Đề tài vận dụng kiến thức liên môn để giải quyết tình huống trong cuộc sống giúp người thân cai nghiện thuốc lá

Đề tài vận dụng kiến thức liên môn để giải quyết tình huống trong cuộc sống
I. TÊN TÌNH HUỐNG: “Giúp người thân cai nghiện thuốc lá”
II. MỤC TIÊU GIẢI QUYẾT TÌNH HUỐNG.
- Vận dụng các kiến thức đã học về môn Ngữ Văn; Sinh học; Giáo dục
công dân; Toán học và thực tiễn cuộc sống để tuyên truyền về tác hại của thuốc lá
giúp người thân cai nghiện.
- Tuyên truyền ý thức giữ gìn môi trường công cộng trong sạch.
- Tuyên truyên về ý thức chấp hành pháp luật qua hành vi vi phạm Luật
phòng chống tác hại của thuốc lá.
III. TỔNG QUAN VỀ CÁC NGHIÊN CỨU LIÊN QUAN ĐẾN VIỆC GIẢI QUYẾT
TÌNH HUỐNG.
- Nghiên cứu kĩ những bài đã học về môn Ngữ Văn; Sinh học; Giáo dục
công dân; Toán học ở trường THCS có liên quan.
- Nghiên cứu luật, nghị định phòng chống tác hại của thuốc lá.
- Nghiên cứu những bệnh do thuốc lá gây ra.
- Nghiên cứu những thiệt hại về kinh tế do hút thuốc lá.
- Thống kê kết quả cai nghiện thuốc lá của những người xung quanh.
- Nêu bật ý nghĩa và tác dụng của đề tài nghiên cứu.
IV. GIẢI PHÁP GIẢI QUYẾT TÍNH HUỐNG:
- Bàn bạc thảo luận nhóm.
- Thuyết trình vấn đề cần thiết với người thân nghiện thuốc.
- Tác động vào tâm lý người thân bị nghiện thuốc lá.
V. THUYẾT MINH TIẾN TRÌNH GIẢI QUYẾT TÌNH HUỐNG.
1. NÊU VẤN ĐỀ
Bố em bị viêm phổi nặng do nhiễm lạnh, phải nằm điều trị trong bệnh
viện. Đúng dịp đó, anh em cũng hết hạn hợp đồng lao động ở Hàn Quốc. Ngày
anh về, cả nhà đều ngạc nhiên vì anh gầy đi rất nhiều. Tìm hiểu nguyên nhân mới
biết, một phần bởi công việc vất vả, còn phần nữa là do anh nghiện thuốc lá. Mặc
dù mọi người đã cố gắng khuyên, song anh đều bỏ ngoài tai, còn cho rằng sống
chết đều có số và thế mới là người đàn ông đích thực. Mỗi khi vào viện chăm sóc
bố, tuy đã nhìn thấy biển cấm rồi bác sĩ và một số y tá nhắc nhở, nhưng anh vẫn

