Pháp luật về bảo tồn đa dạng sinh học và thực tiễn áp dụng tại Vườn quốc gia Pù Mát, huyện Con Cuông, tỉnh Nghệ An


KHOA LUẬT






LƢƠNG THỊ HUYỀN TRANG





PHÁP LUẬT VỀ BẢO TỒN ĐA DẠNG SINH HỌC
VÀ THỰC TIỄN ÁP DỤNG TẠI VƢỜN QUỐC GIA
PÙ MÁT, HUYỆN CON CUÔNG, TỈNH NGHỆ AN





LUẬN VĂN THẠC SĨ LUẬT HỌC







Hà Nội – 2014

 
KHOA LUẬT






LƢƠNG THỊ HUYỀN TRANG





PHÁP LUẬT VỀ BẢO TỒN ĐA DẠNG SINH HỌC
VÀ THỰC TIỄN ÁP DỤNG TẠI VƢỜN QUỐC GIA
PÙ MÁT, HUYỆN CON CUÔNG, TỈNH NGHỆ AN


Chuyên ngành : Luật kinh tế
Mã số : 60 38 01 07


LUẬN VĂN THẠC SĨ LUẬT HỌC



Cán bộ hướng dẫn khoa học: TS. Doãn Hồng Nhung

Hà nội – 2014
[


LỜI CAM ĐOAN






L




NGƯỜI CAM ĐOAN



Lương Thị Huyền Trang


MỤC LỤC
LỜI CAM ĐOAN
DANH MỤC TỪ VIẾT TẮT………………………………………………………… 3
DANH MỤC CÁC BẢNG ……………………………………………………………3
MỞ ĐẦU …………………………………………………………………………… 1
Chƣơng 1: NHỮNG VẤN ĐỀ LÝ LUẬN CHUNG VỀ ĐA DẠNG SINH HỌC
VÀ PHÁP LUẬT BẢO TỒN ĐA DẠNG SINH HỌC……………… 7

1. 1 Đa dạng sinh học và bảo tồn đa dạng sinh học ………………………… 7
1.1.1 Khái niệm đa dạng sinh học ………………………………………………………….7
1.1.2 Bảo tồn đa dạng sinh học …………………………………………………… 8
1.1.3 Ý nghĩa của đa dạng sinh học và bảo tồn đa dạng sinh học …………………… 9
1.1.4 Vai trò của khu bảo tồn thiên nhiên trong việc bảo tồn đa dạng sinh học……. .11
1 .2 Pháp luật bảo tồn đa dạng sinh học …………………………………… 12
1.2.1 Khái niệm và ý nghĩa của pháp luật bảo tồn đa dạng sinh học ………… 12
1.2.2 Tổng quan thỏa thuận quốc tế và sự tham gia của Việt Nam trong bảo tồn đa
dạng sinh học ………………………………………………………………………………….13
1.2.3 Kinh nghiệm quốc tế về pháp luật bảo tồn đa dạng sinh học và sự gợi mở đối với
Việt Nam ……………………………………………………………………………………….16
Kết luận Chương 1…………………………………………………………… 21
Chƣơng 2 THỰC TRẠNG PHÁP LUẬT VỀ BẢO TỒN ĐA DẠNG SINH
HỌC VÀ THỰC TIỄN ÁP DỤNG TẠI VƢỜN QUỐC GIA PÙ MÁT, HUYỆN
CON CUÔNG, TỈNH NGHỆ AN ………………………………………………… 22
2.1 Tổng quan về đa dạng sinh học và bảo tồn đa dạng sinh học tại Việt Nam … 22
2.2 Sơ lược lịch sử hình thành và phát triển của pháp luật bảo tồn đa dạng sinh học
tại Việt Nam ……………………………………………………………… 26
2.2.1 Tổng quan pháp luật về bảo tồn đa dạng sinh học của Việt Nam trước khi ban
hành Luật đa dạng sinh học năm 2008 ……………………………………… 26
2.2.2 Tổng quan pháp luật về bảo tồn đa dạng sinh học của Việt Nam sau khi ban
hành Luật đa dạng sinh học năm 2008 ……………………………………… 28
2.3 Những nội dung cơ bản của pháp luật bảo tồn đa dạng sinh học …………… 31
2.3.1 Những quy định chung về nguyên tắc và trách nhiệm bảo tồn đa dạng sinh học31
2.3.2 Các quy định pháp luật về quy hoạch và quản lý các khu bảo tồn thiên nhiên 33
2.3.3 Các quy định pháp luật về bảo tồn đa dạng hệ sinh thái ………………………….36
2.3.4 Các quy định pháp luật về bảo tồn đa dạng loài ……………………………………40
2.3.5 Các quy định pháp luật về kiểm soát và bảo tồn đa dạng nguồn gen ………… 47
2.3.6 Quản lý Nhà nước về đa dạng sinh học ………………………………………….… 60
2.3.7 Hợp tác quốc tế về bảo vệ đa dạng sinh học…………………………… ………… 61

