Hoàn thiện công tác quản lý đất đai trên địa bàn Huyện Bắc Mê, Tỉnh Hà Giang

ĐẠI HỌC QUỐC GIA HÀ NỘI
TRƢỜNG ĐẠI HỌC KINH TẾ
--------o0o--------

TRẦN THỊ THANH HÀ

HOÀN THIỆN CÔNG TÁC QUẢN LÝ ĐẤT ĐAI
TRÊN ĐỊA BÀN HUYỆN BẮC MÊ, TỈNH HÀ GIANG

LUẬN VĂN THẠC SĨ QUẢN LÝ KINH TẾ
CHƢƠNG TRÌNH ĐỊNH HƢỚNG THỰC HÀNH

Hà Nội - 2015


ĐẠI HỌC QUỐC GIA HÀ NỘI
TRƢỜNG ĐẠI HỌC KINH TẾ
--------o0o--------

TRẦN THỊ THANH HÀ

HOÀN THIỆN CÔNG TÁC QUẢN LÝ ĐẤT ĐAI
TRÊN ĐỊA BÀN HUYỆN BẮC MÊ, TỈNH HÀ GIANG
Chuyên ngành: Quản lý kinh tế
Mã số: 60 34 04 10

LUẬN VĂN THẠC SĨ QUẢN LÝ KINH TẾ
CHƢƠNG TRÌNH ĐỊNH HƢỚNG THỰC HÀNH

NGƢỜI HƢỚNG DẪN KHOA HỌC: TS. TRẦN ĐỨC HIỆP
XÁC NHẬN CỦA

CÁN BỘ HƢỚNG DẪN

XÁC NHẬN CỦA CHỦ TỊCH HĐ
CHẤM LUẬN VĂN

Hà Nội - 2015


LỜI CAM ĐOAN
Tôi xin cam đoan số liệu và kết quả nghiên cứu trong Luận văn này là
trung thực và chƣa hề đƣợc sử dụng để bảo vệ một học vị nào.
Tôi xin cam đoan rằng, mọi sự giúp đỡ cho việc thực hiện Luận văn này
đã đƣợc cám ơn và các thông tin trích dẫn trong Luận văn đều đã đƣợc chỉ rõ
nguồn gốc./.

Tác giả luận văn

Trần Thị Thanh Hà


LỜI CẢM ƠN

Trong quá trình thực hiện đề tài ngoài sự nỗ lực của bản thân, tôi đã
nhận đƣợc sự hƣớng dẫn nhiệt tình, chu đáo của các thầy cô giáo và sự giúp
đỡ nhiệt tình, những ý kiến đóng góp quý báu của nhiều cá nhân và tập thể để
hoàn thành bản Luận văn này.
Tôi xin chân thành cảm ơn sự giảng dạy, hƣớng dẫn góp ý chân thành
của các thầy, cô giáo Khoa Kinh tế chính trị-Trƣờng Đại học Kinh tế-Đại học
Quốc gia Hà Nội đã tạo điều kiện thuận lợi cho tôi thực hiện khóa học.
Tôi cũng xin chân thành cảm ơn Sở Tài nguyên và Môi trƣờng

Hà Giang, UBND huyện Bắc Mê, Phòng Tài nguyên và Môi trƣờng Bắc Mê
và các doanh nghiệp, cá nhân đã giúp đỡ tôi trong thời gian nghiên cứu thực
hiện luận văn tại địa phƣơng.
Tôi xin cảm ơn tới gia đình, những ngƣời thân, cán bộ, đồng nghiệp và
bạn bè đã tạo điều kiện về mọi mặt cho tôi trong quá trình thực hiện đề tài này.
Một lần nữa tôi xin trân trọng cảm ơn!


TÓM TẮT LUẬN VĂN
Tên luận văn: Hoàn thiện công tác quản lý đất đai trên địa bàn huyện
Bắc Mê, tỉnh Hà Giang
Số trang: 97 trang
Thực hiện tại: Khoa Kinh tế chính trị, Trường Đại học Kinh tế, Đại
học Quốc gia Hà Nội
Thời gian bảo vệ: 2015

Bằng cấp: Thạc sỹ

Cao học viên: Trần Thị Thanh Hà
Ngƣời hƣớng dẫn khoa học: TS. Trần Đức Hiệp
Kết cấu và Nội dung chính của luận văn:
Không kể phần Mở đầu, Kết luận, Tài liệu tham khảo, nội dung chính
của luận văn gồm 4 chƣơng:
Chƣơng 1: Luận văn tổng quan lịch sử nghiên cứu vấn đề, chỉ ra những
điểm thành công của các công trình đã công bố mà luận văn có thể kế thừa,
phát triển, đồng thời chỉ ra những điều còn hạn chế, những điều chƣa đƣợc
bàn đến nhiều mà luận văn cần tiếp tục nghiên cứu bổ sung để hình thành nên
khung lý luận cơ bản, làm cơ sở cho sự phân tích, đánh giá thực trạng công
tác quản lý đất đai trên địa bàn huyện Bắc Mê, tỉnh Hà Giang ở chƣơng 3 và
đề xuất giải pháp cho vấn đề này trên địa bàn huyện ở chƣơng 4.

Chƣơng 2: Luận văn ngoài việc sử dụng các phƣơng pháp truyền thống
nhƣ phƣơng pháp duy vật biện chứng và duy vật lịch sử. Luận văn còn trình
bày bao gồm phƣơng pháp các phƣơng pháp thu thập số liệu và phƣơng pháp xử
lý số liệu thông tin. Luận văn cũng chỉ rõ các phƣơng pháp đó đƣợc sử dụng nhƣ
thế nào trong quá trình thực hiện luận văn này.
Chƣơng 3: Dựa vào phƣơng pháp luận ở chƣơng 2 và cơ sở lý luận,
thực tiễn ở chƣơng 1, luận văn tiến hành phân tích thực trạng công tác quản lý


