TÍCH hợp LIÊN môn LỊCH sử, âm NHẠC, mĩ THUẬT, GIÁO dục nếp SỐNG văn MINH THANH LỊCH của NGƯỜI hà nội vào bài GIẢNG môn NGỮ văn 9 đoàn THUYỀN ĐÁNH cá của HUY cận

SỞ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO HÀ NỘI
PHÒNG GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO HUYỆN BA VÌ
TRƯỜNG THCS TẢN ĐÀ
________________

CUỘC THI DẠY HỌC THEO CHỦ ĐỀ TÍCH HỢP NHIỀU
MƠN HỌC DÀNH CHO GIÁO VIÊN THCS

Thông tin:
Địa chỉ: Trường THCS Tản Đà- Huyện Ba Vì- Hà Nội
Họ và tên giáo viên: Trương Thế Vinh
1


PHIẾU MÔ TẢ HỒ SƠ DẠY HỌC
1. TÊN HỒ SƠ DẠY HỌC:
TÍCH HỢP LIÊN MƠN : LỊCH SỬ, ÂM NHẠC, MĨ THUẬT, GIÁO
DỤC NẾP SỐNG VĂN MINH THANH LỊCH CỦA NGƯỜI HÀ NỘI
VÀO BÀI GIẢNG MÔN NGỮ VĂN 9: “ ĐỒN THUYỀN ĐÁNH CÁ”
CỦA HUY CẬN
2. MỤC TIÊU DẠY HỌC:
• Những kiến thức, kĩ năng và thái độ cần đạt trong bµi häc:
a. Kiến thức:
Mơn ngữ văn:
- Häc sinh hiĨu sự thống nhất của cảm hứng thiên nhiên vũ trụ và cảm hứng về
lao động của tác giả đà tạo nên những hình ảnh đẹp, tráng lệ giàu màu sắc lÃng mạn
trong bài
Môn Lịch sử:
- Thấy đợc tình hình nớc ta ( hai miỊn Nam, B¾c sau khi kÝ HiƯp định Giơ-ne về
Đông Dơng)
- Thấy đợc nhiệm vụ cách mạng của mỗi miền.

Môn Địa lí:
Thấy đợc những nét đặc trng của vùng đất Quảng Ninh , đặc biệt thế mạnh về
biển đảo, khai thác tiềm năng biển ( Vùng trung du và miền núi phía Bắc phần
kinh tế)
Môn Âm nhạc:
Hiểu thêm về những ca khúc ngợi ca tình yêu lao động, yêu biển cả, yêu quê
hơng đất nớc.
Môn Mĩ thuật:
Phát huy năng khiếu hội họa, vẽ tranh về biển đảo, về cảnh lao động hăng say
của con ngời.
Môn: Giáo dục nếp sống thanh lịch văn minh của ngời Hà Néi:
2


Có cách ứng xử phù hợp với tài nguyên thiên nhiên, biết gìn giữ, bảo vệ tài
nguyên thiên nhiên đất nớc.
b. Kĩ năng:
- Rèn luyện kĩ năng đọc, cảm thụ văn bản
- Kĩ năng hợp tác nhóm, kĩ năng giao tiếp
- Kĩ năng quan sát, nhận biết, nhận xét, đánh giá ( lợc đồ, hình ảnh, clip t
liệu.)
- Kĩ năng hùng biện, thuyết trình trớc mọi ngời
c. Thái độ:
- Giúp học sinh nhận thức sâu sắc hơn, thêm yêu cuộc sống lao động, yêu
thiên nhiên, tự hào về vẻ đẹp của biển cả
- Có ý thức sâu sắc về chủ quyền biển đảo, trân trọng lịch sử
- Có thái độ sống tích cực: Biết yêu quý tài nguyên biển cả nói riêng và tài
nguyên đất nớc nói chunng
ã Những năng lực vận dụng kiến thức liên môn mà học sinh cần có để giải
quyết vấn đề

