Chính sách phát triển nông nghiệp nông thôn Việt Nam trong thời kì quá độ lên chủ nghĩa xã hội

Website: Email : Tel : 0918.775.368
MỤC LỤC
A-ĐẶT VẤN ĐỀ..................................................................................................2
B-GIẢI QUYẾT VẤN ĐỀ...................................................................................2
I.VAI TRÒ CỦA NÔNG NGHIỆP,NÔNG THÔN.........................................2
1.Khái niệm nông nghiệp, nông thôn...........................................................2
2.Vai trò của nông nghiệp,nông thôn...........................................................4
II.PHÁT TRIỂN NÔNG NGHIỆP,NÔNG THÔN TRONG THỜI KỲ QUÁ
ĐỘ LÊN CHỦ NGHĨA XÃ HỘI.....................................................................5
1.Chuyển dịch cơ cấu các ngành kinh tế ở nông thôn theo hướng công
nghiệp hóa,hiện đại hóa................................................................................5
2.Đẩy mạnh ứng dụng tiến bộ khoa học-công nghệ trong nông nghiệp,nông
thôn...............................................................................................................6
3.Quy hoạch phát triển nông thôn và xây dựng nông thôn mới...................8
4.Đào tạo nguồn nhân lực cho nông nghiệp nông thôn..............................10
III.CHÍNH SÁCH PHÁT TRIỂN NÔNG NGHIỆP,NÔNG THÔN TRONG
THỜI KỲ QUÁ ĐỘ LÊN CHỦ NGHĨA XÃ HỘI........................................10
1. một số chính sách ruộng đất trong bước chuyển sang kinh tế thị trường ở
nước ta........................................................................................................17
2. Kết quả lao động sản xuất nông nghiệp đối với tác động của chính sách
ruộng đất.....................................................................................................21
D.KẾT THÚC VẤN ĐỀ....................................................................................23
E.TÀI LIỆU THAM KHẢO...............................................................................24
Website: Email : Tel : 0918.775.368
Website: Email : Tel : 0918.775.368
A-ĐẶT VẤN ĐỀ
Việt Nam vốn là nước có truyền thống nông nghiệp lâu đời,phát triển
nông nghiệp nông thôn là cơ sở ổn định để phát triển nền kinh tế quốc dân ở
nước ta.Sau 20 năm thực hiện đường lối đổi mới,nông nghiệp Việt Nam đã có
những bước phát triển mới,đời sống nhân dân được cải thiện rõ rệt.Tuy
nhiên,trước yêu cầu mới của hội nhập kinh tế quốc tế,thực hiện những cam kết

sau khi gia nhập tổ chức thương mại thế giới(WTO), nông nghiệp Việt Nam đòi
hỏi phải tiếp tục đổi mới và phát triển bền vững.Việt Nam phải thực hiện những
chính sách gì?phát triển như thế nào?Để giải quyết những luận điểm trên vì vậy
em đã chọn đề tài “Chính sách phát triển nông nghiệp nông thôn Việt Nam trong
thời kì quá độ lên chủ nghĩa xã hội” để làm tiểu luận.
B-GIẢI QUYẾT VẤN ĐỀ
I.VAI TRÒ CỦA NÔNG NGHIỆP,NÔNG THÔN
1.Khái niệm nông nghiệp, nông thôn
a) Khái niệm nông nghiệp
Nông nghiệp theo nghĩa hẹp là ngành sản xuất ra của cải vật chất mà con
người phải dựa vào quy luật sinh trưởng của cây trồng,vật nuôi để tạo ra lương
thực, thực phẩm…để thỏa mãn các nhu cầu của mình.Nông nghiệp theo nghĩa
rộng còn bao gồm cả lâm nghiệp ,ngư nghiệp.