đất đai trên địa bàn huyện Bắc Mê, tỉnh Hà Giang qua 5 năm (2010-2014), từ
đó đánh giá những kết quả, hạn chế trong hoạt động đó của huyện và chỉ ra
nguyên nhân của những hạn chế đó.
Chƣơng 4: Xuất phát từ những hạn chế trong công tác quản lý đất đai
trên địa bàn huyện Bắc Mê, tỉnh Hà Giang trong giai đoạn 2010-2014, luận
văn đề xuất định hƣớng, mục tiêu và hệ thống giải pháp nhằm hoàn thiện
công tác quản lý đất đai trên địa bàn huyện trong thời gian tới gồm: Tăng
cƣờng công tác tuyên truyền giáo dục pháp luật và thông tin đất đai; Hoàn
thiện cơ cấu tổ chức bộ máy, đào tạo đội ngũ cán bộ địa chính; Tiếp tục thực
hiện cải cách thủ tục hành chính về đất đai; Hoàn thiện công tác lập và quản
lý quy hoạch, kế hoạch sử dụng đất; Quản lý chặt chẽ công tác kê khai đăng
ký đất đai và cấp giấy chứng nhận quyền sử dụng đất; Công tác tài chính về
đất đai; Tăng cƣờng công tác thanh tra, kiểm tra việc chấp hành luật pháp và
giải quyết khiếu nại tố cáo trong quản lý và sử dụng đất đai; Xây dựng
chƣơng trình kế hoạch, mục tiêu quản lý đất đai./.


MỤC LỤC
Danh sách các từ viết tắt .................................................................................... i
Danh mục bảng biểu.......................................................................................... ii
Danh mục hình .................................................................................................. ii

MỞ ĐẦU ........................................................................................................... 3
CHƢƠNG 1: TỔNG QUAN TÌNH HÌNH NGHIÊN CỨU VÀ NHỮNG
VẤN ĐỀ LÝ LUẬN CƠ BẢN VỀ QUẢN LÝ ĐỐI VỚI ĐẤT ĐAI .............. 7
1.1. Tổng quan tình hình nghiên cứu ..................................................................... 7
1.1.1. Các công trình về công tác quản lý đối với đất đai nói chung........................ 7
1.1.2. Các công trình về công tác quản lý đất đai ở Hà GiangError!

Bookmark

not defined.
1.1.3. Đánh giá tổng quan .............................. Error! Bookmark not defined.
1.2. Khái lƣợc về Quản lý đối với đất đai ............. Error! Bookmark not defined.
1.2.1. Vai trò, đặc điểm của đất đai ................. Error! Bookmark not defined.
1.2.2. Khái niệm, vai trò, sự cần thiết phải quản lý đất đaiError! Bookmark not

defined.
1.3. Nội dung quản lý đất đai ............................. Error! Bookmark not defined.
1.3.1. Ban hành và tổ chức thực hiện các văn bản quy phạm pháp luật về quản lý, sử
dụng đất đai ................................................. Error! Bookmark not defined.
1.3.2. Triển khai công tác kỹ thuật và nghiệp vụ địa chínhError! Bookmark not

defined.
1.3.3 Giao đất, cho thuê đất, thu hồi và chuyển mục đích sử dụng đất. ........... Error!

Bookmark not defined.
1.3.4. Quản lý tài chính đất đai ....................... Error! Bookmark not defined.
1.3.5. Giám sát, thanh tra, kiểm tra và giải quyết khiếu nại trong quản lý và sử dụng
đất đai ........................................................ Error! Bookmark not defined.

1.4. Công cụ và phƣơng pháp quản lý đất đai........ Error! Bookmark not defined.
1.4.1. Công cụ quản lý đất đai ........................ Error! Bookmark not defined.
1.4.2. Phương pháp quản lý đất đai ................. Error! Bookmark not defined.
1.5. Các nhân tố tác động đến quản lý đất đai ....... Error! Bookmark not defined.
1.5.1. Điều kiện tự nhiên ................................ Error! Bookmark not defined.
1.5.2. Nhân tố về kinh tế-xã hội ....................... Error! Bookmark not defined.
1.5.3. Nhân tố pháp luật ................................ Error! Bookmark not defined.
1.5.4. Nhân tố quy hoạch, kế hoạch sử dụng đất Error! Bookmark not defined.
1.5.5. Nhân tố về sự phát triển khoa học và công nghệError!

Bookmark

not

defined.
CHƢƠNG 2: PHƢƠNG PHÁP NGHIÊN CỨUError!

Bookmark

not

defined.
2.1. Phƣơng pháp thu thập thông tin .................... Error! Bookmark not defined.
2.2. Các phƣơng pháp xử lý số liệu, thông tin ...... Error! Bookmark not defined.

CHƢƠNG 3: THỰC TRẠNG QUẢN LÝ ĐẤT ĐAI TRÊN ĐỊA BÀN
HUYỆN BẮC MÊ,TỈNH HÀ GIANG ........... Error! Bookmark not defined.
3.1. Một số điều kiện tự nhiên, kinh tế - xã hội của huyện Bắc Mê ảnh hƣởng tới công
tác quản lý đất đai. ........................................... Error! Bookmark not defined.
3.1.1. Vị trí địa lý và ranh giới địa chính .......... Error! Bookmark not defined.

3.1.2. Tình hình phát triển kinh tế - xã hội. ....... Error! Bookmark not defined.
3.1.3. Đánh giá chung về ảnh hưởng của điều kiện tự nhiên, kinh tế xã hội ở huyện
Bắc Mê đối với công tác quản lý đất đai ........... Error! Bookmark not defined.
3.2. Thực trạng cơ quan chuyên môn quản lý đất đai trên địa bàn huyện Bắc Mê Error!

Bookmark not defined.
3.2.1. Về bộ máy tổ chức ................................ Error! Bookmark not defined.
3.2.2. Chức năng, nhiệm vụ và quyền hạn của cơ quan quản lý đất đai .......... Error!

Bookmark not defined.


3.3. Khái lƣợc về hiện trạng sử dụng đất ở huyện Bắc MêError!

Bookmark

not

defined.
3.3.1. Hiện trạng quỹ đất ............................... Error! Bookmark not defined.
3.3.2. Hiện trạng sử dụng các loại đất: ............ Error! Bookmark not defined.
3.3.3. Biến động các loại đất đai giai đoạn 2010-2014Error!

