Kỹ năng giao tiếp ứng xử trong gia đình.

Công tác xã hội cá nhân
Trẻ em luôn là hạnh phúc của mỗi gia đình, là tương lai của đất nước. Các
em đáng được hưởng tất cả nhừng gì tốt đẹp nhất trong cuộc đời của mình, các
em phải được chăm sóc cả về thể chất lẫn tinh thần, được ăn no, mặc đẹp, được
học tập, vui chơi, được quan tâm, được chăm sóc bởi bàn tay của cha mẹ, được
ở bên gia đình...
Thế nhưng, niềm hạnh phúc tưởng chừng như đơn giản đó lại là điều
không thể với một số em trong ngôi trường mang tên người anh hùng Nguyễn
Viết Xuân mà chúng tôi đang thực hành.
Là một sinh viên năm cuối, đợt thực hành này nhằm cho sinh viên chúng
tôi có dịp học hỏi cũng như thể hiện đầy đủ nhất những gì chúng tôi đã học.
Nơi nhóm sinh viên chúng tôi chọn đến là Trường nội trú Nguyễn Viết
Xuân- một ngôi trường khá nổi tiếng của phường Trung Kính- Quận Cầu Giấy-
Hà Nội không những chỉ bởi đây là ngôi trường dành cho những học sinh có
hoàn cảnh đặc biệt khó khăn và cả những học sinh trong diện chính sách mà còn
đặc biệt ở chỗ, ngày kỷ niệm hàng năm của trường chính là ngày Thành lập
Quân đội nhân dân Việt Nam- 22/12- Một ngày ý nghĩa to lớn đối với cả dân
tộc.
Ngay từ ngày đầu tiên, chúng tôi đã được sự giúp đỡ vô cùng tận tình của
thầy Tuấn, thầy Hiệu trưởng của trường. Các em ở đây mỗi em đều có một hoàn
cảnh éo le riêng, nhưng tất cả chúng đều rất vô tư, ngây thơ và trong sáng.
Tại đây, các em đến học tập, ăn ở và được chăm sóc chu đáo cả về bữa ăn
lẫn giấc ngủ. Điều đó làm cho tôi thực sự khâm phục những con người đã cống
hiến gần như cả cuộc đời của mình cho hạnh phúc của các em.
Biết bao số phận éo le, biết bao hoàn cảnh đặc biệt trưởng thành và nên
người từ mái trường này.
Bằng những kiến thức và các kỹ năng đã được rèn luyện và học hỏi tại trường
cũng như trong công việc, tôi đã, đang và sẽ cố gắng hết sức để vận dụng vào
lần thực hành này sao cho kết quả tốt nhất.
1
2

* Trong phần báo cáo thực hành này bao gồm:
Phần A: Những đặc điểm tình hình chung của trường Nguyễn Viết Xuân.
Phần B: Những đánh giá ban đầu về thân chủ.
I. Thông tin cơ bản về thân chủ.
II. Những điểm mạnh, điểm yếu của thân chủ.
III. Sở thích, ước mơ của thân chủ.
IV. Xác định vấn đề của thân chủ.
V. Lập kế hoạch giúp đỡ thân chủ.
Phần C: Các lần phúc trình cá nhân.
Phần D: Lượng giá.
Phần E: Kiến nghị.
Phần G: Kết luận.
Phần A:
I. Đặc điểm tình hình chung của trường Nguyễn Viết Xuân.
1. Quá trình thành lập và phát triển của trường.
- Trường Nội trú Nguyễn Viết Xuân trực thuộc Sở Lao động- Thương binh
và Xã hội. Nhà trường thành lập theo Quyết định số 962/TCCQ ngày
08/05/1969 của Uỷ Ban hành chính thành phố với chức năng nhiệm vụ là:
+ Nuôi và dạy văn hóa cho các đối tượng là con thương binh, liệt sỹ,
mồ côi.
+ Liên kết với các trường, đơn vị trong việc dạy nghề.
- Địa điểm: Đường Trung Kính, phường Yên Hoà, Cầu Giấy Hà Nội.
- Trường Nội trú Nguyễn Viết Xuân là một đơn vị trực thuộc Sở Lao Động
Thương Binh và Xã hội, chịu sự chỉ đạo và quản lý trực tiếp của Ban
Giám Đốc Sở và hướng dẫn của các Phòng, ban nghiệp vụ.
- Đối với cơ quan giáo dục, trường chịu sự quản lý về mặt chuyên môn
trong công tác đào tạo, giáo dục.
2. Hệ thống tổ chức bộ máy, chức năng và nhiệm vụ.
- Cơ cấu tổ chức bộ máy:
+ Ban Giám Hiệu: 03 người.

3
+ Gồm 3 phòng chuyên môn: Phòng GD ĐT, phòng hành chính và
phòng y tế nuôi dưỡng.
- Tổng số cán bộ và giáo viên của trường: 46 người.
Trong đó: Ban Giám Hiệu : 03 người.
Phòng giáo dục và đào tạo: 23 người.
Phòng hành chính : 8 người.
Phòng y tế nuôi dưỡng : 13 người.
3. Cơ sở vật chất, kỹ thuật:
- Toàn bộ khu lớp học, nhà ở đều được xây dựng đã trên 30 năm nên hầu
hết đã xuống cấp cần phải đầu tư cải tạo.
- Hiện nay, nhà trường đang chuẩn bị xây dựng khu ký túc mới cho học
sinh thay vì khu ký túc hiện nay do đã xuống cấp và đã cũ.
- Diện tích đất: 15.000 m.
- Số lượng phòng học: 12 phòng đạt tiêu chuẩn về trang thiết bị cũng như
ánh sáng/ 12 lớp.
- Số lượng phòng ở : 90 phòng.
- Nhà thể chất: 01 phòng. Dùng vào các hoạt động như dạy thể dục, tổ chức
các câu lạc bộ buổi tối cho học sinh tham gia như dạy nhảy, dạy khiêu
vũ…
- Nhà ăn: 01 phòng với đầy đủ cơ sở vật chất dành cho học sinh như đồ
dùng nhà bếp, đồ dùng phục vụ ăn uống, bàn ghế, quạt máy, đèn điện
chiếu sáng…
- Thư viện: 01 phòng. Với khoảng hơn 100 đầu sách các thể loại nhưng chủ
yếu là sách tham khảo, sách nâng cao, truyện tranh…Trong phòng ánh
sáng đầy đủ, không gian yên tĩnh…được bố trí phù hợp với cảnh quan của
trường.
4. Nguồn kinh phí hoạt động.
4
- Ngân sách từ Thành phố Hà Nôi là chủ yếu.

