MỘT SỐ KINH NGHIỆM NHẰM NÂNG CAO CHẤT LƯỢNG BỒI DƯỠNG MÔN TOÁN HỌC SINH GIỎI LỚP 5 Ở TRƯỜNG TIỂU HỌC MAI THUỶ

* Họ và tên:
Nguyễn Thị Ngọc ánh
- Trờng Tiểu học Mai Thủy
-

Một số kinh nghiệm
Nhằm nâng cao chất lợng bồi dỡng môn toán học sinh
giỏi lớp 5 ở trờng tiểu học mai thuỷ

Phần A : phần mở đầu
I. Lí do chọn đề tài
Sự nghiệp Giáo dục - Đào tạo ngày càng đợc Đảng và Nhà nớc quan tâm,
Nghị quyết 2 ( Khóa VIII) của BCH TW Đảng đã chỉ rõ: "Giáo dục - Đào tạo là
quốc sách hàng đầu, đầu t cho Giáo dục là đầu t cho sự phát triển". Đặc biệt, là
trong thời kỳ CNH, HĐH đất nớc, vai trò, vị trí của Giáo dục - Đào tạo càng đợc
khẳng định.
Con ngời vừa là mục tiêu vừa là động lực trong sự phát triển kinh tế- xã hội,
Giáo dục là sự nghiệp Trồng ngời đòi hỏi giáo dục phải đảm bảo sự công bằng xã
hội, thoả mãn nhu cầu học tập của nhân dân nhằm: Nâng cao dân trí, đảm bảo tốt
về nhân lực, nhân tài cho phát triển của đất nớc. Đào tạo nhân tài là điều kiện tiên
quyết để phát triển toàn diện và có hiệu quả sự nghiệp giáo dục thế hệ trẻ nói riêng
và nền giáo dục quốc dân nói chung, là t tởng chiến lợc vì nó mang giá trị chỉ đạo
quá trình phát triển giáo dục một cách lâu dài: đây là một chủ trơng lớn của Đảng
đối với sự nghiệp giáo dục nhằm làm cho giáo dục thực sự là sụ nghiệp của dân, do
dân và vì dân.
Nền giáo dục XHCN, không chỉ tạo ra điều kiện cơ bản để CNH, HĐH đất n-
ớc mà còn có vai trò cực kỳ to lớn trong việc xây dựng con ngời mới XHCN. Chức
năng này đợc Đảng ta khẳng định trong mục tiêu của nền giáo dục XHCN là:
Nâng cao dân trí, đào tạo nhân lực, bồi dỡng nhân tài". Đó là mục tiêu cao cả
Nhằm xây dựng con ngời và thế hệ thiết tha gắn bó với lý tởng độc lập dân tộc và
CNXH, có đạo đức trong sáng, có ý chí kiên cờng xây dựng và bảo vệ Tổ quốc;

Công nghiệp hoá, hiện đại hoá đất nớc; giữ gìn và phát huy các giá trị văn hoá của
dân tộc, có năng lực tiếp thu tinh hoa nhân loại; phát huy tiềm năng của dân tộc và
con ngời của Việt Nam, làm chủ tri thức khoa học và công nghệ hiện đại, có t duy

1
* Một số kinh nghiệm nhằm nâng cao chất lợng bồi dỡng môn toán học
sinh giỏi lớp 5 ở trờng tiểu học Mai Thủy - Lệ Thủy.
* Họ và tên:
Nguyễn Thị Ngọc ánh
- Trờng Tiểu học Mai Thủy
-

sáng tạo, có kỹ năng thực hành giỏi, có tác phong công nghiệp, có tính tổ chức kỷ
luật có sức khoẻ, là những ngời thừa kế xây dựng CNXH vừa hồng vừachuyên
nh lời căn dặn của Bác Hồ
Trong những năm qua, chất lợng giáo dục của trờng Tiểu học Mai Thủy đã
có những đóng góp to lớn vào sự phát triển kinh tế - xã hội của địa phơng. Nghị
quyết TW2 (khoá VIII) đã khẳng định: Muốn tiến hành CNH, HĐH thắng lợi
phải phát triển mạnh GD-ĐT, phát huy nguồn lực con ngời, yếu tố cơ bản của sự
phát triển nhanh và bền vững. Kết luận Hội nghị TW 6 ( Khoá IX) về GD-ĐT
cũng đã xác định: Tăng cờng đầu t cho GD-ĐT đúng với yêu cầu quốc sách hàng
đầu. Đổi mới cơ chế, chính sách nhằm huy động mọi nguồn lực có thể huy động đ-
ợc để phát triển giáo dục. Đẩy mạnh xã hội hoá giáo dục, coi giáo dục là sự nghiệp
của toàn dân là một giải pháp quan trọng để tiếp tục phát triển giáo dục.
Bồi dỡng học sinh giỏi là một nhiệm vụ quan trọng của nhà trờng, nhằm thực
hiện mục tiêu "đào tạo nhân tài" cho đất nớc. Kết quả mà các em đạt đợc qua các
kỳ thi học sinh giỏi là thớc đo chất lợng, hiệu quả đào tạo và uy tín của nhà trờng,
là sự đánh giá chất lợng, năng lực giảng dạy của giáo viên, là niềm vui của phụ
huynh và học sinh, là uy tín của giáo dục xã nhà trong sự nghiệp đổi mới của đất n-
ớc.

