bài giảng tích hợp kiến thức liên môn chủ đề giáo dục môi trường trong môn sinh học 7

HỒ SƠ DỰ THI DẠY HỌC THEO CHỦ ĐẾ TÍCH HỢP

1. Tên chủ đề dạy học: Giáo dục môi trường trong mơn sinh học
2. Mơn học chính của chủ đề: Mơn Sinh học
3. Các mơn học khác được tích hợp: Môn Công nghệ


Phiếu thông tin về giáo viên
- Sở giáo dục và đào tạo thành phố Hà Nội
- Phòng giáo dục và đào tạo huyện Gia Lâm
- Trường THCS Yên Viên
- Địa chỉ: Thôn Lã Côi, Xã Yên Viên, Huyện Gia Lâm, TP Hà Nội
- Điện thoại:
- Thông tin về giáo viên:
1. Họ và tên: Nguyễn Thị Thanh Đồng
Ngày sinh: 25-10-19883 Môn: Sinh học
Điện thoại: 01682931500; Email:


Phiếu mô tả hồ sơ dạy học dự thi
1. Tên hồ sơ dạy học: TÍCH HỢP KIẾN THỨC CÁC MƠN SINH VÀ CÔNG
NGHỆ VÀO GIẢNG DẠY BÀI “BIỆN PHÁP ĐẤU TRANH SINH HỌC”
MÔN SINH 7.
2. Mục tiêu dạy học:
Trong thực tiễn sản xuất hiện nay, người nông dân sử dụng rất nhiều các biện pháp để
phòng trừ sâu bệnh hại cây trồng. Trong đó , Biện pháp hóa học đề phịng trừ sâu bệnh
hại được nhiều người nơng dân lựa chọn vì có khả năng phịng trừ sâu bệnh nhanh mà
giá thành lại thấp. Tuy mang lại hiệu quả nhanh, nhưng những hậu quả mà nó để lại
cho người tiêu dùng
lại khó mà lường trước hết được nếu người nơng dân khơng sử dụng đúng cách. Có
thể kể đến một số hậu quả của việc lạm dụng thuốc hóa học để phịng trừ sâu bệnh hại

cây trồng: như ơ nhiễm môi trường đất, môi trồng nước, ngô độc thực phẩm, giết chết
sinh vật...
Mặt khác, Trường THCS Yên Viên lại được đặt ngay trên địa bàn có truyền thống lâu
đời làm nghề trồng rau. Do đó, những kiến thức các em học ở trên lớp được vận dụng
rất nhiều trong cuộc sống hàng ngày. Thực tế đặt ra là các em thường xuyên cùng gia
đình của mình sử dụng các biện pháp để phòng, trừ sâu bệnh hại cho cây rau và cây
lúa. Để giúp các em có thể cùng gia đình mình chăm sóc cây trồng mà khơng làm ảnh
hưởng tới môi trường và sức khỏe của con người, Tôi đề ra một số giải pháp vận dụng
kiến thức các môn Sinh và Công nghệ để giải quyết tốt vấn đề không chỉ là mối quan
tâm của người dân địa phương mà cịn là vấn đề mà tồn xã hội đang quan tâm.
a. Môn Sinh học: Bài 59 Biện pháp đấu tranh sinh học
1.Kiến thức:
- HS giải thích được mục tiêu của các biện pháp đấu tranh sinh học.
- HS nêu được khái niệm ,các biện pháp đấu tranh sinh học và nêu được
các ví dụ để minh họa cho từng biện pháp.
- HS nêu được những ưu, nhược điểm và những hạn chế của những biện pháp
đấu tranh sinh học.
2.Kĩ năng: - Rèn kĩ năng quan sát, so sánh, tư duy tổng hợp.
- Kĩ năng hoạt động nhóm.
-Biết vận dụng kiến thức liên môn trong giải quyết vấn đề
3.Thái độ: Giáo dục ý thức bảo vệ động vật, môi trường.
- Nghiêm túc, hợp tác tốt, linh hoạt trong các hoạt động vận dụng kiến thức liên môn
trong giải quyết vấn đề
b. Mơn Cơng nghệ: Bài 13: Phịng trừ sậu, bệnh hại
1.Kiến thức:
- HS biết được các nguyên tắc phòng trừ sâu bệnh
-HS hiểu được các nguyên tắc phòng trừ sâu bệnh
2.Kĩ năng:

- HS có khả năng vận dụng các biện pháp phòng trừ sâu, bệnh hại trong thực tiễn sản
xuất.
-Rèn kỹ năng quan sát và trao đổi nhóm.
-Biết vận dụng kiến thức liên mơn trong giải quyết vấn đề
3.Thái độ:
- Có ý thức bảo vệ cây trồng và bảo vệ môi trường sống.
- Nghiêm túc, hợp tác tốt, linh hoạt trong các hoạt động vận dụng kiến thức liên môn
trong giải quyết vấn đề.
3. Đối tượng dạy học của bài học:
- Đối tượng dạy học là học sinh
- Số lượng học sinh: 70 em
- Số lớp thực hiện: 2 lớp
- Khối lớp: 7
*Dự án tơi thực hiện có một số thuận lợi sau:
+ Thứ nhất: HS đã được tìm hiểu về biện pháp Sinh học để phòng trừ sâu bệnh hại trong
tiết 12chương trình Cơng nghệ 7 nên đã có kiến thức sơ lược về biện pháp đấu tranh sinh
học.
+ Thứ hai: Các em đã được tìm hiểu qua về mối quan hệ sinh vật với sinh vật để diệt trừ
một số sâu hại trong bài 27: Đặc điểm chung và vai trò của lớp sâu bọ.
+ Thứ ba: Trong thực tế cuộc sống hàng ngày, khi các em cùng gia đình chăm sóc ruộng
rau của gia đình mình ln tiếp cận các biện pháp phòng trừ sâu bệnh hại cho cây trồng.
Vì vậy khi kết hợp các kiến thức của các môn học trong việc giải quyết vấn đề của bài
học các em không cảm thấy bị bỡ ngỡ. Như vậy việc tích hợp kiến thức các mơn học vào
giải quyết vấn đề trong môm Sinh học gặp rất nhiều thuận lợi.
4. Ý nghĩa của bài học
Qua bài học này, Học sinh có thể nắm được các biện pháp đấu tranh sinh học cùng với
những ưu, nhược điểm của biện pháp này. Qua đây học sinh có thể vận dụng kiến thức đã
học vào trong thực tế cùng gia đình mình hoặc địa phương phịng trừ tốt được sâu bệnh
hại , hạn chế sử dụng thuốc hóa học để phịng trừ sâu bệnh. Nhờ đó khơng làm tổn hại
đến mơi trường và sức khỏe con người và hướng tới sản phẩm nơng nghiệp ‘ sạch’ và

góp phần xây dựng một nền nông nghiệp bền vwvgx..
5. Thiết bị dạy học, học liệu:
* Giáo viên:
-Máy chiếu, Phim trong
- Tranh phịng to hình 59.1
- Phiếu học tập
- Bảng phụ
- Tư liệu minh họa
- Kiến thức về tin học để soạn bài giảng trên Powerpoint;
- Kiến thức Giáo dục cơng dân về tính tự giác và tác hại của Ơ nhiễm mơi
trường.
- Kiến thức địa lý về tác hại của ô nhiễm môi trường và sinh vật trong các
môi trường
- Kiến thức Công nghệ về nguyên tắc và các biện pháp phòng trừ sâu hại.


