Tài liệu Lịch Sử Cờ Lau dựng nước

CÚÂ LAU DÛÅNG NÛÚÁC 1





MUÅC LUÅC

Chûúng I 2

Chûúng II 11

Chûúng III 29
Chûúng IV 50













NGƯ VÙN PH 2

CHÛÚNG I

Ngư Quìn mêët. Tin vua bùng hâ vûâa loan ra, thò kinh thânh,
cấc cûãa àậ àống cẫ lẩi. Qn tc vïå, khưng cho cấc tûúáng vâo chõu
tang. Mưåt lc sau tûâ trong cung àiïån Loa Thânh lïånh àûúåc truìn ra:
- Vua àậ mêët cêìn ngûúâi cố ch. Con vua lâ Xûúng Vùn vâ
Xûúng Ngêåp côn chûa à lưng cấnh cêìn phẫi gip dêåp. Dûúng tûúáng
qn tẩm xûng lâ Bònh Vûúng. Khi nâo Xûúng Ngêåp, Xûúng Vùn
cûáng cấp sệ lẩi trẫ ngưi vûúng nhû c.
Ngûúâi trong thânh nhao nhao:
- Dûúng Tam Kha, thïë Dûúng qëc mêỵu lâm loẩn rưìi! Hổ
Dûúng cûúáp ngưi vua rưìi!
Mổi ngûúâi côn chûa biïët tđnh sao. Ngư Xûúng Ngêåp lâ con
trûúãng ca Ngư Quìn, súå cêåu giïët mònh, liïìn àem thy qn tûâ Loa
Thânh, ra sưng Nguåt Àûác, xi bïën Bònh Than qua Lc Àêìu rưìi vïì
àống úã Nam Sấch Giang.
Bêëy giúâ Lïånh Cưng lâ Phẩm Phông Ất, àống qn úã Trâ Hûúng,
qn gia ca Ngư Xûúng Ngêåp quấ mỗng, khưng àûúåc bao nhiïu. Côn
àang lûúäng lûå khưng biïët ài àêu vïì àêu, thò cố ngûúâi hêìu giâ, nđu ấo
lẩi, qu xëng bẫo rùçng:
- Phẩm Lïånh Cưng úã gêìn àêy, lâ ngûúâi àûúåc dên chng mïën
àûác, qn àưng, thốc nhiïìu, ta cố thïí àïën nûúng tûåa àûúåc.
Ngư Xûúng Ngêåp àang bưëi rưëi, nối:
CÚÂ LAU DÛÅNG NÛÚÁC 3

- Ta vûâa thoất chïët úã núi hang hm, lẩi thêëy Phẩm Lïånh Cưng
úã Trâ Hûúng, nïëu mô àïën, liïåu cố gùåp ngûúâi tưët khưng. Chùèng may,

hổ Phẩm cố lông kia khấc thò cố khấc gò trấnh vët hm lẩi mùỉc vâo
nổc rùỉn.
Ngûúâi hêìu giâ nối:
- Phđa sau Dûúng Nam Kha sai hai chó huy sûá lâ Dûúng Cất Lúåi
vâ Àưỵ Cẫnh Thẩc cêët binh sêìm sêåp túái, ta chó cố vâi trùm qn, àêët
hiïím khưng cố, qn thy chó cố vâi chc chiïëc thuìn, chưëng àúä lâm
sao nưíi. Tưi nghe tûâ ngây Ngư cha ca chng ta côn, Phẩm Phông ất
àậ khun vua khưng nïn quấ tin vâo hổ Dûúng. Nhûng vua khưng
nghe, do àố bõ Dûúng qëc mêỵu vâ Dûúng Tam Kha rêm bấng mâ
phẫi bỗ triïìu àònh sang àêët Nam Sấch àïí trêën giûä phđa àưng. Vua
thån nghe theo. Xem thïë thò hổ Phẩm ghết hổ Dûúng, khưng ûa gò?
Ngư Xûúng Ngêåp vưën hay nghi ngúâ, nối:
- Nhûng cha ta àậ nghe Dûúng Tam Kha, àûa Phẩm Lïånh Cưng
khỗi tûúác võ cao, phẫi ra àêët ngoâi trêën giûä, thò lông dẩ ca ưng àưëi
vúái hổ Ngư, àêu côn nhû trûúác nûäa?
Ngûúâi hêìu giâ nối:
Phẩm Lïånh Cưng khưng phẫi con ngûúâi nhû thïë àêu!
Àang nối chuån thò thêëy úã dûúái sưng mưåt àoân thuìn vun vt
lao lïn, àưi búâ phđa trïn nhûäng toấn k binh àang phống túái. Bi cất
trïn búâ sưng khối bay m mõt.
Ngư Xûúng Ngêåp chûa nhêån ra àố lâ qn ca ai, liïìn dân
thuìn, sai qn thên tđn, giûúng cung, lùỉp tïn liïìu chïët giao chiïën.
Nhûng tûâ phđa dûúái, mưåt thuìn lúán ca ch tûúáng cố cưåt cúâ lúán,
phêëp phúái bay mưåt chûä Phẩm, mưåt viïn tûúáng, chđt khùn xanh, bêån
ấo mâu son, thùỉt lûng xanh, kiïëm àeo úã bïn hưng, ài hâi àen, uy nghi
lêỵm liïåt, phống thuìn lïn, quất to:
- Khưng àûúåc bùỉn. Chó huy sûá Phẩm Phông Ất àïën àốn thấi tûã
àêy.
Ngư Xûúng Ngêåp thêëy lúâi ngûúâi hêìu giâ quẫ lâ àng, mûâng
lùỉm. Àấm qn lđnh ca Xûúng Ngêåp thưi khưng úã thïë quët chiïën

NGƯ VÙN PH 4


nûäa. Phẩm Lïånh Cưng nhòn thêëy Ngư Xûúng Ngêåp, vấi lẩy mâ kïu to
lïn rùçng:
- Viïn tûúáng bêët tâi àïí thấi tûâ phẫi long àong, triïìu àònh rưëi
loẩn, thêåt àùỉc tưåi. Xin thấi tûã hẩ cưë àïën àêët ca hẩ thêìn rưìi mổi viïåc
sệ tđnh sau.
Thấi tûã Ngư Xûúng Ngêåp, ên cêìn nhẫy sang thuìn ca Phẩm
Lïånh Cưng, xc àưång nối:
- Hổ Ngư khưng nghe lúâi ca tûúáng qn àïí àïën nưỵi nây, mâ
Xûúng Ngêåp lẩi àûúåc Lïånh Cưng tûå àïën àốn, thïë múái biïët ngûúâi hiïìn,
nghơa sơ, lâm nhûäng viïåc mâ kễ têìm thûúâng khưng lâm nưíi.
Rưìi liïìn theo Phẩm Phông Ất vïì Trâ Hûúng. Mêëy hưm sau quẫ
nhiïn Dûúng Tam Kha sai cấc chó huy sûá Dûúng Cất Lúåi, Àưỵ Cẫnh
Thẩc àïën bùỉt Ngư Xûúng Ngêåp.
Dûúng Cất Lúåi cng Àưỵ Cẫnh Thẩc cho qn vêy kđn Trâ
Hûúng, bùỉc loa gổi Phẩm Phông Ất àem Ngư Xûúng Ngêåp ra nưåp.
Phẩm Phông Ất mưåt mùåt àem Xûúng Ngêåp giêëu úã mưåt nhâ gia nư,
côn mònh cûúäi ngûåa, mùåc giấp, àem qn ra trûúác trêån, Lúåi vâ Thẩc
vưën cng lâ nha tûúáng ca Ngư Quìn xûa, tûâng quen biïët Phẩm
Phông Ất vâ biïët rêët nhiïìu chuån vïì Phông Ất bõ Dûúng Tam Kha
vâ Dûúng qëc mêỵu lêën ất dêìn, rưìi àêíy ra àêy.
Phẩm Phông Ất vấi châo Dûúng Cất Lúåi vâ Àưỵ Cẫnh rưìi nối:
- Châo hai võ tûúáng qn. Bònh Vûúng sai hai ưng àïën àêy tòm
Xûúng Ngêåp, vò biïët Ngêåp chẩy theo lưëi nây! Nhûng ngẫ nây chó lâ
mưåt lưëi, nhúä Xûúng Ngêåp chẩy theo lưëi khấc thò sao. Tưi múâi hai võ cûá
cho qn vâo lc soất, nhûng nïëu khưng cố Ngư Xûúng Ngêåp úã Trâ
Hûúng, cấc võ sệ lâ ngûúâi thïë nâo, trûúác mùåt qn sơ ca tưi àêy? Cấc
võ sệ ùn nối thïë nâo vúái Ất nây?