- Học sinh cần vận dụng liên hoạt kiến thức ở các môn: Ngữ văn, lịch sử 9,
Địa lí 9, Nếp sống thanh lịch văn minh 8, Âm nhạc 8-9 thậm chí cả sinh
học, giáo dục công dân để giải quyết các vấn đề trong bài giảng.
3. Đối tợng dạy học:
- Bài giảng đợc thực hiƯn ë khèi líp 9( 9B- 9C)
- Sè lỵng häc sinh: Mỗi lớp 35 em
- Các học sinh đều có ý thức học, ý thức chuẩn bị bài chu đáo
4. ý nghĩa của bài học:
- Đây là bài học có ý nghĩa cao đối với thực tiễn dạy học hiện nay. Bởi lẽ
qua thực tế giảng dạy nhiêu năm chúng tôi thấy việc vận dụng kiến thức
liên môn vào để giải quyết một vấn đề nào đó trong một môn học là việc
làm hết sức cần thiết. Điều đó đòi hỏi mỗi ngời giáo viên chúng tôi
không chỉ nắm chắc kiến thức môn mình dạy mà còn phải không ngừng
3


trau dồi kiến thức các môn học khác để tổ chức, hớng dẫn các em giảI
quyết các tình huống, các vấn đề đặt ra trong môn học một cách nhanh
nhất, hiệu quả nhất. Đồng thời, chúng tôi thấy rằng tích hợp là một
khái niệm đợc sử dụng trong nhiều lĩnh vực. Dạy học tích hợp liên môn ở
bài học này sẽ giúp học sinh tiếp cận bài học một cách thoải mái,đầy
phấn khởi từ đó hiểu sâu sắc hơn, rộng hơn về vấn đề đợc đặt ra trong bài
học đó
- Với thực tiễn đời sống xà hội: Tác động trực tiếp đến tinh thần tự hào
dân tộc, có ý thức bảo vệ biễn đảo hơn, bảo vệ tài nguyên thiên nhiên
hơn.
5. Thiết bị dạy học, học liệu:
a. Thiết bị dạy:
ã Giáo viên:
- Bài giảng điện tử:( S dng phn mm Microsoft Office PowerPoint

2007).
- M¸y tÝnh x¸ch tay kÕt nèi internet, máy chiếu, máy ảnh
- Một số phần mềm chỉnh sửa, cắt video : ZC Video Converter
- Phần mềm hỗ trợ doawload: Internet Doawload Magager
b. Häc liÖu:
- ChuÈn kiÕn thøc kÜ năng: Ngữ văn 9, sử 9, Địa 9
- Tài liệu hớng dẫn nếp sống thanh lịch văn minh
- Một số hình ảnh về biển, về cảnh đánh bắt cá trên biển; hình ảnh về nhà
thơ Huy Cận, về Tác phẩm
- Phần lịch sử hai miền Nam- Bắc sau khi kí Hiệp định Giơ-ne về Đông Dơng
- Kiến thức địa lí 9 : Bµi “ Vïng trung du vµ miỊn nói phía Bắc Tập
trung thế mạnh kinh tế biển vùng Đông- Bắc ( Quảng Ninh)
- Clip ca nhạc Tình ta biển bạc đồng xanh
- Clip giới thiệu về Quảng Ninh
- Clip về Việt Nam sau khi kí hiệp định Giơ- ne về Đông Dơng
4


- Clip ngâm thơ : Đoàn thuyền dánh cá
.
6. Hoạt động dạy học và tiến trình dạy học

Đoàn thuyền đánh cá

Tiết 51

(Huy Cận)
A. Mục tiêu cần đạt
- Hs hiểu sự thống nhất của cảm hứng thiên nhiên vũ trụ và cảm hứng về lao
động của tác giả đà tạo nên những hình ảnh đẹp, tráng lệ giàu màu sắc lÃng mạn trong

bài
- Rèn kỹ năng cảm thụ và phân tích các yếu tố nghệ thuật trong thơ Huy Cận.
B. Chuẩn bị
ã Giáo viên:
- Bài giảng điện tử:( S dng phn mềm Microsoft Office PowerPoint
2007).
- M¸y tÝnh x¸ch tay kÕt nèi internet, máy chiếu, máy ảnh
- Một số phần mềm chỉnh sửa, cắt video
ã Học sinh:
- Chuẩn bị t liệu về nhà thơ Huy Cận
- Soạn bài, vẽ tranh, viết bài nghị luận về biển đảo ( sau khi học xong tác
phẩm)
C. Tổ chức các hoạt động dạy học
1. Tổ chức lớp
2. Kiểm tra bài cũ (Trắc nghiệm trên màn hình)

1. Hai bài thơ Đồng chí và Bài thơ về tiểu đội xe không kính nằm trong giai đoạn
văn học nào ?
5


a. Tõ thÕ kØ X – XIV.