Bookmark

not

defined.
3.4. Tình hình quản lý đất đai trên địa bàn huyện Bắc Mê giai đoạn 2010-2014 ........... Error!

Bookmark not defined.
3.4.1. Ban hành và tổ chức thực hiện các văn bản quy phạm pháp luật về quản lý, sử
dụng đất đai ................................................. Error! Bookmark not defined.
3.4.2. Triển khai công tác kỹ thuật và nghiệp vụ địa chínhError! Bookmark not

defined.
3.4.3. Quản lý việc giao đất, cho thuê đất, thu hồi đất, chuyển mục đích sử dụng đất

.................................................................. Error! Bookmark not defined.
3.4.4. Quản lý tài chính về đất đai ................... Error! Bookmark not defined.
3.4.5. Giám sát, thanh tra, kiểm tra và giải quyết khiếu nại trong quản lý và sử dụng
đất đai ........................................................ Error! Bookmark not defined.
3.5. Đánh giá thực trạng quản lý nhà nƣớc về đất đaiError!

Bookmark

not

defined.
3.5.1. Kết quả đạt được.................................. Error! Bookmark not defined.
3.5.2. Một số hạn chế .................................... Error! Bookmark not defined.
3.5.3. Nguyên nhân của các hạn chế trong quản lý đất đai ở huyện Bắc Mê .......... Error!

Bookmark not defined.
CHƢƠNG 4: ĐỊNH HƢỚNG VÀ GIẢI PHÁP HOÀN THIỆN CÔNG TÁC
QUẢN LÝ ĐẤT ĐAI TRÊN ĐỊA BÀN HUYỆN BẮC MÊ .................. Error!
Bookmark not defined.
4.1. Quan điểm và định hƣớng quản lý và sử dụng đất đai của huyện Bắc Mê trong thời
gian tới ........................................................... Error! Bookmark not defined.

4.1.1. Quan điểm quản lý và sử dụng đất trong thời gian tớiError!

Bookmark

not defined.
4.1.2. Định hướng, mục tiêu phát triển kinh tế-xã hội của huyện Bắc Mê .............. Error!

Bookmark not defined.
4.2. Giải pháp hoàn thiện công tác quản lý đất đai của chính quyền huyện Bắc Mê

...................................................................... Error! Bookmark not defined.
4.2.1. Tăng cường công tác tuyên truyền giáo dục pháp luật và thông tin đất đai

.................................................................. Error! Bookmark not defined.
4.2.2. Hoàn thiện cơ cấu tổ chức bộ máy, đào tạo đội ngũ cán bộ địa chính ............ Error!

Bookmark not defined.
4.2.3. Tiếp tục thực hiện cải cách thủ tục hành chính về đất đaiError! Bookmark

not defined.
4.2.4. Tăng cường quyền hạn và trách nhiệm quản lý đất đai của các cấp ............ Error!

Bookmark not defined.
4.2.5. Hoàn thiện công tác xây dựng và quản lý quy hoạch, kế hoạch sử dụng đất

.................................................................. Error! Bookmark not defined.
4.2.6. Cải tiến, bổ sung và hoàn thiện quy trình giao đất, cho thuê đất và chuyển mục
đích sử dụng đất ........................................... Error! Bookmark not defined.
4.2.7. Quản lý chặt chẽ công tác kê khai đăng ký đất đai và cấp giấy chứng nhận

quyền sử dụng đất ......................................... Error! Bookmark not defined.
4.2.8. Công tác tài chính về đất đai ................. Error! Bookmark not defined.
4.2.9. Tăng cường công tác thanh tra, kiểm tra việc chấp hành luật pháp và giải quyết
khiếu nại tố cáo trong quản lý và sử dụng đất đaiError!

Bookmark

not

defined.
4.2.10. Xây dựng chương trình kế hoạch, mục tiêu quản lý đất đai ................ Error!

Bookmark not defined.
KẾT LUẬN ..................................................... Error! Bookmark not defined.
DANH MỤC TÀI LIỆU THAM KHẢO ........................................................ 10


PHỤ LỤC


DANH SÁCH CÁC TỪ VIẾT TẮT

STT

Ký hiệu

Nguyên nghĩa

1

GCNQSDĐ

2

KHSDĐ

3

NTM

Nông thôn mới

4

QLNN

Quản lý nhà nƣớc

5

QHSDĐ

6

UBND

Ủy ban nhân dân

7

XHCN

Xã hội chủ nghĩa

Giấy chứng nhận quyền sử dụng đất
Kế hoạch sử dụng đất

Quy hoạch sử dụng đất

i


DANH MỤC BẢNG BIỂU

STT

Bảng

1

Bảng 3.1

2

Bảng 3.2

3

Bảng 3.3

4

Bảng 3.4

5

Bảng 3.5

6

Bảng 3.6

Nội dung
Hiện trạng sử dụng một số loại đất nông
nghiệp huyện Bắc Mê (đến ngày 01/01/2014)
Hiện trạng sử dụng một số loại đất phi nông
nghiệp huyện Bắc Mê (đến ngày 01/01/2014)
Biến động đất nông nghiệp huyện Bắc Mê
giai đoạn 2010-2014 (đến ngày 01/01/2014)
Biến động đất phi nông nghiệp huyện Bắc Mê
giai đoạn 2010-2014 (đến ngày 01/01/2014)
Biến động đất chƣa sử dụng huyện Bắc Mê
giai đoạn 2010-2014 (đến ngày 01/01/2014)
Phân kỳ các chỉ tiêu sử dụng đất trong kỳ quy
hoạch huyện Bắc Mê, tỉnh Hà Giang

