Uỷ viên không thường trực Hội đồng Bảo an Liên hợp quốc_ Địa vị pháp lý, thực tiễn hoạt động và vấn đề nâng cao vai trò [full]

B GIỄO DC VÀ ÀO TO B NGOI GIAO

HC VIN NGOI GIAO





Phm Lan Dung





Y VIểN KHỌNG THNG TRC HI NG BO
AN LIểN HP QUC: A V PHỄP Lụ, THC TIN
HOT NG VÀ VN  NỂNG CAO VAI TRọ

LU QUC T

MÃ S: 62 31 02 06








Hà ni 2014

B GIÁO DC VÀ ÀO TO B NGOI GIAO

HC VIN NGOI GIAO





Phm Lan Dung




Y VIểN KHỌNG THNG TRC HI NG BO
AN LIểN HP QUC: A V PHỄP Lụ, THC TIN
HOT NG VÀ VN  NỂNG CAO VAI TRọ



Chuyên ngành: Quan h Quc t
Mã s: 62310206


LUN ÁN TI

1. PGS.TS Nguyn Hng Thao
ng




Hà ni 2014

ii




LI CAM OAN



n án là công trình nghiên cu ca riêng tôi. Các s
lin án có ngun gc rõ ràng, kt qu ca lun án là trung thc
c ai công b trong bt k công trình nào khác.


Tác gi lun án

iii



DANH MC CỄC T VIT TT



Ting Vit


T vit tt


LHQ
LLGGHB
TAQT
UVKTT
UVTT

Nguyên vn ting Vit
i hng
Hng Bo an
Liên hp quc
Lng gìn gi hòa bình
Tòa án Công lý Quc t
ng trc
ng trc

iv





Ting Anh


T vit tt

Nguyên vn ting Anh

Nguyên vn ting Vit

ASEAN

AU
G4
NAM
S5
TCCs

UFC

Association of Southeast
Asian Nations
African Union
Group 4

Non-Aligned Movement
Small Five
Troop Contributing
Countries
Uniting for Consensus


Hip hi các quc gia

Nhóm Liên minh Châu Phi
c
Phong trào không liên kt
c nh
c
ng gìn gi hòa bình
ng thun

v



DANH MC BNG, BIU 




Bi 1.1
T l    t bu    ng trc
Hng Bo an xét theo s vòng bn 1946-
2012

27
Bi 2.1
S dng quyn ph quyt ti Hng Bo an trong
Chin tranh Lnh
59
Bng 2.2
S dng quyn ph quyt ti H ng Bo an sau
Chin tranh Lnh
60
Bi 2.3
Ngh quyt ca Hng Bn 1946-2012
62
Bng 3.1
Các quc gia có nhim nhim v trí y viên
ng trc Hng Bo an
112
Bi 3.2
T l các quc gia xét theo s nhim k m nhim vai
trò ng trc H ng Bo an trên
tng s quc gia thành viên Liên hp quc
113
Bng 3.3
Các quu nht cho lng
gìn gi hòa bình
114
Bng 3.4
Các qu      u nht cho lc
ng gìn gi hòa bình
115

vi
MC LC

LI CAM OAN ii
DANH MC CỄC T VIT TT iii
DANH MC BNG, BIU  v
M U 1
CHNG 1: C S THC TIN VÀ C S PHỄP Lụ V Y VIểN
KHỌNG THNG TRC HI NG BO AN LIểN HP QUC 16
1.1. C s thc tin 16
1.1.1. S i ca Liên hp quc 16
1.1.2. Nhng nguyên tc chính ca trt t th gii sau 1945 19
1.2. C s pháp lý 20
1.2.1. Hip quc 20
1.2.2. nh ca Hi u ng trc và thc
tin trin khai 22
1.2.3. nh ca Hi Hng Bo an có n
u ng trc 36
1.3. Các sa đi Hin chng liên quan đn v trí ca y viên không thng
trc 44
1.3.1. Thc tin si Hi 44
1.3.2. Mt s i t Hng Bo an 45

