Phân lập và tuyển chọn một số chủng xạ khuẩn sinh kháng sinh từ vùng rễ cây ngải cứu

BỘ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO
TRƢỜNG ĐẠI HỌC SƢ PHẠM HÀ NỘI 2




NINH THỊ NHƢ QUỲNH




PHÂN LẬP VÀ TUYỂN CHỌN MỘT SỐ
CHỦNG XẠ KHUẨN SINH KHÁNG SINH
TỪ VÙNG RỄ CÂY NGẢI CỨU



KHÓA LUẬN TỐT NGHIỆP ĐẠI HỌC
Chuyên ngành: Vi sinh vật học


HÀ NỘI, 2014


BỘ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO
TRƢỜNG ĐẠI HỌC SƢ PHẠM HÀ NỘI 2

NINH THỊ NHƢ QUỲNH


PHÂN LẬP VÀ TUYỂN CHỌN MỘT SỐ
CHỦNG XẠ KHUẨN SINH KHÁNG SINH
TỪ VÙNG RỄ CÂY NGẢI CỨU

KHÓA LUẬN TỐT NGHIỆP ĐẠI HỌC
Chuyên ngành: Vi sinh vật học

Ngƣời hƣớng dẫn khoa học:
TS. DƢƠNG MINH LAM



HÀ NỘI, 2014


LỜI CẢM ƠN

Tôi xin bày t lòng bin TS. Dƣơng Minh Lam n tình
ng d tôi trong quá trình thc hi tài.
Tôi xin chân thành c phòng thí nghim Vi sinh, khoa Sinh -
i hm Hà N.
Tôi chân thành co Ti hm Hà Ni 2,
Ban ch nhim khoa Sinh - o mu kin cho tôi hc tp và hoàn
 tài.
Tôi xin cy cô và bng viên, to mu ki tôi
trong sut th tài.

Li cc nhi thân yêu
ng  tôi.

Hà N
Tác gi


Ninh Th nh









LỜI CAM ĐOAN

u ca riêng tôi. Các kt qu
nghiên cu, s lic trình bày trong khóa lun là trung thc và không trùng
vi công trình ca các tác gi khác.



Hà N
Tác gi

Ninh Th nh

MỤC LỤC
M U 1
1. Lí do chn  tài 1
2. M tài 2
3. Ni dung nghiên cu 2
 2
m mi c tài 2
. TNG QUAN TÀI LIU 3
1.1. V trí và phân loi x khun 3
1.1.1. V khun trong sinh gii 3
 khun 3
c s phân loi x khun 3
1.1.2.2. Mt s i x khun 5
m sinh hc ca x khun 9
m hình thái ca x khun 9
1.2.2. Cu to x khun 10
1.2.m sinh lý, sinh hóa ca x khun 10
1.2.4. Sinh sn ca x khun 12
1.3. Cht kháng sinh t x khun 12
1.3.1. Khái nim cht kháng sinh 12
c s nghiên cu cht kháng sinh 12
1.3.3. S hình thành cht kháng sinh  x khun 14
1.3.4. Các yu t n sinh tng hp cht kháng sinh 15
1.3.4.1. ng cu kin nuôi cy 15
1.3.4.2. ng ca thành phng lên men 16
1.4. Tình hình nghiên cu trên th gii và  Vit Nam v kháng sinh 17

1.5. Cây ngi cu 18
. U 20
2.1. Nguyên liu và vi sinh vt 20
2.1.1. Vi sinh vt 20
2.1.2. Hóa cht và thit b 20
ng 21
ng phân lp, bo qun và gi ging x khun 21
ng th hot tính kháng sinh 21
u 21
y mu 21
2.3.2. Phân lp tuyn chn x khun 22
 khun 23
nh hot tính kháng sinh 23
ng kê và x lý kt qu bng toán hc 25
. KT QU VÀ THO LUN 26
3.1. Phân lp x khun trên vùng r cây Ngi cu 26
3.2. nh kh a x khun 30
m hình thái và sc t tan ca các chng x khup 32
3.3.1. Nghiên cm khun lc các chng x khup 32
3.3.2. Nghiên cu hình dng cung sinh bào t ca các chng x khun NR34
p 35
3.3.3. Nghiên cu sc t tan ca chng x khup 36
KT LUN VÀ KIN NGH 41
TÀI LIU THAM KHO 42