Thực tế của kết quả học sinh giỏi lớp 5 dự thi cấp huyện trong những năm gần
đây của trờng tiểu học Mai Thủy đạt kết quả khá cao so với các trờng bạn, ngoài ra
còn có một số em đạt dợc giải cấp tỉnh.
Cụ thể: - Năm học 2009-2010 đạt 4 giải cấp huyện, 1 giải cấp tỉnh
- Năm học 2010-2011 đạt 5 /5 giải cấp huyện , 4 giải cấp tỉnh
Đây là một kết quả cao đối với một đơn vị vùng ven, nhng chúng tôi thấy, sở dĩ
đạt nhiều giải, nhng giải không cao vì môn Toán các em đạt điểm còn thấp, các kỹ
năng giải toán cha thuần thục, làm ảnh hởng đến chất lợng chung. Việc tìm ra ph-
ơng pháp bồi dỡng môn Toán cho các em học sinh giỏi lớp 5 là một yêu cầu cấp
thiết, là một việc làm hết sức quan trọng, góp phần đào tạo các em có kết quả học
tập tốt hơn, phần nào cải thiện đợc kết quả chất lợng của nhà trờng trong việc đào
tạo một thế hệ học sinh phát triển toàn diện.

2
* Một số kinh nghiệm nhằm nâng cao chất lợng bồi dỡng môn toán học
sinh giỏi lớp 5 ở trờng tiểu học Mai Thủy - Lệ Thủy.
* Họ và tên:
Nguyễn Thị Ngọc ánh
- Trờng Tiểu học Mai Thủy
-

Với ý nghĩa đó, bản thân tôi là một giáo viên trực tiếp giảng dạy lớp 5, đợc
nhà trờng phân công bồi dỡng học sinh giỏi môn Toán, tôi luôn suy nghĩ, trăn trở
làm thế nào để nâng cao chất lợng môn Toán cho đội ngũ học sinh giỏi. Sau những
năm tháng tích lũy kinh nghiệm, đúc rút qua thực tế và học hỏi sách vở. bạn bè
đồng nghiệp, tôi mạnh dạn đa ra một số kinh nghiệm "Bồi dỡng, nâng cao chất l-
ợng học môn Toán học sinh giỏi lớp 5" mà tôi đã áp dụng bớc đầu có kết quả.
II. Mục đích , nhiệm vụ nghiên cứu:
- Khảo sát thực trạng công tác bồi dỡng học sinh giỏi và chất lợng học sinh giỏi
lớp 5 ở trờng tiểu học Mai thủy - Lệ Thủy - Quảng Bình

- Đề xuất một số biện pháp thực hiện công tác bồi dỡng học sinh giỏi nhằm nâng
cao chất lợng học sinh giỏi lớp 5 ở trờng tiểu học Mai Thủy nói riêng và ở trờng
tiểu học nói chung.
III. Đối tợng, phạm vi nghiên cứu:
- Do điều kiện thời gian có hạn nên chỉ tập nghiên cứu một số biện pháp để nâng
cao chất lợng học sinh giỏi lớp 5 ở trờng tiểu học Mai Thủy - Lệ Thủy.
IV. Phơng pháp nghiên cứu:
Để thực hiện đợc đề tài này, tôi sử dụng hai nhóm phơng pháp sau:
1. Nhóm phơng pháp nghiên cứu lý thuyết:
- Nghiên cứu chơng trình môn toán lớp 4+5; các tài liệu bồi dỡng HSG lớp
4,5; Tạp chí Toán tuổi thơ; thế giới trong ta;
- Nghiên cứu lý luận : Đọc sách báo, tài liệu để tìm hiểu cơ sở lý luận của đề
tài .
2. Nhóm phơng pháp nghiên cứu thực tiễn:
- Khảo sát thực tiễn.
- Quan sát, phỏng vấn, thống kê.
- Tổng kết kinh nghiệm.
Phần B: Nội dung
I.Cơ sở lý luận.
Thế hệ trẻ là tơng lai của đất nớc, Đảng và Nhà nớc ta rất quan tâm đến sự
nghiệp giáo dục. Ngay từ bậc Tiểu học, song song với việc đào tạo con ngời phát
triển một cách toàn diện thì công tác đào tạo nhân tài cũng rất đợc chú trọng.Tổ
chức các cuộc thi Học sinh Giỏi có tác dụng tích cực cho việc học của học sinh

3
* Một số kinh nghiệm nhằm nâng cao chất lợng bồi dỡng môn toán học
sinh giỏi lớp 5 ở trờng tiểu học Mai Thủy - Lệ Thủy.
* Họ và tên:
Nguyễn Thị Ngọc ánh
- Trờng Tiểu học Mai Thủy