Như vậy ,nông nghiệp là ngành sản xuất phụ thuộc rất nhiều vào tự
nhiên.Những điều kiện như đất đai , nhiệt độ , độ ẩm , lượng mưa, bức xạ mặt
trời…trực tiếp ảnh hưởng đến năng suất ,sản lượng cây trồng vật nuôi.Nông
nghiệp cũng là ngành sản xuất có năng suất lao động rất thấp,vì đây là ngành
Website: Email : Tel : 0918.775.368
Website: Email : Tel : 0918.775.368
sản xuất phụ thuộc rất nhiều vào tự nhiên, là ngành mà việc ứng dụng khoa học-
công nghệ gặp rất nhiều khó khăn.
Ở các nước nghèo ,nông nghiệp thường chiếm tỷ trộng rất lớn trong GDP
và thu hút một bộ phận quan trọng lao động xã hội.
b) Khái niệm nông thôn
Nông thôn là khái niệm dùng để chỉ một địa bàn mà ở đó sản xuất nông
nghiệp chiếm tỷ trọng lớn.Nông thôn có thể xem xét trên nhiều góc độ:kinh
tế,chính trị,văn hóa,xã hội…
c) Khái niệm kinh tế nông thôn
Kinh tế nông thôn là một khu vực của nền kinh tế gắn liền với địa bàn
nông thôn.Kinh tế nông thôn vừa mang những đặc trưng chung của nền kinh tế

về lực lượng sản xuất và quan hệ sản xuất,về cơ chế kinh tế… vừa có những
đặc điểm riêng gắn liền với nông nghiệp,nông thôn.
Xét về mặt kinh tế - kỹ thuật,kinh tế nông thôn có thể bao gồm nhiều
ngành kinh tế như:nông nghiệp , lâm nghiệp , ngư nghiệp , tiểu , thủ công
nghiệp, dịch vụ…trong đó nông nghiệp , lâm nghiệp , ngư nghiệp là ngành kinh
tế chủ yếu.
Xét về mặt kinh tế - xã hội , kinh tế nông thôn cũng bao gồm nhiều thành
phần kinh tế: kinh tế nhà nước, kinh tế tập thế , kinh tế cá thể…
Xét về không gian và lãnh thổ, kinh tế nông thôn bao gồm các vùng như:
vùng chuyên canh lúa , vùng chuyên canh cây màu,vùng trồng cây ăn quả…
Website: Email : Tel : 0918.775.368
Website: Email : Tel : 0918.775.368
2.Vai trò của nông nghiệp,nông thôn.
a) Cung cấp lương thực,thực phẩm cho xã hội
Nhu cầu ăn là nhu cầu cơ bản , hàng đầu của con người . Xã hội có thế
thiếu nhiều loại sản phẩm nhưng không thể thiếu lương thực, thực phẩm cho xã
hội .Do đó việc thỏa mãn nhu cầu về lương thực ,thực phẩm trở thành điều kiện
quan trọng để ổn định xã hội , ổn định kinh tế.Vì vậy sự phát triển của nông
nghiệp có ý nghĩa quyết định đói với việc thỏa mãn nhu cầu này.
b) Cung cấp nguyên liệu để phát triển công nghiệp nhẹ
Các ngành công nghiệp nhẹ như: chế biến lương thực , thực phẩm , chế
biến hoa quả , công nghiệp dệt…phải dựa vào nguồn nguyên liệu chủ yếu từ
nông nghiệp.Quy mô, tốc độ tăng trưởng của các nguồn nguyên liệu là nhân tố
quan trọng quyết định quy mô,tốc độ tăng trưởng của các ngành công nghiệp
này.