CÁC TỪ VIẾT TẮT

m-ADP : meso-Diaminopimelic Acid
CFU : Colony Forming Unit
CKS : Cht kháng sinh
DNA : Deoxyribonucleic Acid
HSCC : H st
HSKS : H si khí sinh
HTKS : Hot tính kháng sinh
ISP : International Streptomyces Project
VSV : Vi sinh vt
: Vi sinh vt kinh
VK : Vi khun
RNA : Ribonucleic Acid
rRAN : Riboxom Ribonucleic Acid
PG : Peptido Glycan
G
+

G
-
: Gram âm




DANH MỤC BẢNG VÀ HÌNH

Bng 3.1. Các chng x khun phân lc t vùng r cây Ngi cu 27
Bng 3.2. Kt qu kho sát kh a các chng x
khun phân lc t vùng r cây Ngi cu 30
 Kt qu thng kê hot tính kháng sinh các chng x khun phân

lp t vùng r cây Ngi cu 31
Bng 3.4. m khun lc ca các chng x khun nghiên cu 33
Bng 3.5. Sóm màu 34
Bng 3.6. m sc t tan ca chng x khun nghiên cu 37
Hình 1.1.a. Ngi cu 19
Hình 1.1.b. Vùng r Ngi cu 19
Hình 3.1. Khun lc x khun 28
Hình 3.2. Mt s chng x khun phân lp 29
Hình 3.3. Hình nh th hot tính kháng sinh ca mt s chng x khun
nghiên cu 31
Hình 3.4. Nuôi cy 2 chng NR34 và ND2 35
Hình 3.5. Cung sinh bào t và bào t ca chng ND2, NR34 36
Hình 3.6. Sc t tan ca mt s chng x khun phân lc 39







Trường Đại học Sư phạm Hà Nội 2 Khóa luận tốt nghiệp

Ninh Thị Như Quỳnh 1 K36B - Sinh

MỞ ĐẦU
1. Lí do chọn đề tài
Tìm ra thu cha bi, t c ca nhân loi.
n ra Penicillin - mt CKS có ngun gc t nm
Penicillium. t nhóm các nhà
khoa hc mi tách chic Penicillin. K t i

chính th    cha b   ng vt và s dng trong
nhiu ngành khác.
Tuy nhiên, vic s dng các CKS không hn s xut hin
ngày càng nhiu các VSV gây bnh có kh i các thuc kháng
sinh hic bit là nhiu loài VSV có kh u CKS có
c c tìm ra nhng CKS mi, nht là các CKS có
cu trúc hóa hc t nhiên do chính VSV tit ra cc quan tâm nhi
Cho ti nay khot kháng sinh hin bit trên th gii thì có
ti 80% là do x khun sinh ra. Trong s n gc t các
loi x khun hi  Micromonospora, Actinomadura, Actinoplanes,
Streptoverticillium, u  x khun
hip nhiu cht kháng sinh có giá tr 
gentamixin, tobramixin, vancomixin, rosamixin. Ngoài ra, x khun tham gia
tích cc vào các quá trình chuyn hoá vt cht trong t nhiên sn xut
nhiu enzyme t s axit amin và axit hu
 Mt s x khun có th gây bng vt. Xut phát t nhng
yêu cu thc t trên, t ng nghiên cu trên th gii hi
 góp phn khai thác ngun VSV vô cùng phong phú ca vùng r cây
Ngi cu ti c hi tài: p và tuyn
chn mt s chng x khun sinh kháng sinh t vùng r cây Ngi c
Trường Đại học Sư phạm Hà Nội 2 Khóa luận tốt nghiệp