-

cũng nh việc dạy của ngời giáo viên. Để bồi dỡng học sinh giỏi ngời giáo viên phải
luôn tự học, tự bồi dỡng nâng cao trình độ chuyên môn . Đối với môn Toán, phần
kiến thức là phần hết sức quan trọng. Giáo viên phải biết dựa vào những bài toán cơ
bản để khai thác, mở rộng, nâng cao thành những bài toán cao hơn, khó hơn. Có nh
vậy mới làm cho học sinh tiếp thu tri thức một cách thích thú và yêu thích học tập
hơn, đây là một yếu tố quan trọng để học sinh học tốt hơn và phát huy đợc khả
năng học Toán ở các em.
ii.Cơ sở thực tiễn:
Toán học là một môn học có tính trừu tợng, khái quát cao, việc tiếp thu kiến
thức về toán của học sinh nói chung gặp nhiều khó khăn hơn những môn học
khác.Chơng trình toán nâng cao dành cho việc bồi dỡng học sinh giỏi lại khó hơn
nhiều. Do đó, để bồi dỡng HSG một cách tốt hơn ngời giáo viên phải biết cách tổ
chức, điều khiển hoạt động dạy học một cách khoa học, có hệ thống, biến nhiệm vụ
căng thẳng thành các hình thức thi đua, học sinh sẽ hiểu bài nhanh hơn.
Lứa tuổi học sinh tiểu học là lứa tuổi sự tập trung chú ý còn hạn chế, các em dễ
nhớ nhng cũng rất dễ quên, khả năng tự học, tự tìm tòi còn quá ít, do vậy tất cả các
kiến thức các em học đợc hầu hết do giáo viên cung cấp, có khi cũng một dạng bài
nhng giáo viên phải dạy đi, dạy lại nhiều lần các em mới nắm đợc.
Bên cạnh đó phong trào thi đua dạy tốt, học tốt trong các nhà trờng đang đợc
đẩy mạnh. Vấn đề chất lợng là một yếu tố quan trọng để đánh giá hoạt động dạy
học của trờng đó. Hiện nay ở các trờng tiểu học trong huyện nhà chất lợng đại trà
hầu hết đợc duy trì ở mức cao, vậy vị thế của trờng đó nằm ở mức độ nào thì phải
kể đến chất lợng mũi nhọn, mà trong đó chất lợng học sinh giỏi Toán - Tiếng Việt
góp một phần không nhỏ. Bởi vậy công tác bồi dỡng học sinh giỏi ở các nhà trờng
ngày càng đợc chú trọng .
Dới sự lãnh đạo của Ban giám hiệu và Chi bộ Đảng nhà trờng, sự phối hợp của
các ban, ngành, đoàn thể; sự đồng tình ủng hộ của nhân dân địa phơng cùng với sự
nỗ lực phấn đấu của đội ngũ cán bộ, giáo viên trong nhà trờng, trong những năm

qua, chất lợng giáo dục Tiểu học ở Mai Thủy nói chung và chất lợng học sinh giỏi
nói riêng đã có những chuyển biến mạnh mẽ.
III.Thực trạng tình tình bồi dỡng học sinh giỏi môn toán ở tr-
ờng tiểu học mai thủy:

4
* Một số kinh nghiệm nhằm nâng cao chất lợng bồi dỡng môn toán học
sinh giỏi lớp 5 ở trờng tiểu học Mai Thủy - Lệ Thủy.
* Họ và tên:
Nguyễn Thị Ngọc ánh
- Trờng Tiểu học Mai Thủy
-

Qua các đợt khảo sát chất lợng học sinh giỏi của trờng Tiểu học Mai Thủy,
cũng nh qua các kì thi học sinh giỏi cấp huyện, cấp tỉnh, chúng tôi thấy: Bài thi
môn Tiếng Việt đạt kết quả khá cao, nhng chất lợng môn Toán thiếu ổn định. Số
em đạt điểm 10 trở lên còn hạn chế .Trớc tình hình đó, trong năm học 2011-2012,
sau khi tiếp nhận lớp tôi đã tiến hành kiểm tra để khảo sát thực trạng chất lợng học
sinh giỏi đầu năm học 2011-2012
Tôi cho học sinh làm một bài kiểm tra để khảo sát chất lợng: ( kiến thức cơ bản:
10 điểm, kiến thức nâng cao: 9 điểm, 1 điểm chữ viết )
* Chấm và phân loại kết quả nh sau:
Tổng số: 9 em
Làm bài tốt: 0 em
Bài đạt yêu cầu: 3 em
Cha đạt yêu cầu: 6 em
* Nguyên nhân dẫn đến thực trạng trên là:
+ Về khách quan:
- Việc học của học sinh thiếu sự quan tâm giúp đỡ của gia đình học sinh cũng
nh các lực lợng giáo dục khác .