b. Tõ thÕ kØ XV- đầu XIX.

c. Từ 1930 1945.

d. Từ 1945-1975

2. Hai bài thơ trên đều viết về đề tài gì ?

a. Ngời lính.
b. Viết về chủ tịch Hồ Chí Minh
c. Xây dùng chđ nghÜa x· héi ë miỊn B¾c víi con ngời mới.
? Từ hình tợng về ngời lính trong kháng chiÕn chèng MÜ cøu níc, em cã suy nghÜ g×
vỊ thế hệ trẻ ngày hôm nay?
( Học sinh tự bộc lộ)
3. Bài mới:GV giới thiệu bài
.......Trong những năm kháng chiến ác liệt ấy, ..
Đó là tinh thần của những ngời lính trong kháng chiến chống Mỹ Những
chàng trai của thập kỷ 60. Họ sẵn sàng ra trận chiến đấu và hy sinh cho tổ quốc.
Cũng trong thời kì đó, khi mà cuộc kháng chiến chống Mỹ đang ở giai đoạn cam go
nhất, tòan Miền Bắc dồn sức lao động để chi viện sức ngời và của cải cho miền Nam
ruột thịt. Bài thơ Đòan thuyền đánh cá chính là một minh chứng cho tinh thần lao
động đó.

(GV bật màn hình đầu bài và ghi bảng)

Hoạt động của thầy- trò

6

Nội dung cần đạt


? Nêu những hiểu biết của em về Huy
Cận
( GV giới thiệu nhà thơ HC qua ảnh- Màn
hình)
- Huy Cận tên thật là Cù Huy Cận sinh
năm 1919 trong một gia đình nhà Nho

nghèo gốc nông dân, tại một làng quê có

I.Đọc - Tìm hiểu chung
1. Tác giả: ( 1919 - 2005)
- Tên thật là Cù Huy Cận. Quê ở Hà
Tĩnh.
- Sinh trởng trong một gia đình nhà
Nho nghèo gốc nông dân.

- Từng giữ nhiều chức vụ cao của
Hàng cau mở ngọn đón ngày vào- xóm
Đảng và Nhà nớc...
nhỏ nép bên trên triền núi cao- Gà lại gáy
- Là nhà thơ nổi tiếng của thơ ca hiện
dồn thêm đợt nữa- Nắng lên xèo quạt đỏ
nh mào và Đất bÃi tơi làm da thịt mát đại VN
Gió sông nh những mảng hông bay...đó là ngôi làng Ân Phú- huyện Đức Thọ
Hà Tĩnh
- Thuở nhỏ ông học ở quê, rồi ở Quốc học
Huế và học trờng cao đẳng Canh nông
Hà nội
- Tham gia phong trào sinh viên yêu nớc
và mặt trận Việt Minh từ năm 1942, tham
dự quốc dân đại hội Tân Trào ( 8-1945) và
đợc bầu vào uỷ ban dân tộc giải phóng
- Sau CM T8 ông là Thứ trởng, Bộ trởng
trong chính phủ VN dân chủ cộng hoà và
CHXHCNVN
- Từ năm 1984, ông là chủ tịch, phó chủ
tịch Uỷ ban Trung ơng Liên hiệp văn học

nghệ thuật VN
- HC đợc nhà nớc trao tặng giải thởng
HCM về văn học nghệ thuật đợt 1 năm
1996. Tháng 6-2001 ông đợc bầu là Viện
sĩ Viện Hàn lâm thơ thế giới. Ông mất
ngày 19/ 2/2005
Ngy 23 tháng 2 nm 2005, ông c
Nh nc truy tng Huân chng Sao
7