Ninh Thị Như Quỳnh 2 K36B - Sinh

2. Mục tiêu đề tài
Phân lp và tuyn chn mt s chng x khun có hot tính kháng sinh có
nhiu trin vng ng dng trong thc t.
3. Nội dung nghiên cứu
3.1. Phân lp và thun chng x khun t các mt, mu r cây Ngi cu
khu vc Xuân Hòa, 

3.2. Kim tra HTKS ca các chng x khun   p, la chn ra các
chng có HTKS cao.
3.3. Nghiên cm hình thái và sc t tan các chng x khun phân lp
c.
4. Ý nghĩa
4.1. Ý n
Góp phn i nhng hiu bit v i sng t nhiên ca
vi sinh vt nói chung và x khu tài cho phép hi vai
trò ca x khut, kh a x khun.
4.2. Ý ngha thc tin
Tuyn chn mt s chng x khun có hot tính kháng sinh cao, ng dng
các chng x khu   i sng (trong y t  các
chng x khun có hot tính kháng sinh cao này có th to ra các ch phm
thuc kháng sinh phc v cho cha bnh, y t
5. Điểm mới của đề tài
Tuyn chc 2 chng ND2 và NR34 cho hot tính kháng sinh cao
ng còn l tip tc nghiên cu.
Trường Đại học Sư phạm Hà Nội 2 Khóa luận tốt nghiệp

Ninh Thị Như Quỳnh 3 K36B - Sinh

CHƢƠNG 1
TỔNG QUAN TÀI LIỆU
1.1. Vị trí và phân loại xạ khuẩn
1.1.1. V khun trong sinh gii
Actinomycetes
+

B    



           
 Streptomycetaceae [7].
      
phân  
chi Streptomyces 

      Actinomycetaceae, Actinoplanaceae,
Permatophilaceae, Frankiaceae, Micromonosporaceae,
Thermonosporaceae, Micobacteriaceae, Mycobacteriaceae, Norcarddiceae,
Streptomycetaceae. T Streptomycetaceae là  phát
 
 khun
c s phân loi x khun
Fungi sau các



 
Trường Đại học Sư phạm Hà Nội 2 Khóa luận tốt nghiệp

Ninh Thị Như Quỳnh 4 K36B - Sinh


Actinomyces bovis.

Actinomycetes. 

 
 



 Jensen (1930 - 1931) tìm ra 2 loài 934 Dutche tìm ra 3
]. -
Streptomyces 
 


Streptomyces

- 


 

 



Shirling và Gottlieb, 1966).
Trường Đại học Sư phạm Hà Nội 2 Khóa luận tốt nghiệp

Ninh Thị Như Quỳnh 5 K36B - Sinh

1.1.2.2. Mt s i x khun



            
         


 




 
si].




 m hình thái và tính cht nuôi cy
              

Nhóm 1: Gm các x khun mang bào t rõ rt, sinh sn bng bào t và
phân hóa thành HSKS, HSCC.
Nhóm 2: Gm x khun có bào t nang, h sng vuông
góc vi nhau to thành c nang bào t.
Nhóm 3: Gm x khun có dng Norcadia, sinh sn bt h si.
Nhóm 4: Gm các x khun có dng Corynebacter và dng cu, t bào có
hình ch ng không có h si.
Trường Đại học Sư phạm Hà Nội 2 Khóa luận tốt nghiệp

Ninh Thị Như Quỳnh 6 K36B - Sinh

          (1968, 1969 và


Ki- chui bào t xon.

