GIÁO dục TRUYỀN THỔNG yêu nước QUA quá trình dựng nước và giữ nước của dân tộc việt nam từ thời hùng vương đến giữa thế kỷ XIX

CHUYÊN ĐỀ TÍCH HỢP LIÊN MÔN: SỬ - GIÁO DỤC
QUỐC PHÒNG
GIÁO DỤC TRUYỀN THỔNG YÊU NƯỚC QUA
QUÁ TRÌNH DỰNG NƯỚC VÀ GIỮ NƯỚC CỦA DÂN TỘC VIỆT
NAM ( Từ thời Hùng Vương đến giữa thế kỉ XIX)
1. Mục tiêu dạy học:
a. Kiến thức:
Trọng tâm:
- Quá trình xây dựng và phát triển đất nước (Lịch sử- Bài 27- Lớp 10).
- Các cuộc kháng chiến chống ngoại xâm: Chống quân Nam Hán; chống
Tống thời Lí; chống quân Mông – Nguyên; chống quân Minh; chống quân
Thanh (Lịch sử- Bài 27 –Lớp 10).
- Các anh hùng Lịch sử Việt Nam (Lịch sử- Bài 27- Lớp 10)
- Truyền thống đánh giặc, giữ nước của dân tộc Việt Nam (Giáo dục quốc
phòng- Bài 1- Lớp 10).
b. Kỹ năng:
- Rèn luyện học sinh kỹ năng phân tích, so sánh, đánh giá sự kiện lịch sử.
- Rèn luyện cho học sinh kĩ năng sử dụng bản đồ, kĩ năng phân tích, tổng
hợp kiến thức.
- Rèn luyện kĩ năng liên hệ thực tế và rút ra bài học cho bản thân.
c. Vận dụng:
Học sinh vận dụng kiến thức môn Lịch sử - Giáo dục quốc phòng để giải
quyết vấn đề bài học đặt ra.
2.Phương pháp, phương tiện:
- Phương pháp: đàm thoại, thảo luận nhóm
- Thiết bị, đồ dùng dạy học:
+ Máy chiếu Projector, máy tính
+ Tranh ảnh, bản đồ, lược đồ, phim tư liệu.
+ Các tư liệu thành văn liên quan đến bài học.

3 Hoạt động dạy học và tiến trình dạy học:

Hoạt động của GV và HS Nội dung
1
Hoạt động cá nhân
GV chỉ cho HS lược đồ Việt Nam
thời Văn Lang- Âu Lạc để cho HS
hiểu thời bấy giờ địa bàn bao gồm
Bắc Bộ kéo dài tới Đèo Ngang của
tỉnh Hà Tĩnh hiện nay.
GV cho HS quan sát về sơ đồ bộ
máy nhà nước
Em hãy nhận xét về bộ máy nhà
nước thời Văn Lang – Âu Lạc?
GV nhận xét, kết luận: Bộ máy nhà
nước mặc dù còn đơn giản và sơ
khai nhưng đánh dấu thời kì dựng
nước đầu tiên của dân tộc Việt Nam.
Hoạt động cá nhân:
GV đàm thoại với HS về thời Bắc
thuộc
Cuộc khởi nghĩa Hai Bà Trưng:
“ Một xin rửa sạch mối thù
Hai xin nối lại nghiệp xưa họ Hùng
Ba kẻo oan ức lòng chồng
Bốn xin vẻn vẹn sởi công lênh này”
GV nhấn mạnh: Đây là cuộc khởi
nghĩa mở đầu quá trình đấu tranh
chống phong kiến phương Bắc của
dân tộc Việt Nam.
GV cho HS quan sát về cuộc khởi
nghĩa của Lí Bí để thành lập nhà

nước Vạn Xuân vào năm 544.
I. Quá trình xây dựng và phát triển
đất nước của dân tộc Việt Nam
1. Thời Văn Lang – Âu Lạc :
a. Thời gian:
- Thế kỉ VII trước công nguyên:
quốc gia Văn Lang thành lập.
- Thế kỉ III trước công nguyên:
quốc gia Âu Lạc ra đời.
b. Địa bàn
c. Bộ máy nhà nước
2 . Thời Bắc thuộc:
a. Phong kiến phương Bắc đô hộ
b. Các cuộc đấu tranh giành độc lập
c. Nền độc lập tự chủ được thành
lập.
3. Thời Ngô, Đinh – Tiền Lê
a. Chiến thắng chống quân Nam
Hán trên sông Bạch Đằng của
Ngô Quyền
2
GV cho HS quan sát lược đồ chiến
thắng Bạch Đằng của Ngô Quyền và
nhấn mạnh cho HS ý nghĩa lịch sử:
- Kết thúc ngàn năm phong
kiến phương Bắc đô hộ ở
nước ta.
- Mở ra thời kì độc lập tự chủ
lâu dài cho quốc gia, dân
tộc.

