Y đức của người thầy thuốc ở bệnh viện công trên địa bàn Hà Nội hiện nay

ĐẠI HỌC QUỐC GIA HÀ NỘI
TRƢỜNG ĐẠI HỌC KHOA HỌC XÃ HỘI VÀ NHÂN VĂN



MAI KHÁNH LINH



Y ĐỨC CỦA NGƢỜI THẦY THUỐC
Ở BỆNH VIỆN CÔNG TRÊN ĐỊA BÀN HÀ NỘI
HIỆN NAY


LUẬN VĂN THẠC SỸ
Chuyên ngành: Chủ nghĩa xã hội khoa học





HÀ NỘI – 2014
ĐẠI HỌC QUỐC GIA HÀ NỘI
TRƢỜNG ĐẠI HỌC KHOA HỌC XÃ HỘI VÀ NHÂN VĂN



MAI KHÁNH LINH

Y ĐỨC CỦA NGƢỜI THẦY THUỐC
Ở BỆNH VIỆN CÔNG TRÊN ĐỊA BÀN HÀ NỘI
HIỆN NAY



Luận văn Thạc sỹ chuyên ngành: Chủ nghĩa xã hội khoa học
Mã số: 60. 22.03.08


Ngƣời hƣớng dẫn khoa học: PGS.TS Phạm Công Nhất



HÀ NỘI – 2014
LỜI CẢM ƠN

Lời đầu tiên tôi xin dành để bày tỏ lòng biết ơn chân thành, sâu sắc tới Thầy
giáo - PGS.TS Phạm Công Nhất, người hướng dẫn khoa học - đã tận tình hướng
dẫn tôi phương pháp nghiên cứu trong quá trình thực hiện luận văn.
Tôi xin chân thành cảm ơn các thầy, cô giáo trong Khoa Triết học, Đại học
Khoa học Xã hội và Nhân văn Hà Nội; Bộ môn Y đức – Y Xã hội học, trường Đại
học Y Hà Nội và bạn bè đã giúp đỡ tôi trong quá trình học tập, cũng như trong quá
trình hoàn thành luận văn này.
Cuối cùng, tôi vô cùng biết ơn gia đình đã tạo mọi điều kiện thuận lợi và
động viên lớn lao về tinh thần trong suốt quá trình tôi hoàn thành luận văn.
TÁC GIẢ LUẬN VĂN


Mai Khánh Linh

LỜI CAM ĐOAN

Tôi xin cam đoan đây là công trình nghiên cứu của riêng tôi. Các số
liệu và tài liệu được sử dụng trong luận văn có nguồn gốc và xuất xứ rõ ràng.
Các kết quả nghiên cứu của luận văn chưa được công bố qua bất cứ công
trình nghiên cứu khoa học nào.
Hà Nội, ngày 15 tháng 06 năm 2014




Mai Khánh Linh

1

MỤC LỤC

Trang
M U 4
M CHUNG V  CN THIT PHI
C CI THY THUC  BNH VI
I HIN NAY 11
1.1. Lch s m v c 11
m v c 11
1.1.2. Cm v c 13
m i dung n cc 21
ng dnh v c  Vit Nam
 gii 24
1.2. S cn thit ny thuc  bnh vi
i hin nay 33
m t chc hoy thuc trong
h thnh vii hin nay 33
1.2.2. Mt s n vic cn ph
thy thuc  nh vii hin nay 40
C NGH Y  NH VI 49
I HIN NAY. THC TR 49
2.1. Thc trng c ci thy thuc  nh via
i hin nay 49
2.1.1. Thc trng nhn thc v  ngh y 49
2.1.2. Thc trng v mi quan h c
t b y t 55
2.1.3. Thc trng v mi quan h gin 61
2

a nhng biu hic c
nh vi i 65

2.2.1. a nhng biu hic 65
a nhng biu hic 67
2.3. Mt s gi yu nhi thy thuc ti
nh vii hin nay 72
c ngh nghiy thuc 72
u ki vt cht, trang thit b y t 75
i m ti s  i vi thy thuc
tc bnh vii 77
2.3.4.  y t 
c H  78
i mn nc y hc trong
 c 80
KT LUN 85
DANH M   87
DANH MU THAM KHO 88
PH LC 93