- Ngoài ra, nhà trường cũng tích cực huy động nguồn ngân sách từ các tổ
chức trong và ngoài nước đóng góp để thực hiện các hoạt động khác như
những ưu đãi dành cho học sinh của trường như tham quan, du lịch, tham
gia các phong trào thi đấu thể dục thể thao, phần thưởng cho học sinh…
II. Thực trạng hoạt động của trường Nguyễn Viết Xuân.
1. Tiếp nhận.
- Đối tượng tiếp nhận.
+ Con thương binh, liệt sỹ.
+ Trẻ mồ côi.
+ Trẻ còn mẹ hoặc cha nhưng cha, mẹ tái giá, đi tù hoặc không có khả
năng nuôi dưỡng.
+ Số lượng học sinh những năm gần đây học tập và sinh hoạt tại trường
ổn định trên dưới 200 em.
2. Chăm sóc nuôi dưỡng:
- Các em được nuôi, dạy và phát triển mọi mặt với trợ cấp tiền ăn, tiền sinh
hoạt khác đầy đủ.
- Mỗi bậc học sẽ có 2 đến 3 người quản lý( Cô bảo mẫu). Họ có trách
nhiệm giám sát và quản lý các em ngoài giờ lên lớp.
- Hàng tháng, tiền ăn của mỗi em là 300.000 đồng do kinh phí từ ngân sách
của nhà trường; 40.000 đồng từ hỗ trợ của các tổ chức khác.
- Chi phí quần áo, các dụng cụ sinh hoạt, sách vở hoạ tập là 50.000
đống/tháng.
- Nhà trường có trách nhiệm tiếp nhận các em đến 18 tuổi. Sau đó các em
có thể học lên ĐH, CĐ hoặc nhà trường sẽ liên hệ với các cơ quan tổ chức
để tạo việc làm phù hợp với trình độ cũng như nguyện vọng của các em.
3. Quản lý đối tượng:
5
- Các em sau khi được nhận vào trường sẽ được kiểm tra trình độ họp tập
và phân lớp. Tuỳ vào cấp học các em được phân công vào những nhà
riêng dành cho khu nam và khu nữ ở ký túc.

- Mỗi phòng nội trú được các cô bảo mẫu trực tiếp đảm nhận và xử lý các
tình huống xảy ra.
- Hiệu trưởng lưu giữ hồ sơ và quản lý học sinh thoe ngành học.
4. Những thuận lợi và khó khăn của nhà trường.
4.1. Thuận lợi.
- Đa số đội ngũ cán bộ, giáo viên đã làm việc lâu năm, môi trường dạy nội
trú, học sinh được nuôi dạy và quan tâm chăm sóc ngay tại trường.
- Cơ sở vật chất, khuôn viên rộng rãi, đáp ứng được nhu cầu trước mắt cũng
như lâu dài.
4.2 Khó khăn:
- Toàn bộ nhà ở, lớp học được xây dựng từ khá lâu, chưa được cải tạo nâng
cấp.
- Công tác dạy nghề của nhà trường được triển khai nhưng các phòng học
chưa đạt tiêu chuẩn của lớp học cũng như các trang thiết bị còn hạn chế…
Phần B: Những đánh giá ban đầu về thân chủ.
I. Thông tin cơ bản về thân chủ.
Họ và tên thân chủ: Nguyễn Thị Thảo.
Năm sinh: 12/03/1998.
Giới tính: Nữ.
Dân tộc: Kinh.
Trình độ học vấn: Lớp 5- Trường Nội Trú Nguyễn Viết Xuân_ Phường Trung
Kính_ Cầu Giấy_ Hà Nội.
Quê quán:
Thường trú: Khu nội trú trường Nguyễn Viết Xuân.
* Các nguồn thông tin về thân chủ.
• Thân chủ cung cấp qua các buổi tiếp xúc.
6
• Cô Tiến- người chăm sóc chính cho thân chủ.
• Các bạn cùng lớp của thân chủ.
* Một và nhận xét.

7
1. Lý do chọn thân chủ.
Khi chúng tôi được Ban giám hiệu nhà trường tạo điều kiện thực hành tại
đây, tôi thực sự ấn tượng với Đỗ Thanh Thảo, sinh năm 1998.
Không chỉ ấn tượng với hình thức làm chúng tôi tưởng nhầm con trai của
Thảo mà ngay cả tính cách của cô bé này cũng khiến tôi phải chú ý.
Ngay trong buổi học đầu tiên, tôi cũng đã ngẫu nhiên ngồi với em. Cũng
rất tự nhiên, chúng tôi xích lại gần nhau.
Ngay khi kết thúc buổi gặp đầu tiên, em đã chủ động xin số điện thoại của
tôi, và cho tôi số điện thoại của nhà em ở quê.
Thân hình nhỏ bé, ánh mắt lanh lợi nhưng giọng nói và cách ăn nói của
em làm tôi ngạc nhiên khi nó quá già dặn so với tuổi và có phần ngang tàng của
cô bé 12 tuổi này.
Chính vì vậy, tôi quyết định sẽ tìm hiểu về hoàn cảnh , bản thân Thảo và
cố gắng giúp đỡ những vấn đề mà em đang gặp phải.
2. Một số nhận xét về tính cách của thân chủ.
Ngay từ buổi ban đầu tiếp xúc, Thảo đã gây cho tôi và các bạn không ít
những ngạc nhiên về em.
Chúng tôi ngạc nhiên từ hình thức lẫn tính cách của em. Với mái tóc cắt
ngắn, lúc nào cũng chạy nhảy lung tung khắp mọi nơi, nếu không nghe giọng
nói của em, tôi đã tưởng lầm đây là một cậu bé có dáng hình mảnh khảnh và
nước da trắng.
Điều đập vào mắt tôi là cô bé này không hề e dè như những em khác khi
chúng tôi xuống mà chạy ra hỏi han chúng tôi như những người em đã quen từ
trước.
Trong lớp, Thảo có lẽ là còi nhất, em ngồi học ngay dưới mấy cậu bạn rất
nghịch ngợm và hay đánh nhau nên không ít lần, em phải…chịu trận. Ngay cả
khi có tôi ở đó, tuy các em không dám đánh nhau ngay trước mặt chúng tôi,
nhưng khi tôi ngồi nói chuyện với Thảo, mấy cậu bé đó thỉnh thoảng lại đánh
trộm em một cái đau điếng, những lúc như thế, Thảo chỉ im lặng và lườm lại