- Tài liệu để các em tham khảo còn hạn chế, điều kiện phục vụ học tập của
các em còn khó khăn.
+ Về chủ quan:
- Giáo viên giảng dạy ở các lớp thiếu sự quan tâm đến đối tợng học sinh giỏi
chỉ chú trọng đến chất lợng đại trà.
-Kĩ năng toán nâng cao của giáo viên còn nhiều hạn chế, kinh nghiệm ít, ít
tìm tòi, học hỏi.
- Trong quá trình làm bài các em cha có thói quen đọc kĩ đề, tính toán còn vội
vàng, bộp chộp, thiếu phơng pháp giải toán cũng nh cách lập luận, diễn đạt bài làm
của mình. Vậy mà chỉ tiêu đặt ra cho năm học là phải đạt:
- Thi cấp huyện có 4/5 em dự thi đạt giải trong đó có 1 giải nhất
- Thi cấp tỉnh : Có ít nhất 2 em đợc tham gia dự thi trong đó có một em đạt
giải .

5
* Một số kinh nghiệm nhằm nâng cao chất lợng bồi dỡng môn toán học
sinh giỏi lớp 5 ở trờng tiểu học Mai Thủy - Lệ Thủy.
* Họ và tên:
Nguyễn Thị Ngọc ánh
- Trờng Tiểu học Mai Thủy
-

Từ những thực trạng trên, tôi suy nghĩ trăn trở đã cố gắng tìm ra một số giải
pháp trong quá trình thực hiện bồi dỡng môn toán.

IV - Các giải pháp thực hiên:
1. Công tác tham mu với lãnh đạo nhà trờng:
Ngay từ đầu năm học tôi đă mạnh dạn đề xuất với lãnh đạo nhà trờng tổ chức
sơ tuyển lại số lợng học sinh giỏi lớp 5 từ số lợng học sinh giỏi khối 4 lên, để chọn
đối tợng có đủ điều kiện kiến thức cơ bản tiếp thu công tác bồi dỡng.

Về lâu dài: Nhà trờng cần giao nhiệm vụ nâng cao chất lợng học sinh giỏi các
lớp ở dới cho các giáo viên chủ nhiệm lớp 1, 2, 3, có tổ chức thi lựa chọn qua từng
năm học. Chọn giáo viên giảng dạy các lớp 4, 5 cũng nh giáo viên bồi dỡng học
sinh giỏi lớp 4, 5 có năng lực có kinh nghiệm
Thờng xuyên phản ánh kịp thời các diễn biến việc học tập của học sinh giỏi với
đồng chí Hiệu trởng. Nhờ vậy, đồng chí Hiệu trởng chỉ đạo, có nhiều giải pháp thiết
thực cho hội đồng bồi dỡng nh họp phụ huynh học sinh giỏi đầu năm để phụ huynh
hiểu đựơc mục đích của việc bồi dỡng, từ đó họ có sự quan tâm giúp đỡ. Nhà trờng
đã tìm tòi mua tài liệu phục vụ cho việc giảng dạy của giáo viên cung nh tham khảo
của học sinh
Tham mu với nhà trờng phải dành cho lớp bồi dỡng cơ sở vật chất tốt nhất,
phòng học đảm bảo nhất cho lớp bồi dỡng học sinh giỏi.
2. Công tác phối hợp với các giáo viên chủ nhiệm lớp:
- Tôi thờng xuyên trao đổi với các giáo viên chủ nhiệm về việc học của từng
học sinh, những kiến thức kĩ năng các em còn hạn chế, để có sự giúp đỡ đối với học
sinh mình
- Cùng với đồng chí bồi dỡng học sinh giỏi môn Tiếng Việt, trao đổi thống nhất
một số quy định về việc học và một số biện pháp rèn luyện kĩ năng trình bày, giúp
các em có ý thức hơn trong việc học bồi dỡng cũng nh việc rèn luyện chữ viết.
3. Hoạt động dạy học của giáo viên:
Bản thân tôi xác định việc bồi dỡng học sinh giỏi là hết sức quan trọng, đây là
một công việc hết sức cần thiết, diễn ra trong một thời gian dài, sự kiên trì, có ph-

6
* Một số kinh nghiệm nhằm nâng cao chất lợng bồi dỡng môn toán học
sinh giỏi lớp 5 ở trờng tiểu học Mai Thủy - Lệ Thủy.
* Họ và tên:
Nguyễn Thị Ngọc ánh
- Trờng Tiểu học Mai Thủy
-