1.3.3.  xut si Him nâng cao v trí y viên không
ng trc 48
Tiu kt 52
CHNG 2: HOT NG CA U VIểN KHỌNG THNG TRC TI
HI NG BO AN LIểN HP QUC 54




vii
2.1. C hi và thách thc 54
2.1.1. i và và thách thc trong vic phát huy vai trò 54
2.1.2. i và thách thc trong quá trình thông qua quyt nh 68
2.2. Thc tin hot đng ca mt s quc gia  Hi đng Bo an 74
2.2.1. Thc tin hong ca Singapore ti Hng Bo an 75
2.2.2. Thc tin hong ca  ti Hng Bo an 79
2.2.3. S chun b ca Úc cho nhim k 2013-2014 82
2.2.4. Bài hc kinh nghim cho Vit Nam 85
2.3. Thc tin hot đng ca Vit Nam  Hi đng Bo an 87
2.3.1. Các công vim nhim 87
2.3.2. Kinh nghim x lý các v c láng ging 89
2.3.3. Kinh nghim x lý các v có th to tin l 92
2.3.4. Thành tu và nhn xét chung 94
Tiu kt 97
CHNG 3: MT S  XUT NỂNG CAO VAI TRọ CA Y VIểN
KHỌNG THNG TRC 99
3.1. S cn thit nâng cao vai trò ca y viên không thng trc 99
3.2. Các cách tip cn trong vic nâng cao vai trò y viên không thng
trc 106
3.2.1. Các yu t ngn hn trong cách tip cn 106

3.2.2. Tm quan trng ca cách tip cn rng và dài hn 108
3.2.3. Mt s thc tin v các cách tip cn 110
3.2.4. Kh  mt cách tip cc bit 118
3.3. Các bài hc kinh nghim nâng cao vai trò u viên không thng trc
122
3.4.  xut xây dng các thc tin hot đng nhm nâng cao vai trò y
viên không thng trc 130
3.5. Bài hc kinh nghim vƠ đ xut đi vi Vit Nam 136




viii
3.5.1. Xây dng ch  137
3.5.2. c chun b cho vim nhim vai trò 141
3.5.3.  xut các v cn chú trng phát huy 144
Tiu kt 145
KT LUN 148
DANH MC CỄC CỌNG TRỊNH NGHIểN CU CA TỄC GI Ã CỌNG
B Cị LIểN QUAN N LUN ỄN 151
DANH MC TÀI LIU THAM KHO 152
1



M U
1. Lý do chn đ tài
Liên hp quc (LHQ) là t chc chính tr quc t ln nht th gii. Hi
ng Bi trách nhim hàu trong vic gi gìn hoà bình và
an ninh quc tt ca LHQ có th ng quynh có

tính ràng bui vi tt c các quc gia. Bc coi
n lc nht LHQ và các quc gia coi vic bu làm y viên
ng trc (UVKTT) i và vinh d, góp phn nâng cao v
th c   ng quc t. Các cuc v ng tranh c  
ng ng và quyt lit. Nu các quc gia coi vic tr thành thành viên
LHQ là mt trong nhng mng nht khi tham gia vào quan h
chính tr quc t thì vim nhim v c cho là mt
trong nhng m nhi vi mi thành viên
LHQ.
Sau khi tr , th và lc caVi
      n hành công cu i mi. Tích cc thc hin
ng li ngoi rng m quc t trên
tinh thn Ngh quyi hng ln th VIII (1996), Vit Nam t thành
công ln ti LHQ khi c bu vào v trí UVKT  nhim k 2008-2009.
S kin này là du n quan trng nhp k quan h Vit Nam 
ng thnh cao ca quá trình hi nhc,
có trách nhim ti các t chc quc t c. Kt qu và kinh
nghim hong ca Vit Nam   khnh s n
cng li ngoi cng bài hc
thc tin có giá tr  b sung, phát tring láp ng yêu cu
phát trin cc và tình hình th gii trong nhn tip theo.

 khi hoàn thành nhim k u tiên t,
2



Vichính thc tuyên b tip tc ng c vào v trí này nhim k 2020-
2021. 



