Hoàn thiện công tác quản lý đất đai trên địa bàn Huyện Bắc Mê, Tỉnh Hà Giang Luận văn ThS. Kinh doanh và quản lý

ĐẠI HỌC QUỐC GIA HÀ NỘI
TRƢỜNG ĐẠI HỌC KINH TẾ
o0o



TRẦN THỊ THANH HÀ







HOÀN THIỆN CÔNG TÁC QUẢN LÝ ĐẤT ĐAI
TRÊN ĐỊA BÀN HUYỆN BẮC MÊ, TỈNH HÀ GIANG




LUẬN VĂN THẠC SĨ QUẢN LÝ KINH TẾ
CHƢƠNG TRÌNH ĐỊNH HƢỚNG THỰC HÀNH





Hà Nội - 2015
ĐẠI HỌC QUỐC GIA HÀ NỘI
TRƢỜNG ĐẠI HỌC KINH TẾ
o0o

TRẦN THỊ THANH HÀ





HOÀN THIỆN CÔNG TÁC QUẢN LÝ ĐẤT ĐAI
TRÊN ĐỊA BÀN HUYỆN BẮC MÊ, TỈNH HÀ GIANG

Chuyên ngành: Quản lý kinh tế
Mã số: 60 34 04 10


LUẬN VĂN THẠC SĨ QUẢN LÝ KINH TẾ
CHƢƠNG TRÌNH ĐỊNH HƢỚNG THỰC HÀNH


NGƢỜI HƢỚNG DẪN KHOA HỌC: TS. TRẦN ĐỨC HIỆP
XÁC NHẬN CỦA
CÁN BỘ HƢỚNG DẪN
XÁC NHẬN CỦA CHỦ TỊCH HĐ
CHẤM LUẬN VĂN



Hà Nội - 2015
LỜI CAM ĐOAN

Tôi xin cam đoan số liệu và kết quả nghiên cứu trong Luận văn này là
trung thực và chƣa hề đƣợc sử dụng để bảo vệ một học vị nào.
Tôi xin cam đoan rằng, mọi sự giúp đỡ cho việc thực hiện Luận văn này
đã đƣợc cám ơn và các thông tin trích dẫn trong Luận văn đều đã đƣợc chỉ rõ
nguồn gốc./.



Tác giả luận văn







Trần Thị Thanh Hà

LỜI CẢM ƠN



Trong quá trình thực hiện đề tài ngoài sự nỗ lực của bản thân, tôi đã
nhận đƣợc sự hƣớng dẫn nhiệt tình, chu đáo của các thầy cô giáo và sự giúp
đỡ nhiệt tình, những ý kiến đóng góp quý báu của nhiều cá nhân và tập thể để
hoàn thành bản Luận văn này.
Tôi xin chân thành cảm ơn sự giảng dạy, hƣớng dẫn góp ý chân thành

của các thầy, cô giáo Khoa Kinh tế chính trị-Trƣờng Đại học Kinh tế-Đại học
Quốc gia Hà Nội đã tạo điều kiện thuận lợi cho tôi thực hiện khóa học.
Tôi cũng xin chân thành cảm ơn Sở Tài nguyên và Môi trƣờng
Hà Giang, UBND huyện Bắc Mê, Phòng Tài nguyên và Môi trƣờng Bắc Mê
và các doanh nghiệp, cá nhân đã giúp đỡ tôi trong thời gian nghiên cứu thực
hiện luận văn tại địa phƣơng.
Tôi xin cảm ơn tới gia đình, những ngƣời thân, cán bộ, đồng nghiệp và
bạn bè đã tạo điều kiện về mọi mặt cho tôi trong quá trình thực hiện đề tài này.
Một lần nữa tôi xin trân trọng cảm ơn!












TÓM TẮT LUẬN VĂN

Tên luận văn: Hoàn thiện công tác quản lý đất đai trên địa bàn huyện
Bắc Mê, tỉnh Hà Giang
Số trang: 97 trang
Thực hiện tại: Khoa Kinh tế chính trị, Trường Đại học Kinh tế, Đại
học Quốc gia Hà Nội
Thời gian bảo vệ: 2015 Bằng cấp: Thạc sỹ
Cao học viên: Trần Thị Thanh Hà

Ngƣời hƣớng dẫn khoa học: TS. Trần Đức Hiệp
Kết cấu và Nội dung chính của luận văn:
Không kể phần Mở đầu, Kết luận, Tài liệu tham khảo, nội dung chính
của luận văn gồm 4 chƣơng:
Chƣơng 1: Luận văn tổng quan lịch sử nghiên cứu vấn đề, chỉ ra những
điểm thành công của các công trình đã công bố mà luận văn có thể kế thừa,
phát triển, đồng thời chỉ ra những điều còn hạn chế, những điều chƣa đƣợc
bàn đến nhiều mà luận văn cần tiếp tục nghiên cứu bổ sung để hình thành nên
khung lý luận cơ bản, làm cơ sở cho sự phân tích, đánh giá thực trạng công
tác quản lý đất đai trên địa bàn huyện Bắc Mê, tỉnh Hà Giang ở chƣơng 3 và
đề xuất giải pháp cho vấn đề này trên địa bàn huyện ở chƣơng 4.
Chƣơng 2: Luận văn ngoài việc sử dụng các phƣơng pháp truyền thống
nhƣ phƣơng pháp duy vật biện chứng và duy vật lịch sử. Luận văn còn trình
bày bao gồm phƣơng pháp các phƣơng pháp thu thập số liệu và phƣơng pháp xử
lý số liệu thông tin. Luận văn cũng chỉ rõ các phƣơng pháp đó đƣợc sử dụng nhƣ
thế nào trong quá trình thực hiện luận văn này.
Chƣơng 3: Dựa vào phƣơng pháp luận ở chƣơng 2 và cơ sở lý luận,
thực tiễn ở chƣơng 1, luận văn tiến hành phân tích thực trạng công tác quản lý