3

DANH MỤC BẢNG

Trang
Bng 1.1. Tng s bnh ving bnh theo tuyn bnh vin 34
Bng 2.1: T l n h tr cc/trang thit b y t 56
Bng 2.2: T l n s h tr cc/trang thit b y
t theo s m 57
Bng 2.3: T l nhi bnh theo s m 64

4

MỞ ĐẦU

1. Lí do chọn đề tài
c bit ci sng, xut hii s ra
i ci. Khi con i bu lch s c i
t t trong nhng du hiu ch  i
bt k c tha nh
Mi ngh n thc ca ri
c ngh nghi c chung c
ch  hin th hin ra nhng chun mng
chung ci trong mc ngh nghip.
c (c ngh c ngh nghip ci thy thuc.
 quy tc ng xn phn ci
thy thu y. Ngh t ngh c bii
ng t  v
sc khe - vt ca mi thy
thuc khi th cn phi gii v 
phi th hi m cht tp ci thy thuc, ti
  mt trong nhng chun mc ngh nghip
 bi h thy thuc n, phng ti.
 c ta, v y thu
n qua nhiu th h. Trong lch s y hc Vit nhiu thy
thuc  gii v y thu c
 i Tri H
p truyn thng ca nn y hn thp tc

ng vn nn y t mi s
o cng Cng sn Vit Nam vi nhng ty
5

thu c Di,
i mi nhp
quc t, nn y t c sang mn mi. Mt
a nn kinh t th  n y
c ci thy thuc Vin kinh t 
c cy thuc  h thnh vi
trong c c hin nay.
Th  thnh vin nht
c. Nh s c gng c
     y thuc t  nh vi    ng
c mt ph nhu cc khe c 
c t chng phc v ca h
thnh viu bt cp, hn ch. Mt trong
nhdn thc tr xung cp v c ngh
nghip ca mt b phn thy thu    y t       
n.   l
t hn ch, y c ca mt b phn i thy thuc trong
h thnh vi u
t qu  hoc ch m cp ri
  khc phc mt hn ch c
cn v Y c ca i thy thuc  bnh vin
     i hi       c s trit hc,
 i khoa hc.
2. Tổng quan tình hình nghiên cứu đề tài
V c t n nc nhiu
c 

6

Trong th k c ngh c nhiu  
i ch 
 u v c ngh 
M.K. y thu nhng
chin cy thuc trong chin tranh th gii th II. c
bit trong nhng v
n cc y hch,
NXB Y hng v c ci thy thu
cch,
NXB Y hi xut bc
ng n mi quan h gic,
v lch s c, quan nim v c ngh i thy thu
Vin v mi quan h thy thuc  ba
bi bnh tt, gia b
i
 c y h    
[16].   
tc y hi ngun
y-hc y h
c [16].
Hin nay, ti mt s n y h
K c bit cho vic ging d
c ngh nghing Y. Ni dung cc n yu
tng v c ngh y, giao tip gia thy thuc  i
b c y hc.
 Vit Nam, t i mt s 
bii c o c trong nn kinh t th ng vi vi
7

dc m quc ta hin
 ch  qu o
c c    o, qu   u kin Kinh t th  nh
i ch  Vit Nam hii, Lun
s trit hu cho thy s bii co
     c hi   t y  y c    nh
n cho s i ng n
mng  n hin nay.
V c trong ging d
cha bc nhi c h
c Vi Nguyn Hin, NXB Y hi
quan h gic vc ngh 
i thy thuc. Cuc y ha GS.
ng nhim v c th ci thy thuc
trong quan h vi bnh.
       n s nghip Y t 
n hii 1996; GS.TSKH. Phm
M c ti 2004.
 u bn v i c
c ngh nghip ci thy thuc. GS.TS. Phm Th c
vu thc trng nhn thc c
s  ba tuyn bnh vin huyn, t thc
trng nhn thc, thu t n th
c c c tia bnh  bnh vin thuc ba tuyn
bnh vin huyn, t  xu
ng thc .
8