Trên thc t, nhiu quc bu làm UVKTT
ln nào,  các quc gia mi ch m nhim v trí UVKTT mn
hai ln trong sut khong thi gian tn ti ca t chc này. 
vic ti vô cùng thách thc bi m nhy cm ca các v, khi
ng công vic l làm vic cao và th tc hong rc ri. Vic
m nhim thành công và phát huy vai trò c luôn là thách thc
i vi mi quc gia trong t Nam.
c thành ltrong mt trt t th gii do các quc gia
thng trn tho thun thit lp nên. u này lý gii vì sao UVTT a v và
quyn ht trUVKTT. Tuy nhiên, s u ca hai h ng
du bi  ng quc Liên xô và M n s tê lit ca 
trong Chin tranh Lnh cho thy nhng bt cp ginh ca Hi
v i thc tin. S a chính tr t  ln mnh và
tham gia tích ci sng chính tr quc t ca các quc gia không phi
i có nh i  S phát trin không ngng
trong hong cn tranh Lnh, mt mt th hin tính hiu
qu ca  t khác vn có nhng hp can thip gây tranh
cãi v m thit hi vu qu tiêu cc cho c mt
qui v quyn li ca các UVTT khin mi quan
n vic nâng cao vai trò ca các UVKTT li càng có c t.
Ngay t u, các nhà son tho Hinh s cn thit
si Hing trên th giu
i. N gu thì hin nay s
 c bi cnh nh
3



cn có nhng s ci t phù hp. Các n lc ci t c tho lun

chính thc ti LHQ hin nay t ng y
 yu là UVKTT và ci t ng ca
 ng minh bch và thun l tham gia ca các
quc gia. Có th thy, m cp mt cách trc tim
v ci t n vic nâng cao v th và vai trò
ca UVKTT. Là mt thành viên LHQ, Vit Nam không th ng ngoài và không
ng ngoài quá trình ci t này. Các nhóm quc gia v
xut ci t luôn n lc tip c
tìm kim s ng h Vit Nam có th o s nh
hình nên nhi mi  i
li, Vit Nam có th nhn c s ng h ci vi Vit Nam ti các
di         c Vit Nam ng c vào H ng
Nhân quyn (2014-2016), vào Hng Kinh t Xã hi (2016-2018), vào Hi
ng Bo an (2020-2021).
Xut phát t nhng nhn th, nghiên cn v
"ng trc Hng Bo an Liên hp qua v pháp lý
1
,
thc tin hong và v nâng  tài lun án ti. Vic
nghiên cu nhm nâng cao vai trò ca UVKTT mang tính cp thit và góp phn
vào quá trình ci t n nay ti LHQ. Vit Nam, v
LHQ hoVKTT có th có nhc cho tin trình này,
 th ca qung quc t.
2. Lch s nghiên cu vn đ
1.1.  nc ngoài
- Các nghiên cu v y viên không thng trc