định đô của kinh sư muôn đời”
Với tầm nhìn chiến lược của Lí
Công Uẩn thì hiện nay Hà Nội vẫn
được chọn làm thủ đô yêu dấu của
dân tộc Việt Nam:
-> Nền độc lập của dân tộc được
khôi phục.
b. Ngô Quyền lên ngôi đóng đô ở
Cổ Loa, nối tiếp vương triều Ngô là
vương triều Đinh – Tiền Lê.
=> Các vương triều này đặt nền
móng cho chế độ phong kiến Đại
Việt.
4. Thời Lí – Trần
a. Năm 1009, Lí Công Uẩn lên
ngôi, lập ra vương triều Lí
b. Năm 1010, Lí Công Uẩn rời đô
từ Hoa Lư về Đại La .
c. Sự hưng thịnh của Việt Nam dưới
thời Trần
• + Bộ máy nhà nước:
• + Luật pháp: Hình luật.
• + Quân đội: quân chính quy và
ngoại binh
• -> mở rộng lãnh thổ
5. Thời Lê sơ
• - Cải cách hành chính của vua
Lê Thánh Tông:
• + Bộ máy nhà nước
• + Giáo dục: “ Hiền tài là

nguyên khí quốc gia”
• + Luật pháp: Bộ luật Hồng
3
Hoạt động nhóm:
1. Cuộc kháng chiến chống quân
Nam Hán
2. Cuộc kháng chiến chống Tống
thời Lí.
3. Cuộc kháng chiến chống quân
Mông – Nguyên.
4. Cuộc kháng chiến chống quân
Minh.
5. Cuộc kháng chiến chống quân
Thanh.
6. Các anh hùng lịch sử Việt Nam
( từ nguồn gốc đến thế kỉ XIX).
HS chuẩn bị trước ở nhà.
Các nhóm trình bày.
Nhóm khác nhận xét, bổ sung
Đức
6. Thời Nguyễn
=> Quá trình xây dựng và phát
triển đất nước diễn ra vô cùng gian
khổ và vất vả
II. QUÁ TRÌNH GIỮ NƯỚC CỦA
DÂN TỘC VIỆT NAM ( Từ thời Hùng
Vương đến thế kỉ XIX
1. Cuộc kháng chiến chống quân
Nam Hán
a. Nguyên nhân

Kiền Công Tiễn cầu cứu nhà Nam
Hán
b. Diễn biến
- Năm 938: quân Nam Hán xâm lược
nước ta.
- Ngô Quyền:
+ Lãnh đạo nhân dân giết chế tên phản
tặc Kiều Công Tiễn.
+ Tổ chức đánh quân Nam Hán trên
sông Bạch Đằng.
c. Kết quả
Đập tan âm mưu xâm lược của nhà
Nam Hán.
d. Ý nghĩa
Chiến thắng chống quân Nam Hán
trên sông Bạch Đằng của Ngô Quyền
4
HS trình bày
HS trình bày cuộc kháng chiến .


chấm dứt ngàn năm phong kiến phương
Bắc đô hộ, mở ra thời kì độc lập tự chủ
lâu dài của quốc gia, dân tộc.
2. Cuộc kháng chiến chống Tống thời
Lí.
3. Cuộc kháng chiến chống quân
Mông – Nguyên.
4. Cuộc kháng chiến chống quân
Minh.

5. Cuộc kháng chiến chống quân
Thanh.
6. Các anh hùng lịch sử Việt Nam ( từ
nguồn gốc đến thế kỉ XIX).
III. Truyền thống đánh giặc, giữ
nước của dân tộc Việt Nam
1. Truyền thống dựng nước đi đôi với
giữ nước
5
Sản phẩm do nhóm trình bày gồm
có
GV hỏi HS các kế sách mà cha ông
ta đã sử dụng trong các cuộc
kháng chiến
- Kế sách: bố trí trận địa mai phục
- Kế sách: tiên phát chế nhân
- Kế sách: vườn không nhà trống, dĩ
đoản chế trường
GV liên hệ cho HS truyền thống
đoàn kết quốc tế qua cuộc kháng
chiến chống thực dân Pháp và đế
quốc Mĩ ở thế kỉ XX.
2. Truyền thống lấy nhỏ chống lớn,
lấy ít địch nhiều
3. Truyền thống cả nước chung sức
đánh giặc, toàn dân đánh giặc,
đánh giặc toàn diện
4. Truyền thống đánh giặc bằng trí
thông minh, sáng tạo, bằng nghệ
thuật quân sự độc đáo.

5. Truyền thống đoàn kết quốc tế
6. Truyền thống một lòng theo Đảng,
tin tưởng vào sự lãnh đạo của
Đảng, vào thắng lợi của cách
mạng Việt Nam
C. Về đích

6
II. Củng cố:
- Quá trình xây dựng và phát triển đất nước ( Từ thời Hùng Vương đến
giữa thế kỉ XIX?
- Trình bày cuộc kháng chiến chống ngoại xâm mà em yêu thích?
- Vai trò của thanh niên trong sự nghiệp đổi mới, công nghiệp hoá, hiện
đại hoá đất nước?
7