sáng kiến kinh nghiệm MỘT SỐ BIỆN PHÁP GIÁO DỤC KỸ NĂNG SỐNG CHO HỌC SINH THÔNG QUA CÁC MÔN HỌC Ở TRƯỜNG TIỂU HỌC LONG HÀ A GIAI ĐOẠN 2010-2012

SÁNG KIẾN KINH NGHIỆM
SÁNG KIẾN KINH NGHIỆM
ĐỀ TÀI
ĐỀ TÀI
:
:
MỘT SỐ BIỆN PHÁP GIÁO DỤC
MỘT SỐ BIỆN PHÁP GIÁO DỤC
KỸ NĂNG SỐNG CHO HỌC SINH TH
KỸ NĂNG SỐNG CHO HỌC SINH TH
Ơ
Ơ
NG QUA CÁC
NG QUA CÁC
MƠN HỌC Ở TRƯỜNG TIỂU HỌC LONG HÀ A GIAI ĐOẠN 2010-2012
MƠN HỌC Ở TRƯỜNG TIỂU HỌC LONG HÀ A GIAI ĐOẠN 2010-2012
PHẦN: MỞ ĐẦU
I. LÍ DO CHỌN ĐỀ TÀI.
Trong những năm gần đây nước ta phát triển nhanh chóng, tồn diện, bền
vững đặc biết là kể từ khi gia nhập WTO mà ở đó lĩnh vực Giáo dục - Đào tạo và
khoa học cơng nghệ ln giữ vai trò hết sức quan trọng, giáo dục đào tạo được
coi là chìa khóa để mở “mã nguồn hội nhập” để duy trì phát triển đất nươc trong
giai đoạn tiếp theo chúng ta khơng chỉ trơng chờ vào cơng lao, sự nghiệp, tâm
huyết của những thế hệ đi trước và thế hiện tại, mà chúng ta những người đang
mang trong mình trách nhiệm trước hết phải quan tâm giáo dục bồi dưỡng ươm
mần tài năng các thế hệ trẻ Bác đã viết: “Non sơng Việt Nam có trở nên tươi
đẹp hay khơng, dân tộc Việt Nam có bước tới đài vinh quang để sánh vai với
các cường quốc năm châu được hay khơng, chính là nhờ một phần lớn ở cơng
học tập của các em” Trong giai đoạn hiện nay chúng ta đã, đang tập trung cho
thế hệ tương lai của đất nước với rất nhiều chương trình cụ thể mang tính thực
tiễn, tính nhân văn cao cả. Tuy nhiên để thể hệ các em mạnh mẽ, tự tin tiếp thu

những tri thức, những kinh nghiệm của cuộc sống, có kỹ năng cần thiết tự phục
vụ bản thân và xã hội. Chúng ta tập trung quan tâm nhiều hơn nữa thơng qua nội
dung chương trình giáo dục kỹ năng sống được lồng ghép vào các bài học trên
lớp cùng với trò chơi dân gian, hoạt động vui chơi giải trí khác diễn ra trong và
ngồi nhà trường…
Như chúng ta đã biết trong thời đại ngày nay, kỹ năng sống được nhắc đến
rất nhiều, được xã hội hết sức quan tâm, chú ý, có nhiều quan niệm về kĩ năng
sống. Theo tơi, kĩ năng sống đơn giản là tất cả những điều cần thiết chúng ta cần
phải biết để vận dụng vào thực tế của cuộc sống được diễn ra liên tục hàng ngày,
nhằm thích ứng với những thay đổi, biến đổi khơng ngừng của xã hội lồi người
hiện đại. Kĩ năng sống khơng phải ai sinh ra cũng đã sẵn có, mà nó chỉ được hình
thành thơng qua giáo dục của nhà trường, gia đình, xã hội và những kinh nghiệm,
trải nghiệm khác nhau trong cuộc sống của mỗi cá nhân. Trong thực tế cuộc sống
của chúng ta, có nhiều nhóm kĩ năng sống như: nhóm kĩ năng nhận thức, nhóm kĩ
năng xã hội và nhóm kĩ năng quản lí bản thân, kỹ năng tự phục vụ, kỹ năng khám
phá tri thức mới Dù là ở nhóm kỹ năng sống nào cũng vậy, mục đích là khả
năng làm chủ bản thân của mỗi người, khả năng ứng xử phù hợp với những
người khác và với xã hội, khả năng ứng phó tích cực trước các tình huống cụ thể
của cuộc sống. Kĩ năng sống rất cần thiết với mỗi con người, đặc biệt là ở thế hệ
Sáng Kiến Kinh Nghiệm Người thực hiện: Lại Văn Pha
ĐỀ TÀI : Một số biện pháp giáo dục kỹ năng sống cho học sinh thông qua các môn
học ở trường tiểu học Long Hà
A
giai đoạn 2010-2012
1
trẻ, vì vậy việc giáo dục kĩ năng sống cho học sinh nói chung và học sinh tiểu học
nói riêng có một ý nghĩa rất quan trọng trong việc hình thành nhân cách của trẻ
sau này.
Ở nước ta, những nhà quản lý cấp cao của trung ương mà cụ thể là Bộ giáo
dục - Đào tạo đã chủ trương đưa việc dạy kĩ năng sống thơng qua các mơn học ở

các cấp học và trong nội dung các tiêu chí xây dựng "Trường học thân thiện -
học sinh tích cực".
Trong những năm qua, bằng nhiều hình thức khác nhau, cách nay hay cách
khác vấn đề giáo dục kỹ năng sống cho học sinh nói chung và học sinh tiểu học
nói riêng được các cấp, các ngành rất quan tâm chú trọng. Chương trình giáo dục
kỹ năng sống của Bộ Giáo dục - Đào tạo được lồng ghép vào các mơn học tiết
học chính khóa, ngoại khóa, bên cạnh đó ở những nơi có điều kiện kinh tế, văn
hóa xã hội phát triển còn có các trung tâm dạy kỹ năng sống ngồi giờ cho nhiều
đối tượng, mang hình thức chun nghiệp bài bản, chun sâu về các lĩnh vực
khác nhau.
Ngay từ những ngày đầu khi mới nhận nhiệm vụ ở trường Tiểu học Long
Hà A, (tháng 09 năm 2010) bản thân đã tìm hiểu nắm bắt được tình hình thực tế
trong trường học, với cương vị là người phụ trách các mảng hoạt động của đơn
vị, bản thân tơi mạnh dạn chọn đề tài: “Một số biện pháp giáo dục kỹ năng sống
cho học sinh thơng qua các mơn học ở trường tiểu học Long Hà A giai đoạn
2010-2012”. Mục tiêu là nghiên cứu thực hiện nhằm nâng cao chất lượng học
sinh của trường Tiểu học Long Hà A qua đó phấn đấu hồn thành mục tiêu xây
dựng trường tiểu học đạt chuẩn Quốc gia Mức độ 2 vào năm 2013-2014. Góp
một phần cơng sức của mình vào việc thực hiện hiện Nghị quyết của Đảng bộ xã,
huyện, tỉnh, từng bước nâng dần chất lượng Giáo dục - Đào tạo trong giai đoạn
hiện nay và các năm tiếp theo.
II. MỤC ĐÍCH & NHIỆM VỤ NGHIÊN CỨU.
1. Mục đích nghiên cứu.
Thơng qua việc nghiên cứu, thực hiện đề tài này, chúng tơi muốn tìm ra
được những phương pháp, biện pháp, lựa chọn hình thức giáo dục kỹ năng sống
cho học sinh thơng qua các tiết học chính khóa, ngoại khóa, nhằm thực hiện rõ
vấn đề “giáo dục kỹ năng sống cho học sinh thơng qua các mơn học chính
khóa, ngoại khóa” ở trường Tiểu học Long Hà A trong giai đoạn 2010-2012 và
các năm học tiếp theo.
2. Nhiệm vụ nghiên cứu.

2.1 Đánh giá thực trạng cơng tác giáo dục kỹ năng sống ở trường Tiểu
học Long Hà A các năm trước như sau:
Trong những năm gần đây, chất lượng giáo dục của đơn vị có xu hướng
chựng lại, các hoạt động vui chơi của học sinh khơng được duy trì tổ chức
thường xun, đội ngũ cán bộ giáo viên chưa phát huy vai trò trách nhiệm trước
thế hệ trẻ. Cơng tác giáo dục bồi dưỡng kỹ năng sống cho học sinh thơng qua các
Sáng Kiến Kinh Nghiệm Người thực hiện: Lại Văn Pha
ĐỀ TÀI : Một số biện pháp giáo dục kỹ năng sống cho học sinh thông qua các môn
học ở trường tiểu học Long Hà
A
giai đoạn 2010-2012
2
giờ học chính khóa chưa có chương trình, định hướng cụ thể, giờ học ngoại khóa,
sinh hoạt ngồi trời khơng được quan tâm chú ý.
Ngồi cơng tác giảng dạy thơng thường theo chương trình của bộ Giáo dục
- Đào tạo với các mơn học, nhà trường các bộ phận giúp việc, giáo viên chủ
nhiệm chưa phát huy năng lực sáng tạo trong việc lồng ghép giáo dục kỹ năng
sơng qua các bài học chính khóa, ngoại khóa …
Đội ngũ cán bộ, giáo viên, chưa được tham gia các lớp bồi dưỡng về
chun mơn nghiệp vụ trong việc lồng ghép giáo dục kỹ năng sống cho học sinh
Việc cập nhật nội dung có liên quan đến việc bồi dưỡng giáo dục kỹ năng
sống cho học sinh còn hạn chế nhiều do nhiều ngun nhân trong đó có ngun
nhân chậm ứng dụng cơng nghệ thơng tin trong quản lý, giảng dạy.
2.2. Đề xuất một số biện pháp giáo dục kỹ năng sống cho học sinh thơng
qua các mơn học Tiểu học Long Hà A như sau:
a. Đối với Ban giám hiệu.
Lập kế hoạch tham mưu đề xuất với các cấp quản lý giáo dục cho trường
cử cán bộ, giáo viên tham gia học, tập huấn các lớp bồi dưỡng giáo dục kỹ năng
sống cho học sinh tiểu học của Phòng, Sở Giáo dục - Đào tạo.
Tập trung triển khai rộng rãi nội dung chương trình giáo dục kỹ năng sống