đất đai trên địa bàn huyện Bắc Mê, tỉnh Hà Giang qua 5 năm (2010-2014), từ
đó đánh giá những kết quả, hạn chế trong hoạt động đó của huyện và chỉ ra
nguyên nhân của những hạn chế đó.
Chƣơng 4: Xuất phát từ những hạn chế trong công tác quản lý đất đai
trên địa bàn huyện Bắc Mê, tỉnh Hà Giang trong giai đoạn 2010-2014, luận
văn đề xuất định hƣớng, mục tiêu và hệ thống giải pháp nhằm hoàn thiện
công tác quản lý đất đai trên địa bàn huyện trong thời gian tới gồm: Tăng
cƣờng công tác tuyên truyền giáo dục pháp luật và thông tin đất đai; Hoàn
thiện cơ cấu tổ chức bộ máy, đào tạo đội ngũ cán bộ địa chính; Tiếp tục thực
hiện cải cách thủ tục hành chính về đất đai; Hoàn thiện công tác lập và quản
lý quy hoạch, kế hoạch sử dụng đất; Quản lý chặt chẽ công tác kê khai đăng

ký đất đai và cấp giấy chứng nhận quyền sử dụng đất; Công tác tài chính về
đất đai; Tăng cƣờng công tác thanh tra, kiểm tra việc chấp hành luật pháp và
giải quyết khiếu nại tố cáo trong quản lý và sử dụng đất đai; Xây dựng
chƣơng trình kế hoạch, mục tiêu quản lý đất đai./.













MỤC LỤC

Danh sách các từ viết tắt i
Danh mục bảng biểu ii
Danh mục hình ii
MỞ ĐẦU 1
CHƢƠNG 1: TỔNG QUAN TÌNH HÌNH NGHIÊN CỨU VÀ NHỮNG
VẤN ĐỀ LÝ LUẬN CƠ BẢN VỀ QUẢN LÝ ĐỐI VỚI ĐẤT ĐAI 5
1.1. Tổng quan tình hình nghiên cứu 5
 5
 10
 13
1.2. Khái lƣợc về Quản lý đối với đất đai 13

 13
 17
1.3. Nội dung quản lý đất đai 22

 22
 23
. 25
 27

 28
1.4. Công cụ và phƣơng pháp quản lý đất đai 30
 30
 33
1.5. Các nhân tố tác động đến quản lý đất đai 36

 36
- 37
 39
 40
 41
CHƢƠNG 2: PHƢƠNG PHÁP NGHIÊN CỨU 42
2.1. Phƣơng pháp thu thập thông tin 42
2.2. Các phƣơng pháp xử lý số liệu, thông tin 43
CHƢƠNG 3: THỰC TRẠNG QUẢN LÝ ĐẤT ĐAI TRÊN ĐỊA BÀN
HUYỆN BẮC MÊ,TỈNH HÀ GIANG 46
3.1. Một số điều kiện tự nhiên, kinh tế - xã hội của huyện Bắc Mê ảnh
hƣởng tới công tác quản lý đất đai. 46
 46
3.1.2. -  47


 48
3.2. Thực trạng cơ quan chuyên môn quản lý đất đai trên địa bàn huyện Bắc
Mê 51
 51
3 . 51
3.3. Khái lƣợc về hiện trạng sử dụng đất ở huyện Bắc Mê 53
 53
 53
-2014 56
3.4. Tình hình quản lý đất đai trên địa bàn huyện Bắc Mê giai đoạn 2010-2014 61

 61

 63

 70
 71

 72
3.5. Đánh giá thực trạng quản lý nhà nƣớc về đất đai 74
 74
 75
 77
CHƢƠNG 4: ĐỊNH HƢỚNG VÀ GIẢI PHÁP HOÀN THIỆN CÔNG TÁC
QUẢN LÝ ĐẤT ĐAI TRÊN ĐỊA BÀN HUYỆN BẮC MÊ 80
4.1. Quan điểm và định hƣớng quản lý và sử dụng đất đai của huyện Bắc
Mê trong thời gian tới 80
 80
- 83
4.2. Giải pháp hoàn thiện công tác quản lý đất đai của chính quyền huyện

Bắc Mê 84

 84
 85
 86
 87

 87

 88

              
 88
 89

 89
 90
KẾT LUẬN 91
DANH MỤC TÀI LIỆU THAM KHẢO 93
PHỤ LỤC

i

DANH SÁCH CÁC TỪ VIẾT TẮT

STT
Ký hiệu
Nguyên nghĩa
1
GCNQSDĐ
Giấy chứng nhận quyền sử dụng đất
2
KHSDĐ
Kế hoạch sử dụng đất
3
NTM
Nông thôn mới
4
QLNN
Quản lý nhà nƣớc
5
QHSDĐ
Quy hoạch sử dụng đất
6
UBND
Ủy ban nhân dân
7
XHCN
Xã hội chủ nghĩa

ii

DANH MỤC BẢNG BIỂU

STT
Bảng
Nội dung
Trang
1
Bảng 3.1
Hiện trạng sử dụng một số loại đất nông
nghiệp huyện Bắc Mê (đến ngày 01/01/2014)
54
2
Bảng 3.2
Hiện trạng sử dụng một số loại đất phi nông
nghiệp huyện Bắc Mê (đến ngày 01/01/2014)
55
3
Bảng 3.3
Biến động đất nông nghiệp huyện Bắc Mê
giai đoạn 2010-2014 (đến ngày 01/01/2014)
56
4
Bảng 3.4