Ki- Rectinaculum- - chui bào t xon có
dn không hoàn toàn.
Ki- Rectus - - chui bào t xon, cong
n thng.
Ki- - chui bào t có móc có khóa.
Kiu RA - - - chui
bào t có dng móc hay xon không hoàn toàn.
Ki- - chui bào t thn sóng.
m hình thái và tính cht nuôi cc coi là d liu
n dùng trong phân loi x khu
         
y, ngày nay trong phân
loi x khun phi dùng thêm các ch tiêu b sung khác m sinh lý,
sinh hóa, min dch hc phân t.
 m hóa phân loi
i da vào các d liu v ng
các thành phn hóa hc trong t bào vi sinh v phân loi, ch yu da vào
m sau:
Type thành t bào: d phân tích acid amin trong thành phn dây
nng trong thành t bào hay các polysaccaride gn vào thành t
bào.
Type Peptidoglucan (PG)
Acid mycolic
Acid béo
Trường Đại học Sư phạm Hà Nội 2 Khóa luận tốt nghiệp

Ninh Thị Như Quỳnh 7 K36B - Sinh

Menaquinon
Type photpholipid

 m trên, type thành t  m quan trng nht
trong phân loi x khung phân loi ta chia thành
t bào thành 4 dng sau:
Type I: thành t bào có L - ADP và glixin
Type II: thành t bào có m - ADP và gilixin
Type III: thành t bào có m - ADP
Type IV: thành t bào có m - ng arabinose, galactose
i ta chia x khun thành:
Type
Type phụ
Cầu liên kết
A (3-4)
A1
A2
A3
A4
Liên kt peptide trc tip.
Chui peptit bên.
Glycerol hoc các acid monocacboxylic
Acid dicacboxylic
B (2-4)
B1
B2
c diamine hóa
c diamine hóa

 Phân loi s
a trên s  m ging nhau gia các vi
sinh vt trong mt s l so
sánh các chng vi nhau theo tt s

 
SM

ccard (S
J





Trường Đại học Sư phạm Hà Nội 2 Khóa luận tốt nghiệp

Ninh Thị Như Quỳnh 8 K36B - Sinh

Công thc ca Sokal và Michener (S
SM
)
S
SM (AB)
= (N
s +
+ N
s-
)* 100/ (N
s +
+ N
s-
+ N
d
)

Trong 
S
SM (AB)
: Mc  ging nhau gia hai cá th A, B (%).
N
s +
:S các tính trng ging nhau.
N
d
: S các tính trng khác nhau.
N
s-
:S các tính trng i lp nhau.
Công thc ca Jacard (S
J
)
S
J(AB)
= N
s
* 100/ (N
s
+ N
d
)
Trong 
S
J(AB)
: mc  ging nhau gia hai chng A, B (%).

N
s
: Tng s các c m  tính (ging nhau) ca hai chng so sánh.
N
d
: Tng s các c m khác nhau (tng s các c a chng này
và âm tính ca chng kia).
Kt quc biu hi nhánh và tùy thuc
m ging nhau mà các vi sinh vc x
     Streptomyces    
          viên (single
member clusters).
 Nghiên cu v
Nh s sp xp chng loc sp xp vào
h thng phân loi gn t 
Các nghiên cu v di truyn phân t nhm xây dng cây phát sinh chng
loi bng cách tin hành so sánh các cao phân t DNA, RNA, protein mà quan
tr là s sp xp các nucleotide ca rRNA 16S. M ging nhau
gia hai cá th hin mi quan h gi

Trường Đại học Sư phạm Hà Nội 2 Khóa luận tốt nghiệp

Ninh Thị Như Quỳnh 9 K36B - Sinh

1.2. Đặc điểm sinh học của xạ khuẩn
m hình thái ca x khun
Tùy long mà x khun có hình thái khác nhau. ng
c, x khun phát trin thành nhng khun lng nuôi
cc màu sc khun lc có th , da cam, hng,
trng, vàng, nâu, xám Khun lc x khung chc, xù xì, dng nhung