ơng pháp bồi dỡng có ảnh hởng quyết định chất lợng học tập của các em. Chính vì
vậy, tôi đã lên kế hoạch cho bản thân:
+ Để đảm nhận nhiệm vụ này, tôi thấy mình phải tự bồi dỡng, phải trang bị cho
mình những kiến thức sâu rộng về môn Toán Tiểu học, đặc biệt là toán lớp 4,5. Tôi
luôn tìm tòi nghiên cứu các tài liệu về toán, các phơng pháp giải toán ở tiểu học,
học hỏi cách truyền thụ kiến thức cũng nh cách rèn luyện kiến thức, kĩ năng cho
học sinh qua các đồng chí có kinh nghiệm đi trớc.Từ khi sân chơi Violympic Toán
ra đời các dạng toán nâng cao trở nên phong phú hơn. Để bồi dỡng học sinh một
cách tốt hơn bản thân tôi cũng tham gia vào sân chơi này, qua sân chơi tôi tìm tòi
thêm đợc rất nhiều bài toán hay có thể đem vào bồi dỡng cho HS.
+Khi đã nắm bắt cơ bản chơng trình toán nâng cao ở tiểu học tôi phân chia kiến
thức theo từng mạch, từng mảng , vừa tiện cho việc dạy vừa giúp cho các em nắm
đợc các kiến thức đó một cách có hệ thống. Cụ thể phân chia các mạch kiến thức
nh sau:
- Số và chữ số, cấu tạo số, dãy số.
- Bài toán về chia hết.
-Số tự nhiên, phân số,số thập phân (ôn về khái niệm, tính chất, các bài toán về
tính nhanh, tìm thành phần cha biết,so sánh, tính giá trị biểu thức, ).
- Các phơng pháp giải toán ở tiểu học ( các dạng bài toán điển hình đã học ở
SGK, bổ sung các phơng pháp nh :Phơng pháp thế, phơng pháp khử, phơng pháp
tính ngợc từ cuối, phơng pháp giả thiết tạm, phơng pháp lựa chọn, ).
- Toán về tỉ số phần trăm
- Toán trồng cây.
- Các bài toán về hình học.
- Toán về chuyển động đều.
+ Lên kế hoạch bài dạy, có thời khoá biểu cụ thể trình đồng chí Hiệu trởng
duyệt. Thời khoá biểu này có thể điều chỉnh qua quá trình dạy cho phù hợp với thực
tế hoạt động chung của nhà trờng cũng nh những thay đổi của chất lợng học tập,
tiếp thu của học sinh.

+ Trong từng chuyên đề , tôi sắp xếp các bài tập từ dễ đến khó, từ đơn giản đến
phức tạp,giúp cho việc tiếp thu của các em một cách dễ dàng hơn.

7
* Một số kinh nghiệm nhằm nâng cao chất lợng bồi dỡng môn toán học
sinh giỏi lớp 5 ở trờng tiểu học Mai Thủy - Lệ Thủy.
* Họ và tên:
Nguyễn Thị Ngọc ánh
- Trờng Tiểu học Mai Thủy
-

Ví dụ: Khi dạy về chuyên đề ''Dấu hiệu chia hết'' thì hệ thống bài tập nh sau:
Bài 1: Thay các chữ số a,b trong số
ba21
bằng những số thích hợp để đợc số
chia hết cho 5 và 9.
Bài 2: Thay các chữ số x,y trong số x531y bằng những số thích hợp để đợc số
chia hết cho 2; 5 và 9.
Bài 3: Tìm một số có 4 chữ số chia hết cho 2,3 và 5 ,biết rằng khi đổi vị trí các
chữ số hàng đơn vị với hàng trăm, hoặc chữ số hàng chục với chữ số hàng nghìn thì
số đó không thay đổi .
-Khi giải quyết đợc bài tập 1 HS nắm dấu hiệu chia hết cho 5 và 9, biết dựa vào
dấu hiệu chia hết cho 5 để tìm ra giá trị chữ số tận cùng là b từ đó tìm ra đợc giá trị
chữ số a. Vận dụng cách làm đã nắm ở BT1 , HS cần t duy để xét dấu hiệu chia hết
cho 2 và 5 để tìm ra giá trị chữ số y, từ đó tìm ra đợc giá trị chữ số x ,biết lựa chọn
giá trị x nào phù hợp với bài toán . Sau khi đã nắm chắc các dấu hiệu chia hết,cách
làm toán dạng này thì dựa vào điều kiện bài toán cho ở BT3 HS biết đợc số cần tìm
có dạng
abab
, HS dễ dàng tìm đợc số cần tìm thõa mãn điều kiện chia hết cho 2,3

và 5.
-Có khi để giải đợc một bài toán hợp phức tạp tôi đã chia bài toán đó thành hai
đến ba bài toán đơn giản khác .
+ Công việc soạn giáo án :
Trớc khi lên lớp,bao giờ tôi cũng soạn bài một cách cụ thể , dựa vào chơng trình
đã lên tôi xác định mục tiêu của tiết học , cái học sinh cần đạt qua tiết học này là
gì ? Từ đó lựa chọn dạng bài tập , phơng pháp giảng dạy một cách phù hợp. Tùy
theo sức tiếp thu của HS mình mà đa ra các bài tập vừa sức,dự kiến các cách giải
quyết bài toán , cuối cùng chốt lại cách làm ngắn gọn nhất, dễ hiểu nhất.Tôi luôn
chừa lại 1/2 trang giáo án dành cho phần bổ sung,điều chỉnh sau tiết dạy.
+ Mỗi chuyên đề , mỗi dạng bài tôi đều giúp cho HS hiểu đợc mối quan hệ giữa
cái đã cho và cái cần tìm từ đó khắc sâu nét đặc trng của từng dạng bài cũng nh
cách làm bài tránh tình trạng HS chỉ biết làm theo thao quán tính.
Ví dụ:
- Với mảng cấu tạo số cần khắc sâu giá trị từng chữ số theo hàng.