Àưỵ Cẫnh Thẩc vưën rêët kđnh nïí Phẩm Phông Ất àûa mùỉt nhòn
Dûúng Cất Lúåi. Phẩm Phông Ất nối ln:
CÚÂ LAU DÛÅNG NÛÚÁC 5

- Chng ta phô Ngư Vûúng àấnh Hóçng Thấo, tònh xûa nghơa
c àêu àậ phai nhôa. Cho d tưi cố chûáa Xûúng Ngêåp thò hai tûúáng
qn liïåu cố núä bùỉt tưåi ất nây khưng, khi ất nây sau trûúác hïët lông
vúái Ngư Cha. Nïëu hai võ cûá cưë lêåp cưng vúái Bònh Vûúng Dûúng Tam
Kha thò xin cûá dêỵn qn vâo.
Dûúng Cất Lúåi cng khưng phẫi lâ hẩng ngûúâi bỗ ài nïn nghe
Phẩm Phông Ất cng thêëy àưi cht hưí thển, liïìn vêỵy tay ra lïånh cho
qn sơ:
- Lui qn!
Vïì àïën Loa Thânh, Dûúng Tam Kha khưng thêëy àem Xûúng
Ngêåp vïì liïìn bẫo:
- Phông Ất khưng chõu nưåp Xûúng Ngêåp cho ta û?
Dûúng Cất Lúåi vâ Àưỵ Cẫnh Thẩc àïìu qu nối:
- Chng tưi àậ vêy kđn Trâ Hûúng, nhûng Phông Ất thên ra nối
khưng giûä Ngư Xûúng Ngêåp.
Dûúng Tam Kha tûác àiïn lïn, vng àûáng dêåy, ài ài lẩi lẩi trong
trûúáng, giổng bûåc bưåi:
- Àưì ngu, kễ lâm tûúáng phẫi biïët rùçng, khi àưëi phûúng nối
khưng lâ cố. Hai ngûúâi lâm hỗng viïåc ca ta mêët rưìi. Tûác tưëc phẫi
àem qn vêy bùỉt lẩi ngay khưng thò Ngư Xûúng Ngêåp ài xa mêët.
Phẩm Phông Ất vûâa gùåp lẩi Xûúng Ngêåp, àõnh lâ àûa Ngêåp àïën
mưåt núi xa àêët Trâ Hûúng cho an toân, thò lẩi thêëy qn sơ cho biïët
Dûúng Cất Lúåi vâ Àưỵ Cẫnh Thẩc lẩi dêỵn qn àïën.
Lêìn nây Phẩm Phông Ất bẫo Xûúng Ngêåp, mùåc giẫ lâ gia nư,
rưìi theo ngûúâi àấnh trêu ra àưìng cây. Cng lc êëy Phẩm Phông Ất
lïn ngûåa ra àốn Dûúng Cất Lúåi vâ Àưỵ Cẫnh Thẩc. Vâo àïën núi, Phẩm

Phông Ất àậ cûúâi vang mâ nối:
- Chùỉc lâ Bònh Vûúng lẩi cho lâ tưi lûâa hai võ tûúáng qn nïn
múái gêëp gấp cho qn vêy lẩi àêy, chûá gò? Thưi thưi, trùm nghe
khưng bùçng mưåt thêëy, hai võ cûá vâo trûúáng ph ca tưi thò sệ rộ.
NGƯ VÙN PH 6


Phông Ất ên cêìn àốn Dûúng Cất Lúåi vâo àêët Trâ Hûúng, dêỵn ài
khùỉp trûúáng ph, cấc ngộ ngấch. Nhâ nâo Cất Lúåi hóåc Cẫnh Thẩc
nghi ngúâ mën lc tòm, Phẩm Phông Ất àïìu múã toang cûãa cho hai
tûúáng xem xết àïën tûâng xố vûúân, tûâng xố bïëp, tûâng gian bìng tưëi.
Dûúng Cất Lúåi vâ Àưỵ Cẫnh Thẩc àânh lẩi phẫi dêỵn qn vïì.
Dûúng Tam Kha thêëy mùåt hai ngûúâi, lẩi thêëy vïì tay khưng, liïìn
nối ngay:
- Cố mưåt thùçng nhậi con chẩy trưën, àậ nhùén cẫ mùåt mâ cấc ưng
tòm khưng nưíi lâ sao. Chùèng lệ ta lẩi thên cêìm qn àïën vêy chùåt
Trâ Hûúng û? Cấc ưng àậ tòm nhûäng àêu?
Àưỵ Cẫnh Thẩc vâ Dûúng Cất Lúåi àem mổi viïåc bêím lẩi. Dûúng
Tam Kha giêåm chên, gùỉt êìm lïn:
- Ngư Xûúng Ngêåp khưng úã Trâ Hûúng thò úã àêu? Tûâ hưm nố
chẩy trưën àïën nay cố mêëy ngây. Cûãa biïín ta àậ cho ngûúâi bõt kđn.
Àûúâng lïn An Bang qn tìn tiïỵu àậ ngây àïm tc trûåc. Ngư Xûúng
Ngêåp mang theo cẫ vâi chc chiïëc thuìn, vâi trùm qn chûá cố phẫi
mưåt mònh, mưåt ngûåa àêu. Cấc ưng chó cêìn hỗi dên chng dổc àûúâng
rt chẩy ca Xûúng Ngêåp lâ biïët. Cố thïë mâ cng khưng lâm nưíi.
Tam Kha lẩi kiïn trò gic Dûúng Cất Lúåi vâ Àưỵ Cẫnh Thẩc
quay lẩi Trâ Hûúng mưåt lêìn nûäa. Lêìn nây Phẩm Phông Ất lẩi bẫo
Xûúng Ngêåp cẫi trang thânh anh lđnh cùỉt cỗ ngûåa, lín qín ngay
bïn trûúáng ph.
Quẫ nhiïn, Àưỵ Cẫnh Thẩc vâ Dûúng Cất Lúåi cho qn lc tòm

cấc vng sưng lẩch vâ hang àưång trïn ni quanh Trâ Hûúng mâ
khưng lc soất úã trong lâng nûäa. Tòm àậ chấn chï, Cất Lúåi vâ Cẫnh
Thẩc kếo qn àõnh rt vïì. Phẩm Phông Ất nối:
- Tưi vâ hai ưng tûâng xưng pha trûúác tïn bay, dấo mấc mâ dûång
nïìn tûå ch, tưn phô Ngư Vûúng, chùèng lệ lẩi khưng cng nhau ëng
mưåt chến mổn àûúåc û? Mâ, tưi cố phẫi lâ ngûúâi lâm phẫn gò àêu. Àêët
ca tưi, tưi giûä mâ thưi. Hai ưng viïåc gò mâ ngẩi!
CÚÂ LAU DÛÅNG NÛÚÁC 7

Cất Lúåi vâ Cẫnh Thẩc nghe Phông Ất bûúác vâo trûúáng ph.
Phẩm Phông Ất cho thõt mưåt con dï bếo, àấnh tiïët canh, quay trïn
than vâ ci bưì àïì, rưìi lêëy rûúåu ngon ra múâi khấch. Phông Ất nối:
- Tưi côn nhúá bûäa àấnh thùỉng Hóçng Thấo trïn sưng Bẩch
Àùçng, Ngư Tiïn cha khao qn, hưm àố thi ëng rûúåu, têët cẫ àïìu
thua, cëi cng chó côn tưi vâ hai ưng àêëu àïën pht chốt. Khi cẩn ba
chến cëi cng thò cẫ ba àïìu say r cẫ. Hưm sau vâo xin lưỵi tiïn
cha, Ngư Vûúng chó cûúâi côn ban thûúãng cho chng ta mưỵi ngûúâi
mưåt lẩng vâng vâ nùm lẩng bẩc. Hưm nay hai ưng cố dấm àêëu vúái tưi
nûäa khưng?
Dûúng Cất Lúåi vâ Àưỵ Cẫnh Thẩc lâ ngûúâi hâo phống, tònh
nghơa, nïn bûäa àố ëng rêët say, khưng côn nghi ngúâ gò vïì Phông Ất
nûäa.
Khi Dûúng Cất Lúåi vâ Àưỵ Cẫnh Thẩc, lêìn thûá ba lẩi tûâ Trâ
Hûúng trúã vïì Loa Thânh tay khưng, tiïỵn hai tûúáng ài rưìi, Phẩm
Phông Ất cho múâi Ngư Xûúng Ngêåp àïën, lẩy bưën lẩy, ûáa nûúác mùỉt mâ
nối:
- Tưi cng mën giûä thấi tûã lẩi, àïí nghơ thïm kïë vïì sau nây.
Nhûng Dûúng Tam Kha lâ àûáa xẫo quåt, khưng àïí cho n. Ba lêìn
tưi àậ lûâa àûúåc Dûúng Cất Lúåi vâ Àưỵ Cẫnh Thẩc rưìi, lêìn thûá tû chùỉc
khưng giûä nưíi. Nïëu xẫy ra àïí thấi tûã gùåp nẩn úã àêy thò tưåi ca Phẩm