Trang
54

55

56

58

60

67

DANH MỤC HÌNH

STT

Bảng

1

Hình 3.1

Nội dung
Bản đồ huyện Bắc Mê, tỉnh Hà Giang

ii

Trang
46


MỞ ĐẦU
1. Lý do lựa chọn đề tài

Đất đai là tài nguyên vô cùng quý giá của mỗi quốc, là tƣ liệu sản xuất đặc
biệt không thể thay thế đƣợc, không có đất đai là không có bất cứ một ngành sản
xuất nào, không có quá trình lao động nào diễn ra và không có sự tồn tại của loài
ngƣời. Không những vậy đất đai còn có vai trò rất quan trọng đi đôi với sự phát
triển của xã hội, xã hội càng phát triển thì nhu cầu sử dụng đất đai ngày càng lớn
trong khi đất đai lại có hạn về số lƣợng, có vị trí cố định trong không gian, không
thể thay thế và di chuyển theo ý muốn chủ quan của con ngƣời. Chính vì vậy, việc
quản lý và sử dụng tài nguyên quý giá này một cách hợp lý không những có ý
nghĩa quyết định đến sự phát triển của nền kinh tế đất nƣớc mà còn đảm bảo mục
tiêu chính trị và phát triển xã hội.
Đất đai luôn là yếu tố không thể thiếu đƣợc đối với bất cứ quốc gia nào.
Ngay từ khi loài ngƣời biết đến chăn nuôi trồng trọt thì vấn đề sử dụng đất đai
không còn đơn giản nữa bởi nó phát triển song song với tiến bộ của nền khoa học
kỹ thuật, kinh tế, xã hội, chính trị...Khi xã hội càng phát triển thì giá đất (giá quyền
sử dụng đất) ngày càng cao và luôn giữ đƣợc vị trí quan trọng nhƣ Mác đã khẳng
định: “Lao động là cha, đất là mẹ sản sinh ra của cải vật chất”. Do đó, việc quản
lý sử dụng đất đai luôn là mục tiêu Quốc gia của mọi thời đại nhằm nắm chắc và
quản lý chặt quỹ đất đai đảm bảo việc sử dụng đất đâi tiết kiệm và hiệu quả.
Tuy nhiên trong giai đoạn hiện nay quan hệ về đất đai xuất hiện những vấn
đề mới và phức tạp, về lý luận cũng nhƣ thực tiễn của công tác QL đất đai vẫn còn
nhiều bất cập nhƣ: việc chấp hành pháp luật đất đai của các cấp, các ngành và của
nhân dân chƣa thật nghiêm minh, tình trạng lấn chiếm đất đai, tình trạng khiếu
kiện, tranh chấp đất đai vẫn còn xảy ra ở một số địa phƣơng còn kéo dài, công tác
quy hoạch kế hoạch sử dụng đất, công tác đo đạc lập bản đồ địa chính,...còn tồn tại
3


những khiếm khuyết, sơ hở, tính đồng bộ chƣa cao. Tất cả những vấn đề đó đã ảnh
hƣởng không nhỏ đến hiệu lực và hiệu quả của công tác quản lý đất đai. Quản lý
đất đai có tác động rất lớn đến nhiều lĩnh vực, nhiều mặt của kinh tế- xã hội, nhất

là trong giai đoạn phát triển nền kinh tế thị trƣờng, nhƣ: việc thu hút đầu tƣ, sự ổn
định chính trị-xã hội,...Vì vậy, làm tốt công tác quản lý đất đai có ý nghĩa hết sức
quan trọng. Việc nghiên cứu lĩnh vực quản lý đất đai trong tình hình hiện nay là rất
cần thiết và có ý nghĩa rất quan trọng nhằm:
Tìm ra nguyên nhân hạn chế, yếu kếm trong công tác quản lý đất đai, đồng
thời đƣa ra các giải pháp nhằm nâng cao hiệu quả quản lý đất đai. Nâng cao nhận
thức toàn xã hội trong việc chấp hành tốt pháp luật đất đai. Bảo đảm quyền sở hữu
của Nhà nƣớc đối với đất đai, bảo vệ quyền và lợi ích chính đáng của ngƣời dân
trong việc sử dụng đất.
Bắc Mê là một huyện vùng sâu, vùng xa của tỉnh Hà Giang, trung tâm huyện
cách thành phố Hà Giang 53 km về phía Đông. Diện tích tự nhiên 85.259,00 ha chiếm
10,77% diện tích tự nhiên toàn tỉnh, huyện có 13 đơn vị hành chính cấp xã, có trục
đƣờng quốc lộ 34 chạy qua nối liền trung tâm huyện với thành phố Hà Giang, đây là
một trong những điều kiện thuận lợi cho việc phát triển kinh tế, xã hội của huyện và
việc giao thƣơng hàng hóa với các vùng. Bên cạnh những thuận lợi thì vẫn còn những
xảy ra tình trạng vi phạm pháp luật đất đai nhƣ: làm nhà xuống ruộng, tự ý chuyển
mục đích sử dụng đất, tình trạng tranh chấp đất đai, khiếu nại, tố cáo, tình trạng sử
dụng đât lãng phí ở nhiều nơi,... Vì vậy công tác quản lý đất đai có ý nghĩa và tầm
quan trọng ảnh hƣởng lớn đến sự phát triển kinh tế xã hội của địa phƣơng, ổn định đời
sống của nhân dân, khai thác tốt tiềm năng đất đai, bảo vệ quyền lợi hài hòa của Nhà
nƣớc và nhân dân trong việc sử dụng quỹ đất hiện có của địa phƣơng.
Việc nghiên cứu đánh giá thực trạng của công tác quản lý đất đai trong quá
trình phát triển kinh tế-xã hội ở Bắc Mê, đề ra các biện pháp thiết thực nhằm tăng
cƣờng khai thác sử dụng nguồn lực đất đai có hiệu lực và hiệu quả của công tác
4


này trên địa bàn huyện. Đó là những nội dung cần đƣợc nghiên cứu và đây cũng là
những vấn đề mang tính cấp thiết hiện nay.
Nhằm góp phần làm sáng tỏ những vấn đề nêu trên, tác giả chọn đề tài