đến cán bộ, giáo viên trong đơn vị, tổ chức hội thảo chun đề bàn biện pháp đưa
giáo dục kỹ năng sơng đến với học sinh thơng qua bài học chính khóa và các tiết
dạy ngoại khóa, sinh hoạt tập thể cùng các chủ đề giáo dục khác …
Bên cạnh đó Ban giám hiệu nhà trường cũng phối hợp với các đồn thể
tun truyền vận động, định hướng giáo viên tích cực tham gia tự học, tự rèn để
nâng cao trình độ chun mơn nghiệp vụ đáp ứng nhu cầu phát triển của đất nước
của ngành trong giai đoạn hiện nay và các năm tiếp theo. Nêu cao tính gương
mẫu trong các hoạt động giáo dục, thực hiện vai trò người giáo viên thời đại, thật
sự là tấm gương tự học sáng tạo.
Tổ chức kiểm tra đánh giá tư vấn giúp đỡ, định hướng cho đội ngũ cán bộ,
giáo viên có được cái nhìn xa hơn, rộng hơn trong sự nghiệp “trồng người”. Kết
hợp điều chỉnh về hình thức, nội dung, phương pháp dạy học chú ý tập trung vào
việc giáo dục kỹ năng sống cho học sinh khơng chỉ qua các bài có nội dung lồng
ghép mà qua các hoạt động vui chơi, các tiết sinh hoạt chủ điểm, sinh hoạt chủ
nhiệm, kinh nghiệm thực tế của cuộc sống hàng ngày.
Hàng năm, xây dựng quy chế hoạt động của đơn vị, tập trung vào hoạt
động chun mơn, nâng cao chất lượng giáo dục tồn diện cho học sinh và hiệu
quả đào tạo. Tổ chức phân cơng cơng việc rõ ràng cụ thể, giao trách nhiệm cho
các thành viên cấp dưới, giáo viên phối hợp thực hiện mục tiêu giáo dục kỹ năng
sống cho học sinh thơng qua bài dạy chính khóa, ngoại khóa, các tiết sinh hoạt
khác trong suốt năm học.
Phân tích đánh giá so sánh kết quả, chất lượng giáo dục qua các năm học
thực hiện việc thực hiện giáo dục kỹ năng sống cho học sinh thơng qua các mơn
học chính khóa, ngoại khóa, các buổi sinh hoạt chủ điểm, có biện pháp điều
Sáng Kiến Kinh Nghiệm Người thực hiện: Lại Văn Pha
ĐỀ TÀI : Một số biện pháp giáo dục kỹ năng sống cho học sinh thông qua các môn
học ở trường tiểu học Long Hà
A
giai đoạn 2010-2012
3

chỉnh kịp thời những vướng mắc, khó khăn gặp phải trong q trình thực hiện đề
tài.
b. Đối với các bộ phận có liên quan và giáo viên giảng dạy.
Tập trung hội thảo, tun truyền, sâu rộng chủ trương quan điểm của
Đảng, nhà nước của ngành về mục tiêu, chương trình giáo dục kỹ năng sống cho
học sinh trong giai đoạn hiện nay và các năm học tiếp theo. Xây dựng kế hoạch
thực hiện vận động cán bộ, giáo viên thực hiện tốt chương trình giáo dục kỹ năng
sống cho học sinh thơng qua các tiết dạy chính khóa, ngoại khóa và các hoạt
động vui chơi khác trong trường tiểu học.
Nghiên cứu vận dụng kết hợp lồng ghép chương trình giáo dục kỹ năng
sống cho học sinh thơng qua các bài dạy chính khóa nằm trong chương trình giáo
dục của Bộ Giáo dục - Đào tạo. Tăng cường việc ứng dụng cơng nghệ thơng tin
vào bài
Phối hợp với nhà trường tổ chức cho giáo viên giao lưu học hỏi trao đổi
kinh nghiệm giảng dạy, các tiết có lồng ghép giáo dục kỹ năng sống của các
trường bạn, cùng với nhà trường xây dựng kế hoạch đưa giáo dục kỹ năng sống
vào các hoạt động khác.
Tập trung nghiên cứu nội dung tài liệu sách giáo khoa, sách tham khảo, các
tiết dạy có lồng ghép giáo dục kỹ năng sống cho học sinh, xây dựng kế hoạch
thực hiện tiết dạy với hình thức tổ chức, phương pháp dạy học theo hướng tập
trung vào người học, tạo cơ hội cho học sinh rèn kỹ năng sống trong q trình
tiếp thu kiến thức từ đó định hướng cho các em biết cách vận dụng vào thực tế
của cuộc sống hàng ngày. Dạy cho học sinh hình thành được kỹ năng ứng dụng
vào thực tế của cuộc sống thơng qua nội dung bài dạy, chú ý đến kỹ năng vận
dụng thực hành của học sinh.
Cán bộ, giáo viên ln phấn đấu học tập, tự học tự rèn nhằm nâng cao
trình độ, nghiệp vụ chun mơn, vận dụng kết hợp phương pháp, hình thức tổ
chức dạy học, ứng dụng cái mới vào bài dạy, hướng tập trung vào người học.
Tích cực tham gia các hoạt động giao lưu văn hố, văn nghệ, thể thao cùng các
hoạt động mang tính dân gian, đặc biệt là các hoạt động trao đổi kinh nghiệm

giảng dạy, các buổi hội thảo chun đề, chun mơn. Tham gia đầy đủ những
buổi bồi dưỡng, học tập do cấp trên tổ chức. Áp dụng chương trình đổi mới thay
sách giáo khoa, chương trình lồng ghép giáo dục kỹ năng sống, giáo dục mơi
trường, an tồn giao thơng, modum, dự án vào bài soạn, bài dạy.
III. PHƯƠNG PHÁP NGHIÊN CỨU.
Để hồn thành mục đích, nhiệm vụ nghiên cứu đề tài này bản thân tơi đã
sử dụng các phương pháp nghiên cứu như sau:
1. Phương pháp nghiên cứu lý luận.
Các Nghị quyết, quyết định có liên quan: “Nghị quyết Trung Ương 2
khố VIII, Nghị quyết Đại hội Đảng Khố XI”.
Sáng Kiến Kinh Nghiệm Người thực hiện: Lại Văn Pha
ĐỀ TÀI : Một số biện pháp giáo dục kỹ năng sống cho học sinh thông qua các môn
học ở trường tiểu học Long Hà
A
giai đoạn 2010-2012
4
Quyết định số 2994/QĐ-BGDĐT ngày 20 tháng 7 năm 2010 của Bộ Giáo
dục và Đào tạo về kế hoạch tập huấn, Chỉ thị số 40/2008/CT-BGD&ĐT ngày
22/7/2008 về việc phát động phong trào thi đua “Xây dựng trường học thân
thiện, học sinh tích cực” trong các trường phổ thơng giai đoạn 2008-2013
Triển khai giáo dục kỹ năng sống trong một số mơn học và hoạt động giáo
dục ở các cấp học; dựa trên cơ sở những định hướng của đợt tập huấn Tăng
cường giáo dục kỹ năng sống trong các mơn học của Sở cho cán bộ, giáo viên
các trường tiểu học vào hồi tháng 10 năm 2010
Báo cáo tổng kết các năm học trước đây của trường tiểu học Long Hà A kể
từ năm học 2008-2009 đến năm học 2009-2010.
2. Phương pháp nghiên cứu thực tiễn.
Quan sát q trình giảng dạy của giáo viên, người tổ chức các hoạt động
giáo dục, tinh thần, thái độ học tập q trình tiếp nhận kiến thức nội dung bài học
có lồng ghép giáo dục kỹ năng sống của học sinh.

Tập trung đánh giá q trình chuẩn bị, cách tiến hành tổ chức dạy học của
giáo viên thơng qua các tiết dự giờ, sinh hoạt chủ nhiệm, các tiết ngoại khóa, sinh
hoạt dã ngoại ngồi trời … Nghiên cứu hồ sơ lưu trữ của đơn vị qua các năm
trước cùng với biểu đồ theo dõi sự tiến bộ của học sinh trong q trình học tập.
Trao đổi, phỏng vấn, tìm hiểu tâm tư, nguyện vọng ý kiến đề xuất của giáo
viên học sinh trong phạm vi đưa giáo dục kỹ năng sống vào bài dạy chính khóa,
ngoại khóa các buổi sinh hoạt chủ điểm.
3. Phương pháp điều tra phân tích tổng hợp.
Lập bảng hỏi học sinh, giáo viên đã vận dụng bao nhiêu trò chơi dân gian
nào vào bài dạy bài học, học sinh có được giáo viên các bộ phận tổ chức các hoạt
động chính khóa, ngoại khóa các kỹ năng thực hiện ứng dụng qua bài học.
Thống kê so sánh chất lượng học của học sinh, và chất lượng dạy của giáo
viên trước, trong sau khi thực hiện đề tài “Một số biện pháp giáo dục kỹ năng
sống cho học sinh thơng qua các mơn học ở trường tiểu học Long Hà A giai
đoạn 2010-2012”.
Tập trung phân tích đánh giá những mặt mạnh, mặt yếu của độ ngũ cán bộ,
giáo viên, học sinh, từ đó xây dựng kế hoạch, thời gian, biện pháp tổ chức thực
hiện. Ghi nhận hiệu quả tiết dạy, bài dạy có lồng ghép giáo dục kỹ năng sống, lập
bảng biểu theo dõi q trình thực hiện kỹ năng sống của học sinh từ nội dung tiếp
thu được qua bài học vào thực tế của cuộc sống.
So sánh phân tích, đánh giá chất lượng, hiệu quả giáo dục học sinh, kết quả
giảng dạy của giáo viên từ trước năm 2010 và từ năm 2010 đến năm 2012.
IV. GIỚI HẠN NGHIỆN CỨU CỦA ĐỀ TÀI.
1. Giới hạn về khơng gian.
Đề tài này của chúng tơi chỉ áp dụng trong phạm vị đơn vị Trường Tiểu
học Long Hà A thuộc địa bàn xã Long Hà, huyện Bù Gia Mập, tỉnh Bình Phước.
Chúng tơi chỉ tập trung nghiên cứu việc đưa giáo dục kỹ năng sống cho
học sinh thơng qua các mơn học, các tiết dạy chính khóa ngoại khóa, định hướng
Sáng Kiến Kinh Nghiệm Người thực hiện: Lại Văn Pha
ĐỀ TÀI : Một số biện pháp giáo dục kỹ năng sống cho học sinh thông qua các môn

học ở trường tiểu học Long Hà
A
giai đoạn 2010-2012
5
điều hành các hoạt động giảng dạy nhằm nâng cao chất lượng, hiệu quả giáo dục
của đơn vị.
2. Giới hạn về thời gian.
Chúng tơi tổ chức nghiên cứu tìm giải pháp đưa giáo dục kỹ năng sống cho
học sinh thơng qua các mơn học, các tiết dạy chính khóa ngoại khóa, định hướng
điều hành các hoạt động giảng dạy nhằm nâng cao chất lượng, hiệu quả giáo dục
của đơn vị trong giai đoạn 2010-2012 và các năm học tiếp theo.
Sáng Kiến Kinh Nghiệm Người thực hiện: Lại Văn Pha
ĐỀ TÀI : Một số biện pháp giáo dục kỹ năng sống cho học sinh thông qua các môn
học ở trường tiểu học Long Hà
A
giai đoạn 2010-2012
6
PHẦN: NỘI DUNG.
CHƯƠNG 1
CƠ SỞ PHÁP LÝ VÀ CƠ SỞ KHOA HỌC CỦA ĐỀ TÀI.
I. CƠ SỞ LÝ LUẬN CỦA ĐỀ TÀI.
Như chúng tơi đã trình bày, đất nước ta đang bước vào giai đoạn hết sức
quan trọng, mang tính quyết định, giai đoạn đổi mới giáo dục phổ thơng theo tinh
thần Nghị quyết Đại hội Đảng lần thứ X, Nghị quyết số 40 của Quốc hội và chỉ
thị số 14 của Thủ tướng Chính phủ vấn đề được đặt ra: “Để thực hiện được mục
tiêu giáo dục là, đào tạo con người Việt Nam phát triển tồn diện có đạo đức,
tri thức, sức khoẻ, thẩm mỹ và nghề nghiệp; trung thành với lý tưởng độc lập
dân tộc và chủ nghĩa xã hội, hình thành và bồi dưỡng nhân cách, phẩm chất
và năng lực của cơng dân đáp ứng u cầu xây dựng và bảo vệ Tổ quốc” (Luật
Giáo dục) thì đất nước, xã hội và Ngành giáo dục & đào tạo cần có những nhà