Phông Ất nây, rûãa thïë nâo cho sẩch. Vẫ lẩi Nam Sấch Giang, Trâ
Hûúng lâ àêët trưëng trẫi, mâ tûâ Loa Thânh tiïën xëng, chó mêët vâi
ngây àûúâng sưng, Dûúng Tam Kha quët bùỉt Thấi Tûã, trûúác sau thïë
nâo cng àẩt àûúåc àưì ca hùỉn. Xin thấi tûã hậy àïën vng àêët khấc,
kđn àấo hún, an toân hún, rưìi mûu tđnh chuån thu phc lông ngûúâi
nhúá àïën cú nghiïåp ca tiïn cha mâ dêëy binh trẫ th.
Ngư Xûúng Ngêåp biïët Phẩm Phông Ất àậ hïët lông vúái mònh,
nïn thån ài khỗi Trâ Hûúng.
Phẩm Phông Ất cêëp lûúng thûåc, cêëp thuìn lẩi thên àem qn
hưå tưëng Ngư Xûúng Ngêåp ra khỗi àêët mònh rưìi múái quay vïì Trâ
Hûúng.
NGƯ VÙN PH 8


Ngư Xûúng Ngêåp chẩy àïën Giao Thy. Trêìn Lậm vưën cng rêët
mïën phc Ngư Vûúng, nïn cố mën àốn vïì. Àinh Bưå Lơnh can rùçng:
- Ta àang mën gêy dûång sûå nghiïåp, nay lẩi àốn con vua c
vâo, con e khưng cố lúåi.
Trêìn Minh Cưng hỗi:
Sao lẩi khưng cố lúåi?
-Thûa cha, nïëu nhû ta mën tưn phô hổ Ngư thò sao khưng àem
qn vïì àấnh ngay Dûúng Tam Kha, àïí thiïn hẩ biïët mònh
àûúângàûúâng chđnh chđnh mâ cng theo gip. Sûác êëy, bêy giúâ cha con
ta vâ binh sơ úã Giao Thy chûa lâm nưíi. Àậ khưng lâm nưíi mâ mònh
lẩi chûáa Xûúng Ngêåp thò e cng bêët cêåp.
- Mònh cố lông thânh, ngûúâi ta gùåp hoẩn nẩn, sao con lẩi cho lâ
bêët cêåp?
- Tam Kha ngêìm chûáa mûu cûúáp ngưi vua tûâ lêu. Nố cûá tûúãng
lïn ngưi ai cng phẫi theo. Nhûng rt cåc thò nhûäng chó huy sûá ca
Ngư Vûúng xûa, ai cng thđch hng cûá mưåt phûúng. Ngûúâi cố thïí

gip Xûúng Ngêåp lâ Phẩm Lïånh Cưng, nhûng ưng cng khưng gip,
mâ chó hng cûá úã mẫnh àêët ca mònh thưi. Cha con ta lêëy sûác qn,
sûác tiïìm chûáa trong dinh ph, chó bùçng mưåt nûãa thïë lûåc ca Phẩm
Lïånh Cưng, nïëu giûä Xûúng Ngêåp, ùỉt Dûúng Tam Kha cêët qn àïën
àấnh, thïë lâ mêët hïët cưng sûác ky cốp, ni qn, gêy thïë lûåc tûâ bêëy
lêu nay. Cha nïn nghơ lẩi.
Nguỵn Bùåc cng bân thïm:
- Minh Cưng nïn theo ca Àinh Bưå Lơnh. Ngay cẫ Dûúng Tam
Kha khưng àem qn àïën bùỉt Xûúng Ngêåp, trõ chng ta, mâ Ngêåp
sau nây t binh hổp qn chưëng lẩi Dûúng, giânh lẩi ngai vâng, ta
khưng theo, Ngêåp sệ trõ ta. Àïí Ngêåp úã lẩi khấc gò, trong nhâ cố ngộ
ngấch, lưëi quen àûúâng tùỉt, Ngêåp sệ biïët cẫ. Àiïìu àố cng khưng cố lúåi.
Trêìn Lậm nghe lúâi Àinh Bưå Lơnh vâ Nguỵn Bùåc, song trong
lông côn chûa n lẩi nối vúái hai tûúáng;
CÚÂ LAU DÛÅNG NÛÚÁC 9

Vêåy bêy giúâ nïn àưëi xûã vúái Xûúng Ngêåp nhû thïë nâo?
Àinh Bưå Lơnh bẫo:
Cha cûá àïí cho con vâ Nguỵn Bùåc lo.
Rưìi cho dùm thuìn chiïën c nất, mêëy tïn qn ưëm o, gêìy ëu,
àïën núi cùỉm trẩi ca Ngư Xûúng Ngêåp.
Ngêåp nhòn Bưå Lơnh dêỵn qn àïën àậ thêëy ngao ngấn. Lơnh
mang àïën trûúác dinh Ngư Xûúng Ngêåp, mưåt con dï nhỗ, mûúi vô
rûúåu, hai thng gẩo. Ngư Xûúng Ngêåp múâi Àinh Bưå Lơnh vâ Nguỵn
Bùåc vâo trong trûúáng.
Àinh Bưå Lơnh sp lẩy rưìi nối:
- Nghe tin thấi tûã vêån hẩn, Phẩm Lïånh Cưng mën giûä, cha
ni tưi mën àïën ra mùỉt, song vò dẩo nây ngûúâi ưëm ëu ln, àûúåc
tin thấi tûã àïën àõa hẩt mònh, cha ni tưi gûúång dêåy lẩi. Khưng ra nưíi
ngoâi giố, nïn sai tưi vâ Nguỵn Bùåc àem cht lïỵ vêåt nhỗ ca àêët

nghêo, xin rûúác thấi tûã vïì dinh
Ngư Xûúng Ngêåp nghơ: "Mònh àậ mêët kinh thânh, àem thên ài
nhúâ cấc tûúáng. Mẩnh nhû Phẩm Lïånh Cưng mâ súå thïë lûåc ca Dûúng
Nam Kha cng bố tay, àêíy ta ra ngoâi àêët cất cûá ca mònh. Ta cûá
tûúãng Trêìn Lậm úã Giao Thy qn, lûúng cng chùèng kếm gò Phông
Ất, nhûng hốa ra qn, thuìn àïìu thûá bỗ ài,nhòn lïỵ vêåt hổ mang
àïën, thò biïët hổ cng chùèng dû dẫ, hng mẩnh gò. Dûúng Tam Kha
vêỵn theo ht ta. Àậ dûåa thò phẫi dûåa vâo tûúáng mẩnh chûá dûåa vâo
thûá qn cng, tûúáng kiïåt thïë nây thò lâm sao giûä nưíi mẩng. Côn nối
gò chêën hûng vûúng nghiïåp cho hổ Ngư”.
Liïìn àốn Àinh Bưå Lơnh vâ Nguỵn Bùåc vâo trûúáng hỗi han qua
loa, sai múã tiïåc àậi Àinh Bưå Lơnh vâ Nguỵn Bùåc.
Àang lc ùn cúm, Ngư Xûúng Ngêåp hỗi Bưå Lơnh:
- Ta nghe nối tûúáng qn chổn mưåt àưåi qn cúâ lau, luån têåp
sët ngây àïm, ùn thïì kïët nghơa, mẩnh lùỉm kia mâ; sao qn sơ ài
theo toân thûá ưëm ëu thïë kia?
Àinh Bưå Lơnh cûúâi nối:
NGƯ VÙN PH 10


- Dên trong vng u Lơnh nây nïn cûá nối tưn lïn, àïí ngûúâi àúâi
cûá lêìm thûá trô trễ àấnh trêån giẫ ngây nâo, vúái àưåi qn thûåc lûåc hưm
nay. Nïëu cố thuìn chiïën àểp, ngûåa hay, thò tưåi gò Bưå Lơnh phẫi àem
mêëy cấi thuìn nất àïën àốn thấi tûã. Ai mâ chùèng mën sang, cố ai
lẩi cam phêån hên khi phẫi ra ngoâi àưëi àấp àêu!
Ngư Xûúng Ngêåp câng tin nghơ ca mònh àng liïìn bẫo Àinh
Bưå Lơnh:
- Nhúâ tûúáng qn vïì nối vúái Trêìn Minh Cưng rùçng ta cẫm ún
thõnh tònh ca Minh Cưng. Ta khưng cố àõnh dûâng lẩi àêy, mâ
mën vïì chêu ấi

Nối rưìi chia tay Nguỵn Bùåc vâ Àinh Bưå Lơnh giong thuìn ra
biïín. Àinh Bưå Lơnh àem Nguỵn Bùåc cng mêëy chiïëc thuìn ài theo
tiïỵn àïën têån cûãa Thêìn Ph rưìi múái quay trúã lẩi