nghiên cứu “Hoàn thiện công tác quản lý đất đai trên địa bàn huyện Bắc Mê,
tỉnh Hà Giang” để làm đề tài nghiên cứu cho luận văn của mình.
2. Câu hỏi nghiên cứu của đề tài
Cần làm gì để hoàn thiện công tác quản lý đất đai trên địa bàn huyện Bắc
Mê, tỉnh Hà Giang trong thời gian tới?
3. Mục đích và nhiệm vụ nghiên cứu
3.1. Mục đích nghiên cứu
Đƣa ra các giải pháp nhằm hoàn thiện công tác quản lý đất đai trên địa bàn
huyện Bắc Mê, tỉnh Hà Giang.
3.2.Nhiệm vụ nghiên cứu
Để thực hiện đƣợc mục tiêu nghiên cứu nêu trên, luận văn có nhiệm vụ:
+ Nghiên cứu một số vấn đề cơ bản về quản lý nhà nƣớc đối với đất đai.
+ Phân tích, đánh giá thực trạng công tác quản lý đất đai trên địa bàn huyện
Bắc Mê, tỉnh Hà Giang.
+ Đề xuất một số giải pháp cơ bản hoàn thiện công tác quản lý đất đai trên
địa bàn huyện Bắc Mê.
4. Đối tƣợng, phạm vi nghiên cứu
4.1. Đối tượng nghiên cứu
Công tác quản lý đất đai trên địa bàn huyện Bắc Mê, tỉnh Hà Giang.
4.2. Phạm vi nghiên cứu
- Về nội dung: Luận văn tập trung nghiên cứu, đánh giá chung công tác quản
lý đất đai bao gồm các nội dung cơ bản về QLNN về đất đai nhƣ: ban hành và tổ
chức thực hiện các văn bản đó; công tác giao đất, cho thuê đất, chuyển mục đích sử
dụng đất; quản lý tài chính về đất, triển khai công tác kỹ thuật và nghiệp vụ địa
5


chính; giám sát, thanh tra, kiển tra và giải quyết khiếu nại trong quản lý và sử dụng
đất đai. Để đƣa ra một số giải pháp cơ bản nhằm hoàn thiện công tác quản lý đất
đai trên địa bàn huyện Bắc Mê.

- Về không gian: Hoạt động quản lý đất đai trên địa bàn huyện Bắc Mê, tỉnh
Hà Giang.
- Thời gian: Từ năm 2010 đến năm 2014. Đây là thời gian thực hiện Nghị
quyết số 27/NQ-CP ngày 12/6/2009 của Chính phủ về một số giải pháp cấp bách
trong công tác quản lý nhà nƣớc về tài nguyên và môi trƣờng.
5. Kết cấu luận văn
Ngoài phần mở đầu và kết luận, Luận văn gồm 4 chƣơng nhƣ sau:
Chƣơng 1. Tổng quan tình hình nghiên cứu và những vấn đề lý luận cơ bản
về quản lý nhà nƣớc đối với đất đai
Chƣơng 2. Phƣơng pháp nghiên cứu
Chƣơng 3. Thực trạng quản lý đất đai trên địa bàn huyện Bắc Mê, tỉnh Hà
Giang.
Chƣơng 4. Định hƣớng và giải pháp hoàn thiện công tác quản lý đất đai trên
địa bàn huyện Bắc Mê, tỉnh Hà Giang.

6


CHƢƠNG 1: TỔNG QUAN TÌNH HÌNH NGHIÊN CỨU VÀ NHỮNG VẤN
ĐỀ LÝ LUẬN CƠ BẢN VỀ QUẢN LÝ ĐỐI VỚI ĐẤT ĐAI
1.1. Tổng quan tình hình nghiên cứu
1.1.1. Các công trình về công tác quản lý đối với đất đai nói chung
Đề tài: “Nghiên cứu thực trạng và giải pháp hoàn thiện hệ thống quy hoạch
sử dụng đất đai trong thời kỳ công nghiệp hóa” - Nguyễn Dũng Tiến (đề tài khoa
học năm 2007, cơ quan chủ quản: Viện Khoa học Đo đạc và bản đồ). Với cách tiếp
cận đi từ tổng thể đến chi tiết từ chủ trƣơng chính sách đến thực tế triển khai thực
hiện và liên hệ trực tiếp đến các đối tƣợng cụ thể. Thông qua cách tiếp cận này để
nghiên cứu về cơ sở lý luận, cơ sở khoa học và thực tiễn thông qua việc điều tra dữ
liệu QHSDĐ của nƣớc ta trong những năm vừa qua. Trên cơ sở đó xây dựng các
quan điểm, đề xuất các giải pháp nhằm hoàn thiện ngành khoa học QHSDĐ, đáp

ứng các yêu cầu phát triển kinh tế xã hội và môi trƣờng thời kỳ công nghiệp hóa.
Bài nghiên cứu trao đổi “Tiếp cận giải quyết vấn đề “quyền sở hữu đất đai” ở
nước ta hiện nay” của Trần Kim Chung, Phó Viện trƣởng Viện Nghiên cứu Quản lý
kinh tế Trung ƣơng (đƣợc đăng trên Tạp chí cộng sản điện tử ngày 06/12/2013): Luật
pháp Việt Nam khẳng định đất đai thuộc sở hữu toàn dân do Nhà nƣớc làm đại diện
chủ sở hữu. Quyền sử dụng đất là hàng hóa đặc biệt có thể tham gia thị trƣờng. Chế
độ sở hữu đất đai là cơ sở của mọi quan hệ về đất đai, quyền sở hữu đất đai là do
ngƣời sở hữu đất đai nắm giữ, đây là quyền lợi đặc biệt không có ngƣời thứ hai và
đƣợc pháp luật nhà nƣớc bảo hộ. Chế độ sở hữu đất đai có thể chia thành hai loại lớn
là chế độ công hữu đất đai và chế độ tƣ hữu đất đai. Quyền sở hữu đất đai có thể chia
nhỏ ra thành các quyền: quyền chiếm hữu, quyền sử dụng, quyền thu lợi, quyền định
đoạt. Những quyền này thƣờng thống nhất, quy về một chủ thể, nhƣng trong tình
huống đƣợc biệt nó có thể bị phân ly. Quyền sở hữu đất đai đƣợc nhà nƣớc xác nhận
bảo hộ, đều phải thông qua một văn kiện pháp luật nhất định để thực hiện.
7