giáo như thế nào?
Do đó, trong Hội nghị lần thứ 6 Ban Chấp hành Trung ương Đảng khố
IX đã khẳng định lại vai trò của nhà giáo và nêu rõ chủ trương: “Đặc biệt quan
tâm xây dựng đội ngũ cán bộ quản lý giáo dục đủ sức, đủ tài cùng với đội ngũ
nhà giáo và tồn xã hội chấn hưng nền giáo dục nước nhà”.
Đến Đại hội X của Đảng lại một lần nữa thể hiện những quan điểm chỉ đạo
cụ thể về Giáo dục trong đó có đoạn viết: “Ưu tiên hàng đầu cho việc nâng cao
chất lượng dạy và học, đổi mới nội dung chương trình, phương pháp giảng
dạy. Nâng cao chất lượng đội ngũ giáo viên và tăng cường cơ sở vật chất, phát
huy khả năng độc lập suy nghĩ của học sinh, sinh viên. Coi trọng việc bồi
dưỡng về bản lĩnh, phẩm chất, chính trị và lối sống cho thế hệ trẻ”.
Tuy nhiên, để thực hiện được các mục tiêu và những chủ trương lớn đó,
bên cạnh sự lãnh đạo về đường lối chính sách của Đảng, Nhà nước và của ngành
Giáo dục - Đào tạo. Trước hết chúng ta tập trung cho cơng tác đổi mới phương
pháp, hình thức tổ chức dạy học tập trung giáo dục kỹ năng tiếp nhận kiến thức
theo quan điểm mới tập trung vào người học. Tập trung giáo dục kỹ sống cho đội
ngũ học sinh thơng qua các bài dạy chính khóa, các tiết sinh hoạt ngoại khóa, chủ
điểm nhằm tạo ra thế hệ học sinh có kiến thức học đường biết vận dụng và vận
dụng tốt những kiến thức đã học vào thực tế của cuộc sống. Để làm được viêc
này rất cần đến việc nỗ lực tự học, tự rèn của mỗi thành viên trong đơn vị. Cùng
với những định hướng cụ thể của Ban giám hiệu nhà trường, các đồn thể, các tổ
chun mơn nhằm có được những bước tiến vững chắc trong việc nâng cao chất
lượng hiệu quả giáo dục tại trường Tiểu học Long Hà A giai đoạn 2010-2012 và
các năm học tiếp theo phấn đấu xây dựng Trường Tiểu học Long Hà A đạt chuẩn
quốc gia mức độ 2 giai đoạn 2008-2013.
Sáng Kiến Kinh Nghiệm Người thực hiện: Lại Văn Pha
ĐỀ TÀI : Một số biện pháp giáo dục kỹ năng sống cho học sinh thông qua các môn
học ở trường tiểu học Long Hà
A
giai đoạn 2010-2012

7
Để thực hiện được nhiệm vụ quan trọng mang tính chiến lược này, đòi hỏi
rất nhiều thời gian, cơng sức, yếu tố cần và đủ của người quản lý giáo dục cở sở
nói riêng là ở các tâm, có tầm nhìn trong sự nghiệp cao cả mà Đảng, nhà nước,
nhân dân đã giáo phó.
II. CƠ SỞ KHOA HỌC CỦA ĐỀ TÀI.
2.1 Cơ sở khoa học giáo dục.
Chúng tơi tập trung nghiên cứu đề tài này nhằm mục đích nâng cao khả
năng hoạt động độc lập, tính tự lập, lòng tin về chính bản thân của học sinh, rèn
kỹ năng, khả năng ứng phó vào cuộc sống thực tế hàng ngày thơng qua bài dạy
trên lớp cũng như các hoạt động ngồi giờ khác.
Bên cạnh đó tạo tiền đề cho việc hồn thiện nhân cách học sinh, nâng cao
chất lượng học tập, tình thương u con người, cảnh vật thế giới xung quanh,
giáo dục học sinh có lòng nhân ái, tinh thần tương thân giúp đỡ bạn bè, tính hợp
tác, tính nhân văn …
Như chúng ta đã biết, hoạt động chun mơn ở trường tiểu học, chủ yếu là
dạy và học; dạy học là trung tâm của mọi hoạt trong nhà trường, nó được diễn ra
liên tục trong suốt năm học. Thơng qua đó giúp học sinh lĩnh hội kiến thức, tri
thức, kỹ năng và những giá trị thơng qua người dạy cùng các hoạt động hỗ trợ
khác. Hoạt động chun mơn trường tiểu học thể hiện rõ nhất ở hai lĩnh vực đó là
hoạt động dạy của giáo viên và hoạt động học của học sinh, nhằm mang lại hiệu
quả giáo dục tốt nhất cho nước nhà
Việc giáo dục kỹ năng sống cho học sinh trong phạm vi giáo dục tiểu học
mang đậm tính nhân văn khác hẳn với tất cả các hoạt động khác, việc giáo dục kỹ
năng sống nhằm mục đích đào tạo ra con người Việt Nam có nhân cách tốt, tinh
thần dân tộc, đủ kiến thức, bản lĩnh hòa nhập vào sự phát triển của thế giới, của
nhân loại phù hợp với xu thế phát triển tồn diện con người.
2. Cơ sở khoa học quản lý.
Đề tài “Một số biện pháp nhằm giáo dục kỹ năng sống cho học sinh
thơng qua các mơn học ở trường tiểu học Long Hà A giai đoạn 2010-2012” mà

chúng tơi nghiên cứu, dựa trên Nghị quyết và các văn bản có liên quan: “Nghị
quyết Trung Ương 2 khố VIII, Nghị quyết Đại hội Đảng Khố XI quan điểm
chỉ đạo của Huyện uỷ, Hội đồng nhân dân, Uỷ ban nhân dân huyện Bù Gia Mập,
ngành Giáo dục & Đào tạo huyện Bù Gia Mập, Đảng bộ, chính quyền địa
phương xã Long Hà.
Chỉ thị số 40/2008/CT-BGD&ĐT ngày 22/7/2008 về việc phát động phong
trào thi đua “Xây dựng trường học thân thiện, học sinh tích cực” trong các
trường phổ thơng giai đoạn 2008-2013
Quyết định số 2994/QĐ-BGDĐT ngày 20 tháng 7 năm 2010 của Bộ Giáo
dục và Đào tạo về kế hoạch tập huấn, triển khai giáo dục kỹ năng sống trong một
số mơn học và hoạt động giáo dục ở các cấp học.
Như chúng ta đã biết quản lý là q trình tác động “hai chiều” có định
hướng, có tổ chức, có lựa chọn trong số những hoạt động và có thể có dựa trên
Sáng Kiến Kinh Nghiệm Người thực hiện: Lại Văn Pha
ĐỀ TÀI : Một số biện pháp giáo dục kỹ năng sống cho học sinh thông qua các môn
học ở trường tiểu học Long Hà
A
giai đoạn 2010-2012
8
các thơng tin về tình trạng của đối tượng, mơi trường nhằm giữ cho sự vận hành
của đối tượng được ổn định, làm cho nó phát triển tới mục đích như đã định.
Trong phạm vi quản lí trường tiểu học, mọi cơng việc, nhiệm vụ được giao
đòi hỏi người cán bộ quản lý phải có tâm huyết, tầm nhìn, khả năng chun mơn
vững vàng, có năng lực tổ chức, điều hành các hoạt động dạy và học cùng diễn ra
trong phạm vi quản lí của mình chỉ nhằm một mục đích nâng cao được chất
lượng giáo dục và hiệu quả đào tạo.
Sáng Kiến Kinh Nghiệm Người thực hiện: Lại Văn Pha
ĐỀ TÀI : Một số biện pháp giáo dục kỹ năng sống cho học sinh thông qua các môn
học ở trường tiểu học Long Hà
A

giai đoạn 2010-2012
9
CHƯƠNG 2
THỰC TRẠNG CƠNG TÁC GIÁO DỤC KỸ NĂNG SỐNG Ở
TRƯỜNG TIỂU HỌC LONG HÀ A TRONG NHỮNG NĂM QUA.
I. VÀI NÉT VỀ TÌNH HÌNH ĐỊA PHƯƠNG VÀ TRƯỜNG TIỂU
HỌC LONG HÀ A.
1.Tình hình địa phương. Trường tiểu học Long Hà A là trường vùng sâu,
vùng xa của huyện Bù Gia Mập. Trường được thành lập ngay từ những năm 1977
của thế kỷ trước. Hiện nay trên địa bàn xã có 2 trường mần non, 3 trường Tiểu
học; 1 trường Trung học cơ sở và 1 trường Trung học phổ thơng.
Mối quan hệ giữa nhà trường với chính quyền, đồn thể, thơn ấp rất tốt,
bệnh cạnh đó được sự quan tâm hỗ trợ nhiệt tình của các doanh nghiệp tư nhân,
các mạnh thường qn và đơng đảo các bậc phụ huynh học sinh… Có được sự
qn tâm, ủng hộ nhiệt tình của các cấp uỷ Đảng, chính quyền xã và Phòng Giáo
dục & Đào tạo
2.Tình hình nhà trường.
a. Tổ chức Đảng, Đồn thể trong trường.
Trường có chi bộ độc lập hiện tại có 7 đảng viên; 4 nữ, 1 người trong số đó
đã hồn thành chương trình Trung cấp Lí luận Chính trị.
Có tổ chức Cơng đồn với 40 cơng đồn viên, 34 nữ.
Các tổ chức chính trị trong nhà trường thực hiện tốt quan điểm Đảng lãnh
đạo, nhà nước quản lí điều hành, các đồn thể tun truyền, vận động cán bộ,
giáo viên thực hiện nhiệm vụ chính trị chun mơn.
b. Đội ngũ cán bộ, giáo viên, nhân viên, học sinh.
Ban giám hiệu 02 người, có sức khoẻ tốt, năng động sáng tạo đáp ứng
được nhu cầu cơng tác trong giai đoạn hiện nay và các năm sau, có năng lực quản
lý trường học, đạt chuẩn về trình độ chun mơn, (2 Đại học Sư phạm) 1/2 người
đã học xong chương trình Trung cấp Lý luận Chính trị.
Thư viện 01 có năng lực, trình độ chun mơn, làm tốt cơng tác thư viện.