ng màng do và có cu trúc 3 lp: lp ngoài có cu trúc si bn cht,
lp gia có dng cu trúc t ong và lp trong cùng có ci xp.
Cu trúc khun lc x khun có h    ng to ra
HSCC và mng tng kính h si x khun thay
i theo trong khong 0,02 - n 2 -  các x khun có h
si phân nhánh mc h sng, có th gp
các màu tren HSCC có th sinh sc t tan trong
c hoc tan trong dung môi h tng là các chui
bào t xom khá quan tr phân
loi x khun [1].
Các bào t x khun có th có hình tròn, bu dc, hình que, hay hình tr
Cu trúc b mt bào t có th nhn (Smooth), có gai (Spinny), khi u (Warty),
nng tóc (Hairy). Hình dc, cu trúc b
mt bào t t trong nhng tiêu chí quan tr nh loi x khun
[1].
Khi nuôi cy x khu   ng dch th, x khun có th mc
thành dng màng hay dng vòng trên thành bình nuôi cy. Trên b mt môi
ng hay dng bt hoc kt ta kiu vi khun. Khi nuôi cy chìm trên máy
lc hoc nc khuo thì x khun phát trin thành dng si
bông hoc cn x  ng g  là x khun phát trin thành
nhng qu cu nh chc t n 3 mm.
Trường Đại học Sư phạm Hà Nội 2 Khóa luận tốt nghiệp

Ninh Thị Như Quỳnh 10 K36B - Sinh

1.2.2. Cu to x khun
X khun có cu ti ging vi khun gm có thành t bào, màng
t bào, vt ch    t d tr. X khun thuc nhóm vi sinh vt
Gram
+

. Thành tng 20 nm có vai trò duy trì hình dng h si và
bo v t c cu to ch yu gm các lp glycopeptide gm các gc N-
AcetylGlucosamine liên kt vi N- AcetylMuramic.
 vào kt cu hóa hc ca thành t bào x khun có th chia thành
thành 4 nhóm sau:
Nhóm 1 (Type I): có cha L- ADP (L- diaminopimelic và glixin). Gm các
chi Streptomyces, Norcarsioider
Nhóm 2 (Type II): có cha m- ADP (meso- diaminopimelic) và glixin.
Gm các chi Micromospora, Actinoplans, Ampullariella
Nhóm 3 (Type III): có cha m- ADP (meso- diaminopimelic). Gm có
Actinomadura, Actinobigfida, Micromobispora
Nhóm 4 (Type IV): có cha m- ADP (meso-  ng
araninose, galactose. Gm có Norcardia, Pseudonocardia, Microbacterium
Khun lc x khun có dng si phân nhánh phc tcó ít
     n, nhân thuc lo n, không có
màng nhân. Thành t bào x khun ging thành t bào vi khun Gram
+
. Màng
t bào cht dày khong 50 nm và có c màng t bào cht ca vi
khun. Khi mi hình thành, toàn b t bào ch có mt nhim sc th 
hình thành nhiu ht ri rác trong toàn b khun ty (gi là ht cromatin) [8].
m sinh lý, sinh hóa ca x khun
X khun là m d ng, chúng s du, acid
hu hp cht hn cacbon, còn
nitrat, nitrit, mui amon, ure, pepton, cao th là ngu  các loài
khác nhau thì kh p th các hp cht này là khác nhau. Phn ln x
Trường Đại học Sư phạm Hà Nội 2 Khóa luận tốt nghiệp

Ninh Thị Như Quỳnh 11 K36B - Sinh

khun là vi sinh vt him, nhi thích hng và phát
trin là 25  30
o
 x khun phát trin tt nhng pH là
6.8  7.0, mt s ít có kh n tt trong ng kim [17].
X khun là nhóm vi khun Gram
+
c bit khác vi các vi sinh vt khác
c l  vi khun t l
này khá thp (25 - 45%). Mt trong nha x khun là
chúng không bn vng v mt di truyng xy ra s sp xp li trong
phân t DNA. ng v hình thái, tính cht sinh lý, sinh
hóa ca x khun (kh ng hóa ngut tính kháng sinh,
tính kháng thuc, kh ân gii cellulose ) [16].
m ca chi x khun Streptomyces
Chi Streptomyces có s ng loài mô t ln nht, chi này có HSKS, HSCC
phát trin và phân nhánh, khun lng không lng kính khun lc t
1- 5 mm. Khun lc chc dng da, mt, b mt khun lc
c ph bi HSKS dm
c. Chui bào t c to thành trên cung sinh bào t, chúng có th thng,
c xon. B mt bào t có th nhn, xù xì, có th lông hoc có gai.
X khun có kh o thành các loi sc t khác nhau, sc t này có th
nhung.
Các loài thuc chi Streptomyces có cu to t bào ca vi khun Gram
+
, là vi
sinh vt hiu khí, d ng. Nhi ng t 25  30
o
C, pH t
là 6.5 - 8.0. Mt s loài có th ng  nhi c th