c) Cung cấp một phần vốn để công nghiệp hóa
Công nghiệp hóa đất nước là nhiệm vụ trung tâm trong suốt cả thời kỳ qúa
độ lên chủ nghĩa xã hội .Để công nghiệp hóa thành công , đất nước phải giải
quyết rất nhiều vấn đề và phải có vốn
d) Nông nghiệp,nông thôn là thị trường quan trọng của các ngành công nghiệp

và dịch vụ
Nông nghiệp , nông thôn càng phát triển thì nhu cầu về hàng hóa tư liệu sản
xuất như: thiết bị nông nghiệp, điện năng phân bón , thuốc trừ sâu…càng
tăng,đồng thời các nhu cầu về dịch vụ cho sản xuất nông nghiệp như :
vốn,thông tin, giao thông vận tải , thương mại…cũng ngày càng tăng .Mặt khác,
Website: Email : Tel : 0918.775.368
Website: Email : Tel : 0918.775.368
sự phát triển của nông nghiệp , nông thôn làm cho mức sống , mức thu nhập của
dân cư nông thôn tăng lên và nhu cầu của họ về các loại sản phẩm công nghiệp
như ti vi, tủ lạnh,xe máy…và nhu cầu về dich vụ văn hóa , y tế, giáo dục , du
lịch, thể thao … cũng ngày càng tăng. Nhu cầu về các loại sản phẩm công
nghiệp và dịch vụ của khu vực kinh tế rộng lớn là nông nghiệp , nông thôn góp
phần đáng kể mở rộng thị trường của công nghiệp và dịch vụ.Đây là điều kiện
thuận lợi cho sự phát triển của công nghiệp và dịch vụ.
e) Phát triển nông nghiệp,nông thôn là cơ sở ổn định kinh tế,chính trị,xã hội
Phát triển nông nghiệp , nông thôn một mặt bảo đảm nhu cầu lương thực;
thực phẩm cho xã hội ; nguyên liệu cho công nghiệp nhẹ ; là thị trường của
công nghiệp và dịch vụ…Do đó phát triển nông nghiệp, nông thôn là cơ sở ổn
định, phát triển nền kinh tế quốc dân. Mặt khác, phát triển nông thôn trực tiếp
nâng cao đời sống vật chất tinh thần cho cư dân nông thôn.Do đó phát triển
nông nghiệp, nông thôn là cơ sở ổn định chính trị xã hội, góp phần củng cố liên
minh công nông ,tăng cường sức mạnh của chuyên chính vô sản.
II.PHÁT TRIỂN NÔNG NGHIỆP,NÔNG THÔN TRONG THỜI KỲ QUÁ ĐỘ
LÊN CHỦ NGHĨA XÃ HỘI
1.Chuyển dịch cơ cấu các ngành kinh tế ở nông thôn theo hướng công
nghiệp hóa,hiện đại hóa
Công nghiệp hóa,hiện đại hóa là nhiệm vụ trung tâm trong suốt cả thời kỳ
quá độ lên chủ nghĩa xã hội ở Việt Nam.Một trong ba nội dung cơ bản của công
nghiệp hóa là xây dựng cơ cấu ngành kinh tế hợp lý.Kinh tế nông thôn là một
bộ phận của nền kinh tế,vì vậy,xây dựng cơ cấu các ngành kinh tế nông thôn

theo yêu cầu công nghiệp hóa,hiện đại hóa là tất yếu khách quan.
Website: Email : Tel : 0918.775.368
Website: Email : Tel : 0918.775.368
Chuyển dịch cơ cấu kinh tế nông thôn theo hướng công nghiệp hóa,hiện đại hóa
có nghĩa là cơ cấu các ngành kinh tế nông thôn phải thay đổi theo hướng:
-Giảm dần tỷ trọng của nông nghiệp,tăng dần tỷ trọng tiểu,thủ công
nghiệp,công nghiệp chế biến và dịch vụ
-Phá thế độc canh trong nông nghiệp đa dạng hóa sản xuất nông nghiệp,hình
thành những vùng chuyên canh quy mô lớn nhằm đáp ứng nhu cầu nguyên liệu
cho công nghiệp nhẹ và xuất khẩu
Chuyển dịch cơ cấu của các ngành kinh tế nông thôn phải đặt trong cơ
chế thị trường.Trong cơ chế này mọi hoạt động kinh tế đều chịu sự chi phối của
các quy luật thị trường. Do đó, chuyển dịch cơ cấu các ngành kinh tế nông thôn
không được chủ quan duy ý chí, mà phải hết sức chú ý những nhân tố khách
quan như : khả năng về vốn , về tổ chức quản lý, về công nghệ…và đặc biệt là
điều kiện thị trường.