Thiết bị 01 có năng lực, trình độ chun mơn, làm tốt cơng tác thiết bị.
Nhân viên 05 có năng lực, trình độ chun mơn, phù hợp với từng nhiêm
vụ cụ thể. Phụ trách Đội 01 có năng lực, trình độ chun mơn, có óc tổ chức các
hoạt động ngồi giờ và các hoạt động khác.
Tổng số giáo viên tồn trường là 28 người, trình độ đạt chuẩn và trên
chuẩn, ý thức trách nhiệm cao, tâm huyết với nghề, có kỹ năng tổ chức hoạt động
sư phạm, khả năng dạy học theo hướng đổi mới, cũng như việc lồng ghép giáo
dục kỹ năng sống vào bài dạy, đáp ứng được u cầu phát triển của ngành trong
giai đoạn hiện nay; trình độ chun mơn chia ra như sau:
+ Đại học Sư phạm 20/28.
+ Cao đẳng Sư phạm 00/28
+ Trung học sư phạm 12+2 03/28.
Sáng Kiến Kinh Nghiệm Người thực hiện: Lại Văn Pha
ĐỀ TÀI : Một số biện pháp giáo dục kỹ năng sống cho học sinh thông qua các môn
học ở trường tiểu học Long Hà
A
giai đoạn 2010-2012
10
+ Trung học sư phạm 9+3 05/28.
Kết quả giáo dục các năm học trước là:
CÁC
KHỐI
NĂM HỌC 2008-2009 NĂM HỌC 2009-2010 GHI CHÚ
GIỎI
%
TT
%
CỊN LẠI
%
GIỎI

%
KHÁ
%
TB
%
YẾU
%
Khối 1
33.3 21.9 44.8 39.6 33.8 24.7 1.65
Khối 2
43.5 15.9 40.6 45.6 32.0 21.3 0.97
Khối 3
30.7 12.5 56.8 43.0 28.4 26.1 2.30
Khối 4
12.7 32.9 54.4 15.2 31.5 40.2 1.08
Khối 5
22.0 26.0 52.0 26.3 28.9 44.7 0
TỔNG
25.7 21.2 48.7 35.4 31.0 30.0 3.44
II. THỰC TRẠNG TRONG CƠNG TÁC GIÁO DỤC KỸ NĂNG
SỐNG Ở TRƯỜNG TIỂU HỌC LONG HÀ A CÁC NĂM TRƯỚC NHƯ
SAU:
Những năm học vừa qua, Ban giám hiệu, các đồn thể, giáo viên bước đầu
đã có những định hướng trong việc giáo dục kỹ năng sống cho học sinh qua kinh
nghiệm của cuộc sống. Tuy nhiên vấn đề này khơng được duy trì thường xun,
chưa có tính thống nhất đồng bộ mà chủ yếu mang tính tự phát vì vậy vẫn tồn tại
một số nhược điểm trong cơng tác chỉ đạo, quản lý, giảng dạy.
1. Việc lập kế hoạch đưa giáo dục kỹ năng sống vào bài dạy chính
khóa, ngoại khóa.
Trong những năm học vừa qua trường tiểu học Long Hà A đang phấn đấu

xây dựng trường tiểu học Đạt chuẩn Quốc gia mức độ 2 giai đoạn 2008-2013.
Lĩnh vực yếu nhất của đơn vị chúng tơi đó chính là cở sở vật chất, phòng học,
phòng chức năng, phòng làm việc, trang thiết bị dạy học, sân chơi bãi tập …
Chính vì vậy mọi nguồn lực chúng tơi tập trung đầu tư vào lĩnh vực này mà chưa
chú trọng đến vấn đề giáo dục tồn diện cho học sinh.
Việc đầu tư vào cơng tác giáo dục lồng ghép kỹ năng sống và các phần
giáo dục khác chủ yếu chỉ tập trung vào cơng tác chun mơn thuần túy như dự
giờ thao giảng sinh hoạt chun đề … Tất cả lĩnh vực đó tuy rất có tác dụng giáo
dục tuy nhiên chưa có tính đột phá, chưa phù hợp với xu thế giáo dục tồn diện,
cũng nhự việc tập trung vào hình thành kỹ năng cho học sinh.
Việc đội ngũ cán bộ quản lý còn thiếu, chưa sáng tạo, nhạy bén trong cơng
việc, chính vì vậy mà việc tun truyền, tổ chức tham gia các lớp học để nâng
cao trình độ chun mơn, nghiệp vụ sự phạm chưa được quan tâm chú trọng,
điều kiện cơ sở vật chất còn thiếu thốn nhiều đó cũng là một ngun nhân, một
rào cản lớn trong việc giao lưu học hỏi trình độ nghiệp vụ sự phạm với các
trường bạn qua những lần hội thảo chun đề, chun mơn, trao đổi kinh nghiệm
giảng dạy…
Sáng Kiến Kinh Nghiệm Người thực hiện: Lại Văn Pha
ĐỀ TÀI : Một số biện pháp giáo dục kỹ năng sống cho học sinh thông qua các môn
học ở trường tiểu học Long Hà
A
giai đoạn 2010-2012
11
Bên cạnh yếu tố khách quan cũng có một phần chủ quan của người cán bộ
quản lý, các đồn thể, giáo viên chưa nhận thức rõ được vai trò tầm quan trọng
trong việc lồng ghép giáo dục kỹ năng sống cho học sinh, chưa tập trung vào việc
học tập nâng cao trình độ nghiệp vụ, kỹ năng sư phạm.
2. Cơng tác tổ chức điều hành hoạt động giáo dục.
Phân cấp quản lý, tổ chức điều hành hoạt động chun mơn chưa khoa
học, cán bộ, nhân viên giúp việc làm việc còn thụ động trơng chờ, tổ trưởng tổ

chun mơn chưa mạnh dạn, chủ động sáng tạo trong việc điều hành hoạt động
chun mơn của tổ, vẫn còn phụ thuộc q nhiều vào cấp trên.
Việc tổ chức hội thảo chun đề, sinh hoạt chun mơn chủ yếu dựa vào
kế hoạch chỉ đạo của ngành, cấp trên. Chưa tập trung nghiên cứu nội dung dạy
học gắn với việc lồng ghép giáo dục kỹ năng sống cho học sinh thơng qua các giờ
dạy trên lớp, ngồi giờ …
Chưa nắm bắt được nhu cầu cần thiết, bức xúc của người học để lựa chọn
tổ chức hội thảo chun đề, sinh hoạt chun mơn cho thực tế và mang lại hiệu
quả và mục tiêu giáo dục.
Việc tổ chức hoạt động dạy và học còn dập khn máy móc, chưa vận
dụng tốt nội dung, hình thức tổ chức dạy học mới vào bài soạn, bài dạy một cách
sâu rộng, khơng phát huy được óc sáng tạo, khả năng tiềm tàng, tính tích cực của
các thành viên trong đơn vị. Việc chuẩn bị tư liệu dạy học có giáo dục kỹ năng
sống còn rất hạn chế, chưa có định hướng cụ thể cho tập thể cán bộ giáo viên
nhân viên ứng dụng cơng nghệ thơng tin vào quản lý, giảng dạy.
Các tổ chun mơn sinh hoạt gần như biệt lập với nhau, khơng có sự trao
đổi, học hỏi kinh nghiệm về nội dung, hình thức, phương pháp áp dụng dạy học
đặc thù của giáo dục kỹ năng sống cho học sinh dựa theo tâm sinh lý lứa tuổi.
Nắm bắt được kết quả thực trạng của đơn vị qua các năm học trước và
tình hình thực tế của đơn vị trong giai đoạn hiện nay. Chúng tơi đề xuất một
số giải pháp nhằm đưa giáo dục kỹ năng sống cho học sinh thơng qua bài dạy
chính khóa, ngoại khóa ở trường Trường Tiểu học Long Hà A như sau:

Sáng Kiến Kinh Nghiệm Người thực hiện: Lại Văn Pha
ĐỀ TÀI : Một số biện pháp giáo dục kỹ năng sống cho học sinh thông qua các môn
học ở trường tiểu học Long Hà
A
giai đoạn 2010-2012
12
CHƯƠNG 3

MỘT SỐ BIỆN PHÁP GIÁO DỤC KỸ
NĂNG SỐNG CHO HỌC SINH THƠNG QUA CÁC
MƠN HỌC Ở TRƯỜNG TIỂU HỌC LONG HÀ A GIAI ĐOẠN 2010-2012
A. MỘT SỐ THUẬN LỢI, KHĨ KHĂN TRONG VIỆC ĐƯA GIÁO
DỤC KỸ NĂNG SỐNG VÀO CÁC TIẾT DẠY CHÍNH KHĨA, NGOẠI
KHĨA Ở TRƯỜNG TIỂU HỌC LONG HÀ A GIAI ĐOẠN 2010-2012.
I. THUẬN LỢI.
Đội ngũ cán bộ, giáo viên, nhân viên đủ đáp ứng u cầu về số lượng và
chất lượng giảng dạy trong giai đoạn hiện tại, đa số giáo viên được đào tạo chính
quy, có trình độ đạt chuẩn và trên chuẩn, có năng lực nghiệp vụ sư phạm, tâm
huyết với nghề dạy học, tuổi đời còn trẻ, nhiệt huyết cống hiến còn nhiều, ý thức
trách nhiệm cao. Được sự ủng hộ nhiệt tình của các bậc phụ huynh học sinh, lãnh
đạo đảng chính quyền địa phương hết sức quan tâm đến cơng tác giáo dục. Nhận
được sự chỉ đạo chặt chẽ, kịp thời, sâu sát của phòng Giáo dục - Đào tạo huyện
Bù Gia Mập.
Đội ngũ cán bộ quản lí của trường đều đã được tham gia học các lớp bồi
dưỡng về nghiệp vụ quản lí trường tiểu học và đã có kinh nghiệm lâu năm trong
lĩnh vực quản lý, đều được tặng kỷ niệm chương “Vì sự nghiệp giáo dục”. Giáo
viên chủ nhiệm, giáo viên dạy mơn chun đã được tham gia lớp tập huấn bồi
dưỡng giảng dạy lồng ghép giáo dục kỹ năng sống cấp huyện trong tháng 10 năm
2010
Trường được tọa lạc ngay trung tâm hành chính xã, rất thuận lợi cho việc
đi lại của học sinh và cán bộ giáo, nhân viên. Cơ sở vật chất, phòng học tạm thời
đáp ứng được việc dạy và học, học sinh đi học đúng độ tuổi chiếm tỷ lệ khá cao
(trên 94%).
II. KHĨ KHĂN.
Trình độ dân trí trên địa bàn vẫn còn thấp, điều kiện kinh tế của một số bộ
phận nhân dân còn gặp nhiều khó khăn. Học sinh đến lớp khơng đủ dụng cụ học
tập, sách giáo khoa và các thiết bị hỗ trợ khác. Trường chưa có các phòng chức
năng dành cho dạy các mơn nghệ thuật như: Âm nhạc, Mỹ thuật, chưa có sân

chơi bãi tập phục vụ cho việc giáo dục kỹ năng sống cho học sinh qua các buổi
sinh hoạt ngồi giờ cũng như việc giáo dục khác …
Địa bàn trường cách xa trung tâm hành chính huyện nên việc giao lưu học
hỏi, trao đổi nghiệp vụ chun mơn nghiệp vụ với các trường trọng điểm còn rất
hạn chế. Cán bộ giáo viên chưa chú trong đến việc dạy học ứng dụng cơng nghệ
thơng tin vào bài soạn, bài dạy để làm cho các tiết học được sinh động hơn qua
hình ảnh. Chưa chú trọng đến việc giáo dục kỹ năng sống cho học sinh thơng qua
bài dạy chính khóa, ngoại khóa, các buổi sinh hoạt ngồi giờ
Sáng Kiến Kinh Nghiệm Người thực hiện: Lại Văn Pha
ĐỀ TÀI : Một số biện pháp giáo dục kỹ năng sống cho học sinh thông qua các môn
học ở trường tiểu học Long Hà
A
giai đoạn 2010-2012
13
Chưa khai thác hết được khả năng tiềm tàng của đội ngũ cán bộ, giáo viên,
trong đơn vị, những việc làm trong thời gian qua chỉ tập trung thực hiện kế hoạch
do cấp trên giao cho.
B. MỘT SỐ GIẢI PHÁP ĐƯA GIÁO DỤC KỸ NĂNG SỐNG VÀO
CÁC TIẾT DẠY CHÍNH KHĨA, NGOẠI KHĨA Ở TRƯỜNG TIỂU HỌC
LONG HÀ A GIAI ĐOẠN 2010-2012 NHƯ SAU:
I. CƠNG TÁC TƯ TƯỞNG CHÍNH TRỊ.
1. Kế hoạch tun truyền:
Để các thành viên thấu hiểu nhiệm vụ chính trị quan trọng mà Đảng, Nhà
nước, của ngành, nhà trường của người giáo viên trên mặt trận tư tưởng, chính
trị, đòi hỏi những người làm cơng tác quản lý giáo dục, các bộ phận đồn thể
trước hết phải làm tốt cơng tác giáo dục, tun truyền, nêu cao tính tiên phong
gương mẫu trong mọi lĩnh vực. Bản thân tích cực tự học tự rèn để nâng cao trình
độ chun mơn, nghiệp vụ quản lý điều hành trường tiểu học trong xu thế phát
triển như hiện nay.
Tổ chức hội thảo tun truyền chủ trương của Đảng của ngành đối với sự