1
Khái nia v pháp lý cc hiu là tng hnh ca Hin
 v trí, chn hn ca UVKTT ti liên h ca UVKTT vi các

UVTT a LHQ.
4



Các công trình nghiên cu có liên quan trc tip n UVKTT ng tp
trung ch yu vào mt s cm v chính: (i) thc tin bu UVKTT, (ii) các
li ích v kinh t c UVKTT có th m nhn
v trí này và (iii) s chun b và kinh nghim ca mt s m nhim v
trí UVKTT.
Cm v c quan tâm nhiu nhnh và thc tin v bu
UVKTT. Sydney D. Bailey và Sam Daws khi vit v UVKTT trong cun The
Procedure of the UN Security Council (Oxford University Press Inc., New York,
n chính tp trung phân tích thc tin bu UVKTT, c bit là
ng hi tin hành bu nhiu vòng do có s cnh tranh
ca các quc gia vào v trí này. Mc dù nghiên cu v thc tin bu UVKTT
 nh v tiêu chí bu
UVKTT. Vì vy kt qu nghiên cu ca nhóm tác gi ch dng  vic mô t thc
tiu c nguyên nhân ca nh
trong quá trình bu chn t  c
nh xut nhm hoàn thin vic bu chn. , nn
UVKTT trong cun The Charter of The United Nations: A Commentary do
Bruno Simma và nhóm tác gi biên tp (Oxford University Press, 2002) 
cn thc tin bu UVKTT. Mc dù mc tiêu chính ca cun sách tp trung
vào vic phân tích, gii thích và bình lun v nh pháp lý quc t trong
Hi Bruno Simma và nhóm tác gi  cn
a v pháp lý c sót mt v quan trng trong
khuôn kh ca LHQ. Bài vi
a David M. Malone (Global Governance, 6,
u thc tin ng c và tranh c vào v trí UVKTT. Malone

p nhng phân tích khá thit thc và b ích t  nh mc
tiêu và s chun b ca các quc gia ng c viên. Tuy nhiên, bài vit ch dng 
nhng bình lun mc dù khá thng thrt c v v này và
5



 cn UVKTT mt cách tng th. Trang web nghiên cu v  ra
   vi tên gi Security Council Report
(www.securitycouncilreport.org), do nhà nghiên cu, nhà ngoi giao, ci s
ca New Zealand, ông Colin Keating ph  các Báo
cáo Nghiên cu v thc tin bu UVKTT. Các Báo cáo Nghiên cu này, ngoài
vic cp nht thông tin v các ng c viên tranh c vào gh 
tình hình vng bu c, m ng h cc, m
mt ph tp trung tng hp và phân tích mt/ mt s khía cnh nht
nh trong thc tin bu UVKTT. So vi các công trình nêu trên, các Báo cáo
Nghiên cu trên trang web Security Council Report mang tính cp nh
bám sát tình hình bng thác nhà nghiên
cc tng hp các s liu có th s dng hu ích cho vic
nghiên cu v UVKTTc bit có th k n Báo cáo Nghiên c 2011,
2012 và 2013.
Cm v c quan tâm th hai là mi liên h gia chic gh UVKTT
và các li ích v kinh t c có th m nhn
v trí này. Có th nhn các bài vi

ca David M. Malone (Global Governance, 6, How Much Is a Seat on
 ca
Ilyana Kuziemko và Eric Werker (Journal of Political Economy, 2006, vol. 114,
no. 5)e United Nations Security
a Axel Dreher, Jan-Egbert Sturm và James Raymond Vreeland, (7,

2008) Development Aid and International Politics: Does membership on the
 ca Axel Drehera, Jan-
Egbert Sturmb và James Raymond Vreeland, (7, 2007). Lot bài vit này tp
trung nghiên cu mt v khá nhy cm và không d chu
có vii v
6



mi liên h gia các li ích v kinh t và tài chính vi vic b phiu ca UVKTT
t v y khá thiên lch khi tp trung nhiu
 tiêu cc ca hing này, trong khi các UVKTT hoàn toàn có th
c các li ích v kinh t và các li ích khác do vic thc hin mt cách
n hn ca mình  a, các tác gi ch tp trung nêu
lên nhng li ích có th có v mt kinh t trong khi các thách th i vi
UVKTT   nh.
Cm v cui cùng - s chun b và kinh nghim ca các quc gia vi
  c trình bày trong mt s bài vit, tiêu biu 
a Kishore Mahbubani trong cun
The Little Red Dot: Reflections by Singapore’s Diplomats, (Institute of Policy
Studies and World Scientific Publishing Co.Pte.Ltd., 2005). Bài vit cung cp
mt s kinh nghim quý báu ca Singapore v . Tuy
nhiên, do kinh nghim hong  n các v khá
nhy cc các quc gia công b chi ting tn, vì vy
trong bài vit ca mình, Mahbubani ch  cn các v mc,
tp trung ch yu vào vic nêu lên nhng thành tu mà quc 
 ni bt  n Singapore m nhim v trí
c nhc phân tích bình lun k. 
lý do trên, bài vit c       the UN
(AIIA Policy Commentary, Australia Institute of International