PGS. TS. Try v 

ng ca ngh c, cha bt
 thng nhc trong y hc ca H
n i hai cut
b   t s s ki bnh vit b 
   m c
nhi ci thy thuc trong mi quan h vi b
i.
 y nhi
khoa h cn v c ci thy thuc trong thi k i mi,
     nhng v   c c i thy thuc Vit
a PGS.TS. Trn Thu y hc s 2
n gia m th ng vi bn ch
o c Vit Nam hia PGS.TS. Ph
t     n s          c a
GS.TSKH. Phm M      ng sn s  
c nhng biu hic v a b
n cc trc ca
 c s ng ca nn kinh t th ng thi
u c h tr
i nhng chun mc, nhu ch
 mu qu, gim thiu nhng vi phn nay.
3. Mục đích và nhiệm vụ nghiên cứu
M
 c trng, lu t 
ra kin ngh xut mt s gic ca y
thuc  bnh vii hin nay.
9

Nhim v:
 c mi thc hin mt s nhim v sau:

- mt s v n c i thy
thuc tnh vii.
- c tri thy thuc ti mt s bnh vi
ri him, hn ch t ra.
-  xut mt s gikin ngh nhc
i thy thuc  bnh vii hin nay.
4. Đối tƣợng và phạm vi nghiên cứu
- c ngi thy thuc  mt s bnh via
 i hin nay.
- Phu:
+ C tu, khc trc thy
thunh vic la chn.
+ Thi gian: t nhn nay.
5. Cơ sở lý luận và phƣơng pháp luận của đề tài
-  n:
H thn ca ch -ng H
ng lm cng ta v c
i thy thuc.
- n c 
n tnt bin cht lch s
 yu s dng hp, quy nn
dch, lch s   s du
 n m
cu tra bng bng h
phng v .
10

6. Ý nghĩa lý luận và thực tiễn của đề tài
- t phn tht
c ci thy thuc.

- c ti s du tham kh
cu nhng v ng dy.
7. Kết cấu của luận văn
Lum 3 phn: m u, ni dung, kt lun. Ngm
4 tin mc lu tham kho,
h thng biu, ph lc.













11

NỘI DUNG
Chƣơng 1. QUAN NIỆM CHUNG VỀ Y ĐỨC VÀ SỰ CẦN THIẾT
PHẢI NÂNG CAO Y ĐỨC CỦA NGƢỜI THẦY THUỐC Ở BỆNH
VIỆN CÔNG TRÊN ĐỊA BÀN HÀ NỘI HIỆN NAY

1.1. Lịch sử các quan niệm về đạo đức và y đức
1.1.1. Các quan niệm về đạo đức
t b phn ca ki
ng ti. T u quan nim v 

bi
Theo T t trong nh
m nht ci, bao gm nhng chun mu chnh
i trong quan h v [29, tr 378-379].
c h
tp hp nhc, quy tc, chun mi nhu ch
ng x ci trong quan h v v
h  c thc hin bng ni    i truyn th  c
mnh ca d lui [19, tr 8].
Theo quan nim c-370 TCN): hc
h nh v mt tinh thn ca ti
ng cc snm, s phn ca mi
i. c hc ci phi s
 t bi
s ng lc va ph   c h   s
thanh thn c t  [20, tr 177].
 (469-399 TCN) cho ri nhn th
n thc c  i nhn thc chung c
12

hn thi mang l  
nh s chun mi [27, tr 13]. 
ng nht hi,
c hnh. Ch c hi thc
s c h [20, tr 184].
Platon (427-t trong nht h
ng kit xut thi k c c hc Platon quan nim d
s linh hn, gm ba b phng v
ba ht hc,  v o
c; v o v  th 

t a ci vt chm v cc hc
u tranh vn thin, d ng phm
hnh cc bi i
i vc ca con  s  nh
 ra, t ng thi
 [27, tr 19].
Thi k phong kii bm ca Khng T v
c th hii quan h: vua - cha m - ng - v,
anh - em, bn - c hii li ca n nc
 thng nhc, nhng quy lut
n ca s v[24, tr 109].  u
phi thc him ca mi, mi gii.  hiu,
u hin ct qu vng co [27, tr 39].
 i s  n ca lch s  i t thi k cng sn
n khi xut hin giai cc
hc tin quan trng. Nhm, phc
13

 nc bit, s i ca
Ch u cung v c hc
t h c hu c gm v bn chi,
  thuyt phc mm v
l su tuyt mt a v l s
 v i hc thuyt v 
 n phm c cy
gi [5, tr 137].
        