CÚÂ LAU DÛÅNG NÛÚÁC 11





CHÛÚNG II

Xûúng Ngêåp ài rưìi, Dûúng Tam Kha bưỵng hoang mang. Cấc
viïn chó huy sûá, trêën giûä úã cội xa, khưng ai chõu thêìn phc, trûâ cố hai
viïn tûúáng lâ Dûúng Cất Lúåi vâ Àưỵ Cẫnh Thẩc.
Trong khi àố, nïëu hổ liïn minh vúái nhau, lêëy cúá giânh lẩi cú
nghiïåp cho hổ Ngư xûa, thò chó cêìn Phẩm Phông Ất vâ Trêìn Lậm húåp
vúái nhau, àem qn àïën Cưí Loa, à àïí Dûúng Tam Kha phẫi àưëi phố

chêåt vêåt rưìi. Dûúng bđ kïë liïìn vâo hêìu Dûúng Thấi Hêåu. Thấi hêåu
nối:
- Ta àậ bẫo, cêåu khưng nghe. Ngư Vûúng lâ bêåc anh hng, lẩi lâ
con rïí ca cha ta lâ Dûúng Àònh Nghïå, cêåu cûá phô cấc chấu cố phẫi lâ
vinh hiïín mưåt àúâi khưng? Lẩi cûá khùng khùng cho rùçng, cú nghiïåp
ca hổ Ngư suy cho k lâ do hổ Dûúng mâ cố, bêy giúâ cêåu chó lêëy lẩi
tûâ tay hổ Ngư thưi. Lưåc trúâi phẫi cố phc phêån, lẩi phẫi lâ ngûúâi qụn
mònh lc Àẩi Viïåt nguy nan múái àấng hûúãng. Àiïìu êëy Ngư Vûúng cố
mâ cêåu khưng cố! Cêåu cûá tûúãng lâm cho hổ Dûúng nhâ ta vinh quang
hún cẫ thúâi cha ta lâm thûá sûã Giao Chêu, biïët àêu lẩi lâm cho hổ
Dûúng mang tiïëng vúái thiïn hẩ!
Dûúng Tam Kha vô àêìu, bûát tai hỗi:
- Thấi hêåu ban lúâi xem bêy giúâ Dûúng Tam Kha nây phẫi nhû
thïë nâo?
Thấi hêåu nối:
- Ta nối cêåu nghe thò nghe, khưng nghe thò thưi, kễo lẩi bẫo ta
vò hổ Ngư khưng vò hổ Dûúng, vò chưìng con mâ qụn mêët råt thõt.
NGƯ VÙN PH 12


Viïåc nûúác khưng phẫi trô àa! Nïëu cêåu khưn ngoan hậy ài àốn Ngư
Xûúng Ngêåp vâ Ngư Xûúng Vùn vïì.
Dûúng Tam Kha thêëy Thấi hêåu nối cố l nhûng lẩi nghơ: nïëu
àốn cẫ hai àûáa chấu vïì, chng nố cêëu kïët vúái nhau, chưëng lẩi mònh
thò khấc gò ni ong tay ấo! Vẫ lẩi Xûúng Ngêåp bõ mònh cûúáp ngưi, lẩi
truy àíi bûác bấch àïën rấo riïët, nïn Ngêåp oấn mònh tûâ lêu, chi bùçng
àốn Ngư Xûúng Vùn vïì lâ hún. Liïìn àem qn ài àốn Xûúng Vùn vïì
nhêån lâm con. Ngư Xûúng Vùn tuy ghết Dûúng Tam Kha, nhûng vò
hai em lâ Ngư Cân Hûng vâ Ngư Nam Hûng côn nhỗ, lẩi nïí mể lâ
råt thõt ca Bònh Vûúng Dûúng Tam Kha nïn chõu lẩy cêåu lâm

nghơa ph vâ chõu sûå sai khiïën ca Tam Kha.
Lc êëy, àûúåc tin Trêìn Minh Cưng vâ Àinh Bưå Lơnh àem qn
àïën thưn Àûúâng vâ thưn Nguỵn, Dûúng Tam Kha gổi Ngư Xûúng
Vùn cng hai viïn tûúáng thên cêån nhêët, cho àem mưåt ngân chiïëc
thuìn àïën àấnh.
Ngư Xûúng Vùn, Dûúng Cất Lúåi, Àưỵ Cẫnh Thẩc àem qn ài
ngay.
Ngây àêìu tiïn, hai bïn giấp trêån, bïn kia Àinh Bưå Lơnh dêỵn
Àinh Àiïìn vâ Nguỵn Bùåc dân qn thy giấp chiïën. Bưå Lơnh bêìy
thïë trêån xa xa, gêìn gêìn, cúâ xđ rúåp trïn sống nûúác vâ hai bïn búâ sưng.
Dûúng Cất Lúåi vâ Àưỵ Cẫnh Thẩc vưën àậ nghe danh ca Bưå Lơnh, nay
thêëy dân trêån thy chiïën khấ mẩch lẩc, cûá ngêy ngûúâi mâ nhòn, cng
phấn àoấn xem, cấc àấm cúâ trong sûúng khối kia, àêu lâ hû, àêu lâ
thûåc.
Ngư Xûúng Vùn cng àang suy nghơ nïn àấnh vâo chưỵ nâo
trûúác thò múái phấ àûúåc thïë trêån ca qn xûá Giao Thy.
Chúåt nghe thêëy mưåt tiïëng khỗe mâ vang, mưåt thuìn chiïën lúán
cố à qn lđnh, thy th rệ nûúác tiïën lïn hâng trêån, phđa sau cố bưën
thuìn do bưën tûúáng sất kïì hưå tưëng.
Àinh Bưå Lơnh rt tûâ ngang ngûúâi mưåt bưng lau, giú lïn cao mâ
nối:
CÚÂ LAU DÛÅNG NÛÚÁC 13

- Bẩn c, bẩn c cố nhúá ta khưng? Ta lâ Àinh Bưå Lơnh àêy!
Àinh Bưå Lơnh con nha tûúángÀinh Cưng Trûá àêëy mâ!
Thêëy khưng khđ hôa dõu, khưng gay gùỉt,Ngư Xûúng Vùn cng
ên cêìn trẫ lúâi:
- Àinh Bưå Lơnh côn nhúá àïën Ngư Xûúng Vùn nây û? Chưëc àậ
hún hai chc nùm rưìi àêëy nhó! Anh bêy giúâ khấc quấ, nïëu khưng
xûng danh, tưi khưng nhêån ra àêëy!

Àinh Bưå Lơnh cûúâi hỗi:
- Liïåu anh cố thc qn àấnh nhau vúái tưi khưng àêëy? Nïëu
àấnh nhau tưi xin nghïnh tiïëp. Nhûng bêy giúâ lâ trêån mẩc thêåt sûå,
mấu chẫy àêìu rúi àêëy, khưng nhû thã trûúác tưi vúái anh, theo cha lïn
ph thûá sûã, àấnh nhau theo trô trễ con àêu.
Ngư Xûúng Vùn nối:
- Tưi vêng mïånh cha ni lâ Bònh Vûúng àïën hỗi tưåi cha con
anh. Nïëu anh chõu quy phc thò viïåc gò phẫi quët chiïën!
Àinh Bưå Lơnh cûúâi to mâ nối:
- Nïëu nhû Ngư Vûúng côn thò cha con tưi thïë nâo chùèng theo vïì.
Côn nhû gậ Dûúng Tam Kha kia, lâ àưì bêët nghơa, phẫn lẩi Ngư Tiïn
Cha, cûúáp quìn ca chấu, thiïn hẩ khinh bó phó nhưí, coi nhû loẩi
cấo, cêìy Tưi mâ theo û! Thêåt lâ só nhc. Trêån tưi àậ bêìy, anh cûá
vâo, tưi sệ sùén sâng nghinh àốn. Nhûng nïëu tưi bùỉt sưëng rưìi giïët anh,
thò anh liïåu côn khưi phc cú nghiïåp hổ Ngư àûúåc chùng? Ngư Xûúng
Ngêåp côn bõ xua àíi, nûäa lâ thên anh. Thùçng Tam Kha chó mûúån
anh àïí àưëi phố vúái cấc viïn tûúáng c. Anh hïët lông vúái cha ni, àïën
khi dểp hïët cấc chó huy sûá úã cấc vng àêët cho Dûúng Tam Kha, thò
àïën lûúåt anh sệ rng àêìu trûúác lûúäi gûúm ca hùỉn àêëy. Thưi châo
anh.
Nối rưìi cêët tiïëng cûúâi vang, lui qn vïì giûä thïë trêån.
Ngư Xûúng Vùn, Dûúng Cất Lúåi, Àưỵ Cẫnh Thẩc nhòn nhau rưìi
àïìu lui qn. Hai bïn àïìu àưëi mùåt trong thïë kòm giûä.
NGƯ VÙN PH 14