2.Đẩy mạnh ứng dụng tiến bộ khoa học-công nghệ trong nông nghiệp,nông
thôn
Công nghiệp hóa,hiện đại hóa đất nước đòi hỏi phải trang bị kỹ thuật cho
các ngành của nền kinh tế theo hướng hiện đại.Do đó,phát triển kinh tế nông
thôn trong điều kiện công nghiệp hóa,hiện đại hóa là phải đẩy mạnh ứng dụng
tiến bộ khoa học-công nghệ.Việc ứng dụng khoa học-công nghệ vào sản xuất
nông nghiệp thể hiện tập trung ở những lĩnh vực sau:
-Cơ giới hóa : Cơ giới hóa , trước hết là cơ giới hóa sản xuất nông nghiệp vừa
giảm nhẹ lao động của con người , vừa nhằm nâng cao năng suất và hiệu
quả.Tuy nhiên cơ giới hóa phải đặc biệt chú ý những đặc điểm riêng của sản
xuất nông nghiệp , nông thôn.Cơ giới hóa nông nghiệp phải tập trung vào
Website: Email : Tel : 0918.775.368
Website: Email : Tel : 0918.775.368
những khâu lao động nặng nhọc( như làm đất) và những khâu trực tiếp ảnh

hưởng đến chất lượng sản phẩm và hiệu quả sản xuất , kinh doanh( như chế
biến)
-Thủy lợi hóa : Sản xuất nông nghiệp phụ thuộc rất nhiều vào tự nhiên . Việt
Nam là nước nông nghiệp nhiệt đới, nắng lắm , mưa nhiều , do đó hạn hán và
úng lụt thường xuyên xảy ra. Để hạn chế tác động tiêu cực của thiên nhiên, việc
xây dựng hệ thống thủy lợi để chủ động tưới tiêu có ý nghĩa đặc biệt quan
trọng.
-Điện khí hóa : Điện khí hóa vừa nâng cao khả năng của con người trong việc
chế ngự tự nhiên, nâng cao năng suất lao động và hiệu quả kinh tế , vừa tạo điều
kiện cho cư dân nông thôn tiếp cận với văn minh nhân loại, phát triển văn hóa-
xã hội ở nông thôn . Do đó điện khí hóa là điều kiện không thể thiếu để phát
triển nông thôn. nghệ sinh học là
-Phát triển công nghệ sinh học : Đây là lĩnh vực khoa học và công nghệ mới
bao gồm nhiều ngàng khoa học và kỹ thuật mà trước hết là vi sinh học, di
truyền học , hóa sinh học…Công nghệ sinh học là”mọi kỹ thuật sử dụng cơ chế
hay quá trình sống để tạo ra hay thay đổi sản phẩm, để tăng chất lượng cây hay
con , hay phát triển những vi sinh vật cho những ứng dụng đặc biệt” .Trong
những năm gần đây , công nghệ sinh học đã đạt được những thành tựu to lớn :
những nông phẩm biến đổi gien có năng suất và chất lượng cao ; lai tạo được
những cây trồng có khả năng kháng vi rút, sâu bệnh , tự tổng hợp nitơ tự nhiên
thành phân đạm, sinh sản vô tính…Các thành tựu của công nghệ sinh học đã
đem lại lợi ích to lớn , làm cho sản xuất có năng suất cao , chất lượng tốt mà
còn tiết kiệm tài nguyên và bảo vệ môi trường .
Website: Email : Tel : 0918.775.368
Website: Email : Tel : 0918.775.368
Đẩy mạnh ứng dụng tiến bộ khoa học công nghệ vào nông nghiệp, nông
thôn chịu sự tác động mạnh mẽ của các nhân tố thị trường : giá cả các yếu tố
đầu vào , đàu ra ,vốn , thông tin…Phát triển công nghệ sinh học là đòi hỏi tất
yếu của một nền nông nghiệp hiện đại . Do vậy , rất cần có sự hỗ trợ của nhà
nước.