* Học sinh:
- Ôn tập lại kiến thức đã học có liên quan tới bài học trong các mơn: Cơng
nghệ( Bài 13), Sinh ( Bài 27).
- Liên hệ thực tế: Quan sát các biện pháp phòng trừ sâu bệnh hại của gia đình
và địa phương em.
- Sưu tầm các tranh, ảnh về các sinh vật diệt trừ các sinh vật có hại.
6. Hoạt động dạy học và tiến trình dạy học:
. Tiết 62
BÀI 59: BIỆN PHÁP ĐẤU TRANH SINH HỌC
I. MỤC TIÊU
1.Kiến thức:
- HS nêu được khái niệm đấu tranh sinh học .
- Nêu được các biện pháp đấu tranh sinh học.
- Nêu được các ưu nhược điểm của biện pháp dấu tranh sinh học.

- Vận dụng kiến thức liên môn Sinh và Công nghệ để nắm được các mục tiêu
của bài
2.Kĩ năng:
- Rèn kĩ năng quan sát, so sánh, tư duy tổng hợp .
- Rèn kĩ năng hoạt động nhóm và hoạt động cá nhân
- Rèn kĩ năng vận dụng kiến thức các mơn học có liên quan để giải quyết vấn đề.
3.Thái độ:
- Giáo dục ý thức yêu thích mơn học.
- Giáo dục ý thức bảo vệ động vật và môi trường.
- Nghiêm túc, hợp tác tốt, linh hoạt trong các hoạt dộng vận dụng các kiến thức
liên môn trong giải quyết vấn đề
II. CHUẨN BỊ
1. Giáo viên:
- Máy chiếu
- Tư liệu
- Bảng phụ
2. Học sinh:
- Đọc trước bài .
- Tư liệu
- Xem lại bài 13: phòng trừ sâu, bệnh hại.
III. PHƯƠNG PHÁP: Vấn đáp, hoạt động nhóm, đặt và giải quyết vấn đề...
IV. TIẾN TRÌNH LÊN LỚP
1.Ổn định lớp: 1’
2.Kiểm tra bài cũ:5’
- Giải thích vì sao số lồi động vật ở mơi trường nhiệt đới lại nhiều hơn ở
mơi trường đới nóng và hoang mạc đới nóng?
- Nêu các biện pháp phịng trừ sâu bệnh hại?


3. Mở bài: GV nêu vấn đề: Như các em đã học trong chương trình Cơng nghệ 7:

Sâu bệnh gây hại có ảnh hưởng lớn tới năng suất và phẩm chất nông sản. Thực tế hiện
nay, nông dân đang sử dụng phổ biến biện pháp nào để diệt trừ sâu bệnh hại? và biện
pháp đó gây hậu quả như thế nào tới sinh vật và môi trường? ( HS trả lời).Bài học hơm
nay sẽ giúp các em tìm hiểu kĩ hơn về những ưu, nhược điểm Biện pháp sinh học để diệt
trừ sâu bệnh hại (1’)
4.Bài mới:
HĐ CỦA GV
HĐ CỦA HS
NỘI DUNG
* Hoạt động 1: Thế nào là
I. Thế nào là biện pháp đấu
biện pháp đấu tranh sinh
tranh sinh học?
học(7’)
Đấu tranh sinh học là
+ Mục tiêu: HS hiểu được
biện pháp sử dụng sinh vật
- HS quan sát máy chiếu
mục tiêu, khái niệm của đấu
hoặc sản phẩm của chúng
(MC) , hoạt động cá nhân,
tranh sinhn học
nhằm ngăn chặn hoặc giảm
liên hệ kiến thức đã học
GV yêu cầu HS quan sát
bớt thiệt hại do các sinh vật
môn Công nhệ 7 trả lời.
slides 2-->7 Trả lời câu hỏi:
có hại gây ra.
? Những biện pháp nào là

biện pháp đấu tranh sinh
- HS liên hệ thực tế và vận
học?
? Thế nào là đấu tranh sinh dụng kiến thức đã học trong
bài 13 môn Công nghệ 7 trả
học?
lời.
? GV yêu cầu HS liên hệ
.* HS qun sát MC. Trả lời
thực tế: Lấy VD về đấu
tranh sinh học ở địa phương câu hỏi
em/
-HS kết luận
* GV u cầu HS quan sát
II. Biện pháp đấu tranh
slides 8
sinh học :
* Hoạt động 2: Tìm hiểu
Bảng đã hồn thành
những biện pháp đấu
tranh sinh học: 12’
+ Mục tiêu: HS nêu được 3
biện pháp chính và nhóm
thiên địch cụ thể
- HS quan sát MC kết hợp
-GV yêu câu HS quan sát
với thông tin SGK trả lời.
MC
? Kể tên các hình thức sử
dụng thiên địch?