Bài nghiên cứu trao đổi “Một số tác động của chính sách đấ t đai đế n phát
triển nông nghiê ̣p ở Viê ̣t Nam”của Phạm Việt Dũng-Tạp chí Cộng sản điện tử ngày
09/12/2013: Trong thực tế phần lớn những biến động của lịch sử quan trọng theo
chiều hƣớng tích cực của đất nƣớc trong thời kỳ đổi mới đất nƣớc đều có quan hệ
mật thiết với đất đai, trong đó có lĩnh vực nông nghiệp. Chính sách đất đai có tác
động tích cực đến phát triển nông nghiệp ở nƣớc ta nhƣ đã khuyến khích tập trung
và tích tụ đất nông nghiệp, đã thực hiện chính sách giá đất nông nghiệp, việc xác
định giá trị quyền sử dụng đất nông nghiệp đã từng bƣớc theo nguyên tắc phù hợp
với cơ chế thị trƣờng, có sự quản lý của nhà nƣớc. Thực hiện tốt chính sách thu hồi
và bồi thƣờng đất nông nghiệp, tạo tiền đề phát triển khu dân cƣ, góp phần xây
dựng các công trình thủy lợi, đất hành lang an toàn. Bên cạnh những tác động tiêu
cực vẫn còn có những tác động tiêu cực nhƣ diện tích đất nông nghiệp ngày càng
manh mún, quản lý sử dụng kém hiệu quả. Sử dụng đất nông nghiệp còn nhiều bất

cập, chƣa làm tiền đề cho phát triển theo hƣớng sản xuất lớn. Bên cạnh đó đề ra
các khuyến nghị nhằm hoàn thiện chính sách đất đai đến phát triển nông nghiệp ở
Việt Nam.
Bài nghiên cứu trao đổi “Tiếp tục đổi mới chính sách pháp luật về đất đai
thời kỳ đẩy mạnh công nghiệp hóa, hiện đại hóa đất nước” của Nguyễn Quốc Ngữ,
Phó Vụ trƣởng Vụ Kinh tế, Văn phòng Trung ƣơng Đảng (Tạp chí cộng sản điện tử
ngày 21/3/2013): Thông qua việc thực hiện Nghị quyết Hội nghị Trung ƣơng 7
khóa IX, hiệu quả quản lý nhà nƣớc về đất đai từng bƣớc đƣợc tăng cƣờng; chính
sách, pháp luật về đất đai ngày càng đƣợc hoàn thiện; các quyền của ngƣời sử dụng
đất đƣợc mở rộng và đƣợc Nhà nƣớc bảo đảm. Thị trƣờng bất động sản, trong đó
có quyền sử dụng đất đã đƣợc hình thành và phát triển tƣơng đối nhanh. Kết quả
đó khẳng định các quan điểm chỉ đạo, định hƣớng chính sách, pháp luật về đất đai
đƣợc nêu trong Nghị quyết cơ bản là đúng đắn, phù hợp với đặc điểm, tình hình
phát triển kinh tế - xã hội của đất nƣớc trong những năm qua. Tuy nhiên, vẫn còn
8


một số yếu kém, khuyết điểm; việc chấp hành kỷ luật, kỷ cƣơng trong quản lý, sử
dụng đất đai chƣa nghiêm; tình trạng sử dụng đất sai mục đích, lãng phí, kém hiệu
quả còn xảy ra ở nhiều nơi; chính sách, pháp luật ban hành nhiều nhƣng hiệu quả
thấp; việc phân công, phân cấp trong quản lý đất đai còn chƣa hợp lý; năng lực
quản lý, tổ chức bộ máy, cơ sở vật chất phục vụ quản lý nhà nƣớc về đất đai chƣa
tƣơng xứng với nhiệm vụ đƣợc giao; thanh tra, kiểm tra, xử lý vi phạm, giải quyết
khiếu nại, tố cáo chƣa đáp ứng đƣợc yêu cầu,...
Bài viết “ Đổi mới chính sách, pháp luật đất đai, tạo động lực cho đẩy mạnh
tiến trình công nghiệp hóa, hiện đại hóa đất nước” của tác giả Nguyễn Minh
Quang Ủy viên Trung ƣơng Đảng, Bộ trƣởng Bộ Tài nguyên và Môi trƣờng đăng
trên Tạp chí cộng sản số 857 (Tháng 3-2014): Đất đai là vấn đề hệ trọng, phức tạp,
nhạy cảm, có tầm ảnh hƣởng lớn đến phát triển kinh tế và ổn định xã hội. Để các
nội dung đổi mới sớm đi vào cuộc sống và phát huy hiệu quả, cần có sự nỗ lực của

các cấp, các ngành và sự tham gia tích cực của nhân dân, nhằm phát huy tối đa
nguồn lực đất đai trong tiến trình công nghiệp hóa, hiện đại hóa.
Ngân hàng thế giới, Hà Nội - 2011; “Cơ chế nhà nước thu hồi đất và chuyển
dịch đất đai tự nguyện ở Việt Nam”: Ngân hàng thế giới tập trung tổng kết các quy
định của pháp luật Việt Nam, đánh giá quá trình thực hiện, phân tích một số kinh
nghiệm quốc tế và đƣa ra những khuyến nghị nhằm khắc phục các hạn chế của hệ
thống pháp luật Việt Nam. Ấn phẩm gồm 3 báo cáo: (1) Đề xuất về hoàn thiện
chính sách Nhà nƣớc thu hồi đất và cơ chế chuyển dịch đất đai tự nguyện ở Việt
Nam; (2) Nghiên cứu về cơ chế xác định giá đất phục vụ bồi thƣờng, hỗ trợ và tái
định cƣ tại Việt Nam; (3) Nghiên cứu hoàn thiện cơ chế giải quyết khiếu nại về bồi
thƣờng, hỗ trợ, tái định cƣ khi Nhà nƣớc thu hồi đất tại Việt Nam.
Bài viết “Chính sách đất đai hiện hành và giải pháp từ người dân và cộng
đồng”