3.Quy hoạch phát triển nông thôn và xây dựng nông thôn mới
Để phát triển nông nghiệp,nông thôn theo hướng công nghiệp hóa,hiện đại
hóa cần có quy hoạch đồng bộ,hình thành các khu dân cư đô thị hóa,xây dựng
các xã,làng,thôn,ấp,bản gắn chặt phát triển kinh tế với phát triển văn hóa,xã
hội,bảo vệ môi trường.
-Xây dựng kết cấu hạ tầng kinh tế-xã hội đồng bộ. Kết cấu hạ tầng kinh tế - xã
hội ở nông thôn bao gồm : hệ thống đường xá , hệ thống thông tin , hệ thống
thủy lợi, trạm biến thế , đường dây, các trạm giống, trường học , y tế…Đó là
những điều kiện cần thiết để xây dựng, phát triển nông nghiệp ,nông thôn , xây
dựng cuộc sống ấm no , văn minh , môi trường lành mạnh ở nông thôn.
-Xây dựng quan hệ sản xuất.
Quá trình công nghiệp hóa , hiện đại hóa nông nghiệp , nông thôn là cơ sở
hình thành quan hệ sản xuất mới trong nông nghiệp , nông thôn.
Xây dựng quan hệ sản xuất mới trong nông nghiệp , nông thôn phải phù hợp
với tính chất và trình độ phát triển của lực lượng sản xuất cũng như đặc điểm
riêng của nông nghiệp , nông thôn ở từng vùng khác nhau.Vì vậy, xây dựng
quan hệ sản xuất trong nông nghiệp , nông thôn không thể nóng vội , duy ý chí ,
cũng không thể rập khuôn máy móc.
Website: Email : Tel : 0918.775.368
Website: Email : Tel : 0918.775.368
Do đặc điểm của nông nghiệp, nông thôn nước ta hiện nay trong cơ cấu
kinh tế nhiều thành phần của khu vực này có mặt chủ yếu của các thành phần
sau:
-Kinh tế tư nhân:
Đó là hình thức kinh tế phổ biến ở nông thôn trong các làng nghề , trong các
hoạt động dịch vụ và trong sản xuất nông nghiệp. Trong giai đoạn đầu của thời
kỳ quá độ lên chủ nghĩa xã hội , do lực lượng sản xuất còn thấp kém, kinh tế hộ
nông dân có vai trò to lớn trong việc khai thác các tiềm năng đất đai, vốn , sức
lao động , kinh nghiệm sản xuất của cư dân …Do đó , kinh tế hộ nông dân có
vai trò to lớn trong việc phát triển lực lượng sản xuất và tồn tại lâu dài trong quá

trình công nghiệp hóa, hiện đại hóa nông nghiệp , nông thôn.
-Kinh tế nhà nước
Kinh tế nhà nước trong khu vực nông nghiệp , nông thôn chủ yếu hoạt động
trong lĩnh vực dich vụ dưới các hình thức: công ty bảo vệ thực vật; công ty
giống cây trồng vật nuôi…là rất cần thiết đối với nông nghiệp , nông thôn , nó
có vị trí then chốt trong kinh tế nông nghiệp , nông thôn. Do đó , nếu nhà nước
nắm giữ vị trí này sẽ giữ vai trò chủ đạo , định hướng phát triển nông nghiệp ,
nông thôn lên chủ nghĩa xã hội .
-Kinh tế tập thể
Kinh tế tập thể lấy lợi ích kinh tế làm chính, bao gồm lợi ích của các thành
viên và lợi ích tập thể, đồng thời coi trọng lợi ích xã hội của các thành viên, góp
phần xóa đói, giảm nghèo, tiến lên làm giàu cho các thành viên, phát triển cộng
đồng. Hoạt động của kinh tế tập thể theo nguyên tắc tự chủ , tự chịu trách
nhiệm. Phát triển kinh tế tập thể trong nông nghiệp , nông thôn phải trên cơ sở
Website: Email : Tel : 0918.775.368