Vng
* Sự nghiệp văn học:
Giáo viên vừa gợi dẫn giới thiệu về
phong cách thơ theo hai chặng đờng
thơ Huy Cận( Trớc và sau cách mạng)
- HC là một nhà thơ lớn, làm thơ từ năm
17 tuổi và nổi tiếng từ năm ông 20 tuổi
với tập thơ Lửa thiêng Bao trùm Lửa
Thiªng là một nỗi buồn mªnh mang da
diết. Thiªn nhiªn trong tập thơ thường
bao la, hiu quạnh, đẹp nhưng thường
buồn. Ni bun ó dng nh vôc,
siêu hình nhng xét n cïng, chủ yếu là
buồn thương về cuộc đời, kiếp người,
về quª hương đất nước. Hồn thơ "ảo
n·o", bơ vơ đã vn c tìm c s hi
hòa v mch sng âm thầm trong tạo
vật và cuộc đời.
( GV kĨ c©u chun về tập thơ Lửa

thiêng)
- HC có nhiều đóng góp cho sự cách tân
và pháp triển của thơ ca hiện đạiVN.
...Tâm hồn Huy Cận ln mang kh«ng
gian, lu«n khắc khoải với kh«ng gian.
Thơ đối với Huy Cận là một phương
tiện mầu nhiệm để giao hồ, giao cảm
với đất trời, với lßng ngi.l chic
võng tâm tìnhgia tâm hn mình vi bao
tâm hn kh¸c đã là một đặc điểm phong
c¸ch và đồng thời cũng là quan niệm
nghệ thuật của nhà thơ.
? KĨ tªn những tác phẩm tiêu biểu?
- La thiêng, 1940.
8

( màn hình)


- Trời mỗi ngày một s¸ng, 1958.
- Đất nở hoa, 1960.
- Hai bàn tay em, 1967.
- Bài ca cuộc đời, 1963.
- Gieo hạt, 1984.
- Ngày hằng sống ngày thơ, 197
(clip sử)
? Bài thơ đợc ra đời khi nào? Em hiu
gỡ về hồn cảnh lịch sử nước ta lóc
bấy giờ?
( Cho hs xem clip vỊ lÞch sư níc ta )

Cho häc sinh lên chỉ trên bản đồ Việt
Nam sự phân chia hai miền Nam Bắc
- GV: Khắc sâu thêm
- Bài thơ là kết qủa của đợt đi thực tế dài
ngày của Huy Cận tại vùng mỏ Quảng
Ninh,Viết ngày 4/10/58 in trong tập Trời
mỗi ngày lại sáng- Trong không khí lao
động sôi nổi của nhân dân Miền Bắc hăng
hái xây dựng lại đất nớc và cuộc sống mới
sau chiến tranh đồng thời ..chi viện cho
Miền Nam và chính sản phẩm này đà làm
đổi mới và chín lại hồn thơ tácgiả Lửa
thiêng...
? Em hiểu gì về vùng đất Quảng Ninh?
- HS trả lêi
- GV: Cho xem clip vỊ Qu¶ng Ninh
GV giíi thiƯu lời tâm sự của Huy Cận
Sau CMT8 tôi có dịp viết nhiều về vẻ
đẹp của sông biển khi ở vùng biển Hạ
Long của đất nớc. Bài thơ Đoàn thuyền
đánh cá đợc viết trong những tháng năm
đất nớc bắt đầu xây dựng chủ nghĩa xÃ
9

( clip Địa)

2. Tác phẩm:
* Hoàn cảnh sáng tác:
Sáng tác : 4/10/1958, in trong tập
thơ Trời mỗi ngày lại sáng. Đây là

kết quả của chuyến đi thực tÕ cña
HC...


hội. Không khí vui tơi, phấn khởi của
cuộc đời, của vùng than, vùng biển đang
hăng say lao động từ bình minh cho đến
hoàng hôn và cả từ hoàng hôn cho đến
bình minh....
ở đây tôi đà miêu tả khung cảnh tạo vËt
víi c¶m høng vị trơ. NÕu tríc CM vị trơ
ca rất buồn thì bây giờ lại rất vui, trớc
tách biệt với cuộc đời thì nay lại rất gần
gũi với con ngời....
? Em còn biết tác phẩm nào đà đợc học
viết về vùng biển Quảng Ninh?
- HS: Cô Tô- Nguyễn Tuân
? Theo em bài thơ này nên đọc với
giọng ntn?

3. Đọc chú thích
- Đọc:

- GV hớng dẫn HS đọc bài thơ với giọng
phấn chấn, hào hứng, chú ý các nhịp thơ
4/3/- 2/3, các vần trắc nối tiếp xen với
những vần bằng tạo nên âm hởng vừa
chắc khoẻ vừa vang xa.
- Gv: Đọc hai khổ ( sau đó học sinh nghe
đoạn ca khúc Tình ta biển bạc đồng

xanh
- HS đọc tiếp
? Bài thơ có từ nào em khó hiểu?