Affairs 2012, ISSN 1838  5842), ch phân tích mt cách khái quát v s chun
b và cách tip cn ca Úc ti m k 2013-2014 ca quc gia này.
 cung cp nhng thông tin hu ích v s chun b
ca mt quc gia ln  khu vc và tm trung trên th gii cho vim nhim v
trí UVKTT. , bài vit c
Non-permanent Member of the UN Security Council in 2011-(UN Security
Council in Focus, Friedrich-Ebert-Stiftung, Electronic ed.: Berlin ; Bonn : FES,
7



2011) ng nét chính trong cách tip cn ca 
vt UVKTT   Các bài vit v v ng ri rác và
vì nhng lý do nhy cm, không th 
a các quyng hp c th. 
i chiu kinh nghim và cách tip cn ca các UVKTT này
vi Vit Nam và rút ra bài hc kinh nghim cho Vit Nam.
Có l  cp trc tin UVKTT và mt vài khía cnh v a v pháp lý
ca UVKTT  m c có bài vi
a Kishore Mahbubani, trong cun sách The UN Security
Council: From the Cold War to the 21
st
Century (Lynne Rienner Publishers,
2004) do David M. Malone biên son. Mc dù có phân tích vai trò và mi liên h
gia các UVTT và UVKTT ti ch tp trung ch
yu vào các UVTT ch không phn, phân tích
v t  ca các UVTT ch không phi t  ca UVKTT hay ít
nh  kt hp gia hai loi y viên này. Cách tip cn ca
Mahbubani trong bài vit loi tr kh u k v a v pháp lý ca
c nâng cao vai trò ca các y viên này.

Tóm li, mc dù có nhiu công trình nghiên cu  c ngoài v 
và mt s công trình nghiên cu v UVKTT có th s d tt cho
nghiên cu ca tác gi luu chuyên sâu nào 
c ngoài v a v pháp lý, thc tin hong và vic nâng cao vai trò ca
UVKTT.
- Các nghiên cu v Hi đng Bo an có liên quan đn y viên không
thng trc
Trên th gii có rt nhiu công trình nghiên cu v , t tng
th      n các khía c     
quyn hu t chc và th tc hong cc tin hong
ci v ci t iêu biu có
8



th k n mt s công trình sau. Tn kt thúc chin tranh lnh có
cun sách The United Nations in the Post-Cold War Era cng tác gi Mingst
và Karns (Westview Press, Oxford, 2
nd
ed., 2000) nghiên cu tng th v 
ng thi gi m nhm mi trong hong cn sau
Chin tranh L i chiu vn Chin tranh Lnh. Bài báo
ca Berdal "The UN Security Council: Ineffective but Indispensable" (Survival,
45; 2, 2003) không né tránh vic phân tích nhm c
nh vai trò không th thiu ci cnh quan h
quc t và cán cân quyn lc gic t i. Ni bt g
có cun The UN Security Council: From the Cold War to the 21st Century
(Lynne Rienner Publishers, 2004) do David M. Malone biên son. p
hp các bài vit g mi khía ct
ca các tác gi là các nhà nghiên cng thi là các nhà ngoi giao hoc các

nhà hong thc tn t nhiu quc gia trên th gii, mang tính thc tin
cao; vi nhng s liu, s kin cp nht và phong phú; phn ánh sát và rõ nét xu
ng và nhng bin chuyn tích cc trong hong cn sau
Chin tranh Lnh.
Trong các công trình nghiên cu v    c có th nh
ng trc tin vic nâng cao vai trò c tc hong
c ci t Mi nghiên cu chung v 
u có ph cn ch  ci t , rt nhiu
công trình nghiên cu riêng bit v ci t . Trong s   k n
cun sách UN Security Council Reform and the Right of Veto: a cosntitutional
perspective ca Bardo Fassbender (Kluwer Law International, 1998); bài báo ca
         (Washington
Quarterly, 2003); cun sách History and Politics of UN Security Council Reform
(Routledge, 2005) ca Bourantonis Dmitris; bài vit ca Bardo Fassbender
  n The UN Security Council:
9