những cậu kia.
Chỉ đến khi tôi nổi giận doạ sẽ mách thầy hiệu trưởng, các em mới buông
tha cho cô bé. Rồi cả những lần bị cướp phần bánh kẹo của mình, em chỉ biết
đứng ngoài cửa lớp để khóc chứ không dám chạy theo đòi kẹo của mình.
8
Có lẽ do em có phần nhỏ bé hơn những cậu bạn kia nên em đành hứng
chịu những sự bắt nạt của họ. Thế nhưng, ngay sau đó, nếu những cậu bạn đó
chỉ cần nịnh vài câu, em sẵn sàng chia phần của mình cho họ. Tôi hiểu rằng, dù
sao em mới chỉ là một đứa bé…
3. Về việc học tập của thân chủ.
Còn nhỏ nên có lẽ em vẫn sợ cô giáo nên những bài tập cô giao về nhà,
em đều hoàn thành. Nói là hoàn thành nhưng có một khuyết điểm lớn nhất của
Thảo là em không hề tập trung khi làm bài nên bài tập về nhà hầu như sai hết.
Vấn đề mà Thảo gặp phải là một lỗ hổng khá nghiêm trọng khi em không
hề biết những kiến thức rất cơ bản của những môn chính.
Thảo bắt đầu vào trường Nguyễn Viết Xuân từ năm em học lớp 2, tuy đã
được sự quan tâm, giúp đỡ rất nhiều của các thầy cô giáo nhưng do em bị hổng
kiến thức từ lâu nên hiện giờ, so với mặt bằng chung của lớp, em bị xếp loại học
lực kém.
Hơn nữa, do còn nhỏ nên ý thức về học tập đối với em cũng còn hạn chế.
Các em có giờ tự học trên lớp vào mỗi buổi tối nhưng hầu hết các em đều tranh
thủ làm cho xong ngay trên lớp để tối còn được đi chơi, do đó, những bài tập
không được làm cẩn thận và không được các em quan tâm để làm bài nên tình
trạng chép của nhau, sai giống nhau trong lớp là không thiếu, và Thảo không
phải là một ngoại lệ.
4. Hoàn cảnh gia đình.
Tôi chủ yếu tiếp xúc, nói chuyện với em trong khi tôi dạy em học vào các
tối thứ 2 hàng tuần và do còn nhỏ nên những ký ức của em về gia đình không
nhiều, nên những thông tin mà tôi thu thập được về gia đình em chủ yếu qua cô
Tiến- bảo mẫu của khối lớp 5 này.

Hơn nữa, Thảo khá già dặn khi nói về gia đình mình, nhưng già dặn theo
kiểu của trẻ con. Khi tôi hỏi về hoàn cảnh gia đình em, em trả lời bằng một câu
nói mà tôi không thể nào nghĩ rằng, nó lại được phát ra từ một đứa trẻ 10 tuổi,
đó là câu: “ Chị đừng làm tổn thương em đi được không? Nói chuyện khác đi”.
Tôi thật sự ngạc nhiên và biết rằng, thân chủ này sẽ khiến tôi vất vả…
Nhà em rất nghèo, theo như những kỷ niệm về tuổi thơ của em thì nơi em
ở là một vùng quê nghèo của Bắc Giang. Ngôi nhà nơi em sống có bà ngoại, mẹ
9
và cậu mợ của em cùng với 2 đứa em nhỏ, con của cậu mợ. Ngôi nhà đó theo
như em tả thì nó giống một nơi ở tạm hơn là một ngôi nhà cho từng đó con
người sống. 4 vách đều đắp đất, trên thì lợp 1 lớp nhựa, trên nữa thì là lớp lá.
Cha Thảo bỏ mẹ con em từ khi em được 2 tuổi, sau đó mẹ em phát bệnh
và bị điên cho đến tận bây giờ. Những ký ức về cha trong Thảo không mấy tốt
đẹp khi em lớn lên và chứng kiến những cơn điên loạn của mẹ, những lúc lên
cơn, mẹ túm tóc và áo của em nói rằng chỉ vì em mà cha em mới bỏ mẹ em mà
đi.
Lòng căm hận của em đối với cha quá lớn khi mà nói chuyện với tôi,
những lúc nhắc đến cha, Thảo nói rằng sau này lớn lên em sẽ đi tìm và giết chết
người cha bội bạc đó…
Chỉ có buổi tối em mới được ra ngoài vì ban ngày em phải ở nhà trông mẹ
vì những người lớn đã đi làm, bà ngoại của em cũng phải đi rửa bát thuê cho các
hàng quán đến tối mịt mới về và mẹ em thì những lúc tỉnh tảo thật hiếm hoi.
Những buổi chiều nhìn các bạn bè đồng trang lứa chơi đùa trên bờ đê nhưng em
thì không thể, em chỉ nhìn mẹ và khóc, em nói rằng, nếu có bố ở nhà, bố sẽ
trông mẹ cho em đi chơi- Một mơ ước của trẻ thơ!
II. Những điểm mạnh, điểm yếu của thân chủ.
1. Điểm mạnh.
- Thân chủ được các thầy cô giáo và cô bảo mẫu chăm nom, quan tâm và
giúp đỡ rất nhiều. Em được tạo mọi điều kiện để tham gia vào những dịch
vụ trợ giúp mà trường có được cũng như được đảm bảo những lợi ích