thản nhiên, tranh thủ đốt thuốc, có lúc còn ho và khạc nhổ lung tung. Nhiều người
nhà bệnh nhân khác tỏ ra rất khó chịu khi hít phải khói thuốc trong phòng, có
người không chịu được phải ra ngoài hành lang, họ nói anh vô ý thức. Bệnh tình
của bố tôi kể từ ngày anh về chưa có dấu hiệu tốt lên, có lẽ do bố phải lo lắng
thêm cho sức khỏe của anh. Em với mẹ cũng chung tâm trạng như bố, riêng em
thì lúc nào cũng nghĩ đến lời bác sĩ Nguyễn Khắc Viện: “Ôn dịch thuốc lá đe dọa
sức khỏe và tính mạng loài người còn nặng hơn cả AIDS”. Em đã tâm sự chuyện
này với đứa bạn thân (vốn được bố mẹ em coi như con cái trong nhà), nó bảo:
“Sao chúng mình không sử dụng những kiến thức đã và đang học trong nhà
Trường THCS Nam Từ Liêm Năm học 2014-
2015
1
Đề tài vận dụng kiến thức liên môn để giải quyết tình huống trong cuộc sống
trường THCS Nam Từ Liêm để giúp anh bỏ được thuốc lá ?”. Nói là làm, chúng
em bắt tay ngay vào thực hiện kế hoạch, việc này bố mẹ em ủng hộ nhiệt tình,
đồng thời hứa sẽ giúp đỡ nếu cần.
2. GIẢI QUYẾT VẤN ĐỀ
Hăng hái như thế, nhưng thực ra lúc đầu kế hoạch của chúng em đã bị thất
bại hoàn toàn vì anh chẳng chịu hợp tác. Định từ bỏ, song thấy ánh mắt lo buồn
của bố mẹ mỗi lần anh thở ra từng luồng khói xám, chúng em động viên nhau
nhất quyết không đầu hàng cuộc chiến với điếu thuốc này. Sau mấy ngày nghiên
cứu, tìm nguyên nhân, chúng em nhận ra rằng: lí thuyết sách vở sẽ chỉ như “nói
suông”, không thực sự thuyết phục nếu không kết hợp với thực tế cuộc sống. Và
kế hoạch cũng phải mang tính khoa học, tác động từng bước từ nhận thức đến ý
thức, tình cảm. Do đó, chúng em xây dựng lại kế hoạch và gọi tên là: “Dùng kiến
thức liên môn học đánh giặc thuốc lá”
2.1. Trước hết, chúng em sử dụng kiến thức của hai bộ môn Ngữ văn 8
(Văn bản “Ôn dịch, thuốc lá” – Nguyễn Khắc Viện) và Sinh học để nói cho
anh hiểu về tác hại nhiều mặt của thuốc lá.
a) Đối với sức khỏe, vì thuốc lá chứa 7000 chất độc, trong đó có hàng

trăm chất cực độc như Nicotin, CO, NOx vv…., nó sẽ khiến anh mắc các bệnh
nguy hiểm. Cụ thể là:
- Về đường hô hấp: Khói thuốc lá chứa nhiều chất độc, thấm vào cơ thể.
Nạn nhân đầu tiên là những lông rung của những tế bào niêm mạc ở vòm họng, ở
phế quản, ở nang phổi bị chất hắc ín trong khói thuốc lá làm tê liệt. Các lông mao
này có chức năng quét dọn bụi bặm và các vi khuẩn theo luồng không khí tràn vào
phế quản và phổi ; khi các lông mao ngừng hoạt động, bụi và vi khuẩn không
được đẩy ra ngoài, tích tụ lại gây ho hen và sau nhiều năm gây viêm phế quản.
Chất hắc ín bám vào tế bào lại thường gây ra ung thư (trên 80% ung thư phổi,
vòm họng là do thuốc lá, riêng số người hút thuốc lá mắc ung thư phổi sẽ cao gấp
10 đến 20 lần so với người không hút thuốc.)
- Về đường máu: Trong khói thuốc lá có chất ô-xít các-bon, thấm vào
máu, bám chặt hồng cầu không cho chúng tiếp cận ô-xi. Chất ni-cô-tin thì làm các
động mạch co thắt lại, gây những bệnh nghiêm trọng như huyết áp cao, tắc động
mạch, nhồi máu cơ tim (có người bị tắc động mạch chân phải cắt từng ngón chân
đến cả bàn chân, hoặc chết đột xuất vì nhồi máu cơ tim,…)
- Thuốc lá còn làm giảm số lượng các tế bào thần kinh trong não ; gây
bệnh về đường tiêu hóa như viêm loét dạ dày, tá tràng ; về đường hô hấp thì
miệng bị hôi, men răng hỏng.
Bên cạnh đó, hút thuốc khi có người ở bên, nhất là phụ nữ đang mang
thai và trẻ em, thì quả là một tội ác bởi nếu hít phải khói thuốc lâu ngày họ cũng
bị mắc những căn bệnh tương tự như vậy.
Để minh chứng cho những gì nói là đúng sự thật, chúng em cho anh xem
một số hình ảnh:
Trường THCS Nam Từ Liêm Năm học 2014-
2015
2
Đề tài vận dụng kiến thức liên môn để giải quyết tình huống trong cuộc sống
Trường THCS Nam Từ Liêm Năm học 2014-
2015