From the Cold War to the 21st Century (Lynne Rienner Publishers, 2004) do
David Malone biên son; bài vit ca 
(Council on Foreign Relations, 2005); bài vit ca Jonas von Freiesleben
Member States Discuss Security Council Reform Again: A Never-Ending
 (Center for UN Reform Education, 2008).
V th tc hong c và ci t  có mt s bài vi
   ca Colin Keating Reforming the working methods of the UN
Security Council (UN Security Council in Focus, Friedrich-Ebert-Stiftung,
Electronic ed.: Berlin ; New York: FES, 2011); bài ca Volker Lehmann
eforming the working methods of the UN Security Council : the next ACT
(UN Security Council in Focus, Friedrich-Ebert-Stiftung, Electronic ed.: Berlin ;

New York : FES, 2013); bài ca Susan Hulton 
n The UN Security Council: From the Cold War to the 21st
Century (Lynne Rienner Publishers, 2004) do David M. Malone biên son.
Tuy nhiên, m chung ca các công trình nêu trên là các tác gi u
vit v  hoc mt khía cnh c th v   cp riêng v
UVKTT  cn mi liên h gia nhng v h nghiên
ci vi vic nâng cao v th và vai trò ca UVKTT. Mc dù vy, vi mc
  u kh          v th ca các
UVKTT và thc tin hong ccác công trình nghiên cu này có th
c s dng h  i chiu và chn lc phát trin nhng ni
dung phù hp vi mc tiêu ca lun án.
1.2.  trong nc
Các công trình nghiên cc liên q tài ca lun án tp
trung vào các v sau: (i) s tham gia ca mt s quc gia vào hong ca
ng gìn gi  
bình và an ninh quc t, (iv) v ci t 
10



Mtrình nào nghiên cu v 
bài báo v s tham gia ca mt s quc gia vào hong c
tng h nghiên cu v UVKTT. Cun sách ca tác gi Nguyn Hng
Thao Vit Nam và Hi đng Bo an Liên hp quc (Nhà Xut bn Chính tr
Quc gia, Hà Ni, 2008) là mt trong nhng nghiên cu mi v t
 c tin quan tr n Vit Nam b m
nhim vai trò UVKTT. Cun sách cung cc mt bc tranh toàn
c và cp nht v n riêng vit v UVKTT
ng nghiên cu v mt s khía cnh trong vic Vim nhim
 chun b cho nhim k ca mình, trong chng mc nht

 n ch   , bài báo ca tác gi 
 
 (Tp chí lut hc, 2009, 104 (1), tr. 48-55) 



LLGGHB

các   
Liên hp quc và lc lng gìn gi hòa bình Liên hp quc (
); các 
í Lch s quân s,
2006, 171, tr. 39-42) và 
 (Nghiên cu quc t, 2006, 65 (2), tr.
79-92)LLGGHB 
LLGGHB 

11



UVKTT vào LLGGHB LLGGHB 

 
  trì
Tp chí lut hc
, 2005, tr. 56-61) và tá  
    Nhà nc và Pháp
lut, 2009, (250) 2, tr. 74-76, 82).
Nâng cao vai trò UVKTT, mc nhn trc ti

v bn cht chính là mt trong các ni dung quan trng ca quá trình ci t
t s công trình nghiên cc v ci t 
 cp trc tip n v nâng cao vai trò UVKTT. Ni
bt có các bài báo ca tác gi  
Nhà nc và
pháp lut, 2005, 10, tr. 28-32);  
 (Tp chí
lut hc, 2009, (106) 3, tr. 75-78);  

 (Tp chí lut hc, 2009, (104) 1, tr. 3-9, 25);
 