khut và x khum). Bên cm hình thái, nuôi cy
trên x khun thum hóa phân loi sau:
Type thành t bào: Type I dng L- ADP và glixin
Type Peptidoglycan
Axit béo: mch thng phân nhánh 15 - 17 C vi s ng ít
và s ng ln các axit phân nhánh 16 Ciso và 15 - 17 Canteiso
Trường Đại học Sư phạm Hà Nội 2 Khóa luận tốt nghiệp

Ninh Thị Như Quỳnh 12 K36B - Sinh

Dng menaquinon: MK-9 (H
6
) hoc MK-9 (H
9
)
Dng photpholipit : P
II

Không có axit mycolic [23].
1.2.4. Sinh sn ca x khun
X khun sinh sng bng bào t. Bào t c hình thành trên
các nhánh phân hóa t khun ty khí sinh gi là cung sinh bào t. Cung sinh
bào t  các loài x khuc và hình dng khác nhau. Có loài dài
ti 100 - 200 nm, có loài ch dài 20 - 30 nm. Có c
Có loài hình lò xo hay xon c. Sp xp các cung sinh bào t 
m   i, mc vòng hoc t    c hình thành t
cung sinh bào t theo kiu k n (fragmentation) hoc ct khúc
(Segmentation). Ngoài hình thc sinh sn bng bào t, x khun còn có hình
thc sinh sn bng khun ty. n khung phát trin
thành h khun ty [11].

1.3. Chất kháng sinh từ xạ khuẩn
1.3.1. Khái nim cht kháng sinh
n thng thì cht kháng sinh (còn gi là tr sinh) là
nhng cht có kh t vi khun hay kìm hãm s phát trin ca vi
khun mc hiu. Nó tác dng lên vi khun  c phân tng là
mt v trí quan trng ca vi khun hay mt phn ng trong quá trình phát trin
ca vi khuc hiu là các hp cht
hóa hc do vi sinh vt sinh ra và n thp chúng có th kìm hãm s sinh
ng hoc tiêu dit các vi sinh vt khác (Nduka, 2007).
1.3.2. c s nghiên cu cht kháng sinh
a Outchinnikov: cht kháng sinh là cht có ngun gc
thiên nhiên và các sn phm ci bin ca chúng bng hóa hc có
Trường Đại học Sư phạm Hà Nội 2 Khóa luận tốt nghiệp

Ninh Thị Như Quỳnh 13 K36B - Sinh

kh ng chn li vi s phát trin ca VSV, t 
ngay n  thp.   t nn móng cho khoa hc nghiên cu
CKS là Alexander Fleming - Nhà sinh vt h     n ra
penicSau mt thp k, nh s n lc hp tác ca
các nhà vi sinh hc và sinh hóa hc Anh, M, penicc nghiên cu,
sn sut vi s ng ln và tr thành "mt loi thuc thn k
      c nhn gi ng Nobel vì 
khám phá ra giá tr to ln ca penicillin m ra mt k nguyên mi trong y hc -
k nguyên kháng sinh. Nh- c coi là thi k hoàng kim
ca vic nghiên cu CKS vi hàng lot CKS mi liên tic phát hi
gramixidin, tiroxidin do Rene' Jules Dubos phát hi
do Waksman phát hi
Cùng vi vic phát hin ra các CKS mi, công ngh lên men sn xut CKS
i và dc hoàn thin [27]. Ngay t nh