3
Đề tài vận dụng kiến thức liên môn để giải quyết tình huống trong cuộc sống

Trường THCS Nam Từ Liêm Năm học 2014-
2015
4
Đề tài vận dụng kiến thức liên môn để giải quyết tình huống trong cuộc sống
Trường THCS Nam Từ Liêm Năm học 2014-
2015
5
Đề tài vận dụng kiến thức liên môn để giải quyết tình huống trong cuộc sống
Trường THCS Nam Từ Liêm Năm học 2014-
2015
6
Đề tài vận dụng kiến thức liên môn để giải quyết tình huống trong cuộc sống
Ung thư vòm họng do hút thuốc lá
Ung thư mũi do hút thuốc lá
Trường THCS Nam Từ Liêm Năm học 2014-
2015
7
Đề tài vận dụng kiến thức liên môn để giải quyết tình huống trong cuộc sống

Ung thư phổi do hút thuốc lá

b) Đối với môi trường: khói thuốc lá cũng khiến môi trường xung quanh bị
ô nhiễm, làm mọi người luôn phải sống trong cảm giác khó chịu khi nhìn thấy
những mẩu thuốc vứt lung tung, chỗ nào cũng có mùi và tàn thuốc.
c) Đối với kinh tế gia đình: cũng bị ảnh hưởng. Chỉ riêng bệnh viêm phế
quản mà anh với mọi người trong gia đình mắc phải đã làm mất bao nhiêu ngày
công lao động, mà chỉ có lao đông mới sản xuất ra của cải vật chất để duy trì một

cuộc sống ổn định, rồi còn chi phí để mua thuốc lá, chăm sóc y tế cho bản thân
anh, cho bố mẹ và em (những người hút thuốc thụ động) là rất lớn. Khi tất cả mắc
bệnh thì lấy ai chăm sóc?
2.2. Chúng em cũng vận dụng luôn kiến thức Toán học (dùng hai phép
tính so sánh), nhằm mục đích cho anh nhận ra số tiền mà anh đang lãng phí
Trường THCS Nam Từ Liêm Năm học 2014-
2015
8
Đề tài vận dụng kiến thức liên môn để giải quyết tình huống trong cuộc sống
vô ích theo kiểu “tiền mất tật mang” hàng ngày, so với những ngày công lao
động cực nhọc của mẹ trên cánh đồng là không hề nhỏ:
1 sào ruộng = 2 tạ thóc = 1800 000 đồng - chi phí (1000 000 đồng) =
800 000 đồng/6 tháng lao động.=133 000 Đ
1 bao thuốc = 15 000 đồng x 1 tháng (30ngày) = 450 000 đồng.
Như vậy việc hút thuốc 1 bao trên ngày tốn kém gấp hơn 3 lần so với công
cấy một sào lúa.
2.3. Chúng em còn sử dụng cả kiến thức của môn Giáo dục công dân để
anh thấy rằng hút thuốc lá là bản thân anh đã vi phạm những chuẩn mực đạo
đức xã hội quy định.
Đó là bản thân phải tự biết chăm sóc, rèn luyện thân thể, tránh xa các tệ nạn
xã hội để có sức khỏe lao động hiệu quả và sống lạc quan vui vẻ. Bên cạnh đó,
sống phải tiết kiệm, tức là biết sử dụng một cách hợp lí, không lãng phí của cải
vật chất, thời gian, sức lực của mình và của người khác. Ở giữa tập thể phải lịch
sự, có nghĩa là những cử chỉ, hành vi dùng trong giao tiếp ứng xử phù hợp với
quy định của xã hội, thể hiện truyền thống đạo đức của xã hội. Phải có lòng tự
trọng, tức là biết coi trọng và giữ gìn phẩm cách, biết điều chỉnh hành vi của mình
cho phù hợp với các chuẩn mực xã hội, biểu hiện ở chỗ: cư xử đàng hoàng, đúng
mực, biết giữ lời hứa và luôn làm tròn nhiệm vụ của mình, không để người khác
nhắc nhở, chê trách.
Đồng thời cũng phải biết thực hiện quyền và nghĩa vụ của công dân trong