phn ty mang bn chi. Bn chi co
c hi ni dung cng thc ti
tn ti quynh; Nhn thc c th ca

phc, tn tc lp v sn
xut tinh thn ci; S n nhng quan nic
 n kinh t - i nh.
y,  thy, sm nht ca 
hi, t hi i sng hin
th a chng quy
u kit hin mt nhu ci mi phu chnh
p vi l
thun gia li.
c  mt trong nhm nht c
thi, bao gm nhc, chun mu ti
ci trong quan h vi c
 i) [14, tr 45].
1.1.2. Các quan niệm về y đức
 u ca lch s i, do lng sn xut  t
14

thp, s  trong
c ngh nghi lng
sn xu   th
dng dh ngh i xut hic
t. Khi hong ngh nghip tr c kim sng
ch yu ci, tt yu,
trc tip nht cc thc hin. Tuy nt
ng ngh nghi  li
 t ra nhu c th v o
c ngh nghip ca mi ngh, trong mn lch s o
c ngh nghip t         t thit v  c
chung c c ngh nghi thng quy tc, chun
mu chi trong quan h ngh nghip,

 nh ba mi ngh.
c ngh t b phn cch s
kho thi Hyppocrate. Nhc ghi nh
n ca ngh y t thi k tin s p, , Trung Quc, Hy Lp.
Ngay t khi xut hii thy thuc
ph cao y c  c ngh nghip y nhc
 y  cn t rt sm.
 ca nn y hc 
ra nhng ly nhng n c. Li th Hyppocrate 
tr n m nhn cng hin c cuc
i c i.
Trong ni nh sm nhi
(3.700  100 y thuc, k ng
n phi bng lng b 
(Herodotu) [30, tr 13].
15

Trong n
n quy ng ca thn quyn v
sau cho rc cc c
mnh cha khi bnh to ra h yu
ca thy thuu tr  [30, tr 13].
Trong nn y hc n  c  k th 
i thy thuc cn ph o mo, gi
 lng thi
n, gin d c, sch s
 hc tu thut ni ting thng:
i thy thuc ch bit k    kin thc y h
i  i sng
nguy hit lun: thy thuc phi tr i cha

i vi bi bo v i vi
bi ve mnh [26, tr 32].
   , bn cht c       c ca
i thy thuy ry
i. Ch i
 
n tr  
o na [30, tr 13].
Galilen  v thy thuc ni ting c ch   mnh
m s da nhng thy thui khi h i x 
bo vi bn mnh thy thuc cn ph
i, khi giao tip vi bn mm do, t nhng
nh  i thy thuc thi Phong ki
i thy thuc m ht
16

c a con rn
 tim c [26, tr 32].
 Vit Nam, ngh  c ngh    i s  c
m c  c truyn th     ng vi n 
nghip sn xut nh, t cung t cc ngh y Vic
 n trit hc bit
 t n bn mc c
o Pht.
  ng chun m  c ngh   c tri 
phong kit, c th  
B lut Ht ra qui ch ca ngh y: trng phy
thuc v li, c a b vong,
quy ch v sinh: c    t th    nh, trng pht
 b thuc [25].