Biến động đất phi nông nghiệp huyện Bắc Mê
giai đoạn 2010-2014 (đến ngày 01/01/2014)
58
5
Bảng 3.5
Biến động đất chƣa sử dụng huyện Bắc Mê
giai đoạn 2010-2014 (đến ngày 01/01/2014)
60
6
Bảng 3.6
Phân kỳ các chỉ tiêu sử dụng đất trong kỳ quy
hoạch huyện Bắc Mê, tỉnh Hà Giang
67



DANH MỤC HÌNH

STT
Bảng
Nội dung
Trang
1
Hình 3.1
Bản đồ huyện Bắc Mê, tỉnh Hà Giang
46



1

MỞ ĐẦU

1. Lý do lựa chọn đề tài
Đất đai là tài nguyên vô cùng quý giá của mỗi quốc, là tƣ liệu sản xuất
đặc biệt không thể thay thế đƣợc, không có đất đai là không có bất cứ một
ngành sản xuất nào, không có quá trình lao động nào diễn ra và không có sự
tồn tại của loài ngƣời. Không những vậy đất đai còn có vai trò rất quan trọng
đi đôi với sự phát triển của xã hội, xã hội càng phát triển thì nhu cầu sử dụng
đất đai ngày càng lớn trong khi đất đai lại có hạn về số lƣợng, có vị trí cố định
trong không gian, không thể thay thế và di chuyển theo ý muốn chủ quan của
con ngƣời. Chính vì vậy, việc quản lý và sử dụng tài nguyên quý giá này một
cách hợp lý không những có ý nghĩa quyết định đến sự phát triển của nền kinh
tế đất nƣớc mà còn đảm bảo mục tiêu chính trị và phát triển xã hội.
Đất đai luôn là yếu tố không thể thiếu đƣợc đối với bất cứ quốc gia nào.
Ngay từ khi loài ngƣời biết đến chăn nuôi trồng trọt thì vấn đề sử dụng đất đai
không còn đơn giản nữa bởi nó phát triển song song với tiến bộ của nền khoa
học kỹ thuật, kinh tế, xã hội, chính trị Khi xã hội càng phát triển thì giá đất
(giá quyền sử dụng đất) ngày càng cao và luôn giữ đƣợc vị trí quan trọng nhƣ
Mác đã khẳng định: “            
”. Do đó, việc quản lý sử dụng đất đai luôn là mục tiêu Quốc gia của mọi
thời đại nhằm nắm chắc và quản lý chặt quỹ đất đai đảm bảo việc sử dụng đất
đâi tiết kiệm và hiệu quả.
Tuy nhiên trong giai đoạn hiện nay quan hệ về đất đai xuất hiện những
vấn đề mới và phức tạp, về lý luận cũng nhƣ thực tiễn của công tác QL đất đai
vẫn còn nhiều bất cập nhƣ: việc chấp hành pháp luật đất đai của các cấp, các
ngành và của nhân dân chƣa thật nghiêm minh, tình trạng lấn chiếm đất đai,
tình trạng khiếu kiện, tranh chấp đất đai vẫn còn xảy ra ở một số địa phƣơng
2

còn kéo dài, công tác quy hoạch kế hoạch sử dụng đất, công tác đo đạc lập
bản đồ địa chính, còn tồn tại những khiếm khuyết, sơ hở, tính đồng bộ chƣa
cao. Tất cả những vấn đề đó đã ảnh hƣởng không nhỏ đến hiệu lực và hiệu
quả của công tác quản lý đất đai. Quản lý đất đai có tác động rất lớn đến nhiều
lĩnh vực, nhiều mặt của kinh tế- xã hội, nhất là trong giai đoạn phát triển nền
kinh tế thị trƣờng, nhƣ: việc thu hút đầu tƣ, sự ổn định chính trị-xã hội, Vì
vậy, làm tốt công tác quản lý đất đai có ý nghĩa hết sức quan trọng. Việc
nghiên cứu lĩnh vực quản lý đất đai trong tình hình hiện nay là rất cần thiết và
có ý nghĩa rất quan trọng nhằm:
Tìm ra nguyên nhân hạn chế, yếu kếm trong công tác quản lý đất đai,
đồng thời đƣa ra các giải pháp nhằm nâng cao hiệu quả quản lý đất đai. Nâng
cao nhận thức toàn xã hội trong việc chấp hành tốt pháp luật đất đai. Bảo đảm
quyền sở hữu của Nhà nƣớc đối với đất đai, bảo vệ quyền và lợi ích chính
đáng của ngƣời dân trong việc sử dụng đất.
Bắc Mê là một huyện vùng sâu, vùng xa của tỉnh Hà Giang, trung tâm
huyện cách thành phố Hà Giang 53 km về phía Đông. Diện tích tự nhiên
85.259,00 ha chiếm 10,77% diện tích tự nhiên toàn tỉnh, huyện có 13 đơn vị
hành chính cấp xã, có trục đƣờng quốc lộ 34 chạy qua nối liền trung tâm huyện
với thành phố Hà Giang, đây là một trong những điều kiện thuận lợi cho việc
phát triển kinh tế, xã hội của huyện và việc giao thƣơng hàng hóa với các vùng.
Bên cạnh những thuận lợi thì vẫn còn những xảy ra tình trạng vi phạm pháp luật
đất đai nhƣ: làm nhà xuống ruộng, tự ý chuyển mục đích sử dụng đất, tình trạng
tranh chấp đất đai, khiếu nại, tố cáo, tình trạng sử dụng đât lãng phí ở nhiều
nơi, Vì vậy công tác quản lý đất đai có ý nghĩa và tầm quan trọng ảnh hƣởng
lớn đến sự phát triển kinh tế xã hội của địa phƣơng, ổn định đời sống của nhân
dân, khai thác tốt tiềm năng đất đai, bảo vệ quyền lợi hài hòa của Nhà nƣớc và
nhân dân trong việc sử dụng quỹ đất hiện có của địa phƣơng.
3