c nghiên cu s dng trong vic phòng chng bnh, kích thích s 
ng cng vt nuôi và cây trc s quan tâm ca các
nhà khoa hc thuc nhic khác nhau trên th gii. T tìm kim
các CKS trong thi gian gn din ra nhanh chóng, nhiu trung tâm
nghiên cu khoa hc v y hc phm và nông nghip ti nhic trên
th gii vn liên tc phát hic hàng lot các CKS mi có giá tr ng dng
trong thc tin.
, loposomal HA - c tách ra t x khun Streptomyces
CDRLL - 312 có tác dng gim  i vi các cht
c ca chut, ngoài ra kháng sinh này còn có hot tính chng nm gây bnh
mnh. Nhiu CKS vc phát hin trên th gii. Ti Nht Bn, cht kháng
sinh mc tách chit t x khun Streptomyces sp. TP -
A0356 bc kí ct. CKS này có kh  phát
Trường Đại học Sư phạm Hà Nội 2 Khóa luận tốt nghiệp

Ninh Thị Như Quỳnh 14 K36B - Sinh

trin ca nm Aspergillus fumigalus và Candida albicans. Ngoài ra cht này
còn có kh ng li các t i giá tr Mic là 0,01- 0,3 mg/ml
[13]. i Hàn Quc loài x khun Streptomyces
sp. C684 sinh CKS laidlomycin, cht này có th tiêu dit c nhng t c
kháng methicillin và các cu khun kháng vancomycin [22].
Ngày nay, vi s phát trin mnh m ca sinh hc hii cùng s h tr
ca nhiu ngành khoa hc tìm kim và ng dng CKS
c nhng thành tu rc r sn xui không ch tìm
kim nhng chng VSV sinh CKS t t nhiên mà còn ci to chúng bng nhiu
 thut di truyn và công ngh t binh
ng, chn dòng gene sinh tng hp, to và dung hp t bào trn  to ra các
chng thi nhm mm các loi kháng sinh
mi và quý trong thi gian ngn [5], [24].

Nhng thành tu gc phân t  hp ADN, k
thut tách dòng gene và biu hin tng hp  vi khun E.coli không nh
li kt qu to ln trong phát trin chng ging mà còn m ng
y trin vng trong sn xut các CKS.
1.3.3. S hình thành cht kháng sinh  x khun
Mt trong nhm quan trng nht ca x khun là kh 
thành CKS. Trong s 8000 CKS hin bit trên th gii có trên 80% là có ngun
gc t x khun [4]. Mi CKS ch có tác dng vi mt nhóm VSV nhnh.
Hu ht CKS có ngun gc x khuu có ph kháng khun rng. Kh 
kháng khun ca các CKS là mm quan tr phân loi x khun.
Có nhim khác nhau v kh t s tác gi
cho rng s        giúp cho VSV tn ti trong môi
ng t nhiên. S khác cho rng, s hình thành CKS là do s cnh tranh
Trường Đại học Sư phạm Hà Nội 2 Khóa luận tốt nghiệp

Ninh Thị Như Quỳnh 15 K36B - Sinh

ng. Hu ht các tác gi cho rng kháng sinh là sn
phm chuyn hóa th cc hình thành vào cuu pha
cân bng ca chu k ng [3]. Mc dù CKS có cu trúc khác nhau và
  ng hp chúng ch
theo mt s ng nhnh.
 c tng hp t mt cht chuyp, thông qua mt chui
phn ng enzyme.
 c hình thành t hai hoc ba cht chuyp khác nhau.
 c hình thành bng polyme hóa các cht chuyn hóa
p tc bin i qua các phn ng enzyme khác.
Nhiu chng x khun có kh ng hng thi hai hay nhiu CKS
có cu trúc hóa hc và có tác d  nhau. Quá trình sinh tng hp
CKS ph thu    u khi      u trách