Chú thích: SGK
+ Chú thích (1): cần bổ xung: có thể
đó là cái nhìn từ một hòn đảo trên
vịnh Hạ Long, thậm chí có thể hiểu
đó là câu thơ thuần tởng tợng và
mang tính khái quát nghệ thuật,
không hẳn từ vùng biển Hạ Long cụ
thể
+ Kéo xoăn tay: kéo nhanh mạnh,

10


liền tay
- Chú thích một số loài cá
( ảnh trên màn hình, cùng chú thích)

? Bài thơ có sự kết hợp những phơng
thức biểu đạt nào?
- Biểu cảm - miêu tả
? Theo em yếu tố miêu tả có vai trò gì
trong thơ trữ tình?
- Miêu tả để biểu cảm, biểu cảm qua miêu
tả.
? Theo em bố cục bài thơ này theo theo
trình tự nào?

? HÃy sắp xếp trình tự ấy theo cấu trúc
các khổ thơ và cho biết nội dung của
nó?

4. Bố cục: 3 phần
- Hai khổ thơ đầu
- Bốn khổ thơ tiếp
- Khổ thơ cuối

Theo mạch cảm xúc của bài thơ thì ta nên
chia đoạn nh sau:
- Hai khổ thơ đầu
- Những khổ thơ tiếp
- Khổ thơ cuối

II. Đọc - hiểu văn bản
11


HS đọc toàn bộ bài thơ
? Theo em cảm hứng bao trùm toàn bộ
bài thơ này...?
-Bài th l mt khúc ca - Một tráng khúc
về lao động và về thiªn nhiªn đất nước
giàu đẹp.Khóc ca ấy vừa phơi phới, hào
hứng vừa khoẻ khoắn, mạnh mẽ kết
hợp cả ©m thanh, nhịp điệu và cả những
động t¸c nhịp nhàng của con người với
sự vận động, tuần hồn của thiªn nhiªn,
vũ trụ.

* Cảm hứng bao trïm
- Bài thơ là sự kết hợp hai cảm
hứng của t¸c giả : Cảm hứng
l·ng mạn tràn đầy niềm vui hào
hứng về cuộc sống mới trong
thời kỳ miền Bc bc vo xây
dng CNXH v cm hng thiên
nhiên, v trụ vốn là một nét nổi
bật của hồn thơ Huy Cn.
1. Cảnh đoàn thuyền ra khơi

HS đọc hai khổ thơ đầu

a. Cảnh thiên nhiên.

? Thời điểm ra khơi của đoàn thuyền
đánh cá đợc nói tới trong lời thơ nào?

Mặt trời xuống biện nh hòn lửa.

Mặt trời xuống biển nh hòn lửa

Sóng đà cài then đêm sập cửa

Sóng đà cài then đêm sập cửa

- Mặt trời lặn, đêm tối bắt đầu-> Vạn
vật nghỉ ngơi. Nghệ thuật so sánh,
nhân hoá đợc sử dụng

? Trong thời gian này không gian và
thời gian đợc hình tợng hoá nh thế nào?
nghệ thuật gì đợc sử dụng?
- Mặt trời: nh hòn lửa -> cảnh biển
lúc hoàng hôn rực rỡ ấm áp
- Mặt trời đợc ví nh hòn lửa đang dần
chìm xuống biển. Những con sóng là
- Sóng cài then, đêm sập cửa-> vũ trụ
những then cài....
nh ngôi nhà lớn còn màn đêm là tấm
cửa khổng lồ, sóng biển là then cài
-> Nghệ thuật so sánh, nhân hoá ẩn dụ...
? Theo em nhờ đâu mà tác giả có đợc
những hình ảnh thơ độc đáo nh vậy?
- Tởng tợng và liên tởng thật thú vị
? Với sự tởng tợng và những nghệ thuật
đó giúp em hình dung ra cảnh biển Hạ
Long khi chiều về màn đêm buông xuống
nh thế nào?
12

-> biển cả kì vĩ, tráng lệ, rộng lớn mà
gần gũi với con ngời.


