Slide văn 7 TỪ HÁN VIỆT _Thanh Tú

ỦY BAN NHÂN DÂN TỈNH ĐIỆN BIÊN
SỞ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO
  
Cuộc thi thiết kế bài giảng Elearning
BÀI GIẢNG - TIẾT 18: TỪ HÁN VIỆT
Chương trình Ngữ văn, lớp 7
Giáo viên: Đào Thanh Tú
Email:
Điện thoại: 0168 844 1234
Trường PTDTBT THCS Nong U
huyện Điện Biên Đông, tỉnh Điện Biên
Tháng 12/2014

I. Mục tiêu bài học:
1. Kiến thức:
- Khái niệm từ Hán Việt, yếu tố Hán Việt.
- Các loại từ ghép Hán Việt.
2. Kĩ năng:
-
Nhận biết từ Hán Việt, các loại từ ghép Hán Việt.
-
Mở rộng vốn từ Hán Việt.
3. Thái độ:
- Có ý thức chú ý vận dụng từ Hán Việt Phù hợp.
Tiết 18: TỪ HÁN VIỆT

I. Đơn vị cấu tạo từ Hán Việt :

1. Bài tập:

Hán
Tự
Nam quốc sơn hà Nam đế cư
Tiệt nhiên định phận tại thiên thư
Như hà nghịch lỗ lai xâm phạm
Nhữ đẳng hành khan thủ bại hư
Từ
Hán
Việt

Các tiếng Nam, quốc, sơn, hà có
nghĩa là gì ?


Nam :
quốc :
sơn :
hà :
phương nam, nước Nam
nước
núi
sông

Nhan đề bài thơ chữ Hán "Nam quốc sơn hà" có
mấy từ?
Có 2 từ: nam quốc, sơn hà.
- nam quốc (2 tiếng: nam + quốc)
- sơn hà (2 tiếng: sơn + hà)
-> Trong tiếng Việt có khối lượng khá lớn từ Hán Việt.
Tiếng để cấu tạo nên từ Hán Việt được gọi là yếu tố

Hán Việt.
1 từ Hán Việt được
tạo bởi nhiều tiếng.


1. Nhà tôi ở hướng nam.
2. Cụ là nhà thơ yêu nước.
3. Mới ra tù Bác đã tập leo
núi.
4. Nó nhảy xuống sông cứu
người chết đuối.
1. Quê tôi ở miền nam.
2. Cụ là nhà thơ yêu quốc.
3. Mới ra tù Bác đã tập
leo sơn.
4. Nó nhảy xuống hà cứu
người chết đuối.
- Từ Nam có thể dùng độc lập.
Tiếng nào được dùng như một từ đơn để đặt câu?
tiếng nào không?
* Xét những câu sau:
- Các từ quốc, sơn, hà không thể dùng độc lập mà dùng để
tạo từ ghép.

* Một số yếu tố Hán Việt được dùng độc lập
như một từ, có lúc dùng để tạo từ ghép như:
•
Hoa , quả, bút, bảng, học, tập,… ( vì chúng
được Việt hóa hoàn toàn)
Qua ví dụ trên em rút ra nhận xét gì về các

“yếu tố Hán Việt” ? (Chúng có khả năng sử
dụng độc lập không?).

2. Yếu tố “thiên” trong :
- thiên thư : trời
- thiên niên kỷ, thiên lí mã :
- thiên đô về Thăng Long :
nghìn
dời
Em có nhận xét gì về âm và nghĩa các yếu tố Hán
Việt trên ?
->Các yếu tố Hán Việt trên đồng âm nhưng
nghĩa khác xa nhau.

*Ví dụ :Từ Hán Việt đồng âm nhưng khác
nghĩa
Hoa
1
: hoa quả, hương hoa (c quan sinh s n h u tính )ơ ả ữ
Hoa
2
: hoa mĩ, hoa lệ (phồn hoa bóng bẩy )
Tử 1: Chết ( tử trận )
Tử 2: Con ( phụ tử )
Tử 3: Người đàn ông ( quân tử )

2. Ghi nhớ
•
Trong tiếng Việt có một khối lượng khá lớn từ Hán Việt.
Tiếng để cấu tạo từ Hán Việt gọi là yếu tố Hán Việt.

