. Đây là
nguyên tắc của các động cơ như máy hơi nước, động cơ đốt trong, động cơ phản
lực.
o Trước đây người ta chế tạo lưỡng kim bằng phương pháp đúc, tráng và cán.
Sau này người ta chuyển sang phương phápghép các vật liệu bằng cách tạo ra các
vụ nổ trong khuôn kín để có thể nhận được các vật liệu nhiều lớp, có độ dày
mong muốn.
aaaaa) Sử dụng sự nở nhiệt
bbbbb) Nội dung:
o Sử dụng sự nở (hay co) nhiệt của các vật liệu.
o Nếu đã dùng sự nở nhiệt, sử dụng với vật liệu có các hệ số nở nhiệt khác
nhau.
ccccc) Ví dụ:
o Các loại nhiệt kế sử dụng hiệu ứng nở nhiệt.
o Để tạo chân không trong ống giác, người ta hơ nóng để
không khí bên trong nở ra, thoát bớt ra ngoài. Sau đó,
người ta áp sát vào đối tượng. Khi ống giác nguội, phần
còn lại của không khí trong ống giác co lại, áp suất giảm,
tạo nên lực hút.
o Đèn kéo quân chuyển động được nhờ đốt nóng không
khí và có sự đối lưu.
o Quả bóng bàn bị móp méo, để làm tròn lại có thể cho vào nước sôi.

o Còi báo hiệu nước sôi gắn trên nắp ấm đun nước
Trang
21
PHƯƠNG PHÁP NGHIÊN CỨU KHOA HỌC CH1201081_Vũ Văn Vinh
ddddd) Sử dụng các chất oxy hoá mạnh
eeeee) Nội dung:
o Thay không khí thường bằng không khí giàu oxy.
o Thay không khí giàu oxy bằng chính oxy.
o Dùng các bức xạ ion hoá tác động lên không khí
hoặc oxy.
o Thay oxy giàu ozon (hoặc oxy bị ion hoá) bằng
chính ozon.
fffff) Ví dụ:
o Các bình nén chứa ôxy dùng cho cắt hàn kim loại,
dùng cho y tế.
o Người Nga đã thí nghiệm thấy rằng, nếu cho heo uống loại nước ga đặc biệt:
hỗn hợp nước và ôxy hoà tan thì chúng tăng trọng một cách đáng kể.
ggggg) Thay đổi độ trơ
hhhhh) Nội dung:
o Thay môi trường thông thường bằng môi trường trung hoà.
o Đưa thêm vào đối tượng các phần , các chất , phụ gia trung hoà.
o Thực hiện quá trình trong chân không.
iiiii) Ví dụ:
o Các loại bóng đèn được hút chân không hoặc được
bơm các khí trơ.
o Các loại bình có hai thành, giữa hút chân không,
dùng đựng nước sôi hay giữ các chất lạnh.
o Các cái giác hút dạng phễu, dùng gắn lên kính hay
gạch men
o Các biến thế điện ngâm trong môi trường dầu.

o Các loại thuốc, ở đó, với mục đích bảo quản tốt,
người ta thay không khí thường bằng CO2
jjjjj) Sử dụng các vật liệu hợp thành (composite)
kkkkk) Nội dung:
o Chuyển từ các vật liệu đồng nhất sang sử dụng
những vật liệu hợp thành (composite). Hay nói
chung sử dụng các vật liệu mới.
lllll) Ví dụ:
Vật liệu trên còn làm gậy trượt tuyết vì bền và nhẹ
hơn so với gậy nhôm, gậy trúc. Sào nhảy cao cũng vậy.
o Nhựa có cốt là sợi thuỷ tinh dùng chế tạo thân tàu ngầm 5 chổ ngồi ở Anh.
Đây là tàu ngầm nhẹ nhất, chống ăn mòn cao, cơ động nhanh.
Trang
22
PHƯƠNG PHÁP NGHIÊN CỨU KHOA HỌC CH1201081_Vũ Văn Vinh
CHƯƠNG II: PHÂN TÍCH SỰ PHÁT TRIỂN CỦA QUẠT MÁY
1) Lịch sử phát triển của Quạt máy (quạt điện)
Quạt điện hay Quạt máy là một thiết bị dẫn động bằng điện được dùng để tạo ra các
luồng gió nhằm phục vụ lợi ích cho con người (nhất là giảm sức nóng của cơ thể, hạ
nhiệt, giúp con người cảm thấy mát, thoải mái), thông gió, thoát khí, làm mát, hoặc bất
kỳ tác động liên quan đến không khí trong môi trường sống.
Khi hoạt động, quạt điện gồm các cánh quạt xoay nhanh tạo ra các dòng khí. Các
nhà sản xuất thiết kế mỗi quạt điện có nhiều mức độ quay khác nhau từ mức cao nhất
đến mức thấp nhất. Nguyên lí hoạt động của quạt điện được tận dụng rất nhiều trong
đời thường, chẳng hạn như phong tốc kế (thiết bị đo gió) và tuốc bin gió thường được
thiết kế tương tự như quạt điện.
Một số ứng dụng tiêu biểu nhất bao gồm điều hòa không khí, hệ thống giảm nhiệt độ,
tiện ích của con người (như quạt bàn điện), thông gió (như quạt hút thải khí), sàng lọc
(như dùng để tách các hạt ngũ cốc), loại bỏ bụi (như máy hút bụi). Con người thường
dùng quạt điện để làm khô quần áo, tóc, khăn thắm

Tính năng vượt trội của quạt điện đã làm cả thế giới phải ngã phục, và có một số đại
văn hào, nhà văn đương thời đã trích dẫn quạt điện. Họ ca ngợi các mẫu thiết kế của
những chiếc quạt đương thời và có cả một sự thay đổi lớn trong tính an toàn, bảo vệ
người sử dụng như chiếc lồng quạt của loại thông gió do nhà thiết kế người Thụy
Sĩ Carlo Borer phát minh.
Trang
23
PHƯƠNG PHÁP NGHIÊN CỨU KHOA HỌC CH1201081_Vũ Văn Vinh
a) Quạt “con cóc”
b) Quạt tai voi
c) Quạt treo tường, quạt trần
Trang
24
PHƯƠNG PHÁP NGHIÊN CỨU KHOA HỌC CH1201081_Vũ Văn Vinh
d) Quạt hơi nước
e) Vận dụng các nguyên tắc sáng tạo vào sự phát triển của quạt máy
f) Nguyên tắc linh động
Để phù hợp với nhu cầu và sở thích khác nhau của khách hàng, nhà sản xuất đã cho
ra đời nhiều loại quạt máy có màu sắc và hình dạng khác nhau của cùng một loại
quạt.Lắp thêm bánh xe để có thể di chuyển quạt dễ dàng.
Trang
25