Ngư Xûúng Vùn àïm êëy thûác àïën têån sấng khưng ng nưíi. Lúâi
ca Àinh Bưå Lơnh khưng phẫi lâ lúâi khiïu khđch, mâ chđnh lâ tûá gúåi
múã cho mònh àïí biïët àêu lâ phẫi, trấi, tûâ àố mâ hânh àưång.
Ngư Xûúng Vùn lui qn vïì Tûâ Liïm, àống cẫ ngân chiïën

thuìn úã mưåt cùn cûá thy qn.
Àïm êëy, Ngư Xûúng Vùn cho múâi Dûúng Cất Lúåi vâ Àưỵ Cẫnh
Thẩc àïën mâ hỗi:
- Ta hỗi hai tûúáng, tiïn vûúng ca ta cưng lao vúái àêët nûúác nây
nhû thïë nâo? Cấc ưng trûúác àêy àïìu lâ tûúáng ca cha ta. Khi giânh
àûúåc ngưi bấu, cha ta àưëi xûã vúái cấc tûúáng sơ, khưng qụn cưng, tûâ
mưåt kễ chêo thuìn vâ coi ngûåa. Tûúáng nâo cưng lúán, thûúãng lúán,
cưng nhỗ thûúãng nhỗ, do àố mâ vua tưi nhû cha con, trïn dûúái mưåt
lông. Ta biïët cấc ưng chûa qụn àûúåc tiïn vûúng àêu.
Àưỵ Cẫnh Thẩc vâ Dûúng Cất Lúåi àûa mùỉt nhòn nhau rưìi ci
àêìu khưng nối gò cẫ.
Ngư Xûúng Vùn nhùỉp mưåt ngm trâ, nối tiïëp:
- Ta lêìn àêìu tiïn cêìm qn ài àấnh thưn Àûúâng vâ thưn
Nguỵn, gùåp Àinh Bưå Lơnh. Ta biïët qn sơ rêët cố têm ph tấ cho ta,
sùén sâng chïët vò ta. Nhûng may thay, Àinh Bưå Lơnh vưën lâ bẩn thã
nhỗ ca ta, trong lông cng trổng tiïn vûúng ta, nïn múái khưng àưí
mấu. Sûå nghiïåp hổ Ngư sệ cûáu vận àûúåc, nïëu àûúåc cấc ưng ph trúå.
Àưỵ Cẫnh Thẩc côn ngẩi Dûúng Cất Lúåi lâ ngûúâi thên ca Dûúng Tam
Kha nïn chúâ chûa nối. Dûúng Cất Lúåi ci àêìu, suy nghơ lung lùỉm.
Ngư Xûúng Vùn lẩi ra sûác thuët phc hai tûúáng:
- Àûác ca Ngư Tiïn Cha ta, thêëm khùỉp têån lông dên. Chđnh
lïånh ca cha ta khưng ai lâ khưng theo. Do àố toân cội Lơnh Nam nây
múái thu vïì mưåt mưëi. Khưng may, ngûúâi mêët ài. Bònh Vûúng Dûúng
Tam Kha lâm viïåc bêët nghơa, cûúáp ngưi ca anh em ta. Tưåi êëy thêåt
trúâi khưng dung, àêët khưng tha. Do àố, cấc tûúáng c ca tiïn vûúng
ta khưng theo, côn khinh bó cho Dûúng lâ kễ phẫn phc. Ngûúâi nâo
cng giûä ngun vng àêët ca hổ. Nay sai bổn ta ài thu phc, thïë lâ
CÚÂ LAU DÛÅNG NÛÚÁC 15

chng ta àậ vư tònh tiïëp tay cho tưåi ấc, lông dẩ chng ta trong sấng

cng bõ viïåc múâ tưëi ca Tam Kha lâm cho thiïn hẩ khinh nhúân. Cấc
ưng tûâng lâ kễ àíi Hóçng Thấo, theo tiïn vûúng ta lêåp cưng, lệ nâo
chõu tiïëng xêëu àïí cho àúâi sau mai móa!
Dûúng Cất Lúåi cùỉn mưi, gêåt àêìu bẫo:
- Hêåu cha nối rêët phẫi. Chng tưi chûa qụn hổ Ngư àêu. Bêy
giúâ hêåu cha nïn tđnh sao?
Ngư Xûúng Vùn àûúåc lúâi, nối ngay:
- Ta mën quay vïì àấnh p Bònh Vûúng àïí khưi phc lẩi cú
nghiïåp ca tiïn vûúng ta, cố nïn khưng?
Àưỵ Cẫnh Thẩc thêëy Dûúng Cất Lúåi àậ xiïu lông liïìn hùng hấi
nối:
- Viïåc húåp vúái lông thiïn hẩ, kễ trûúång phu úã trïn àúâi, sao lẩi
khưng lâm.
Ngư Xûúng Vùn hưåi qn sơ lẩi, àem lúâi têm huët nối trûúác
hâng qn. Àấm qn lđnh c ca Ngư Vûúng àïìu hư ran:
Hêåu ch vẩn tụë, vẩn vẩn tụë!
Ngư Xûúng Ngêåp kếo qn gêëp vïì Loa Thânh, chia lâm ba mi,
bao vêy, tiïën thùèng vâo hêåu cung, bùỉt sưëng Dûúng Tam Kha.
Qn sơ trong kinh thânh thêëy Ngư Xûúng Vùn quay lẩi àấnh
thânh, bùỉt Dûúng Tam Kha, àïìu àem qn àïën quy phc.
Ngư Xûúng Vùn lïn ngưi xûng lâ Nam Têën Vûúng, giûä ngun
triïìu nghi nhû c. Phong chûác àêìu triïìu cho Dûúng Cất Lúåi vâ Àưỵ
Cẫnh Thẩc, àốn mể vâ hai em vâo cung àiïån nhû c.
Ngư Xûúng Vùn hỗi Àưỵ Cẫnh Thẩc vïì xûã sûå vúái Dûúng Nam
Kha. Thẩc têu:
- Kễ kia àậ bûác thấi tûã, giam lỗng hai em vâ Thấi hêåu, nhâ vua
côn chêìn chûâ gò nûäa mâ khưng giïët ài
NGƯ VÙN PH 16

Vưën lâ ngûúâi nhên hêåu, Ngư Xûúng Vùn khưng núä mang tiïëng
giïët cha ni, àưìng thúâi lâ cêåu råt ca mònh. Nam Têën Vûúng liïìn
hỗi Dûúng Cất Lúåi. Cất Lúåi ngêỵm nghơ mưåt lc rưìi thûa:
- Bònh Vûúng tưåi rêët lúán. Nhûng nghơ, khi cûúáp ngưi, chûa giïët
mưåt ngûúâi thên thđch nâo ca tiïn vûúng. Àố chùèng phẫi cng lâ tònh
nghơa hay sao? Côn nhû viïåc àíi theo thấi tûã Ngư Xûúng Ngêåp cng
lâ chuån cûúäi lûng hưí rưìi, phống lao thò phẫi theo lao thưi, nïëu ta
giïët Dûúng Tam Kha, e rùçng, thiïn hẩ cho nhâ vua lâ hểp hôi, thiïëu
ên nghơa.
Ngư Xûúng Vùn thêëy Dûúng Cất Lúåi nối rêët trng mònh, liïìn
bẫo:
- Bònh Vûúng àưëi vúái ta, d sao cng cố ún riïng, ta àêu núä giïët
cêåu råt! Tuy nhiïn khưng thïí giûä úã kinh àư àûúåc, e àem lông kia
khấc. Nối rưìi viïët chiïëu giấng Dûúng Tam Kha lâm Chûúng Dûúng
Cưng, ban cho êëp phong úã àố vâ bûác phẫi ài khỗi kinh thânh ngay.
Ngư Xûúng Vùn vưën lâ ngûúâi thûúng ngûúâi, trổng lïỵ. Khi sùỉp
xïëp triïìu àònh úã Loa Thânh xong, mưåt bêån vâo hêìu mể, Dûúng Thấi
Hêåu nối:
- Con lâ ngûúâi cố chđ khđ, àậ lêëy lẩi àûúåc cú nghiïåp hổ Ngư tûâ
tay cêåu Kha. Lẩi khưngnúä bỗ cấi thên tân ca cêåu. Mể vâ hai em giúâ
àûúåc hûúãng ph qu cng con. Nhûng anh cẫ con lâ Ngư Xûúng
Ngêåp, àấng l nố àûúåc lâm vua, do bõ cêåu bûác bấch, trưi nưíi têån àêu
àêu, ta thûúng nố lùỉm!
Ngư Xûúng Vùn hỗi Thấi hêåu:
mể thïë nâo?
Ta mën con àốn anh con vïì cng úã ngưi àïí lo viïåc thiïn hẩ
Ngư Xûúng Vùn nghơ lêu lùỉm, múâiÀưỵ CẫnhThẩc lïn, nối lẩi
ca Thấi hêåu, rưìi bẫo Thẩc bêìy kïë cho.
Àưỵ Cẫnh Thẩc nối:
CÚÂ LAU DÛÅNG NÛÚÁC 17