•
Phần lớn các yếu tố Hán Việt không được dùng độc lập
như từ mà dùng để tạo từ ghép. Một số yếu tố Hán Việt
như hoa, quả, bút, bảng, học, tập,… có lúc dùng để tạo từ
ghép, có lúc được dùng độc lập như một từ.
•
Có nhiều yếu tố Hán Việt đồng âm nhưng nghĩa khác xa
nhau.

? Dựa vào kiến thức đã học em hãy sếp các từ
Hán Việt sau thành 2 loại từ ghép chính phụ và
từ ghép đẳng lập?
Sơn hà, xâm phạm, giang san, ái quốc, thủ môn,
chiến thắng, thiên thư, thạch mã, tái phạm.
+ Từ ghép chính phụ: ái quốc, chiến thắng, thủ môn,
thiên thư, thạch mã.
+ Từ ghép đẳng lập: sơn hà, giang san, xâm phạm, tái
phạm.
II. Từ ghép Hán Việt :
1. Bài tập:

? Em có nhận xét gì về trật tự các yếu tố trong từ
ghép chính phụ Hán Việt sau: ái quốc, thủ môn,
thiên thư, thạch mã

Có hai trường hợp:
-
Yếu tố chính đứng trước: Ái quốc, Thủ môn.
- Yếu tố chính đứng sau: Thiên thư, thạch mã.
? Trật tự của các yếu tố từ ghép Hán Việt này có

giống trật tự của các tiếng trong từ ghép thuần việt
không ?
-> Giống trật tự từ ghép thuần việt ở chỗ yếu tố chính
đứng trước, yếu tố phụ đứng sau.


b. Các từ thiên thư, thạch mã, tái phạm thuộc loại
từ ghép nào ?

 Trật tự của các yếu tố từ ghép Hán Việt này có
gì khác với các tiếng trong từ ghép thuần việt ?

từ ghép chính phụ

khác ở chỗ yếu tố phụ đứng trước, yếu tố chính
đứng sau.( thiên thư, thạch mã, tái phạm)

•
Cũng như từ ghép thuần Việt, từ ghép Hán Việt có hai
loại chính: từ ghép đẳng lập và từ ghép chính phụ.
•
Trật tự của các yếu tố trong từ ghép chính phụ Hán Việt:
-
Có trường hợp giống với trật tự từ ghép thuần Việt: yếu
tố chính đứng trước, yếu tố phụ đứng sau.
-
Có trường hợp khác với trường hợp từ ghép thuần Việt:
yếu tố phụ đứng trước, yếu tố chính đứng sau.
2. Ghi nhớ

III. LUYỆN TẬP
Bài 1. Phân biệt nghĩa của các yếu tố Hán Việt đồng âm.
+ Hoa (1): bộ phận của cây
Hoa (2): đẹp
+Phi (1): bay
Phi (2):
không
Phi(3): vợ vua
+Tham (1): ham muốn
Tham (2):
góp, dự
+Gia (1): nhà
Gia (2):

thêm vào

2/ Tìm những từ ghép Hán Việt có chứa yếu tố
Hán Việt quốc, sơn, cư, bại :
VD : quốc : quốc gia, cường quốc, quốc tế
Sơn :
Cư :
Bại :
sơn hà, giang sơn, sơn cước
thất bại, đại bại, bại tướng
cư trú, an cư, cư dân

3. Xếp các từ ghép hữu ích, thi nhân, đại thắng,
phát thanh, bảo mật, tân binh, hậu đãi, phòng
hỏa vào nhóm thích hợp :
a. Từ có yếu tố chính đứng trước, yếu tố phụ

đứng sau:
b. Từ có yếu tố phụ đứng trước, yếu tố chính
đứng sau:
hữu ích, phát thanh , phòng hỏa, bảo
mật.
thi nhân, đại thắng, tân binh, hậu đãi.

Bài 1: Còn trời còn nước còn non
Còn người ta còn phải lo.
Đúng rồi - Click chuột để tiếp tục
Đúng rồi - Click chuột để tiếp tục
Sai rồi - Click chuột để tiếp tục
Sai rồi - Click chuột để tiếp tục
Bạn phải trả lời câu hỏi trước khi
tiếp tục
Bạn phải trả lời câu hỏi trước khi
tiếp tục
Câu trả lời của bạn làr:
Câu trả lời của bạn làr:
Câu trả lời đúng là:
Câu trả lời đúng là:
Bạn chưa hoàn thành câu trả lời
Bạn chưa hoàn thành câu trả lời
Bạn phải trả lời câu hỏi trước khi
tiếp tục
Bạn phải trả lời câu hỏi trước khi
tiếp tục
TRẢ LỜI
TRẢ LỜI
LÀM LẠI