nghiệp giáo dục trong giai đoạn hiện nay và tính cấp thiết của việc đưa giáo dục
kỹ năng sống và các bộ mơn các tiết dạy trong trường học.
Sàng lọc phân tích tình hình đội ngũ cán bộ, giáo viên, nhân viên trong giai
đoạn hiện tại và nhu cầu cho các năm học tiếp, dựa theo xu thế phát triển của xã
hội, đánh giá năng lực trình độ sắp xếp bố trí cơng việc cho phù hợp.
Động viên khuyến khích, đội ngũ giáo viên tích cực tham gia tự học, tự
rèn, nhằm nâng cao trình độ, tham gia đầy đủ các buổi hội thảo chun đề, sinh
hoạt chun mơn, trao đổi nghiệp vụ sư phạm, các buối hội thảo về giáo dục kỹ
năng sống, tập trung ứng dụng cơng nghệ thơng tin vào giảng dạy, khai thác
thơng tin trên mạng Internet phục vụ cho cơng tác giảng dạy, kết hợp đánh giá
xếp loại chuẩn nghề nghiệp giáo viên hàng năm dựa trên các tiêu chí chung của
ngành, trong đó có mảng tự học tự rèn của mỗi cá nhân.
Xây dựng kế hoạch, định hướng việc dạy học lồng ghép đưa giáo dục kỹ
năng sống vào bài dạy, trong giai đoạn hiện tại và các năm học tiếp theo, dựa vào
Chỉ thị số 40/2008/CT-BGD&ĐT ngày 22/7/2008 về việc phát động phong trào
thi đua “Xây dựng trường học thân thiện, học sinh tích cực” trong các trường
phổ thơng giai đoạn 2008-2013. Phân cơng nhiệm vụ cụ thể cho các thành viên
trong ban chỉ đạo.
Thực hiện chủ đề "Tiếp tục đổi mới quản lý và nâng cao chất lượng giáo
dục”, tổ chức thực hiện các cuộc vận động “Học tập và làm theo tấm gương đạo
đức Hồ Chí Minh”, "Nói khơng với tiêu cực trong thi cử và bệnh thành tích
trong giáo dục", "Mỗi thầy giáo, cơ giáo là một tấm gương đạo đức, tự học và
sáng tạo" và phong trào thi đua "Xây dựng trường học thân thiện, học sinh tích
cực".
2. Xây dựng lộ trình thực hiện của đơn vị:
Sáng Kiến Kinh Nghiệm Người thực hiện: Lại Văn Pha
ĐỀ TÀI : Một số biện pháp giáo dục kỹ năng sống cho học sinh thông qua các môn
học ở trường tiểu học Long Hà
A
giai đoạn 2010-2012

14
Bước đầu tập trung mọi nguồn lực cho việc xây dựng, bồi dưỡng nâng cao
trình độ nghiệp vụ chun mơn cho đội ngũ các bộ cốt cán của đơn vị, bên cạnh
đó đồng thời lập kế hoạch xác định mục tiêu nhiệm vụ trọng tâm là đưa chương
trình lồng ghép giáo dục kỹ năng sống vào các tiết dạy chính khóa, ngoại khóa ở
trường tiểu học Long Hà A theo từng giai đoạn, bám chắc vào lộ trình kế hoạch
của ngành của địa phương.
Xây dựng kế hoạch đưa những đặc điểm riêng biệt phù hợp với đời sống,
nét văn hóa của nhân dân, học sinh địa bàn, nhưng nội dung chỉ giới hạn ở các
bài ngoại khóa và các tiết sinh hoạt chủ điểm ngồi trời, các hoạt động ở khu dân
cư
Phối hợp tổ chức các ngày sinh hoạt chủ điểm đa dạng phong phú, huy
động nhiều đối tượng tham gia với các loại hình sinh hoạt vui chơi khác nhau,
mời cán bộ phụ trách phong trào của địa phương các bậc phụ huynh học sinh có
uy tín cùng tham gia tổ chức, hướng dẫn một trò chơi tiêu biểu, điểm hình phù
hợp với văn hóa địa phương.
II. KẾ HOẠCH ĐƯA GIÁO DỤC KỸ NĂNG SỐNG VÀO CÁC TIẾT
DẠY.
1.1 Đối với Ban giám hiệu.
Tổ chức triển khai đầy đủ nội dung Chỉ thị số 40/2008/CT-BGD&ĐT ngày
22/7/2008 về việc phát động phong trào thi đua “Xây dựng trường học thân
thiện, học sinh tích cực” trong các trường phổ thơng giai đoạn 2008-2013 và
Quyết định số 2994/QĐ-BGDĐT ngày 20 tháng 7 năm 2010 của Bộ Giáo dục và
Đào tạo về kế hoạch tập huấn, triển khai giáo dục kỹ năng sống trong một số mơn
học và hoạt động giáo dục ở các cấp học.
Tập trung nghiên cứu nội dung chương trình sách giáo khoa của các mơn
học có lồng ghép giáo dục kỹ năng sống ở các khối lớp, tổ chức hội thảo bàn biện
pháp thực hiện nhiệm vụ của đơn vị, của ngành trong đó tập trung chú ý đến
phạm vi giáo dục kỹ năng sống cho học sinh.
Giao nhiệm vụ cho các thành viên trong đơn vị theo dõi kiểm tra đơn đốc

thực hiện triệt để nội dung chương trình dạy học có lồng ghép giáo dục kỹ năng
sống cho học sinh thơng qua các mơn học. Phân cơng giáo viên chủ nhiệm lớp,
giáo viên dạy chun phù hợp với đặc điểm sở trường của từng cá nhân nhằm
phát huy hết khả năng, năng lực lòng nhiệt tình.
Lựa chọn phân cơng đội ngũ cán bộ, giáo viên có tinh thần trách nhiệm,
nhiệt huyết, năng động sáng tạo, có uy tín, tham gia các lớp tập huấn của cấp trên
về việc bồi dưỡng lồng ghép giáo dục kỹ năng sống vào bài dạy. Bên cạnh đó tổ
chức tun truyền ý nghĩa tầm quan trọng, tính cấp thiết của việc lồng ghép giáo
dục kỹ năng sống cho học sinh tiểu học thơng qua bài dạy chính khóa, ngoại
khóa. Xây dựng kế hoạch dạy học có lồng ghép giáo dục kỹ năng sống thơng qua
các tiết dạy, phân tích, đánh giá so sánh chất lượng, hiệu quả giáo dục trước,
trong thời gian thực hiện việc giáo dục kỹ năng sống cho học sinh tại đơn vị theo
định kỳ, năm học …
Sáng Kiến Kinh Nghiệm Người thực hiện: Lại Văn Pha
ĐỀ TÀI : Một số biện pháp giáo dục kỹ năng sống cho học sinh thông qua các môn
học ở trường tiểu học Long Hà
A
giai đoạn 2010-2012
15
Triển khai sâu rộng trong đội ngũ cán bộ, giáo viên hiểu rõ các nhóm kỹ
năng sống cần đưa vào giáo dục cho học sinh thơng qua bài dạy chính khóa,
ngoại khóa cũng như các tiết buổi sinh hoạt chủ nhiệm, sinh hoạt ngồi trời như
sau:
+ Nhóm kỹ năng nhận thức:
Nhận thức bản thân
Xây dựng kế hoạch hoạt động
Xác định điểm mạnh, điểm yếu của
bản thân
Khắc phục khó khăn để đạt mục tiêu
Tư duy tích cực và tư duy sáng tạo

+ Nhóm kỹ năng xã hội:
Kỹ năng giao tiếp bằng ngơn ngữ
Kỹ năng giao tiếp khơng lời
Kỹ năng thuyết trình và nói được
đám đơng
Kỹ năng diễn đạt cảm xúc và phản
hồi xúc cảm
Kỹ năng từ chối
Kỹ năng hợp tác
Kỹ năng làm việc nhóm
Kỹ năng vận động và gây ảnh hưởng
Kỹ năng ra quyết định
+ Nhóm kỹ năng quản lý bản thân:
Kỹ năng làm chủ cảm xúc
Vượt qua lo lắng, sợ hãi
Khắc phục sự tức giận
Quản lý thời gian
Nghỉ ngơi tích cực
Giải trí lành mạnh
+ Nhóm kỹ năng giao tiếp
Xác định đối tượng giao tiếp
Xác định nội dung và hình thức giao
tiếp
Sử dụng ngơn ngữ hình thể (phi ngơn
ngữ) trong giao tiếp
Tham mưu với các bộ phận đồn thể trong và ngồi đơn vị cùng phối hợp
tổ chức hội thảo chun đề đưa giáo dục kỹ năng sống vào bài dạy chính khóa,
ngoại khóa để lãnh đạo chính quyền các đồn thể, các bậc phụ huynh học sinh
nắm bắt được nội dung mục đích, ý nghĩa tầm quan trong trọng việc giáo dục kỹ
năng sống cho học sinh tiểu học nói riêng.

Ban gián hiệu cần xây dựng, định hướng lộ trình xây dựng phát triển đơn
vị cùng với lộ trình đưa giáo dục kỹ năng sống vào bài học cụ thể dựa theo nội
dung quy định của Bộ Giáo dục - Đào tạo, gắn với tình hình kinh tế, chính trị,
văn hóa tại địa phương. Xây dựng kế hoạch học tập nâng cao trình độ chun
mơn, nghiệp vụ phù hợp với hồn cảnh điều kiện cá nhân tập thể. Đẩy mạnh việc
ứng dụng cơng nghệ thơng vào quản lý, giảng dạy.
2.2 Đối với các bộ phận, các tổ chun mơn.
Phối hợp cùng đồn thể trong và ngồi đơn vị tổ chức tun truyền thực
hiện quan điểm đổi mới phương pháp giáo dục, tập trung vào người học. Lồng
ghép nội dung giáo dục vào bài học trong đó có giáo dục kỹ năng sống cho học
sinh trong giai đoạn hiện nay và các năm học tiếp theo. Các tổ chun mơn trong
trường học ngồi nhiệm vụ cơng việc được giao, cần chủ động đơn đốc, hướng
dẫn việc thực hiện giáo dục kỹ năng sống cho học sinh, động viên các thành viên
thuộc phạm vị quản lý phụ trách của mình tích cực tham gia học tập nâng cao
trình độ, nghiệp vụ sư phạm. Tổ chức sinh hoạt chun mơn thường kỳ, hội thảo
chun đề bàn biện pháp đưa giáo dục kỹ năng sống cho học sinh thơng qua các
tiết dạy, chính khóa, ngoại khóa và các hoạt động giáo dục khác
Sáng Kiến Kinh Nghiệm Người thực hiện: Lại Văn Pha
ĐỀ TÀI : Một số biện pháp giáo dục kỹ năng sống cho học sinh thông qua các môn
học ở trường tiểu học Long Hà
A
giai đoạn 2010-2012
16
Liệt kê các bài dạy có lồng ghép giáo dục kỹ năng sống trong chương trình
chính khóa, tổ chức thảo luận lấy ý kiến các thành viên trong khối về tìm ra
phương pháp, biện pháp tối ưu nhất để lồng ghép vào giờ dạy làm cho học sinh
lĩnh hội kiến thức nhẹ nhàng nhất, vận dụng được vào cuộc sống thực tế hàng
ngày của học sinh.
Đối với các tổ chun mơn, nhiệm vụ chủ yếu trong năm học ngồi việc tổ
chức các hoạt động chun mơn thuần túy cần tập trung vào cơng tác bồi dưỡng