- GV giới thiệu: Đấu tranh
- HS quan sát MC
sinh học có những biện
pháp khác nhau. Mỗi biện
pháp đều có những điểm
khác nhau. Để tìm hiểu kĩ
hơn từng biện pháp mời các


em theo dõi một số hình ảnh
sau:
? Để tìm hiểu kĩ hơn từng
biện pháp, các em hãy hoạt
động theo nhóm trong 5’
hoàn thành bảng sau: ( Phụ
lục 1)
- GV chữa bài các nhóm -->
nhận xét, bổ sung, thống
nhất đáp án -MC
_ GV: để tìm hiểu thêm hoạt
động của các thiên địch để
diệt sâu bệnh hại mời các
em xem đoạn video sau
_ Giải thích biện pháp gây
vơ sinh để diệt sinh vật gây
hại?
GV chuyển ý: Vậy những
biện pháp đấu tranh sinh
học đó có những ưu nhược
điểm gì?

* Hoạt động 3: Tìm hiểu
ưu điểm và những hạn chế
của biện pháp đấu tranh
sinh học( 15’)
+ Mục tiêu: HS chỉ ra được
những ưu điểm và nhược
điểm của những biện pháp
đấu tranh sinh học
-GV yêu cầu học sinh sử
dụng kiến thức liên môn :
nêu những ưu điểm và hạn
chế của biện pháp hóa học
trong phịng trừ sâu bệnh
hại

- GV yêu cầu( HS trình bày
kết quả sưu tầm ở nhà) :
Dựa vào kiến thức các em
đã học ở bài 12 Môn Công
Nghệ 7 Bài 13 và kết quả

- HS dựa vào kết quả quan
sát tự nghiên cứu lĩnh hội
thơng tin, thảo luận nhóm
nhỏ hồn thành bảng.
- Các nhóm cử đại diện
trình bày, nhóm khác nhận
xét, bổ sung.
- HS xem video

_ HS giải thích: Dùng
phương pháp triệt sản ở ruồi
đực, làm ruồi đực không thể
sinh sản được tinh trủng nên
không thực hiện được sự thụ
tinh khi giao phối do đó
khơng phát triển được nịi
giống.

- HS dựa vào kiến thức liên
môn; Sinh , Công nghệ trả
lời:
+ Ưu điểm: Hiệu quả cao,
tiru diệt nhanh sâu bệnh
+ Nhược điểm: Gây ô
nhiễm môi trường, diệt các
sinh vật có lợi và gây hại
cho con người và sinh vật
khác.
- HS cử đại diện trình bày
kết quả tìm hiểu của mình.

III. Ưu điểm và những
hạn chế của những biện
pháp đấu tranh sinh học:
1. Ưu diểm
- Tiêu diệt nhiều sinh vật
gây hại, tránh ô nhiểm mơi
trường.
2. Nhược điểm:

+ Chỉ hiệu quả những nơi
khí hậu ổn định
+ Thiên địch không diệt triệt
để sinh vật gây hại
+ Sự tiêu diệt lồi sinh vật
có hại này lạitạo điều kiện


chuẩn bị ở nhà , mời các
nhóm cử đại diện trình bày ?
1những ưu nhược điểm của
biện pháp đấu tranh sinh
học.( Nhóm 1.2)
GV yêu cầu các nhóm nhận
xét, bổ sung.
GV nhận xét , chỉnh sửa
Bổ sung những hạn chế của
biện pháp
?2. Ngày nay người ta đã
ứng dụng biện pháp đấu
tranh sinh học trong nông
nghiệp như thế nào?
-GV yêu cầu các nhóm nhận
xét, bổ sung.
* Liên hệ: Hiện nay địa
phương em sử dụng biện
pháp đấu tranh sinh học này
như thế nào trong việc
phịng trừ sâu bệnh hại?
Những khó khăn khi áp