2.3.8 Pháp luật về xử lý vi phạm trong lĩnh vực bảo tồn đa dạng sinh học ………… 62
2.4 Thực tiễn áp dụng pháp luật bảo tồn đa dạng sinh học tại Vườn quốc gia Pù Mát,
huyện Con Cuông, tỉnh Nghệ An …………………………………………………… 64
2.4.1 Tổng quan đa dạng sinh học tại vườn quốc gia Pù Mát ……………………… 65
2.4.2 Thực tiễn áp dụng quy định pháp luật về bảo tồn đa dạng sinh học tại Vườn quốc
gia Pù Mát, huyện Con Cuông, tỉnh Nghệ An …………………………………………… 73
2.4.3 Nguyên nhân hạn chế việc áp dụng pháp luật bảo tồn đa dạng sinh học tại Vườn
quốc gia Pù Mát, huyện Con Cuông, tỉnh Nghệ An ………………………………… … 83
Kết luận Chương 2 …………………………………………………………………….86
Chƣơng 3 GIẢI PHÁP NÂNG CAO HIỆU QUẢ ÁP DỤNG PHÁP LUẬT VỀ
BẢO TỒN ĐA DẠNG SINH HỌC ……………………………………………… 87
3.1. Giải pháp hoàn thiện các quy định pháp luật liên quan đến bảo tồn đa dạng sinh
học …………………………………………………………………………………… 87
3.1.1 Xây dựng, hoàn thiện pháp luật về bảo tồn đa dạng sinh học ………………… 87
3.1.2 Học hỏi, tiếp thu pháp luật các nước trên thế giới trong quá trình hoàn thiện
pháp luật về đa dạng sinh học ……………………………………………………………….90
3.2. Hoàn thiện cơ cấu tổ chức thực hiện pháp luật về bảo tồn đa dạng sinh học 90
3.2.1 Nâng cao hiệu quả áp dụng pháp luật về bảo tồn đa dạng sinh học …………….90
3.2.2 Nâng cao chất lượng cuộc sống, ổn định kinh tế xã hội cho dân cư vùng đệm…91
3.3. Giải pháp bổ trợ ………………………………………………………………… 93
3.3.1 Giải pháp giáo dục truyền thông …………………………………………… 94
3.3.2 Một số giải pháp cụ thể …………………………………………………………… …96
Kết luận Chương 3 …………………………………………………………………….97
KẾT LUẬN ………………………………………………………………………… 97
TÀI LIỆU THAM KHẢO ……………………………………………………… 98




DANH MỤC TỪ VIẾT TẮT

BTTN:
Bảo tồn thiên nhiên
BV&PT:
Bảo vệ và phát triển
BVMT:
Bảo vệ môi trường
ĐDSH:
Đa dạng sinh học
HST:
Hệ sinh thái
SNFC:
Lâm nghiệp Xã hội và Bảo tồn Thiên nhiên tỉnh Nghệ An
VQG:
Vườn quốc gia



DANH MỤC CÁC BẢNG


trang
Bảng 2.1: Danh mục thực vật có mạch ở Vườn quốc gia Pù Mát……
69
Bảng 2.2: Danh mục động vật tại Vườn quốc gia Pù
Mát………………
70
Bảng 2.3: Nhóm động vật quý hiếm Vườn quốc gia Pù Mát…………
72
Bảng 2.4: Nhóm động vật quý hiếm tại Pù Mát (theo danh lục IUCN

2007)………………………………………………………………………

73




1
MỞ ĐẦU
1. Tính cấp thiết của đề tài
 


cho  



         
 
 


VQG)  - trung





VQG 
 (HST) 



 i [45].   