Việc nghiên cứu đánh giá thực trạng của công tác quản lý đất đai trong

quá trình phát triển kinh tế-xã hội ở Bắc Mê, đề ra các biện pháp thiết thực
nhằm tăng cƣờng khai thác sử dụng nguồn lực đất đai có hiệu lực và hiệu quả
của công tác này trên địa bàn huyện. Đó là những nội dung cần đƣợc nghiên
cứu và đây cũng là những vấn đề mang tính cấp thiết hiện nay.
Nhằm góp phần làm sáng tỏ những vấn đề nêu trên, tác giả chọn đề tài
nghiên cứu “Hoàn thiện công tác quản lý đất đai trên địa bàn huyện Bắc
Mê, tỉnh Hà Giang” để làm đề tài nghiên cứu cho luận văn của mình.
2. Câu hỏi nghiên cứu của đề tài
Cần làm gì để hoàn thiện công tác quản lý đất đai trên địa bàn huyện
Bắc Mê, tỉnh Hà Giang trong thời gian tới?
3. Mục đích và nhiệm vụ nghiên cứu
3.1. Mục đích nghiên cứu
Đƣa ra các giải pháp nhằm hoàn thiện công tác quản lý đất đai trên địa
bàn huyện Bắc Mê, tỉnh Hà Giang.
3.2.Nhiệm vụ nghiên cứu
Để thực hiện đƣợc mục tiêu nghiên cứu nêu trên, luận văn có nhiệm vụ:
+ Nghiên cứu một số vấn đề cơ bản về quản lý nhà nƣớc đối với đất đai.
+ Phân tích, đánh giá thực trạng công tác quản lý đất đai trên địa bàn
huyện Bắc Mê, tỉnh Hà Giang.
+ Đề xuất một số giải pháp cơ bản hoàn thiện công tác quản lý đất đai
trên địa bàn huyện Bắc Mê.
4. Đối tƣợng, phạm vi nghiên cứu
4.1. Đối tượng nghiên cứu
Công tác quản lý đất đai trên địa bàn huyện Bắc Mê, tỉnh Hà Giang.
4.2. Phạm vi nghiên cứu
- Về nội dung: Luận văn tập trung nghiên cứu, đánh giá chung công tác
quản lý đất đai bao gồm các nội dung cơ bản về QLNN về đất đai nhƣ: ban
4

hành và tổ chức thực hiện các văn bản đó; công tác giao đất, cho thuê đất,

chuyển mục đích sử dụng đất; quản lý tài chính về đất, triển khai công tác kỹ
thuật và nghiệp vụ địa chính; giám sát, thanh tra, kiển tra và giải quyết khiếu
nại trong quản lý và sử dụng đất đai. Để đƣa ra một số giải pháp cơ bản nhằm
hoàn thiện công tác quản lý đất đai trên địa bàn huyện Bắc Mê.
- Về không gian: Hoạt động quản lý đất đai trên địa bàn huyện Bắc Mê,
tỉnh Hà Giang.
- Thời gian: Từ năm 2010 đến năm 2014. Đây là thời gian thực hiện
Nghị quyết số 27/NQ-CP ngày 12/6/2009 của Chính phủ về một số giải pháp
cấp bách trong công tác quản lý nhà nƣớc về tài nguyên và môi trƣờng.
5. Kết cấu luận văn
Ngoài phần mở đầu và kết luận, Luận văn gồm 4 chƣơng nhƣ sau:
Chƣơng 1. Tổng quan tình hình nghiên cứu và những vấn đề lý luận cơ
bản về quản lý nhà nƣớc đối với đất đai
Chƣơng 2. Phƣơng pháp nghiên cứu
Chƣơng 3. Thực trạng quản lý đất đai trên địa bàn huyện Bắc Mê, tỉnh
Hà Giang.
Chƣơng 4. Định hƣớng và giải pháp hoàn thiện công tác quản lý đất đai
trên địa bàn huyện Bắc Mê, tỉnh Hà Giang.