dụng phương pháp này ở địa
phương?
GV tổng kết: Hiện nay các
quốc gia trồng lúa trên thế
giới đều có xu hướng phịng
trừ sâu hại trên đồng ruộng
bằng biện pháp đấu tranh
sinh học và mang lại nhiều
lợi ích như giảm được chi
phí mua thuốc, nhân công
và giảm thiểu được sự ô
nhiễm môi trường.

cho sinh vật khác phát triển
+ Một loài thiên địch vừa có
hại vừa có thể có lợi

- Các nhóm nhận xét lẫn
nhau

- Nhóm 3.4 trình bày.
Các nhóm khác nhận xét, bổ
sung

- HS liên hệ thực tế địa
phương

5Củng cố: ( 5’) + Các nhóm hồn thành sơ đồ tư duy( phụ lục 2)
6. Dặn dị
• Học thuộc bài 59

• Đọc trước bài 60
• Trả lời câu hỏi SGK trang 194
• Kẻ bảng SGK trang 196
• Sưu tầm tranh ảnh về động vật quý hiếm


PHỤ LỤC 1
Các biện pháp Tên sinh vật gây hại
đấu tranh sinh
học
1. Sử dụng
thiên địch trực
tiếp tiêu diệt
sinh vật gây hại
2. Sử dụng
thiên dịch đẻ
trứng kí sinh
vào sâu hại hay
trứng sâu hại
3. sử dụng vi
khuẩn gây bệnh
truyền nhiễm
diệt sinh vật gây
hại

Tên thiên địch


PHỤ LỤC 2

7. Kiểm tra đánh giá kết quả học tập
Theo định hướng mới về đổi mới cách kiểm tra đánh giá học sinh theo hướng phát triển
năng lực của học sinh, tôi kiểm tra kết quả bài học của các em bàng cách : các em chơi
trị chơi: Tiếp sức hồn thành sơ đồ tư duy
+ Mục đích của trị chơi: Giúp các em hẹ thống lại bài học
+ Các bước: GV treo sơ đồ tư duy để trống, yêu cầu các nhóm xếp thành hàng một người
chọn các cụm từ có sẵn, moottj số em dán vào sơ đồ có sẵn. Nhóm nào xong trước và
đúng thì thắng cuộc, nhóm thua phải hát một bài.
8. Các sản phẩm của học sinh
Nhóm 1


Nhóm 2

Nhóm 3


Nhóm 4

Kết quả bài làm của học sinh : 75% các nhóm làm bài đúng.
Từ kết quả học tập của các học sinh, chúng tơi nhận thấy việc tích hợp kiến thức liên môn
vào một môn học là việc làm hết sức cần thiết, có hiệu quả rõ rệt đối với học sinh. Cụ thể
chúng tôi đã thực hiện thử nghiệm đối với bộ môn Sinh đã đạt kết quả rất khả quan.
Chúng tôi sẽ thực hiện dự án này vào học kỳ II của năm học 2014 -2015 đối với học sinh
các lớp và sẽ mở rộng hơn ở các khối lớp 6,8,9. Việc tích hợp kiến thức liên môn giúp
các em học sinh không chỉ giỏi một môn mà cần biết kết hợp kiến thức các môn học lại
với nhau để học sinh có kiến thức tồn diện, tổng hợp, đồng thời giúp giáo viên không
ngừng trau dồi kiến thức các môn học khác để dạy bộ môn mình tốt hơn, đạt hiệu quả cao
hơn.

Trên đây là hồ sơ dạy học thử nghiệm của tôi, rất mong được sự ủng hộ góp ý của
các q thầy cơ để tơi hồn thiện hơn. Xin chân thành cảm ơn!