Bình: Trc ây na th k khi mi
cm bút nh thơ Huy Cận đã viết :
Sóng gợn tràng giang buồn ip ip
Con thuyn xuôi mái nc song song

Thuyn v nc li su trm ng
Ci mt cnh khô lc my dòng
=> H×nh tượng thơ "Vũ trụ" và "con
người " trở thành mt nột riờng trong thi
phỏp th Huy Cn.
Đọc thơ Huy Cận sau CMT8 ta thấy một
vũ trụ hoàn toàn khác, chỉ cần qua hai câu
thơ đầu ->Biển cả kỳ vĩ tráng lệ ...
Khi mặt trời lặn, màn đêm buông xuống.
Đây là những câu thơ miêu tả cảnh hoàng
hôn thật độc đáo, thú vị bởi nếu căn cứ
vào thực tế đơn thuần, sẽ thấy câu thơ thật
vô lí, bởi trên vịnh Hạ Long ( hớng đông)
không thể thấy cảnh mặt trời xuống biển.
Nhng ở đây có thể nhà thơ đặt điểm nhìn
trên con thuyền đang ra khơi, nhìn về hớng tây phía bờ, cũng có thể điểm nhìn từ
một hòn đảo ngoài khơi hoặc có thể là do
tởng tợng
- Cảm hứng vũ trụ quen thuộc của thơ
Huy Cận với những so sánh liên tởng bất
ngờ, kì vĩ: mặt trời nh một hòn lửa đỏ rực
khổng lồ. Những lợn sóng dài nh những
then cửa đang cài và đêm tối bao trùm trời
đất nh hai cánh cửa vĩ đại đang sập lại.
Hai vần trắc lửa, cửa liền nhau, nối nhau
làm cho ấn tợng đột ngột nhanh chóng
của đêm tối bao trùm, hòn lửa mặt trời lặn
khuất phía chân trời, chìm xuống lòng
biển thật hùng vĩ. Vũ trụ thiên nhiên nh
một ngôi nhà vĩ đại mà mẹ tạo hoá đà ban

* Hoạt động của con ngêi.
tỈng cho con ngêi...
13


( Chiếu hai câu:

Đoàn thuyền đánh cá lại ra khơi

Mặt trời xuống biển nh hòn lửa

Câu hát căng buồm cùng gió khơi

Đoàn thuyền đánh cá lại ra khơi?

- Con ngời không xuất hiện trực tiếp
mà hiện lên qua tiếng hát căng lên
cùng cánh buồm-> Tiếng hát có sức
mạnh cùng gió biển thổi căng cánh
buồm đẩy thuyền ra khơi.

? Theo em, nhờ đâu mà câu hát có đủ
sức mạnh làm căng cánh buồm ?
a. Thời đại mới với những con
ngời làm chủ đất nớc.
b. Ngời lao động trong lòng phơi
phới niềm vui.
c. Sức mạnh vĩ đại của một tập thể
lao động đà tạo ra những điều kì diệu.
d. Cả a, b,c.

? Từ lại trong câu thơ Đoàn thuyền
đánh cá lại ra khơi có hàm ý gì?
- Từ lại cho ta hiểu đây là hoạt động
là công việc hằng ngày thờng
xuyên của những ngời dân làng
chài nơi đây. Và đây chỉ là một
trong trăm nghìn chuyến đánh cá
đêm trên biển xa, nhng mỗi chuyến
đi là mỗi hào hứng và hy vọng...
? Câu thơ thứ ba có sự đối lập ...hÃy chØ
ra ý nghÜa cđa sù ®èi lËp ®ã?
- Vị trơ đi vào nghỉ ngơi > < con ngời lại bắt đầu công việc
Sóng ci then êm sp ca ..........li ra
khi ( vần trắc thanh trắc >< vần bằng
thanh bằng )
. Phépp n d : với câu hát ca nhng
ngi ng dân nh sc mnh ca gia
khi lm cng cánh bum, va miêu t
sinh ng không khí sôi nổi ni, ho
14

-> Thái độ hào hứng, hăm hở, tin tởng, khoẻ khoắn cđa lßng ngêi


hứng, phấn khởi của những người đ¸nh
c¸, vừa gợi sự gn kt gia con ngi
lao ng vi thiên nhiên.
? Đêm xuống vạn vật nghỉ ngơi, ngời
dân làng chài ra khơi và cất cao lời hát,

khúc hát vang lên có ý nghĩa gì?
- Lời thơ vang lên giúp ngời đọc hình
dung ra những chàng trai biển vừa chèo
thuyền, đa thuyền ra khơi vừa cất cao
tiếng hát, tiếng hát vang khoẻ, vang cao,
vang xa cùng với gió thổi căng cánh
buồm-> thể hiện thái độ hào hứng hăm hở
tin tởng...
Bình:
T Hanh cng ó cã những c©u thơ diễn
tả vẻ đẹp đầy khí thế hăm hở của
những người d©n chài:
Chiếc thuyền nhẹ hăng như con tuấn m·
Phăng m¸i chÌo mạnh mẽ vượt trường
giang
" H¸t rng cá bc bin ông lng
Cá thu bin ông nh on thoi