nghiệp vụ chun mơn cho đội ngũ thơng qua các buổi sinh hoạt chun mơn
như: tổ chức dự giờ, thao giảng, hội giảng, nội dung gắn liền với việc thực hiện
việc lồng ghép giáo dục kỹ năng sống cho học sinh thơng qua các buổi dạy bài
dạy có nội dung liên quan. Tăng cường kiểm tra đánh giá giờ dạy có lồng ghép
giáo dục kỹ năng sống, tư vấn định hướng cho người dạy nên lựa chọn hình thức,
phương pháp dạy học theo hướng đổi mới tập trung vào học sinh, hướng dẫn học
sinh thực hành kỹ năng sống qua bài học, bên cạnh đó cần đảm bảo tính khoa học
giáo dục, phù hợp với đặc điểm của địa phương.
Lập kế hoạch tổ chức giao lưu trao đổi học hỏi kinh nghiệm giảng dạy với
các tổ chun mơn khác, đề xuất những khó khăn, vướng mắc trong việc dạy
lồng ghép giáo dục kỹ năng sống cho học sinh qua bài dạy để Ban giám hiệu định
hướng giải quyết. Mỗi tổ chun mơn cần xây dựng kế hoạch nội dung cụ thể
trong việc dạy giáo dục kỹ năng sống cho học sinh. Tổ chức chun đề dạy mẫu
bài học có nội dung giáo dục, thơng qua đó bàn biện pháp giải quyết những vấn
đề còn vướng mắc…
Đối với các bộ phận đồn thể, chúng tơi tập trung phối, kết hợp tổ chức
tun truyền quan điểm chủ trương chính sách của Đảng, nhà nước trong việc
giáo dục đào tạo hiện nay cụ thể là việc đưa giáo dục kỹ năng sống vào bài dạy
chính khóa, ngoại khóa ở trường tiểu họco Long Hà A giai đoạn 2010-2012. Bên
cạnh đó nghiêm túc qn triệt, thực hiện tốt các cuộc vận động trong đội ngũ cán
bộ, giáo viên, nhân viên như: cuộc vận động “Học tập và làm theo tấm gương
đạo đức Hồ Chí Minh” đồng thời lồng ghép với cuộc vận động hai khơng với 4
nội dung “Nói khơng với tiêu cực trong thi cử và bệnh thành tích trong giáo
dục, quyết tâm khơng để học sinh khơng đủ điều kiện lên lớp”. Thực hiện cuộc
vận động “Xây dựng trường học thân thiện, học sinh tích cực” và từng bước
“Ứng dụng cơng nghệ thơng tin vào quản lý giáo dục và đổi mới cơng tác
quản lý tài chính”
Phối hợp tổ chức các buổi giao lưu văn hố, văn nghệ thể dục thể thao với
các đơn vị bạn, tạo ra bầu khơng khí sơi nổi trong các hoạt động khác. Tổ chức
các buổi thi đấu thể thao nội bộ đưa trò chơi dân gian để án bộ giáo viên, nhân

viên cùng tham gia. Qua đó nhằm nâng cao kỹ năng tổ chức hoạt động giáo dục
ngồi giờ cho học sinh, đồng thời nâng cao sức khỏe phục vụ tốt cho cơng tác
dạy và học.
2.3 Đối với giáo viên chủ nhiệm, giáo viên bộ mơn.
Sáng Kiến Kinh Nghiệm Người thực hiện: Lại Văn Pha
ĐỀ TÀI : Một số biện pháp giáo dục kỹ năng sống cho học sinh thông qua các môn
học ở trường tiểu học Long Hà
A
giai đoạn 2010-2012
17
Thực hiện nghiêm túc việc đưa giáo dục kỹ năng sống vào các tiết dạy
chính khóa theo nội dung phân phối chương trình của Bộ Giáo dục - Đào tạo, vận
dụng vào đặc điểm, tình hình, u cầu thực tế của đơn vị.
Nghiêm cứu nội dung bài dạy có lồng ghép giáo dục kỹ năng sống, tìm
hiểu đặc điểm của học sinh trong lớp để đưa ra hình thức tổ chức tiết dạy,
phương pháp dạy học, biện pháp giáo dục học sinh sao cho hiệu quả nhất, tạo ra
bầu khơng khi vui để học, làm cho học sinh hứng thú khi tham gia học tập.
Tổ chức tiết dạy học chính khóa, tiết sinh hoạt chủ điểm có lồng ghép giáo
dục kỹ năng sống cho học sinh. Định hướng cho thực hành…
Thực hiện hướng dẫn của cấp trên về việc đưa giáo dục kỹ năng sống vào
các tiết dạy chính khóa, ngoại khóa theo một số phương án như sau:
2.3.1 Tạo mơi trường gần gũi và thân thiện với học sinh
Khi nhận nhiệm vụ
chủ nhiệm lớp đầu năm,
giáo viên cần tạo sự gần
gũi, thân thiện gắn kết giữa
học sinh và giáo viên chủ
nhiệm, sắp xếp nhiều thời
gian tạo điều kiện cho học
sinh được giới thiệu về bản

thân, động viên khuyến
khích các em chia sẻ với
nhau về những sở thích,
ước mơ tương lai cũng như
mong muốn của bản thân với học sinh. Đây là một trong những hoạt động cơ bản
giúp thầy (cơ) trò hiểu nhau hơn, đồng thời cũng tạo một mơi trường học tập tự
nhiên, thân thiện, nơi “Trường học thật sự trở thành ngơi nhà thứ hai của các
em, các thầy (cơ) giáo là những người thân trong gia đình”. Để tạo cho học
sinh và giáo viên có được mối quan hệ gần gũi, thơng qua đó chúng ta tạo điều
kiện cho học sinh phát triển khả năng giao tiếp, ứng phó xử lý các tình huống
trong vui chơi học tập, ý tưởng sáng tạo, vận dụng, thực hành kỹ năng sống của
các em vào thực tế. Chúng ta cũng đã hiểu tâm lý của lứa tuổi học sinh tiểu học
khơng thể mạnh dạn, tự tin trong một mơi trường mà ở đó giáo viên ln khn
mẫu, gò bó và áp đặt.
Những ngày đầu năm học giáo viên cần chú ý việc hướng dẫn học sinh lựa
chọn chỗ ngồi sao cho phú hợp với vóc dáng, đặc điểm của học sinh trong lớp,
giáo viên nhận xét dánh giá, thơng qua việc lựa chọn chỗ ngồi phần nào đó giáo
viên nắm được đặc điểm tính cách của các em: năng động, mạnh dạn hay thu
động, nhút nhát, sơi nổi, thích thể hiện hay lãng mạn Trong những tuần tiếp
theo chúng ta chú ý quan sát những biểu hiện về thái độ học tập, những cử chỉ,
hành vi tại vị trí ngồi mà các em chọn để bắt đầu có điều chỉnh phù hợp.
Sáng Kiến Kinh Nghiệm Người thực hiện: Lại Văn Pha
ĐỀ TÀI : Một số biện pháp giáo dục kỹ năng sống cho học sinh thông qua các môn
học ở trường tiểu học Long Hà
A
giai đoạn 2010-2012
18
Việc giáo dục học sinh nói chung và giáo dục kỹ năng sống cho học sinh
nói riêng cần có nhiều thời gian, cơng sức, những người làm cơng tác giáo dục
chúng ta cần thể thực hiện trong bất cứ lúc nào, giờ học nào chính khóa hay

ngoại khóa, vui chơi lẫn học tập.
Để việc giáo dục, rèn luyện kỹ năng sống cho học sinh có hiệu quả, đồng
thời được diễn ra một cách thường xun phù hợp với nội dung giáo dục phổ
thơng và đạt hiệu quả cao hơn nữa nhằm giáo dục học sinh hồn thiện nhân cách
thơng qua các mơn học
2.3.2 Giáo dục kỹ năng sống cho học sinh thơng qua các tiết dạy chính
khóa.
Để việc giáo dục kĩ năng sống cho học sinh có hiệu quả giáo viên cần tập
trung nghiện cứu nội dung chương trình sách giáo khoa, đặc điểm tâm lý của lớp
và tình hình thực tế tại địa phương qua đó vận dụng vào các mơn học, tiết học,
nhất là các mơn như: Tiếng Việt, Đạo đức; Tự nhiên và xã hội; An tồn giao
thơng
+ Giáo dục kỹ năng sống theo chương trình lớp một: ở mơn Tiếng Việt,
tất cả các bài đều có phần luyện nói theo chủ đề như là: Tự giới thiệu; Bé và bạn
bè; Mai sau khơn lớn; Vâng lời cha mẹ; Giúp đỡ cha mẹ; Nghề nghiệp của cha
mẹ; Những người bạn tốt; Sức khỏe là vốn q nhất hay trong các bài tập đọc
được lồng cụ thể qua các tình huống giao tiếp. Chúng ta nên định hướng, gợi mở
sau đó cho các em tự nói một cách tự nhiên hồn tồn khơng gò bó áp đặt.
Ví dụ: + Mơn Đạo đức bài: “Em là học sinh lớp một” chúng ta cần đưa ra
nội dung: “Em hãy nói về bản thân em và làm quen với mọi người”. Sau vài lời
khuyến khích đầu tiên, cần tổ chức cho các em đứng thành vòng tròn tự giới thiệu
về tên và sở thích của từng em và làm quen với các bạn xung quanh. Lúc đầu học
sinh cón nhú nhát e ngại khơng mạnh dạn, tự tin khi nói về mình nên chúng ta
động viên tinh thần, hướng dẫn gợi mở những điều cần chú ý trong khi giao tiếp,
cộng thêm một mơi trường hồ đồng thân thiện các em sẽ tự tin thực hiện, khơng
còn e ngại nữa. Thay vào đó là những cánh tay tự tin cùng câu nói, lời giới thiệu
chững chạc ngắn gọn: “Mình tên là Tuấn, mình học ở trường tiểu học Long Hà
A, mình thích bóng đá và học vẽ ”
Trong q trình giảng dạy lồng ghép giáo dục chúng ta cần chú ý hình
thành các kĩ năng từ dễ đến khó. Sau bài học giới thiệu bản thân là những bài học

