Bảo vệ người lao động trong lĩnh vực việc làm, tiền lương trong pháp luật lao động Việt Nam Thực tiễn tại thành phố Đà Nẵng

I HC QUI
KHOA LUẬT





LÊ THỊ KIM THƢƠNG





BẢO VỆ NGƢỜI LAO ĐỘNG TRONG LĨNH VỰC
VIỆC LÀM, TIỀN LƢƠNG TRONG PHÁP LUẬT
LAO ĐỘNG VIỆT NAM - THỰC TIỄN
TẠI THÀNH PHỐ ĐÀ NẴNG



LUẬN VĂN THẠC SĨ LUẬT HỌC





HÀ NỘI – 2014

I HC QUI
KHOA LUẬT




LÊ THỊ KIM THƢƠNG




BẢO VỆ NGƢỜI LAO ĐỘNG TRONG LĨNH VỰC
VIỆC LÀM, TIỀN LƢƠNG TRONG PHÁP LUẬT
LAO ĐỘNG VIỆT NAM - THỰC TIỄN
TẠI THÀNH PHỐ ĐÀ NẴNG

Chuyên ngành: Luật kinh tế
Mã số: 60.38.01.07

LUẬN VĂN THẠC SĨ LUẬT HỌC


NGƢỜI HƢỚNG DẪN KHOA HỌC: PGS.TS LÊ THỊ HOÀI THU


HÀ NỘI – 2014



LỜI CAM ĐOAN

lu u c
 liu, kt qu c
 trong bt k   










, 





.

Tác giả luận văn



Lê Thị Kim Thƣơng

MỤC LỤC
MỞ ĐẦU 1
Chƣơng 1 : KHÁI QUÁT CHUNG VỀ BẢO VỆ NGƢỜI LAO ĐỘNG VÀ
BẢO VỆ NGƢỜI LAO ĐỘNG TRONG LĨNH VỰC VIỆC LÀM, TIỀN
LƢƠNG TRONG PHÁP LUẬT LAO ĐỘNG VIỆT NAM 5
1.1. Quan nim v bo v ng 5
1.2. S cn thit ca vic bo v c vi
6
n v bo v c vi 9
 9
 12
o v c vi 18
 18

 19
 22
 24
Chƣơng 2: THỰC TRẠNG CÁC QUI ĐỊNH CỦA PHÁP LUẬT LAO ĐỘNG
VỀ BẢO VỆ NGƢỜI LAO ĐỘNG TRONG LĨNH VỰC VIỆC LÀM, TIỀN
LƢƠNG VÀ THỰC TIỄN TẠI THÀNH PHỐ ĐÀ NĂNG 26
n cung Vit Nam trong vic

bo v c vi 26
2.2. Thc trnh cng Vit Nam v bo v i lao
c vi 29
 29
 31
2.3. Thc trnh cng v bo v ng trong
c ti 35
 35
 39
2.3.3. n 43
 44
2.4. Thc trng bo v c vi ti
ph ng 48
 49
 51
Chƣơng 3: MỘT SỐ GIẢI PHÁP VÀ KIẾN NGHỊ NHẰM NÂNG CAO HIỆU
QUẢ VIỆC BẢO VỆ NGƢỜI LAO ĐỘNG TRONG LĨNH VỰC VIỆC LÀM,
TIỀN LƢƠNG TRONG PHÁP LUẬT LAO ĐỘNG VIỆT NAM TỪ THỰC
TIỄN TẠI THÀNH PHỐ ĐÀ NẴNG 53
3.1. Mt s giu qu vic bo ving trong
c ving Vit Nam 53
3.1.1. V 53
 60
 
 62
 63
 
 64
3.2. Mt s gi th nhm bo v c vi
ti thc tin t ng 65

 65
 67
3.2.3. N 
 71
3.2.4. 
 72

 74


 76
 77
 80
KẾT LUẬN 82
DANH MỤC TÀI LIỆU THAM KHẢO 83



DANH MU
̣
C CA
́
C CHƢ
̃
VIÊ
́
T TĂ
́
T

 : 