VQG 


2




 

“Pháp luật về bảo
tồn đa dạng sinh học và thực tiễn áp dụng tại Vườn Quốc gia Pù Mát, huyện Con
Cuông, tỉnh Nghệ An” 


2. Tình hình nghiên cứu đề tài
 






- 
1999;
- 


-                 

- “


3
- - p

tra  b
p


-  

- 

2008;
-  


- 

2009.
- 


- 
 


- 
  
2008;
          


4
SH 



BTTN).
3. Mục tiêu nghiên cứu
3.1. Mục tiêu tổng quát:

                 


3.2. Mục tiêu cụ thể:
:
-              

- 

-  

- 


4. Tính mới và những đóng góp của đề tài



 

hi

5
 


             





 



5. Đối tƣợng nghiên cứu và phạm vi nghiên cứu
5.1. Đối tượng nghiên cứu:  

5.2. Phạm vi nghiên cứu:

  

 

6. Nội dung và phƣơng pháp nghiên cứu

6.1. Nội dung nghiên cứu

- 
- 

6
-   

- 

6.2. Phương pháp nghiên cứu
               




            
 
 p Nam

          

7. Kết cấu của luận văn




C  

  




7
Chƣơng 1: NHỮNG VẤN ĐỀ LÝ LUẬN CHUNG VỀ ĐA DẠNG SINH
HỌC VÀ PHÁP LUẬT BẢO TỒN ĐA DẠNG SINH HỌC
1. 1 Đa dạng sinh học và bảo tồn đa dạng sinh học
1.1.1 Khái niệm đa dạng sinh học




[24, tr1].
Theo C
 HST HST HST 

 
 
36, tr.4].
  
  
 
.
 

 


 




8
  
2008, : 



 , 


 . 



 , 

























 .  














 , 
nhau. 
















 ,  ,




 . 

















 , 

  BVMT)
Đa dạng sinh học 

1.1.2 Bảo tồn đa dạng sinh học






[36, tr.5]. 

Một là bảo tồn tại chỗ (Bảo tồn In situ):       






9
Hai là bảo tồn chuyển chỗ (ex-situ conservation): 
 






Ba là phục hồi (Rehabilitation): B










     

1.1.3 Ý nghĩa của đa dạng sinh học và bảo tồn đa dạng sinh học







10








         








 

gia [42].

  



 
n,
  

11


 


U

- WWF (World
            
        - WCMC (World Conservation Monitoring
- 
1.1.4 Vai trò của khu bảo tồn thiên nhiên trong việc bảo tồn đa dạng sinh
học
 



 
 

 

Thứ nhất,  
 c
 
, 



12

.
Thứ hai, 



 



Cuối cùng, 
 


1 .2 Pháp luật bảo tồn đa dạng sinh học
1.2.1 Khái niệm và ý nghĩa của pháp luật bảo tồn đa dạng sinh học
1.2.1.1 Khái niệm
 


 


 
[17].
1.2.1.2 Ý nghĩa



13
c





    
             



 




1.2.2 Tổng quan thỏa thuận quốc tế và sự tham gia của Việt Nam trong
bảo tồn đa dạng sinh học

 

 [42].

 
Trade in Endangered Species of Wide Fauna and Floral   




14

4/1994 [42].

       







            







Enviroment and Development U





 (The Rio Declaration) 


15
            (Convention on Global
Climate)


  (Convention on Biological Diversity)
                




   (Statement on Forest Principles):


  (Agenda 21)
 






 [42]: 
  

 

 1982; 
                

16

 
 
 1987. [42]
1.2.3 Kinh nghiệm quốc tế về pháp luật bảo tồn đa dạng sinh học và sự
gợi mở đối với Việt Nam

 





1.2.3.1 Pháp luật một số quốc gia về bảo tồn đa dạng sinh học

:
Một là quy hoạch BTTN (kinh nghiệm của Hungary): 








 



17



 [22].
Hai là Thành lập và quản lý các khu bảo tồn (kinh nghiệm của Nam Phi):
 eo Khu BTTN 
 




 [22].
Ba là quản lý HST, vùng sinh thái (kinh nghiệm của Slovenia):


HST



 
. [22]




 
 [22]

18


 
       
      
. [22]
Bốn là bảo tồn và phát triển bền vững các loài sinh vật (kinh nghiệm của
Trung Quốc):


      
            








  [22].
Năm là tiếp cận nguồn gen và chia sẻ lợi ích (kinh nghiệm của Costa Rica):
 , 



  
            
  

19


; 

. [18], [22]
1.2.3.2 Bài học rút ra, kinh nghiệm cho Việt Nam
Một là đối với việc quy hoạch BTTN: 
hoBTTN 





 




 [22].
Hai là đối với việc thành lập và quản lý các khu bảo tồn: 