8
* Một số kinh nghiệm nhằm nâng cao chất lợng bồi dỡng môn toán học
sinh giỏi lớp 5 ở trờng tiểu học Mai Thủy - Lệ Thủy.
* Họ và tên:
Nguyễn Thị Ngọc ánh
- Trờng Tiểu học Mai Thủy
-

-Với mảng dãy số : HS cần biết tìm mối quan hệ giữa các số trong dãy, tìm ra quy
luật của dãy số, tìm số thứ n của dãy, cách tính tổng của dãy số đó.
- Với dạng tính nhanh, tìm x cần củng cố các tính chất cơ bản của phép tính, cách
tính thành thạo các biểu thức số.
- Với bài toán về dấu hiệu chia hết cần nắm chắc các dấu hiệu chia hết, khi làm
bài phải biết lựa chọn xét dấu hiệu nào truớc

- Với dạng bài so sánh diện tích hình tam giác cần tìm mối quan hệ giữa các yếu
tố nh chiều cao, cạnh đáy, hay có chung phần diện tích nào đó,
+ Ngoài việc dạy kĩ tất cả các chuyên đề về toán tôi đặc biệt quan tâm đến
chuyên đề : Các phơng pháp giải toán ở tiểu học
Với kinh nghiệm của bản thân thì các phơng pháp giải toán ở tiểu học nh một
chùm chìa khóa để giải quyết hầu hết các bài toán ở tiểu học. Có những bài toán khi
đọc lên khó tìm đợc mối quan hệ giữa các yếu tố trong bài, nhng chỉ cần dùng một
đoạn thẳng để biểu diễn ,các em nhìn vào sơ đồ đoạn thẳng là có thể hình dung ra
cách giải bài toán .
Ví dụ:
Bài toán:Ba bạn An, Bình, Chi góp tiền mua một quả bóng , An góp 10500 đồng,
Bình góp 8500 đồng , Chi góp số tiền kém trung bình cộng số tiền của ba bạn là
1000 đồng.Tính số tiền mua quả bóng đó.
Với bài toán này khó để tìm ra mối quan hệ giữa số tiền ba bạn nhng nếu dùng
một đoạn thẳng để biểu thị số tiền bằng TBC số tiền ba bạn góp thì số tiền mua quả
bóng gấp 3 lần nh thế .Từ đó ta có sơ đồ nh sau:

Nhìn vào sơ đồ HS có thể thấy đợc tổng số tiền mà hai bạn An và Bình góp lớn
hơn 2 lần TBC số tiền ba bạn góp là 1000 đồng . Từ đó HS tìm đợc TBC số tiền ba
bạn góp là : ( 10500 + 8500 - 1000) : 2 = 9000 đồng
Số tiền mua quả bóng là 9000 x 3 = 27000 đồng

9
* Một số kinh nghiệm nhằm nâng cao chất lợng bồi dỡng môn toán học
sinh giỏi lớp 5 ở trờng tiểu học Mai Thủy - Lệ Thủy.
số tiền của An và Bình
số tiền của Chi
1000 đ
* Họ và tên:
Nguyễn Thị Ngọc ánh

- Trờng Tiểu học Mai Thủy
-

Trong chuyên đề này các phơng pháp thờng gặp cần giúp các em nắm là : Phơng
pháp dùng sơ đồ đoạn thẳng, phơng pháp rút về đơn vị, phơng pháp tỉ số, phơng
pháp thay thế, phơng pháp giả thiết tạm, phơng pháp khử, phơng pháp tính ngợc từ
cuối, phơng pháplựa chọn, phơng pháp diện tích và một số phơng pháp khác.
Với mỗi phơng pháp trớc hết cần cung cấp dạng bài mẫu , cùng HS phân tích mối
quan hệ giữa các yếu tố trong bài từ đó định hình ra cách giải sau đó tổng quát về
cách giải dạng đó rồi nâng cao dần bằng những bài toán khó hơn. Để giải quyết đ-
ợc những bài tập khó yêu cầu HS t duy,vận dụng những kiến về toán đã học để
chuyển từ những bài tập khó hơn đó về những bài toán cơ bản đã học.
Ví dụ:
Khi dạy giải toán bằng phơng pháp tính ngợc từ cuối gặp bài toán :
Cú mt ngi bỏn khoai cho 3 ngi: ngi th nht mua 1/4 s khoai v 10kg,
ngi th hai mua 5/11 s khoai cũn li v 10kg, ngi th 3 mua 50kg thỡ ht.
Hi s lng khoai ó bỏn l bao nhiờu kg?
Khi gặp bài toán này, HS phải biết chuyển bài toán về một dạng đơn giản hơn đó là
:giả sử ngời thứ hai chỉ mua 5/11 số khoai ,khi đó số khoai còn lại phải là 50 + 10
= 60 kg ,từ đây dễ dàng tìm đợc số khoai còn lại sau khi bán lần thứ nhất là 60 : 6
x11 = 110 kg. Tiếp tục giả sử ngời thứ nhất chỉ mua 1/4 số khoai, đến đây bài toán
trở nên rất đơn giản, dễ tìm đợc số khoai còn lại sau bán đi 1/4 số khoai từ đó giải
đợc bài toán .
Hay khi dạy về so sánh diện tích hình tam giác dạng bài cơ bản khi so sánh diện
tích hình tam giác là dựa vào hai yếu tố chiều cao và cạnh đáy. Sau khi nắm chắc
dạng này tôi đa ra những bài toán khó hơn đòi hỏi HS phải suy nghĩ ,tìm cách vẽ
thêm đờng phụ để đa bài toán về dạng đã học.
+ Trong các buổi bồi dỡng, tôi luôn ý thức rằng: kiến thức cơ bản là nền móng
để các em tiếp thu các kiến thức nâng cao. Do vậy, buổi học nào, tôi đều củng cố
lại kiến thức cơ bản cho các em rồi mới đa ra các kiến thúc nâng cao dần giúp cho