- (Tp chí lut hc:
, 2005, tr. 62-69).
Ngoài ra, có mt s cun sách v u t chc ca h thng LHQ nói
chung, mc dù không tp trung nghiên cu v 
th tham khi chiu v v trí c LHQ. Liên hp
quc. T chc. Nhng vn đ pháp lý c bn, y ban Khoa hc xã hi Vit Nam,
Vin Lut hc, Nhà xut bn Khoa hc Xã hi, 1985 là mt trong s ít nhng tài
liu bng ting Vit vào nh LHQ. Cun sách nghiên c
12



theo cách tip cn tng th, có chú trng vào các khía cnh th ch và pháp lý.
c xut bn vào nhu ni dung ca cun
sách không cp nht và có nhiu phn tp trung gii thích và khnh vai trò
ca Liên Xô ti cách tip c p nht
 các cun sách ca tác gi  C cu t
chc ca Liên hp quc ( 2001) và tác gi 
H thng Liên hp quc ().

y, mu chuyên sâu nào  trong
c v u cung cp nhng kin thc
quý báu cho tác gi trong quá trình nghiên c tài lun án này.
3. Mc tiêu và nhim v nghiên cu
- Mc tiêu nghiên cu
Lun án nghiên cu v v trí, vai trò thc cht ca UVKTT Hng Bo
an, làm rõ hong ca Vit Nam trong nhim k 2008-2009. Mc tiêu nghiên
cu ca lun án nhm (i)  n lc ci t 
UVKTT, (ii) phc v cho hong ca Vit Nam  LHQ, bao gm vic chun
b cho nhim k UVKTT 2020-2021 và tham gia vào quá trình ci t 
nhm nâng cao vai trò và v th quc t ca Vit Nam.
- Nhim v nghiên cu
Phân tích nhng m thun li, nhng bt c  nh ca
Hi v v trí, chn hn ca UVKTT và nhng v
phát sinh trong thc tin áp dng có th n vic nâng cao vai trò ca
các u viên này.
Nghiên cu th tc hong c thc tin hong ca các
quc giat Nam, tLHQ t . Th nht, nhm
khai thác nhi và thách thi vi các UVKTT t tìm
hiu kh a h Th hai, tìm hiu cách tip cn
ca các quc gia trong vic nâng cao vai trò ca UVKTT và c bit là kinh
13



nghim thc tin hong ti th ng
n v th và vai trò ca các u viên này.
 xut các bin pháp nâng cao vai trò ca UVKTT, phc v cho hot
ng ca Vit Nam ti LHQ và m nhim thành công vai trò UVKTT trong
nhim k ti, bao gm (i)  xut thc hin tt nhim k  t, (ii)

 xut nâng cao vai trò UVKTT, (iii)  xut tìm hiu kh i Hin

4. i tng và phm vi nghiên cu
- i tng nghiên cu ca lun án là UVKTT Hng Bo an LHQ, tp
trung vào nhng khía c     nh ca Hi   
UVKTT Hng Bo an và thc tin hong ca UVKTT Hng Bo an
trong mi liên h vi v nâng cao vai trò.
- Phm vi nghiên cu:
Trên nguyên tc, có th có nhiu yu t n v th và vai trò ca
UVKTT trong t ng hp c th. Tuy nhiên, mc tiêu ca lun án này
không m rng phm vi nghiên cu n tt c các yu t mà tip cn v
nâng cao vai trò ca UVKTT trên nn tng nghiên cu v v trí, ch 
quyn hn ca UVKTT  nh ca Hic tin
hong tBên ct b phn c
không th tách ri khn nghiêu cu v UVKTT trong mi liên h
vi các UVTT, vi chm quyn và th tc hong c
a LHQ. V mt thi gian, lun án nghiên cu v UVKTT t
c thành lp trung k 
n sau Chin tranh Lnh.
5. Phng pháp nghiên cu
Lun án s du quan h quc t kt hp vi các
u liên ngành. Vic s dnch s mang li
mt bi cnh toàn din v thc tin ho ng c     n
14