? Đọc những câu thơ thể hiện nội dung
êmm ngy dt bin muôn lung
lời hát? Khúc hát đó đợc xây dựng sáng
bằng nghệ thuật gì?. . .
n dt li ta on cá i."
- Câu hát ca ngi lao ng cịng
Niềm vui và quyết t©m tràn ngập
mang theo niềm mong mi tha thit va
không gian, v tr ánh thc tt
hin thực vừa l·ng mạn
cả. Họ gọi c¸ như gọi bạn, gi
T dáng cá hình thoi, nh th liên tng bin bằng tiếng gọi tr×u mến,

đến biển như một tấm lụa ln m on thân thng.
cá l on thoi ang vun vót qua lại.
- C¸ được so s¸nh như đồn thoi
Ngi dân chi hát khi hỏt ca ngi s
dt bin => Lét tả thực đầy l·ng
giàu cã của biển cả, họ h¸t bài ca gọi c¸
mạn
vào lưới và mong muốn công vic ánh
* Hình thức diễn đạt thật lÃng mạn,
cá thu được nhiều kết quả tốt đẹp.
15


-> Đó là tiếng hát chan chứa niềm vui
của những con ngời đợc làm chủ thiên
nhiên, đất nớc mình, công việc mà mình
yêu thích và gắn bó suốt đời

Bình: Khổ thơ thứ hai thể hiện khúc ca
say mê của ngời đánh cá. Một khúc ca gọi
cá vào lới thật vui vẻ rộn ràng; cá bạc là
loài cá nhỏ thân bầu dục dài, dẹt hai bên,
màu trắng đục, còn gọi là cá mắm mỡ,
sống gần bờ ở độ sâu 30-60 m nớc. Có lẽ
vì thế mà nhà thơ nhắc đễn trớc tiên và
đây có lẽ là loài cá làm mặt biển lặng
chăng? Khác với cá bạc là cá chim và cá
thu- hai loài cá nổi điển hình của đại dơng
(HC nhắc tới cá thu). Hàng năm chúng
bơi hàng đàn lớn vào gần bờ để đẻ và vỗ

béo. Chúng đi rào rào sát mặt nớc nh đoàn
thoi, làm sóng biển chứa lân tinh nổi lên
muôn luồng sáng. Lời mời gọi cuối khổ
thơ thật thân thiết
-> Khổ thơ cho thấy nhà thơ miêu tả thật
chính xác nhng không hề tẻ nhạt, lời thơ
vẫn bay bổng trong tởng tợng...
Bình: Có ngời cho rằng những câu thơ
trên của Huy Cận vang lên cùng nhạc điệu
hò dô kéo lới của những ngời dân chài...
theo em có đúng không?
- Vần trắc khoẻ khoắn ở hai câu trớc khép
lại vũ trụ. Vần bằng ngân nga bay bổng ở
hai câu sau, lời hát mời gọi của ngời dân
chài... mở ra vô cùng trời biển. Con ngời
và nhiệt tình say sa -> Huy Cận đà hoà
vào nhịp sống lao động của ngời đánh cá
bằng nhạc điệu trong thơ

16

nghệ thuật ẩn dụ, so sánh táo bạo...
Lời hát thể hiện ớc mơ đánh đợc
nhiều cá
-> Con ngời say sa hứng khởi bởi sự
giiàu đẹp của biển quê hơng...