của

Đặng

Hùng

Võ

đƣợc

đăng

trên

trang

web

/>9


Pháp luật đất đai hiện nay vẫn còn quá nhiều bức xúc, khiếu kiện nhiều. Định giá
đất chƣa minh bạch, nhà nƣớc thu hồi nhiều, chƣa bồi thƣờng thỏa đáng và những
bất cấp khác nữa cũng chỉ vì chƣa đặt ngƣời dân vào trung tâm để giải quyết các
mối quan hệ liên quan đến đất đai. Đất đai là tặng phẩm của thiên nhiên cho tất cả
mọi ngƣời nên ngƣời dân có quyền đối với đất đai nhƣ quyền quyết định, quyền
tham gia quản lý, sử dụng đất đai và quyền tham gia giám sát đất đai. Khi ngƣời
dân thực hiện đầy đủ các quyền này thì đƣơng nhiên có sự đồng thuận của xã hội
đã đƣợc xác lập. Đây chính là những điều căn bản để phát triển xã hồi bền vững.
Bài nghiên cứu của Chƣơng trình phát triển của Liên Hiệp Quốc (UNDP) về
“Tiếp cận đất đai của phụ nữ trong xã hội Việt Nam hiện nay”: Phụ nữ tiếp cận
vấn đề đất đai thƣờng đƣợc xem xét trong nhiều bối cảnh và nhiều giai đoạn khác
nhau của Việt Nam. Nghiên cứu này tìm hiểu sự tiếp cận đất đai của phụ nữ ở 10
tỉnh thành của Việt Nam không theo các truyền thống. Những địa điểm nghiên cƣ́u
đƣơ ̣c lƣ̣a cho ̣n đã phản ánh sự đa dạng về bối cảnh nông thôn đô thị

, thực hành

dòng họ, và tộc ngƣời. Các dữ liệu khảo sát định lƣợng, phỏng vấn sâu và thảo
luận nhóm, bên cạnh đó nghiên cứu còn phân tích các bản án của tòa án liên quan
đến vấn đề thừa kế ở tòa án Việt Nam (từ tòa án cấp quận huyện đến tòa án tối
cao). Nhóm nghiên cứu đã đƣa ra các khuyến nghị để các chƣơng trình, sáng kiến
hỗ trợ việc đảm bảo quyền đất đai của phụ nữ đƣợc triển khai có hiệu quả gồm: (1)
gia tăng các nội dung và các chiến lƣợc truyền thông cho các chƣơng trình toàn
diện; (2) khuyến khích và ủng hộ phụ nữ đăng ký quyền sử dụng đất và sử dụng
giấy tờ chuyển quyền sử dụng đất; và (3) gia tăng tiêu chuẩn các dịch vụ pháp lý

cơ sở ở khắp các cộng đồng ở Việt Nam.
DANH MỤC TÀI LIỆU THAM KHẢO

10


1. Bộ Tài nguyên và Môi trƣờng, 2002. Nghiên cứu đổi mới hệ thống quản lý đất
đai để hình thành phát triển thị trường bất động sản ở Việt Nam, Đề tài khoa
học cấp nhà nƣớc, Hà Nội.
2. Bộ Tài nguyên và Môi trƣờng, 2004. Hướng dẫn thi hành Luật đất đai năm
2003 và nghị định 181/2004/NĐ-CP, ngày 29/10/2004 của Chính phủ thi hành
Luật đất đai, NXb Bản đồ, Hà Nội.
3. Bộ Tài nguyên và Môi trƣờng, 2012. Báo cáo tổng kết tình hình thi hành Luật
Đất đai 2003 và định hướng sửa đổi Luật đất đai, Hà Nội.
4. Chính phủ, 2004. Nghị định 181/2004/NĐ-CP, ngày 29/10/2004 của Chính phủ
về thi hành Luật Đất đai, Hà Nội.
5. Chính phủ, 2007. Nghị định 123/2007/NĐ-CP, ngày 27/7/2007 của Chính phủ
quy định về khung giá đất, Hà Nội.
6. Chính phủ, 2009. Nghị quyết số 27/NQ-CP ngày 12/6/2009 của Chính phủ về
một số giải pháp cấp bách trong công tác quản lý nhà nước về tài nguyên và
môi trường, Hà Nội.
7. Trần Kim Chung, 2013. Tiếp cận giải quyết vấn đề “quyền sở hữu đất đai” ở
nước ta hiện nay. Tạp chí cộng sản điện tử ngày 06/12/2013, Hà Nội.
/>8. Trần Kim Chung, 2015. Tăng cường quản lý đất đai để thúc đẩy thị trường bất động
sản Việt Nam hiện nay. Tạo chí cộng sản điện tử ngày 07/01/2015, Hà Nội.
/>9. Chƣơng trình phát triển của Liên Hiệp Quốc (UNDP), 2013. Tiếp cận đất đai
của phụ nữ trong xã hội Việt Nam hiện nay. Hà Nội.
10. Cục thống kê tỉnh Hà Giang, 2010-2013. Niên giám thống kê. Hà Giang.

11

11. Phạm Việt Dũng, 2013. Một số tác động của chính sách đấ t đai đế n phát triển
nông nghiê ̣p ở Viê ̣t Nam

Tạp chí Cộng sản

.

.

Hà

Nội.

/>12. Đảng Cộng sản Việt Nam, 2012. Nghị quyết số 19/NQ-TW, ngày 31/10/2012Nghị quyết hội nghị lần thứ sáu Ban chấp hành Trung ương Đảng (khóa XI) về
tiếp tục đổi mới chính sách, pháp luật về đất đai trong thời kỳ đẩy mạnh toàn
diện công cuộc đổi mới, tạo nền tảng để đến năm 2020 nước ta cơ bản trở
thành nước công nghiệp theo hướng hiện đại, Nxb Chính trị quốc gia, Hà Nội.
13. Hoàng Trƣờng Giang, 2009. Đánh giá việc phục vụ quy hoạch sử dụng đất
nông nghiệp huyện Bắc Mê, tỉnh Hà Giang. Luận văn thạc sĩ nông nghiệp.
Trƣờng Đại học nông nghiệp I, Hà Nội.
14. Đinh Văn Hải và Vũ Sỹ Cƣờng, 2014. Quy hoạch và quản lý đất đai. Hà Nội:
Nhà xuất bản tài chính.
15. Đỗ Thị Lan và Đỗ Anh Tài, 2007. Kinh tế tài nguyên đất . Hà Nội: Nhà xuất
bản nông nghiệp.
16. Ngô Trí Long, 2011. Giá đất trong nền kinh tế thị trường Việt Nam và những vấn
đề liên quan. Hội thảo khoa học “Tài chính đất đai, giá đất và cơ chính sách trong
bồi thƣờng, hỗ trợ, tái định cƣ”, Hà Nội.
17. Nguyễn Ngọc Lƣu, 2006. Hoàn thiện quản lý nhà nước về quy hoạch sử dụng