 : 




 ng
TNHH him hu hn

DANH MỤC CÁC BẢNG, BIỂU ĐỒ


Số hiệu
Tên bảng, biểu đồ
Trang


38
 3.1:

68
3.2:
 
69

1
MỞ ĐẦU
1. Tính cấp thiết của đề tài
m bo gii quyt vi      i lao
t trong nhng nn nht trong vic thc hio
m quy ca mi qu
gii. Bi l gii quyt vin lin cht ch vi s nh kinh t,
  v n
ca chin kinh t c ta hin nay.
Bo v c vi
lui dung trc m
thy nhi c ta

chuyn t nn kinh t k hop trung bao cp sang nn kinh t th
  vn
t cn quyn ci lao
ng. Hii nhp kinh t quc t, v
gii quyt vim bo thu nhc
n
kinh t, nhi danh mn
 gii quyt vim bo ngun thu nhp
ng gn lin vi ving kinh t, 
n bn v u
i sng kinh t  
trin kinh t v nhn thc c 
vic bo v n li cc bio v ng trong
c vi nhu cu bo v 
vc vi t thc.
2
Trong tht s
n vic bo v 
vc vi
n khac hi   c l
nhiu thit s m bi ca thc tii sng
i, do b hn ch c v s ng, n vic bo v
hiu qu ng.
tch o v c
ving Vit Nam  Thc tin t
ph c s lut hc ct qu ca lu
s n  n v bo v quyn ci
c vip ca
.
2. Tình hình nghiên cứu

Bo v      t v  ng c
qun  Vi n
nay. Do vi gian qua,  t s 
cu v v  lun s c Nguyn Th Kim Phng
v ng vi v bo v ng trong
u kin kinh t th ng  Vi, Nguyn Th 
lut ti c ta, thc trn, i hc
Qu  i (2004), Trn Kiu Trang, " ng v bo v
quyi s dngi hc Lui
(2006) m quyng Vit Nam ca
n s   ch tp
u trong pht s ng 
u r
3
3. Mục đích và nhiệm vụ nghiên cứu
- Mu:
Lu    ng v   c tin ca vic bo v
c quan trp
trong b lung  t t s kin ngh 
nhng  c ta.
- Nhim v u :
+ u mt s v n v bo v 
  c vi      ng Vi  

+ng v bo v i lao
c vitrong thc tin
thc hin.
+ xut mt s ging  c ta hin
nay
4. Đối tƣợng phạm vi nghiên cứu

Lu u quyn c  
vc vio v ng trong
 cn mt s c quc t 
mt s nh c gii trong vic bo v i lao
ng  ng, vi t ng kinh
nghim thc tit Vit Nam.
o v t lao ng
Vi t r ng gii quyt ht
4
mi v  o v ng
c vi u mt s v 
lu tp trunc trnh cng
Vit Nam v bo v c vi
thc tin t  t t s gin ngh
nhu qu vic bo v 
5. Phƣơng pháp nghiên cứu
 c thc hin d vn dm c
c ta trong s nghin kinh t  th nh
ng i ch , nhi ting s nghip hin
    
  lun ca ch   t bin chng, trit h -  
ng H  ng th
u c th ng hn, qui np, din
gic s dng ch y cho viu.
6. Kết cấu của luận văn
u, kt lun, lu
 bo v c vi
titrong t ng Vit Nam
c trnh cng Vit Nam v bo
v c vic tin t

ph ng
t s gin ngh nhu qu vic bo
v c vi thc tin t
ph ng.
5
Chƣơng 1 : KHÁI QUÁT CHUNG VỀ BẢO VỆ NGƢỜI LAO ĐỘNG
VÀ BẢO VỆ NGƢỜI LAO ĐỘNG TRONG LĨNH VỰC VIỆC LÀM,
TIỀN LƢƠNG TRONG PHÁP LUẬT LAO ĐỘNG VIỆT NAM
1.1. Quan niệm về bảo vệ ngƣời lao động
Trong bt k ng v quynh s
tn tn kinh t - u ki
b i sng kinh t n mt m
i tha nhn rng : Lao d bn
5, tr.210].
i tn tc h n xut
vt chng thi kinh t i  ch 
n xu ch n xut bi nhng
 thng nht gia lng sn xu
h sn xunh [5,tr.220].
Trong quan h n ti s bng gii lao
i s dng b ph thuc v mt t chc, ph
thuc v kinh t, ph thuc v 
hc bo v vin
 m by mt trong nhng nhim v
u ci bo v ng khi
 t  t
c tin vim quyi trong
ng cn gii quyt m: bm quyn t do
vim b ng sc kh
v  n ca lng sn