khác công bằng với những trẻ khác trong trường.
- Em là một đứa trẻ có nghị lực và suy nghĩ lạc quan.
- Là một người con hiếu thảo, em luôn mong mẹ khỏi bệnh và được về
sống với mẹ.
- Em là một người khá dễ gần.
2. Điểm yếu của thân chủ.
- Mặc cảm, tự ti về hoàn cảnh của gia đình mình với mọi người xung
quanh, đặc biệt là với các bạn cùng lớp.
10
- Hay mất thăng bằng trong cuộc sống, sợ sự thay đổi, khó thích nghi với
môi trường mới, khả năng đối phó với những rủi ro còn hạn chế do tuổi
còn nhỏ.
- ít chịu chia sẻ, bộc lộ bản thân. Em rất dễ bị tổn thương khi bị ai trêu
chọc, cười nhạo, nên em ẩn mình bằng vẻ ngoài ngang bướng, khó bảo và
có phần hỗn láo. Hay tranh cãi với các bạn, em không được các bạn trong
lớp yêu quý.
III. Lập kế hoạch trợ giúp thân chủ.
1. Các hoạt động sẽ thực hiện.
- Trò chuyện, chia sẻ với em về cuộc sống, tình bạn, gia đình…
- Tổ chức các trò chơi cho nhóm và khuyến khích em tham gia các hoạt
động nhóm cùng các bạn để em bớt tự ti và mạnh dạn hơn trong giao tiếp.
- Kèm em học vào các buổi tự học trên lớp, tranh thủ nói chuyện, chia sẻ
với em sau mỗi buổi học.
- Tìm thêm những thông tin, tư liệu hay nói về phương pháp học tập như
tranh ảnh, các bài báo, các câu chuyện…nói về phương pháp học tập, giúp
em có phương hướng cũng như có nghị lực học tập.
2. Lập kế hoạch trợ giúp đối tượng.
Vấn đề. Mục
tiêu.
Các hoạt động cụ

thể.
Nguồn
lực.
Thời
gian.
Kết quả
mong đợi
1. Mặc
cảm, tự
ti về
hoàn
cảnh
của gia
đình.
ít chịu
chia sẻ,
bộc lộ
bản
thân.
- Tiếp
xúc,
làm
quen
để dễ
dàng
chia sẻ
với trẻ.
- Làm quen với trẻ
qua sự giới thiệu
của các thầy cô

trong trường.
- Cùng trẻ trò
chuyện, chia sẻ sau
những buổi tự học
trên lớp hay trong
những buổi sinh
hoạt nhóm NVXH-
nhóm đối tượng.
+ Tìm hiểu hoàn
- Đan
Trang.
(NVXH)
- Đối
tượng.
- Nhóm
NVXH.
- Thứ 2
hàng
tuần
(19h-
21h).
- Thứ 7
hàng
tuần(19
h-21h).
- Tạo lập
được mối
quan hệ
thân thiết
với trẻ để

chia sẻ.
- Trẻ tự tin
về bản
thân và
gia đình.
11
cảnh gia đình, ước
mơ, sở thích, mong
muốn…của trẻ.
+ Tìm hiểu những
điều trẻ quan tâm để
giúp em được chia
sẻ…
2. Hay
mất
thăng
bằng
khả
năng
đối phó
với
những
rủi ro
còn hạn
chế.
- Giúp
trẻ tự
tin vào
bản
thân,

gia
đình và
tương
lai.
- Giải
toả tâm
lý.
- Đưa ra những câu
chuyện, trò chơi,
tình huống, những
gợi ý…để trẻ suy
nghĩ và cảm thấy
hiểu biết hơn, xoá
bỏ mặc cảm tự ti…
- Khuyến khích trẻ
tham gia những
hoạt động của
trường.
- Đan
Trang
(NVXH)
- Đối
tượng.
- Thứ 2
hàng
tuần
(19h-
21h).
- Thứ 7
hàng

tuần(19
h-21h).
- Trẻ tự tin
hơn và
cảm thấy
thoải mái
hơn.
- Biết cách
hạn chế
những rủi
ro như bị
các bạn
bắt nạt thì
làm gì…
3. Chưa
xác định
được
phương
pháp
học tập
nên sức
học rất
yếu
- Giúp
trẻ có
định
hướng
cho
bản
thân.

- Có
phương
pháp
học tập
phù
hợp và
tìm ra
hứng
thú học
tập.
+ Nói chuyện với
trẻ về những tấm
gương vượt khó,
những ví dụ cụ thể,
có thật…
+ Tìm thêm sách
báo, tư liệu nói về
phương pháp học
tập giúp trẻ tìm ra
cách học phù hợp,
như truyện tranh(Bộ
truyện Thời thơ ấu
của các thiên tài:
Thiên tài đội sổ,
Những thiên tài
thích quậy phá… ).
- Cùng trẻ chia sẻ
ước mơ…để phần
nào giúp trẻ có
nghị lực, có cố gắng

- Đan
Trang
(NVXH)
- Đối
tượng.
- Thứ 2
hàng
tuần
(19h-
21h).
- Thứ 7
hàng
tuần(19
h-21h).
- Có định
hướng cho
bản thân,
có nghị
lực và có
cố gắng.
- Có
phương
pháp học
tập hiệu
quả.
- Trẻ chăm
học hơn.
12
cho tương lai từ
nhỏ.