học sinh việc phân tích, tìm cách giải cho bài toán một cách dễ dàng hơn.
+ Với mỗi bài toán, dạng toán, tôi đều tập cho các em kĩ năng đọc kĩ đề, phân
tích bài toán, tìm hiểu các diều kiện bài toán cho, tìm mối liên quan giữa các dữ
kiện, từ đó tóm tắt, nhận dạng cũng nh lựa chọn phơng pháp giải toán thích hợp.

10
* Một số kinh nghiệm nhằm nâng cao chất lợng bồi dỡng môn toán học
sinh giỏi lớp 5 ở trờng tiểu học Mai Thủy - Lệ Thủy.
* Họ và tên:
Nguyễn Thị Ngọc ánh
- Trờng Tiểu học Mai Thủy
-

Khi đã có kế hoạch giải, tôi tập cho các em cách lập luận lô-gich, cách trình bày
bài giải ngắn gọn, cách tính chính xác.
+Với HS đại trà GV có thể ít ra bài tập về nhà song với HSG việc về nhà luyện
tập là rất cần thiết, sau mỗi buổi học bồi dỡng tôi luôn ra thêm cho các em từ 2 đến
3 bài tập vận dụng, trong đó có1 bài đòi hỏi các em phải suy nghĩ, tìm tòi. Qua việc
làm này tôi thấy việc rèn kĩ năng làm bài cho học sinh rất có hiệu quả .
+ Để giúp cho các em nắm đợc nhiều dạng toán hơn , tôi cho tất cả các em
trong đội tuyển tham gia sân chơi " Giải toán qua mạng '', mỗi em ít nhất là một
nic. Qua sân chơi các em đợc rèn luyện tính nhanh nhẹn, óc t duy, phán đoán.
Ngoài ra các em còn dùng số tay ghi chép lại những dạng bài khó mà các em cha
thể giải đợc nhờ giáo viên hớng dẫn giải sau.
+ Tôi thực sự nhiệt tình luôn gần gũi với học sinh trong giảng dạy bồi dỡng,
luôn cởi mở với các em cũng nh thật nghiêm túc với việc học tập, ôn luyện của học
sinh
+ Ngoài ra để phát huy đợc tích cực của học sinh, tôi luôn quan tâm đến việc
dạy học với từng đối tợng nhằm phát huy ở những học sinh nổi trội, bứt phá trong
việc học tập cũng nh tránh tạo ra hẫng hụt cho những em chậm hơn.

4.Công tác kiểm tra, đánh giá:
+ Qua các dạng bài, tôi đều có bài kiểm tra đánh giá mức độ tiếp thu kiến thức
kĩ năng, phát hiện ra những chỗ mà các em cha nắm, kịp thời bổ sung. Tôi luôn chú
trọng kiểm tra cách trình bày lí luận lô-gich của các em.
+Qua từng tháng tôi đều tổ chức kiểm tra, đánh giá kết quả học tập tháng đó
bẵng những đề toán mang tính tổng hợp.
5.Công tác động viên, khen thởng:
+ Để tạo đợc niềm đam mê, hứng thú trong học tập tôi luôn sử dụng hình thức
tuyên dơng, xếp vị thứ qua từng tháng học, có khen thởng cho những học sinh đạt
kết quả cao, cũng nh học sinh có sự phấn đấu nỗ lực trong học tập, bồi dỡng.
+ Phối hợp nêu gơng khen thởng ở lớp, ở trờng, ở gia đình Thờng xuyên thông
báo kết quả các bài kiểm tra của các em cho gia đình biết.

11
* Một số kinh nghiệm nhằm nâng cao chất lợng bồi dỡng môn toán học
sinh giỏi lớp 5 ở trờng tiểu học Mai Thủy - Lệ Thủy.
* Họ và tên:
Nguyễn Thị Ngọc ánh
- Trờng Tiểu học Mai Thủy
-

+ Ngoài ra trong các giờ học, tôi luôn động viên học sinh, tổ chức giờ học một
cách nhẹ nhàng cũng nh có các hoạt động vui chơi trong toán học giúp cho các em
vừa giải trí, vừa khắc sâu kiến thức.