5

CHƢƠNG 1: TỔNG QUAN TÌNH HÌNH NGHIÊN CỨU VÀ NHỮNG
VẤN ĐỀ LÝ LUẬN CƠ BẢN VỀ QUẢN LÝ ĐỐI VỚI ĐẤT ĐAI

1.1. Tổng quan tình hình nghiên cứu
1.1.1. Các công trình về công tác quản lý đối với đất đai nói chung
Đề tài: “
” - Nguyễn Dũng Tiến
(đề tài khoa học năm 2007, cơ quan chủ quản: Viện Khoa học Đo đạc và bản
đồ). Với cách tiếp cận đi từ tổng thể đến chi tiết từ chủ trƣơng chính sách đến
thực tế triển khai thực hiện và liên hệ trực tiếp đến các đối tƣợng cụ thể.
Thông qua cách tiếp cận này để nghiên cứu về cơ sở lý luận, cơ sở khoa học
và thực tiễn thông qua việc điều tra dữ liệu QHSDĐ của nƣớc ta trong những
năm vừa qua. Trên cơ sở đó xây dựng các quan điểm, đề xuất các giải pháp
nhằm hoàn thiện ngành khoa học QHSDĐ, đáp ứng các yêu cầu phát triển
kinh tế xã hội và môi trƣờng thời kỳ công nghiệp hóa.
Bài nghiên cứu trao đổi “
” của Trần Kim Chung, Phó Viện trƣởng Viện Nghiên
cứu Quản lý kinh tế Trung ƣơng (đƣợc đăng trên Tạp chí cộng sản điện tử ngày
06/12/2013): Luật pháp Việt Nam khẳng định đất đai thuộc sở hữu toàn dân do
Nhà nƣớc làm đại diện chủ sở hữu. Quyền sử dụng đất là hàng hóa đặc biệt có
thể tham gia thị trƣờng. Chế độ sở hữu đất đai là cơ sở của mọi quan hệ về đất
đai, quyền sở hữu đất đai là do ngƣời sở hữu đất đai nắm giữ, đây là quyền lợi
đặc biệt không có ngƣời thứ hai và đƣợc pháp luật nhà nƣớc bảo hộ. Chế độ sở
hữu đất đai có thể chia thành hai loại lớn là chế độ công hữu đất đai và chế độ tƣ
hữu đất đai. Quyền sở hữu đất đai có thể chia nhỏ ra thành các quyền: quyền
chiếm hữu, quyền sử dụng, quyền thu lợi, quyền định đoạt. Những quyền này
thƣờng thống nhất, quy về một chủ thể, nhƣng trong tình huống đƣợc biệt nó có
6

thể bị phân ly. Quyền sở hữu đất đai đƣợc nhà nƣớc xác nhận bảo hộ, đều phải
thông qua một văn kiện pháp luật nhất định để thực hiện.
Bài nghiên cứu trao đổi 













 của Phạm Việt Dũng-Tạp chí Cộng sản
điện tử ngày 09/12/2013: Trong thực tế phần lớn những biến động của lịch sử
quan trọng theo chiều hƣớng tích cực của đất nƣớc trong thời kỳ đổi mới đất
nƣớc đều có quan hệ mật thiết với đất đai, trong đó có lĩnh vực nông nghiệp.
Chính sách đất đai có tác động tích cực đến phát triển nông nghiệp ở nƣớc ta
nhƣ đã khuyến khích tập trung và tích tụ đất nông nghiệp, đã thực hiện chính
sách giá đất nông nghiệp, việc xác định giá trị quyền sử dụng đất nông nghiệp
đã từng bƣớc theo nguyên tắc phù hợp với cơ chế thị trƣờng, có sự quản lý
của nhà nƣớc. Thực hiện tốt chính sách thu hồi và bồi thƣờng đất nông
nghiệp, tạo tiền đề phát triển khu dân cƣ, góp phần xây dựng các công trình
thủy lợi, đất hành lang an toàn. Bên cạnh những tác động tiêu cực vẫn còn có
những tác động tiêu cực nhƣ diện tích đất nông nghiệp ngày càng manh mún,
quản lý sử dụng kém hiệu quả. Sử dụng đất nông nghiệp còn nhiều bất cập,
chƣa làm tiền đề cho phát triển theo hƣớng sản xuất lớn. Bên cạnh đó đề ra
các khuyến nghị nhằm hoàn thiện chính sách đất đai đến phát triển nông
nghiệp ở Việt Nam.
Bài nghiên cứu trao đổi “
” của Nguyễn

Quốc Ngữ, Phó Vụ trƣởng Vụ Kinh tế, Văn phòng Trung ƣơng Đảng (Tạp chí
cộng sản điện tử ngày 21/3/2013): Thông qua việc thực hiện Nghị quyết Hội
nghị Trung ƣơng 7 khóa IX, hiệu quả quản lý nhà nƣớc về đất đai từng bƣớc
đƣợc tăng cƣờng; chính sách, pháp luật về đất đai ngày càng đƣợc hoàn thiện;
các quyền của ngƣời sử dụng đất đƣợc mở rộng và đƣợc Nhà nƣớc bảo đảm.
Thị trƣờng bất động sản, trong đó có quyền sử dụng đất đã đƣợc hình thành
7

và phát triển tƣơng đối nhanh. Kết quả đó khẳng định các quan điểm chỉ đạo,
định hƣớng chính sách, pháp luật về đất đai đƣợc nêu trong Nghị quyết cơ bản
là đúng đắn, phù hợp với đặc điểm, tình hình phát triển kinh tế - xã hội của
đất nƣớc trong những năm qua. Tuy nhiên, vẫn còn một số yếu kém, khuyết
điểm; việc chấp hành kỷ luật, kỷ cƣơng trong quản lý, sử dụng đất đai chƣa
nghiêm; tình trạng sử dụng đất sai mục đích, lãng phí, kém hiệu quả còn xảy
ra ở nhiều nơi; chính sách, pháp luật ban hành nhiều nhƣng hiệu quả thấp;
việc phân công, phân cấp trong quản lý đất đai còn chƣa hợp lý; năng lực
quản lý, tổ chức bộ máy, cơ sở vật chất phục vụ quản lý nhà nƣớc về đất đai
chƣa tƣơng xứng với nhiệm vụ đƣợc giao; thanh tra, kiểm tra, xử lý vi phạm,
giải quyết khiếu nại, tố cáo chƣa đáp ứng đƣợc yêu cầu,
Bài viết “ 
” của tác giả Nguyễn
Minh Quang Ủy viên Trung ƣơng Đảng, Bộ trƣởng Bộ Tài nguyên và Môi
trƣờng đăng trên Tạp chí cộng sản số 857 (Tháng 3-2014): Đất đai là vấn đề
hệ trọng, phức tạp, nhạy cảm, có tầm ảnh hƣởng lớn đến phát triển kinh tế và
ổn định xã hội. Để các nội dung đổi mới sớm đi vào cuộc sống và phát huy
hiệu quả, cần có sự nỗ lực của các cấp, các ngành và sự tham gia tích cực của
nhân dân, nhằm phát huy tối đa nguồn lực đất đai trong tiến trình công nghiệp
hóa, hiện đại hóa.
Ngân hàng thế giới, Hà Nội - 2011; “
”: Ngân hàng thế giới tập trung tổng