- Khưng nïn múâi vïì, mâ chó cho Xûúng Ngêåp mưåt thûåc êëp. Àậ
ngưìi lïn ngai vâng, thò chó mưåt ưng vua thưi. Hêåu ch nïn tđnh k.
Xûúng Vùn hỗi Dûúng Cất Lúåi.
Lúåi nối:
- Trõ nûúác khưng phẫi lâ viïåc gia àònh mâ bẫo trïn, dûúái quy c.
Vẫ lẩi Xûúng Ngêåp, tâi hên, trđ àoẫn, thên lâm thên chõu, àem vïì, úã
ngưi vua, thò ban lïånh lâ hêåu ch hay Xûúng Ngêåp? Nïëu àiïìu hai vua
cng mưåt thò khưng cố chuån gò, nhûng nïëu trấi nhau vïì viïåc
dng ngûúâi, trõ nûúác thò biïët lâm sao àêy?
Ngư Xûúng Vùn chêìn chûâ, nhûng trong lông lẩi súå Thấi hêåu,
nghơ thûúng anh råt nïn cho ngûúâi ài àốn Xûúng Ngêåp vïì, cng
trưng nom triïìu chđnh.
Xûúng Ngêåp vïì kinh àư, xûng lâ Thiïn Sấch Vûúng. Khi coi
triïìu chđnh, Xûúng Ngêåp ngưìi bïn trấi, Xûúng Vùn ngưìi bïn phẫi.
Nghe têëu, ban lïånh, Xûúng Ngêåp lc àêìu côn quay lẩi hỗi em rưìi
múái nối. Nhûng sau, cho mònh lâ anh trûúãng, tûå quët àoấn cẫ. Nam
Têën Vûúng Ngư Xûúng Vùn, chó ngưìi lâm vò. Thiïn Sấch Vûúng lẩi
àûa ngûúâi ca mònh lïn àõa võ ngang hâng vúái Dûúng Cất Lúåi vâ Àưỵ
Cẫnh Thẩc, vò cho àố lâ ngûúâi ca Nam Têën Vûúng. Câng nùỉm àûúåc
quìn lûåc, Xûúng Ngêåp câng kiïu nhúân.
Mưåt bêån, Àưỵ Cẫnh Thẩc vâ Dûúng Cất Lúåi cng ài sùn vúái Ngư
Xûúng Vùn. Hưm êëy bùỉn àûúåc mưåt con nai. Ba ngûúâi chêët ci lïn
ëng rûúåu, ùn thõt nûúáng úã ngay giûäa rûâng. Àấm qn sơ cng àûúåc
chia thõt, ùn ëng úã vông ngoâi.
Rûúåu àậ ngâ ngâ, thêëy tay chên ngûáa ngấy, Àưỵ Cẫnh Thẩc rt
gûúm ma vâ hất. Giổng hất cẫm khấi mâ bìn. Thẩc lẩi vung
gûúng, chếm ct hïët cẫ cấc ngổn cêy lp xp bïn cẩnh.
Ngư Xûúng Vùn hỗi:
Àưỵ chó huy sûá hưm nay cố àiïìu gò mâ bìn vêåy?

Àư ỵCẫnh Thẩc nối:
- Tưi cng Dûúng chó huy sûá phô tấ cho hêåu ch, lêëy lẩi cú
nghiïåp cho hổ Ngư. Nhûäng viïåc lâm ban àêìu êëy, quẫ húåp vúái lông
NGƯ VÙN PH 18


ngûúâi.Nïëu nhû àẩi vûúng àûâng gổi Ngư Xûúng Ngêåp mâ xëng chiïëu
kïu gổi cấc tûúáng giỗi nhû Phẩm Phông Ất, Trêìn Lậm vïì triïìu cng
nhau lo viïåc nûúác, trêën ấp àấm khưng mën giang sún t vïì mưåt mưëi
thò viïåc triïìu àònh khưng àïën nưỵi cố mêìm bêët ưín nhû hưm nay.
Ngư Xûúng Vùn thúã dâi. Àưỵ Cẫnh Thẩc vâ Dûúng Cất Lúåi tûâ
bûäa êëy cng xa dêìn hêåu ch khưng gêìn gi nhû trûúác nûäa. Hai ngûúâi
bân nhau, ai nùỉm lêëy àấm qn thên tđn ca mònh, rưìi mưåt ngûúâi
àống úã vông thânh phđa nam, mưåt ngûúâi àống úã vông thânh phđa têy.
Ngư Xûúng Vùn biïët hai tûúáng khưng phc Ngư Xûúng Ngêåp
nïn cng àânh àïí hổ xa mònh. Tûâ khi hai tûúáng giỗi, cố thïë lûåc lâ Àưỵ
Cẫnh Thẩc vâ Dûúng Cất Lúåi tấch khỗi Nam Têën Vûúng thò Ngư
Xûúng Ngêåp nùỉm trổn binh quìn vâo tay. Thiïn Sấch Vûúng àem
vêy cấnh ca mònh vâo triïìu rêët àưng. Nam Têën Vûúng biïët rộ anh,
coi thûúâng, qụn cẫ cấi nghơa anh em, qụn viïåc em àốn mònh vïì lâm
vua, àïí cng lo chêën hûng vûúng nghiïåp!
Lông àêët bìn nhûng Nam Têën Vûúng lâ ngûúâi khiïm nhûúâng,
khưng hïì cố vễ bûåc bưåi, mâ chó dưëc sûác lâm hïët trđ lûåc lo gip cho anh
nùỉm àûúåc binh quìn.
Thưn Àûúâng vâ thưn Nguỵn lẩi nưíi loẩn. Hai thưn nây lâ vng
ngoẩi vi ca kinh thânh. Do àố cấc chó huy sûá àïìu bỗ trưëng, khưng
vúái túái. Triïìu àònh cng mẫi lo nhûäng chuån lúán.
Hai lâng lẩi lâ àêët nghõch. Àấm lc lêm, trưåm cûúáp, hẫo hấn úã
kinh àư àïìu t hổp úã àêy. Do àố cố hai gậ àêìu lơnh cêìm àêìu mưåt lâng.
Chng cng sùỉm à v khđ, lẩi lâ nhûäng kễ sểo chùçng chõt ngang

ngûúâi ngang mùåt, àêm thụ chếm mûúán àậ quen. Chng hổp nhau,
cûá hïỵ thuìn bn lúán nâo ài qua, àïìu cho ngûúâi ra, àưët måi hûúng
thẫ vâo thuìn, xưng lïn cûúáp hïët hâng hốa, ca nẫ, têíu tấn vâo
trong thưn rưìi chia nhau.
Lẩi cố thuìn ca triïìu àònh tûâ chêu Hoan, chêu ấi àem cấc
cưëng vêåt ca cấc àõa phûúng vïì cho Thiïn Sấch Vûúng vâ Nam Têën
Vûúng cng bõ chng tung qn ra cûúáp hïët.
CÚÂ LAU DÛÅNG NÛÚÁC 19

Tin truìn vïì àïën Loa Thânh, Thiïn Sấch Vûúng bân vúái Nam
Têën Vûúng: - Cấi hổa ca hai thưn Àûúâng, Nguỵn nhû gêåy chổc
bấnh xe, nhû gai àêm vâo mùỉt. Anh mën em cêìm qn ài àấnh cố
àûúåc khưng?
Nam Têën Vûúng ngưìi lùång khưng nối gò cẫ. Thiïn Sấch Vûúng
hỗi gùång:
ca em nïn nhû thïë nâo?
Àấnh thưn Àûúâng, thưn Nguỵn khưng phẫi dïỵ àêu?
Cố hai thưn nhỗ, binh lûåc ca chng chó àưå mûúi chiïëc thuìn,
vâi trùm tïn, sao lẩi khưng àấnh àûúåc?
Nam Têën Vûúng nối:
Thưn Àûúâng, thưn Nguỵn tuy nhỗ, cố thïí dểp àûúåc ngay,
nhûng àùçng sau chng lâ cố ngûúâi chng dûåa dêỵm, khưng thïí coi
thûúâng àûúåc.
Ngûúâi àố lâ ai?
- Thưn Àûúâng, thưn Nguỵn lâ àûúâng biïn ca vng àêët ca
Trêìn Lậm. Lậm bêy giúâ giao hïët binh quìn úã Giao Thy cho Àinh
Bưå Lơnh, hổ lêåp cùn cûá, àống thuìn, mua ngûåa, luån qn rêët gêëp
gấp. Nïëu àêìu lơnh thưn Àûúâng vâ thưn Nguỵn bõ àấnh, cêìu cûáu
Àinh Bưå Lơnh thò rêët bêët lúåi.
- Vêåy phẫi lâm thïë nâo?