gia đình ; tránh xa các tệ nạn xã hội; là thanh niên thì sống phải có lí tưởng… Đặc
biệt nếu anh hút thuốc ở nơi công cộng, là anh đã vi phạm Luật phòng chống
tác hại thuốc lá (Điều 11. Địa điểm cấm hút thuốc lá hoàn toàn: Cơ sở y tế, giáo
dục, nơi làm việc, trên các phương tiện giao thông công cộng,…) (có hiệu lực từ
ngày 1/5/2013) nếu vi phạm sẽ bị phạt tiền từ 100 000 đồng đến 300 000 đồng.
Chúng em còn giả định một tình huống là nếu anh hút thuốc lá khi đi chơi cùng
người yêu ở nơi đông người mà bị phạt, thì không biết bạn gái anh sẽ nghĩ như thế
nào.
Trường THCS Nam Từ Liêm Năm học 2014-
2015
9
Đề tài vận dụng kiến thức liên môn để giải quyết tình huống trong cuộc sống
Hút thuốc ở nơi công cộng là vi phạm Luật phòng chống tác hại thuốc lá
Trường THCS Nam Từ Liêm Năm học 2014-
2015
10
Đề tài vận dụng kiến thức liên môn để giải quyết tình huống trong cuộc sống
Nghe chúng em nói xong, anh im lặng. Những ngày sau đó, tuy anh không
hút thuốc trong bệnh viện nữa nhưng ở nhà anh vẫn chẳng thể rời điếu thuốc.
Để có hiệu quả, em bàn với mọi người sử dụng chiến thuật “mưa dầm
thấm đất” và “chiến tranh lạnh”. Mỗi lần anh hút, em lại bật đài có ghi âm lời em
nói về các tác hại của thuốc lá, lời kêu gọi anh bỏ thuốc, đồng thời cả nhà trở
thành những người câm đối với anh. Sau hai tuần, do không chịu nổi việc bị cô
lập, rồi thấy mẹ quá vất vả khi phải chạy đi chạy lại như con thoi giữa bệnh viện
với ở nhà, lại lo cho sức khỏe của bố vì không thấy tiến triển, lo tiền thuốc thang
chi phí và nhất là sau khi đi kiểm tra sức khỏe thấy thành mạch máu của mình
đang dày lên, anh đã nói với chúng em: “Các em hãy giúp anh bỏ thuốc đi!” Thế
là kế hoạch bước đầu đã thành công!
2.4. Công việc tiếp theo của chúng em là giúp làm anh cai thuốc bằng
những biện pháp hiệu quả nhất. Các biện pháp này cũng dựa trên cơ sở kiến