nhim tng hp CKS, còn có c các gene chu trách nhim tng hp các tin
cht, enzyme và cofactor.
1.3.4. Các yu t n sinh tng hp cht kháng sinh
1.3.4.1. ng cu kin nuôi cy
* Nhi: Nhi có ng rt lng và kh ng
hp CKS ca x khu các x khun phát trin tt  nhi 28  30
o
C,
 t ng tng hng ch nm trong
khong 18 - 28
o
C [14].
ng: Sinh tng hp cht kháng sinh ph thuc rt nhiu vào pH
ng trc tin tính cht h keo ca t n hot lc
ca các enzyme ng gián ting. pH thích hp cho sinh
tng hng là trung tính, pH kim hu c ch quá trình tng
hp CKS [18],[26].
Trường Đại học Sư phạm Hà Nội 2 Khóa luận tốt nghiệp

Ninh Thị Như Quỳnh 16 K36B - Sinh

 thông khí: X khun là loi VSV có nhu ci các
VSV khác, nht là  n nhân ging (khong t gi th n gi th 12
ca quá trình nuôi cy) [16]. Do v m bo thông khí tng
b ng  
oxy. N oxy thích hp cho sinh tng hp CKS là 2 - 8ml O
2
/100ml môi
ng lên men [6].
* Tui ging: Vic tng hp CKS không ch ph thuu kin lên men,

mà còn ph thuc vào chng ca bào t và ging. Tui ging
cy chuyng lên men cho hiu sut CKS cao nhng là 24
gi tui. ng ging cy chuyn khong t 2 - 10% [9].
1.3.4.2. ng ca thành phng lên men
CKS là sn phm th cp nên quá trình sinh tng hp CKS ph thuc cht
ch vào thành phc ht là ngu
t l C/N và các cht khoáng [2],[23],[25].
* Ngun cacbon: Các hp ch      u trong s sinh
i vi nhiu chng x khun, ngun cacbon thích
hp là tinh bt. Tuy nhiên, tùy tng chng khác nhau mà kh  dng các
long là khác nhau, có chng s dng tt các lo
mannoza, fructoza có chng s dng tt lo    
maltoza Ngoài ra mt s chng còn có th s dng các loi acid h
cht béo làm ngun th
* Ngu: Hu ht các chng x khui c hai ngun
p nhng là các hp cht
t thc vn b sung c 
ng ph c ch sinh tng
Trường Đại học Sư phạm Hà Nội 2 Khóa luận tốt nghiệp

Ninh Thị Như Quỳnh 17 K36B - Sinh

hp CKS [20]. Ngung s dng là mui amon. Mui nitrat
không thích hp cho s sinh tng hp CKS ca nhiu chng x khun.
* Ngu          u
chnh sinh tng hp CKS. N photphat thích hp cho sinh tng hp CKS
t quá 10 mg/ml. N u cao s 
ng axit nucleic dng, rút ngn pha tng hp, làm
 bào, dn gim hoc ngng hn sinh tng hp CKS.
* Các yu t ng: n không th thing lên

men. Nng lên men có ngung t nhiên thì hu ht các
nguyên t n. Vic b sung các cht giàu nguyên t ng
ng s  kh ng hp CKS ca nhiu
chng x khun.
* Hình thc lên men: Trong tng ht
trong nhng yu t quynh. Khi nuôi cy b mng
không quan sát thc to thành trong sung. Quá
trình sn xuc tiy chìm
trong ni lên men có cách khuo và sc khí.
1.4. Tình hình nghiên cứu trên thế giới và ở Việt Nam về kháng sinh
Trên th gii: K t c Alexander Fleming phát hin vào
c Abraham, Chain và Florey tinh ch  dng nh có tác dng
cha b      a th k qua,
 thành mc phm thn k sm chim v u
c phm ca th gii, vi nhng kt qu ngày càng mi l,
vi nhu cng sn xut ngày càng l na,
cnh bên ch    u lo  c chit
xut t nm, t vi khun, t x khun. M là mt trong nhc sn xut