như khám phá bản thân, tư duy hiệu quả và đặc biệt kĩ năng làm việc đồng đội.
chúng ta cần tạo khơng khí thân thiện, áp dụng việc đổi mới phương pháp tạo
điều kiện cho các học sinh mạnh dạn, tự tin, tự lập, tự khẳng định và phát huy
chính kiến của bản thân hơn nữa qua việc học nhóm.
Đối với bài: “Cảm ơn, xin lỗi” mơn Đạo đức: khi thực hành chúng ta cần
cho học sinh chuẩn bị những hộp thư: Cảm ơn, xin lỗi và tổng kết lại vào cuối tiết
học. Em nào nhận được nhiều lời cảm ơn nhất sẽ được tun dương, khơng chỉ
dừng lại ở đó chúng ta cần tổ chức khuyến khích học sinh trong lớp tự tìm hiểu
trao đổi với nhau qua các gợi ý:
Sáng Kiến Kinh Nghiệm Người thực hiện: Lại Văn Pha
ĐỀ TÀI : Một số biện pháp giáo dục kỹ năng sống cho học sinh thông qua các môn
học ở trường tiểu học Long Hà
A
giai đoạn 2010-2012
19
- Em nói lời cảm ơn, xin lỗi khi nào?
- Bạn đã cảm ơn em về điều gì?
- Em cảm thấy như thế nào khi được bạn cảm ơn, xin lỗi ? qua đó các em
sẽ bộc lộ những suy nghĩ của mình.
Để việc giáo dục kỹ năng sống cho học sinh có hiệu quả cao chúng ta cần
vận dụng nhiều trong trong các mơn học thơng qua xử lí tình huống hay các trò
chơi học tập có nội dung gần gũi với cuộc sống hằng ngày của các em.
+ Trong mơn Tự nhiên và xã hội:
Ở bài: “Ăn uống hằng ngày” chúng ta nên cho học sinh thảo luận nhóm và
tự lên thực đơn cho các bữa ăn hàng ngày ở nhà mình: bữa sáng, trưa, tối người
giáo viên chủ nhiệm lớp qua sát trợ giúp học sinh định hướng cụ thể vào thực tế
qua các câu hỏi gợi mở chung cho cả nhóm. Cho các nhóm trình bày nội dung,
phần còn lại của lớp nhận xét thực đơn của nhau, học sinh sẽ khắc sâu kiến thức
về một bữa ăn đầy đủ cần đảm bảo các chất
Qua q trình vận dụng thử nghiệm trong một số lớp chúng tơi nhận thấy

học sinh làm việc tích cực, vui vẻ, tự mỗi em nói được tiếng nói, suy nghĩ của
mình với bạn bè, với thầy cơ một cách tự tin mạnh dạn. Việc rèn luyện các kĩ
năng này đã tạo ra được thói quen tốt cho bản thân mỗi em, các em tham gia một
cách chủ động tích cực vào q trình học tập, tạo điều kiện để các em giao lưu
chia sẻ những kinh nghiệm, ý kiến, cùng nhau giải quyết một vấn đề.
Hiệu quả giáo dục kĩ năng sống khơng thể hiện ngay ra bằng những con số
cụ thể hàng ngày nhưng được thể hiện thơng qua những việc làm, hoạt động,
nhận thực và hành động của học sinh như: các em có ý thức, thái độ khác với mọi
người trong gia đình; ln hồ đồng với bạn bè; tự tin khi giao tiếp trong và
ngồi lớp học, các đối tượng giao tiếp đó chính là hiệu quả từ giáo dục kĩ năng
sống. Việc sinh hoạt theo nhóm tạo mơi trường làm việc thân thiện, giúp các em
cải thiện hành vi giao tiếp thơng qua các hoạt động trao đổi diễn ra thường
xun. Các em trở nên thân thiện, từ đó sẽ bầu khơng khí học tập, lao động trở
nên sơi động hơn. Tham gia sinh hoạt theo nhóm giúp các em học sinh hưng
phấn hơn trong học tập và tạo nên cách ứng xử hợp lý trong mọi tình huống. Khi
sinh hoạt nhóm, chúng ta cần đưa ra nhiều tình huống tạo sự phát triển tư duy cho
các em, đó cũng là cách tạo sự gần gũi giữa các em với nhau.
Bên cạnh việc giáo dục kỹ năng giao tiếp, hành vi ứng xử chúng ta cần chú
ý rèn luyện sức khoẻ và ý thức bảo vệ sức khoẻ, kĩ năng phòng chống tai nạn
giao thơng và các thương tích khác qua các mơn học. Ai cũng biết rằng sức khỏe
là tài sản vơ cùng q báu của mỗi con người. Học tập tốt, đạo đức tốt là những
điều học sinh phải đạt được thì rèn luyện sức khỏe tốt cho học sinh là điều phải
được đặc biệt quan tâm. Tuy nhiên có được một sức khỏe tốt và bảo vệ được nó
thì thật khơng dễ. Dù vậy khơng có nghĩa là khơng làm được, nhiều khi sức khỏe
của các em phụ thuộc vào những điều rất giản dị, đó chính là giáo dục một lối
sống chuẩn mực khoa học.
Sáng Kiến Kinh Nghiệm Người thực hiện: Lại Văn Pha
ĐỀ TÀI : Một số biện pháp giáo dục kỹ năng sống cho học sinh thông qua các môn
học ở trường tiểu học Long Hà
A

giai đoạn 2010-2012
20
Chúng ta tập trung giáo dục kỹ năng bảo vệ, giữ gìn sức khỏe cho học sinh
thơng qua nội dung các bài học mơn Tự nhiện xã hội: “Vệ sinh thân thể; Hoạt
động và nghỉ ngơi; Ơn tập con người và sức khoẻ; Trời nắng, trời mưa ” giáo
dục các em hiểu rằng thân thể sạch sẽ giúp cho chúng ta khoẻ mạnh, biết những
việc nên làm và khơng nên làm để cơ thể ln sạch sẽ, có ý thức tự giác làm vệ
sinh cá nhân hằng ngày, tự giác thực hiện nếp sống vệ sinh, khắc phục những
hành vi có hại cho sức khoẻ. Biết tham gia các hoạt động và nghỉ ngơi một cách
hợp lí để có sức khoẻ tốt, có ý thức giữ gìn, bảo vệ sức khoẻ vào mùa hè, mùa
đơng, đi dưới trời nắng, trời mưa.
Ngồi ra để các em có kĩ năng phòng chống tai nạn giao thơng, đuối nước
và các thương tích khác tơi đã giáo dục các em thơng qua các tiết: An tồn giao
thơng, Tự nhiên và xã hội, hướng dẫn các em phòng chống tai nạn giao thơng và
các thương tích khác bằng cách đưa ra những tình huống cho các em xử lí.
Ví dụ: khi học sinh tham gia giao thơng cùng với bố mẹ hoặc tự đi một
mình giáo viên cần chú ý hướng dẫn học sinh thực hiện theo quy tắc tham gia
giao thơng đường bộ qua một số gợi ý như:
+Khi đi qua ngã tư có đèn tín hiệu gặp đèn đỏ người và xe phải như thế
nào?
+Khi nào thì người và xe mới được phép đi?
+Trẻ em dưới 7 tuổi phải đi cùng với ai khi đi trên đường phố và khi qua
đường? Đi bộ qua đường em phải đi ở đâu?
+Khi đi bộ em đi ở đâu? Nếu đường khơng có vỉa hè thì thế nào?
+Khi ngồi trên xe máy em phải như thế nào? Em hãy nêu cách đội mũ bảo
hiểm? Nêu sự cần thiết phải đội mũ bảo hiểm?
Tổ chức hướng dẫn học sinh tham gia giao thơng bằng mơ hình tại trường
học, qua mơ hình này học sinh được thực hiện tham gia giao thơng nhiều hơn dần
hình thành kỹ năng sống áp dụng vào thực tế của cuộc sống, bên cạnh đó giáo
dục cho học sinh phòng tránh các tai nạn trên đường, biết xứ lý làm chủ tình

huống trong q trinh tham gia giao thơng cùng với người lớn.
+ Giáo dục kỹ năng sống theo chương trình các lớp còn lại: ở lứa tuổi
các lớp 2 đến lớp 5 đặc điểm tâm lý học sinh đã khác so với học sinh lớp 1 bởi
các em đã được học ở bậc tiểu học ít nhất là 1 năm chính vì vậy việc giáo dục kỹ
năng sơng cho các em gặp nhiều thuận lợi hơn. Chúng tơi tập trung hướng dẫn
giáo dục thơng qua nội dung bài học, định hướng, tổ chức cho thực hành. Chỉ có
qua khâu thực hành học sinh sẽ khắc sâu nội dung bài, từ đó hình thành kỹ năng
sống hành vi ứng xử, xử lý tình huống thực tế cho các em tại lớp có sự điều chỉnh
góp ý của giáo viên và học sinh trong lớp
Trong phạm vi đề tài này chúng tơi định hướng, hướng dẫn giáo viên một
số biện pháp nhằm thực hiện việc giáo dục kỹ năng sống cho học sinh thơng qua
một số gợi ý, trong các mơn học bài học chính khóa, hoạt động ngồi giờ của các
khối lớp như sau:
Sáng Kiến Kinh Nghiệm Người thực hiện: Lại Văn Pha
ĐỀ TÀI : Một số biện pháp giáo dục kỹ năng sống cho học sinh thông qua các môn
học ở trường tiểu học Long Hà
A
giai đoạn 2010-2012
21
Ví dụ: Mơn Khoa học lớp 4 bài: Phòng bệnh béo phì Trong bài này có
các kỹ năng sống cần được lồng ghép giáo dục; kỹ năng giáo tiếp hiệu quả; kỹ
năng ra quyết định; kỹ năng kiên định.
Giáo dục kỹ năng giao tiếp hiệu quả: Hướng dẫn cùng học sinh tìm hiểu
ngns nhân của bệnh béo phì là; do ăn uống q nhiều, dư chất, ít vận động làm
cho lượng mở trong cơ thể tích tụ nhiều từ đó dẫn đến một số tác hại như: khơng
thấy thoải mái trong cuộc sống hàng ngày, giảm hiệu xuất lao động, học tập,
chậm chạm trong sinh hoạt hằng ngày; co nguy cớ bị bệnh tim mạch, huyết áp
cao, tiểu đường sỏi mật.
Giáo viên tổ chức cho học sinh phòng tránh bệnh béo phì qua nội dung câu
hỏi dùng chung cho cả lớp tìm hiểu

+ Chế độ ăn của một người về chất bột đương, chất đạm, chất béo như thế
nào? (học sinh tìm hiểu dưa vào sự hiểu biết, và tháp dinh dưỡng đã học)
+ Hàng ngày bố mẹ cho ăn những chất nhiều hơn quy đinh thì chúng ta sẽ
làm gì?
+ Trong gia đình em, bạn bè người thân có một người có nguy cơ bị bệnh
béo phì nhưng khơng biết cách phòng bệnh em sẽ làm gì?
Giáo dục kỹ ra quyết định:
Chia lớp thành 5 nhóm, phát phiếu cho từng nhóm, u cầu các em ghi tên
của các thành viên trong nhóm vào các cột theo thứ tự và các thành viên lần lượt
kể các món ăn hằng ngày vào các cột tương ứng:
STT HỌ VÀ TÊN
CHẤT BỘT
ĐƯỜNG
CHẤT
ĐẠM
CHẤT
BÉO
RAU
QUẢ
1 Nguyễn Văn Tuấn
2 …
3 …
4 …
5 …
6 …
Tổ chức cho học sinh trình bày bài, giáo viên hướng dẫn nhẫn xét, tổng kết
về các nhóm thức ăn của từng thành viên, giáo viên cho liên hệ cụ thể với học
sinh ăn nhiều thức ăn có thể gây béo phì bằng câu hỏi.
+ Em ăn nhiều những thức ăn trên thì em có nhận xét gì về cơ thể của
mình?