- Cùng trẻ làm bài
tập, giảng giải cho
trẻ phương pháp
làm bài, học bài…
4. Vẻ
ngoài
ngang
bướng,
khó bảo
và có
phần
hỗn láo.
Hay
tranh cãi
với các
bạn,
không
được
các bạn
trong
lớp yêu
quý.
- Giúp
trẻ hoà
đồng
và lễ
phép
hơn.
- Trò chuyện với trẻ
về chủ đề tình bạn,

học tập, cuộc
sống…
- Tìm hiểu nguyên
nhân dẫn đến những
hành động đó của
trẻ.
- Khuyến khích trẻ
làm việc tốt, động
viên, khen ngợi trẻ
khi trẻ có biểu hiện
cố gắng.
- Khuyên các bạn
cùng lớp giúp đỡ
trẻ.
- Đan
Trang
(NVXH)
- Đối
tượng.
- Thứ 2
hàng
tuần
(19h-
21h).
- Thứ 7
hàng
tuần(19
h-21h).
Trẻ ngoan
hơn, lễ

phép hơn
với cô
giáo, các
anh chị
lớn…
- Hoà
đồng hơn
với bạn bè
3. Giai đoạn triển khai kế hoạch
A. Giai đoạn 1.
- NVXH lên kế hoạch hoạt động.
- Hẹn lịch làm việc với nhóm đối tượng.(Ngày gặp, thời gian, địa điểm, chủ
đề trò chuyện…).
B. Giai đoạn 2.
- Giới thiệu, làm quen với đối tượng.
13
- Tìm hiểu những thông tin cơ bản về đối tượng. (Tên, tuổi, sở thích, ước
mơ…). Ví dụ như Thảo rất thích hát những bài hát về tình yêu, nhưng hơi
khó bảo và ngang bướng…
- Tổ chức các trò chơi như “ Con sóc”, Kéo co, “ Hãy làm theo những gì tôi
nói”, Thi hát nhạc theo chủ đề…và khuyến khích Thảo tham gia.
- Chia sẻ với em về tâm tư, nguyện vọng của trẻ, khuyến khích em trao đổi
với NVXH những suy nghĩ của mình, giúp trẻ có cơ hội tương tác với bạn
bè qua những trò chơi như kéo co, chia theo đội thi hát…
- Chia tay đối tượng.
14
C. Giai đoạn 3.
- Lượng giá, đánh giá những mặt tồn tại và hạn chế của NVXH và những
kết quả đã đạt được trong quá trình hoạt động.
- Đánh giá những kết quả mà đối tượng đã đạt được sau mỗi buổi sinh hoạt

nhóm cũng như sau mỗi buổi gặp mặt nói chuyện, chia sẻ với NVXH.
- Đánh giá những tồn tại của đối tượng cũng như của NVXH.
- Kết thúc.
Phúc trình ctxh cá nhân.
Lần 1.
(Ghi chép tại hiện trường).
* Họ và tên đối tượng: Đỗ Thanh Thảo.
* Tuổi: 10.
* Trường học: Nội trú Nguyễn Viết Xuân.
* Địa chỉ đối tượng: Bắc Giang.
* Địa điểm thực hiện: Đường Trung Kính, phường Yên Hoà, Cầu Giấy Hà Nội.
* Lần 1: Thời gian: Thứ 2 (19h-21h) ngày 15/09/2008.
* Mục tiêu:
- Làm quen với đối tượng.
- Biết được những thông tin đầu tiên về đối tượng.
- Tiếp xúc tạo lập mối quan hệ. Ban đầu tìm hiểu TTTT.
- Dạy và kèm đối tượng học tập trong giờ tự học.
Mô tả phúc trình vấn đàm. Nhận xét cảm
xúc, hành vi
của đối
tượng.
Tự đánh giá
và các
phương pháp,
kỹ năng của
NVXH.
Nhận xét
của
GVHD.
Buổi 1.

Trước khi đến gặp các em,
chúng tôi cũng đã có dị làm việc
với ban giám hiệu nhà trường.
Được sự hỗ trợ, giới thiệu tận
tình của các thầy cô, chúng tôi
cũng ít nhiều bớt đi những bỡ
ngỡ ban đầu khi tiếp xúc với các
em. Ngay từ buổi đầu tiên làm
việc với trường, chúng tôi cũng
tranh thủ xuống gặp gỡ và nói
15
chuyện với các em, đồng thời
hẹn lịch sinh hoạt với nhóm đối
tượng vào các ngày, giờ cố định
nên các em cũng không lạ lẫm
khi chúng tôi đến để dạy các em
học như đã hứa…
Buổi 2.
“ Đến hẹn lại lên” đúng 7h tối
13/9 nhóm sinh viên chúng tôi
đã có mặt đầy đủ trước cổng
trường NVX theo lịch đã hẹn
sẵn với BGH nhà trường.
Đây là 1 dịp khá đặc biệt khi mà
ngày hôm sau lại đúng vào ngày
Tết Trung Thu. Khỏi phải nói
thì cả nhóm chúng tôi cũng có
thể tưởng tượng được vẻ mặt
háo hức khi sắp nhận được bánh
trung thu của các em như thế

nào. Vẫn như mọi khi chúng tôi
đến, giờ đó các em học sinh đã
tan học hết, sân trường lại trở về
với vẻ im ắng, thanh bình. Sau
khi chào bác bảo vệ và xin phép
bác, chúng tôi lên chỗ ở của các
em để gặp nhóm đối tượng.
Khi chúng tôi đến nơi, các em
ùa ra ríu rít như 1 bầy chim non,
vây lấy chúng tôi…
Thảo: Sao mà các anh chị lâu
thế, làm em tưởng ko đến cơ, tí
nữa thì em đi chơi mất rồi”.
Nga “ Không , bọn chị hẹn là sẽ
đến mà, làm sao thất hứa với
các em được”.
Cô Tiến “ Gớm, chúng nó cứ
nhao nhao hỏi cô, nào là sao lâu
thế, mãi chẵng thấy ai cả, hay là
các anh chị ấy không đến…làm
cô trả lời mỏi hết cả miệng. Giờ
các cháu đến rồi thì may quá, cô
đang dở việc, các cháu dẫn các
- Liến thoắng.
- Cô cười
hiền hoà và
thân mật…
- Cảm giác
ấm cúng và
thân thiện…