kết các quy định của pháp luật Việt Nam, đánh giá quá trình thực hiện, phân
tích một số kinh nghiệm quốc tế và đƣa ra những khuyến nghị nhằm khắc
phục các hạn chế của hệ thống pháp luật Việt Nam. Ấn phẩm gồm 3 báo cáo:
(1) Đề xuất về hoàn thiện chính sách Nhà nƣớc thu hồi đất và cơ chế chuyển
dịch đất đai tự nguyện ở Việt Nam; (2) Nghiên cứu về cơ chế xác định giá đất
8

phục vụ bồi thƣờng, hỗ trợ và tái định cƣ tại Việt Nam; (3) Nghiên cứu hoàn
thiện cơ chế giải quyết khiếu nại về bồi thƣờng, hỗ trợ, tái định cƣ khi Nhà
nƣớc thu hồi đất tại Việt Nam.
Bài viết 
  của Đặng Hùng Võ đƣợc đăng trên trang web
/>GS_DangHungVo.pdf: Pháp luật đất đai hiện nay vẫn còn quá nhiều bức xúc,
khiếu kiện nhiều. Định giá đất chƣa minh bạch, nhà nƣớc thu hồi nhiều, chƣa
bồi thƣờng thỏa đáng và những bất cấp khác nữa cũng chỉ vì chƣa đặt ngƣời
dân vào trung tâm để giải quyết các mối quan hệ liên quan đến đất đai. Đất
đai là tặng phẩm của thiên nhiên cho tất cả mọi ngƣời nên ngƣời dân có
quyền đối với đất đai nhƣ quyền quyết định, quyền tham gia quản lý, sử dụng
đất đai và quyền tham gia giám sát đất đai. Khi ngƣời dân thực hiện đầy đủ
các quyền này thì đƣơng nhiên có sự đồng thuận của xã hội đã đƣợc xác lập.
Đây chính là những điều căn bản để phát triển xã hồi bền vững.
Bài nghiên cứu của Chƣơng trình phát triển của Liên Hiệp Quốc
(UNDP) về ”:
Phụ nữ tiếp cận vấn đề đất đai thƣờng đƣợc xem xét trong nhiều bối cảnh và
nhiều giai đoạn khác nhau của Việt Nam . Nghiên cứu này tìm hiểu sự tiếp
cận đất đai của phụ nữ ở 10 tỉnh thành của Việt Nam không theo các truyền
thống. Những địa điểm nghiên cƣ
́
u đƣơ
̣

c lƣ
̣
a cho
̣
n đa
̃
phản ánh sự đa dạng về
bối cảnh nông thôn đô thị, thực hành dòng họ, và tộc ngƣời. Các dữ liệu khảo
sát định lƣợng, phỏng vấn sâu và thảo luận nhóm, bên cạnh đó nghiên cứu
còn phân tích các bản án của tòa án liên quan đến vấn đề thừa kế ở tòa án
Việt Nam (từ tòa án cấp quận huyện đến tòa án tối cao). Nhóm nghiên cứu đã
đƣa ra các khuyến nghị để các chƣơng trình, sáng kiến hỗ trợ việc đảm bảo
quyền đất đai của phụ nữ đƣợc triển khai có hiệu quả gồm: (1) gia tăng các
9

nội dung và các chiến lƣợc truyền thông cho các chƣơng trình toàn diện; (2)
khuyến khích và ủng hộ phụ nữ đăng ký quyền sử dụng đất và sử dụng giấy
tờ chuyển quyền sử dụng đất; và (3) gia tăng tiêu chuẩn các dịch vụ pháp lý
cơ sở ở khắp các cộng đồng ở Việt Nam.
Bài nghiên cứu trao đổi “
” của Trần Kim Chung, Phó
Viện trƣởng Viện Nghiên cứu Quản lý kinh tế Trung ƣơng (đƣợc đăng trên Tạp
chí cộng sản điện tử ngày 07/01/2015): Trong nền kinh tế thị trƣờng, quản lý đất
đai là một trong những nhiệm vụ trọng tâm đổi mới và phát triển, do vậy, cần
tăng cƣờng hơn nữa các biện pháp để sao cho quản lý hiệu quả nguồn tài
nguyên vô giá này. Để hoàn thiện hệ thống quản lý đất đai, đồng thời để thúc
đẩy phát triển mạnh mẽ thị trƣờng bất động sản, có một số vấn đề cần tiếp tục
thảo luận, trao đổi nhƣ: (1) tiếp tục làm rõ vai trò dại diện chủ sở hữu và thống
nhất quản lý đất đai của Nhà nƣớc, đặc biệt là sự phân cấp, phân quyền trong
thực hiện chức năng nhiệm vụ này; (2) cùng với quá trình hội nhập và phát triển