+ Học sinh tự liên hệ: để cơ thể mình nhẹ nhàng hơn, để tránh được bệnh
béo phì em cần thay đổi trong ăn uống như thế nào? => học sinh đưa quyết định.
Giáo dục kỹ năng kiên định:
Tổ chức cho học sinh chơi trò chơi “sắm vai - xử lý tình huống”
Nhóm 1: Trong giờ ra chơi, các bạn đến rủ em đi mua bánh sơ - cơ - la để
ăn và mời em uống nước ngọt.
Nhóm 2: Trong những bữa ăn tối ở nhà em có rất nhiều món ngon.
Sáng Kiến Kinh Nghiệm Người thực hiện: Lại Văn Pha
ĐỀ TÀI : Một số biện pháp giáo dục kỹ năng sống cho học sinh thông qua các môn
học ở trường tiểu học Long Hà
A
giai đoạn 2010-2012
22
Nhóm 3: Em đã ăn vừa đủ no rồi nhưng mẹ cứ nói em ăn thêm một cái đùi
gà chiên nữa.
Giáo dục kỹ năng kiên định từ chối khéo léo các món em cảm thấy mình
ăn vừa đủ từ đó giảm được nguy cớ béo phì.
Để thực hiện việc giáo dục kỹ năng sống cho học sinh các lớp đạt hiệu quả
cao đòi hỏi ở người giáo viên rất nhiều từ khâu nghiên cứu nội dung tài liệu sách
giáo khoa, lựa chọn hình thức tổ chức, phương pháp giảng dạy. Tìm hiểu chuẩn
bị nội dung giáo dục kỹ năng sống cho học sinh thơng qua mục tiêu u cầu của
bài dạy về các linh vực lồng ghép các kỹ năng trong bài dạy, chuẩn bị hướng dẫn
tổ chức cho học sinh luyệ tập thực hành Bên cạnh yếu tố về chun mơn chúng
tơi nhận thấy; việc giáo dục cho học sinh có kỹ năng sống tốt còn dựa nhiều vào
hình ảnh nhà giáo thơng qua đạo đức, nhân cách, hành vi đối xử, lòng nhân ái bao
dung, tình thương u đối với người học
+ Rèn kỹ năng sống thơng qua việc động viên khen thưởng.
Để động viên, khuyến khích học sinh thực hiện tốt việc rèn luyện các kĩ
năng, ngay từ buổi họp phụ huynh đầu năm học tơi đưa ra kế hoạch rèn luyện cho
các em lớp tơi phụ trách. Trao đổi với Ban đại diện cha mẹ học sinh cùng phối

hợp và dành một khoản riêng để khen thưởng kịp thời động viên các em để tạo
cho các em có một động cơ tốt trong việc duy trì thực hiện. Chúng tơi phân cơng
giáo viên chủ nhiệm, tổng phụ trách đội giáo viên dạy chun theo dõi hằng ngày
qua các đợt thi đua chủ điểm em có biểu hiện tốt tổng hợp xếp loại phận hạng
theo từng lớp, tổ chức khen thường từng lớp, chọn những học sinh xuất sắc tiêu
biểu nhất chọn khen thưởng cấp trường.
Qua mỗi đợt thi đua chào mừng các ngày chủ điểm trong năm học, bên
cạnh việc tổ chức các hoạt động vui chơi ngoại khóa chúng tơi tiến hành tun
dương khen thưởng những học sinh xuất sắc trong các phong trào học tập và các
phong trào khác bằng những phần q nhỏ. Chúng tơi nhận thấy các em rất vui
và hãnh diện khi được tặng những thành tích trong học tập. Vì thế các em khơng
ngừng thi đua cố gắng thực hiện tốt để được nhận những phần thưởng mà nhà
trường, giáo viên thưởng. Đây là một hình thức động viên về tinh thần rất giá trị
và hiệu quả, học sinh sẽ nhanh nhẹn hơn, có đạo đức tốt hơn, mạnh dạn hơn trong
giao tiếp, tự tin hơn trong cuộc sống.
2.3.3 Giáo dục kỹ năng sống cho học sinh qua các tiết sinh hoạt ngồi
giờ, sinh hoạt chủ điểm, ngoại khóa.
Ngay những ngày đầu tiên khi các em vào năm học mới chúng tơi tập
trung lập kế hoạch phát động các phong trào: “Nói lời hay làm việc tốt” qua cách
ứng xử lễ phép như biết đi thưa về trình, chào hỏi những người lớn tuổi, biết xin
lỗi khi có khuyết điểm, cám ơn khi được tặng q, vui vẻ hồ nhã với bạn bè
u cầu giáo viên tổng kết vào các tiết sinh hoạt lớp hàng tuần. Mỗi giáo viên cần
học cách lắng nghe, tìm hiểu ngun nhân, và dùng lời lẽ mềm mỏng bằng những
tình cảm, cử chỉ u thương của mình khi u cầu điều gì đó với học sinh phù
hợp với nội dung giáo dục sư phạm. Trong thời gian giảng dạy giáo viên cần
Sáng Kiến Kinh Nghiệm Người thực hiện: Lại Văn Pha
ĐỀ TÀI : Một số biện pháp giáo dục kỹ năng sống cho học sinh thông qua các môn
học ở trường tiểu học Long Hà
A
giai đoạn 2010-2012

23
tránh những hành động cử chỉ, lời nói khơng mang tính sư phạm giáo dục, qua đó
nhằm giáo dục học sinh trong tất cả các mặt hoạt động học tập vui chơi
Để rèn kĩ năng sống có hiệu quả chúng tơi còn vận dụng thơng qua các hoạt
động ngồi giờ học, qua các buổi ngoại khóa của trường, khối. Nhà trường tổ
chức tun truyền, vận động tham gia qua các mơ hình: diễn tiểu phẩm trong
đêm văn nghệ cho học sinh tham gia; tun truyền bằng hình thức trực quan sinh
động qua tranh ảnh, sách báo và tổ chức triển lãm ngay tại phòng truyền thống
trường. Xây dựng nhiều mơ hình thiết thực và hữu ích như mơ hình câu lạc bộ:
Vì bạn bè quanh ta, mơ hình phòng chống tệ nạn xã hội, bạn giúp bạn, Tất cả
đều gắn với nội dung phòng chống tệ nạn xã hội trong học sinh. Các mơ hình này
được tun truyền đến từng học sinh giúp các em hiểu rõ về những tác hại và
cách phòng chống, phòng ngừa, ngăn chặn những tệ nạn xã hội trong học sinh là
điều ai cũng nhận thấy được, nhưng vấn đề là ở sự quyết tâm cao, là các biện
pháp thiết thực, cụ thể và hiệu quả từ trong mỗi gia đình, mỗi nhà trường và rộng
ra hơn nữa là ý thức trách nhiệm của tồn xã hội. Gia đình, nhà trường, xã hội
hãy cùng nhau góp sức để các em vững tin hơn, làm chủ bản thân trong hoạt
động của cuộc sống hàng ngày.
Trong các tiết sinh hoạt chào cờ đầu tuần chúng tơi lồng ghép, khuyến
khích học sinh tồn trường tham gia trả lời những câu hỏi mang tính xã hội phù
hợp với phong trào hoạt động chủ điểm của Đội, nội dung gắn với đời sống thực
tế của học sinh, tinh thần u nước, q trọng các anh hùng dân tộc, cũng như
những hoạt động khác cùng diến ra trong đời sống thường ngày của học sinh
như: khi tham gia giao thơng chúng ta phải đảm bảo các điều kiện gì? Muốn qua
đường chúng ta phải làm gì ? … có được đi tắm ở hồ một mình khơng khi chúng
ta chưa biết bơi … Qua nội dung đó chúng ta có được phạm vi giáo dục rộng rãi
mang tính tập trung cao hơn.
Khơng chỉ dừng lại như thế, chúng tơi còn khuyến khích học sinh các lớp
cùng chia sẻ những cảm nhận, những suy nghĩ, những quan sát của mình với thầy
cơ với bạn bè một cách thoải mái, tự nhiên khơng gò bó, áp đặt. Hoặc ở những

giờ sinh hoạt lớp, giờ ra chơi chúng tơi hướng dẫn cùng các em tham gia những
trò chơi dân gian hay cùng chia sẻ với nhau những cuốn sách hay câu chun về
các danh nhân, anh hùng dân tộc …
Bên cạnh việc giáo dục kỹ năng sống cho học sinh dựa vào nội dung
chương trình giáo dục của Bộ Giáo dục - Đào tạo cùng các hoạt động giáo dục
chủ điểm, chúng tơi mạnh dạn đưa giáo dục kỹ năng phòng chống đuối nước cho
học sinh thơng qua giờ ngoại khóa. Đối tượng là những học sinh tự nguyện tham
gia tập bơi dưới sự đồng ý, tự nguyện của gia đình, có nhu cầu cho học sinh học
bơi vào buổi chiều trong một số ngày nhất định trong tuần (trường tiểu học Long
Hà A có số lượng học sinh sống chung quanh bờ hồ khoảng trên 80 đến 85 em)
Sáng Kiến Kinh Nghiệm Người thực hiện: Lại Văn Pha
ĐỀ TÀI : Một số biện pháp giáo dục kỹ năng sống cho học sinh thông qua các môn
học ở trường tiểu học Long Hà
A
giai đoạn 2010-2012
24
Hình học sinh tham gia chào cờ
Tun truyền phát động đến các bậc phụ huynh học sinh có con em sống
ven hồ cách phòng chống đuối nước, chúng tơi còn tập trung mở lớp huấn luyện
kỹ thuật bơi, và tập bơi cho một số học sinh có u cầu. Hướng dẫn cho học sinh
hình thành kỹ năng phòng chống đuối nước qua việc vận dụng kỹ năng bơi, cách
cứu người khi có trường hợp xảy ra trong cuộc sống.
Tổ chức cho học sinh học
cách tham gia giao thơng an
tồn, qua các buổi sinh hoạt
ngoại khóa chúng tơi dạy cho
học sinh biết cách tham gia
giao thơng đường bộ đúng luật,
an tồn. Hướng dẫn học sinh
cách phòng tránh tai nạn khi

tham gia giao thơng, tổ chức
cho học sinh thực hành qua mơ
hình giao thơng đường bộ
được thiết lập ngay trong
khn viên của trường. Tổ chức cho học sinh các khối lớp tham dự hội hội thi
tham gia giao thơng an tồn, đúng luật vào những ngày sinh hoạt chủ điểm.
Bên cạnh việc thực hiện kỹ năng sống qua các tiết dạy chúng tơi bước đầu
hướng dẫn trao đổi với giáo viên lồng ghép đưa trò chơi dân gian vào bài dạy
chính khóa cho phù hợp nội dung chương trình thơng qua các mơn học như: Thể
dục, Mỹ thuật, Âm nhạc ví dụ:
Mơn Thể dục: bài Thể dục tay khơng lớp 5 chúng tơi đưa trò chơi “Mèo
đuổi chuột” vào giờ học để học sinh tham gia chơi nghỉ giữa tiết
Trò chơi gồm (từ 15 đến cả 20 người)cả lớp. Tất cả đứng thành vòng tròn,
tay nắm tay, giơ cao lên qua đầu sau đó tất cả cùng hát.
Mèo đuổi chuột
Mời bạn ra đây
Tay nắm chặt tay
Đứng thành vòng rộng
Chuột luồn lỗ hổng
Chạy vội chạy mau
Mèo chạy đằng sau
Trốn đâu cho thốt
Thế rồi chú chuột lại đóng vai mèo
Co cẳng chạy theo, bác
mèo hóa chuột.
Giáo viên, học sinh cả
lớp chọn một bạn làm
mèo và một bạn làm
chuột. Hai bạn này đứng
Sáng Kiến Kinh Nghiệm Người thực hiện: Lại Văn Pha

ĐỀ TÀI : Một số biện pháp giáo dục kỹ năng sống cho học sinh thông qua các môn
học ở trường tiểu học Long Hà
A
giai đoạn 2010-2012
25