- Thấy vui vì
biết các em
mong ngóng
mình.
16
em và trông nom các em cẩn
thận cho cô với nhé. Rồi lại dẫn
các em về nhé…
* Hôm nay là buổi đầu tiên tôi
tiếp xúc với nhóm đối tượng, rất
tự nhiên, một “ cậu bé có nước
da trắng” tiến đến chỗ tôi ngồi
và lân la hỏi chuyện.
Thảo: Chị ơi, chị là sinh viên à?
NVXH: ừ, chị tên là Trang, còn
em tên là hì?
Thảo: Em là Thảo. Thế chị đi
đến đây bằng gì?
Đan Trang: Chị á, chị đi xe
máy em ạ.
Thảo: Nhà chị có xa không?
Đan Trang: Cũng không xa lắm
em ạ. Thế còn nhà em ở đâu?
Thảo: Nhà em á, nhà em lúc thì
ở Bắc Giang, lúc thì ở Bắc
Ninh. Bà ngoại em quê ở Bắc
Ninh, còn mẹ em quê ở Bắc
Giang cơ.
Đan Trang: Vậy à, sao lạ thế
nhỉ? Chị tưởng bà ngoại và mẹ

quê ở cùng nhau chứ nhỉ? Hay
em kể cho chị nghe về hoàn
cảnh của gia đình em được
không?
Thảo: Thôi, chị không nên nghe
đâu, với lại, chị đừng hỏi đến
nhà em, chị hỏi cái khác đi, chị
đừng làm em tổn thương được
không?
Đan Trang: ơ…chị…chị xin
lỗi. Chị không nghĩ rằng việc
hỏi em về gia đình em lại làm
em tổn thương. Chị xin lỗi nhé.
Nào, bây giờ thì đến giờ làm bài
tập về nhà rồi. Em lấy sách vở
ra đi.
- Dịu dàng
nhìn chúng
tôi…
- Nhao nhao
lên …
- Vẻ mặt
ngây thơ…
- Ra chiều
đăm chiêu,
suy nghĩ…
- Lắc đầu
quầy quậy và
trông rất già
dặn…

- Lôi ngay
sách vở ra và
liến thoắng…
- Làm tôi vừa
buồn cười
vừa thấy em
thật đáng
yêu…
- Nhìn em
mà trong lòng
rộn lên 1
niềm vui…
- Cảm thấy lạ
lùng...
- Kỹ năng
khai thác
thông tin.
- Thấy mình
như trẻ con
vừa phạm lỗi.
Tôi không
17
Thảo: Chị ơi bắt đầu đi…
Đan Trang: ừ, bây giờ chị em
mình cùng học nhé.
* Các em mỗi tối đều có một
buổi tự học kéo dài 2 tiếng đồng
hồ từ 19h cho đến 21h. Trong
những giờ tự học này, các em
làm những bài tập cô giáo giao

trên lớp và ôn tập cũng như
chuẩn bị trước những bài sau.
* Thảo có lẽ là một cô bé hiếu
động. Em không lúc nào ngồi
yên tập trung làm bài mà lúc
nào cũng quay sang hỏi tôi rất
nhiều điều. Phải khá vất vả khi
giúp em hoàn thành xong đống
bài tập này bởi cứ giảng xong
được một vài câu, tôi lại phải
ngừng để trả lời những câu hỏi
đại loại như: Chị có người yêu
chưa? Chị đi học có được nhiều
điểm 10 không? Chị có đến nữa
không? Lát chị cho em số điện
thoại của chị nhé…
Đan Trang: Thảo này, em phải
làm xong bài thì mới được nói
chuyện nhé. Chị sẽ không giảng
cho em nữa nếu em cứ tiếp tục
nói chuyện. Em phải tập trung
làm bài rồi sau đó, chị em mình
sẽ ra ngoài, vừa đi dạo, vừa nói
chuyện, được không?
Thảo: Vâng.
* Nói rồi em cắm cúi làm bài,
trong khoảng nửa tiếng, cứ mỗi
lần em ngẩng lên định hỏi tôi
điều gì, nhưng nhìn thấy bộ mặt
nghiêm nghị của tôi, em lại cúi

xuống làm bài tiếp, tuy nhiên,
những lúc tôi giảng bài cho em,
Thảo vẫn không quên…tranh
thủ hỏi vài câu ngoài lề…
* Tôi giao cho em một số những
bài tập đơn giản để cho em nhớ
- Vẻ mặt
buồn bã…
ngờ rằng một
đứa trẻ 10
tuổi lại có thể
nói ra những
câu như
vậy…
- Tôi đã hải
dùng rất
nhiều những
biện pháp từ
việc ra lệnh
cho em tập
trung vào
học, hứa sẽ
kể chuyện khi
nào em học
xong hay như
động viên,
khuyến khích
em để em tập
trung vào học
tập…

18
bài và làm quen với cách giao
bài cùng với cách dạy của tôi.
Còn 10 phút nữa là hết giờ tự
học của các em, tôi muốn dạy
cho em một bài hát đơn giản
bằng tiếng anh…
Đan Trang: Thảo này, em có
muốn học một bài hát bằng
tiếng anh không? Nó rất ngắn lại
hợp với tuổi em nữa…
Thảo: Vâng, chị dạy đi ạ.
* Trước khi dạy em tôi đã hát
thử cho em nghe bài hát “ Hello
teacher”, hình như khiến em rất
vui, tôi thấy bàn tay em gõ gõ
theo nhịp bài hát và khuôn mặt
em dượng như đã đỡ căng thẳng
hơn…
* Sau đó, tôi và em chia tay lúc
tiếng trống báo hiệu giờ học kết
thúc. Tôi không quên hẹn em
lần sau phải chú ý hơn những
lúc làm bài và tôi hứa sẽ kể cho
em những câu chuyện có thật về
thời thơ ấu của các thiên tài.
- Háo hức
chờ đón…
- Quay sang
em…