n th k  c ca ngh y
c th hing c 
u. Ni bt nhu y hu
cn mnh: t t
m v gi ni ta, phi
i, ch ly vin s c 
cu li k [9].
g coi ngh  c cha b  t ngh    
thu  co
p. Sut nh
kinh nghin cun
 t phn l    o trong
 th  thng chun mc cc ngh y. Nc
17

n nhiu nh a thy thuc. Tuy
 c ch i thy thuc cc
i sau [9]:
i thy thuc c
-  
.
- Minh: t minh bm ln
-   vi
cu th n
- c: ph c v sau, chng
l
- t, ngay thng, trung thch.
- ng: ph  c, va phi.
- n hc hi, thc s cu th ph ch quan.
- Cn: phn nhn n

i thy thuc c
- T i bi      i vt v   n
nh cn thi bc cho xong vic.
- Ti keo kit bn x b ti
vc thuc tt cn thit.
- Ty bo tht vi
 m  kim tin.
- Ti la di: khi mi thi bnh
n i ta s  ly nhiu tin.
- Ti b y bt, ri h
ht sc cu chi s mang ting nu tht bi, hoc s 
c hu lu chn ni ta ph
tay chu cht.
18

- Ti hng h i b n bt
c bnh phi nh n n
a chu cha h
- Ti thp nhng b t,
n cu cua m
u hu cha.
- Ti dc h m c
sai lm, nguy hi bnh.
Theo H  m
ch c s i bu li
dng ngh  .
Bi vt hc thu gi ng s
u mi ln v  
o bng ngh y thi [9].
c sang th k c lp t tay thc

 Ch tnh s c bi.
Ngay t i s o c ca Mt
trn Vi ra khu hin khuyn th dc Qu
 
  [30, tr 34].
Sc lnh thit
lh  
 i, ch ra nhng
n v u tr nh binh, kt h
kt ht
thy, H Ch tu hing ca vic
kh vinh d i giao tr
19

H Ch T ra ru t t c yu
t, me mnh t c mnh khc
c khe c m b
c kh n thng
li, kin qu[30, tr 35].
Vm v a mi ho
quyc st cc kh
yu t quan trng nhc khc vic
i s
t coi trng vio v sc khsch s m
c kh  c vi  c vi    
 sch sm
ng c a sc khc khe
i.
T vic thu him ca ngh t ngh c bit,
cu chng nhn mi

Hi ngh n th 6 h
m[12].
 ti Hi ngh  Y t i vit:
n thic tr b m v 
y t c) cn phi b
anh em rut tht. Cn phi tn lc phng s [11, tr 88].
i kh i thy thu
 n ph         m ln  i vi
i bnh. Bi thy thut lc thuyt ph
ci b da tinh thi by
c nht cu t  i thy
20

thuc ph ci m, s ni bnh,
sng mi hy sinh gian kh, ht sc cu chc
v ba mi m 
a con c  
m chc cn, kii thy
thung.
ng cho rng v c ch  
v bn ph ng x ca thy thui vi bg
 thi H ng H 
t mc, t mt v m, bn phn, mang
 t ng x           
nhi    m cao c
, rut tht, g
 n nhn mnh mi thy thu
phi phu tr i thy thuc gigii 
 ng tht i m hin (t m
vng c i bnh

 bi ngh nghi
trau di kin th  n,
nhm u ca s nghio v
sc khe cc thc hi 
thc ting trau d c
i danh y Hu rng
thy thui bo v sinh mi, sng chm,
h. Th  kin thc
hn vng lng n tr
  [30, tr 37].
21

m c  i thy thuth
hin  s thi Hi ngh  Y t
i vi : cn trau dc ca
 y t trong ch  
kt ni bc tp, i Hi ngh y t 
quc ht phi th
sc mnh ct gi  mt
gia tt c nh, t  ng, Th 
 c. Ba v tuy
t b phn cn thi
t, trong vic phc v  [12].
Thc hin li d     t nh   
chin chng M c, nhi, chin s
c sa b ng
c phc v ng ngh 
i k n nhng ti v i thy thu
 Phm Ngc Th , GS. H 
Th 

1.1.3. Khái niệm y đức và các nội dung cơ bản của y đức
1.1.2.1. Khái niệm về y đức
c (c ngh ym nm trong phc.
Theo Hi y hc th gic ngh y 
cn v c trong thc [56, pg 5].
Mc 7 phn III ca Quy ch bnh vin (Ban hành kèm theo Quyết
định số1895/1997/QĐ-BYTngày 19 tháng 09 năm 1997 của Bộ trưởng
Bộ Y tế), mnh v  m chp ca