LÀM LẠI
A) thất hứa
B) thất vọng
C) thất học
D) thất trận

Bài 2: Gửi miền Bắc lòng miền Nam
Đang xông lên đánh Mỹ tuyến đầu.
Đúng rồi - Click chuột để tiếp tục
Đúng rồi - Click chuột để tiếp tục
Sai rồi - Click chuột để tiếp tục
Sai rồi - Click chuột để tiếp tục
Bạn phải trả lời câu hỏi trước khi
tiếp tục
Bạn phải trả lời câu hỏi trước khi
tiếp tục
Câu trả lời của bạn làr:
Câu trả lời của bạn làr:
Câu trả lời đúng là:
Câu trả lời đúng là:
Bạn chưa hoàn thành câu trả lời
Bạn chưa hoàn thành câu trả lời
Bạn phải trả lời câu hỏi trước khi
tiếp tục
Bạn phải trả lời câu hỏi trước khi
tiếp tục
TRẢ LỜI
TRẢ LỜI
LÀM LẠI
LÀM LẠI

A) chung tình
B) chung sức
C) chung thủy
D) chung kết

Bài 3: Đêm nay pháo nổ giao thừa.
Mà người không nhà còn đi.
Đúng rồi - Click chuột để tiếp tục
Đúng rồi - Click chuột để tiếp tục
Sai rồi - Click chuột để tiếp tục
Sai rồi - Click chuột để tiếp tục
Bạn phải trả lời câu hỏi trước khi
tiếp tục
Bạn phải trả lời câu hỏi trước khi
tiếp tục
Câu trả lời của bạn làr:
Câu trả lời của bạn làr:
Câu trả lời đúng là:
Câu trả lời đúng là:
Bạn chưa hoàn thành câu trả lời
Bạn chưa hoàn thành câu trả lời
Bạn phải trả lời câu hỏi trước khi
tiếp tục
Bạn phải trả lời câu hỏi trước khi
tiếp tục
TRẢ LỜITRẢ LỜI
LÀM LẠI
LÀM LẠI
A) chiến sĩ
B) chiến mã

C) chiến trường
D) chiến công

Bài 4: Đố ai đếm hết vì sao
Đố ai kể hết Bác Hồ.
A) công ơn
B) công lao
C) công đức
D) cù lao
Đúng rồi - Click chuột để tiếp tục
Đúng rồi - Click chuột để tiếp tục
Sai rồi - Click chuột để tiếp tục
Sai rồi - Click chuột để tiếp tục
Bạn phải trả lời câu hỏi trước khi
tiếp tục
Bạn phải trả lời câu hỏi trước khi
tiếp tục
Câu trả lời của bạn làr:
Câu trả lời của bạn làr:
Câu trả lời đúng là:
Câu trả lời đúng là:
Bạn chưa hoàn thành câu trả lời
Bạn chưa hoàn thành câu trả lời
Bạn phải trả lời câu hỏi trước khi
tiếp tục
Bạn phải trả lời câu hỏi trước khi
tiếp tục
TRẢ LỜITRẢ LỜI
LÀM LẠI
LÀM LẠI

KẾT QUẢ
Điểm của bạn {score}
Điểm tối đa {max-score}
Số lần làm bài {total-attempts}
Question Feedback/Review Information Will Appear
Here
Question Feedback/Review Information Will Appear
Here
Xem lạiTiếp tục

DẶN DÒ
- Các em tìm hiểu nghĩa của các yếu tố Hán
Việt xuất hiện nhiều trong các văn bản đã
học.
-
Hoàn thành bài tập 4/SGK/71 vào vở
-
Các em chuẩn bị bài tiết sau Từ Hán Việt
(Tiếp theo)

TÀI LIỆU - TƯ LIỆU PHỤC VỤ CHO BÀI GIẢNG
•
Sách giáo khoa ,sách giáo viên Ngữ văn 7.
•
Thiết kế bài giảng Ngữ văn 7 tập 1.
•
Chuẩn kiến thức kĩ năng Ngữ văn tập 1
•
Microsoft Office PowerPoint

•
Camtasia Studio7
•
www.violet.com.vn
•
Ghi âm lời giảng do giáo viên tự làm,tự biên tập.