bệnh phổi tắc nghẽn mãn tính

BỆNH PHỔI TẮC NGHẼN MÃN TÍNH
TS. BS Nguyễn thi Tố Như
ĐỊNH NGHĨA ATS/ERS 1995

Bệnh phổi tắc nghẽn mãn tính (COPD) là
một tình trạng bệnh lý đặc trưng bởi sự tắc
nghẽn luồng khí mãn tính, tiến triển dần
do viêm phế quản mãn, khí phế thũng, hay
do cả 2
ĐỊNH NGHĨA ATS/ERS 2004

Bệnh phổi tắc nghẽn mãn tính (COPD) là
một tình trạng bệnh lý đặc trưng bởi sự
giới hạn luồng khí không hồi phục hoàn
toàn,

Sự tắc nghẽn tiến triển dần và kết hợp với
một sự đáp ứng viêm bất thường của phổi
đối với một số chất hay khí độc hại, chủ
yếu là khói thuốc lá

ĐỊNH NGHĨA GOLD 2004
LÀ BỆNH CÓ THỂ PHÒNG NGỪA
CÓ THỂ ĐiỀU TRỊ ĐƯỢC
CÁC BỆNH PHỐI HỢP  ↑ ĐỘ NẶNG CỦA
BPTNMT
ĐƯỜNG DẪN KHÍ CỦA PHỔI BỆNH BỊ
GiỚI HẠN DẪN KHÍ KHÔNG HỒI PHỤC
HÒAN TOÀN VÀ TiẾN TRIỂN
CƠ CHẾ : VIÊM
Dịch tễ học Tỉ lệ bệnh tật trên thế giới

NGUYÊN NHÂN COPD

Nguyên nhân do chủ thể:

1/ Di truyền: thiếu hụt men
Alpha 1 antitrypsin

2/ Dinh dưỡng: thiếu các chất
chống oxy hóa (vitamin A, C,E)
và chất đạm

3/ Trẻ sanh non, phổi chưa phát
triển đầy đủ

4/ Nam > nữ

Nguyên nhân do môi trường:

1/ HÚT THUỐC LÁ: nguyên
nhân quan trọng nhất

2/ Ô nhiễm môi trường: khói
xe, nhà máy

3/ Khai thác mỏ vàng, silic,
than

4/ Nhiễm trùng hô hấp tái phát
nhiều lần lúc nhỏ
VIÊM PHẾ QUẢN MÃN ( tiếp theo)

VIÊM PHẾ QUẢN MÃN

-Các đường dẫn khí (phế quản )
bị viêm:

1/ phù nề niêm mạc phế quản
 đường kính bị hẹp lại 
khó thở

2/ ø tiết ra chất nhầy _ bệnh
nhân khó khạc đàm phế quản
dễ bị nhiễm trùng
KHÍ PHẾ THŨNG

Các phế nang ( túi khí) bị tổn
thương:

1/ mất độ đàn hồi Khí O 2
vào khó khăn và khí CO 2
không ra hết được  khí bị
nhốt lại một phần trong phế
nang  BẪY KHÍ

2/ các mạch máu quanh phế
nang bị hư hại  không trao
đổi khí tốt  khí O 2 giảm +
khí CO 2 tăng
BIẾN ĐỔI SINH LÝ BỆNH TRONG
COPD


Các phế nang ( túi khí) bị tổn
thương:

1/ mất độ đàn hồi Khí O 2
vào khó khăn và khí CO 2
không ra hết được  khí bị
nhốt lại một phần trong phế
nang  BẪY KHÍ

2/ các mạch máu quanh phế
nang bị hư hại  không trao
đổi khí tốt  khí O 2 giảm +
khí CO 2 tăng
ĐÁP ỨNG VIÊM TRONG COPD
ĐÁP ỨNG VIÊM TRONG COPD

MACROPHAGE BỊ
HOẠT HÓA:

ROS

CHEMOKINS : LB4,
IL8.

PROTEASES
ĐÁP ỨNG VIÊM TRONG COPD
ĐÁP ỨNG VIÊM TRONG COPD
MẤT CÂN BẰNG CÁN CÂN PROTEASE
–ANTIPROTEASE TRONG COPD
TÓM LẠI: CƠ CHẾ VIÊM TRONG COPD

BỆNH LÝ MẠCH MÁU TRONG
COPD: TÂM PHẾ MÃN
Thiêu oxy mãn tinh
Co thắt mạch máu phổi
Tăng áp ĐM phổi
Tâm phế mãn
Tử vong
Phù
Triệu chứng của COPD

Ho kéo dài .

Khạc đàm

Khò khè

Khó thở khi hoạt động
( leo cầu thang, đi lên
dốc…)
TRIỆU CHỨNG CƠ NĂNG
HO
-Ho đàm về sáng khi thức dậy, nặng hơn vào
mùa mưa
-lúc đẩu không liên tục ,sau đó thường xuyên,
mỗi ngày
ĐÀM
-lúc đầu nhờn , trắng, số lượng ít
-đục hơn và đổi màu (vàng, xanh) trong các đợt
nhiễm trùng
TRIỆU CHỨNG CƠ NĂNG

KHÓ THỞ
-cảm giác nặng ngực, phải cố gắng để thở
-là nguyên nhân chính khiến bệnh nhân đi khám BS
-xúất hiện từ từ, sau trở nên thường xuyên
Là nguyên nhân gây tàn phế
KHÒ KHÈ
-tiếng ho nặng nề
-bệnh nhân có cảm giác vướng đàm, khó khạc
TRIỆU
CHỨNG
KHÁC
-Phù chân trong tâm phế mãn
-Suy dinh dưỡng trong các trường hợp bệnh lâu ngày
TRIỆU CHỨNG THỰC THỂ
Khó thở -Thở nhanh nông > 20 lần/phút
-Co kéo cơ liên sườn
Phổi bò ứ
khí
-Lồng ngực căng phồng, hình thùng
-Nhòp tim nghe nhỏ
-Âm phế bào giảm

Suy tim
phải
-Tónh mạch cổ nổi ở tư thế 45
0
-Khó thở khi nằm đầu thấp
-$ suy tim phải
Dạng
Lâm

Sàng
COPD
DIỄN BIẾN LÂM SÀNG CỦA COPD
Nghẽn tắc đường thở
BẪY KHÍ
Căng phồng phổi
Khó thở
Hạn chế
vận động
Suy yếu
thể trạng
Lo lắng
Thở nhanh
Tăng nhu cầu
Thông khí
GIẢM CHẤT LƯỢNG CUỘC SỐNG
XÉT NGHIỆM CẬN LÂM SÀNG
Thông thường
-X Quang phổi
-Chức năng hô hấp + Test dãn phế quản
COPD vừa
và nặng
-Khí máu động mạch
-Điện tâm đồ
-Siêu âm tim
Đàm
đổi mầu + .đặc Cấy đàm + kháng sinh đổ
Khí phế thủng ở người
trẻ + không hút thuốc
Alpha 1 antitrypsin