- Mën diïåt àûúåc thưn Àûúâng, thưn Nguỵn, ta phẫi àem qn
ài àấnh Àinh Bưå Lơnh, lêëy cúá lâ tẩi sao khưng chõu vïì thêìn phc, khi
àấnh àûúåc Bưå Lơnh rưìi, thò viïåc thưn Àûúâng, thưn Nguỵn chó nhû
chiïëc lấ tre vûúng trïn bi hoa, phêíy sẩch lc nâo thò phêíy.
Thiïn Sấch Vûúng nghe mûâng lùỉm, liïìn cêët qn cng em ài
àấnh Àinh Bưå Lơnh.
Ngư Xûúng Ngêåp vâ Ngư Xûúng Vùn àem àẩi qn àïën àấnh p
Àinh Bưå Lơnh úã Giao Thy. Lc êëy Trêìn Minh Cưng lùn ra ưëm, Bưå
Lơnh àang mẫi lo chùm sốc cho cha ni, trong lông thûúng xốt rưëi
NGƯ VÙN PH 20


búâi. Lơnh cng cho rùçng Ngư Xûúng Vùn, Ngư Xûúng Ngêåp côn lo
cng cưë triïìu àònh, àêët Giao Thy xa, hổ chûa àïí mùỉt àïën.
Thiïn Sấch Vûúng vâ Nam Têën Vûúng àấnh thùèng vâo doanh
trẩi ca Bưå Lơnh, chia cùỉt khưng cho qn ca Àinh Àiïìn vâ Nguỵn
Bùåc àïën cûáu, do àố, qn tûúáng úã Giao Thy lng tng khưng àưëi phố
nưíi.
Àinh Bưå Lơnh vưåi àem theo binh, thuìn chẩy vïì Hoa Lû, cưë
th khưng chõu ra. Ngư Xûúng Ngêåp vâ Ngư Xûúng Vùn cho qn vêy
kđn. Àinh Bưå Lơnh àang lo ngûúâi chùm sốc Trêìn Minh Cưng, àïí rẫnh
tay àưëi phố vúái Thiïn Sấch Vûúng vâ Nam Têën Vûúng.

Vûâa hay, tûúáng thên tđn ca Giao Thy cho ngûúâi lïn àốn Trêìn Minh
Cưng. Àinh Bưå Lơnh cho rùçng giûä Minh Cưng úã àêy cng bêët lúåi, liïìn
cho ngûúâi tùỉt rûâng, tùỉt ni, àûa Trêìn Lậm vïì àêët c àïí khưi phc
binh lûåc, lâm thïë dưëc sau nây
Ngư Xûúng Ngêåp, Ngư Xûúng Vùn vêy Àinh Bưå Lơnh câng ngây
câng chùåt. Qn ca triïìu àònh nùỉm àûúåc àûúâng thy bưå, chùån hïët
cấc ngẫ vâo Hoa Lû, khưng cho tiïëp tïë mëi gẩo vâ cấc àưì qn dng

vâo.
Thïë ca Àinh Bưå Lơnh câng ngây câng suy ëu.
Àinh Bưå Lơnh múâi Àinh Àiïìn vâ Nguỵn Bùåc àïí bân kïë.
Àinh Àiïìn nối:
- Cấi thïë bao vêy hổ xiïët câng ngây câng chùåt. Ta khưng giûä
nưíi, nïëu hổ cho àấnh thùèng vâo dinh trêën ca ta thò sau nây cố gûúång
àûúåc mâ àûáng dêåy cng khố. Chi bùçng chổn lêëy mưåt ngân binh lđnh
giỗi, xem vông vêy chưỵ nâo ëu nhêët, quët chiïën, múã mưåt àûúâng
mấu, chẩy thoất ra lâ hún.
Nguỵn Bùåc nối:
- Àinh Àiïìn nối cố l, song kïë àố lâ hẩ sấch. Ta bêy giúâ àậ bõ
qn Loa Thânh àấnh cho sûát mễ, cêìn phẫi bẫo toân thûåc lûåc. Tưi
CÚÂ LAU DÛÅNG NÛÚÁC 21

nghơ Ngư Xûúng Ngêåp lâ kễ tham quìn lêën em, Ngư Xûúng Vùn
hiïëu thån nhûng nhu nhûúåc. Hai tûúáng àấng gúâm lâ Àưỵ Cẫnh Thẩc
vâ Dûúng Cất Lúåi, vưën phô Ngư Xûúng Vùn, nay Ngư Xûúng Ngêåp vïì,
chấn Ngêåp mâ lẫng ra Ngư Xûúng Ngêåp àa nghi, àấnh ta úã àêy
nhûng úã nhâ, vêỵn lo ngay ngấy hai tûúáng Àưỵ, Dûúng lâm phẫn, chùỉc
ngây mưåt ngây hai sệ phẫi kếo qn vïì, nïëu ta kòm giûä giỗi.
Bưå Lơnh liïìn cho qn lïn cấc chưët hiïím, lêëy àấ chển lẩi, dng
tïn têím àưåc bùỉn, mưỵi khi Thiïn Sấch Vûúng vâ Nam Têën Vûúng àûa
qn lïn àấnh. Phđa sau lẩi cho àâo cấc hưë bêỵy voi, ngûåa, qn Loa
Thânh liïìu vâo, ùỉt sệ bõ sêåp.
Tuy nhiïn, qn triïìu àònh vêỵn vêy câng chùåt hún. Àinh Bưå
Lơnh bên cho bùỉn thû ra phđa qn vêy ếp rùçng, nïëu chõu rt binh thò
Àinh Bưå Lơnh sệ thêìn phc triïìu àònh ca hai Vûúng.
Ngư Xûúng Ngêåp liïìn àôi Bưå Lơnh phẫi cho ngûúâi ra lâm con tin
vâ lâm túâ cam kïët rưìi sệ rt binh.
Àinh Bưå Lơnh khưng mën viïët túâ cam kïët, nhûng bõ vêy chùåt

quấ. Qn phđa ngoâi lẩi la hết bưën phđa sùén sâng trân vâo Hoa Lû
Àinh Bưå Lơnh bân vúái Àinh Àiïìn vâ Nguỵn Bùåc rưìi gổi con trai
lâ Àinh Liïỵn túái. Bưå Lơnh hỗi con:
- Con cố gan ca ngûúâi anh hng khưng?
Àinh Liïỵn trẫ lúâi cha:
- Con con hưí thò gan phẫi lâ gan hưí!
Àinh Bưå Lơnh nghe, ûng lùỉm, vưỵ mẩnh vâo vai Liïỵn mâ nối:
- Cha tûâ tay khưng mâ lêåp nghiïåp. Cấi bưng lau thêåt, cêìm qn
trễ trêu nay àậ àûúåc thïu lïn cúâ hiïåu, tung hoânh ngang dổc. Nhûng
bêy giúâ, qn triïìu àònh vêy khưën, con phẫi sang lâm con tin. Chùỉc lâ
Thiïn Sấch Vûúng vâ Nam Têën Vûúng cng nïí ngẩi ta. Chûâng nâo ta
côn, hổ khưng dấm giïët con àêu. Nhûng nguy hiïím thò têët khưng
trấnh khỗi. Con hậy vò cha mâ ài. Cha sệ àốn con trúã vïì àưång Hoa Lû
mưåt ngây gêìn àêy.
NGƯ VÙN PH 22


Àinh Liïỵn khẫng khấi, mưåt mònh mưåt ngûåa cêìm thû ca Àinh
Bưå Lơnh sang trẩi qn ca Ngư Xûúng Ngêåp vâ Ngư Xûúng Vùn.
Àinh Liïỵn sang doanh trẩi qn triïìu àònh. Ngư Xûúng Ngêåp
vûâa nhòn thêëy Liïỵn àậ chó mùåt nối rùçng:
- Ưng nưåi mây lâ bẩn vâ lâ tûúáng ca tiïn cha. Cha mây qụn
nghơa xûa, khưng chõu thêìn phc triïìu àònh. Mây sang àêy, khưng
khun àûúåc cha mây múã cûãa thânh cho qn chng ta vâo, thò ta
bốp cưí mây cho lê lûúäi ra rưìi qúèng xấc cho cha mây àố.
Àinh Liïỵn khưng hïì súå hậi, rt tûâ ngûåc ấo ra mưåt bûác thû ca
Àinh Bưå Lơnh, qu xëng, hai tay dêng lïn:
- Têu hai vûúng, tưi àûúåc cha tưi cho sang lâm con tin, cố thû
àem theo àêy, hai vûúng xem sệ rộ hïët mổi nhệ. Côn nhû, hai vûúng
giïët tưi thò tưi cng phẫi chõu. Ưng nưåi tưi rêët u qu tiïn cha. Mâ

tiïn cha cng trổng ưng tưi. Khi ưng tưi mêët, tiïn cha côn gûãi lúâi
àïën an i bâ nưåi tưi vâ cho àẩi thêìn àïën viïëng. Cha tưi trûúác àêy rêët
thên vúái hai vûúng, coi nhû anh em. Tưi lâ con Àinh Bưå Lơnh cng
nhû con ca hai vûúng. Giïët con bẩn c khấc gò giïët con mònh. Xin
ty hai vûúng liïåu àõnh.
Ngư Xûúng Vùn thêëy Àinh Liïỵn côn trễ mâ rêët khẫng khấi,
trong bng rêët u, nhûng cng nghiïm sùỉc mùåt mâ bẫo:
- Trûúác kia, chng ta vúái cha chấu lâ bẩn àïí chỗm. Nhûng nay
cha chấu khưng chõu khët phc, lẩi lâ mưåt chuån khấc. Àêët nûúác
khưng thïí chia thânh nùm bê, bêíy mưëi. Chấu nïn khun cha chấu
vïì thêìn phc triïìu àònh.
Rưìi cêìm thû ca Àinh Bưå Lơnh cng anh àổc. Xem hïët thû, Ngư
Xûúng Ngêåp àêåp bân quất:
- Thû nây àêu phẫi lâ quy phc mâ chó lâ kïë hoận binh mâ thưi.
Àinh Bưå Lơnh quấ lùỉm
Rưìi thc qn vêy ếp gùỉt gao hún. Àinh Bưå Lơnh lo toan ra mùåt.
Nguỵn Bùåc dêng kïë: - Ta cố liïn kïët vúái hai th lơnh thưn Àûúâng vâ
CÚÂ LAU DÛÅNG NÛÚÁC 23