- Kỹ năng thu
hút sự chú
ý…
* Nhận xét buổi phúc trình lần 1.
Buổi tiếp xúc để lại trong tôi ấn tượng thật tốt đẹp. Thảo sống không trầm
như những đối tượng trước đây tôi đã gặp, thậm chí em còn nhanh nhẩu, bạo dạn
khi giao tiếp. Nhưng em ngại chia sẻ với người khác vì sau này tôi mới hiểu
rằng, em không có nhiều những ký ức tốt đẹp gì về gia đình của mình.
Và tôi cũng biết một số những tính cách của em qua buổi tiếp xúc hôm
nay, đó là em không tập trung vào việc học cũng như chưa có phương pháp học
tập phù hợp nên kết quả còn rất kém.
Buổi gặp gỡ hôm nay đối với tôi tương đối hoàn hảo. Tôi không mong nó
thành công hơn thế khi mà Thảo dường như đã không còn giữ khoảng cách với
tôi.
Em đã làm cho tôi cảm thấy mình phải có trách nhiệm hơn, làm việc hăng
say hơn. Tuy nhiên đây cũng là buổi dạy đầu tiên của tôi nên nhiều khi tôi cũng
19
khá lúng túng, nhiều lúc vẫn để khoảng trống trong buổi trò chuyện khiến em im
lặng và tôi cũng vậy.
Nhưng tôi mong rằng lần sau mình sẽ làm tốt hơn và tôi sẽ cố gắng chuẩn
bị thật kỹ để nói chuyện thân thiện với em hơn.
20
Phúc trình ctxh cá nhân.
Lần 2.
(Ghi chép tại hiện trường).
* Họ và tên đối tượng: Đỗ Thanh Thảo.
* Tuổi: 10.
* Trường học: Nội trú Nguyễn Viết Xuân.
* Địa chỉ đối tượng: Bắc Giang.
* Địa điểm thực hiện: Đường Trung Kính, phường Yên Hoà, Cầu Giấy Hà Nội.

* Lần 2: Thời gian: Thứ 7 (19h-21h) ngày 20/09/2008.
* Mục tiêu:
- Xác định vấn đề của thân chủ.
- Thu thập thêm thông tin.
- Giúp trẻ tự tin vào bản thân.( Đưa ra những câu chuyện, trò chơi, tình
huống, những gợi ý…để trẻ suy nghĩ và cảm thấy hiểu biết hơn, xoá bỏ
mặc cảm tự ti…)
- Khuyến khích trẻ tham gia những hoạt động của nhóm NVXH.
- Giải toả tâm lý.
Mô tả phúc trình vấn đàm. Nhận xét cảm
xúc, hành vi
của đối tượng.
Tự đánh giá và
các phương
pháp, kỹ năng
của NVXH.
Nhận xét
của
GVHD.
* Theo đúng như lịch đã
sắp xếp, hôm nay chúng tôi
đến để tổ chức trò chơi cho
các em. Vừa đến nơi, tôi đã
thấy Thảo chơi ở chỗ
chúng tôi hay gửi xe để đợi
tôi đến.
Nhìn thấy thôi, Thảo chạy
ùa ra ôm lấy tôi và nũng
nịu nói như hờn dỗi…
- Chạy ra ôm

chầm lấy tôi.
- Quay lại ôm
lấy em.
Thảo: Trời ơi, bọn em đợi
anh chị lâu lắm rồi đấy.
Ngồi sốt hết cả ruột đây
này.
- Giọng có vẻ
hờn dỗi
Đ.Trang: Vậy à, vậy thì
bọn chị xin lỗi B nhé. Thế
còn các em khác, các em
đợi có lâu không? ơ nhưng
- Dỗ dành em
21
mà bọn chị hẹn các em
7h30 mà, giờ còn chưa đến
giờ nhé, thế mà đã bị trách
rồi, buồn quá.
NĐT: Đâu mà…Ai bảo
thế? …Bọn em nghe khác
cơ…Thôi xuống đi chị ơi…
chị ơi, anh Huy ơi lên đi.
- Nhao nhao
lên nói…
- Nhìn chúng mà
lòng tôi chợt vui
lạ thường.
Huệ: ừ đi nào, ai theo sau
chị nào?

NĐT: em..em ….quên đi,
tao đi trước…
Lý: Từ từ, các em ơi đừng
chen lấn không ngã đấy.
* Nhìn bọn trẻ háo hức
tranh nhau đi xuống cầu
thang mà chúng tôi cảm
thấy thật hạnh phúc khi
được các em đón nhận tình
cảm của mình.
* Rất nhanh chóng, chúng
tôi đi xuống khoảng sân
rộng đã được mấy bạn ở lại
trải chiếu và bày biện hoa
quả, bánh kẹo mà chúng tôi
đã chuẩn bị từ trước với
mục đích tổ chức TT luôn
cho các em.
- Tranh nhau
nói trước
- Lo các em bị
ngã khi chạy
xuống cầu thang
hơi tối.
* Theo đúng như lịch đã
sắp xếp, hôm nay chúng tôi
đến để tổ chức trò chơi cho
các em. Vừa đến nơi, tôi đã
thấy Thảo chơi ở chỗ
chúng tôi hay gửi xe để đợi

tôi đến.
Nhìn thấy thôi, Thảo chạy
ùa ra ôm lấy tôi và nũng
nịu nói như hờn dỗi…
Thảo: Trời ơi, bọn em đợi
- Vây lấy túi
bánh kẹo mà
chúng tôi mang
đến.
- Tôi thấy vừa
thương chúng
vừa thấy quý
mến những đứa
trẻ này.
- Làm tôi vừa
buồn cười vừa
thấy các em thật
đáng yêu…
22
anh chị lâu lắm rồi đấy.
Ngồi sốt hết cả ruột đây
này.
Đ.Trang: Vậy à, vậy thì
bọn chị xin lỗi B nhé. Thế
còn các em khác, các em
đợi có lâu không? ơ nhưng
mà bọn chị hẹn các em
7h30 mà, giờ còn chưa đến
giờ nhé, thế mà đã bị trách
rồi, buồn quá.