xuc ci ti  chuy i, ci ti n
ng bi u sn
6
xun ca s ci tii. Tri
ng khoa hi s tin trin ca sn xut, khoa
hn xut kinh doanh. M
vng v  thiu ca mn
xu 
 t  mt s ng v
then cht trong vic qu dt b
hi hiu theo nt, bo v ng bao
gm ma, chng ln con
c sng ca h. Trong phm vi lu hiu bo v
ng li mi s n danh d
phng, quyng, t i s dng
ng.
ng trong vin kinh t - 
h quynh s tn tn, nh ca mt qu
u t quynh vic s du qu n l
n xut kinh doanh.  
       m b  n m     nh
y t thc hin bo v ng vo
v mt ch th cc ho v sng, thu nhi
 ng ca ho v n ca
 tri bo v c thc
hi i s d
trc lng cng.
1.2. Sự cần thiết của việc bảo vệ ngƣời lao động trong lĩnh vực việc làm,
tiền lƣơng
Kinh t th tnh tranh gay g ng

 th  t nn kinh t 
7
dn kinh t. ng ca nn kinh t th ng ti
quan h u d thy, bi l quan h va chng yu t
kinh t, va chng yu t a st
loc bin li i khi b
i. Bi v - u
phi bo v  d ng, t  m
bn cht c th ng.
ng, kinh t th  ra nhiu kin
thun l n lc, to ra nhii
i sng. S c trong hot
ng sn xu n to
ra nn kinh t  n nhanh.
Tuy v t ca th i s
dng phi k hon xut, t 
 hoch v vi
ng t s khng hong kinh t th gii din ra trong nh
khin cho s ng kinh t i s
dng. H ph  tn ti ct b chi
 m bt theo nhu cu ca th
n, tuyn dng, t do la ch
vi th c
vi s dng, nt ch t
i lao ng s b thi mt vic, ct gim

u kin kinh t th i nh
       
trin vi t cao. S p, t chc kinh t t
  ng

8
u bing bng. Nhic
b tht nghii nhng t i
n sn xu tuyn chng m
 i s dng
u d hi th i
p lm li nhun, gim thiu m
u kin sc c
 phc quyi x t
  c thit lp tp, t
chc kinh t p, t chc kinh t 
vt ra khi ph ca mt quc
n cho v kio v quya
 c ta trong kinh doanh,
n m rng hoc thu hn xut hoc thm
i th mt phn ho doanh nghi 
c th  t hin thi k  k
sn xu 
lo xt nghip, trt t 
Tt c        th      nh
ng trc tin cuc si hng ngc sng ci
    c b    ng phi can thip, bo v h
nhm hn ch m thiu nhng v c c th 
ng.
 mnh cn tn nhm
mo v n, lng bo
v c xu m coi mng
lc ca s  c ht
[10,tr.n nay, ht c  cp
9

n v n kinh t - c
th hit v ng.
m k i hi, n vn
 i sng c hin trong
tt c n c m bn mt
c sng ci
ng    m bi s  ng
kinh t, cuc sng cn phi tc quan
o v p vi tn m m bo
thc hi ra, v 
o v 
i bo v c vi
rt nhic bo v ng ct ra mt
 n thit.   c thc hin bng nhi    
c bit quan trng, b
luo v trc ting.
ng bo v c vin
  nh c th mi quan h ch yu vi s dng
, m thc hin,
 s bo v c thc hic t. Vi sc m c
 m bo bng s ng ch cc, p
c  ng tt nh bo v ng
c vi
1.3. Lý luận về bảo vệ ngƣời lao động trong lĩnh vực việc làm, tiền lƣơng
1.3.1. Bảo vệ người lao động trong lĩnh vực việc làm
Vi    a  i  
n thu nhi sng nh. Do vy vi
10
t sc bit quan tri vng mt trong
t ci.