thưn Nguỵn. Tuy Thiïn Sấch Vûúng vâ Nam Têën Vûúng àem hïët
qn vêy hậm úã àêy, vò so vúái cấc thïë lûåc chïính mẫng vúái triïìu àònh,
hổ ngẩi ta nhêët. Bêy giúâ nïn sai ngûúâi àïën thưn Nguỵn vâ thưn
Àûúâng, khun hai th lơnh cêët qn vâo têån Loa Thânh mâ qëy
rưëi. Kinh àư xấo àưång, thïë nâo Xûúng Vùn vâ Xûúng Ngêåp sệ rt
qn vïì.
Àinh Àiïìn bân thïm:
- Ngư Xûúng Vùn, Ngư Xûúng Ngêåp côn ngẩi thïm mưåt ngûúâi
nûäa, sao ta khưng dng kïë phao tin hoang mang úã Loa Thânh àïí
Xûúng Ngêåp, Xûúng Vùn bấn tđn, bấn nghi.
Àinh Bưå Lơnh â lïn mưåt tiïëng rưìi nối ngay:

- Cố phẫi lâ Dûúng Tam Kha khưng! Àng lâ nïn phao tin
Dûúng Tam Kha àûa qn vâo thânh thò hùèn Xûúng Ngêåp, Xûúng
Vùn sệ hoẫng hưët. Mâ biïët àêu, ngûúâi thưn Nguỵn, thưn Àûúâng vâo
qëy rưëi, Dûúng Tam Khachùèng mang qn vïì thêåt. Nhûng ai lâ
ngûúâi thoất àûúåc vông vêy vïì thưn Nguỵn vâ kinh thânh bêy giúâ?
Nguỵn Bùåc cûúâi tm tóm nối:
- Tưi àậ nhùçm rưìi. Ngûúâi lâm viïåc nây phi Ngư Chên Lûu khưng
ai lâm nưíi! Nhûng thónh àûúåc Ngư Chên Lûu phi ch tûúáng thên vâo
cha múâi thò khưng xong.
Àinh Bưå Lơnh giao cho Àinh Àiïìn vâ Nguỵn Bùåc lo chưëng trẫ
vúái triïìu àònh, rưìi sai àem gẩo nïëp, àêåu xanh àïën, gấnh lïn cha Hoa
Lû. Lc àố hôa thûúång àậ mêët, Ngư Chên Lûu àậ lïn thay ch trò.
Múái àïën chên ni àậ nghe thêëy tiïëng chng thónh vâ tiïëng mộ
vang xëng, nhû thïí, nhâ cha khưng hïì biïët àïën chiïën trêån phđa
bïn ngoâi lâ gò!
Tiïëng kinh Bi hoa, tng àïìu àïìu tûâ phđa tam bẫo vổng ra.
Àinh Bưå Lơnh thêëy sû chùm ch àổc kinh, súå kinh àưång khưng
dấm vâo.
Nhûng kòa, chng àậ dûát, mộ àậ àưí hưìi, tùng thưëng àậ tûâ tam
bẫo bûúác ra. Àïën bêåc cûãa, sû cûúâi êìm lïn mâ bẫo rùçng:
NGƯ VÙN PH 24


-Bưå Lơnh múái bûúác chên ra khỗi nhâ ài thónh ta, ta àậ biïët rưìi!
-Cố phẫi lâ chim khấch àïën bấo tin cho sû thêìy chùng?
Ngư Chên Lûu tuy lâ bẩn c ca Àinh Bưå Lơnh, nhûng lâ mưåt
hôa thûúång rêët àûúåc trổngvổng úã trong vng, thêëy bẩn, Chên Lûu
àa bẫo:
-Cố phẫi ngûúâi cêìm qn àïën gổi thêìy cha ài giẫi vêy cho hổ
khưng àêy?

Àinh Bưå Lơnh rêët ngẩc nhiïn, thấn phc. Hốa ra Ngư Chên Lûu
tuy khoấc ấo thiïìn, say kinh, mï Phêåt, song vêỵn khưng rúâi mùỉt khỗi
viïåc nûúác.
Sû nối:
-Ta biïët mểo ca anh rưìi. Thïë lâ ấo câ sa lẩi mưåt phen nhëm
bi trêìn àêëy. Anh cố lùỉng tai nghe àoẩn kinh, ta vûâa tng khưng?
Àinh Bưå Lơnh nối:
-Bêím thêìy, tưi múái nghe qua chûa hiïíu àûúåc.
Sû nối:
-Àoẩn kinh êëy nối àïën cưng àûác ca vua Thiïån Ln. Nhúâ thiïn
cùn vâ lông thânh sấng lấng nïn ngâi àậ nghiïỵm nhiïn trúã thânh
mưåt àûác Phêåt, mưåt àêëng Thïë Tưn.
Àinh Bưå Lơnh nghơ ra, cẫm àưång lùỉm, thûa:
-A di àâ Phêåt, khưng biïët cấi gậ trai úã miïìn àêët bưng lau nây, cố
theo nưíi gốt ngûúâi xûa khưng?
-Khưng sao! Khưng sao! Miïỵn lâ lc nâo cng nghơ àïën chng
sinh hùçng hâ sa sưë
Sû múâi Àinh Bưå Lơnh vâo nhâ trai, tiïëp àốn ên cêìn. Bưå Lơnh
àûa lúâi nhúâ cêåy sû vïì kinh àư lâm kïë phẫn giấn, àïí kếo qn vêy
hậm ca triïìu àònh ra khỗi Hoa Lû. Ngư Chên Lûu chêìnchûâ mưåt lất.
Àinh Bưå Lơnh cưë nâi, sû nïí lông, liïìn nhêån lúâi.
CÚÂ LAU DÛÅNG NÛÚÁC 25

Ngư Xûúng Ngêåp, Ngư Xûúng Vùn àang vêy hậm Hoa Lû gùỉt
gao. Trong thânh, qn lđnh àậ phẫi ùn cúm mưåt bûäa, bûäa kia lâ ngư
vỗ vâ sùỉn. Àûúåc cấi dï ngûåa cố sùén, nïn lûúng thûåc cố thiïëu cng
chûa àïën nưỵi nâo! Hai vûúng thêëy Àinh Bưå Lơnh khưng ra thêìn phc,
rêët bûåc, liïìn cho àem Àinh Liïỵn ra trûúác cûãa thânh lâm giấ mâ treo
lïn. Àinh Liïỵn bõ treo àïën nûãa ngây, rêët bûác xc, àêìu vêỵn cưë ngêíng
cao. Mưì hưi ta ra àêìy mùåt vâ ûúát àêỵm qìn ấo.

Ngư Xûúng Ngêåp, Ngư Xûúng Vùn àûáng úã trûúác trêån gổi Bưå
Lơnh ra àưëi thoẩi. Xûúng Ngêåp chó vâo Àinh Liïỵn, nối vúái Bưå Lơnh:
-Ngûúi cố thêëy con ngûúi àang bõ ta treo trûúác thânh khưng. Cû
xûã thïë nâo, ty ngûúi!
Àinh Bưå Lơnh nhòn con trai, àûát tûâng khc råt, nhûng vêỵn
àiïìm tơnh hỗi: - Àinh Liïỵn, con nïn nhúá, nhâ mònh lâ cha hưí sinh con
hưí àêëy nhế!
Àinh Liïỵn chùỉc mònh sệ chïët, vâ, àïí giûä cho lúâi hûáa vúái cha, nïn
câng giûä thêåt thùèng ngûúâi, uy nghi, mùåc d, ngûúâi bõ kếo ra nhû xế
thõt.
Àinh Bưå Lơnh vung giấo lïn, nối rêët to, giổng àêìy giêån dûä:
-Àẩi trûúång phu chó lo thûåc thi chđ lúán, lêåp cưng danh, hấ àêu
bùỉt chûúác bổn àân bâ mâ thûúng con trễ.
Rưìi quất lúán:
-Cung th àêu, àem cung ra, nhùçm Àinh Liïỵn mâ bùỉn cho ta!
Àinh Liïỵn khưng cht súå hậi, vûún ngûåc ra chúâ chïët. Liïỵn nghơ
rùçng, cha mònh thâ tûå cho bùỉn mònh chïët côn hún lâ àïí giùåc giïët.
Cung th vûâa rt tïn ra nhùçm vâo Àinh Liïỵn. Cố vâi phất tïn
àêìu tiïn àậ vt ra, nhûng chó ài sất ngûúâi mâ khưng trng.
Ngư Xûúng Ngêåp kinh hoâng nối:
-Àinh Bưå Lơnh dấm bỗ cho con chïët thêåt û?