đất nông nghiệp trên địa bàn tỉnh Khánh Hoà. Luận văn thạc sĩ kinh tế phát
triển. Trƣờng Đại học Đà Nẵng, Đà Nẵng.
18. Bùi Thị Tuyết Mai, 2004. Thị trường quyền sử dụng đất ở Việt Nam hiện nay.
Luận văn thạc sĩ. Trƣờng Đại học Kinh tế, Hà Nội.

12


19. Đào Xuân Mùi, 2002. Nâng cao hiệu quả quản lý nhà nước về đất đai ở Ngoại
thành Hà Nội. Luận án Tiến sĩ kinh tế. Học viện chính trị quốc gia Hồ Chí
Minh, Hà Nội.
20. Ngân hàng thế giới (WB), 2011. Cơ chế nhà nước thu hồi đất và chuyển dịch
đất đai tự nguyện ở Việt Nam. Hà Nội.
21. Nguyễn Quốc Ngữ, 2013. Tiếp tục đổi mới chính sách pháp luật về đất đai thời
kỳ đẩy mạnh công nghiệp hóa, hiện đại hóa đất nước. Tạp chí cộng sản. Hà
Nội.

/>
quyen/2013/20678/Tiep-tuc-doi-moi-chinh-sach-phap-luat-ve-dat-daitrong.aspx
22. Phòng Tài nguyên môi trƣờng huyện Bắc Mê, 2011-2014. Báo cáo kết quả
thực hiện nhiệm vụ. Hà Giang.
23. Quốc hội, 1992. Hiến pháp, Hà Nội.
24. Quốc hội, 2001. Hiến pháp (sửa đổi, bổ sung), Hà Nội.
25. Quốc hội ,1993. Luật Đất đai, Hà Nội.
26. Quốc hội, 2003. Luật Đất đai, Hà Nội.
27. Quốc hội, 2013. Luật Đất đai, Hà Nội.
28. Quốc hội, 2005. Bộ Luật dân sự, Hà Nội.
29. Nguyễn Minh Quang, 2014. Đổi mới chính sách, pháp luật đất đai, tạo động
lực cho đẩy mạnh tiến trình công nghiệp hóa, hiện đại hóa đất nước. Tạp chí
cộng

sản

số

857

(Tháng

3-2014):

.

Hà

Nội.

/>30. Sở Tài nguyên và Môi trƣờng, 2012-2014. Báo cáo tình hình quản lý nhà nước
về đất đai. Hà Giang.
31. Sở Tài nguyên và Môi trƣờng, 2011-2014. Báo cáo tổng kết thực hiện nhiệm vụ
của ngành Tài nguyên và Môi trường. Hà Giang.
13


32. Nguyễn Khắc Thái Sơn, 2007. Quản lý nhà nước về đất đai. Hà Nội: Nhà xuất
bản nông nghiệp.
33. Ngô Văn Thanh, 2012. Hoàn thiện công tác quản lý nhà nước về đất đai trên
địa bàn thị xã Quy Nhơn, tỉnh Bình Định. Luận văn thạc sĩ kinh tế, Đại học Đà
Nẵng, Đà Nẵng.
34. Lê Anh Thắng, 2011. Đánh giá công tác quản lý nhà nước về đất đai trong quá

trình đô thị hóa đất nông nghiệp tại huyện Bắc Quang, tỉnh Hà Giang giai
đoạn 2006-2010. Luận văn thạc sĩ khoa học nghiên cứu chuyên ngành quản lý
đất đai, Đại học nông lâm Thái Nguyên, Thái Nguyên.
35. Tỉnh ủy Hà Giang, 2013. Chương trình số 66/CTr-TU, ngày 23/4/2013 của Ban
chấp hành Đảng bộ tỉnh về thực hiện Nghị quyết số 19/NQ-TW, ngày
31/10/2012 của Ban chấp hành Trung ương về tiếp tục đổi mới chính sách,
pháp luật về đất đai, thời kỳ đẩy mạnh toàn diện công cuộc đổi mới, tạo nền
tảng để đến năm 2020 nước ta cơ bản trở thành nước công nghiệp theo hướng
hiện đại, Hà Giang.
36. Nguyễn Dũng Tiến, 2007. Nghiên cứu thực trạng và giải pháp hoàn thiện hệ
thống quy hoạch sử dụng đất đai trong thời kỳ công nghiệp hóa. Đề tài khoa
học năm 2007, cơ quan chủ quản: Viện Khoa học Đo đạc và bản đồ.
37. Tổng Cục quản lý đất đai, 2011. Báo cáo Kết quả kiểm kê đất đai năm 2010. Hà
Nội
38. Ủy ban nhân dân tỉnh Hà Giang, 2013. Kế hoạch số 118/KH-UBND, ngày
25/6//2013 thực hiện chương trình hành động số 66/CTr-TU ngày 23/4/2013 của
Ban chấp hành Đảng bộ tỉnh thực hiện Nghị quyết số 19-NQ/TW ngày 31/10/2012
của Ban chấp hành Trung ương Đảng, Hà Giang.
39. Ủy ban nhân dân tỉnh Hà Giang, 2012. Quyết định số 1129/2012/QĐ-UBND,
ngày 13/6/2012 về việc Quy định mức bồi thường, hỗ trợ và tái định cư khi Nhà
nước thu hồi đất trên địa bàn tỉnh Hà Giang, Hà Giang.
14