Vic b c ving tht nghip
t v i dung quan tr
 s ti ngh ng c
chc quc t  chng quc t (ILO), ngay t 
l         u l c     
ng nn tht nghip, b m ti   s [34,tr. u 23
 uyn cp Quc 1948, ghi nhi
c, t do chn nghu kin vi
thun lc bo v chng tht nghic c
th  c v n kinh t--i cp
Qu             a nhn
quym quyn ca tt c mi kim
sng bc do h t do la chn hoc chp thuc gia s
 m bo quy [37,tr.324].
     quy      Mi
c, quyn t do la chn ngh nghing
nhu king, thun lc bo v chng li nn
tht nghi    nh c  t Vit Nam, m   
quy ng, m
vic, t do la chn vi nghip, hc ngh ngh
nghi i x ng Vit Nam bo v
quyng cnh v vi
nh v quyn t ng, la chn vi
nh v vim dt hng ci s dng
nh x phi vi
nh v ving. 
11
l

     "Mọi hoạt động lao động tạo ra nguồn thu

nhập, không bị pháp luật cấm đều được thừa nhận là việc làm "
B lu nh v vii
quyt vi, bm cho m i
m cc, ci.
Nhn hic tiu chnh v vii
    nh s -     39/2009/TT-

Viu t  m bo quyng ca con
nh cc s nh ch o vi
mi trong k hon kinh t - 
h tr vi  ng gii quyt vi
 i s dng tng.
 via quc
ng xt
trong nhng quy  n c     t gi  
t
 bm quyn vi  qui
nh h: n t do la chn vi
via thun vi s dng lao
 t trong nhng nn cng, tc
ng ca
c.
 tr cp mt vic c bit quan
 cp mt vi h tr
h c mng s ng tr cp mt vic
12
ng ht Vig
m nhm h tr u king trong thi gian
c mi.
1.3.2. Bảo vệ người lao động trong lĩnh vực tiền lương

Bảo vệ thu nhập tối thiểu nhằm đảm bảo cuộc sống cho người lao động
Ti   s ti  i s d  ng tr cho i lao
ng  t, chu qu ng
 ng t ng ca h trong mt khong
thi gian hoc mc nhn thu nh c
 bng tin hoc hin vng, theo tha thun cp
c thi thi
by thu nhp cng trong quan h ng hp
n tin hoc lt chi s dng phi trc
 tha thun gi hng
ng phi thc hin. V u thu nhp ca
 bao gm: tin thu nhp b
sung ti: ph cp, tin thu nh
l yng bo v ng v 
khon thu nhp phnh bt bu 
ci s d hng
ng hoc thc hin  nh ct.
Tuy vy, bo v ti ng c 
quc gia cu u kinh c th ca mc, mi
thi k  c th hic ht  vic quy
nh v mi thii thip tr cho vic
thc hin mn nht, nh u king
   i
13
ng. Vinh mi thing xu
t  t ti thiu ca cuc sng trong mn nh 
 tm sc.
Trong c s 95, ca t chng quc t 
n i thim bo v ng, chng li
s tr p mc bi

[36, tr.120]. Vu ki i thiu phi d nhu cu ti
thiu v i sp vu kin kinh t - i
 s d cn thit bo v mc s 
o li sng, nhn.
Bng l yng
ph c cn thit phi s d
i thi gii hm bo s c sng
i chu tr g th s
vy, s u tit cc bi thiu cc
 n ca hai
i dii s dng.  u 91
 u sng ti thiu c
u kin kinh t- c ti ng,
  mi thi khuyn ngh ca hi
ng ti.
y vinh v ti t n c bit quan
trng trong vic bo v quyng h  
to sng, chng li vic tr p so v s
phn gim thiu s h li, nh
ng hi nhp.