Chin tranh lnh và Hu chin tranh lnh. u h thng
c s dng nht cái nhìn tng th v a v, thc tin
hong, gii pháp nâng cao vai trò. Các nghiên cu v UVKTT t trong

mt mi quan h tng th, liên h qua li, s     i vi các
UVTT, vi các thành viên LHQ trong hong c, c LHQ.
u thc tin mang li cho lun án mt hình nh chân thc
v hong cng cách tip cn trong vic nâng cao vai
trò ca h. Trong tng phn nghiên cu, lun án kt hp s dng linh hot các
t hp lý lun vi thc tin, thu thp tài liu, phân tích và so sánh,
quy np, din gii, suy lun và d báo.
6. Nhng đóng góp ca lun án
Lun án là công trình nghiên cu có h thu tiên t  Vit Nam
v n án góp phn: (i) nghiên cu tng th và toàn din v
a v pháp lý c xung si Him nâng cao
v trí ca UVKTT; (ii) phân tích c th v i và thách thi vi UVKTT
t nghiên cu và   bài hc kinh nghim v thc tin hot
ng ti  n vai trò c xut duy trì và
phát huy nhng kinh nghim hong nhm nâng cao vai trò UVKTT.
i vi Vit Nam, lun án s: (i) góp phnh chính
sách ca Vit Nam trong vim k ti; (ii) là tài
liu s dng trong quá trình chun b o nhân lc cho
hong tn tìm hiu v a v pháp lý và vic nâng cao
vai trò ca UVKTT, ci t i Hiu tham
kho cho vic nghiên cu, ging dy v LHQ nói riêng và các t chc quc t
nói chung.
7. Kt cu ca lun án
 c nhng mc tiêu nêu trên, lun án bao gi
nhng n
15



ắC s thc tin vƠ c s pháp lý v y viên không thng

trc Hi đng Bo an Liên hp quc". 
liên
 UVKTT, phân tích  trong 


 
ắHot đng ca u viên không thng trc ti Hi đng
Bo an”.  
              

Singapore

ắMt s đ xut nâng cao vai trò ca u viên không thng
trc”. Da trên kt qu nghiên cu  



 
  chính sách  
Nam 







16

CHNG 1 :
C S THC TIN VÀ C S PHÁP LÝ V Y VIÊN KHÔNG
THNG TRC HI NG BO AN LIÊN HP QUC
nghiên cu nhng v  thc ti
pháp lý v  .  có mt cách tip cn tng th v UVKTT,
 nghiên cu khái quát v quá trình thành l 
tìm hiu các yu t n vi c và v
trí UVKTT trong Hi. nh v UVKTT và vic vn dng
vào thc t s c phân tích chuyên sâu t góc  góp phy hay cn
tr vic nâng cao vai trò ca UVKTT. Ni dung nghiên cu  
cho nhng nghiên cu tip theo ca lun án và vi xut nâng cao vai trò
UVKTT.
1.1. C s thc tin
Ri sau Chin tranh Th gii ln th II, LHQ là mt t chc quc t do
các quc gia thng trn thành lp nên, nhm thit lp mt trt t th gii mi
trong quan h quc t mà  n và li ích cc lm bo
. Các quc gia khác, dù không có vai trò quynh,  trí
nhnh trong trt t này. Bi cnh quc t khi thành lp t vai trò
quan trng trong vic thit lp nên trt t mi này và góp phn lý gii v v trí
ca UVTT và UVKTT  .
1.1.1. S ra đi ca Liên hp quc
c thành lp, c va thoát khi Chin
tranh Th gii th II, c th ging kin nh xit
do chin tranh reo rc cho nhân loi. Theo Lu ca HiLHQ,
 ng l thit lp mt th ch m duy trì hòa bình và an ninh
th gii. c nhn trc tip trong Hic lý
gii trong bi cnh quan h quc t c khi thành lp LHQ chính là vic các
quc gia thng trng toan tính ngay t khi Chin tranh Th gii ln