mở rộng các chủ thể có yếu tố nƣớc ngoài trong việc sở hữu bất động sản trên
nƣớc ta, đồng thời làm sao vừa thu hút đƣợc luồng tiền nƣớc ngoài vào; (3) pháp
luật cho phép thế chấp quyền sử dụng đất tại tất cả các tổ chức tín dụng. Đây là
vấn đề mang tính mở và cần xử lý trƣớc khi có những xung đột về lợi ích; (4)
vấn đề đồng bộ hóa các quy hoạch sẽ đƣợc xử lý nhƣ thế nào Đây là những
vấn đề đang cần đƣợc giải quyết để thị trƣờng bất động sản nói chung và thị
trƣờng quyền sử dụng đất nói riêng tiến lên một bƣớc mới.
Đối với nghiên cứu sinh và học viên cao học, cũng có khá nhiều đề tài
nghiên cứu liên quan đến đất đai và quản lý nhà nƣớc về đất đai. Có một số
đề tài nghiên cứu, luận án tiến sĩ, luận văn thạc sĩ nhƣ:
Luận án tiến sĩ kinh tế, Học viện chính trị quốc gia Hồ Chí Minh, Hà Nội
của nghiên cứu sinh Đào Xuân Mùi (2002) với đề tài: “
10

”. Tác giả đã đƣa ra thực trạng
quản lý nhà nƣớc về đất đai ở ngoại thành Hà Nội để phân tích sau đó đề xuất
các giải pháp để nâng cao hiệu quả quản lý nhà nƣớc về đất đai nhằm đƣa công
tác quản lý đất đai ở địa phƣơng này dần đi vào nề nếp, ổn định.
Luận văn thạc sĩ của học viên Bùi Thị Tuyết Mai (2004) với đề tài:
"”; Luận văn thạc sĩ của
học viên Nguyễn Ngọc Lƣu (2006) với đề tài: „„
”; Luận
văn thạc sĩ kinh tế, Đại học Đà Nẵng của học viên Ngô Văn Thanh (2012)
với đề tài “ 
 ” Các tác giả đã nghiên cứu những vấn đề
khác nhau về đất đai đều nhằm đánh giá thực trạng quản lý để đƣa ra các giải
pháp nhằm nâng cao công tác quản lý đất đai.
Ngoài ra, còn nhiều bài viết, nghiên cứu cũng nhƣ luận văn viết về tình
hình quản lý đất đai, chính sách đất đai, chính sách nông nghiệp, Những
công trình bài viết đƣợc tác giả đề cập trên đã nghiên cứu đến những vấn đề

liên quan đến các lĩnh vực quản lý, sử dụng đất đai nói chung ở nƣớc ta hoặc
một số địa phƣơng. Ở trên địa bàn tỉnh Hà Giang cũng có rất nhiều công trình
nghiên cứu về đất đai nói chung. Nhƣng hiện nay, chƣa có một công trình
nào nghiên cứu khoa học nào về công tác quản lý nhà nƣớc về đất đai trên địa
bàn huyện Bắc Mê, tỉnh Hà Giang. Cũng chƣa có tài liệu nào nghiên cứu
đánh giá một cách tổng quát hay tập trung phân tích và đƣa ra giải pháp nhằm
hoàn thiện công tác quản lý nhà nƣớc về đất đai trên địa bàn huyện Bắc Mê,
tỉnh Hà Giang.
1.1.2. Các công trình về công tác quản lý đất đai ở Hà Giang
Trên địa bàn tỉnh Hà Giang trong những năm qua đã có những luận văn
viết về công tác quản lý nhà nƣớc về đất đai. Luận văn thạc sĩ khoa học
11

nghiên cứu chuyên ngành quản lý đất đai của học viên Lê Anh Thắng (2011)
với đề tài “ 
             
2006-2010”; Luận văn thạc sĩ nông nghiệp chuyên ngành quản lý đất đai của
học viên Hoàng Trƣờng Giang (2009) với đề tài “
          ”; Đây là
những luận văn viết về công tác quản lý nhà nƣớc về đất đai xong mỗi một đề
tài lại đề cập đến một vấn đề khác nhau, đề cập đến các địa phƣơng khác
nhau. Nhƣng trên địa bàn tỉnh Hà Giang cũng nhƣ huyện Bắc Mê chƣa có
một đề tài nghiên cứu nào về công tác quản lý nhà nƣớc về đất đai, từ phân
tích thực trạng quản lý nhằm đƣa ra các giải pháp nhằm hoàn thiện công tác
quản lý nhà nƣớc về đất đai trên địa bàn huyện Bắc Mê.
Để quản lý tốt công tác nhà nƣớc về đất đai trên địa bàn tỉnh Hà Giang
nhằm cụ thể hóa Luật Đất đai và các văn bản hƣớng dẫn thi hành Luật. Tỉnh
ủy, Ủy ban nhân dân tỉnh Hà Giang đã ban hành rất nhiều chƣơng trình, kế
hoạch, văn bản quy phạm pháp luật phù hợp với tình hình thực tế tại địa
phƣơng. Các kết quả triển khai đƣợc thể hiện trong các báo cáo nhƣ:

Báo cáo số 452/BC-UBND ngày 29 tháng 11 năm 2013 của UBND
tỉnh Hà Giang về 
-
 Bƣớc vào thực hiện kế hoạch năm 2013, UBND
tỉnh Hà Giang phải đối mặt với nhiều yếu tố bất lợi; song với sự nỗ lực của cả
hệ thống chính trị, trong đó có sự chỉ đạo, điều hành tích cực của UBND tỉnh,
của chính quyền các cấp, sự giám sát tích cực của cơ quan dân cử, sự cố gắng
của ngƣời dân và các doanh nghiệp trên địa bàn, nền kinh tế - xã hội và quốc
phòng - an ninh của tỉnh Hà Giang đã đạt đƣợc nhiều thành tựu quan trọng.
Có 75/140 chỉ tiêu đạt và vƣợt kế hoạch Nghị quyết của HĐND tỉnh đề ra,
12

trong đó một số chỉ tiêu điển hình nhƣ: Tổng giá trị hàng hóa xuất khẩu đạt
155,2% kế hoạch, tăng 41,8% so với cùng kỳ năm trƣớc; Tổng mức bán lẻ
hàng hóa và dịch vụ đạt 112% kế hoạch, tăng 19,1% so với cùng kỳ; GDP
bình quân đầu ngƣời đạt 121,3% kế hoạch, tăng 12,1% so với cùng kỳ; Điện
sản xuất 102,9% kế hoạch, tăng 36,3% so với cùng kỳ năm trƣớc; Giá trị sản
xuất công nghiệp 121,8% kế hoạch, tăng 10,3% so với cùng kỳ; Tổng sản
lƣợng lƣơng thực đạt 102,65% kế hoạch, tăng 3,8% so với cùng kỳ; Thu ngân
sách trên địa bàn đạt 100,1% kế hoạch, trong đó thu nội địa 111,7% kế hoạch,
tăng 14,3% so với cùng kỳ… Đồng thời đƣa ra phƣơng hƣớng, nhiệm vụ
trọng tâm năm 2014 cho tất cả các ngành các lĩnh vực và hệ thống chính trị
cùng thực hiện tốt nhiệm vụ của năm 2014.
Báo cáo số 332/BC-STNMT ngày 10 tháng 12 năm 2013 của Sở Tài
nguyên và Môi trƣờng tỉnh Hà Giang 
 Đây là báo cáo đánh giá tình hình quản lý
nhà nƣớc về đất đai trên địa bàn toàn tỉnh, đồng thời cũng đánh giá những mặt
đƣợc và chƣa đƣợc từ đó đƣa ra các giải pháp để công tác quản lý nhà nƣớc
về đất đai của địa phƣơng ngày càng đi vào nề nếp và ổn định cả về mặt chính
trị, xã hội.

Báo cáo số 360/BC-STNMT ngày 30 tháng 12 năm 2013 của Sở Tài
nguyên và Môi trƣờng tỉnh Hà Giang 
 Đây là báo cáo
tổng kết ngành tài nguyên và môi trƣờng năm 2013 nhằm đánh giá những mặt
thuận lợi và những khó khăn từ đó đề ra những nhiệm vụ trọng tâm trong năm
2014 cho toàn ngành, đồng thời phấn đấu thực hiện thắng lợi những nhiệm vụ
đề ra trong năm mới.
Báo cáo số 50/BC-TNMT ngày 19 tháng 12 năm 2013 của Phòng Tài
nguyên môi trƣờng huyện Bắc Mê “
13

            
”. Báo cáo số 37/BC-TNMT ngày 23 tháng 7 năm 2014 “

”. Đây là các báo cáo kết quả đạt đƣợc từ việc thực hiện nhiệm
vụ chuyên môn của phòng, cơ quan tham mƣu cho Ủy ban nhân dân huyện về
lĩnh vực tài nguyên và môi trƣờng để từ đó nói nên đƣợc những thuận lợi và
khó khăn, hƣớng khắc phục và đề ra phƣơng hƣớng nhiệm vụ trong thời gian
tới đƣợc tốt hơn.
1.1.3. Đánh giá tổng quan
Mặc dù có rất nhiều tài liệu, tác phẩm nghiên cứu về đất đai nói chung,
xong vấn đề quản lý nhà nƣớc về lĩnh vực đất đai ở cấp huyện vẫn còn là rất
mới đối với nƣớc ta nói chung, đối với huyện Bắc Mê, tỉnh Hà Giang nói
riêng kể cả về mặt lý thuyết đến thực tiễn.
Các tài liệu nghiên cứu và các chủ trƣơng, chính sách của Đảng và Nhà
nƣớc cũng nhƣ các chƣơng trình, kế hoạch, đề án trên chƣa nghiên cứu về vấn
đề làm thế nào để hoàn thiện công tác quản lý đất đai trên địa bàn tỉnh, thành
phố nói chung và trên địa bàn huyện Bắc Mê nói riêng. Đồng thời cũng chƣa
trả lời đƣợc đầy đủ nhất các câu hỏi:
Thực trạng quản lý đất đai trên địa bàn huyện Bắc Mê, tỉnh Hà Giang

hiện nay nhƣ thế nào?
Phƣơng hƣớng hoàn thiện công tác quản lý đất đai trong thời gian tới
trên địa bàn huyện Bắc Mê, tỉnh Hà Giang nhƣ thế nào?
1.2. Khái lƣợc về Quản lý đối với đất đai
1.2.1. Vai trò, đặc điểm của đất đai
a. Khái niệm đất đai
Dƣới góc độ kinh tế, đất đai ngày nay không chỉ đƣợc coi là tài nguyên,
tài sản mà nó còn đƣợc coi là nguồn lực quan trọng đối với bất kỳ quốc gia