14
Trách nhiệm của người sử dụng lao động trong việc bảo vệ thu nhập đời
sống cho người lao động
Tit khon lng ti quyn
 o li sn thu nhm bo cho vic
t cuc sng ha bh.
Bi vy, trong bt k ng hc
nh trong  bo v c h
cng.

u kii lao
c nh i h ng nhu ci
sa ILO v bo v tii lao
  quan tri
nh hoa thun trong hng
i s dc tr thiu, tr chm hoc khu
tr  c. Nng h
 u tr i nm trong gii hn lunh v m
khu tr v u ki   ng ph c bi  [35, tr.270].
nh gii hn v mc khu tr cho
 l phnh ca mnhm m bo n
nh cuc sng ti thiu cng. V v 
nh c biu tr ti
c  c khu tr ti        n
n bo hi
hi bt buc, bo him y t, bo him tht nghip, thu thu nhp.
Tr ng hc bit  ii s dng
phi tr ng trong nhng hc vu
ki honh
15
ng trc tin ving
n: gii thn doanh nghi
  ng h        n ho ng ca
doanh nghip, ng trc tin vi n doanh nghip
phng hu hnh v tin
  ng c      c xp v   nht
trong th t xp hn n ca doanh nghip, chng
hn png ca Thnh Trong trường hợp sử dụng lao
động quyết định chuyển địa điểm kinh doanh mà chủ yếu ảnh hưởng đến sinh
hoạt bình thường của một nhân viên hoặc/gia đình của mình, sử dụng lao

động phải thông báo cho nhân viên của các di dời ít nhất 30 ngày trước hoặc
trả số lượng thay cho thông báo trước bằng tiền lương 30 ngày. Theo đó, nếu
nhân viên không chịu di chuyển và làm việc trong vị trí mới, người lao động
có quyền chấm dứt hợp đồng lao động và được hưởng một số tiền nhận đặc
biệt của không ít hơn 50% mức thu quy định về thôi việc [45, tr.30]. Theo
png Ving hp ngng vic do li ci
s dng v u 98
.
Vic tr ng h
vi nh c
th. Kho
c tr t bng 30% tin
c tic c
ng h y, pnh rt chi tit
trong tng hng,
  by, ch nht ho 
a nhng ca mi quc
 p vu kinh kinh t - i cnh
16
 mc tr ng hc bi 
Vi
ngh  l, t 2012y,
nh vic tr ng hc bi
i cht ch nhm bo v tt nht l ng,
ng hi s dng lm dng s 
thu nhn.
c tr  theo s tha thun trong hp
ng hoc theo s nh cu
tr . Ngay c ng hhu tr
lut vnh gii h i s d thc hic,

vu ki h  
d m bo s nh cho cuc s.
Titi thiu   i s di lao
ng tha thun mi thy m
ti thiu do nnhm bo quyn ci lao
c . Mi thio v an  thu
nhp c o h h 
quan h y, ng ti vic bo
v thu nhm bo cuc sng
  hou chnh m c hi nhm
ci thii s 
kinh t hin nay.
Tr i hng cng quy
t ln, trong tng hp tr chm hoc tr thiu,
i s dng phi chu mt trong thi gian tr ch
nht tin gi tit kim, ti
thi s dng phm tr  ,
17
trc tii hng, ni
 i lao
ng bic tr mt  ng phi
c tr bng tin, mt s ng Vinh
 yu phc tr bng tin mt.  Trung Qunh 25%
mi s dng phi thc hin tr c tr
chm, tr thiu hoc khu tr  i s
dng thc hin vic tr  m
bo nhu ci sng.
V  m tr      c 95 ca ILO ghi nhn
i s dng hn ch bng bt c  quyn t do
cng trong vic s dng tia hi

dung ci s dng phi tr 
ng trong phm tr s ca doanh nghi
c ph ch
v trong khu doanh nghip, phm bi nhun t
ng. Ti khonh v vic tr
i thiu tii xng cho
 ngang nhau kh i x
 nh rt cht ch v n
nhm bo v ng. Nh m bo v i lao
ng mt nhm bo nhu ci sng kinh t cho h.
 ng
nh ci s dng khu tr .
ng h c khi tiu tri s dng
ng phc tha thun vi din ho
 c khu tr trong mc gii ht quy