NĐT: Đâu mà…Ai bảo
thế? …Bọn em nghe khác
cơ…Thôi xuống đi chị ơi…
chị ơi, anh Huy ơi lên đi.
Huệ: ừ đi nào, ai theo sau
chị nào?
NĐT: em..em ….quên đi,
tao đi trước…
Lý: Từ từ, các em ơi đừng
chen lấn không ngã đấy.
* Nhìn bọn trẻ háo hức
tranh nhau đi xuống cầu
thang mà chúng tôi cảm
thấy thật hạnh phúc khi
được các em đón nhận tình
cảm của mình.
* Rất nhanh chóng, chúng
tôi đi xuống khoảng sân
rộng đã được mấy bạn ở lại
trải chiếu và bày biện hoa
quả, bánh kẹo mà chúng tôi
đã chuẩn bị từ trước với
mục đích tổ chức TT luôn
cho các em.
NĐT: Oa, nhiều bánh kẹo
quá, cướp đi anh em ơi…
Này, không được
cướp….Chị ơi, thằng D nó
lấy trộm kẹo…Chị ơi…
Anh ơi…

- Túm lấy tay
tôi giục.
- Háo hức,
phấn khởi.
- ánh mắt lo sợ
và ôm khư khư
bánh kẹo vào
lòng.
- Lập tức đưa
ngay cho tôi.
- Tôi phải khản
cả giọng mới át
nổi sự háo hức
của chúng
- Phải khó khăn
lắm tôi mới thu
hút được sự chú
ý của các em…
- Kỹ năng động
viên, làm em an
tâm hơn…
- Thấy rất
thương em.
23
* Chúng tôi khá vất vả để
dừng…cơn thèm của lũ trẻ
lại,chúng tôi phân công
nhau hướng dẫn các em
chỗ ngồi và ốn định trật tự.
Thảo: Chị ơi bắt đầu đi…

Quang: Rồi, giờ thì làm gì
nữa đây? Nhanh lên chị
ới…
* Không để các em đợi lâu,
chúng tôi tổ chức những trò
chơi đơn giản nhưng vận
động nhiều nên khá vui.
Đan Trang: Bây giờ chị sẽ
hướng dẫn các em chơi trò
“ Con sóc” nhé.
NĐT:Vâng…nhanh lên chị
ơi…chơi như thế nào ạ…
khó không chị ơi?...
* Trò chơi “ Con sóc” thật
sự khiến các em phấn khích
và vui vẻ. Tất cả chúng tôi
đều chạy tán loạn y như
có…động đất thật vậy, ai
cũng cố chui vào 1 cái cây
nào đó để không phải làm
chủ trò, nhiều lúc cuống
quá, các em còn quên mất
mình là cây hay là con sóc,
lúc sau nhớ ra vậy là mọi
người được một trận cười
vui vẻ…
* Sau đó chúng tôi ngồi
quanh mấy chiếc chiếu đã
được trải sẵn và các em vừa
ăn vừa bàn tán sôi nổi.

Riêng Thảo chỉ dựa vào
người tôi và hai tay giữ đầy
bánh kẹo nên không ăn
được. Tôi liền nói…
Đan Trang: Thảo này, em
ăn đi, mang chị cầm bánh
kẹo cho.
- Vừa nhai
bánh, vừa nói.
- Quay sang
tôi, ánh mắt có
phần ngưỡng
mộ.
- Kỹ năng chia
sẻ.
- Kỹ năng
khuyến khích,
khai thác thông
tin.
24
Thảo: Vâng, chị cầm nhé,
khéo không chúng nó cướp
đấy.
Đan Trang: ừ, em cứ ăn
nhiều vào, bọn chị mang
nhiều mà.
* Thảo ăn lấy ăn để những
thứ bánh trái mà chúng tôi
mang đến. Thỉnh thoảng
em còn bóc cho tôi ăn và

bắt tôi phải ăn nếu như tôi
từ chối. Rồi Thảo nói em
cũng muốn được tôi đáp
ứng bằng cách bóc bánh
cho em ăn. Vừa bóc, tôi
vừa hỏi chuyện em.
Đan Trang: Thảo này, chị
sẽ kể cho Thảo nghe về gia
đình chị, sau đó Thảo sẽ kể
cho chị nghe về em được
không?
Thảo: Vâng, em ăn xong
em sẽ kể.
* Tôi kể cho em nghe về sở
thích, ước mơ, sinh nhật
cũng như gia đình, bạn bè
và trường học của mình.
Thảo chăm chú ngồi nghe,
thỉnh thoảng lại cười lên
khanh khách khi tôi nói đến
những chi tiết ngộ nghĩnh
thời thơ ấu…
Thảo: Chị sướng nhỉ, chị
có bao nhiêu chuyện hay,
em không có như chị đâu,
hay thôi em không kể đâu.
Đan Trang: Em đã hứa là
sẽ kể rồi và chị cũng đã giữ
lời hứa của chị. Chị thực sự
muốn nghe em kể chuyện

mà. Em kể đi.
* Sau đó, Thảo bắt đầu kể
về tuổi thơ của em bên mái
nhà tranh ở một vùng quê
- Mắt bắt đầu
rơm rớm
nước…
- Phụng phịu
ôm lấy tay
tôi…
- Cảm thấy rất
vui vì mình đã
làm được chút gì
đó cho em vui…
- Cảm thấy mình
muốn ở thêm 1
lúc nữa…
- Hẹn với em…
25