thức của bộ môn Sinh học (cơ chế tác động của thuốc lá lên hệ thần kinh, hô
hấp), theo kiểu “lấy mỡ nó rán nó” và với tiêu chí “triệt để, kiên trì, mềm dẻo
nhưng kiên quyết”.
Chúng em đã trở thành những cái “máy lọc không khí” làm cho môi trường
sống của anh trong sạch hơn, như: bỏ đi tất cả những gì có liên quan đến thuốc lá
(kể cả cà phê), cũng anh tham gia tập một số môn thể thao, hạn chế để anh tiếp
xúc với những người nghiện thuốc lá. Những lúc anh mệt mỏi, cáu gắt, biết anh
đang nhớ thuốc lắm, chúng em lại đưa cho anh vài cái kẹo cao su, hoặc kéo anh
vào một câu chuyện thú vị hay một công việc nào đó. Có những khi tưởng chừng
anh không thể từ bỏ được thuốc lá, anh bứt rứt tay chân, ăn ngủ kém đi chúng em
luôn bên cạnh động viên anh cố gắng. Đồng thời chúng em sưu tầm và làm một
clip nói về tác hại ghê gớm của thuốc lá để anh xem. Mỗi lần xem xong clip đó,
anh ngỡ ngàng và như thêm quyết tâm để từ bỏ hẳn thuốc lá.
Sau một tháng kiên trì với quyết tâm cao, anh em đã bỏ được thuốc vì
mỗi khi nói chuyện với ai hút thuốc lá, anh lại kêu với chúng em miệng họ hôi
quá. Bố mẹ em như trẻ ra, bệnh tình của bố em nhờ thế cũng mau bình phục hơn.
Còn chúng em thì khỏi phải nói, chẳng có món quà giá trị nào có thể thay thế
được niềm hạnh phúc này. Chúng em vui không chỉ bởi đã giúp anh giành lại
được cuộc sống từ điếu thuốc, mà còn vì những kiến thức chúng em học được ở
nhà trường thực sự trở thành sức mạnh khiến cuộc sống này trở lên tốt đẹp hơn.
Mấy bác hàng xóm bên cạnh biết chuyện đã hỏi “bí quyết” chúng em để
cai nghiện cho chồng hoặc con mình. Tất nhiên là chúng em không từ chối và còn
chung tay giúp nhiệt tình bằng hiểu biết và những tài liệu đã có trong tay, thậm
chí anh em cũng trở thành một chuyên gia tư vấn. Kết quả thật đáng mừng này
chúng em cụ thể hóa ở bảng sau:
BẢNG ĐIỀU TRA SÔ LIỆU KẾT QUẢ CỦA VIỆC “CAI NGHIỆN THUỐC LÁ”

STT Họ và tên Tuổi Thời gian Thời gian Kí tên
Trường THCS Nam Từ Liêm Năm học 2014-
2015

11
Đề tài vận dụng kiến thức liên môn để giải quyết tình huống trong cuộc sống
đã hút
thuốc lá
cai được
thuốc lá
1 Nguyễn Trung Dũng 1972 10 năm 18 ngày
2 Đỗ Văn Tiến 1973 13 năm 32 ngày
3 Nguyễn Quang Minh 1966 16 năm 45 ngày
4 Vũ Văn Linh 1971 17 năm 30 ngày
5 Trần Lam Huyên 1958 20 năm 60 ngày
VI. Ý NGHĨA CỦA VIỆC GIẢI QUYẾT TÌNH HUỐNG:
1. Đối với thực tiễn đời sống kinh tế - xã hội:
Chủ tịch Hồ Chí Minh từng dạy:
“Không có việc gì khó
Chỉ sợ lòng không bền
Đào núi và lấp biển
Quyết chí ắt làm nên”
Và có người cũng nói rằng: khi bạn giúp một ai đó có nghĩa là bạn đang
giúp chính bản thân mình. Tất cả đều đúng.
Tuổi thọ của chúng ta phụ thuộc vào sức khỏe, sức khỏe lại phụ thuộc
vào ý thức, thói quen sinh hoạt cũng như môi trường sống xung quanh chúng ta.
Hãy tự bảo vệ lấy những gì cha ông ta xưa đã coi là “vàng” bằng những hành
động, việc làm có ý nghĩa thiết thực không chỉ vì bản thân mình, mà còn một môi
trường trong lành, vì mọi người xung quanh chúng ta nữa, bởi “mình vì mọi
người thì mọi người mới vì mình”:
“Một ngôi sao chẳng sáng đêm
Một thân lúa, chẳng nên mùa màng
Một người – đâu phải nhân gian?
Sống chăng như đốm lửa tàn mà thôi” (Tố Hữu)

Việc giúp người thân cai nghiện thuốc lá thành công còn giảm được đáng
kể những khoản chi phí lớn (tiền mua thuốc, tiền chữa bệnh,…) sẽ bị lãng phí nếu
tiếp tục hút thuốc.
2. Đối với thực tiễn học tập:
Giải quyết tình huống này cũng giúp cho những kiến thức được học
trong nhà trường THCS Nam Từ Liêm trở lên sâu sắc và có ý nghĩa thiết thực hơn
trong cuộc sống, đồng thời chắc chắn là các giờ học ở trên lớp cũng sẽ thực sự
hấp dẫn hơn.
Trường THCS Nam Từ Liêm Năm học 2014-
2015
12