- HS đọc lại hai khổ thơ
GV chiếu màn hình bài tập

1. Có ý kiến cho rằng : Câu hát của đoàn thuyến đánh cá trớc hết là câu hát từ
đáy lòng của Huy Cận.
Theo em, điều đó có đúng không ? HÃy lí giải ngắn gọn vì sao em khẳng
định nh vậy ?
2.Bi th on thuyn ỏnh cỏ ra đời trong hoàn cảnh nào?
A. Trước Cách mạng tháng 8.
B. Trong chuyến đi thực tế của Huy Cận về vùng mỏ Quảng Ninh giữa năm
1958.
C. Trong thời kì kháng chiến chống Mĩ.
D. Sau năm 1975 khi đất nước được giải phóng.
3.Nội dung hai khổ thơ đầu là gì?
A. Miêu tả sự phong phú của các loài cá biển
B. Miêu tả cảnh hồng hơn trên biển
C. Miêu tả cảnh đánh cá trong đêm trăng.
D. Miêu tả bức tranh biển kì vĩ, tráng lệ, khúc ca lao động vui tươi của con
người
TiÓu kết (GV)
Đọc lại một lần hai khổ thơ
17


Đúng nh vậy, ai đà một lần đến với Hạ Long, chắc cũng sẽ bị hút hồn bởi vẻ đẹp
với những hang động nơi đây. Hạ Long- Nơi mà chỉ nghe nhắc đến tên thôi đà gợi cho
chúng ta bao điều thú vị về cảnh quan và du lịch. Hạ Long - Cái tên gợi ra sự nghỉ
ngơi và lÃng mạnNhng các em hÃy nhớ rằng, Hạ Long trong kháng chiến còn là
nơi, để chúng ta khai thác tôm cá chi viện cho miền Nam ruột thịt. Bởi vì: Biển cho
ta cá nh lòng mẹ, cho nên chúng ta luôn có biển là bạn, là mẹ hiền và là nguồn lơng
thực chính cho ngời dân nơi đây. Đẹp biết bao, trong một đêm trăng lÃng mạn, những
ngơì dân giống nh những chiến sỹ dũng cảm ngoài mặt trận chống thù. Họ đà đánh cá
bằng sự dũng cảm của tinh thần giải phóng Điện Biên Phủ năm xa. Và tiếng hát át

tiếng bom năm nào nay lại vang lên trong đêm nh để dụ những chú cá thích nghe sự
ngọt ngào vào lới, nhng cũng chính là để khẳng định rằng: Họ sẵn sàng lao động để
xây dựng quê hơng, là một ngày miền Nam còn cha giải phóng thì một ngày họ lao
động hết mình, một ngày tiếng hát khỏe khoắn làm căng cánh buồm còn cất lên vang
động cả một vùng trời non nớc hữu tình, và một ngày lới sẽ nặng thêm mẻ cá giÃ
đôi.
Và cũng với tâm trạng đó, họ đà ra khơi và chiến thắng lại trở về với những ngời lính
cha bao giờ chịu thua trận. Tiết sau cô cùng các em sẽ cùng ra khơi và tận hởng niềm
vui chiến thắng đó ..
7. Kiểm tra đánh giá kết quả học tập
- Đặt ra những câu hỏi để kích thích t duy nhng lại gần gịi, cã thĨ x¶y ra trong
thùc tiƠn cc sèng cđa các em nhằm khơi gợi sự liên tởng cũng nh liên kết,
vận dụng kiến thức liên môn để giải quyết:
- VÝ dơ: Khi ra biĨn em thÊy nhiỊu ngêi vøt rác xuống biển bừa bÃi em sẽ làm
gì?
- Sử dụng phiếu trả lời câu hỏi trắc nghiệm khách quan (2 phút)
- Đặt ra tình huống có vấn đề để xử lí tình huống:
Ví dụ: Có ngời nhờ em phát tờ rơi để tuyên truyền cho chính sách biển Đông
của Trung Quốc và cho em tiền . Em sẽ làm gì?
Học sinh trình bày bài tập giáo viên giao : HÃy viết một đoạn văn ngắn thể
hiện suy nghĩ của em về vẻ đẹp của biển đảo và tình yêu với biển đảo quê hơng?
8. Các sản phẩm của học sinh:
- Học sinh có đoạn văn nêu đợc những cảm nghĩ sâu sắc về tình yêu biển đảo
18

Học sinh có tranh thể hiện bức tranh đoàn thuyền đánh cá ra khơi, tranh về bảo
vệ vùng biển đảo


- Học sinh đà tập ngâm thơ và bớc đầu có kết quả tốt

- Học sinh đợc rèn luyện nhiều kĩ năng bổ ích: kĩ năng hợp tác, kĩ năng thuyết
trình, bộc lộ cảm xúc..

H S DY HC

19