V. Những kết quả đạt đợc
Nhờ sự chỉ đạo sâu sát của lãnh đạo trờng, nhờ sự phối hợp đồng bộ giữa giáo
viên chủ nhiệm và giáo viên bồi dỡng, cùng với sự nỗ lực của bản thân chất lợng
môn Toán học sinh giỏi lớp 5 ở Mai Thủy đã có nhiều chuyển biến.
Cụ thể , qua các bài kiểm tra tổng hợp cuối tháng , tôi thu đợc kết quả nh

sau:

Tổng số
học sinh
Tháng Kết quả kiểm tra
Điểm 1-9 10-14 đ 15-17 đ 18-20 đ
9 10/2011 5 4 0 0 4
11/2011 4 4 1 5
12/2011 3 5 1 6
Sau 3 tháng ,đội tuyển chỉ chọn lại 5 em tiếp tục bồi dỡng để tham gia dự thi cấp
huyện .Kết quả kiểm tra 2 tháng bồi dỡng cuối năm học 2011-2012 nh sau:

Tổng số
học sinh
Tháng
Kết quả kiểm tra Tổng số
HS dự kiến
Điểm 1-9 10-14 đ 15-17 đ 18-20 đ
5
1/2012 3 1 1 5
2/2012 2 2 1 5
-Kết quả thi HSG Toán -Tiếng Việt cấp huyện năm học 2011-2012 của trờng tiểu
học Mai Thủy nh sau : Giải nhất : 1 em
Giải nhì : 3 em
Giải khuyến khích : 1 em
-Kết quả thi HSG Toán -Tiếng Việt cấp tỉnh năm học 2011-2012 của trờng tiểu học
Mai Thủy nh sau : có 3/4 em dự thi đều đạt giải Ba.

VI. Bài học kinh nghiệm :-

12
* Một số kinh nghiệm nhằm nâng cao chất lợng bồi dỡng môn toán học
sinh giỏi lớp 5 ở trờng tiểu học Mai Thủy - Lệ Thủy.
* Họ và tên:
Nguyễn Thị Ngọc ánh
- Trờng Tiểu học Mai Thủy
-

Qua quá trình giảng dạy bồi dỡng, tôi nhận thấy muốn nâng cao chất lợng
học sinh giỏi môn Toán thì cần phải có những kinh nghiệm sau:
- Phải có sự phối hợp đồng bộ giữa các lực lợng giáo dục trong nhà trờng.
- Công việc bồi dỡng học sinh giỏi cần đợc quan tâm từ các lớp dới. Điều
quan trọng là phải lựa chọn đối tợng học sinh có đủ khả năng tiếp cận công tác bồi
dỡng học sinh giỏi.
- Bên cạch đó, ngời dạy bồi dỡng phải hết sức nhiệt tình với công tác này, th-
ờng xuyên coi trọng việc rèn luyện củng cố khắc sâu những kiến thức cơ bản cho
học sinh cũng nh trang bị cho các em những kiến thức nâng cao, những phơng
pháp giải toán thiết thực.
- Phải đầu t nhiều thời gian và công sức, uốn nắn các em từ những điều tởng
là đơn giản, nhng đó là vấn đề thiết thực cho việc hình thành kỹ năng làm bài.
- Giáo viên bồi dỡng phải tâm huyết, luôn tìm tòi, tích luỹ kinh nghiệm qua
nhiều năm về kiến thức, về phơng pháp.
VII- Kết luận
Giáo dục Tiểu học có vị trí quan trọng trong hệ thống Giáo dục quốc dân, là
bậc học tạo đà, tạo thế cho giáo dục phổ thông phát triển. Việc làm tốt công tác bồi
dỡng học sinh giỏi, chính là sự góp phần tích cực vào việc nâng cao chất lợng giáo
dục của nhà trờng. Từ thực tế công tác bồi dỡng học sinh giỏi và kết quả đã đạt đợc,
từ những khó khăn mà công tác bồi dỡng gặp phải, bản thân tôi mạnh dạn đa ra
những biện pháp, nhằm góp phần giúp học sinh học tập tiến bộ hơn. Tin tởng rằng,
với sự nỗ lực của đội ngũ nhà trờng, sự cố gắng của học sinh và sự chăm lo của phụ

huynh học sinh, nhất định công tác bồi dỡng học sinh giỏi sẽ gặt hái đợc nhiều kết
quả; góp phần nhỏ bé của mình vào công cuộc đổi mới giáo dục phổ thông, vào sự
nghiệp đào tạo nhân tài cho quê hơng đất nớc.
Mai Thủy, ngày 15 tháng 5 năm 2012.
Nhận xét của HĐKH trờng Ngời viết

13
* Một số kinh nghiệm nhằm nâng cao chất lợng bồi dỡng môn toán học
sinh giỏi lớp 5 ở trờng tiểu học Mai Thủy - Lệ Thủy.
* Hä vµ tªn:
NguyÔn ThÞ Ngäc ¸nh
- Trêng TiÓu häc Mai Thñy
-

NguyÔn ThÞ Ngäc ¸nh


14
* Mét sè kinh nghiÖm nh»m n©ng cao chÊt lîng båi dìng m«n to¸n häc
sinh giái líp 5 ë trêng tiÓu häc Mai Thñy - LÖ Thñy.